Dit is de Dag 🇳🇱

_id	67e6eaaa0a59ce37f20fe87d
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a99b1-094a-45b5-9312-f382a4b96bad/2025-03-28-dit-is-de-dag
datetime	2025-03-28 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
1	Goedenavond, we gaan het vandaag onthebben over een paradepaardje van nieuw sociaal contract.	0.21
3	En na de verkiezingen kwamen er uit Twente aan de Achterhoek samen één Kamerlid, ondergetekende.	0.01
5	In mijn beleving dient een ander kiesstelsel in Nederland ingevoerd te worden.	0.01
6	Omdat je dan ook een betere regionale vertegenwoordiging hebt.	0.01
7	NRC-minister Judith Uitenmark is een wijziging van het kiesstelsel aan het voorbereiden.	0.02
8	Het doel is meer en betere volksvertegenwoordigers uit de regio.	0.01
9	Maar is dit ook de oplossing en nu is er überhaupt wel een probleem?	0.01
13	En hij doelt met die uitspraak op de verspreiding van mazelen in ons land.	0.03
14	Op dit moment gaat de besmettelijke ziekte op vijf scholen rond.	0.01
15	En Karremans roept ouders op om hun kinderen tegen de mazelen te laten vaccineren.	0.01
17	Bijvoorbeeld verplichte vaccinatie voor kinderen in de kinderopvang.	0.02
21	Hoogleraar rechtsfilosofie aan de Universiteit in Maastricht.	0.01
23	Hoogleraar ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit.	0.01
26	Meneer Pierik, de staatssecretaris maakt zich ernstig zorgen.	0.16
29	Want je ziet de vaccinatiegaat heel langzaam dalen.	0.07
30	En dan weet je dat het op een gegeven moment misgaat.	0.01
31	Het zullen niet meer de grote uitbraken zijn van de jaren 70 en 80 van vroeger.	0.01
35	En er liggen ook alweer kinderen in het ziekenhuis.	0.01
36	In Amerika is alweer een kind in Texas overleden aan de mazelen.	36.85
42	U zegt, die vaccinatiegraad die daalt al jaren een beetje.	0.04
43	Was u dan ook niet verbaasd over het nieuws over deze uitbraken?	0.01
44	Nee, ik zat gewoon te wachten en ik wist dat het Ja, je weet niet wanneer het komt, maar als het daalt, dan weet je dat het weer gaat komen.	0.05
45	Meneer Boer, wat zijn de redenen dat sommige ouders zeggen, nou mijn kind liever niet.	0.06
48	En daar zou je eigenlijk onderzoek naar moeten doen.	0.01
52	Ten dele ook allochtonen in wijken met veel allochtonen.	0.01
56	Heb je mensen die zeggen, ja het is niet aan ons om te vaccineren.	0.01
59	En dan heb je misschien een heel wat grotere groep.	0.01
62	Nou ja weet je, vaccinaties hebben ook wel weer risico's.	38.07
70	Want ze hebben het nooit meegemaakt in hun omgeving.	0.03
72	Dat op een gegeven moment het vaccin zo goed werkt.	0.01
75	Als je maar genoeg vaccineert, dan zie je de ziekte niet meer.	0.56
76	En dan ga je vooral kijken naar die mogelijke bijwerking van het vaccineren zelf.	0.01
77	En dan moet je weer wachten tot er weer een uitbraak is.	0.01
80	Kun je mensen weer overtuigen, meneer Boer, om dan toch uit eigen beweging weer zo'n vaccin te nemen?	0.01
82	Want ik vind dat je erg moet oppassen met het toepassen van drang of zelfs dwang.	0.01
83	Ja, laten we over die mogelijkheden dan zo meteen even praten.	0.01
85	En dan moet je, je moet vooral bekijken of je dus de zachtere methode kunt vinden.	0.01
86	En nou heeft een staatssecretaris, ik geloof van de ChristenUnie, heeft een aantal jaren geleden ook op basis hiervan al een campagne gestart.	0.01
88	Daarvan zegt mijn buurman Roland dat dat inderdaad heeft gewerkt.	0.02
90	Maar ik zou zeggen, doe onderzoek en probeer dat gesprek aan te gaan voordat je naar drastische maatregelen gaat.	0.01
91	Ja, we hoorden net in Nieuws & Co de wethouder in Den Haag.	0.02
92	Die heeft ook met veel praten, veel maatwerk, weer een heel klein beetje die echt nog veel lagere vaccinatiecijfers om hoog weten te krijgen.	0.07
96	Als die vaccinatiestraad steeds verder zakt en die weg werkt niet, dan moet je toch ook nadenken of er vervolgens stappen moeten worden genomen.	0.01
99	Nou ja, kijk, dit proberen we al 15, 20 jaar en het gaat soms weer beter en soms wat slechter.	0.02
100	Maar de lange termijn trend is toch wel naar beneden.	0.05
101	Dus blijkbaar is er onvoldoende of er moet meer geld in worden.	0.01
102	Maar ja, je kunt wel elke keer zeggen, laat nog eens een keer onderzoek gaan doen.	0.01
103	Maar misschien moeten we nu maar zeggen van ja, de graad is nu zo laag.	4.47
105	Nou de vraag is of er voldoende onderzoek is gedaan.	0.01
112	Ze zeggen wel eens bijvoorbeeld, in België daar is ook een vaccinatieplicht.	0.01
115	En dat betekent dat wij elkaar altijd vasthouden door dik en dun.	0.01
117	Dus ik zou zeggen, kunnen wij dit door praten oplossen.	0.01
121	Waarbij als ik met mensen ging praten over wat hun, noem het maar even wappies.	0.01
122	Dat zijn een hele nare term voor mensen die tegen vaccineren waren onder de covidperiode.	0.05
123	Maar ik heb met een aantal van die mensen echt ingrijpend gepraat en gemerkt.	0.18
124	Hoe praten al een vorm van gelijkheid, van broeders, zusterschap gaf.	0.01
128	Moet de overheid een ambtenaar sturen naar iedereen die zich niet laat vaccineren om dat gesprek te voeren?	0.01
130	Leerdere ambtenaar voor iedereen die zich niet laat vaccineren.	0.01
131	Ik ben niet communicatieskundige, maar ik zou onderzoek willen hebben.	0.02
133	En misschien ook door gebruikmaking van filmpjes waarbij je het dus in beeld brengt.	0.01
134	Eén alternatief is In beeld brengt wat gebeurt als het fout gaat, zeg maar.	0.01
135	Ja, dat kan heel Ja, dan werkt Zoals de rookpakjes of zo.	0.01
137	Het onderzoek, dat wordt al jarenlang gedaan door het RIVM.	0.02
140	Maar meneer Boer zegt, ja, we kunnen nog wel extra stappen zetten.	0.02
141	Bijvoorbeeld, nou ja, filmpjes waar je kinderen met mazelen ziet.	0.01
142	En dan, het is nog een term voor in de wetenschap, een Duitse term.	0.01
151	Dus dat betekent, nou laat nou maar eens een aantal mensen in Nederland zieke kinderen krijgen.	0.03
152	En laat daar ook maar eens een aantal sterfgevallen.	0.01
155	Dan krijg je het in de story en in de weekend krijg je de verhalen.	0.02
161	Je gaat dan kinderen opofferen om die ouders te laten zien wat ze eigenlijk zouden moeten weten.	0.01
164	Maar die tussenvorm dat je met bijvoorbeeld promotiespotjes is eventjes tussen de duimschroeven aanhaalt.	0.01
165	Ja, ik bedoel, we kunnen daar opnieuw over gaan praten.	0.01
168	Dus natuurlijk, ik zou het liefst hebben dat het vrijwillig kan. Maar als die vaccinatieschaart blijft dalen, denk ik dat we nu ook naar een volgende stap moeten gaan.	0.01
171	Die moet regelen dat kinderen die niet gevaccineerd zijn.	0.01
176	Ik vind het een goed idee, omdat niet vaccineren op dit moment vrijblijvend is.	0.35
177	Dus je kunt zeggen, mijn kindje is ziek, ik laat de vaccinatie maar even zitten.	0.1
178	Of ik weet het niet zeker, dus ik doe het maar even niet.	0.01
179	Het nette gevolg van al die individuele keuzes is dat die vaccinatieschaart daalt.	0.04
181	Als we met zo'n lage vaccinatie gaat, die een groter risico lopen, hoeven ze van mij niet meer vrijblijven te zijn.	0.03
182	Dan kun je zeggen, je wordt niet verplicht om te vaccineren, maar je kunt het in ieder geval niet naar de kinderopvang.	0.05
183	Als je die keuze wilt maken, dan zul je moeten vaccineren.	0.01
184	Ik ben het niet graag met je eens, maar ik denk dat hier nog een ander argument ook voor jouw positie pleit, Roland.	0.01
185	Er zijn namelijk ook kinderen die nog te jong zijn om een vaccinatie te kunnen krijgen.	0.02
186	En dat betekent dat zelfs de ouders die dan wel willen vaccineren, maar een kind kan nog niet worden gevaccineerd.	0.04
187	Dat betekent als mazelen dan rondgaat, worden die kinderen, die kleintjes, die piepkleintjes, en die zijn een heel groot risicofactor, die worden dan te dupen.	9.26
188	Ook goedwillende mensen die er niet zou kunnen doen worden alsnog te dupen.	0.01
189	Ja, maar je kunt een kind niet gelijk vaccineren als het geboren wordt.	10.4
190	Maar meneer Pierik zegt, dus moet er die wet er komen, die zegt, nou als je niet gevaccineerd bent, dan kunnen kinderopvangorganisaties een kind weigeren.	0.04
193	Ja, ik zou dan eerder zeggen, maar dat schijnt dan, regionaal schijnt dat het wellicht wat moeilijker te zijn.	0.01
194	Er zijn bepaalde delen van Nederland waar de vaccinatie gaat, al lang ondermaats is.	0.03
195	Gewoon, dat weten we allemaal, Amsterdam-West, daar is het om Ja, grote steden.	0.02
196	Grote steden, daar, en misschien bijbelweld ook, dat weet ik niet zeker.	0.03
197	Dus je zou kunnen zeggen, kun je dat dan niet regionaal verplicht?	0.01
199	Maar dat schijnt in wettelijk gesproken misschien ingewikkeld te zijn.	0.01
200	Ja, maar dan bent u, dan ziet u aan de ene kant principiële ethische bezwaren en denkt u aan de andere kant?	0.01
202	Ik vind het een laatste red, maar ik vind het de drang, want dit is geen dwang natuurlijk.	0.01
203	Je haalt niet de kinderen bij hun ouders weg en zegt, nu gaan zetten we de spuit erin.	0.09
204	Maar de drang betekent dat je dan zegt, u kunt geen kinderopvang krijgen.	22.85
205	Ik zou een tussenvorm bepleiten, namelijk dat je zegt, in ieder geval zijn er kinderopvangverblijven waarvan de leiding mag zeggen, wij laten geen oude kinderen toe die niet gevaccineerd zijn.	1.75
207	Nee, dat zou de slechtste tussenvorm zijn, want dan heb je alle ongevaccineerde kinderen in één kinderopvang.	0.06
208	Als daar dan één kind ziek binnenkomt, dan is de hele kinderopvang ziek.	2.14
209	Ik denk vanuit, dit is een, het tegengaan van infectieziektes is een collectief belang, daar is de overheid verantwoordelijk voor.	0.01
210	En op een gegeven moment kun je heel lang proberen op een vrijwillige manier te doen.	0.01
211	Maar als vanuit de cijfers blijkt dat die vaccinaatstraten maar blijft dalen, dan moet de overheid op een gegeven moment ook gewoon de verantwoordelijkheid nemen en zeggen van, ik ga dit nu niet opleggen.	0.02
212	Maar waar ik toch een kanttekening bij plaats, dat is dat, ik vind dat we in Nederland bezig zijn een aantal mensen te verliezen gewoon.	0.03
213	Dus ik noem maar even dus een voorbeeld, volgens mij heet dat veerkleurigheid.	0.02
214	Het gaat over onderzoek naar de covidperiode in Nederland en dan zijn er een aantal mensen, eigenlijk denk ik allemaal D66'ers, VVD'ers en misschien een enkele CDA.	0.02
215	Die denken dan na over hoe het is gegaan in de covidperiode en die vinden het allemaal zo verschrikkelijk dat het toen zo gepolariseerd is.	0.04
216	Maar het punt is dat die bundel die bevat is van dertig bijdragens zijn allemaal bijdragen van liberale mensen over de wappies.	0.03
217	Er is niet één wappie die ze daarin hebben zelfs niet geïnterviewd.	0.04
218	Dus mijn probleem is dat wij op de koop toenemen met zo'n soort verplichting, op de koop toenemen dat een deel van Nederland gewoon afhaakt.	0.02
220	Nou bang voor, ik vind dat jammerlijk, want ik vind een samenleving, het is een samenleving.	0.01
221	En wij hebben toch ergens allemaal iets van, nou weet je, sommige mensen hoef je niet naar te luisteren.	0.27
225	Dat is toch helemaal de uitkomst van deze maatregel.	0.01
226	De enige uitkomst van deze maatregel is dat deze mensen hun kind niet naar de kinderopvang kunnen brengen.	0.05
228	De overheid, ik ben het met je eens, de overheid moet dat gesprek aan blijven gaan.	0.03
230	Maar we zitten nu met een public health risico wat heel groot is.	0.02
232	Nou is het wel zo dat dit gaat over kinderopvang verblijven, maar de uitbraken vinden bijvoorbeeld plaats op een school in Rotterdam, een basisschool.	0.04
235	En het belang van het kind om gezond te blijven moet je afwegen tegen het belang van het kind om die scholing te krijgen.	0.01
236	Maar als je die verplichting in de kinderopvang invoert, dan is het op de leeftijd dat de kinderen naar school gaan, is het grootste gedeelte al gevaccineerd.	0.07
237	Dus dan zal het probleem ook op de school niet voorkomen.	0.01
238	Dus je kunt het probleem op het beste aanpakken op de kinderopvang, maar op school niet.	0.01
239	Is het risico niet dat de groepen die je hier probeert te bereiken, bijvoorbeeld op de Bible Belt of die islamitische kinderen, dat die ook minder vaak naar een kinderopvang gaan omdat bijvoorbeeld hun ouders niet allebei aan het werk zijn?	0.02
241	Want het doel is dat je vaccinatie gaat omhoog krijgen.	0.01
242	En of het nou via die ouders gaat of via andere ouders, maakt niet zoveel uit.	0.02
243	Collectief moet je die vaccinatie gaat omhoog krijgen.	0.01
244	Er zit een groot aantal mensen in de kinderopvang die om hele luie redenen niet gevaccineerd hebben omdat ze het even niet wisten of dat ze geen tijd hadden.	0.02
245	Die kun je misschien nog bereiken op die manier die meneer Boer voorstelt.	0.01
247	En dan op het moment dat ze dan de vrijblijvendheid van de kinderopvang verdwijnt en zegt van ja, als je naar je kinderopvang wilt gaan, moet je je kind vaccineren.	0.02
248	Zul je een groot aantal mensen kunnen meekrijgen die die afweging dan maken, oké, als ik niet naar de kinderopvang ga, dan ga ik vaccineren.	0.01
249	Dat brengt de vaccinatie gaat omhoog, waardoor ook die kinderen van ouders, van de religieuze ouders, van ouders die echt heel erg tegen vaccinatie zijn, ook beschermd zijn.	0.02
250	Ja, meneer Boer, wat zou u de overheid nog graag zien doen in de komende maanden om toch nog die vaccinatie gaat omhoog te krijgen?	0.01
251	Nou, ik zou het dringende verzoek hebben om nou even werkelijk te zien of die campagne van het RIVM, wat die om het lijf heeft gehad en wat die voor effect heeft gehad.	0.01
252	Dus Holland zegt ja, dat doen ze, dat doen ze al jaren.	0.02
253	Nou, ik ben daarvan niet overtuigd, maar ik laat me graag overtuigen.	0.01
254	En het andere is gewoon ja, dan moet er misschien maar zo'n drang komen, dat zou kunnen.	0.01
255	Maar dan blijf ik erbij dat we dat, dat we dat toch definiëren, dat we beschrijven als een soort van nederlaag, als een soort van dilemma.	0.01
256	Het is niet zo klein als een klantje, dat je dit zomaar hem doet.	0.01
258	Heeft u eigenlijk al in uw fractie bepaald of u zo'n initiatiefvoorstel van D66 en VVD wil steunen?	0.02
260	En ik ben ook voorzichtig om daar wat zelf over te zeggen hier, want ik ben aan niet de woordvoerder zorg.	3.08
261	Maar ik zit ook nog eens een keer in de parlementaire enquête die onderzoek doet naar de coronapandemie.	0.02
262	En juist namens de hele Kamer, en daar hebben we afgesproken dat we als commissie voor onze aanbevelingen volgend jaar naar buiten brengen, daar ook niks over zeggen.	0.08
263	Maar u bent niet zo'n liberaal, zoals meneer Boer net zegt.	0.04
268	Dus er is toch nog een beetje diversiteit in het beoordelen van die crisis.	0.01
271	Voor nu, hoogleraar ethiek Theo Boer en hoogleraar rechtsfilosofie.	0.01
273	En dan is de tijd van onze satirisch verslaggever Diederik Smit.	0.11
276	Dat is iets wat af en toe voorkomt, zo eens in de 58 minuten.	0.11
277	En op dit moment gaat het om een conflict tussen minister Keijzer van wonen en minister Faber van asiel.	0.02
278	Het gaat om statushouders die in afwachting van een woning nog in azc's moeten verblijven.	0.02
279	Faber wil dat die mensen sneller kunnen doorstromen naar gewone woonruimte.	14.47
280	Maar minister Keijzer wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het toewijzen van woningen.	0.04
282	Ja, waarom vindt u het zo belangrijk dat die statushouders sneller doorstromen?	0.01
286	Dus ik doe ook echt een oproep aan gemeenten om zoveel mogelijk statushouders onderdak te bieden.	0.01
287	Want het zijn gewoon mensen die mogen hier blijven.	0.01
288	Het zijn migranten die de samenleving heel veel te bieden hebben.	0.04
289	Ik heb dat natuurlijk vaker gezegd, maar ik blijf het zeggen.	0.02
292	Dankzij migranten kunnen gemeenten ook kracht vinden in diversiteit.	0.01
293	Ja, ik weet dat het een persoonlijk stokpaardje is van me.	0.01
294	Dus ik snap het heel goed als mensen zeggen, oh, daar heb je Marjolein Faber weer met haar lofzang op migranten.	0.03
295	En dat het eeuwige gedweet met de multiculturele samenleving.	0.01
296	Maar het is gewoon een feit dat migranten een enorme positieve bijdrage kunnen leveren aan deze samenleving.	0.01
297	Nog los van de morele verplichting die we natuurlijk hebben om mensen vaak ook uit oorlogsgebieden om die ruimhartig bescherming te bieden in onze samenleving.	0.02
299	Maar ik denk dat het toch goed is om dat te blijven benoemen.	0.01
300	Juist in een tijd waarin migranten nog wel eens in een kwaad daglicht worden gesteld.	0.01
302	Maar juist daarom zal ik altijd dat tegengeluid laten horen op het gevaar af dat ik in herhaling val.	0.01
303	En dat mensen denken, oh, dan heb je die vastgelopen gramofoonplaat weer.	0.06
304	Maar echt mensen, als je ziet wat buitenlandse mensen ons te bieden hebben sla de geschiedenis er maar op na.	0.01
305	Spinoza, Sivan Hassan, Daniel Lohus, nou ja, die komt uit Drenthe, maar dat ligt toch ook niet om de hoek.	0.02
306	Dus ik hoop echt dat de gemeente dat nu ook eindelijk is gaan inzien.	0.01
311	Als het aan een andere minister ligt, namelijk minister Uitenmark van Binnenlandse Zaken dan gaat de manier waarop we in Nederland Tweede Kamerleden kiezen drastisch op de schop.	0.01
312	In een plan dat via RTL uitlekte staat dat het overgrote deel van de Kamerleden gekozen moet worden via een regionaal kiesstelsel.	0.03
313	En dat zou volgens de minister de wortels van de volksvertegenwoordigers in de samenleving vergroten.	0.03
315	Dat ga ik vragen aan Sander van Waveren, Tweede Kamerlid voor NSC.	0.01
316	En ook aan Universitair hoofddocent politicologie, Tom Lauwersen van de Universiteit Leiden.	0.01
319	Meneer Van Waveren, uw partij ijvert eigenlijk al lang voor zo'n regionaal kiesstelsel.	0.01
320	Het stond al in uw verkiezingsprogramma onder andere.	0.02
322	Nou ja, als NSC zien we dat de responsiviteit van de overheid, de snelheid waarmee de overheid problemen aanpakt en signaleert in de samenleving eigenlijk gewoon te laag is.	0.01
323	Of het nou om stikstof of de woningcrisis gaat of maatregelen rond migratie.	0.01
324	Daar doen we te lang over om die op de agenda te krijgen en om die aan te gaan pakken.	0.01
325	En we denken dus dat door beter contact, sneller contact tussen kamerleden en kiezers en kortere banden ertussen.	0.01
326	Dat je ook dat vertrouwen en die snelheid kan herstellen.	0.01
327	Migratie en stikstof en woningbouw staan al best wel een tijdje op de agenda.	0.12
328	Alleen komen u en uw coalitiepartijen niet tot oplossingen.	12.8
329	Nee, maar dit is natuurlijk langer dan de afgelopen jaren.	1.52
331	En eigenlijk had je die willen voorkomen al in de jaren daarvoor.	0.01
332	Dus de reden waarom nu een aantal partijen groot zijn geworden is denk ik ook omdat die hebben gezegd dat zijn die problemen die moeten aangepakt worden.	0.08
333	En waarom je ook ziet dat de kiezers de afgelopen jaren eerst naar, er werd Forum de grootste, toen werd BBB de grootste.	0.05
334	Nou de PVV, NSC heel groot is omdat de kiezers op zoek zijn naar een overheid die reageert op problemen die er zijn.	0.04
335	En er zitten een aantal dingen in die aanpak van de problemen.	0.01
336	Daar zit ook de grondwerkelijke toetsing, de versterking van toezicht op.	0.06
337	Maar dat is aan de achterkant en we denken dat ook aan de voorkant dat je daar wat aan moet doen.	0.01
338	Door die band tussen kiezer en gekozen te versterken.	0.01
339	En Nederland is daar heel uitzonderlijk in, in dat we eigenlijk helemaal geen regionale componenten in ons kiesstelsel hebben.	0.11
341	Want hoe moet dit nieuwe kiesstelsel dan die band tussen de volksvertegenwoordiger en de kiezer versterken?	0.01
342	De gedachte is dat je verschillende kiesdistricten krijgt en we gaan dat nog uitwerken.	2.9
343	Dus nu binnenkort krijgen we een brief en daar zijn een aantal elementen inderdaad al van uitgelekt van het kabinet.	0.02
344	Hoe ze dat willen doen, daar gaan we het dan in de Kamer over hebben.	1.14
346	De basis is dat er dan twaalf districten komen, dat zijn de provincies en dan krijgt uit Holland de meeste zetels en Zeeland de minste.	0.01
347	En dan mag je op die manier mensen uit je eigen provincie kiezen.	0.01
349	En dan krijg je dus kieslijsten per regio, per provincie.	0.01
350	En dat betekent ook dat het grootste deel van de Kamerleden gekozen zal zijn vanuit een provinciale lijst.	0.15
351	En dat betekent ook dat je als je als kiezer denkt, wie is nou mijn Kamerlid?	0.01
354	Ja, en een Kamerlid ook zelf denkt, wie zijn de kiezers die op mij gestemd hebben?	0.02
356	En dat je dus, als je terug wil komen na vier jaar in de Kamer, dat je niet moet zorgen dat de partijtop je lief vindt.	0.01
357	En dat je eerst bij de beste twintig bij spreken komt te staan.	0.01
358	Maar dat je ook in die regio moet opletten, heb ik nou voor de kiezers wel gedaan wat ze willen.	0.01
359	Meneer Louwensen, daar zit natuurlijk een beetje onder, onder dit betoog, de assumptie dat het niet zo goed gaat met de regionale spreiding van Kamerleden in Nederland.	4.59
361	Nou, er is een analyse gedaan door collega's Henk van der Kolk, Simon Otjes en Ronald Kroese.	0.02
362	Die laten zien op basis van doorrekening van vorige verkiezingsuitslagen.	0.02
363	Dat er inderdaad enige regionale onevenredigheid is in ons huidige kiesstelsel.	0.01
366	Ja, dat is natuurlijk van vind je dat nou heel veel of heel weinig.	0.01
367	Het is ook niet zo dat dat alleen maar overigens de Randstad is.	0.07
368	Want in de huidige Tweede Kamer zitten geloof ik veertien mensen uit Overijssel.	0.02
369	Terwijl je in het nieuwe stelsel maar acht zetels voor Overijssel zou hebben.	0.94
370	Dus het is niet alleen maar een Randstad versus regio probleem.	0.02
371	Maar er is zeker ruimte voor verbetering van die regionale spreiding.	0.01
372	En met zo'n stelsel zou je dat in feite natuurlijk in hoge mate afdwingen.	0.01
373	Omdat je zegt, elke provincie krijgt een aantal zetels.	0.01
374	En die moeten dan worden ingevuld door mensen die in die provincie worden verkozen.	0.01
375	Ja, maar dan gaat u er helemaal vanuit dat die binding tussen kamerlid, tussen verkozenen en de kiezer, dat dat helemaal op regio gestoeld is.	0.02
377	Nou ja, er zijn verschillende manieren om dat te Toen je internationaal kijkt, dan hebben bijna alle landen een soort regionale component.	0.03
378	Of het nou een districtenstelsel is of regionale lijsten of iets wat erop lijkt.	0.01
379	Maar er zijn ook landen, neem Nieuw-Zeeland, wat ook gewoon een democratisch land is.	0.02
380	Die hebben een aantal zetels voor Maori gereserveerd.	0.02
381	In Portugal hebben ze regels over het aantal vrouwen op kieslijsten.	0.01
382	Dus er zijn verschillende manieren waarop je landen zoekt.	0.1
383	Mijn vraag is niet waar het nog meer gedaan wordt, maar meer waarom het voor u zo belangrijk is dat die regio zo centraal komt te staan.	0.02
384	Maar je kunt ook zeggen, vrouwen mogen alleen nog maar op vrouwen stemmen en mannen alleen maar op mannen.	0.08
386	Maar u zegt nee, mensen uit Overijssel mogen alleen nog maar op mensen uit Overijssel stemmen.	0.12
388	Ik probeer hem in te leiden door te zeggen, er zijn verschillende manieren om dat te doen.	0.09
389	En dan moet je zoeken wat is de beste manier om de binding tussen kiezer en gekozen te versterken.	0.01
390	Wat is de meest logische eenheid om naar te kijken?	0.01
391	En dat kun je dus bijvoorbeeld doen in sommige landen op geslacht of op etnische groep of dat soort dingen.	6.84
392	Maar je ziet in Europa dat de meeste landen ervoor kiezen om dat regionaal te doen.	0.02
393	En dat is omdat dat de meest logische manier is om de eigenheid te zoeken.	0.01
394	Want dat is toch waar veel mensen zich mee verbinden met hun eigen regio, waar ze wonen in een directe omgeving.	0.06
395	En er komt nog iets bij dat als je zoekt naar een manier om die band te versterken.	0.01
396	Dan zou je daar dus ook andere methodes voor kunnen kiezen.	0.01
397	Alleen dit is de meest eenvoudige om dat te doen en de meest herkenbare ook.	0.01
399	Nou, ik denk eigenlijk dat het wel opvallend is dat er dan wordt gekozen voor die regio.	0.01
400	Want we hebben in Nederland nu een systeem waarbij je kunt kiezen op wie je stemt uit het hele land.	0.02
401	Je zou er ook voor kunnen kiezen om die voorkeursstemmen meer gewicht te geven.	0.01
402	En er was ook een voorstel vanuit de staatscommissie, parlementair stelsel, de commissie Remkes, om dat gewicht groter te maken.	0.01
403	Via een keuze steun ik de volgorde van de partijlijst of een voorkeursstem met meer gewicht.	0.76
404	En dan kunnen kiezers zelf kiezen waar ze nou de voorkeur aan geven.	19.38
405	Van stem ik op een kandidaat, omdat die kandidaat een bepaald geslacht heeft.	0.02
406	Of omdat ze opkomen voor een bepaald onderwerp, wat ik heel belangrijk vind.	0.01
408	En met dit stelsel, dit wordt nu als een alternatief gepresenteerd.	7.11
410	Maar daardoor beperkt je wel de keuze van mensen op andere karakteristieken of onderwerpen die zij belangrijk kunnen vinden.	0.77
411	Dus dat is denk ik wel erg belangrijk in deze discussie.	0.01
412	Dat je ziet dat dat een politieke keuze is om die regio centraal te stellen.	0.01
413	En daarmee de ruimte die kiezers hebben om andere voorkeuren uit te spreken.	0.01
415	Meneer Van Waven, u beperkt de keuzeruimte van kiezers met dit voorstel?	0.01
416	Ja, maar dan zou ik ook Dit is natuurlijk eigenlijk een vrij milde variant die we doen.	0.24
417	Als je kijkt naar Als je in Engeland kijkt bijvoorbeeld, waar ze echt een districtenstelsel hebben waar je per district maar één kandidaat kiest.	11.81
418	Dan haal je bij heel veel Maar we kunnen het vergelijken met de huidige situatie in Nederland.	0.02
419	En dan zegt meneer Louwensen, ja, u beperkt wel ten opzichte van de huidige situatie de keuzemogelijkheden van een kiezer.	0.01
420	Klopt, maar niet zo ver als een andere stelsel zouden kunnen.	0.01
422	Dus dat is een keuze waarbij je partijen relatief veel macht geeft over wie er gekozen worden in de Kamer.	0.07
424	Maar die lijsten worden straks toch ook nog door de partijtop samengesteld?	0.03
426	Jawel, maar uiteindelijk zeg maar Of er op kandidaten gestemd wordt, wordt dan toch meer bepaald door of die ook die stemmen kunnen halen in de regio waar ze vandaan komen.	0.35
428	Maar bijvoorbeeld Pieter Omtzigt, die heeft veel voorkeursstemmen gekregen in het verleden.	0.01
429	En stel een kiezer wil hem belonen voor het werk dat hij heeft gedaan in de toeslagenaffaire.	0.01
430	Dat kan niet meer als die kiezer in Limburg woont en Pieter Omtzigt in Enschede woont.	0.04
431	Of in ieder geval in Overijssel op de kieslijst staat.	0.01
432	Waarom zou je die Limburgse kiezer die mogelijkheid ontnemen?	0.01
433	Omdat die ook dan op Natasja Wingelaar, onze goede Limburgse kandidaat, kan stemmen.	0.01
435	Dus die mogelijkheid is En ik blijf hem dan vergelijken.	0.01
436	Want ik snap dat het vanuit Nederland, we zijn het gewend.	0.01
437	Ik ben ook niet anders gewend dan met het lijststelsel werken.	0.01
438	Maar in Engeland is er niemand die het gek vindt dat ze niet op Keer Starmer hebben kunnen stemmen.	92.41
439	Terwijl die wel, en daar heeft bijna niemand op kunnen stemmen.	7.37
445	Dus dan hadden we 150 districten in Nederland gekregen.	0.01
447	Dus dat is een Er komen wel hele kleine districten bij.	0.04
448	Want bijvoorbeeld Zeeland gaat maar twee of drie zetels krijgen.	0.08
449	Ik sprak van de week met politicoloog Tom van der Meer.	0.01
450	En die zei afgelopen woensdagavond dat je dan ook het risico hebt dat bijvoorbeeld de belangrijkste lijsttrekkers zich niet meer durven te kandideren in die kleine provincies.	0.04
451	Omdat de kans groot is dat er maar plek voor twee partijen uit Zeeland of drie.	0.01
453	Met als gevolg dat de belangrijkste politici vervolgens uit de Randstad komen.	0.01
454	Nee, ik denk dat En daar moeten ze echt wel het voorstel nog even afwachten.	0.01
456	En zoals het ook in het NSC verkiezingsprogramma staat.	49.42
459	Ja, maar daar staat dus ook elke partij heeft daar een lijst.	0.02
460	Dus als je de kandidaat bent in Zeeland en ook de lijsttrekker van de partij zou je bijvoorbeeld ook bovenaan die vereffeningslijst kunnen staan.	0.02
461	Dus als je in al die twaalf provincies net niet aan een zetel komt dan wordt die eerste van die vereffeningslijst die zou dan wel een aanmerking komen voor een zetel.	10.12
463	Dus je weet niet zeker of je dan naar de beurt komt, toch?	0.01
464	Nee, als je goede kandidaat in de regio hebt, dan komen die Maar dat is dus Dat risico betekent u nog niet helemaal.	0.02
466	Dat Zeeland meer een belangrijke politicus gaat leven.	0.01
468	Want er komen uitstekende politici uit Zeeland en die zullen blijven komen.	0.05
470	En daar moeten we echt even onze gedachten toe zetten.	0.01
471	En wat ik belangrijk vind ook, wat ik net zei Het is niet neutraal het huidige stelsel.	45.71
473	En dat is een reden waarom heel veel landen het op een andere manier doen.	43.53
474	En daar zit ook weer Nederland echt verbetering in.	0.01
476	Misschien kunt u dat uitleggen dat het niet per se zo is Dat een kamerlid dat straks voor Overijssel, de kandidaat Dus ook daadwerkelijk in Overijssel woont.	0.22
478	Nee, onder de huidige grondwet is passief kiesrecht niet begrensd door je woonplaats.	0.02
479	Dus de interpretatie is nu dat je niet zomaar kan zeggen Je moet dan ook per se in Overijssel gaan wonen als je daar kandidaat wil zijn.	0.04
480	Dus als je dat zou willen veranderen, zou je de grondwet moeten veranderen.	0.01
481	Dus Dylan Jesselke zei, Amsterdam kan zich straks in Friesland kandidaat stellen.	0.03
482	Ja, ik denk dat overigens andersom misschien logischer is.	0.01
483	Dus dat kleinere partijen in kleinere regio's hun meer prominente kandidaten juist in de grote regio's kandidaat zou stellen.	0.02
484	En dan is ook de vraag van, ga je die binding nou echt versterken?	0.06
485	Maar ik denk ook als argument wordt genoemd van, je wil ook dat het die regionale binding is en dat eigen mandaat voor die kamerleden.	0.04
489	Het is ook niet helder of je daar nog een voorkeursstem zou binnen kunnen uitbrengen.	8.66
490	En op die manier wordt de macht van de partij over de individuele kamerleden juist niet minder, maar eerder meer.	0.02
491	Dus ik zou zeggen, als je dat wil versterken, kies voor een sterkere voorkeursstemmen.	0.01
497	En ook dank aan politicoloog Tom Lauwersen van de Universiteit in Leiden.	0.01