De Wereld Vandaag 🇧🇪

datetime	2025-03-26 00:00:00
url	https://www.vrt.be/vrtmax/luister/radio/d/de-wereld-vandaag~11-10/de-wereld-vandaag~11-31007-0/fragment~4a9822ce-32d8-4bb7-9f35-bba3e3674450/

 

Statements

idx	statement	score
0	50% van de gecontroleerde schoolgebouwen in Vlaanderen moeten aanwezigen asbest dringend verwijderd worden.	99.91
1	Omgerekend gaat het om zo'n 1350 scholen, dus die subsidies van minister van Omgeving Joop Roens zullen daar zeer welkom zijn.	0.02
2	En vanavond om tien voor negen kan u op VRT Canvas trouwens kijken naar een pano over de gevolgen die het jarenlange gebruik van asbest nog altijd veroorzaakt in ons land.	0.01
3	Wij kunnen het er al over hebben met Ilse van Leijzebed.	8.14
7	Ilse, er is de afgelopen jaren al heel wat gezegd over de schadelijke en vaak ook dramatische gevolgen van asbest gebruik.	0.02
8	En op zich kan dat natuurlijk niet genoeg herhaald worden.	0.01
9	Maar waarom is het verder nog belangrijk om er bijvoorbeeld ook deze pano over te maken?	0.01
10	Ja, jammer genoeg vallen er elk jaar opnieuw nog slachtoffers.	0.01
11	Dus dan spreek ik vooral over mensen die de diagnose mesoteliom of longvlieskanker krijgen.	0.02
12	Dat is toch wel een heel zware diagnose die je eigenlijk alleen maar kan krijgen door het inademen van asbestvezels.	0.24
15	En als je weet dat die mensen ongeveer nog een jaar te leven hebben.	0.65
18	Ja, je denkt dan meteen dat er wel mensen zijn die in de asbestindustrie gewerkt hebben.	0.1
20	We zien dat ongeveer 1 op de 3 mensen intussen omgevingsslachtoffers zijn zoals we dat noemen.	0.01
21	Dat zijn mensen die dus nooit in de asbestverwerkende industrie gewerkt hebben.	0.03
22	Voor jou is dit ook een persoonlijk verhaal wel hè?	0.01
23	Ja, want mijn moeder zou je wel een omgevingsslachtoffer kunnen noemen.	0.01
24	Zij is ongeveer 10 jaar geleden zelf gestorven aan mesoteliom.	0.01
26	En is dus nooit, voor zover we weten, in contact gekomen met asbest.	0.17
27	Misschien dat dat wel in de school zelf gebeurd is.	0.01
28	We weten dat er achter het verwarmingstoestel waar zij les gaf, asbestplaten zaten die dan ook verwijderd geweest zijn.	0.02
29	En misschien Zelfs op die manier is het misschien gebeurd.	0.01
31	Dus we vermoeden dat zij op die manier de schadelijke asbestvezels heeft ingeademd.	10.32
34	We hebben vanochtend inderdaad gehoord dat de Vlaamse regering een versnelling hoger wil schakelen om die scholen asbestvrij te maken.	0.02
37	Ja, we weten inderdaad dat er nog heel veel asbest aanwezig is in de bovengrond, in de schoolgebouwen, onder andere gebouwen.	7.88
38	Maar onder de grond verwacht men misschien niet meteen.	0.01
39	Het is zo dat in de jaren 70, 80, dat de asbestbedrijven, en dan voornamelijk het bedrijf Eternet in Capellen op den Bosch, zogenaamde draailingen heeft uitgedeeld aan de bevolking.	0.01
40	Draailingen is een soort van restafval van asbestbuizen.	99.82
41	Asbestbuizen werden in elkaar gedraaid in de fabriek.	6.76
42	En het asbestcement dat eraf viel, werd dan uitgedeeld aan de bevolking.	0.01
43	Dat was handig om bijvoorbeeld opritten op te vullen, of veldweggetjes beter begaanbaar te maken.	0.18
45	En we hebben ook wel gepraat met een dame die niet in de reportage zit, die niet voor tv wilde getuigen, maar die zich dat nog heel goed herinnert.	0.03
46	Dat er als kind eigenlijk asbestafval met een vrachtwagen van Eternet bij haar aan huis kwam, en dat daar asbestafval werd gedumpt op de oprit op te vullen.	1.21
49	Als je dat nu hoort, hoe dat er toen aan toe ging, dat is om kippenvel van te krijgen, niet te geloven.	0.01
50	En dan hebben we het niet alleen over particulieren, ook landbouwers bijvoorbeeld zijn, die, hoe heet het, draailingen komen afhalen, of hebben die gekregen?	0.02
51	Ja, we zijn voor onze reportage gaan rondwandelen in kapellen op de bos, maar ik moet zeggen dat je die draailingen ook niet enkel en alleen in kapellen op de bos vindt, hoor.	0.01
52	Er is een ruime cirkel rond kapellen op de bos, waar je dat soort afval nog altijd kan vinden.	0.01
53	Er is al een heel deel gesaneerd, maar niet alles is weg, dat is overduidelijk.	0.04
54	We hebben zelf hele stukken asbest teruggevonden op een landbouwgrond.	99.55
55	Waarschijnlijk heeft de landbouwer in kwestie een deel van het veldweggetje, daarnaast waar de fundering wel degelijk, waar er wel degelijk asbest puin in zat, heeft hij dat mee afgegraven en omgeploegd om zijn gewassen op te zetten en is dat zo op dat veld terechtgekomen.	0.05
56	En dat ligt er heden ten dagen jammer genoeg nog steeds.	0.18
57	Ja, nog maar sinds de brand in Brugge zijn we het er nog eens aan herinnerd, als asbest wegwaait zeker gevaarlijk.	0.02
58	Hoe gevaarlijk of schadelijk is asbest als het echt in de grond zit?	0.01
59	Als het in de grond zit en het is goed bedekt, gaat men er vanuit, en dat is ook het advies van OVAM, de afvalstoffenmaatschappij, dat het dan safe is.	0.01
61	Je kan ook asbest niet op een veilige manier verwijderen.	0.81
62	Je kan het enkel in de grond stoppen op dit moment.	0.01
63	Er zijn geen manieren om het te verwerken of om er iets anders mee te doen dan het af te dekken.	0.01
64	Dus zolang het afgedekt is op een veilige manier, mag men ervan uitgaan dat het min of meer veilig is.	0.01
65	Maar het grote gevaar bestaat erin als die asbestvezels vrijkomen.	0.01
66	En natuurlijk asbestvezels of stukjes asbest op een akker Of op een kleine landbouwweg.	0.03
71	Toeval of niet, vandaag heeft het Vlaamse parlement een resolutie goedgekeurd.	0.01
72	Bedrijven moeten meer bijdragen aan de opkuis van de asbestvervuiling.	0.01
75	Men merkt toch wel over de partijgrenzen heen nu en over de verschillende niveaus, het federale niveau, het Vlaamse niveau heen, dat men wel actie wil ondernemen.	0.26
76	En ik denk dat dat hoog tijd is, want de asbestproducenten op dit moment betalen heel weinig voor het grote leed, enerzijds wat betreft de slachtoffers, maar ook wat betreft het gigantische afvalberg die er nu nog aanwezig is.	1.28
78	En ik denk dat de resolutie die vandaag gestemd is, is toch een oproep naar de regering toe om wel degelijk actie te ondernemen.	0.01
80	Want als het dan over de slachtoffers gaat, er is dat asbestfonds voor slachtoffers en hun nabestaanden ook, maar de asbestproducenten die moeten niet meer bijdragen aan dat fonds dan andere bedrijven die bijvoorbeeld uit een heel andere sector komen.	0.06
83	Toen het asbestfonds is opgericht in 2009, heeft minister Verhofstadt dat toen naar zich toe getrokken.	0.01
84	En helemaal op het einde van dat proces zijn er een aantal vreemde zaken toegevoegd aan die regelgeving, waardoor producenten eigenlijk enerzijds immuniteit krijgen.	0.01
85	Dus het is verboden om, als je een bijdrage krijgt van dat asbestfonds, om ook juridische stappen te zetten tegen Ethernet bijvoorbeeld of een andere asbestproducerend bedrijf.	0.04
86	En men heeft toen ook beslist dat elk bedrijf met personeel 0,01 van zijn loonmassa moet afstaan aan dat asbestfonds.	0.01
87	We hebben eens uitgerekend, de VRT bijvoorbeeld betaalt elk jaar ongeveer 12.000 euro aan dat asbestfonds.	0.02
88	En voor zover ik weet heeft de VRT verder niks te maken met het produceren van asbest.	12.68
90	Dus dat lijkt mij redelijk een vreemd verhaal dat elk bedrijf daaraan moet meebetalen.	0.01
91	Oké, tot slot één getuigenis in jullie pano van vanavond is wel heel bijzonder.	0.02
93	Ja, Erik Jonkeren heeft eigenlijk heel zijn leven gestrijd om de asbestproducenten voor hun verantwoordelijkheid te zetten.	22.86
94	Hij is spijtig genoeg eind vorig jaar zelf overleden.	0.01
98	Ze woonden zelf naast de Eternitfabriek in Capella op den Bosch.	0.01
99	Ze zijn ongelooflijk getroffen door de ziekte zelf.	0.21
100	Maar Erik Jonkeren heeft er wel voor gezorgd dat de asbestproblematiek terug op de kaart wordt gezet.	11.32
101	Hij heeft in 2023, nog niet zo heel lang geleden, via een juridische procedure die hij toch heeft opgestart.	0.01
102	Ondanks het feit dat hij ook van het asbestfonds een vergoeding kreeg.	0.01
104	En hij heeft wel, er is een zeer belangrijke gerechtelijke uitspraak gekomen.	0.01
105	Waarin de rechter gezegd heeft dat Eternit in deze een opzettelijke fout gemaakt heeft.	0.03
106	Dus dat zij op een opzettelijke manier mensen in gevaar hebben gebracht.	0.01
107	En dan gaat het over werknemers, hun familieleden en ook omwonenden.	0.01
108	Dus dat is toch wel een heel sterk vonnis dat er een sterke uitspraak daar.	0.01
109	Oké, Ilse van Lijzenbeth, journalist en documentairemaker bij Pano.	0.01
111	En vanavond dus om tien voor negen op VRT Canvas, de asbesterfenis.	0.02