Dit is de Dag 🇳🇱

url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a9990-b80e-4e7f-8f56-ac0d13b5db43/2025-03-14-dit-is-de-dag
datetime	2025-03-14 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
0	...of een seintje aan het personeel als een klant een verdachte beweging maakt.	0.01
1	Is dat lekker effectief of gaat het veel te ver om mensen zo intensief te volgen?	0.01
3	Maar eerst, het kabinet stemt zo nodig niet in ...met delen van het Europese plan om defensieinvesteringen te financieren.	0.02
4	Graag wil ik benadrukken dat het hier niet gaat om zogenoemde eurobonds ...waarbij lidstaten op structurele basis ...elkaars' margolestekorten en overheidsschulden financieren.	0.02
5	Het kabinet en de Kamermeerderheid zijn tegen deze vorm van financiering ...en dat blijft ook onze inzet in Brussel.	0.01
6	Kortom, we blijven ons in de EU constructief opstellen ...maar nemen de signalen vanuit de Kamer tegelijkertijd zeer serieus.	0.01
7	Dat is de uitkomst van het overleg gisteren tussen de vier coalitiepartijen.	0.02
8	Dat was nodig nadat BBB, PVV en NSC voor de motie van Joost Eerdmans hadden gestemd ...die het kabinet opriep om het Europese herbewapeningsplan niet te steunen.	0.03
9	De partijen waren dus tegen de plannen om binnen Europa gezamenlijk geld te lenen ...en om de begrotingsregels te versoepelen.	0.02
10	En ik praat erover door met de fractievoorzitter van Nieuw Sociaal Contract.	0.02
14	U verzette zich tegen Rearm Europe om twee redenen.	0.01
15	Het verruimen van die begrotingsregels en gezamenlijke Europese schulden.	0.02
18	Wij zijn voor het doel om meer capaciteit voor het leger op te zetten.	0.02
20	Nu de Amerikanen Europa wat meer gaan verlaten en met de huidige dreiging van Poetin.	0.01
21	Maar we hadden natuurlijk een vraagstuk in Europa hoe we dat nu gaan financieren.	0.04
23	In Europa werd natuurlijk gezegd van ja, nou ja, dat doen we dan exclusief met leningen.	0.02
24	Ofwel met leningen die met 150 miljard leningen voor leningen.	0.02
25	Of door de begrotingsregels zo ongeveer helemaal los te laten.	0.01
26	En voor de rest zaten nog drie voorstellen in Rearm Europe.	0.01
27	En dat waren privaat kapitaal, Europese investeringsbank.	0.01
28	Van die laatste drie voorstellen zeiden wij als nieuw sociaal contract dat moeten we gewoon doen.	0.01
29	En we hadden moeite met de eerste twee voorstellen.	40.37
30	En op die eerste twee voorstellen zijn nu een stuk strakkere afspraken gemaakt.	0.01
31	Dat als er ook maar één beweging komt richting dat die leningen gifter worden.	0.01
33	Of dat we extra garantstellingen moeten afgeven waardoor de Nederlandse belastingbetaler ergens voor grant moet gaan staan.	0.01
36	Kijk, we zullen structureel meer geld moeten uittrekken voor Defensie.	0.02
37	Dat is natuurlijk niet betwijfeld in de afgelopen twee weken.	0.01
38	Dat was niet de vraag, ook niet bij het ondersteunen van deze motie.	7.65
40	Maar we hebben daar wel een stemverklaring op afgelegd waarin we dat hebben proberen te zeggen.	0.02
41	Als je structureel meer geld nodig hebt, dan kun je dat niet elke dag gaan lenen.	0.03
42	En nou ja, dus zijn we op dit compromis uitgekomen.	0.75
43	Ja, maar toch bestaat het plan van de Europese Commissie.	0.02
44	Waar ook premier Schoof mee net gestemd op de Europese top van vorige week donderdag nog steeds.	0.02
45	Dat er gezamenlijke Europese leningen kunnen komen tot een bedrag van 150 miljard euro.	5.21
47	Nou, het probleem is zelfs dat is een exclusieve Kijk, de Europese Unie heeft zogenaamd Unie noodrecht gebruikt als artikel 122.	0.02
48	En dat betekent dat het Europese parlement niet hoeft in te stemmen en dat een meerderheid van de lidstaten dat mag doen.	1.91
50	Dus omdat alle lidstaten het eens zijn en Nederland wel of niet, maakt niet uit.	0.05
51	Want je kunt het met een gekwalificeerde meerderheid doen.	0.01
52	Wanneer ik maar één beweging maak richting dat we garanties moeten afgeven, ook maar één beweging maak richting dat het groter wordt, dan hebben we een veto recht.	0.01
56	Ja, maar dat wist u dinsdag ook toen u instemde met die motie Eerdmans, toch?	0.02
58	En ik heb ook meegemaakt hoe dat met het Corona Herstelfonds ging.	0.01
59	Het Corona Herstelfonds begon ook een heel stuk kleiner dan het nu was.	0.01
60	En gaande de vergadering, met dat fondsteken zo groot, werden de leningen giften.	0.01
61	En nu staan wij als Nederlandse bastinkbetaler de komende jaren voor tientallen miljarden aan de lat.	0.05
63	Wij zullen sowieso aan de lat staan voor onze eigen defensie.	0.01
64	Dat is ook noodzakelijk en dat zal wel moeilijk genoeg zijn.	0.01
65	Maar we hoeven niet aan de lat te staan voor andere landen.	0.01
69	Dus als wij één keer wat extra zouden uitgeven, dan kan dat.	0.01
70	Dat kon ook tijdens Corona en dat kan de Nederlandse regering nog steeds.	0.02
71	Omdat de afgelopen regeringen niet tot de mak zijn gegaan met begrotingstekorten en zo.	0.01
73	Maar een land als Frankrijk zit dicht tegen, heeft een schuld van 110 procent.	20.99
75	En eigenlijk kan dat land, en een begrotingstekort van 5,5 procent.	0.04
76	En dat land kan niet zeggen, we maken dat begrotingstekort 7,5 procent.	0.12
77	Dan krijg je Griekse toestanden en dat in Frankrijk.	2.22
79	En als je dus een nieuwe schuldencrisis in Europa krijgt.	0.01
81	Bestaanszekerheid, zoals we het dan even niet over hebben.	0.01
82	Maar je zult ook nog een verdedigingsprobleem hebben.	0.01
83	Want als je je schuld niet kunt afbetalen en je moet overal bezuinigen.	0.01
85	Nee, dus uw verzet en de argumenten daarvoor zijn ook helder.	0.54
88	En vooral niet meer gezamenlijke leningen en extra garantstellingen.	0.02
92	Dus dan snap ik niet zo goed waarom u toen voor een opt-out op dat Rearm Europe hebt gepleit.	0.23
99	Die zegt gewoon verzoek de regering niet deel te nemen aan Rearm Europe.	0.04
105	Het is omdat wij wel tegen de manier van financieren van die 800 miljard zijn zonder clausules.	0.04
107	Dat de Europese Commissie in een paar dagen tijd een plan presenteert.	3.27
109	We hebben altijd discussies over een paar miljoen euro in de Tweede Kamer.	0.01
111	En we geen fatsoenlijke discussies zouden hebben wat de voorwaarden daarvan zijn.	0.01
116	Krijgen we helaas geen meerderheid voor in de Kamer, moet ik zeggen.	0.24
117	En nu is het ons nog gelukt om een behoorlijk aantal voorwaarden aan het eerste en het tweede te verbinden.	0.01
119	Maar toch blijft die vraag dan voor mij in ieder geval staan.	0.01
120	Waarom dient u niet zelf bijvoorbeeld een motie in die bij de nuances die u nu schetst had aangesloten.	0.04
121	En heeft u dan toch een vergaande motie van het lid Eerdmans gesteund.	19.7
122	Die zegt we moeten niet meedoen aan dat hele Rearm Europe programma.	0.05
123	Ik heb gezegd wat ik bedoelde, wat mijn steun voorstelde.	0.02
125	Op het moment dat je het niet 100% eens bent met een motie, kun je er mee voor of tegen stemmen.	0.01
126	Of zelf een motie indienen, die beter aansluit bij uw eigen mening.	0.01
127	Ik heb twee moties ingediend tijdens het debat en ik wil er geen vijf of zes indienen.	0.01
128	Op vijf of zes voorstellen, dat mag ook helemaal niet in je spreektijd.	0.01
129	Dat is ook het bizarre van hoe we hier met een heel groot bedrag in één debat gaan.	0.01
130	Terwijl we normaal over hele kleine dingen heel lang praten.	0.01
131	Ik heb zelf twee moties ingediend en één van die moties ging over de exclusieve tekorten.	0.01
132	Dat ging dus niet over die 150 miljard, dat ging over die 650 miljard.	0.09
134	Kreeg ik helaas alleen stem van de VVD, CDA en ik geloof nog één of twee andere partijen.	0.03
135	Dat was onvoldoende waarvan ik zei, de schuldenquote van landen moet niet oplopen door wat we hier aan het doen zijn.	0.03
137	Maar ik kon in mijn beperkte spreektijd niet op elk punt een tegenvoorstel doen met precies mijn tekst.	0.02
138	En als je dat wel doet, dan heb je 80 moties aan het eind van je debat.	0.02
139	Ja, en in die verklaring van de Europese top staat natuurlijk ook het voornemen om toch die leenmogelijkheden te verruimen.	0.02
142	Landen kunnen straks individueel een aanvraag doen om die extra begrotingsruimte te krijgen.	0.01
144	Ik ben nog heel erg benieuwd hoeveel extra uitgaven van Defensie wij nodig hebben.	0.01
145	En u weet dat vandaag ook dat rapport over realistische ramen verschenen is.	0.02
146	Namelijk onze ramingen het afgelopen jaar zaten ernaast.	0.04
147	De raming aan het begin was altijd 3% te kort en dan bleek het nul te zijn.	0.02
148	Dus ik wil graag eerst zien wat we nodig hebben en dan of we daar gebruik van maken.	0.01
152	Maar als we heel snel omhoog moeten en dat zou kunnen, dan zou je daar heel tijdelijk gebruik van kunnen maken.	0.01
154	Want het blijven de schulden die je zelf moet afbetalen.	0.23
155	Laten we ook eventjes inzoomen op de politieke situatie van de afgelopen bijna twee weken.	0.01
156	Want uw bezwaren tegen dat Rearm Europe programma waren voor de Europese top eigenlijk al wel duidelijk.	0.17
157	Vorige week dinsdag zei u nog in dit programma, toen presenteerde Thijs, dat u om drie redenen tegen was.	0.02
158	Was u donderdag teleurgesteld toen premier Schoof toch zijn handtekening onder dat plan zette?	0.01
159	Hij zette zijn handtekening onder het verdere uitwerken van de plannen in Rearm Europe.	0.01
164	Er wordt gekoerst op die 150 miljard aan gemeenschappelijke leningen.	0.04
165	En daarvan was u al behoorlijk duidelijk, namelijk dat u daar geen voorstander van was.	0.04
166	Ja, en wat ik u al zei, je kunt die 150 miljard, die kan de Unie lenen.	0.03
168	Uit een ruimte die er nog zit onder het eigen middelbesluit.	0.01
169	Daar heeft ze niet de instemming van alle lidstaten voor nodig.	0.06
170	Alle andere lidstaten willen, daar kun je voor of tegenstemmen.	0.29
171	Voor elke verdere verruiming heeft de lidstaten nodig en daar zeggen wij dus nee tegen.	0.12
172	Dus wij zijn vrij helder om ervoor te zorgen dat we niet in een schuldenunie verzanden.	0.01
176	Nou, als je niet voor gemeenschappelijke schulden bent, dan ben je niet voor het verdedigen van de Oekraïne.	0.05
177	Dat was een totaal valse tegenstelling in de Nederlandse politiek.	0.01
178	Dat heeft u ook al vroeg gemaakt in de discussie, dus daar bevraag ik u ook niet op.	0.03
179	Nou, maar daar was ongeveer de hele week die discussie over in Nederland.	0.02
180	Op het moment dat je niet voor gezamenlijke schulden bent, dan zou je niet voor het verdedigen van de Unie zijn.	0.01
182	De ene keer is het corona, de volgende keer is het klimaat.	0.03
183	De volgende keer is het achterstand in de wegen, dat zien we nu in Duitsland.	0.11
184	En de volgende keer is het inderdaad onze eigen defensie.	6.41
185	Maar als je er altijd voor leent, kom je voorzelf in de schuldencrisis terecht.	0.03
187	En ja, dat is soms lastig met wat compromissen, wat extra onderhandelen.	0.01
189	Ik bedoel, iedereen kijkt raar dat we daar een dag over praten.	0.01
190	Ik vind het heel normaal dat je niet een tien minuten gesprek hebt over hoe je 800 miljard financiert.	0.03
191	Maar dat je in de coalitie een keer, twee keer een vergadering van 2,5 uur hebt om te kijken.	0.03
193	Maar heeft u dat gisteren ook tegen het premier Schoof gezegd?	0.01
194	Dat hij al heeft ingestemd met die uitgaven voordat hij een goed gesprek, een lang gesprek met u heeft gevoerd.	0.02
198	En pas na de verklaring van de Europese Raad, komen er in de verschillende raden, komt de wetgeving aan de orde.	0.01
200	Dus dit is gewoon een politieke verklaring waarmee ingestemd is.	7.02
201	Waarmee het kabinet heeft gezegd, we gaan mee in deze richting.	0.03
205	En de verklaring zegt dat de lidstaten vragen dit uit te werken.	0.02
206	En het kabinet zegt ook, wij maken constant die voorbehouden over de schuldhoudbaarheid.	0.03
207	Het woord schuldhoudbaarheid staat ook in de conclusies.	0.02
208	De Europese Raad zegt dat ze ingenomen zijn met het initiatief van de Europese Commissie om de schuldnormen bijvoorbeeld te verruimen.	0.03
212	Namelijk dat de schuldhoudbaarheid op orde moet zijn.	0.01
213	En dat is natuurlijk niet op orde op momenten dat het volledig wordt losgelaten.	0.01
214	En wij hebben gezegd, als die schuldhoudbaarheid op orde moet zijn, dan moet je aan drie of vier voorwaarden voldoen.	0.01
216	Dus ja, dat zal een hard gesprek worden met z'n 27-gen. Krijgt Nederland of NSC in z'n eentje de zin daar?	0.01
218	Maar we moeten, en dat is mijn les van corona, heel erg opletten.	0.01
219	Kijk nu wat er met het coronaherstelfonds gebeurd is.	8.57
221	Daar ligt een uitermate kritisch rapport van de Europese Rekenkamer, dat uitgegeven is.	0.02
222	Dat is voor heel veel niet-corona-gerelateerde uitgaven uitgegeven.	0.02
226	En dat er af en toe een ronkende zin in een verklaring staat.	0.01
228	Maar ik zal kijken wanneer er echte machtigingen tot uitgaven gedaan worden.	0.01
230	En ik ben toch op zoek naar die politieke beweging van de afgelopen anderhalve week.	0.01
236	Vorige week heeft u 17 minuten met Thijs van der Brink gepraat over uw inhoudelijke bezwaren.	0.01
241	Omdat eensgezindheid, bijvoorbeeld vanuit het kabinet, ook een signaal is naar Rusland of naar andere Europese landen.	0.01
242	En de afgelopen week heeft het kabinet tegenover de Kamer en de meerderheid van de Kamer gestaan.	0.02
243	En ik vraag me af of u denkt dat dat de schuld van de Kamer is, of dat dat de schuld van bijvoorbeeld premier Schoof is.	0.12
245	Heeft u al een verklaring dan gevonden voor dat verschil?	0.01
246	Wij hebben deze positie ingenomen als Kamer voor het debat met de regering.	0.01
247	De heer Eerdmans was zat in de file waardoor de motie Eerdmans met 75, 74 is niet aangenomen.	0.04
248	Want je moet 76 stemmen hebben om een motie om aangenomen te hebben.	0.01
249	Dus de regering kon ook wel vermoeden dat de motie bij de herstemming aangenomen zou worden.	0.13
250	Ja, als u de media goed had gevolgd, kon dat sowieso wel.	0.01
252	En verwijt u dan Schoof ook dat hij desondanks door is gegaan op het ingezette pad?	0.01
256	Maar ik vind het wel belangrijk dat voor de komende maanden, wanneer die instrumenten uitonderhandeld worden.	0.01
257	Dat we dan helder hebben wat de positie van de Nederlandse regering is.	0.01
258	En er is tussen de vier partijen brede overeenstemming over twee principes.	0.01
259	Het eerste principe is dat we moeten oppassen met schulden.	0.03
262	En het tweede is dat we Europa veilig moeten houden.	0.01
264	Maar ook met de wat terugvallende steun van de Amerikanen onder Trump.	0.01
266	Maar dat betekent niet dat je meteen daar alle financiële voorzichtigheid kunt laten varen.	0.01
267	Want als je in een schuldencrisis terechtkomt kun je Oekraïne niet meer ondersteunen.	0.03
268	Kun je je eigen defensie niet meer op orde krijgen.	0.01
269	En dat lijkt me nou juist weer buitengewoon onwenselijk.	0.01
271	Laatste opvallend punt uit die coalitiebesprekingen van gisteren.	0.01
273	In plaats van uw collega en die Coline van Vronoven die dat eerder deed.	0.35
274	Betekent dat ook dat het qua gezondheid weer beter met u gaat?	0.01
277	Gaat u vanaf nu alle coalitie onder besprekingen weer doen?	0.01
282	Het hoeft niet zo te zijn dat je iedere dag dezelfde persoon aan tafel stuurt.	0.02
283	Nicolien en ik hebben een onderscheid gemaakt in de verschillende onderwerpen.	0.01
284	Dus als er een crisisoverleg over stikstof geweest was, dan doet zij dat.	0.44
290	Dus toen dacht ik, dan doe ik de onderhandelingen daarover.	0.02
296	Het is vrijdag en dus is het woord aan onze satiris-verslaggever Diederik Smit.	0.02
297	Ja, gisteren was NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte op bezoek bij president Trump.	0.07
298	Trump sprak opnieuw over zijn ambitie om Groenland in te lijven.	0.02
300	Maar dat Trump wel een punt heeft als het gaat om het strategische belang van het Hoge Noorden.	0.01
301	Als het goed is hebben we nu contact met secretaris-generaal Rutte.	0.01
302	Ja, meneer Rutte, Groenland hoort natuurlijk bij Denemarken.	0.03
303	Dus daar zijn ze niet blij met de uitspraken van Trump.	0.02
304	Het zou eigenlijk gaan om een aanval op een NAVO-bondgenoot, toch?	0.03
305	Zeker, dus de vraag of Amerika een NAVO-bondgenoot moet gaan aanvallen, daar blijf ik echt even buiten.	0.02
306	Maar Trump heeft natuurlijk wel een punt als het gaat om het Hoge Noorden, het belang om dat veilig te houden.	0.01
307	Ja, en wat vindt u van zijn dreigement om helemaal uit de NAVO te stappen?	0.01
308	Nou, ook daar, dat laat ik echt even verder bij hem.	0.02
309	Maar hij heeft natuurlijk wel gelijk dat Europa meer geld zal moeten uitgeven aan Defensie.	0.05
310	Ja, Trump heeft natuurlijk ook gezegd dat Zelensky een dictator is.	0.03
311	Ja, maar ook, dat laat ik echt even bij Donald Trump.	0.05
312	Maar hij heeft op zichzelf natuurlijk wel gelijk dat daar al heel lang geen verkiezingen geweest zijn.	0.11
314	Ja, een paar weken geleden zei Trump dat als Amerika de Gaza-strook zou overnemen, dat het de Riviera van het Midden-Oosten zou kunnen worden.	0.07
316	Maar op zichzelf heeft het natuurlijk wel een punt dat de Riviera een prachtig gebied is.	0.01
317	Als je ziet, niet alleen de Franse Riviera, maar ook zeker de Italiaanse Riviera.	0.48
318	Dat is natuurlijk vanuit toeristisch oogpunt, heeft hij daar gewoon gelijk.	0.02
319	Ja, want volgens Trump zelf is hij de beste Amerikaanse president aller tijden.	0.93
321	Tegelijkertijd heeft hij op zichzelf natuurlijk wel een punt, als je kijkt naar president Roosevelt of Lincoln of president Washington, dat die natuurlijk ook fouten hebben gemaakt.	35.97
322	Dat is op zichzelf natuurlijk, is dat natuurlijk waar.	0.01
323	Ja, en wat vindt u van zo'n plannen om de Benelux onder water te zetten, zodat het een oefenterrein kan worden voor de Amerikaanse marine?	0.01
324	Ja, maar dat is echt even aan de Amerikanen en aan de Benelux om daar samen uit te komen.	0.35
325	Waar hij natuurlijk wel een punt heeft, is dat het op zichzelf natuurlijk een fantastische plek zou zijn om zo'n grote marinebasis te hebben op zo'n strategische plek in Europa.	0.04
327	Het was verder ook een goed gesprek en hij is ook fully committed aan de NAVO.	0.01
330	Dank u wel, secretaris-generaal Mark Rutte van de NAVO.	0.43
333	Stiekem een biertje in je jaszak stoppen, een broodje in je tas laten glijden of een reep chocola onder in de kinderwagen leggen.	0.01
334	In de supermarkt schijnt op veel manieren te worden gestolen.	99.99
335	In een poging het jatten een halt toe te roepen, grijpen sommige winkeleigenaren naar verregaande middelen.	1.12
336	Zo experimenteren ze met AI-camera's die zelf verdachte handelingen kunnen signaleren.	0.02
338	Als de klant iets pakt en in de jaszak of in de tas wordt gestopt, dan krijgen wij een melding op ons telefoon.	7.49
339	We krijgen dagelijks heel veel meldingen, maar er zijn ook loze meldingen.	0.13
346	Daarover ga ik praten met Rayo Zenger van Bits of Freedom.	0.01
347	En dat is een organisatie die opkomt voor digitale burgerrechten.	0.01
349	Hij is veiligheidsexpert en voormalig politiecommissaris.	0.01
352	Sander Schaapman, is dit eigenlijk een groot probleem?	0.01
357	Het is een enorme schadepost voor de verzamelde supermarkten, zeg maar.	1.03
359	Dus het is ook heel logisch dat zij kijken naar allerlei mogelijke middelen om dat terug te dringen.	0.01
363	Bent u dan ook blij met deze nieuwe technieken om dat percentage terug te brengen?	0.01
364	Nou, ik juich het toe dat er technologieën worden gebruikt om te kijken of je dit zo effectief mogelijk kan aanpakken.	0.01
365	Want ja, kijk, het stelen, we moeten met elkaar ervan overtuigd blijven dat het winkeldiefstand nooit mag lonen.	0.01
367	Meneer Zenger, in dit programma ligt het voor de hand dat u nu gaat zeggen dat u het geen goed idee vindt.	0.01
370	En u bent ook nog eens van Bits of Freedom, dus dat doet ook al een soort vermoeden opreizen.	0.01
372	En dat je niet eens kunstmatige intelligentie voor nodig hebt.	0.01
374	Maar nee, ik vind het inderdaad niet zo'n goed idee.	0.01
375	En dat heeft te maken met het feit dat deze technologie vaak niet goed werkt.	0.03
376	Je noemt, in het voorbeeld werd net al genoemd, bijvoorbeeld een blikje bier in je tas stoppen.	0.04
377	Nou ja, die zelfscankassa's zorgen ervoor dat ik in ieder geval in een Albert Heijn of in een Jumbo rondloop met een telefoon in mijn hand, misschien nog zo'n scanner erbij.	1.63
378	Voor mij is het even handig om het blikje bier even in de tas te doen, nog een zak chips te pakken, naar de zelfscan te lopen en daar vervolgens te scannen.	0.02
379	Dus het feit dat iemand iets in een tas doet, zeker bij dit soort type winkels, is helemaal niet zo op zichzelf, is niet verdacht, is niet vreemd, is niet het probleem.	0.03
380	Daarbij komt dat ik denk dat die technologie eigenlijk lang niet altijd goed werkt.	0.01
381	Dus het kan heel gemakkelijk bijvoorbeeld discrimineren.	0.01
382	De leverancier van deze technologie zegt bijvoorbeeld in de krant, zeiden ze vorige week, ja, onze software die discrimineert niet, want die kijkt niet naar gezichten en kleding.	0.12
384	Maar je kunt je voorstellen dat bijvoorbeeld een gehandicapte een ander soort gedrag vertoont en misschien bijvoorbeeld sneller iets in de tas stopt, omdat het niet anders kan om boodschappen te doen.	0.45
385	Nou ja, en die worden dus potentieel sneller uitgehaald.	1.5
386	En dus worden bepaalde groepen potentieel slechter behandeld.	0.09
390	Dit zou zomaar kunnen leiden tot discriminatie, meneer Schaapman.	0.01
393	Nou ja, omdat, kijk, als jij in een winkel gaat, dat is geen openbare weg.	11.14
394	Dus je gaat een winkel binnen, dan met het binnengaan, dan ga je overigens akkoord met de geldende huisregels.	0.11
395	Nou, als men daar aangeeft van, luister, wij maken gebruik van deze technologie.	0.32
397	Ik heb ook wel eens dat ik bij de kassa, zelfs scan kassa, voordat ik wil betalen, moet iemand mijn boodschappen controleren.	0.02
398	Maar discrimineren mag niet in de openbare ruimte, maar ook niet naar buiten.	0.03
400	Nee, maar discrimineren is ook gewoon een wetenschappelijke term, om het maar zo even te zeggen.	0.05
401	Dat is ook gewoon talen, dus je discrimineert altijd als je na bepaalde dingen, als je onderscheid gaat maken.	0.03
402	Het heeft niet helemaal niks met huidskleren of andere zaken te maken.	0.01
403	Meneer Stenger legt het goed uit dat bijvoorbeeld gehandicapte mensen er dan zomaar vaker uitgepakt kunnen worden.	0.05
406	Nou ja, dat is natuurlijk waar technologie zich in ontwikkelt.	3.9
407	Het gebeurt natuurlijk regelmatig dat mensen worden bevraagd voordat ze een winkel uitlopen.	0.11
408	Van nou, mogen we even toch even in uw tas kijken, omdat hun gedrag daar aanleiding toe geeft.	0.01
409	En dan blijkt het ook best wel eens regelmatig niet zo te zijn.	0.01
411	Maar meneer Zenger zegt nu, hun gedrag geeft er dan geen aanleiding toe.	0.02
413	Je moet het niet uitvergroten op iemand die gehandicapt is, want dat is een minimaal percentage.	0.09
415	Waar het om gaat is, ik kan je honderden filmpjes laten zien en de branche zelf ook, waarin je op voorhand kan zien.	0.02
416	Dat noemen we op een ander om die noemen we dat predictive profiling, waar je kunt zien aan gedrag dat opvalt.	0.02
417	Een bepaald gedrag dat opvalt en dat kun je aan de omstandigheden aanpassen, ook aan de nieuwste ontwikkelingen.	0.01
418	Het is helemaal niet verkeerd dat mensen, wiens spullen worden gestolen en dat ook nog met enige regelmaat gebeurt, daar dan technologie voor gebruiken.	0.03
420	Is natuurlijk helemaal niks mis om ze te vragen van joh, mag ik even in uw tas kijken.	0.01
421	Dat vinden we bij de zelfscankassa ook helemaal niet gek, want dan mag je ook niet eens afrekenen.	7.8
422	Eerst moet die controle gedaan worden en daar moet je het vooral mee vergelijken.	0.01
423	En niet bepaalde uitzonderingen uitvergroten, want dat is bijna ridicuul.	0.01
424	Maar het grote verschil is natuurlijk wel dat bij die zelfscankassa, als je daar uit wordt gehaald, dat het als het goed is, at random is.	28.34
427	Dan wordt iedereen op dezelfde manier geraakt, wordt iedereen even vaker uitgehaald.	0.01
428	Het probleem waar ik het over heb, is dat bepaalde groepen in onze bevolking, en dat zijn nooit de witte mannen zoals u en ik, bepaalde groepen, mensen in onze samenleving, harder worden geraakt door dit soort technologie, en dat vind ik wat niet kan. Nee, ik snap wat u zegt.	1.08
433	Het gaat helemaal niet om bevolkingsgroepen, het gaat helemaal niet om de minderen, de zwakkeren in de samenleving, daar moeten we ook een keer mee ophouden.	0.02
434	Het is gewoon heel simpel, die ondernemers, daar worden heel veel centjes van gestolen, elke dag maar weer, door ook mensen die ook bijna beroepsmatig soms dat soort supermarkten ingaan, en voor miljoenen op jaarbasis.	98.12
435	En daar moeten een ondernemers zich tegen kunnen wapenen.	0.01
436	Dat moet die kunnen, en het is slim om tegen een risico te brengen.	0.01
437	En je hebt nog geen boete aan je boek, toch op het moment dat zo'n camera je eruit pakt, dan kan nog altijd eventjes iemand, dan een echt mens, kijken of er daadwerkelijk diefstal heeft plaatsgevonden.	0.22
441	Nou ja, volgens mij, kijk, en dit is natuurlijk een probleem wat je veel vaker ziet, dus dit is niet een geïsoleerd probleem, dit is niet alleen maar hier.	0.1
442	We hebben natuurlijk heel veel schandalen in Nederland gehad, waarbij kunstmatige algoritmen werden ingezet en mensen volgens gediscrimineerd werden.	0.16
443	Dus dit is niet een theoretisch voorbeeld wat ik noem.	0.01
444	Nederland loopt voorop met dit soort technologie en met slechte voorbeelden geven eigenlijk.	0.05
445	Dus ik denk ook dat op het moment, om terug te komen bij je vraag, ik denk ook dat op het moment dat jij er bovengemiddeld vaak wordt uitgepikt, dat doet iets met je zelfbeeld.	0.03
446	Dus kijk maar naar de mensen die een zwarte huiskleur hebben, in een goede auto rijden, die ze gewoon netjes verdiend hebben, die worden bovengemiddeld vaak door de politie gecontroleerd.	44.73
447	Ik sprak laatst voor een groep studenten en ik vroeg, joh, wie van jullie is wel eens aangehouden?	0.01
448	De enige die zijn vinger op zak zei, was een zwarte student, die vervolgens echt gewoon elke drie maanden een keertje gestopt wordt.	32.73
449	Ik rij al 25 jaar lang op de Nederlandse snelwegen, ik ben nog nooit aangehouden.	0.05
450	Dit laat zien dat discriminatie echt een serieus probleem is en met deze technologie stoppen we dat, introduceren we dat in die technologie, maar is het probleem niet opgelost.	19.14
452	Ja kijk, je kunt het zo groot maken als dat je wil, maar alles heeft een oorzakelijkheid.	0.01
453	Kijk, de politie is nooit begonnen met bijvoorbeeld wat een tijdje heeft geheten, de hufteraanpak, wat etnisch profileren.	0.58
454	Daar is de politie nooit mee begonnen om nou eens lekker donkere mensen te discrimineren.	61.12
456	Het lastige van etnisch profileren is toch ook dat op het moment dat je altijd de mensen met een bepaald kenmerk eruit pakt, dat je die mensen dan ook vaker zult betrappen en dat die dus ook in die criminaliteitscijfers hoger zijn, want het is een soort zelfbevestigend effect.	0.08
460	Ja, dat klinkt, maar dan zou je bijna zeggen, dus dat zij ook veel minder van de criminaliteit plegen, maar het feit dat we dit nou zeg maar zo blijven halen onder het mond van etnisch profileren, daarom zij dan bovenmatig uitkomen.	21.78
461	Dat is een misvatting, want dan moet je echt even wat meer in het probleem.	0.01
462	En ik heb wel een vraag, want hoe kom je bij verschillende etniciteiten op het moment dat je gewoon bewegingen controleert?	3.98
463	Nou nee, ik noem dat als voorbeeld van hoe gemakkelijk je, hoe gemakkelijk gediscrimineerd wordt en wat dat voor een impact heeft op mensen en het zelfbeeld van die mensen.	0.04
464	Maar in dit geval, dus wat ik hier heel grappig aan vind, is dat die, of eigenlijk verdrietig, is dat die leverancier zegt, we discrimineren niet, want we kijken niet naar gezichten en niet naar kleding.	0.07
465	Maar als je kijkt naar hoe dat met gehandicapten gaat of andere mensen die om een of andere reden anders bewegen, die kunnen potentieel wel geraakt worden hierdoor.	0.02
467	En ik denk dat het eigenlijk, is het bizar dat supermarkten, die willen natuurlijk zo'n groot mogelijke winst maken.	0.02
468	Dus die denken, mensen zijn duur, dus introduceren we zelfscankassa's.	0.01
469	Langleverde technologie, want die is er, dus dat kunnen we.	1.27
471	En wat is dan de oplossing om dat probleem op te lossen?	0.01
472	Nog meer problematische technologie in te schuiven.	0.01
473	U zegt, het zit gewoon weer cacherers achter de kassa en het is ook opgelost.	0.11
474	Nou, blijkbaar, dus de supermarkten zeggen zelf dat die zelfscankassa, de introductie van de zelfscankassa, heeft geleid tot een groter aantal winkeldiefstallen.	0.03
475	Dus de supermarkten zijn de schuld aan dat meer mensen aan het stelen zijn.	0.02
479	Nee, maar dat is de conclusie die je zelf eigenlijk neerlegt.	1.26
480	Dus als we zelfscankassa's doen, dan wordt er meer gestolen.	0.61
482	Kijk, die idiotie, daar moeten we nou eens een keer vanaf.	0.01
483	Als je kritisch moet zijn op wat je inzet en hoe dat werkt, ben ik het helemaal mee eens.	0.01
487	Als mensen die in een supermarkt zich verkeerd gedragen of aan het stelen zijn, die mag je gewoon proberen te detecteren.	0.02
488	Het gaat niet om de mensen die stelen, het gaat juist om de mensen die niet stelen.	0.03
489	U vindt het nadeel van die techniek dat ook mensen worden gecontroleerd die gewoon netjes hun gedrag De technologie werkt niet betrouwbaar genoeg en die discrimineert.	5.05
491	En als het wel betrouwbaarder wordt, zou het dan wel kunnen of bent u principeel tegenstander?	0.01
492	Ik heb het gevoel dat we daar nog heel ver vanaf zijn.	0.01
495	Reo Zenger van Bits of Freedom en Sander Schaapman is veiligheidsexpert.	0.01
497	En over een uurtje dan ben ik er weer samen met Suze van Kleef.	0.12
498	Want in Langste Leiden en Omstreken volgen we al vanaf acht uur de weken afstand de schaatsen in Hamar.	0.01