Dit is de Dag 🇳🇱

_id	67d867d20a59ce37f2b1daf1
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a947e-1c19-433b-af31-c40c11e2c699/2025-03-17-dit-is-de-dag
datetime	2025-03-17 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
4	De meeste wetenschappers gaan uit van deze theorie.	0.03
5	In december 2019 duikt het coronavirus op in de Chinese stad Wuhan.	0.01
6	Meest waarschijnlijk is dat het een virus is wat uit vleermuizen komt.	87.12
8	Wetenschappers denken dat het virus in deze stad op een markt begon.	99.98
9	Where people can buy an assortment of wild game meat.	0.01
10	Maar in Duitsland werd vorige week bekend dat de Duitse geheime dienst al sinds 2020 ervan uitgaat dat het covid-19-virus niet van de markt kwam maar uit een lab is ontsnapt.	99.58
12	Praat ik zo over met viroloog Mark van Ranst en microbioloog Rosanne Hertzberger.	0.6
13	Maar eerst, sinds dit weekend geldt er in de bossen op de Utrechtse heuvelrug een aanlijnplicht voor honden.	64.9
14	Wie zich hier niet aan houdt, krijgt vanaf nu een waarschuwing.	0.01
17	Maar goed, ik heb begrepen dat ik zes weken lang word ik gewaarschuwd.	0.04
20	De plicht is bedoeld om bijtincidenten met wolven te voorkomen.	1.42
21	Ik ga erover praten met boswachter en wolvenkenner André Donker en met hondeneigenaar Ferry Molenaar.	0.01
22	En u maakt ook zelf een podcast over de wolf, meneer Molenaar.	0.02
25	U komt uit Zeist, pal naast het gebied waar de aanlijnplicht geldt.	0.01
28	Bent u dit weekend nog met hem naar het bos geweest?	0.01
30	Dus ik ben dit weekend ergens anders heen geweest dan een hondenspeeltuin.	0.01
31	En heeft dat met de wolf te maken dat u dat probeert te maken?	0.01
35	Die hond is meer dan alleen een huisdierkameraad voor mij.	0.01
37	En sinds dat vorig jaar de incidenten zijn geweest op de trek is dat eigenlijk al een actueel thema.	13.93
38	Ja, en u bent bang dat uw hond iets aangedaan wordt door een wolf?	0.01
40	Niet dat ik denk dat die kans supergroot is maar het feit dat die kans er is en het feit dat dat rechtstreeks invloed heeft op mijn vrijheid dat speelt een hele grote rol.	0.01
45	Mensen die zijn op de Utrechtse heuvelrug komen wonen vanwege de natuur, vanwege de ruimte.	0.01
46	En dit heeft rechtstreeks invloed op het woongenot.	0.48
47	Zelfs mensen gehoord die zeiden als ik dit had geweten had ik geen ontgenomen.	6.79
51	Snapt u de beslissing van onder andere de provincie Utrecht?	0.01
53	En ik vind het eigenlijk ook een beetje vreemd want we hebben eigenlijk in bijna alle natuurgebieden we hebben niet zo heel veel natuurgebieden in Nederland hebben we al lang een aanlijnverplichting.	30.7
54	Dus ik ben eigenlijk een beetje verrast dat het dan op de Utrechtse heuvelrug heel erg anders zou zijn.	0.01
56	Ik wad bijvoorbeeld gisteren van afgelopen weekend nog even op Wassenaars de Slag.	0.01
57	Ja, daar mogen honden ook niet op alle stranden welkom zijn.	0.02
58	gedurende het hoogseizoen is het ook allemaal aanlijnen.	0.02
59	Dus ja, we zijn met gewoon heel veel mensen in Nederland bijna 18 miljoen.	0.14
61	Ja, daar zullen we het ook een beetje rekening mee moeten houden.	0.01
62	U zegt een heel logische beslissing om dat zo te doen.	0.01
65	Nou ja, kijk, jaarlijks worden er vele reën aangereden in het verkeer waar een hond achteraan gezeten heeft.	0.01
66	Er worden ook heel veel reën doodgebeten maar ook dassen en hazen en konijnen.	0.03
68	Dus ja, loslopende honden zijn niet altijd even leuk.	0.35
73	Maar dat was volgens mij in Utrecht de aanleiding, toch?	0.02
75	We hebben natuurlijk al jarenlange en ik zit al 43 jaar in dit vak in de meeste natuurgebieden aanleidingverplichting voor honden het hele jaar rond.	0.02
76	En dat doen we ter bescherming van, die laatste natuur die we dan nog in Nederland hebben.	0.07
77	En daarnaast hebben we nog een aantal hondenlosloopgebieden ingericht.	0.01
80	Daarnaast hebben we ook nog besluithouders van dieren.	0.01
81	En iedereen die een dier heeft of er nou een kavia is of een hond daar heb je ook een beschermende maatregel voor te nemen dat je ze moet afschermen van risico's van buitenaf.	0.02
85	En de incidenten zijn uitzonderlijk laag als je dat vergelijkt met hond-hond-incidenten.	52.31
88	Zou u mij willen meenemen in het brein van een wolf?	0.01
91	Ja, nou, het grote verschil is eigenlijk Laten we even beginnen bij wolven.	0.03
94	Dus je dulde ook geen andere koolmezen in de omgeving.	56.57
95	En dat geldt voor wolven eigenlijk precies hetzelfde.	0.05
99	En dat betekent dat we hebben afgelopen jaar 2024 wat we weten, drie keer dode wolven gevonden die gedood waren door andere wolven.	0.05
100	Ja, en dat kunnen wolven dus ook bij de honden doen.	0.13
102	En op het moment dat je hem aangeleind hebt is die kans veel kleiner?	0.01
113	Dat zeker in de paartijd en die hebben we nu net een beetje achter de rug kunnen wolven, dus ook zeker jonge wolven heel geïnteresseerd zijn.	0.02
114	Bijvoorbeeld loop je teven om eens te kijken wat er aan de hand is.	0.01
115	Maar gelijkertijd dan een reu zien als een rivaal in dat gebied.	0.01
117	Als je een hond aan de lijn hebt Kijk, wolven komen niet binnen vijf meter van mensen.	99.98
122	Dus op het moment dat jij die hond aan de lijn houdt binnen vijf meter en als je dan een looplijntje hebt van zes, zeven meter en je ziet een wolf en je kort hem in naar drie meter dan is het natuurlijk prima.	0.01
128	Als het over andere dingen ging dan vraag ik me af waarom dit besluit zo altijd ook is genomen en waarom alle bewoners van de Heuvelrucht niet in deze besluitvorming zijn betrokken.	0.06
130	U zegt het heeft wel dergelijk met de wolf te maken.	5.73
133	En als dit waar is wat deze boswachter zegt dan vraag ik me af waarom er in één keer zo'n haast bij was en waarom er niet even rustig overlegd kon worden.	0.01
135	En het tweede wat ik me afvraag is honden aan de lijn die komen niet aan hun trekken.	1.09
136	En het aantal wolf-hond-incidenten zal daardoor misschien Honden aan de lijn komen niet aan hun trekken.	0.01
138	Als een hond ontspanning nodig heeft die heeft een lijn van 10 meter en een hond die trekt een sprintje die kan dan 20 meter op z'n best.	0.48
139	Zeker een hond die dagelijks aan het werk is zoals die van mij die kan zijn energie niet kwijt.	0.16
144	Reactieve honden zijn honden die actiever op elkaar reageren in plaats van proactief gaan spelen.	99.98
145	Dus dan krijg je bijvoorbeeld incidenten waarbij achteraf gezegd wordt dat doet die anders nooit.	8.01
146	En dan denk ik aan bijt-incidenten van honden die aan de lijn zitten uit de situatie weg willen waar ze niet uit weg kunnen.	0.01
147	De hond wordt er gevaarlijker van als die aan de lijn zit.	99.98
150	Op het moment dat je buitenbouwde komt, mag de hond los.	0.66
151	En op het moment dat je natuurgebied er gaat, dan doe je hem even vast.	0.01
153	Er zijn natuurlijk mogelijkheden zat om honden uit te laten.	0.01
154	Dat hoeft natuurlijk niet in de laatste procenten natuur die we hebben.	0.01
158	En die hebben we gewoon netjes aan de lijn als ze naar buiten toe gaan.	0.02
159	We hebben een groot erf, daar kan die lekker aan votten.	0.01
160	En je moet je van bewust zijn dat je als houder van een dier gewoon verantwoordelijkheden hebt voor zo'n dier.	0.01
161	En ja, soms je gedrag ook een beetje daarop moet aanpassen.	0.01
162	Ja, dat hoort nou een keer bij het houderschap van een hond.	13.26
165	Dat meneer een erf heeft en dat hij daar het geld voor heeft dat is allemaal hartstikke leuk en aardig.	0.04
167	Ik ben ontzettend veel geld kwijt om op plekken te komen waar de hond nog wel los mag.	99.97
169	Ja, u zegt dit was een van mijn laatste plekken waar ik fijn met mijn hond los kan laten lopen.	37.78
170	Ja, en dat heeft ook te maken met dat ik zelf mijn weg heel lastig kan vinden in onbekende bossen.	29.78
171	En het feit dat we al bijna een half jaar U bent visueel beperkt, hè?	0.03
173	Meneer Donker, u bent natuurlijk niet van de provincie maar snapt u dat dat wel irritatie werkt?	0.06
174	Nou, ik snap wel dat irritatie werkt aan de andere kant.	0.01
175	We hebben in Nederland regels besluit houders van dieren staat er vol mee waar je zelf als houder aan moet voldoen.	0.02
176	En daarnaast hebben wij in Nederland de wet de natuur te beschermen.	0.01
178	De vrijblijvendheid is of je de hond vast doet aan de lijn of anders.	0.01
180	U zegt men is verplicht om dit te doen om de wolf te beschermen?	0.01
181	Het is niet zozeer een maatregelijke mijn optiek om die wolf te beschermen.	0.01
182	Die wolf kan wel de aanleiding zijn voor dit provinciebestuur.	0.01
185	Dat hadden ze natuurlijk al lang eerder kunnen aankondigen.	0.02
186	Maar medezeggenschap in de wet natuurbescherming bestaat die ook niet.	0.06
187	Dus op zich had het provinciebestuur al veel eerder moeten doen.	0.01
189	En de wet natuurbescherming die we met z'n allen hebben.	0.01
191	Mensen die hebben jaren geleden een hond gekocht omdat dit kon.	0.05
192	En hebben deze overweging meegenomen in een besluitvorming.	0.01
194	Als ik nu voor de keuze zou komen te staan of ik een geleidehond zou willen zou ik het niet doen omdat ik die hond niet aan de trekker kan laten komen.	0.01
195	Maar daarmee lever ik wel een heel groot gedeelte van mijn vrijheid in.	0.02
199	Vaker naar het strand en daar heel veel geld aan uitgeven.	0.01
200	Of naar plekken waar het nog wel kan. En hopen dat er ooit eens een keer een potje komt waar dat uitbetaald kan gaan worden.	0.01
201	Want deze situatie die krijgen we van de een op de andere dag op ons dak gegooid.	0.01
209	Rondom de Utrechtse Heuverug hele mooie initiatieven gezien.	1.03
210	Van particulieren die grote gebieden beschikbaar stellen voor hondenuitlaatservicen bijvoorbeeld.	0.01
211	Je ziet wel dat er wordt wel ingesprongen op deze problematiek.	0.01
212	En ik denk dat het vooral even een kwestie is van wennen ook.	0.01
216	Maar ik snap de andere kant over vanuit mijn vakgebied.	0.01
217	En niet alles kan als je met 18 miljoen bent en zo weinig natuur hebt.	17.6
218	En als wij de natuur zouden weten te verdubbelen qua opvlak, dan kon er ook veel meer.	0.01
220	We hebben een overheid die alleen maar natuurafbraak pleegt momenteel.	17.78
222	We hadden een opgave, bijvoorbeeld 100.000 hectare bossen bij in Nederland.	0.01
223	Ja, we groeien op dit moment achteruit in plaats van vooruit.	0.02
224	Hoe meer bos, des te meer recreatieve ruimte dat er ook is.	0.57
232	Want wat meneer Donker niet meeneemt in zijn overweging is dat deze prachtige gebieden vaak heel slecht met het openbaar vervoer te bereiken zijn.	0.11
233	En dat mensen letterlijk krom moeten liggen om daar in tijd en geld nog aan toe te komen.	0.01
234	En het feit dat de provincie Utrecht deze maatregel neemt zonder de inwoners mee te nemen, zorgt voor ontzettend veel weerstand.	0.04
238	Boswachter André Donker en podcastmaker over de wolf, Wolf Ferry Molenaar.	0.01
240	Het houdt de gemoederen in Duitsland behoorlijk bezig.	0.02
241	De Duitse inlichtingendienst BND heeft naar eigen zeggen plausibel bewijs in handen dat het coronavirus is ontsnapt uit een laboratorium.	99.99
242	De informatie dateert al uit 2020, het jaar dat corona uitbrak.	0.02
243	De inlichting van commissie van de Bondsdag is not amused en eist nu totale transparantie om helder te krijgen of er bewust informatie is achtergehouden.	0.26
244	Ik praat erover met microbiologe Rosanne Hetzberger, tegenwoordig directeur van het wetenschappelijke bureau van Nieuw Sociaal Contract.	0.01
246	En met virologe Mark van Ranst, ook uw goede naam meneer van Ranst.	0.01
247	Mevrouw Hetzberger, als dit nieuws klopt, hoe opzienbarend is het dan?	0.01
248	Als het inderdaad zo is dat een experiment in een laboratorium een pandemie heeft veroorzaakt van minstens 15 miljoen doden.	14.23
249	En met alle ontwrichtingen en alle catastrofale gevolgen, dan is dat natuurlijk zo groot.	0.01
251	We weten al langer, dit is nu weer nieuws, dat de Duitse geheime dienst dit ook zeer waarschijnlijk acht.	0.03
253	Maar ja, je ziet op heel veel terreinen zie je dat er wel heel erg veel aanwijzingen zijn dat dit heel waarschijnlijk is.	0.45
255	De geheime informatie is niet publiekelijk gedeeld, dus we kunnen daar geen kennis van nemen.	0.3
257	En als ik je dat hoor zeggen, dan denk ik, dat zou in Nederland ook moeten.	0.01
259	Meneer van Ranst, wat weten we over dat rapport van de Duitse inlichtingdienst?	0.04
261	Dus we hebben geen directe toegang tot het rapport.	0.03
263	We weten niet welke onderliggende bewijsstukken er zijn.	0.59
264	En dan is het wel heel moeilijk om daar een fair oordeel over te geven.	0.01
265	Wat zegt het u dat zo'n inlichtingdienst dan toch waarschijnlijk acht dat het virus afkomstig is uit een laboratorium?	0.04
268	En liefst dan publiceer je zulke dingen ergens in een wetenschappelijk tijdschrift.	0.01
270	Ik ben natuurlijk Ik weet wel dat er inlichtingendiensten zijn.	12.5
273	Maar ja, je kan ook niet ontkennen dat zulke inlichtingendiensten ook werken voor een overheid.	0.96
274	En dat de geopolitieke motieven ook allemaal een rol kunnen spelen.	0.01
276	Wanneer daar toch met de vinger werd gewezen, waarschijnlijk ook terecht, naar de respons van de Chinese overheid.	0.01
278	Wel, je kan de Chinezen veel verwijten, maar je kan hen niet verwijten dat ze heel transparant en open zijn geweest.	6.8
281	Uit de documenten waar de Duitse inlichtingendiensten overgeschikt zou blijken dat men in Wuhan opvallend veel kennis had over het nieuwe virus.	0.03
282	En dat ook laks werd omgesprongen met veiligheidsmaatregelen.	0.01
283	De Duitse inlichtingendienst neerde wel dat het virus per ongeluk is ontsnapt.	0.27
284	Zou dat een aanwijzing kunnen zijn dat men in Wuhan opvallend veel kennis had over dat nieuwe virus?	0.02
286	We weten ook dat men in Wuhan al heel vroeg, de onderzoeker die eigenlijk in het coronavirus onderzoek daar in het Wuhan Instituut van Virologie dat onderzoek leiding aan geeft, dat die zeer verontrust was toen het virus is uitgebroken.	0.02
287	Ze heeft ook in interviews gezegd dat ze onmiddellijk naar het lab is gegaan en dat ze heeft onderzocht of het bij haar afkomstig zou kunnen zijn geweest.	0.05
290	En ook in Amerika, dat weten we uit de e-mails van Anthony Fauci, daar is een wow-verzoek van geweest.	0.04
293	Uit die e-mails blijkt ook dat in Amerika heel vroeg de virologen zeer verontrust waren.	0.01
294	En dat komt met name over de genetica van het virus.	0.02
295	En ja, ook op de plek eigenlijk waar het uitbreekt.	0.01
296	Dus in de wereld heb je een aantal laboratoria waar zeer risicovolle experimenten worden gedaan met het coronavirus.	0.46
297	Je zou eigenlijk kunnen zeggen, nou overal kan ongeveer een pandemie met het coronavirus beginnen.	0.01
298	En dan denk je als eerste, dat zal wel van een dierenmarkt komen.	0.01
299	Maar er zijn twee plekken op aarde waar je als eerste denkt aan een lab.	6.52
300	En dat is Chapel Hill, North Carolina, waar een Baric lab zit.	0.02
304	En dus er waren heel veel mensen, en dat hoor ik nu ook professor Verranst zeggen, dat daar, ja, we moeten eerst de data zien.	0.03
308	En ook het type experimenten wat men in Wuhan heeft gedaan.	0.08
311	Dus bijvoorbeeld, een van de onderzoekers, een van de onderzoeksaanvragen.	5.71
312	Ja, die is gelekt, die is nooit gehonoreerd, maar die is wel naar buiten gekomen.	0.03
313	En daaruit blijkt dat precies het stukje wat genetisch anders is aan dit coronavirus, dan 99% van de andere coronavirussen, dat heet een furing cleavage site, die zit wel in dit virus, maar niet in al die anderen.	99.47
314	En dat is precies wat onderzoekers hebben voorgesteld om te doen.	0.01
315	Om onderzoek te doen of ze dit soort coronavirussen ook besmettelijker kunnen maken.	0.01
322	In 1977 is waarschijnlijk in Rusland een H1N1-influenza-virus uit een laboratorium ontsnapt.	99.98
323	Gelukkig geen H1N1-stam uit 1918 of in die periode, maar een H1N1-stam uit de jaren 50.	35.45
324	Dus dat kan. En dat virus heeft ook elk jaar gecirculeerd tussen 1977 en 2009, miljoen mensen ziek gemaakt.	0.28
325	Dus we kunnen niet zeggen dat het onmogelijk is dat het in een labo komt.	0.19
327	Nee, maar Wuhan is dan wel een plek waar je onmiddellijk argwaan zou moeten hebben, zegt me vrouw Heertsberger.	0.02
328	In Wuhan wordt er met die coronavirussen gewerkt, duidelijk.	0.13
330	En dat wordt samengewerkt ook met de Amerikanen daarover.	0.07
331	Zij zullen al wel dit virus eerder dan op de markt in Wuhan hebben gevonden.	0.07
332	Waarschijnlijk hebben ze daar al kennis van een aantal weken, misschien een aantal maanden ervoor.	0.05
335	Ja, dat is een beetje de modus operandi van de Chinezen en de Chinese overheid.	0.02
336	Je hebt daar, niet aan het wijfelen, je hebt daar geweldig goede wetenschappers.	1.48
337	Maar die werken niet in eenzelfde systeem van vrijheid en vrijheid van publiceren zoals wij dat doen in Europa.	0.05
338	Nee, maar ik zit nog steeds een beetje te zoeken wat u daar dan precies mee zegt.	0.01
339	Zegt u dan ook, het zou heel goed kunnen dat het daar ontsnapt is?	0.01
340	Het zou kunnen, want de echte smoking gun, die heb je niet.	0.01
341	Nee, daar bent u het mee eens hè, mevrouw Hetsberger?	0.01
343	Maar de vraag is, wat doe je nou met deze mogelijkheid?	0.01
344	Dus vijf jaar later moeten we constateren, er zijn twee aannemelijke theorieën.	45.31
345	Waarvan persoonlijk, ik denk dat labtheorie aannemelijker is.	0.02
346	En het RKI, dus een voormalig directeur van het Duitse NVM, zeg maar.	0.02
347	De Duitse, ja, Van Düssel, die zegt ook dat het waarschijnlijk is.	0.02
351	Dus dat het op zo'n markt van de dier is overgesprongen.	0.01
353	En daar zijn we voortdurend allerlei beleid op aan het voorstellen.	0.01
360	Nou, ze hebben allemaal eindigen op een A, influenza natuurlijk.	1.44
361	Maar de mogelijkheid dat het uit een lab komt, daar is eigenlijk vrij weinig mee gedaan.	0.05
362	En ik zou in Nederland willen zeggen dat er helemaal, ik heb er meerdere stukken over gepubliceerd, maar dat er helemaal geen, dat is voorbehouden geweest aan een gesprek op de flanken van mensen die er ook hele andere discutabelijke plottheorieën.	0.04
365	Waarom zou je het ook over de labtheorie moeten hebben?	0.01
366	Omdat we weten dat in de virologie er hele grote risico's worden genomen.	0.01
367	En in Amerika bijvoorbeeld In dit soort labs worden grote risico's genomen.	0.01
368	Ik zal het even schetsen, het type experiment wat je doet.	0.01
369	En dat is een type experiment wat ik nu beschrijf dat hier in Nederland is uitgevoerd.	0.01
370	Dus je hebt influenzavirussen, vogelgriepvirussen die zeer, zeer dodelijk zijn voor mensen.	13.21
371	Gelukkig zijn ze niet zo besmettelijk van mens op mens.	0.03
373	Je gaat vervolgens, word je ernstig ziek en je gaat dood.	0.01
376	Nou, dan worden er experimenten gedaan waarbij wordt onderzocht hoe die, hoe dat virus besmettelijker kan worden gemaakt.	0.02
381	Dus die besmet niet zijn collega in een kooitje verderop.	69.99
382	Want de onderzoeker, die brengt het virus van de een naar de ander met de hand.	10.89
383	Nou, op een gegeven moment, als je dat vaak genoeg doet, dat is dus een evolutionair experiment, dan gaat dat virus zich steeds aanpassen.	16.5
384	En op een gegeven moment hoef je het niet meer over te brengen, maar niessen die fretten elkaar aan.	0.06
386	Nou, ja, de onderzoeker, de Rotterdamse onderzoeker, die zei we probably created the most deadly virus.	0.06
387	En over het algemeen, dit experiment vonden we zo riskant, was zo riskant, dat er grote opbef over ontstond.	0.32
388	En dat uiteindelijk de Amerikanen, dat de Amerikanen hebben gezegd, dit moeten we nooit meer doen.	0.04
389	Dus sommige experimenten en sommige virussen moet je gewoon niet willen maken.	0.01
391	En ook het type experimenten wat werd voorgesteld en wat werd uitgevoerd in het Woereninstituut of Virologie, moet je echt van afvragen.	0.03
392	Weegt dit nou op, wegen de risico's die daar wetenschappers nemen, nu op tegen publieke belang en de mogelijke opbrengst voor de volksgezondheid.	0.01
394	Ik denk, net als mijn collega, ben ik geen grote fan van gain-of-function onderzoek.	0.03
395	Dat is het onderzoek wat mevrouw Heertsbergen net beschrijft?	0.01
397	En dat is om verschillende redenen, maar dat is inderdaad gevaarlijk werk.	0.01
398	Langs de andere kant, dan ga je het laboratorium waar mensen met zulke proeven werken, dat wals je zomaar niet binnen.	0.44
399	Dus dat hoort terecht aan de hoogste veiligheidseisen te voldoen.	0.01
402	Maar moeten we daar wel over debatteren met elkaar?	0.01
403	Moeten we nadenken of al die testen, die proeven die daar worden gedaan, wel kunnen, bijvoorbeeld in een Rotterdams lab, als ik u goed begrijp?	0.01
407	Ja, ik denk niet dat het feit dat het een dichtbewoond gebied is, dat dat nu de grote doorslag gaat zijn.	0.02
409	Dat denk ik dan, dat lijkt me gevaarlijk als heel veel mensen Een van de pandemie is dat hij je overal ter wereld opzoekt.	0.01
411	Maar uiteindelijk zit je wel Ja, dat is uiteindelijk het probleem.	0.01
412	Wat hier voor mij de vraag is, is stel dat je een experiment uitvoert, waar, laten we zeggen, één op de tienduizend, één op de honderdduizend kans is, op een pandemie met vijftien miljoen doden.	8.72
416	Dat soort risico's worden genomen, zegt u. Wat tot nu toe, en ik respecteer professor Van Rans ook, maar wat voor mij nog ontbreekt, ik vind tot nu toe de wetenschappers niet verontrust genoeg.	0.02
417	Als je als virologen zegt Over het risico van dit soort experimenten.	0.02
418	Ja, als je als virologen zegt, binnen onze beroepsgroep worden experimenten gedaan, waar dit soort risico's, willens en wetens worden genomen.	0.01
419	Daar moeten wij dan iets met de gedragscode, moeten we het daar niet over hebben, moeten we dan niet kritisch doorlichten.	0.01
420	Of die risico's opwegen tegen de opbrengsten voor de volksgezondheid.	0.01
422	Wij krijgen om de zoveel maanden, hebben we veiligheidsaudits.	0.01
423	Veiligheid is aandachtspunt nummer één in een virologielaboratorium.	0.08
424	Dat begint bij de opleiding van april te prils te begin.	0.01
426	Dus ik denk dat daar heel veel aandacht naartoe gaat.	0.01
427	Het ethische debat over gain-of-function onderzoek, dat vind ik wel dat je absoluut kan voeren.	0.01
432	Wel, de aandacht voor virologie is zeker omhoog gegaan.	0.02
433	En zeker wanneer je ook met de SARS-CoV-virussen werkt.	0.01
437	Die veiligheidsmaatregelen worden wel goed nageleefd.	13.44
439	Maar we moeten ook erkennen dat er kwaadwillende mensen rondlopen.	0.01
441	En we weten ook niet of dat niet in Wuhan is gebeurd.	0.31
442	De Duitse geheime dienst denkt dat het per ongeluk is gebeurd.	95.14
443	Nou, het zal ook niet een complot zijn van een hele organisatie die een bio-wapen wil organiseren.	0.01
445	Dus wat je, welke veiligheidsmaatregelen je dan ook neemt, ik denk dat je sommige virussen nooit moet willen maken.	0.01
447	En dat je daar altijd, ja, dat je dat altijd moet voorkomen.	0.01
449	De Duitse inlichtingdienst, meneer Verans, die heeft het dus tot nu toe geheim gehouden.	0.02
451	Is het niet relevante informatie die we hadden moeten weten?	0.01
452	Ik denk als er een rapport is waar bewijsstukken bij zitten voor het een of het ander, dan is dat natuurlijk relevant om dat publiek te maken.	0.01
453	Dat is het idee van de ganze wetenschap, maak alles maar publiek.	0.01
454	Ja, maar wat zegt het u dan dat dat niet gebeurd is?	0.01
458	En je kan er als wetenschapper, kan je er wat van denken.	0.01
459	Ik hou niet van geheimhouding in wetenschappelijke kringen.	0.01
462	Nou ja, u zegt je kan er wat van denken, dus ik zeg wat denkt u ervan dan?	0.01
463	Ja, uiteraard als wetenschapper dan vind je geheimhouding van informatie die interessant is.	0.08
464	Dan vind je dat niet oké wanneer dat geheim wordt gehouden.	0.01
467	Nu, tijdens de pandemie zelf, dan de oorsprong van dat virus, dat was voor mij op dat moment een nice to know.	0.01
468	Maar het had aan het beleid van de pandemie, tijdens de pandemie, zeker tijdens 2020, 2021, had het niets veranderd.	0.02
469	Oké, u zegt ook al, ook al komt het uit een lomp, uit een lab, dat had in de bestrijding van corona niks veranderd.	0.11
471	Nou ja, inderdaad, ik denk dat in de eerste maanden was het vooral testen, vaccins, mondkapjes, maatregelen.	0.15
473	Dus dan zou je het er wel over kunnen hebben, zegt u. Nou, niet zo'n beetje ook.	0.02
474	Maar dan toch nog even, want er zijn natuurlijk ook heel veel complotten geweest rondom corona.	0.02
475	Dit was ook zo'n complot dat het uit een lab zou komen.	1.96
476	Als dan nu duidelijk wordt dat dat misschien niet zo is, is dat niet ook kwalijk voor het vertrouwen in de wetenschap?	0.01
479	En als dan anderen op basis van niet meer dan een buikgevoel gaan zeggen, oh het kwam uit een lab, zonder daar enig bewijs voor te hebben.	0.05
480	Dan wil dat niet zeggen dat plots diegenen die complottheorieën aanhouden, dat die op alle complottheorieën dan plots gelijk hebben.	0.02
481	Nee, zeker niet gelijk hebben, maar ben je niet bang dat ze mee aan de haal gaan?	0.01
484	En het gaat dan voor hen niet of het uit een labo afkomstig is.	0.31
485	Het gaat dan dat het een plandemie is, dat het allemaal gepland is, dat het met opzet gebeurd is.	0.02
486	En dan krijg je de hele reutemeteut weer over je heen.	0.01
487	Maar dan is het wel vervelend dat dit nu naar buiten komt, toch?	0.01
488	Ik heb daar geen mening over, of dat dat vervelend is.	0.01
490	En als uiteindelijk die inlichtingendiensten daarmee naar buiten komen, dan is dat wat mij betreft prima.	0.01
492	Nee, voor Hetbergen, aan het begin van de pandemie werden veel Chinezen en Aziatisch uitziende mensen lastig gevallen.	0.02
493	Ik geloof dat Trump het niet de tijd ook nog over het China-virus had.	0.02
494	Ja, dat kan een motief geweest zijn om te zeggen van het kan niet uit het lab daar.	0.01
496	Ik denk dat de wereld van de inlichting en wetenschap werken volstrekt tegenovergesteld.	0.01
499	Wat mogelijk wel een oorzaak kan zijn geweest waarom dit niet naar buiten is gebracht.	0.01
502	Vertrouwen in de wetenschap vond men het allerbelangrijkst.	0.01
507	Nou, het is vooral, wetenschap is niet alleen maar een volledig rationele, ten goede, levensreddend, kennis genereren, kanker genezen, et cetera.	0.02
511	En ik denk dat het goed is dat we het daarover hebben.	0.01
515	Microbioloog en oud-NSC-kamerlid Rosanne Hertzberger.	0.01
519	Halftien hopen wij er weer te zijn met Langs Lijn en Omstreken.	0.95
520	En daarin ons wekelijkse sportforum, onder andere over het WK Schaatsen.	0.01