De Nieuws BV 🇳🇱

_id	681c9a69ca6c7ea4712b36f0
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/de-nieuws-bv/9d9aba32-5e45-40d9-9216-f9c54a8c6b10/2025-05-08-de-nieuws-bv
datetime	2025-05-08 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
2	Op dit moment spoeden de leden van het Europarlement zich in Straatsburg naar de vergaderzaal.	5.58
4	Die loopt kans om zijn strikt beschermde status in Europa kwijt te raken.	41.36
5	Wat dat betekent voor de wolf en voor de Nederlandse schapen en wandelaars dat hoor je zo meteen in de Nieuws-PV.	3.97
6	Eerst opnieuw zwarte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel in Vaticaanstad.	7.51
7	Alles daarover nu in het uitgebreide NMS-journaal met Casper Meijer.	5.03
8	En zwarte rook betekent dat er in de laatste stemronde van het conclaaf nog geen nieuwe paus is gekozen.	7.42
10	En dat gaat zo door tot de 133 stemgerechtigde kardinalen eruit zijn.	6.5
12	Toen kwam er rond negen uur ook zwarte rook uit de schoorsteen.	8.45
13	Pas als een van de kandidaten een tweederde meerderheid krijgt wordt degene dus verkozen tot paus.	11.18
14	En weten we wie de opvolger wordt van paus Franciscus.	4.17
15	India zegt opnieuw aanvallen te hebben uitgevoerd op buurland Pakistan.	25.38
18	Devi, wat is er bekend over deze laatste aanvallen van India?	18.09
19	Ja, ze zouden radarsystemen in Pakistan hebben uitgeschakeld met deze aanvallen.	50.35
21	Het klopt wel dat er explosies gehoord waren in Lahore vanochtend.	15.26
23	Zij zeiden daarvan dat ze, vanochtend zei ze 12, maar inmiddels zeggen ze dat ze 25 drones van India, spionagedrones zouden hebben uitgeschakeld.	24.56
24	India zegt nu ook dat het zelf aangevallen is door Pakistan opnieuw weer.	41.46
25	Maar die aanvallen zouden ze onderschept hebben in delen van het noorden en het westen van het land.	8.19
26	Het zouden gaan ook om drones, maar ook raketten die gericht waren op militaire doelen, zegt India.	33.95
27	En ze zouden daarvan nu de resten aan het verzamelen zijn, om te bewijzen dat dat echt gebeurd is.	4.53
28	Nu heb ik via contacten foto's gezien uit Amritsar, waarbij ik soorten raketten inderdaad zie.	9.12
29	Maar het is heel onduidelijk te zeggen of dat echt aanvallen waren en waar die raketten dan vandaan komen.	7.06
30	En ondertussen waren er vannacht ook beschietingen over hem weer, begrijp ik?	4.17
31	Of was dit wat je net vertelde, gebeurde dat vannacht?	4.96
32	Nee, dit zijn andere beschietingen aan de bestandslijn tussen het Pakistanse deel van Kashmir en het Indiaanse deel van Kashmir.	19.05
33	Die beschietingen waar ik het net over had, dat is ook gewoon in andere delen van India, over de grens dus.	5.58
34	Maar die beschietingen die in Kashmir nog de hele tijd plaatsvinden, die zijn eigenlijk al sinds die 26 toeristen in Kashmir gedood zijn bij een aanslag.	77.38
35	Zijn die beschietingen al aan de gang, al nachten achter elkaar?	4.83
37	En vanochtend zijn die beschietingen dus weer uitgevoerd, maar daarvan is niet bekend dat daar nu ook slachtoffers bij zijn gevallen.	15.91
39	Nou, voor die grensgebieden geldt dat dat, ja, dat verandert gewoon in spookgebieden.	6.65
40	Ik sprak net een vriendin in de hoofdstad van Kashmir.	6.47
41	Haar familie komt uit Uri, dat is een grensstad die die beschietingen dus elke nacht nu meemaakt.	7.47
42	Zij zijn daar gevlucht en zijn bij mijn vriendin ingetrokken om in de hoofdstad veiliger te zijn.	29.44
43	Momenteel zijn de winkels daar dicht, de straten zijn leeg en mensen die weg kunnen vluchten, vluchten.	11.55
44	Mensen die dat niet kunnen, zoeken de schelkelders op in hun huis, want ja, dat hebben mensen daar omdat ze al echt jaren te maken hebben met dit conflict.	6.26
45	En die beschietingen, ook als zeg maar de rest van de wereld niet meekijkt, al veel vaker daar gebeurt.	4.67
46	Nou, Pakistan is dan al aangekondigd om militair te zullen reageren.	18.82
49	Nou, gisteravond was premier Sharif in een toespraak heel duidelijk.	6.64
50	Die zei het gaat om een oorlogsdaad van India, die vergeldingsacties die zijn uitgevoerd.	25.09
51	En wij gaan daarop antwoorden, met gepaste kracht, want we hebben het recht op zelfverdediging.	3.8
52	Maar het is afwachten wanneer ze nou zelf vinden dat die belofte die Sharif eigenlijk gisteren aan zijn publiek, aan het Pakistanse volk heeft gedaan, wanneer zij zelf vinden dat ze daar voldoende aan voldaan hebben, aan die belofte.	8.81
53	Is dat met de aanvallen die ze dus volgens India zojuist hebben uitgevoerd, of willen ze verder gaan?	24.25
54	Dat moeten we dus later horen, maar hopelijk blijft de wereld kijken naar dit conflict tussen India en Pakistan.	6.86
56	De afgelopen maanden zijn zeker vijf mensen in zeer kritieke toestand in het ziekenhuis beland, na vepen.	83.07
57	Vier van hen lagen langere tijd in coma, meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.	48.47
58	Deze longarts van het UMC Utrecht vertelt aan RTL over een van die patiënten.	46.41
59	Toen hij bij ons in het ziekenhuis werd binnengebracht, was hij echt in kritieke toestand.	5.69
60	Zijn longen functioneerden heel erg slecht, zaten vol met bloed en hij zou misschien zelfs aan de hardlongmachine moeten gaan.	4.17
62	Omdat hij zo ernstig ziek was, hebben we echt heel uitgebreid onderzoek gedaan.	22.14
63	Allerlei oorzaken bekeken en uiteindelijk hebben we niks anders gevonden dan het feit dat hij echt voorafgaand aan zijn opname veel had geveept.	3.94
64	De patiënten gebruikten verschillende soorten en merken veeps met smaakjes.	57.69
65	Dit soort elektrische sigaretten zijn sinds 2024 verboden.	59.86
66	Zeker 16 ziekenhuizen zeggen dat bij hen ook meerdere patiënten zijn opgenomen met ernstige longproblemen of astma-aanvallen door vepen.	80.52
67	De Amsterdamse beurs is hersteld van de crash begin april toen de Amerikaanse president Trump zijn wereldwijde importheffingen aankondigde.	61.32
68	Op Trumps zelfverklaarde Liberation Day op 2 april stond de belangrijkste graadmeter, de AEX, op ruim 900 punten.	16.67
69	Omdat beleggers schrokken van die aankondiging zakten de beursen wereldwijd in elkaar, vertelt economieredacteur Ruben Ech.	13.68
72	Ze houden niet van onzekerheid en als er paniek is, dan is het ook vrouwen en kinderen eerst en redden wie zich redden kan. Dit is een Amerikaanse president die maar echt van alles roept.	13.75
73	Maar ja, er is ook de vraag, doet hij het ook daadwerkelijk?	5.55
75	Mede omdat niet alleen Amerikaanse aandelen ongelooflijk kelderen, maar ook de waarde van de dollar en de rente voor Amerikaanse staatsleningen die liep ontzettend op.	5.2
77	Dus hij kwam met uitstel van tarieven, bijvoorbeeld voor de Europese Unie.	8.86
81	Toch hadden beleggers er daarna weer iets meer vertrouwen in.	5.08
82	En dan komt de oude wet van beleggen ook weer een beetje om de hoek kijken.	4.28
84	Ja, wie op 9 april instapte, die heeft best wel wat een leuk rendement gemaakt.	4.43
85	Want vanmorgen kwam de AIX terug boven de 900 punten.	32.49
86	Dus juist op de redactie zei iemand me, alleen mensen die halverwege de rit in de achtbaan uitstappen, die lopen kleerscheur op.	22.64
87	Ja, de AIX is dus vandaag weer terug op het niveau van begin vorige maand.	19.03
88	De Duitse wapenfabrikant Rheinmetal blijft profiteren van de spanningen in de wereld.	19.44
89	In het eerste kwartaal van het jaar verkocht het bedrijf voor ruim 1,7 miljard euro aan wapentuig.	12.38
90	Dat is een toename van 73 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.	25.54
92	De politie heeft nog niemand aangehouden na de vondst van een overleden vrouw van 85 in Ermelo.	64.2
93	Ze werd gisteren in haar huis gevonden en de politie gaat uit van een misdrijf.	30.2
95	Museum De Fundatie in Zwolle krijgt extra noodsteun.	76.03
96	De gemeente en de provincie Overijssel willen jaarlijks 900.000 euro beschikbaar stellen.	10.45
97	Door teruglopende bezoekersaantallen en stijgende kosten kwam het voortbestaan van het museum in gevaar.	16.91
98	In Parijs is vannacht een auto ingereden op feestende voetbalsupporters van Paris Saint-Germain.	61.66
99	Zeker drie mensen raakten daarbij gewond, vertelt correspondent Frank Renaut.	17.4
100	Het was gisteravond natuurlijk feest in Parijs na die voetbalwedstrijd.	4.37
101	Supporters gingen de straat op en dan met name rond de Champs-Élysées was het heel erg druk.	7.33
102	Toen was er een zwarte auto rond middernacht die inreed op de mensenmassa in een straat vlakbij de Champs-Élysées.	49.38
104	Eén van hen is in levensgevaar, ligt in het ziekenhuis en de anderen hebben lichtere verwondingen.	28.52
105	De auto is daarna doorgereden, werd achtervolgd door voetbalsupporters op straat en is daarna een paar meter verderop teruggevonden, uitgebrand.	22.21
106	Het is onduidelijk wat de reden was om op publiek in te rijden en het is ook niet bekend of de bestuurder of anderen in de auto zijn aangehouden.	15.85
107	Ook op andere plekken was het na de wedstrijd onrustig.	6.06
108	Relschoppers gooiden ruiten in en er werd brand gesticht.	56.01
110	Paris Saint-Germain plaatste zich gisteren voor de finale van de Champions League door met 2-1 te winnen van Arsenal.	17.81
111	Hulporganisatie World Central Kitchen zegt dat het door de voedselvoorraad in Gaza heen is.	73.05
112	Er kan nu alleen nog maar water worden uitgedeeld, vertelt de correspondent Nasra Habib Allah.	8.37
113	Dat is een ramp voor mensen in Gaza, omdat zij dus zo sterk afhankelijk zijn van dit soort voedselhulp.	53.45
114	En nu is het World Central Kitchen, maar er zijn meerdere organisaties die door hun voorraden heen raken en daardoor aangeven dat ze mensen niet langer kunnen helpen.	7.38
115	Israël blokkeert al meer dan twee maanden alle noodhulp voor Gaza.	77.2
116	Ondertussen neemt internationale druk op Israël toe om de blokkade op te heffen.	37.36
117	Er zwemmen reuze haaien in de Noordzee ter hoogte van de Randstad.	56.04
118	Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen.	26.18
119	Volgens de onderzoekers zwemmen er zeker vijf soorten haaien en roggen tussen de windmolens in het Nederlandse deel van de Noordzee.	86.11
120	Dat komt waarschijnlijk omdat er op die plek jarenlang niet gevist mag worden, zegt deze onderzoeker.	31.11
121	Gedurende die tijd mag er niet, wat wij noemen, bodemberoerend gevist worden.	4.1
124	Bijvoorbeeld haaien en roggen die veel gebruik maken van het zeebed om voedsel te zoeken, maar ook om hun eieren af te zetten.	85.73
125	Ja, die kunnen dan ongestoord eigenlijk hun gang gaan en dat is goed voor de populatie.	37.22
126	Strandgangers hoeven niet bang te zijn voor de haaien.	91.03
127	Ze zijn niet gevaarlijk voor mensen, alleen als ze in het nauw komen.	45.51
129	Vanmiddag wisselen zon en wolken elkaar af, bij een graad of achttien.	11.04
130	Vanavond en vannacht klaart het op en daalt de temperatuur naar drie tot zes graden.	22.61
131	Morgen krijgen we opnieuw een mix van zon en wolken en het wordt iets warmer dan vandaag.	4.97
135	Als ondernemer wil je weten of het kan. Daarom krijg je binnen vijftien minuten een concreet voorstel.	3.87
136	Ga voor een zakelijke financiering naar rabobank.nl slash flow.	4.84
139	Omdat speccevers de eigen bijdrage voor één hoortoestel vergoed, zijn er prijsverschillen tussen audiciëns.	68.81
140	Stel, u heeft een basisverzekering van Zilveren Kruis ...en u koopt twee hoortoestellen in categorie 4.	14.45
141	Dan betaalt u in totaal bij Schoneberg 329 euro aan eigen bijdrage.	7.77
142	Bij speccevers betaalt u voor twee categorie 4 hoortoestellen 165 euro aan eigen bijdrage.	11.03
146	Bennglas is het beste isolatieglas ter wereld en past in de bestaande kozijnen.	76.11
148	De nieuwe, sublieme roman van Judith Fanto, Narciss.	8.36
149	Een verhaal over vriendschap, verraad en vergelding in tijden van oorlog en vrede.	3.89
152	In Gaza, Soudaan, Syrië en Oekraïne groeit een generatie kinderen op in oorlog.	87.53
153	Kinderen raken gewond, verliezen ouders en krijgen geen hulp.	91.01
163	Kijk op pensioenbooster.nl Laat kinderen niet in de steek.	7.21
165	Je vindt je onafhankelijke financieel adviseur via pensioenbooster.nl Goedemiddag en welkom bij de Nieuws BV.	3.81
166	Voor het eerst is in Nederland een baby met ernstige brandwonden behandeld.	88.7
167	Met gekweekte huidcellen die zijn gebaseerd op een gezond stukje huid van het kind zelf.	85.46
168	Artsen van het brandwondencentrum van het Maastad ziekenhuis in Rotterdam hebben die operatie uitgevoerd.	24.88
169	En zo meteen na half 1 hoor je hoe dat in zijn werk ging.	3.62
170	En vooral ook wat de voordelen zijn van deze methode.	4.57
173	Het Europese parlement in Straatsburg stemt namelijk op dit moment over een voorstel van de Europese commissie.	9.34
174	Of de status van die wolf omgezet moet worden van strikt beschermd naar beschermd.	5.41
175	Het ziet eruit dat een meerderheid van de Europarlementariërs voor dat voorstel gaat stemmen.	14.02
176	En die terugkeer van de wolf is in veel landen al lang een onderwerp van een velddebat.	4.16
177	Vooral als gevolg van problemen tussen wolven, mens en vee.	39.43
178	Hier in Nederland hoor je dat bijvoorbeeld in de Tweede Kamer.	15.23
181	Dat is nog altijd veel minder denk ik dan het aantal mensen dat bezig is met beleid maken en vergaderen over wolven.	4.53
182	Maar ze planten zich wel veel sneller voort en een aantal neemt toe.	51.67
183	In 2015 werd de wolf door natuurwensdenkers warm onthaald.	19.96
184	Maar 10 jaar na dato loopt de terugkeer van de wolf uit op een fiasco.	4.19
185	Duizenden schapen, koeien en ponnies vonden een gruwelijke dood.	89.67
186	De mouflon op de Veluwe werd bijna compleet uitgeroeid.	11.78
187	Mensen, kinderen en honden werden achtervolgd, aangevallen, gebeten of hadden een ongewenste en angstige ontmoeting met de wolf.	67.73
188	Maar voorzitter, ik zou ook tegen heel veel mensen willen zeggen laat je niet onnodig bang maken.	3.92
190	Er zijn geen doden gevallen door wolven en ik hoop dat het zo blijft.	8.92
191	Maar er is wel een dode door een koe gevallen in Nederland.	86.1
193	En vandaag wordt er gestemd in het Europees Parlement dan weer hierover.	6.72
194	En daar is zelfs een soort spoedprocedure voor gevolgd.	4.23
195	Wat dat precies betekent en wat de wolven in Nederland daarvan gaan merken.	5.91
203	En wat je al zei, de verwachting is wel dat de Europarlementariërs hiervoor gaan stemmen.	4.91
204	Alleen al als je kijkt naar welke partijen dit zijn.	4.42
210	Het is zelfs niet dat een normale eurocommissaris die over natuur gaat dit in haar portefeuille heeft.	7.51
211	Het is chefzaggen geworden van voorzitter Ursula van der Leyen.	7.82
212	Die in al deze geopolitieke beroeringen vindt zij dit kennelijk dusdanig belangrijk dat haar kabinet dit hele proces leidt.	7.71
214	De Europese ombudsman heeft daar zorgen over geuit.	24.84
215	Dus ja, het is wel een beetje een bijzondere situatie.	3.95
216	Ik begreep dat er zelfs een persoonlijke aanleiding is bij Van der Leyen om het hierover te hebben.	7.27
218	Want jarenlang werd al die beschermd status van de wolf vast al discussie over.	28.85
219	Een aantal europarlementariërs zwengen dat regelmatig aan.	5.36
220	Ook landen als Noorwegen, Zwitserland wilden die beschermd status lager.	54.87
222	Tot het moment dat een van de ponies van Ursula van der Leyen, die midden in het wolvengebied onbeschermd stond, is aangevallen door wolven.	54.91
223	En ze zien, ja, lijkt het haast een persoonlijke kwestie te zijn om die beschermd status van de wolf omlaag te krijgen.	18.73
224	De ponie van Ursula van der Leyen is aangevallen door een wolf.	65.78
226	Het lot van die wolf ligt dus in handen van die europarlementariërs.	3.95
227	Wat gaat er nou precies veranderen als die status van strikt beschermd verandert naar beschermd?	12.97
228	Nou ja, daar hoorden we hele wilde verhalen over dat dan van alles opeens mogelijk zou zijn.	3.92
229	Maar in de praktijk verandert er eigenlijk helemaal niks.	4.43
230	De Europese commissie, en dan wel via de eurocommissaris die erover gaat, heeft ook onderzoek gedaan naar hoe gaat het nou eigenlijk met de wolf in Europa.	27.67
231	En die kwamen erop uit, via allerlei onderzoeken van hoe je dit moet aanpakken, dat er elf deelpopulaties zijn in Europa.	23.54
232	En negen van die deelpopulaties gaat het eigenlijk nog niet goed genoeg mee.	5.17
233	Waaronder die centraal-Europese populatie waar Nederland deel van maakt.	18.14
234	Ja, en nou kan er wel, ja, nou zijn er misschien wel provincies in Nederland die bijvoorbeeld hopen dat er dingen veranderen.	9.72
235	Want we hoorden gisteren bijvoorbeeld iets over de provincie Gelderland.	10.11
236	Die zegt, we willen graag wolven zelf kunnen afschieten.	8.45
237	Bijvoorbeeld een wolf die vorige maand een hartloopster heeft gebeten op de Veluwe.	15.95
240	En het is ook maar de vraag wat precies die casus met de hartloopster is geweest.	4.88
241	Daar is de provincie nog heel erg vaag over tot nu toe.	13.85
243	Maar als je kijkt naar het ingrijpen bij een wolf, dat kan nu al.	4.95
245	Daarvoor hoef je de beschermde status helemaal niet af te zwakken.	8.99
246	Wat je wel moet doen, wat de rechter meermaals al aan heeft gegeven, is maak het heel specifiek op één wolf, klein gebied, beperkt periode.	5.71
247	En zorg dat je eerst minder ingrijpende alternatieven goed hebt overwogen.	4.43
248	En dat is eigenlijk precies waar het tot nu toe telkens in Nederland aan heeft geschort.	6.07
249	En waardoor de rechter de vergunningen van tafel veegt.	7.74
250	Dat verwacht ik eerlijk gezegd ook met deze vergunning.	4.6
251	Maar het is niet zo dat die beschermd status aanpassen het makkelijker gaat maken.	7.44
253	Ja, want welke andere manier het doel te richten dan op?	6.6
254	Nou, denk bijvoorbeeld aan het advies wat we al maandenlang aan de provincie Gelderland hebben gegeven.	6.0
255	Er lijkt inderdaad een wolf te zijn op de Hoge Veluwe die te dicht bij mensen komt.	15.99
256	De standaard maatregel is dan om die wolf te vangen en te zenderen, zodat je hem goed kunt volgen.	4.36
257	Je kunt je natuurlijk ook voorstellen als wolf een verdovingspel in je kont geschoten krijgt, dat je het toch niet zo leuk vindt.	5.02
258	Als je ziet dat een mens dat doet, verwachten wij ook dat die wolf dan mensen vervolgens gaat vermijden.	5.7
260	Daarvoor hoeft een wolf niet doodgeschoten te worden als die wolf eigenlijk maar een les krijgt in het vermijden van mensen.	20.85
261	En jou is niet duidelijk waarom de provincie die stap niet zet?	6.81
262	Nee, er worden heel veel stappen overgeslagen met ook goede analyse van waarom heeft die wolf dit nou exact gedaan.	6.62
264	Dat is nogal, ja, het lijkt mij belangrijk om te weten van had het park dichtgemoeten, is die wolf wel fout geweest, is het een defensieve actie geweest van de wolf.	6.01
266	En dan nog, als je dus inderdaad kunt vangen en zenderen of zelfs peenballen.	4.24
267	Er is ook een rechtszaak over geweest, die heeft de provincie destijds gewonnen.	18.85
269	En nu wordt het allemaal overgeslagen en gaat de gedeputeerde gelijk over tot afschot.	8.0
271	Ja, nou is in ieder geval wel ook, blijkt het dit verhaal, het zo dat wolven dichter bij de mens komen.	8.53
272	Terwijl het van natuur natuurlijk een mensenschuw dier is.	4.97
274	Jazeker, dit zien we eigenlijk niet alleen bij wolven en niet alleen in Nederland, maar bij heel veel dieren die bijvoorbeeld gevoerd worden.	31.58
275	Op de Veluwe is wel vaker een situatie geweest waarbij vossen of wilde zwijnen zijn gevoerd.	48.31
277	En dat wennen aan mensen als ze gevoerd worden is eigenlijk wel natuurlijk gedrag.	5.64
278	Het is in het belang van het dier dat hij makkelijk aan voedsel kan komen.	69.03
281	Maar als maatschappij doen we dan ook wel rare dingen, eigenlijk idiote dingen als je mij vraagt.	5.07
282	Als je een wolf of een ander dier, een wild dier gaat voeren en dat hij daardoor te dicht bij mensen komt.	88.29
283	Dus eigenlijk de liefhebbers van de wolf verpesten het misschien wel voor diezelfde wolf.	4.08
284	Ja, nou ja, of het liefhebbers zijn dat weet ik dan niet.	3.75
285	We zien wel regelmatig ook dat het om natuurfotografen kan zijn.	5.71
286	Het kan ook om bedoeld zijn dat het afval is of wat dan ook.	12.77
287	Het is wel fout gedrag als wij wilde dieren aan het voeren zijn en dat ze daardoor hun schulheid verliezen.	76.41
288	Nou, praten we al langer in Nederland ook over de wolf.	3.74
290	Er zijn allemaal preventieve maatregelen die mensen kunnen nemen, die boeren kunnen nemen.	14.64
292	En de Europese Unie zegt weer daarvoor, wij hebben daar best wat geld voor over om mensen daarvoor te steunen.	28.87
293	Voorlopen die geldstromen dan nu ook goed in Nederland?	10.06
297	Kijk, de provincies hebben wel subsidieregelingen om preventieve maatregelen, echte materialen, te vergoeden.	64.64
298	Daar zitten ook allerlei voorwaarden aan en dat is ook allemaal niet ideaal.	4.37
300	Nou, sommige bedrijven hebben ontzettend veel materialen nodig.	6.67
302	Maar waar de grootste zorg zit bij bewijdingsbedrijven, die vaak meerdere kuddes hebben, is dat zij moeten de kuddes zodanig vaak verplaatsen.	17.68
303	En als het dan anderhalf keer zoveel werk is om een hek af te bouwen en weer opnieuw op te bouwen, omdat die wolf weer het moet zijn, ja, het schaap wordt niet duurder.	4.11
306	Europa geeft aan, dit kan, via het gemeenschappelijk landbouwbeleid.	26.68
308	En Nederland is een van de weinige landen in West-Europa die daar geen gebruik van maakt.	44.46
309	Het is onduidelijk waarom minister Wiersma dat niet wil.	10.15
310	Maar op dit moment is de minister van Landbouw, geeft geen extra inkomstensteun aan die dierhouders.	35.5
314	Het geld moet dan ergens anders vandaan gehaald worden.	4.66
316	Maar op dit moment, ja, lijken de schapenboeren geslachtofferd te worden.	9.92
319	Want we praten hier met elkaar over, omdat vandaag gestemd worden in Europa.	5.68
320	Als we bijvoorbeeld naar een land van, als Frankrijk kijkt.	6.77
324	Wat je daar wel ziet is dat Frankrijk echt alles van stal heeft gehaald om die dierhouders te helpen.	41.7
325	Dus er worden zelfs complete posities als herder worden gesubsidieerd door de Franse overheid.	6.71
326	En omdat zij zo veelomvattend omgaan met hun wolvenpopulatie.	15.58
327	Die overigens ook een stuk groter is dan hier in Nederland.	20.16
328	Is de Europese Commissie wat toegankelijker met het afschieten van bijvoorbeeld probleemwolven.	10.39
329	Wolven die meermaals beschermd vee hebben aangevallen en dergelijke.	89.7
331	De ene kant moet je doen zodat de andere kant mogelijk gemaakt wordt.	4.55
334	En dat zien we in een van de Scandinavische landen in Zweden bijvoorbeeld.	21.18
336	Ja, de Scandinavische cultuur is natuurlijk weer heel anders.	12.83
337	Daar zit het benutten van de natuur veel dieper in de cultuur.	33.1
339	Daar zie je dat het oogsten van wolven ook een belangrijk onderdeel is van de cultuur.	20.62
340	Maar dan zie je ook dat keer op keer een rechtszaak vanuit de Europese Commissie wordt gevoerd van ja, dit is niet de manier waarop je de Europese regels moet toepassen.	10.38
341	Oogsten van wolven, moet ik me daarbij voorstellen?	8.96
342	Dat zijn dus jagers die het interessant vinden om een groot roofdier te schieten.	15.93
344	En dan worden daar quota's opgegeven, er worden vergunningen afgegeven.	9.62
345	Maar dat zit dan heel diep in die cultuur om dat te mogen.	4.1
346	Maar de Europese Commissie geeft telkens aan, dit is niet mogelijk onder die huidige regels.	13.02
347	En er zijn er ook landen aan de andere kant waar de wolf juist wel nuttig wordt ingezet ook.	7.66
348	Waar ze eigenlijk denken van nou die wolf willen we wel hebben, want die kunnen we gebruiken.	4.69
349	Jazeker, de wolf heeft natuurlijk ook gewoon een belangrijke functie in de natuur.	7.89
352	Het is niet makkelijk om met zo'n grote wild roofdier samen te leven.	5.64
353	Maar hij heeft wel degelijk een belangrijke rol in de natuur.	4.11
354	We hebben jarenlang discussies gehad over herten en zwijnen die we teveel hebben op de Veluwe.	10.13
355	We hebben discussies gehad over de Oostvaartse plassen.	55.32
356	Daar zitten dan nu geen wolven, maar dat was toen wel de oproep van wat zou het toch mooi zijn als hier wolven zaten.	4.14
357	En heel eerlijk gezegd, het is een ongemakkelijke buur.	3.82
358	Maar als we kijken naar bijvoorbeeld landen als in Afrika, daar moeten mensen ook samenleven met olifanten, nelpaden, neushoorns.	22.32
360	Dat zijn ook bijzonder ongemakkelijke buren, kun je je voorstellen.	4.34
361	En als wij met onze welvaart en al onze kennis eigenlijk nog steeds zeggen van ja, maar die wolf, dat is toch wel echt het topproep.	4.83
362	Ja, daar heb ik zelf toch wel, ja, toch wel moeite mee.	3.57
363	Ja, nou begreep ik dat in landen als Italië en Polen ze bijvoorbeeld ook gebruiken om de zwerfhondenpopulatie een beetje op peil te houden.	21.95
367	En ik heb ook gerecht scherend wel eens gehoord van boswachters op de Veluwe van, god, het zou toch mooi zijn als we wat minder last hadden van loslopende honden.	3.59
370	Ja, uiteindelijk is dit natuurlijk niet waar je het van moet hebben.	4.27
371	Ook zwerfhonden hebben gelukkig in Europa of in Nederland niet.	64.16
373	Maar inderdaad ook de ecologische rol richting die herten en daardoor dat de begroeiing het beter doet.	11.78
374	Het leveren van kedavers voor belangrijke kevers en vlinders en dergelijke.	61.63
376	Alleen het is wel een ongemakkelijke buur zo nu en dan.	3.73
378	En op die manier de natuur natuurlijk wel blijven begrijpen.	4.69
379	Want aan de andere kant horen we in Sloarkije ook verhalen over probleemberen.	9.31
381	En daar zegt de minister-president, jullie mogen er 350 van mij afschieten.	6.38
382	Zou jij zeggen dat we het contact met de natuur een beetje aan het verliezen zijn op deze manier?	6.6
384	Kijk, sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we ons hele landbouwsysteem en ook ons hele landschap ingericht op veiligheid, op voedselvoorziening.	14.85
386	Maar we zijn daardoor wel misschien een beetje te ver doorgeschoten in het willen controleren van onze totale omgeving.	4.25
387	En die wolf, daar horen we wel eens van, hij mag daar in het bos zijn, maar hier is hij niet welkom.	3.62
388	Ja, die wolf heeft er lak aan, aan onze maakbaarheid van ons landschap.	4.06
389	En ik denk dat dat wel heel erg ongemakkelijk maakt.	3.97
390	En ook wel de afstand van ons als Nederlandse maatschappij tot de natuur en een beetje de wildheid van die natuur laat zien.	4.51
391	We gaan het afwachten hoe de Europese Unie hierover gaat stemmen.	20.74
394	In die stad kan je namelijk nu gratis je lever laten testen.	64.33
396	In Nederland hebben zo'n 2 miljoen mensen een vervette lever, bijvoorbeeld.	84.53
397	Dat kan dan weer zorgen voor gezondheidsproblemen die juist weer voorkomen kunnen worden als je daar in een vroeg stadium achterkomt.	8.46
398	Zo'n gratis levertest is iets waar mensen best voor in de rij willen staan.	3.98
399	Amsterdamse lever is natuurlijk wel een hele vrijgevochten lever.	51.76
401	Ik ben wel op leeftijd, ziet er wel wat jonger uit.	4.16
402	40 jaartjes jong, maar ik wil toch wel een stukje langer leven en dit zal erbij helpen.	3.95
403	Wat een gespongen jongen, die lever wij in de drank.	3.66
410	We moesten natuurlijk meteen denken aan Robert Long.	4.25
411	Die heette eigenlijk Bob Leverman en die zong dan ook eens graag over allerlei kwalen.	3.91
412	Vieselieze was haar bijna minder schat, omdat ze altijd van die ene palen had.	11.2
413	Een lopend oor of een ontsteking of een helebootverweking of een hele rits met buisten op haar gat.	11.93
415	Ze had een zalfje van de dokter dat naar Liesel rook.	37.26
419	Dat kwam ze moest de kleren dragen van haar oudste zuster Riek.	7.55
420	En die droeg nog onder groep met van dat strakke elastiek.	3.89
421	Maar haar moeder zei je draagt ze maar want strak is voor je ziek.	88.5
422	En dan kan ik weer op bezoek gaan twee maal daags in de kliniek.	4.0
423	Vieselieze was haar bijna minder schat, omdat ze altijd van die ene palen had.	11.2
424	Was haar navel niet ontstrokken, was haar kies wel afgebroken of haar voeten waren schimmelig en nat.	5.19
426	En ook vriendjes of vriendinnetjes, die had ze niet, die bleven op hun hoede.	4.32
427	Omdat niemand graag een vrattelsweer of steenpuist ziet, die dan pront begint te bloeden.	6.08
428	Maar hoe vreemd het ook mag klinken, toch kwam Liese aan de man.	3.84
429	Het was een keurig nette jongen en hij heette Willem Jan. Liese's kwalen gingen over, want ze dachten niet meer aan.	5.73
430	Wel was ze zeer doorlopend zwanger, maar dat komt er dikwijls van.	12.44
433	Liese, Liese bleef haar bijna minder stand, omdat ze altijd een positie had.	6.06
434	Toen de vijfde was geboren, kon je nummer zes al horen.	6.67
440	Ja, je hoorde vast hier, Raven van Dorst, die herkende je in dienstprogramma Nachtdieren.	7.02
441	Voor echte nachtdieren is het heel wat moeilijker om hun bestemming te vinden.	45.43
443	India heeft buurland Pakistan opnieuw aangevallen met drones en raketten.	80.35
444	Daarbij zijn volgens het Pakistanse leger zeker vier militairen gewond geraakt.	28.99
445	India beschuldigt Pakistan vandaag van nachtelijke aanvallen met drones en raketten.	86.1
446	Pakistan claimt ondertussen dat er ook tientallen Indiase militairen zijn gesneuveld bij gevechten in het grensgebied.	32.25
448	Raam een half uur geleden kwam er zwarte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel in Vaticaanstad.	11.29
449	Dat betekent dat er nog geen tweederde meerderheid is voor een van de kandidaten.	8.5
451	De Duitse wapenfabrikant Rheinmetal blijft profiteren van spanningen in de wereld.	28.47
452	In het eerste kwartaal van dit jaar verkocht het bedrijf voor ruim 1,7 miljard euro aan wapentuig.	13.14
453	Dat is een toename van 73 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.	25.54
456	Van Dalen maakte een van de belangrijkste doelpunten uit de clubgeschiedenis toen hij de Rotterdammers in 1970 naar de wereldbeker schoot.	12.96
457	Naast Feyenoord speelde Van Dalen ook bij Go-Head Eagles, Fortuna Sittard en Excelsior.	9.79
463	Het rijdt op twee plekken langzaam aan de Duitse grens.	15.0
465	Tussen de Lutte en de Duitse grens heb je vijf minuten vertraging.	46.81
466	En dat geldt ook voor de A37 vanuit Hogeveen naar Duitsland.	25.96
472	Op dit moment leven 473 miljoen kinderen in conflictgebieden.	72.86
474	Volgens de Global Peace Index zijn er sinds de Tweede Wereldoorlog niet zoveel conflicten geweest als nu.	18.29
475	Het is een van de slechtste jaren voor kinderen in de afgelopen eeuw.	88.1
476	Voor 473 miljoen kinderen die zijn verdreven van hun bed, hun favoriete speeltuin en een doodgewone schooldag.	88.48
477	Kinderen die niets meer willen, dan kunnen dromen vanmorgen, maar nog elke dag de ochtend vrezen.	54.02
478	Kinderen die hun schoolpleinen moesten inruilen voor schuilkelders.	89.39
479	Nachtenlang liggen te woelen in hun bed, alsof ze zelfs in hun slaap nog vluchten van iets.	10.27
480	Kinderen die net als jij en ik het recht hebben op hun plekje op de wereld.	4.89
481	Ja, een kind mag best bang zijn voor de monsters onder zijn bed.	70.34
482	Zolang diezelfde monsters, maar niet de grote mensen van deze wereld zijn.	4.37
484	Want precies hier is waar het verraderlijke van collectieve verantwoordelijkheid verneinigd verscholen ligt.	4.73
485	Als iets ons allemaal aangaat, zijn er miljoenenruggen om ons achter te verschuilen.	5.07
488	In het nieuws snijden hun verhalen elke dag wel een keer of wat door onze trommel vliezen.	3.97
490	Het is zo makkelijk om ze aan te horen, je te laten raken, wat tranen op weg te pinken en de woorden vanavond nog dwalend in je gedachten terug te vinden.	4.27
491	In slaap te vallen, terwijl hun nachtmerries doorgaan alsof niemand kijkt.	61.56
492	We laten ons nog te vaak meeslepen door de waan van de dag.	4.3
493	We besteden uren en eindeloze discussies over gekrenkte ego's.	4.51
494	Maar vaak genoeg, nog geen seconde over wat we morgen voor hun kunnen doen.	3.61
496	Nog zo vaak maken we ons druk om de dingen die we een dag laten weer vergeten zijn.	7.63
497	Maken ons druk om wie wat zij aan een talkshowtafel alsof we niet zagen aankomen dat iemand weer verbal met vier wielen uit de bocht zou vliegen.	4.52
498	En dat allemaal, terwijl hun nood en nachtmerries nergens heen gaan.	3.72
499	Hun leven is geen uitzending, valt niet weg te zappen of in door te scrollen.	4.41
501	Hun werkelijkheid bestaat gewoon tussen het nieuws door.	4.87
504	Ik vraag je niet om de eerstvolgende vlucht te nemen naar waar de wereld brandt.	4.55
505	Ik doe enkel een beroep op je geloof in de ogen schijnlijk kleine dingen.	3.59
506	Ik vraag je je eigen antwoord in je eigen daden van medemenselijkheid te vinden.	3.67
508	Want al blijven goede daden soms onopgemerkt, laat het ontbrekenen van altijd onuitwisbare sporen na.	4.2
509	Dus laat je niets verlammen door het gevoel dat je niets kunt doen.	5.04
511	Elke vorm van hulp, hoe klein dan ook, houdt de urgentie van diezelfde hulp collectief in leven.	3.86
516	Vertel minister-president Schoof alles over James Baldwin.	9.35
520	Zeg, I can't believe what you say, because I see what you do.	3.76
529	Want geloof me, niets doen zal een gat slaan groter dan jezelf.	4.08
530	Dus wie je ook bent, je hebt de keuze om iets te doen.	3.86
533	Een grote doorbraak op het gebied van brandwondenzorg.	79.74
534	Een baby met ernstige brandwonden is voor het eerst behandeld met gekweekte huidcellen.	90.03
535	En die huidcellen zijn afkomstig van een gezond stukje huid van het kind zelf.	85.26
536	De huid van de baby die voor 70% verbrand was, is door middel van unieke ingreep succesvol nu behandeld.	89.62
537	En artsen van het brandwondencentrum van het Maastad ziekenhuis in Rotterdam, die hebben die operatie uitgevoerd.	16.5
538	Een van die artsen die daarbij betrokken is, dat was brandwondenarts Kila Jansen.	17.51
544	Het is een grote doorbraak en een stap in de goede richting.	3.93
546	Inderdaad, laten we er rustig even langslopen waar we het precies over hebben.	3.61
547	Het is voor het eerst dat er een baby met brandwonden op deze manier is behandeld.	55.57
549	Als wij normaal brandwonden wat behandelen en het gaat om diepe brandwonden, dan moeten wij huid afpakken van het gezonde deel van de patiënt.	69.52
551	Het bijzondere van deze behandeling is dat we maar een heel klein stukje nodig hebben en dat het vervolgens gekweekt kan worden in een lab.	4.16
553	Dus we hebben veel minder huid van de patiënt zelf nodig.	50.12
555	Een gekweekte huidcellen worden naar het lab gestuurd, daarop kweekgezet en op een gegeven moment ontstaat er dan meer huid in dat lab.	86.54
556	Ja, dat is natuurlijk een heel technische Ja, dat hoef je misschien niet helemaal uit te leggen.	4.05
557	Nee, het idee is inderdaad dat er zijn speciale labaturgia met heel veel via de wet en regelgeving die heel veel aanvol doen.	5.59
558	Maar wat zij kunnen is dus dat wij dat stukje huid opsturen.	5.42
559	Dan kunnen ze het machinaal eigenlijk zo veranderen dat je de cellen van een stukje huid naar allemaal losse cellen kan krijgen in een vloeistof.	85.65
560	En die kunnen ze vervolgens op een goede bodem zetten, zodat die cellen die je dan daar hebt opnieuw gaan delen.	4.25
561	En daardoor krijg je dus eigenlijk dat de cellen zichzelf gaan vermeerderen en die kan je dan weer terugplaatsen uiteindelijk.	36.35
562	En hoe lang duurt dat dan, voordat je genoeg huid hebt om terug te plaatsen?	6.78
565	Hebben we het echt over grotere stukken centimeters?	5.71
566	Ja, dus het duurt vier weken om hun huid op te kweken.	37.08
567	En de velletjes die zij kunnen maken zijn 7 bij 7 centimeter.	37.37
568	Maar ze kunnen natuurlijk meerdere bodems creëren in één keer.	5.5
569	Dus eigenlijk zouden het bijna ongelimiteerd kunnen, wat het bijzondere daarvan is.	4.38
570	Dus afhankelijk van hoeveel je nodig hebt, kan je dan een verzoek doen hoeveel velletjes je terug kan krijgen.	4.23
573	Die huid gaat natuurlijk al wat langer mee dan een babyhuid.	16.58
575	Nee, dus de cellen die we ook gebruiken zijn oppervlakkige huidcellen die eigenlijk zelf ook al uitgeruid zijn.	88.79
576	Dus dat is niet anders tussen een baby of een volwassene.	4.49
577	De studie is ook eigenlijk al voornamelijk gedaan bij volwassenen.	12.8
578	En die hebben al wel eens kleinere stukjes ontvangen.	3.55
579	Maar omdat het in studieverband is, mocht dat nog niet met zulke grote oppervlaktes.	4.23
580	Maar nee, dus het proces verder is hetzelfde en de behandeling is ook hetzelfde.	5.0
581	Oké, en dan is natuurlijk de vraag, wat zijn dan de voordelen hiervan?	6.96
582	Als je dus in plaats van met een weggehaald stukje huid gaat werken, maar met gekweekte huid van het kind zelf.	12.83
583	Ja, dus wat nu het probleem is waar we vaak tegen aanloopt met grote brandwonden is, dat wij eigenlijk huid alleen nog maar voor mensen zelf kunnen gebruiken om de wonden dicht te krijgen.	71.96
584	En daar hebben we allemaal mooie technieken voor om een klein stukje huid te vergroten door middel van daar gaatjes in te maken.	8.3
586	Dat als je dus zeg maar een patiënt met 20% brandwonden dicht wil krijgen, dat je nog steeds wel een 10% huid vaak af moet nemen.	87.82
588	Nou, je kan je voorstellen met hele grote oppervlaktes dat dat heel veel huid is dat je moet afnemen.	4.5
589	En helemaal als je niet zoveel gezonde huid hebt, dat dat nogal lastig is.	6.12
590	Dus nu op dit moment houdt dat in dat we dan huid afnemen, dat terugplaatsen.	4.13
591	En dan na twee weken als de huid weer genees is, eventueel weer nieuwe huid moeten afnemen.	22.03
594	Het andere is waar wij huid afnemen, geeft vaak toch wel pigmentatieverschillen.	88.34
596	Maar je kan in de toekomst wel zien waar we de huid afgenomen hebben, omdat je de pigmentcellen ook deels weghaalt.	86.66
598	En wat we toch ook wel lijkt te zien, maar dat is ook wat de studieredder zal moeten gaan uitweigen, is dat die gekweekte huid toch soepeler lijkt.	8.83
599	En eventueel zelfs mee gaat groeien met de patiënt.	4.49
600	Dus je hebt naast dat je een vrijer litteken creëert, heb je ook eigenlijk minder donorplekken die uiteindelijk ook kleurverschillen kunnen hebben.	83.42
601	Ja, en je zou dan ook zeggen dat de behandeling van brandwonden mogelijk misschien is met donorhuid van bijvoorbeeld overleden personen.	61.99
603	Nee, dus dat is natuurlijk wel iets waar we in het verleden altijd heel druk mee bezig geweest zijn.	4.27
604	Helaas lijkt het nog steeds zo dat wij geen huid van andere mensen kunnen gebruiken als donor, als transplantatiehuid.	26.57
605	Dat wordt op een gegeven moment toch afgestoten, dus dat werkt niet.	6.04
606	We hebben wel dat we donorhuid gebruiken, maar dat is puur vanwege een tijdelijke bedekking.	47.51
607	Dus we gebruiken als mensen heel erg groot verbrand zijn en de huid ligt helemaal open, dan gebruiken we het nog wel eens ter overbrugging.	71.26
608	Zodat je vervolgens uiteindelijk de eigen huid erop kan gaan plaatsen.	22.19
610	Ik kan me voorstellen als jullie de huid naar het lab sturen om gekweekt te worden, dat in de tussentijd de stukken huid bijvoorbeeld bij deze baby, dat er wel iets mee moet gebeuren.	7.47
614	Ja, wij hebben natuurlijk, het is natuurlijk deze gekweekt huid, maar een klein onderdeel van alle mooie technieken die we hebben.	3.63
615	En een van de mooie technieken die we hebben zijn dermaal substitutes, zoals dat dan noemt.	3.98
616	Dat is dus iets wat je dus op de huid, op de wond kan leggen als bedekker.	4.83
617	Om een, nou zeg tot een tien weken zelfs kan je dat laten liggen als tijdelijke bedekker.	3.77
618	Om de wond wel soort van dicht te hebben, maar ook voor te bereiden om op een gegeven moment zijn eigen huid te gaan ontvangen.	4.56
620	Ik kan natuurlijk niet heel veel vertellen over de baby, behalve dan dat hij het op het moment gewoon goed maakt.	3.71
622	Dat is fijn, we hoeven ook niet de namen en de rugnummers allemaal te hebben.	4.14
623	Maar dat laat dus wel zien dat de behandeling ook succesvol is.	4.77
625	Er zijn er drie centra in Nederland, Groningen, BVWijk, jullie in Rotterdam ook.	6.96
626	Gaat deze ontwikkeling nou vaker ingezet worden, denk je?	7.0
628	Wat het nu nog is, zoals ik al zei, het is eigenlijk nog een studieverband.	3.99
630	Dat houdt in dat één is een labfase, twee is een fase dat je het op een klein stukje gebruikt.	3.6
631	En daar hebben we eigenlijk helemaal geen first effect, dus geen grote complicaties of risico's van ondervonden.	4.54
633	Als die hier doorheen komt, dan zal het op een gegeven moment een behandeling zijn die op de markt komt.	4.24
634	En dan denk ik wel dat dit de toekomst van de brandvonden is.	4.26
635	En dat we allemaal hier steeds meer gebruik van zullen gaan maken.	4.33
636	Dat lijkt me hartstikke mooie beelden voor de toekomst.	4.33
637	Positief nieuws vanuit de brandvondenwereld in ieder geval.	4.46
638	Kila Jansen, brandvondenarts bij het Maastensziekenhuis in Rotterdam.	21.52
707	In deze tijd van het jaar vliegen daar de jonge stormvogels uit.	13.85
708	Alleen tot schrik van biologen en natuurliefhebbers storten die stormvogels regelmatig ter aarde.	18.1
710	En als er niks gebeurt, ligt uitsterven op de loer.	20.43
712	Camille Spoelstra is wetenschapper bij het Nederlands Instituut voor Ecologie.	13.6
713	En die heeft al een verklaring voor het lot van de stormvogels daar op Réunion.	16.5
719	Die stormvogels moeten voor het eerst wegvliegen uit hun nest.	69.66
720	En daarbij moeten ze vanaf dat eiland de open zee bereiken.	4.81
721	Maar ze raken ernstig verstoord door lichtbronnen die ze onderweg tegenkomen.	51.58
724	Ja, dat ze zichzelf niet meer goed kunnen oriënteren.	5.01
725	Dus afhankelijk van andere signalen, onder andere van de sterren, maar zeker ook de maan.	5.66
726	En als er dan andere lichtbronnen zijn, dan weten ze het niet meer en dan landen ze op de grond.	3.57
728	Dan kan ze gepakt worden door hoofddieren bijvoorbeeld.	41.79
730	Is dat iemand die de televisie aan het kijken is met open gordijnen?	13.5
734	Ja, het zijn vooral de wat fellere lichtbronnen die een beetje geïsoleerd in het donkere staan.	3.48
735	Maar zeker ook wel bronnen in tuinen van mensen en infrastructuurverlichting van wegen.	3.99
737	Ja, dat verstoort ze het meest licht van binnen uit een huis.	4.05
740	Lang geleden werden die stroomvolgens wel gevangen.	12.99
741	Toen het eigenlijk nog veel donkerder was met een klein lampje en daar kwamen ze ook op af.	3.51
747	Als er overigens vol een maan is op zo'n nacht dat ze moeten wegvliegen.	3.9
749	Omdat die maan gewoon redelijk wat balancerend licht geeft eigenlijk.	5.97
751	Dus als het nieuwe maan is, dan zijn die licht ook meer verstorend.	12.2
753	Nou is dit een voorbeeld van een dier die te maken heeft met luchtvervuiling.	20.47
754	Er zijn helaas veel meer dieren in de wereld tegenwoordig die met luchtvervuiling te maken hebben.	84.64
755	Welke dieren zijn dat nog meer die met die nachtelijke kunstlicht eigenlijk vrij slecht overweg kunnen?	24.29
757	Ik wil niet beweren dat het echt alle diersoorten zijn.	4.56
758	Is er een dier die er eigenlijk wel mee overweg kan?	8.4
761	Maar wat je wel kan zeggen is dat Ik denk dat als je lang genoeg zoekt dat je vanzelf wel een probleem vindt.	4.46
762	Dieren die overdag actief zijn, die kan je van voorstellen, die zijn iets minder afhankelijk van de nacht.	82.11
763	Die hebben wat minder last van verstoring, maar die moeten op een slot van rekening ook gewoon slapen.	4.95
764	Maar je kan je daartegenover wel voorstellen dat dieren die 's nachts actief zijn Ja, dat die echt het meeste last hebben van lichtgevaring.	57.3
767	Ja, 's nachts vliegende insecten worden in sterke mate aangetrokken door insecten.	90.33
769	En nou ja, dat zou een van de redenen kunnen zijn waardoor onze insecten zo sterk afnemen.	42.03
771	En nou heeft het bij deze vogels op de oriëntatie vooral effect.	8.98
772	Maar kan het ook andere gevolgen hebben, lichtvervuiling?	30.48
774	Het kan dus ook een effect hebben op je voorplanting.	55.44
775	We weten dus bijvoorbeeld dat insecten niet alleen aangetrokken worden door verlichting maar ook zich minder goed kunnen voortplanten.	85.7
776	Dat is bijvoorbeeld heel mooi aangetoond bij nachtvlinders.	5.19
777	Of mooi, dat kun je eigenlijk niet zeggen, maar dat is aangetoond.	4.02
780	Dus die vrouwtjes die scheiden een lokstof af die de mannetjes moeten vinden.	83.67
781	En die doen dat minder goed op het moment dat ze in verlichte omgeving zijn bijvoorbeeld.	6.06
783	En nou horen we bij Réunion verschillende bronnen eigenlijk.	4.35
784	We weten ook wel, ik zei het al, de kassen, maar de voetbalvelden in de winter kan je ook wel natuurlijk voorstellen.	4.24
786	Wat zou je zeggen is dan de grootste bron van lichtvervuiling?	36.08
789	Kijk, in een stad heb je sowieso enorm veel verlichting.	8.46
792	Maar de sterkste aantrekking op veel soorten, dat is op de wat donkerder plekken.	3.8
793	En ja, dan heb je het snel van wegen die vaak al ook tot donkerder gebied liggen.	4.08
796	Maar dat zijn natuurlijk van allerlei bronnen die een probleem hebben.	4.45
797	Ken je wel sommige snelwegen in Nederland waar het wel donker is?	21.51
798	Bijvoorbeeld de A15 weet ik dat daar grote delen wel donker zijn.	7.75
800	Maar in grote steden als in Amsterdam bijvoorbeeld.	17.17
801	Als daar een paar straten, een paar avonden achter elkaar de lantaarnpanen aanstaan.	3.52
802	De mens raakt helemaal, die raakt dan gedesoriënteerd eigenlijk.	15.98
805	Wij zijn gewend om, onze ogen zijn voor gezonde mensen.	8.13
806	Je ogen de belangrijkste input van informatie in je omgeving.	14.89
807	En 's nachts kan je alleen maar wat zien als er verlichting is.	12.79
808	Dus ja, wij zijn als mens natuurlijk waanzinnig gewend om de omgeving in onze hand te zetten.	4.49
810	Maar dat je gedesoriënteerd raakt in een stad, dat zal niet zo heel snel gebeuren.	5.98
811	Nee oké, ik bedoel meer van, dat valt wel echt op als een tijdje even de verlichting daar het niet doet.	4.79
813	En wat heel belangrijk is, wij voelen ons wat minder veilig als het minder verlicht is.	4.53
814	En dat is een heel belangrijk aspect daarvan eigenlijk.	4.2
818	Maar de mens moet eigenlijk gewoon als het donker wordt het nestje in.	5.6
820	Nou, voor ons mensen is het, ja, licht is eigenlijk niet goed, ook voor de mens niet.	6.28
821	Wij zijn ook gemaakt om ons te houden aan een mooi dag- en nachtritme.	4.01
822	En daarbij hoort ook dat je 's nachts niet te veel licht consumeert.	7.74
823	Dus ja, het beperken van verlichting, maar ook binnen in je huis natuurlijk, daar heb je natuurlijk altijd het lamp aan, is natuurlijk ook heel belangrijk.	5.29
824	Er zijn grote delen in de wereld waar het de hele tijd licht is.	11.13
825	Nou, ik denk in veel landen in die steden, maar ook op zee boorplatforms, schepen die veel verlichting hebben.	6.65
826	Zijn er nog wel echt plekken in de wereld waar het echt donker kan zijn?	7.13
827	Ja, op die zee, je zegt het zelf al, dat als je de lamp op zo'n boorplatform uitzet, dan heb je een waanzinnige prachtige sterrenhemel.	3.84
828	En dat effect zie je ook een klein beetje op onze Wadde-eilanden.	5.67
829	Dat zijn maar weinige plekken in Nederland waar je de melkweg nog enigszins kan zien.	10.72
830	Maar ook de woestijn natuurlijk, of de bos in Siberië, ongetwijfeld.	4.92
831	Ja, en nou is natuurlijk de makkelijke oplossing, zet dat licht gewoon uit.	4.74
833	Zijn er nog andere dingen te doen tegen die lichtvervuiling?	12.04
835	Je kan het licht uitzetten, maar je kan het licht ook minder fel laten branden.	8.57
836	De stad Rotterdam bijvoorbeeld heeft alle 125.000 lampen geloof ik zelf van de straatlantaars vervangen door dimbare verlichting.	70.74
837	En dat betekent dat je ze heel mooi kan aanpassen aan de lichtbehoefte op dat moment waar je vaak wat minder licht toe kan. Maar je kan ook de lampen een deel van de nacht uitzetten als wij minder actief zijn.	6.36
838	En een andere oplossing is nog de kleur van het licht een klein beetje aanpassen.	3.94
839	We weten namelijk intussen dat vooral op het vaste land de meeste soorten, die 's nachts ook lief zijn overigens, wat minder goed overweg kunnen met blauw licht.	19.81
840	Dus als je het blauw licht uit wit licht haalt, dan krijg je wat roder licht.	10.25
841	En dat is minder schadelijk voor onze natuurlijke omgeving.	10.49
842	Oké, dus we zouden eigenlijk daar een wat rodere straten met elkaar moeten.	4.72
844	En dan zie ik bij bouwplaatsen bijvoorbeeld heel veel groen licht.	3.6
845	En dat dacht ik altijd heel lang, dat is juist voor insecten zo gedaan.	5.01
846	Maar dat is volgens mij alleen maar voor de veiligheid beter.	4.25
847	Maar dat zou bijvoorbeeld ook al rood beter kunnen zijn eigenlijk.	4.81
848	Nou, als het gaat om onze natuurlijke omgeving, zeker ja.	4.23
849	En we weten ook dat rood licht inderdaad minder insecten aantrekt.	88.64
850	Ja, en wat doet de lichtvervuiling eigenlijk voor ons als mens zelf?	38.77
851	Want je stelt, we zijn eigenlijk licht, licht hebben we nodig.	5.03
854	Nou, als je erg veel licht consumeert, dan kan dat je slaapbaar kritme verstoren.	89.28
855	Maar goed, lichtvervuiling is iets anders dan het licht wat je binnen in je huis aanzet.	19.83
856	Lichtvervuiling buiten, dat zijn behoorlijk lage niveaus.	24.32
857	Waar onze natuurlijke omgeving behoorlijk wat moeite mee kan hebben.	4.72
858	Die kunnen ook niet, sommige dieren wel, maar de meeste dieren kunnen niet zomaar even wegkruipen.	44.36
859	De meeste mensen hebben in hun eigen huis de lamp aan.	52.33
860	Wat eigenlijk veel meer licht geeft dan die lichtvervuiling buiten.	10.85
861	Dus dat is om eerst even daarna te kijken, zeg maar.	3.62
862	Maar wat het vooral met ons doet, het ontneemt ons werkelijk de pracht van de nacht en onze sterrenhemel.	3.67
866	En terwijl we praten met elkaar, valt mij eigenlijk op hoeveel de verlichting ook hier in de studio aan staat.	4.03
872	Eigenlijk zijn we holbewoners, dus overdag gaan we ook naar binnen.	4.64
874	Dus dat licht hier in de studio is lang niet zo slecht.	3.69
875	Er wordt er gedimd in Rotterdam, maar worden er ook grotere acties ondernomen als het gaat tegen lichtvervuiling bijvoorbeeld.	39.81
878	Nou, dat wat ik net noemde, van het blauw verwijderen uit het witte licht, het rode verlichten.	3.51
879	In Frankrijk is het nu eigenlijk al een regel geworden.	15.29
881	Maar een heel mooi voorbeeld is eigenlijk ook, ja, dan zijn we weer even terug bij die stoomvogels.	4.17
883	Zoals iedereen weet waren er aanslagen in Amerika op 11 september in het najaar.	64.13
886	Daar komen al die vogels langs en ze moeten regelmatig die lampen, als ze die dus fel naar boven aanzetten op 11 september.	6.72
887	Die moeten ze wel uitzetten, zodat die vogels weer verder kunnen vliegen.	13.53
896	En naar Spoelstra, wetenschapper bij het Nederlands Instituut voor Ecologie.	9.84
897	En we blijven zo meteen voor een deel bij het klimaat.	7.57
898	Want wat denken de grote ouders daar bijvoorbeeld van?	19.05
904	Wat zou voor RMS en voor de Molukkers de betekenis daarvan zijn?	7.21
905	Ook veel Molukkers daar zullen vinden, want jullie hebben ons in de steek gelaten.	3.6
907	Juist bij die relatie Altsheimer zie ik vet als een van de grote boosdoener.	7.47
913	Het gaat altijd om de balans tussen eerlijkheid en sfeer.	4.49
917	Op zoek naar manieren om uw vermogen te laten renderen?	4.22
918	Investeren in zakelijke hypotheken biedt een aantrekkelijk rendement met het recht van eerste hypotheek.	64.95
920	Dirigent Mark Albrecht keert terug bij de Nationale Opera.	13.77
929	Want we geven ook nog eens tien keer de splinternieuwe Audi Q6 e-tron weg.	13.74
936	Wie kunt u bellen als u zich zorgen maakt om verzuim?	19.86
943	De nieuwe Nederlandse musical over vrijheid, leiderschap en tolerantie.	7.03
944	Vanaf januari te zien in het Prinsen Theater in Delft.	6.79
946	willemvanoranje.nl Verzuim voorkomen en verzekeren begint op Sazas.nl Bij iWish Opticiëns vind je de mooiste merken en de beste zorg voor je ogen.	13.25
951	Kijk voor de voorwaarden op iWish.com of kom langs.	5.85
954	Niet in de buurt, want ik zit hier zometeen met een oma in de studio en die heeft geen grote oren, maar wel grote zorgen.	3.47
955	Want steeds meer opa's en oma's zien de toekomst van hun kleinkinderen somber in.	26.24
956	En zometeen praat ik met een opa en een oma die hun hopelijke wijze woorden hebben voor ons in de Nieuws BV.	3.52
957	Eerst woningcorporaties, die ondernemen namelijk actie tegen de huurbevriezing.	44.09
958	Meer daarover in het uitgebreide NOS-journaal met Casper Meijer.	4.84
959	Als het kabinet het plan om de sociale huren te bevriezen niet intrekt stappen woningcorporaties naar de rechter.	77.03
960	Het kabinet wil dat de huren in de sociale sector dit en volgend jaar niet omhoog gaan.	80.39
961	Maar daardoor komen de corporaties in de problemen.	7.1
963	Hier in de studio is Roeland Muller van de economieredactie.	7.23
964	Roeland, waarom willen de woningcorporaties deze stap naar de rechter zetten?	37.06
965	De woningcorporaties zijn echt fel tegen de huurbevriezing.	63.1
966	Zij vrezen een stuk minder inkomsten als die huren voor twee jaar lang bevroren worden.	67.27
968	En ze zeggen: ja, daardoor hebben we straks ook een slechtere financiële positie.	15.37
970	En dat is vaak nodig om juist te kunnen bouwen en ook te kunnen verduurzamen.	5.18
971	Juist ook wel iets wat wordt gevraagd van die woningcorporaties.	4.75
972	Ze geven als voorbeeld: ja, als dit doorgaat dan kunnen wij straks misschien wel 180.000 minder woningen bouwen.	46.45
973	Of misschien wel 1,6 miljoen minder huizen isoleren.	26.78
976	Nou, zij hopen zelf dat ze gelijk krijgen uiteraard.	3.89
977	En dat heeft dan te maken omdat zij zeggen: ja, eigenlijk wordt een deel van ons geld nu onteigend.	10.04
979	Nou, nu mag de overheid soms wel ingrijpen bij de woningcorporaties.	15.82
980	Het is een publiek-private instantie, maar dat mag niet zomaar.	4.09
981	En de woningcorporaties zeggen: ja, nu is er eigenlijk helemaal geen goede reden.	11.47
982	En ze zeggen ook: ja, de timing waarmee dit plan nu wordt gepresenteerd dat is een maat van onbehoorlijkheid.	5.19
983	Die huren gaan eigenlijk altijd halvewege het jaar per 1 juli omhoog.	13.19
986	Die zijn ook vaak al gecommuniceerd met de huurders en de partijen die ertussen zitten.	5.33
987	Dus ze zeggen: ja, dat kan nu eigenlijk al helemaal niet.	4.42
989	En daarbij komt nog bij dat in december is er een woontop geweest waarbij de woningbouwcorporaties met de minister van Wonen hebben afgesproken dat de corporaties wel degelijk de huur omhoog mogen gooien met 4,5%.	34.53
990	En wel daarvoor hebben zij toegezegd dat zij zullen verduurzamen en onderhouden en ook meer bijbouwen.	4.66
991	En daarom zegt nu de woningbouwkoepel de woningbouwkoepel dus die alle woningbouwcorporaties vertegenwoordigt ja, er zijn echt duidelijk afspraken geschonden en vandaar deze dreiging met de gang naar de rechter.	30.0
992	Ja, toen werden afspraken eigenlijk voor de komende tien jaar gemaakt en dan een paar maanden later dan kunnen die afspraken het raam uit.	5.68
994	Nou, op dit directe nieuws van die gang naar de rechter nog niet.	5.74
995	We weten wel dat Mona Keijzer, de woonminister, helemaal niet ook zelf helemaal niet blij is met deze plannen.	51.57
996	Het zijn de fractievoorzitters van de coalitiepartijen die dit bedacht hebben bij de onderhandelingen voor de voorjaarsnota.	8.18
997	en daarop heeft zij al gezegd van ja, de mensen die dit hebben bedacht die hebben waarschijnlijk ook zelf niet doorgehad wat de precies de consequenties hiervan zouden zijn.	12.3
998	Nou, en daarbij sluit het zich eigenlijk aan met die kritiek bij provincies, gemeenten, maar ook de bouwwereld zelf.	7.03
1000	En de afgelopen week hoorden we ook nog dat ook het Waarboarfonds dat er eigenlijk voor moet zorgen dat bij tegenvallers woningbouwcorporaties niet omvallen.	51.87
1001	Dat die ook echt waarschuwen voor een slechte financiële positie van de woningbouwcorporaties.	25.74
1002	Nou, tussen ze nu afwachten wat er met al die kritieken gaat gebeuren de woningbouwcorporaties geven in ieder geval het kabinet twee weken de tijd om die huurbevliezing in te trekken.	29.92
1006	Kort voor twaalf uur kwam er zwarte rook uit de schoorsteen van de Sixteinse kapel in Vaticaanstad.	10.57
1007	Dat betekent dat er nog geen tweederde meerderheid is voor een van de kandidaten.	8.5
1009	Onder 33 kardinalen zijn sinds gisteren in afzondering bijeen om een opvolger te kiezen voor Paus Franciscus.	16.67
1010	En als ze eruit zijn, wordt dat wereldkundig gemaakt met witte rook uit die schoorsteen.	4.43
1011	In Pakistan zijn opnieuw doelen aangevallen door India.	29.45
1012	Volgens het Indiaanse leger waren er drone- en raketaanvallen gericht op militaire radarinstallaties.	52.29
1013	Vanwege de aanvallen zijn mensen uit de grensgebieden op de vlucht geslagen, vertelt correspondent Devi Boerema.	30.33
1014	en voor die grensgebieden geldt dat dat verandert gewoon in spookgebieden.	9.82
1015	Ik sprak net een vriendin in de hoofdstad van Kashmir.	6.47
1017	Dat is een grensstad die die beschietingen dus elke nacht nu meemaakt.	4.99
1018	Zij zijn daar gevlucht en zijn bij mijn vriendin ingetrokken om in de hoofdstad veiliger te zijn.	29.44
1019	Momenteel zijn de winkels daar dicht, de straten zijn leeg en mensen die weg kunnen vluchten, vluchten.	11.55
1020	Mensen die dat niet kunnen, zoeken de schelkelders op in hun huis want dat hebben mensen daar, omdat ze al echt jaren te maken hebben met dit conflict en die beschietingen ook als de rest van de wereld niet meekijkt.	5.27
1021	Volgens het Pakistanse leger raakten bij de aanvallen zeker vier militairen gewond.	22.26
1022	Pakistan klemt ondertussen dat tientallen Indiase militairen zijn omgekomen bij gevechten in het grensgebied.	27.04
1023	De Duitse wapenfabrikant Rheinmetal blijft profiteren van de spanningen in de wereld.	19.44
1024	In het eerste kwartaal van het jaar verkocht het bedrijf voor ruim 1,7 miljard euro aan wapentuig.	12.38
1025	Dat is een toename van 73 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.	25.54
1026	Onderaan de streep bleef er 108 miljoen euro winst over en dat is een verdubbeling.	13.48
1027	Sinds de Russische inval in Oekraïne is de vraag naar defensiematerieel in Europa hard gestegen.	89.01
1028	Rheinmetal produceert onder andere tanks en kogels.	22.2
1029	Door illegale vapes zijn de afgelopen maanden zeker vijf mensen bijna overleden.	88.77
1030	De patiënten lagen in zeer kritieke toestand in het ziekenhuis meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek.	38.92
1031	Ze gebruikten verschillende soorten en merken vapes met smaakjes die verboden zijn in Nederland.	62.6
1033	Zwolle en Overijssel willen jaarlijks 900.000 euro steken in het museum de fundatie.	10.51
1034	Volgens de gemeente en de provincie is de extra steun nodig om het museum overeind te houden.	55.43
1035	Door teruglopende bezoekersaantallen en stijgende kosten had de fundatie in 2023 een verlies van 1,2 miljoen euro.	10.01
1036	En de veiling van juwelen uit het graf van Boeddha gaat voorlopig niet door.	8.43
1037	India had bezwaar daartegen gemaakt omdat de juwelen tot het culturele erfgoed en de boeddhistische gemeenschap zouden behoren.	23.97
1038	Het graf met de juwelenschat werd in 1898 ontdekt door een Britse topfunctionaris.	14.62
1039	De VS en het Verenigd Koninkrijk hebben volgens de New York Times een deal gesloten over het afschaffen van de importheffingen.	69.64
1040	Laten vandaag worden meer details bekendgemaakt tijdens een persconferentie maar onze correspondent in het Verenigd Koninkrijk, Fleur Lounsbach weet al wel meer over dit deal.	5.75
1041	Fleur, waarom sluiten de Britten als eerste een deal met Trump hierover?	15.66
1042	Ja, dat is, hoe je het ook wendt of keert natuurlijk een win voor de Britten.	4.27
1043	Het eerste land dat een handelsdeal sluit nadat Trump natuurlijk de hele wereld in rep en roer bracht met die opgelegde importtarieven.	39.89
1044	Er staan natuurlijk een heleboel landen in de rij dus je kan hiermee wel concluderen dat die band tussen de Britten en de Amerikanen toch echt nog wel leeft en dat ook de methode van de Britse premier wel zin had.	12.75
1045	Want hij heeft niet teruggeslagen met eigen importtarieven en in plaats daarvan heel erg met fluwele handschoentjes omgegaan met Donald Trump.	20.77
1047	Het is voor allebei de leiders, zowel voor Trump als voor de Britse premier is het handig om dit groot te maken, deze deal.	8.67
1048	Want voor het VK is het zo van, kijk, een succes, een Brexit-succes ook want los van de EU hebben ze dit gedaan.	9.76
1049	En voor Trump is het natuurlijk ook een manier om te laten zien van mijn importtarieven hebben zin gehad want ik heb een goede deal kunnen sluiten voor de Amerikanen.	6.68
1052	Welke verbeteringen hoopt premier Starmer met deze deal te krijgen?	9.04
1053	Ja, dus Starmer is inderdaad weken mee bezig geweest.	10.78
1054	Nou, de Britten hebben een importheffing van 10% gekregen voor alles wat het VK naar Amerika exporteert.	25.91
1056	Dus de hoop is dat dit wordt teruggebracht of helemaal wordt weggehaald.	4.04
1057	De andere kant op moeten de Britten natuurlijk ook concessies doen.	4.65
1058	Verwachting is dat er een soort digitale belasting voor grote Silicon Valley-bedrijven, dat dat voordeliger wordt voor de Amerikanen.	17.48
1060	Of verwachten we dat daar ook deals op worden gesloten.	4.23
1061	En dat is wel gevoelig, want je wil natuurlijk altijd je eigen boeren beschermen.	9.31
1064	Dus dat wordt wel een gevoelig puntje, maar ook daarop verwachten we beweging in deze deal.	3.99
1065	En dit akkoord gaat het nog ook economische impact hebben, denk je, voor het VK?	31.02
1068	We maken het makkelijker voor bedrijven om te handelen.	79.26
1069	Deze Britse regering wil heel graag economisch goed nieuws, want de economie is aan het haperen al een tijd hier.	8.13
1071	En we kunnen ook al met enige nuance kijken naar deze handelsdeal.	3.84
1072	Want ja, gaan we dan nu terug naar de situatie voordat Donald Trump president werd.	10.05
1073	Dan zijn we eigenlijk niet heel erg opgeschoten, behalve heel veel bombari natuurlijk.	3.48
1074	En voor de Britten is een deal met de EU eigenlijk veel invloedrijker voor de economie.	65.71
1076	En op 19 mei is er een bijeenkomst met de Britten en de EU.	6.98
1077	Dus dat zou nog veel meer invloed kunnen hebben op de economie.	5.59
1078	Laten we vandaag dus alle details over dit akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.	8.31
1080	De Amsterdamse beurs is hersteld van de crash begin april, toen de Amerikaanse president Trumps hun wereldwijde importheffingen aankondigde.	51.49
1081	Op Trumps zelfverklaarde Liberation Day op 2 april stond de belangrijkste graadmeter, de AEX, op ruim 900 punten.	16.67
1082	Omdat beleggers schrokken van de aankondiging zakte de beursen wereldwijd in elkaar.	13.92
1084	Een week later matigde Trump zijn toon, sindsdien krabbelen de beursen ook weer op.	8.51
1085	En vandaag is de AEX weer terug op het niveau van begin vorige maand.	41.86
1087	Van Dalen maakte een van de belangrijkste doelpunten uit de clubgeschiedenis toen hij de Rotterdammers in 1970 naar de Wereldbeker schoot.	13.19
1088	Tijdens die Wereldbekerfinale in de Kuip tegen het Argentijnse Estoriantes ging het er hard aan toe op het veld.	6.59
1089	Spelers van de Argentijnse club trokken na het doelpunt de bril van Van Dalen van zijn hoofd en braken hem doormidden.	8.64
1090	Het brilletje van Van Dalen is nu nog altijd te zien in het Feyenoord Museum.	7.48
1091	Naast Feyenoord speelde Van Dalen ook nog bij Go Ahead Eagles, Fortuna Sittard en Excelsior.	9.5
1102	Op de A1 vanuit Hengelo naar Duitsland heb je nu 10 minuten vertraging voor de grens bij de Lutte.	25.25
1103	Een kwartier extra ben je kwijt op de A2 van Amsterdam naar Utrecht tussen Maars en Utrecht Centrum.	31.27
1105	Op de A12 vanuit Arnhem naar Duitsland bij Zevenaar.	12.56
1106	Vijf minuten vertraging door een vrachtwagen met pech.	87.26
1107	En de personenwagen met pannen staat langs de A27 vanuit Gorkum naar Utrecht.	11.88
1108	Bij Lex Bond levert dat vijf minuten vertraging op.	15.38
1112	In de herfst van hun leven denken sommige grootouders niet alleen terug, maar juist ook vooruit.	9.68
1113	En maken zich zorgen over de wereld door hun kleinkinderen opgroeien.	84.36
1114	Wat geven ze mee aan de generatie na hen en wat hopen ze nog te veranderen?	5.61
1118	Samen goed voor acht kleinkinderen als we alles bij elkaar optellen.	3.85
1121	Goed dat jullie er zijn om te praten over mijn toekomst eigenlijk.	4.34
1122	Want ik ben nog jong, dertig, dus het gaat om mijn toekomst.	3.58
1125	Dat was het eerste wat jullie zeiden toen jullie de studio in kwamen lopen.	3.79
1127	Jij had tijdens paas een gesprek met je kleindochter.	5.16
1128	Toevallig ons stagiair over de toestand van de wereld.	3.95
1129	Wat zijn op dit moment dan, zou jij zeggen, de grootste zorgen als het aankomt op de toekomst van die kleinkinderen?	9.7
1132	Ik moet eens zeggen, toen ik dezelfde leeftijd had, hadden we natuurlijk ook zorgen.	3.59
1134	Met een enorme hoeveelheid atoomkoppen die opgesteld stonden in Europa en in Rusland.	16.18
1135	totdat op een gegeven moment na de rakettencrisis in 1963, Gorbachev en Reagan op het idee kwamen als verstandige mensen om dat eens met een verdrag te regelen en terug te schroeven.	40.79
1136	Maar toch bleef de hele jeugd eigenlijk die atoomdreiging als een deken over ons heen liggen van zorg.	25.94
1137	Maar ja, je was op een leeftijd dat je eigenlijk bezig was met je eigen wereld.	3.8
1140	Maar nu je ouder geworden bent, maak je je zorgen over de levens van je kleinkinderen met name.	51.54
1142	Nou, de grootste zorg op dit moment vind ik de oorlogsdreiging.	4.06
1143	Deze week hebben we tachtig jaar vrede en veiligheid gevierd.	4.56
1144	Maar wat in Oekraïne gebeurt door Poetin in zijn speciale militaire actie.	32.31
1146	Maar deze week hoorde ik dat er ook een apart van die operatie nu enorme troepenconcentraties zijn.	12.74
1147	Oostelijk van de Baltische Staten en Finland tot helemaal boven in Noorwegen.	9.32
1148	En dat doen ze echt niet omdat ze bang zijn dat de NAVO komt aanvallen.	12.95
1149	Dat hebben we ook gedacht bij Oekraïne, dat gaat toch niet gebeuren.	14.56
1150	Jij zegt, ik zie hier misschien een volgende actie al langzaam uitgetekend worden.	3.81
1154	Even naar de andere kant van de tafel, Ilona Hofstra.	4.15
1157	Nou, de titel zegt al een beetje iets, maar wat moet ik me erbij voorstellen?	4.47
1158	Wat het zegt eigenlijk, grootouders voor het klimaat.	11.82
1160	Los van wat Rentsen net zegt over oorlogsdreiging en wat daar gebeurt.	8.94
1166	Dus de situatie van toekomstige generaties en een leefbare aarde, die staat ontzettend onder druk.	4.88
1169	Want in '72 met name heb ik dat grens aan de groei gelezen.	3.82
1174	En er steeds meer bekend werd over hoe wij de boel vervuilen.	16.02
1175	En met name de CO2-uitstoot met daarmee de aarde opwarmen.	72.85
1176	En nou ja, je kan nou die krant niet meer openslaan.	3.83
1179	Dus die toekomstige generaties die krijgen met name niet meer datgene en dat mooie wat de aarde biedt.	4.3
1188	En ja, ik weet niet hoeveel luisteraars jullie hebben.	3.66
1191	Maar dat is de eerste grootouder die ik hier de hand kan schunen.	3.52
1192	Die wordt toch ook wel belangstellend voor grootouders voor het klimaat.	8.1
1195	Het is gewoon een kwestie van je aanmelden bij grootouders voor het klimaat op de site.	5.83
1196	Dan word je elke veertien dagen op de hoogte gehouden via een nieuwsbrief.	5.58
1199	Er zijn tientallen lokale groepen ook in Limburg waarbij je je kunt aansluiten.	6.34
1200	En dan is de bedoeling natuurlijk dat je acties gaat voeren in je eigen omgeving.	3.82
1201	Want we willen heel graag dat er dus veel meer grootouders zijn die begrijpen dat actie geboden is voor een kleinkinderen.	8.97
1202	Dat we ook mensen zullen luisteren die ook aan het rentenieren zijn die ook misschien rust hebben.	3.92
1203	En denken ja ik heb mijn hele leven al heel hard gewerkt.	3.48
1204	Ik heb me mijn hele leven ook al heel druk gemaakt over allemaal dingen.	3.49
1205	Het gaat over allemaal dingen ook in de tijd waar Rens aan refereert over de kernkoppen.	4.34
1207	We hebben natuurlijk heel lang hebben we gedacht dat we genoeg deden.	3.88
1208	En dat het nou ja datgene wat je deed dat was het al.	3.86
1209	Maar we hebben niet gerealiseerd dat de veiligheid en de zorg die wij aan onze kinderen en kleinkinderen geven.	7.52
1213	Als ze gaan voetballen en bij hockey doen we ze een beetje om.	4.67
1216	Dat heeft allemaal te maken met de zorg voor je kinderen en kleinkinderen.	9.63
1221	We hebben geen planet b. Dan die veiligheid is nog veel groter.	17.21
1222	Ik weet niet of je de film gezien hebt van André Kuipers over de aarde.	5.34
1230	Dan zie je ook meteen wat dat voor consequenties heeft.	3.99
1233	Er komt een demonstratie tegen de oorlog in Oekraïne.	81.75
1242	Zou je er wel voor openstaan om actie te ondernemen?	6.72
1250	Tot je denkt dat je eindelijk je gelijk zult halen.	4.17
1252	Dat moet gewoon in de Tweede Kamer en in de Eerste Kamer worden afgehamerd.	6.53
1253	Zou je zeggen dat er verschillen zijn tussen actievoeren vroeger en hoe het actievoeren nu eruit ziet?	9.91
1255	Ik denk ook nog even terug aan de boeren die hun hooi balen en mest op de Rijkswegen storten en in brand steken.	27.18
1257	Er is een grens aan de persoonlijke vrijheid om je uit te drukken, ook in protest.	4.68
1259	En dat moet leiden tot een brede maatschappelijke discussie.	4.79
1261	Maar in die discussie moet je elkaar respecteren en ook accepteren dat jouw mening niet per se aangenomen moet worden door iedereen.	4.61
1262	En nu spreek je jullie bij Pasen met elkaar als familie daarover.	3.72
1263	Kan je dan je kleinkinderen dingen meegeven, dingen leren?	20.4
1264	Nou, mijn kleinkinderen zijn niet zo heel klein meer.	5.67
1266	Dus dat zijn eigenlijk al bijna jonge volwassenen allemaal.	15.69
1267	Die ga ik niet meer iets leren, maar ik zou ze wel bepaalde dingen kunnen adviseren.	3.84
1269	Oké, wat is een advies dat je afgelopen Pasen hebt meegegeven?	9.93
1272	GELACH Maar als het pinksteren wordt, weet ik dan wel wat te vertellen.	3.86
1273	Dan zou ik zeggen: zorg dat je een gelukkig leven leidt.	4.8
1274	En dat kun je heel dichtbij zoeken naar jezelf, maar dat is veel te klein.	3.85
1276	En je zult dus met de mensen om je heen een goede relatie moeten opbouwen en voor elkaar zorgen.	4.43
1278	Dat we actief moeten zijn en ons overal mee bemoeien, zoals in een goede democratie hoort.	4.28
1280	En toch zien we dat soms in de samenleving dat dat niet helemaal gebeurt.	4.56
1282	Ja, ik denk dat je dan Jij komt voor de actiebereidheid op, hoorde ik je straks vertellen.	3.54
1286	En als je ziet wat wij allemaal consumeren, wat aan afval wordt geproduceerd en als we kijken naar wat de natuur wordt aangedaan, want dat is natuurlijk de kern van alles want we hebben het dan over die aarde Het gaat niet alleen om broeikasgassen, het gaat ook om de vergiftiging van eieren.	16.65
1288	Door alle stoffen die door de industrie in het milieu gebracht worden.	10.27
1289	Ja, eigenlijk is de aarde onze allergrootste supermarkt.	66.45
1290	En wat ik dan wel eens doe met kleine kinderen, want dat kunnen grootouders doen dat doen wij dus met die lokale groepen in onze eigen omgeving, dat is ook een handelingsperspectief Ga eens met je kleinkinderen door de supermarkt lopen en laat ze zien van hoe ver alles komt.	4.23
1291	Maar vertel er ook bij dat een leefbaar aarde dus een gezonde bodem biedt want daardoor hebben wij dus groenten en fruit en kan je van alles verbouwen.	14.27
1292	Dat er graslanden zijn waar koeien kunnen grazen, gezond gras, die de melk consumeren.	89.08
1293	Is een van de manieren hoe jij de nieuwe generatie eigenlijk in dat verhaal probeert mee te nemen.	5.3
1294	Hoe lukt het jou dan wel om daar niet te cynisch in te worden of juist in te verharden?	5.42
1295	Nou juist niet, omdat ik denk dat je hoopt dat onze acties succes hebben.	4.06
1296	En hoop is een vliegwiel, juist, om een aantal dingen te doen.	3.79
1298	En als wij die aarde dus niet beschermen, houdt dat op.	7.67
1300	Zou je dan zeggen dat het glas half vol is of half leeg?	7.49
1301	Ja, ik vind het altijd een moeilijke combinatie in welke positie ik me moet verplaatsen dan.	4.36
1303	De bedoeling is natuurlijk dat we het volop doen en volop daarvan genieten.	3.74
1304	En dat we nog iets kunnen, in ieder geval iets kunnen doen.	4.17
1306	Bovendien is er, naast onze politici, die allemaal wat langer de termijn denken is er een enorme onderstroming van bedrijven, organisaties, die van alles al doen.	5.68
1307	Alleen daar hoor je wat minder van, want dat is goed nieuws.	3.67
1309	En jullie geven advies dus nu aan de kleinkinderen eigenlijk.	4.1
1310	Welk advies, Rens, kreeg jij toen je klein was van jouw grootouders?	5.71
1311	Ja, dat kan ik me eigenlijk niet meer zo goed herinneren.	3.71
1314	En je zegt ook, misschien moet je ook niet met elkaar als grootouders te veel die richting willen geven.	4.5
1315	Maar wat handvaten of hoe dat wel misschien kan. Ja, je zou het toch wel kunnen doen, maar ik doe het niet graag.	4.59
1318	In ieder geval zijn jullie wel vokal erover en allebei hier bij mij in de studio geweest.	3.39
1333	Dank allebei voor jullie komstieren naar de studio.	3.49
1336	We gaan nog even naar Tim de Wit, bureau buitenland.	4.58
1337	Goedemiddag Tim, waar gaan jullie het zo meteen over hebben?	4.1
1338	Stefan, we gaan het hebben over het akkoord tussen de Britten en Amerikanen over het verlagen van importheffingen.	17.69
1340	Groot-Brittannië is daarmee het eerste grote land dat zo'n deal heeft gesloten met Trump sinds hij al die importheffingen afkondigde begin april.	65.19
1344	Straks in bureau buitenland zullen we het er uitgebreid over hebben.	3.85
1345	Nou, over een paar minuten is dat alweer op deze zender.	3.74
1346	De Nieuws-PV is er morgenmiddag gewoon om 12 uur weer.	6.52
1347	Ik wens u alvast een fijne luisterplezier nog deze verdere donderdag.	3.72
1358	Oma, wist je dat het herbesostervirus na je vijftigste ineens actief kan worden en gordelroos kan veroorzaken?	78.77
1361	Je trekt het virus je hele leven bij je als je ooit waterpokken hebt gehad, zonder dat je dit merkt.	90.92
1364	Test ook je kennis over gordelroos en ga naar overgordelroos.nl.	4.39
1367	Lang was er over asma weinig bekend en moesten kinderen soms jarenlang in een tehuis herstellen.	35.49
1369	Ik had ook fantasieën dat ze me dood lieten gaan of zo daar.	3.72
1371	Vanavond in andere tijden vijf voor negen op NPO 2.	7.13
1372	De koninklijke Nederlandse munt brengt nieuwe gouden ducaten uit.	73.34
1373	Eeuwenlange Nederlandse geschiedenis vastgelegd in een prachtig gouden ducat.	4.24
1375	Meer informatie over deze unieke munt vind je op knm.nl.	8.28
1378	Alle symfonieën op groot scherm met geweldig geluid.	4.45
1383	Bestel je eigen gouden ducaten tot en met 31 mei op knm.nl.	6.24
1385	Het grootste aanbod AI opleidingen en trainingen voor werkenden.	16.07
1389	De nieuwe sublieme roman van Judith Fanto, Narciss.	8.76
1390	Een verhaal over vriendschap, verraad en vergelding in tijden van oorlog en vrede.	3.89
1392	Het grootste aanbod AI opleidingen en trainingen voor werkenden vind je op ncoe.nl.	25.59
1394	VitePro, met Posvelia Serrata ter ondersteuning van soepele gewrichten.	36.54
1396	Goed jezelf ruimte, weg van de massa, met Eliza Was Here.	3.85
1397	Boek je last minute vakantie met uniek verblijf, huurauto en vlucht.	10.8