Nieuwe Feiten 🇧🇪

_id	672cb9e196c87a574ea6f1c8
datetime	2024-11-07 11:23:15.980000
description	Hetty Helsmoortel heeft een nieuwe zaalshow: ‘Missie 2024’. Daarin duikt ze in de wetenschappelijke vooruitgang van het voorbije jaar. Hier licht ze alvast een tipje van de sluier. Van chips inplanten in het het mensenbrein om verlamde mensen weer te leren stappen, tot AI om verbrande papyrusrollen te ontcijferen. Je hoort er hier alles over.
url	https://radio1.be/luister/select/nieuwe-feiten/chips-in-je-brein-planten-vernielde-papyrusrollen-ontcijferen-de-wetenschap-stond-ook-in-2024-niet-stil

 

Statements

idx	statement	score
1	Hettie Helsmoorsel, de wetenschapsjournalist, die houdt het allemaal goed bij.	0.99
2	De vooruitgang in de wetenschap en ze maakt er zelfs een zaalshow over.	0.01
8	Over wetenschappen, want dat volg jij het hele jaar door.	0.02
9	Ja, en al vier jaar lang maak ik een humoristisch wetenschappelijk jaaroverzicht.	0.01
15	Dat je ook niet in herhaling wil vallen van wat je de jaren ervoor hebt gedaan.	0.01
16	Ik wil er toch ook steeds meer theatricaliteit in steken.	0.01
24	Dat is altijd de moeilijkheid van zo'n jaaroverzicht.	0.01
26	Maar wat mij enorm opviel dit jaar, zijn de grote stappen die gezet zijn in de zogenaamde brain-computer interfaces.	0.56
27	Het inplanten van een chip in het brein van mensen die bijvoorbeeld verlamd zijn, of ALS hebben, of spraakverlamming hebben.	99.88
29	Het is te zeggen, signalen die in het brein vertrekken, onderscheppen met chips in het brein, en die chips die informatie laten doorsturen naar computers.	44.23
30	Bijvoorbeeld een man met ALS die spraakverlamming heeft, al vijf jaar geen verstaanbare woord meer uit zijn mond krijgt, in zijn brein vertrekt nog altijd een signaal dat bijvoorbeeld vroeger zei aan zijn kaak laat je kaak zakken om de letter A Dat is niet kapot.	99.97
33	Maar omdat het nog altijd vertrekt, dat signaal, kunnen ze dat tegenwoordig met chips onderscheppen, die informatie, dat doorsturen naar een computer, om dan op die computer de letter A zichtbaar te maken.	0.02
36	Of mensen die verlamd zijn aan de armen bijvoorbeeld.	0.01
37	Het signaal vertrekt nog altijd van beweeg mijn muis.	0.01
38	Mijn arm van links naar rechts om mijn muiskursor te laten bewegen.	49.1
41	Om een cursor op een computerscherm te laten bewegen.	0.01
43	En vooral de filmpjes die daarvan openbaar gemaakt worden, zijn zo ontroerend om te zien.	0.24
44	Dat zijn mensen die uit een compleet sociaal isolement getrokken worden.	0.01
45	Want ze kunnen niet meer communiceren nog met de computer, nog met nog verbaal.	0.08
48	En ik vind dat zowel als wetenschapper als als mens een heel mooie verhalen om te vertellen.	0.01
51	Want ook met artificiële intelligentie worden vaak video's of audio-opnames van vroeger van die mensen genomen toen ze wel nog konden praten.	70.45
52	En wordt met AI hun oude stem, tussen aanhalingstekens, op die computer gezet.	0.02
53	Dus ze klinken ook nog eens zoals ze klonken vroeger.	26.02
55	Een stukje, want ze is natuurlijk een luidsprekertje.	0.01
59	Ja, dat is een geweldige En verlamde mensen weer doen stappen, dat lukt nog niet.	0.01
61	Daar worden letterlijk stappen in gez lukt nog niet.	0.01
64	Ook die filmpjes zijn hallucinant voor mij om te zien.	0.01
65	Omdat ook daar het signaal nog altijd vertrekt in het brein van beweeg uw benen.	0.05
66	Maar dat zijn vaak mensen met een dwarslesie, waardoor dat signaal ook niet meer aankomt.	0.02
67	Maar ook dat kunnen ze tegenwoordig overbruggen, om dat op de juiste manier toch te doen aankomt.	0.01
68	En zouden ze dan hun eigen benen weer kunnen gebruiken?	0.01
71	Ja, want dat zat eigenlijk vorig jaar al in mijn zaalshow.	0.01
73	En wat mij bijvoorbeeld enorm is bijgebleven... is dieen uit de Pompeië.	0.01
76	Dus de uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus.	0.03
77	Waar, ja, ongeveer 300 jaar geleden hebben ze een achthonderdtal verkoolde papyrusrollen teruggevoerd.	0.23
79	Dat was een Italiaanse boer die wou een waterput graven op zijn erf.	0.01
80	En die stoot daar ineens op restanten van een oude Romeinse villa met een enorme bibliotheek.	28.81
81	Maar al die rollen zijn verkoold geraakt met die uitbarsting van de Vesuvius.	0.01
83	Nee, want die vallen uit elkaar in zwart geblakkerd pulp.	0.64
85	Wetenschappers zijn daar ook al heel lang mee bezig om met röntgenscans en zo te proberen om dat dan digitaal te ontrollen.	0.03
86	Maar er is dit jaar een enorme push gekomen in dat vakgebied doordat een rijke ondernemer in Silicon Valley, Ned Friedman, een wedstrijd had uitgeschreven.	0.03
88	Die man zei, ik denk dat we dat met AI, dat daar toch een keer wat schoen in dat vakgebied kan komen.	0.03
89	Ik ga 1 miljoen dollar uitreiken aan de persoon of team van mensen dat erin slaagt om voor eind 2023 daarom dat we dit jaar in mijn zaalshow zitten omdat begin 24 die resultaten bekend werden, om die voor eind 2023 erin slagen om 4 keer 140 tekens van zo'n rol zichtbaar te maken.	0.01
91	Dus de mens kan er geen chocola van maken, maar artificial intelligence wel.	2.92
93	En wat ik daar zo straf aan vind, omdat veel onderzoekers zeiden, ja maar daar waren al mensen mee bezig.	0.03
94	Klopt, maar door zo'n challenge te doen, is dat wel bij mensen geraakt die daar anders totaal nog nooit van zouden gehoord hebben.	1.63
95	Er is bijvoorbeeld een stagiair bij SpaceX die daarvan gehoord had, die na zijn uren beginnen programmeren en coderen is.	0.02
96	Het is die jongen die met een team die miljoen dollar heeft binnengerijfd.	0.02
97	Omdat hij erin geslaagd is om niet vier keer 140 tekenen zichtbaar te maken, maar maar liefst 2000 karakters van zo'n papiersrol.	46.92
98	En dat zijn dan hele minieme verschillen in verkoling of interesten?	0.01
99	Nee, zelfs niet in de interesten, in de krakelee waarop dat papier in elkaar zit gedrukt.	0.02
101	En het leuke vind ik vooral, dat is nieuwe informatie uit de oudheid die daardoor zichtbaar wordt.	6.2
103	Het is een tekst van de epicuristen, die wij dus nog niet hadden.	0.02
104	Vaak hebben wij via de middeleeuwen al kopieën en vertalingen.	0.02
105	Dit is echt een nieuwe tekst, waarin bijvoorbeeld stond dat muziek, de kleur paars en kappertjes mensen genot kunnen verschaffen ook als ze maar in kleine hoeveelheden aanwezig zijn.	0.02
108	Dus er zitten nog meer aangekomen geheimen uit die voorwerpen van 2000 jaar.	0.07
110	En dat vind ik zo ver dat wij zicht krijgen op wie de mensheid was twee millennia geleden.	0.02
113	Zijn echt reizen in de tijd, gaan we dat ooit vinden?	0.01
115	Ooit heeft Stephen Hawking, dat was denk ik 15 jaar geleden, in 2009, heeft hij zijn feestje gehouden voor tijdreizigers.	0.02
117	Aan de Universiteit van Cambridge zit hij daar in een ruimte vol met Een feest voor tijdreizigers.	0.02
121	Dat hij de uitnodiging voor dat feestje pas na afloop van het feestje heeft verstuurd.	0.08
128	Dat wil zeggen dat ze terugreizen in de tijd om op mijn feestje aanwezig te kunnen zijn.	0.01
130	Twee Amerikaanse wetenschappers dachten dit jaar we gaan dat onderzoek opnieuw doen.	91.94
132	De analyse van data is toch al veel beter dan 15 jaar geleden.	11.89
134	Dat is een functie binnen Google waarmee je trends in zoektermen kan analyseren.	0.01
135	Wanneer is iets populair geworden, in welke regio ter wereld enzovoort.	0.01
136	Hebben zij een aantal zoektermen diepgang geanalyseerd.	0.01
137	Die geen betekenis konden hebben voor een bepaalde periode in de tijd.	0.01
144	Was inderdaad ook de eerste die Franciscus koos als pausenaam.	0.75
145	Wat wil zeggen, iedereen die voor 2013 naar de zoekterm Paus Franciscus heeft gegoogeld, dat moeten mensen geweest zijn die voorkennis hadden.	0.01
148	En hoeveel hits waren er met Paus Franciscus voor de datum van zijn verkiezing?	0.01
153	Première overmorgen zaterdag, ik zal eens reizen in de tijd.	0.32