Dit is de Dag 🇳🇱

_id	683ddd435e002a0def0b1b48
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a959c-19cb-47fe-9b47-b359a9d2db8a/2025-06-02-dit-is-de-dag
datetime	2025-06-02 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
2	Lang leek het er in Polen goed uit te zien voor de pro-Europese kandidaat Traskowski.	6.57
3	Maar op het nippertje won gisteravond de eurocritische, conservatieve nationalist Navarokki tot ontsteltenis van pro-Europese Polen.	6.54
4	Wat betekent deze winst van de conservatieve in Polen voor Europa en Nederland?	13.3
5	Daar praat ik zo over met hoogleraar Pieter de Wilde en Europarlementariër Dirk Groting.	4.91
6	Vanochtend liet Ridouan Taghi, hoofdverdachte in het Marengo-proces, weten dat het hem niet lukt om een nieuwe advocaat te vinden.	31.64
7	Hij heeft er inmiddels al zo'n acht versleten waarvan drie eerdere advocaten werden opgepakt.	9.94
9	Laat ik vooropstellen dat ook wij bij het Openbaar Ministerie ervan uitgaan dat het overgrote deel van de advocaten integere werk doet.	20.43
10	Maar dat we wel moeten constateren dat dit nu de derde advocaat is waarbij het systeem kennelijk niet in staat is om te voorkomen dat dit soort berichten doorgegeven wordt.	26.25
11	Het is een belangrijk uitgangspunt van ons rechtssysteem dat elke verdachte recht heeft op een advocaat.	9.77
13	Daar ga ik het over hebben met twee strafrechtsadvocaten.	5.89
19	Meneer Ousma, is uw praktijk door Taghi benaderd om hem te verdedigen?	10.77
25	Waar het om gaat is dat wij hem niet kunnen bijstaan omdat wij een medeverdachte in de zaak Marengo hebben bijgestaan.	6.06
26	En ook in de zaak Eris gelieerd aan het Marengo-proces hebben wij een medeverdachte meer dan genoeg.	6.55
27	U zegt ik ga niet zeggen of we benaderd zijn, maar als we benaderd zouden zijn, zouden we nee zeggen omdat het niet kan.	3.74
29	Waarom vindt u het geen probleem om dat te zeggen eigenlijk?	5.29
34	Want u heeft nee gezegd, want daar heeft niemand gevonden.	5.51
38	Ik heb alleen gezegd, maar dat is hoe ik de laatste tijd opereer.	3.63
39	Mensen met een open proces houding wil ik bijstaan.	3.8
41	Waar ik als advocaat, vind ik persoonlijk dan, niet heel veel mee kan. Ja, dan wordt het een lastig verhaal.	3.86
44	En dus kan ik niet zoveel met hem, zegt u. Dat is hoe ik erin sta.	3.78
45	Oké, komt het vaak voor dat u dan zegt, hier heb ik geen zin in, dit doe ik niet?	4.45
52	Nou, als bijvoorbeeld mijn praktijk het echt niet toelaat.	4.1
53	Als het gewoon te druk is en dat je niet meer het werk kan leveren op de wijze zoals je het wilt.	4.67
55	Dan moet ik zeggen, mijn praktijk laat het nu op dit moment niet toe.	3.79
58	Dat is niet vanwege een proceshouding bijvoorbeeld.	14.02
61	Meneer Housma, het is niet de eerste keer dat Taghi zonder advocaat zit.	5.75
63	Zelf zal hij denk ik zeggen, dat komt door het Openbaar Ministerie.	13.85
68	Dat is denk ik ook waarom andere advocaten zeggen van ja, dat risico wil ik gewoon niet lopen.	4.32
74	En één advocaat zit op dit moment nog in voorlopige hechtenis.	5.42
75	Dus ja, wat er precies gaande is, is moeilijk te zeggen.	3.96
76	Maar ik kan me voorstellen dat er advocaten zijn die zeggen van ja, ik heb daar geen trek in.	3.62
78	Mevrouw Harland, kennelijk gebeurt er iets met advocaten waardoor ze, nou ja, in ieder geval in een grijs gebied terechtkomen.	5.81
80	Nou ja, niet alleen met die advocaten, maar ook in het proces.	3.84
81	We hebben gehoord dat kennelijk bij een van die advocaten de AIVD erbij betrokken was.	28.99
83	En dat maakt, vind ik, dat je wel zes keer na moet denken of je zo'n zaak aanneemt, ja of nee.	3.72
84	Ik zeg niet dat je het niet moet doen, maar je moet heel goed over nadenken wat je wel doet.	4.15
85	En wat de consequenties zijn voor jou, je kantoor, je naaste, je omgeving, et cetera.	3.7
86	Ja, en tegelijkertijd zeggen we allemaal, het is belangrijk dat iedereen een advocaat heeft.	4.99
87	En als dan nu het puntje bij het plaatje komt, is er niemand.	3.84
88	Ja, weet je, ik wil ook vaststellen dat er zeker de afgelopen jaren advocaten zijn geweest.	4.76
89	Ook heel goede strafwegadvocaten die daartoe bereid waren.	3.99
90	Maar bijvoorbeeld die moesten afhaken of vonden dat ze moesten afhaken.	5.96
91	Omdat ze gewoon niet de mogelijkheid kregen, volgens hun zeggen dan, om de zaak goed en of doende voor te bereiden.	7.02
95	Ja, maar dan ligt het dus Je wilt goed werk leveren.	4.26
97	Ja, maar dan ligt het dus niet aan de cliënt, maar aan het OM of de rechtbank.	11.26
101	Ik weet dat er inderdaad een aantal advocaten de verdediging hebben neergelegd.	5.16
103	Maar ook die hebben nooit openheid voor zaken gegeven wat de precieze reden was.	4.2
108	De meeste straffige advocaten staan toch wel stevig in hun schoenen?	26.22
110	Klopt, maar het is ook zo dat de meeste straffige advocaten wel een praktijk hebben.	11.67
111	Een strafpraktijk met andere zaken, andere cliënten.	6.01
112	Die ook aandacht en voorbereiding van hun zaken nodig hebben.	4.08
116	Je zou eigenlijk een advocaat moeten hebben die deze zaak wil aannemen.	7.35
117	Waarschijnlijk met twee advocaten tegelijkertijd moet werken.	4.8
119	In ieder geval moet hij op bezoek gaan bij deze cliënt met nog een advocaat erbij.	5.11
121	Die echte tijd heeft om zich hier volledig op te focussen.	4.31
122	Oké, want is dit een nederlaag voor de rechtsstaat eigenlijk?	14.89
124	Dat hij zes kantoren moet bellen en dat het niet lukt?	9.9
131	Je moet niks, maar dan word je door de rechtbank aangesteld.	4.83
133	En er zullen de hele strenge maatregelen volgen door het openbaar ministerie.	6.54
134	Om kost wat het kost te voorkomen dat er toch nog weer iets gebeurt.	4.59
136	Dus dan moeten ze garanderen dat het op een goede manier kan?	10.05
137	Nou ja, met z'n tweeën de klant spreken, niet één op één, ook niet telefonisch contact hebben.	4.22
139	En daarmee beperk je het risico op herhaling van wat er eerder is voorgevallen.	9.16
140	Ik vraag me af of op zo'n wijze de vertrouwensband, de vertrouwensrelatie met deze cliënt dan tot stand komt.	4.58
141	Dat is wel de basis, de grondgedachte die er moet zijn als je een cliënt bijstaat.	5.41
142	En daarbij komt, ik blijf er toch bij, Tachy of geen Tachy, hij heeft gewoon recht op een advocaat naar zijn keuze.	5.48
145	Nou, ik zou zeggen, de rest van de verdachten die zitten te snakken op behandeling van hun zaak, die afsplitsen van de zaak van meneer Tachy.	4.4
146	De zaak uit elkaar haalt, en dan wordt het een minder groot dossier?	6.24
151	Nee, maar dan kan je zeggen, misschien zijn er advocaten die wel ruimte hebben in de praktijk om deze zaak op zich te nemen.	7.88
152	Waarbij dan een voordeel is dat ze ook echt genoeg tijd krijgen om zich in te lezen, en nu komt het.	4.21
155	Want u zegt, ik heb een cliënt in dit proces, dus ik kan het niet.	4.21
156	Als hij wordt afgesplitst, kunt u het dan wel doen?	7.17
159	Nee, nee, voor ons, voor meestaakma en voor mij geldt dat allebei.	3.77
161	Meneer Oosma, afsplitsen, die zaak uit elkaar halen.	3.64
162	Ja, dat is sowieso een voordeel van de andere verdachten, want dan is de druk van de ketel.	4.23
163	En ja, met die levenslang, Taghi heeft wel de tijd.	3.63
164	Dus wat dat betreft, net wat ik zeg, die oplossing zal hoe dan ook komen.	3.75
166	U zegt, dat is geen raar idee om het op zo'n manier op te lossen.	3.8
168	Want precies wat Natasja zegt, heel veel advocaten zeggen ook.	7.6
169	Ja, maar dan moet ik in zo'n kots tijdsbestek zo'n enorm musee behappen.	3.96
172	Ja, en daarbij komt de heer Shakula, ik ken hem helemaal niet.	3.92
173	Hij heeft een verzoek gedaan, heeft ook een of ander uitgerekend hoeveel tijd het hem kost.	6.3
174	Hij zal er echt niet honderd uur bij hebben gerekend.	3.96
179	En als je het afsplitst, dan kan de rest van het proces doorgaan.	4.47
180	En dan kan je een advocaat zoeken die de tijd krijgt om dat goed te doen.	5.5
183	En op een gegeven moment ook tegen meneer Taghi zeggen van ja, hier moet je het mee doen.	3.51
185	Ja, als die niet willen, dan is het aan het hof om een advocaat aan te wijzen.	26.86
186	Dan wordt in ieder geval aan alle regelgeving en ook het recht op het eerlijk proces voldaan.	4.01
189	En B, nou ja, gezien de voorvallen uit het verleden, heb je toch dat vier ogen principe nodig.	3.94
191	Ja, dus dan heb je een team van drie advocaten, waarvan eentje het contact met hem onderhoudt.	6.18
195	Ja, dat je niet één op één met hem zit, maar dat er altijd mensen meekijken.	4.36
196	Waardoor het moeilijker is om advocaten onder druk te zetten, als dat speelt.	5.68
198	Maar niet alleen dat, het is dan ook gewoon praktisch meer haalbaar.	4.06
199	Dus als jij op een gegeven moment in je agenda een bezoekmoment hebt gepland en de EB staat dat uiteindelijk toe in een bepaalde week, dan kan je met advocaat B daar maar toe.	7.79
200	Moet B opeens naar een verhoor van een aangehouden cliënt, dan kan je zeggen, nou daar heb ik nog één andere achter de hand, nummer drie.	3.96
203	Een heel groot punt ziet ook, naast al het andere wat we nu bespreken, in de praktische feitelijkheid.	3.75
206	Omdat ze ons daar nog niet over benaderd hebben, denk ik.	4.16
214	Nou, omdat je ook voor hem geldt, en ik heb dat vaker gezien bij cliënten, dit is de laatste inhoudelijke behandeling.	3.48
215	De laatste keer dat hij iets zou kunnen zeggen, dat dossier moet nog worden gecompleteerd.	3.94
216	Er worden misschien nog mensen gehoord, allemaal informatie wordt aangevuld.	4.13
217	Het dossier van, of de zaak van meester Wesky, van alles gaat nog allemaal spelen.	4.3
219	Ja, precies, maar dan moet hij inderdaad zijn houding veranderen.	4.79
220	Hij moet van mij helemaal niks, van mij hoeft dat helemaal niet.	4.19
221	Nee, maar dan zou het een optie zijn voor meneer Ousma bedoeld.	4.4
223	Nou ja, als ik de rechter zou zijn, zou ik hem die vraag ook stellen.	4.42
226	Of van het Hof in dit geval, van het Hof beantwoorden.	4.84
231	Is het mogelijk dat u, u kunt niet aangewezen worden omdat u uw tegenstrijdige belangen heeft, maar kunt u aangewezen worden door de rechter?	9.27
234	Dan ga ik er in ieder geval een nachtje over slapen.	3.55
240	De Mohammed B. van Theo van Gogh wilde ook geen advocaat.	16.99
243	Dus hoe dan ook, linksom of rechtsom, dat gaat lukken.	3.96
245	Ja, dat kan. Alleen de Hoge Raad heeft ooit uitgemaakt.	25.84
246	Als er levenslang zit aan te komen als dat boven je hoofd hangt, dan heb je gewoon een advocaat nodig.	9.42
249	Nee, het punt is dat het in zijn geval echt helemaal niet kan. Ik, nogmaals, ik heb een geruimend periode een cliënt bijgestaan in dat proces.	3.93
251	Hij kan, als advocaat ga je bij hem op bezoek, heb ik begrepen.	4.73
252	Dan is er glas, je kan geen dossier met hem op normale wijze doornemen.	4.26
255	Op elke bladzijde kan iets ontlastend of belastend staan.	5.65
260	Omdat dit proces is Ondertussen wordt dit zo'n over-de-top-proces.	4.35
261	Maar ook inhoudelijk heb je echt iemand nodig die hem erop kan wijzen.	4.04
262	Wat zijn de consequenties als je iets wel of niet doet.	5.75
271	Nee, maar dat is dan in de wederde casus uitgesproken.	5.5
272	Stel het zou echt niet lukken en het hof veroordeelt het wederom tot levenslang, is dan de vraag of de zaak in cassatie dan weer staan houdt.	17.74
275	Stel je maakt je zo gevreesd dat geen advocaat je wil verdedigen.	19.86
277	Omdat het recht op een advocaat zo fundamenteel is dat er anders sprake moet zijn van vrijspraak of een lichtere straf?	20.15
281	Afgezien van dat het moeilijk is, ik persoonlijk heb dit echt nog nooit meegemaakt.	3.74
282	Dat maakt ook dat je elke keer als je weer iets hoort, dan is het weer een nieuw feit.	4.84
283	Dan moet je weer bedenken van, goh, wat kan nu de uitwerking zijn?	5.44
287	Durf je de verspellen op welke termijn hier een nieuwe stap in wordt gezet?	6.0
288	Vandaag is het duidelijk geworden dat hij zes kantoren heeft benaderd, dat die allemaal niet willen?	13.02
289	Er komt binnen drie maanden weer een nieuwe zitting, dus dan zullen we meer weten.	5.72
291	En dan wordt het duidelijk wie er nu een advocaat wordt, of hoe ze het gaan oplossen, of dat ze het gaat splitsen.	4.49
292	Vaak zie je, je hebt nu nog allemaal zaken die gepland staan.	3.48
293	Ook zie je dan weer over drie maanden moet ze verder gaan.	3.63
294	Dus ergens september, oktober zal er iets meer bekend zijn.	3.66
298	Het was tot het laatst toe spannend in de strijd om het presidentschap in Polen.	5.0
299	Uiteindelijk kwam de conservatieve en EU-kritische Navrotsky als winnaar uit de bus.	6.81
300	Wat gaat dit betekenen voor Polen, maar ook voor Nederland en Europa?	7.56
301	Ga ik bespreken met hoogleraar Europese politiek en maatschappij Pieter de Wilde.	4.42
306	Meneer Grotink, ik begrijp dat u vorige week nog in Polen was.	4.64
309	Ik was daar voor het werk dat ik doe rond de douanehervorming.	4.27
311	Daar is voor het overgrote deel op de winnaar gestemd.	7.8
316	Maar eigenlijk is het probleem in die regio's, in het oosten en echt aan de grens, aan de oostgrenzen, is vooral de economie.	4.83
318	Om een huis te kopen krijg je een rente van boven de 5 procent, 6 procent.	19.94
324	Maar vooral voor de grote steden en voor het westen.	5.87
327	Wat is de houding ten opzichte van Oekraïne van deze kandidaat?	11.25
331	Dat is eigenlijk iets wat de twee kampen wel verenigt.	4.71
333	Waar ze wel een verschil van mening hebben is of Oekraïne een NAVO-lid moet worden in de toekomst.	33.3
335	Maar op het grote plaatje denk ik dat voor Oekraïne de steun onomstreden blijft.	11.19
336	Ja, want de conservatieve kandidaat wil niet dat Oekraïne bij de EU en de NAVO komt, hè?	60.74
338	Meneer De Wilde, vindt u het een verontrustende uitslag die we gisteren hebben gezien in Polen?	14.01
340	Wat je ziet in Polen is dat er heel veel strijd is over democratie en rechtsstaat.	6.63
341	Het is een land dat al een tijd onder een regering heeft gezeten van 2015 tot 2023.	5.48
343	En het was het land in Europa dat het voorbeeld was van een terugkeer naar democratie.	5.29
344	Maar dat wordt nou heel moeilijk omdat Donald Tusk met zijn regering dat moeilijk door kan zetten als deze president nu aan de macht komt en van alles gaat vetoen.	15.02
345	Ja, want de regering van Tusk is niet gevallen, die is er gewoon nog.	29.48
346	Maar er is nu een conservatieve president die de voorstellen van de regering, de progressieve regering kan vetoen.	12.95
347	Ja, dat is de basis en dat was de afgelopen jaren ook al zo.	5.79
348	En dus krijgt Tusk niet voor elkaar wat hij voor elkaar wil krijgen.	4.56
349	Want zijn belangrijkste voorstellen, die worden geblokkeerd door de president.	19.36
350	Dat heb je in zo'n semi-presidentieel systeem zoals Polen is.	11.06
352	Als die twee leiders, de premier en de president van twee verschillende partijen zijn, dan wordt het lastig.	5.34
353	En zeker wanneer het zoveel strijd is tussen twee kampen als in Polen.	4.59
354	Hoe duidt u de winst van de conservatieve kandidaat?	5.52
357	Dirk Groting zei het al een beetje over de economie.	10.95
359	Er zijn heel veel mensen ontevreden over wat ze wel en vooral niet kunnen.	4.75
361	En ook zorgen over de toekomst, over klimaatverandering.	13.48
362	En die denken, ja, allebei die partijen lossen dat niet op.	4.31
367	En ja, dan blijft een belangrijk deel van de potentiële stemmer op de liberale kandidaat, die blijft thuis.	4.28
371	Als wetenschapper hoor ik altijd te zeggen, dat is aan hun.	5.44
373	Maar het uitdagende hiervan is dat je een systeem in stand houdt dat weinig produceert.	5.24
374	Waarbij twee kampen elkaar in een soort houtgreep houden.	4.09
377	Maar ik vind ook dat het een teken is, en dat is een breder Europees probleem.	4.53
378	Van dat er toch ontzettend veel burgers niet zien waarom ze zich zouden moeten inzetten.	5.82
379	Ze zouden moeten stemmen voor de principes van de liberale democratie.	5.31
380	Want kan je zeggen dat de conservatieve kandidaat niet leeft volgens de principes van de liberale democratie?	20.74
381	Ja, kijk je hebt in Europa allerlei soorten en smaken conservatieve partijen.	5.28
382	Maar we weten dat deze partij, de law and justice partij, PiSCH, van Kaczynski, dat die het zeker niet zo op heeft met de kernprincipes van democratie en rechtsstaat.	8.16
383	Dat hebben ze in de periode 2015-2023 duidelijk bewezen.	7.98
387	En zelfs zoveel bewezen dat het Europese Hof uitspraken heeft gedaan.	13.7
388	Onder andere over een kamer of eigenlijk een groep nieuwe soort rechters die zij hebben aangesteld.	5.28
392	Alleen door het verlies nu van de kandidaat van Tusk, kan hij die veranderingen niet waarmaken.	5.5
394	Want meneer De Wilde heeft gelijk in de zin dat er gewoon nu een padstelling ontstaat.	5.33
396	En daardoor zijn ook heel veel kiezers gefrustreerd geraakt van de glans van de overwinning van Tusk.	9.68
398	Maar eigenlijk is er helemaal niet zoveel veranderd.	3.69
399	En ja, nu kunnen we daar helemaal niet zoveel meer van verwachten.	3.82
400	De enige twee thema's waar ze het een beetje over eens zijn, zijn migratie en Oekraïne.	8.35
402	Want wat gaat het betekenen voor de EU, meneer De Wilde?	12.06
403	Ja, dat is de vraag die je nu in Nederland veel hoort.	4.98
406	Maar ja, ik denk dat dat slechts de oppervlakte is.	3.7
407	Kijk, er is vanuit Brussel is er meer behoefte aan een daadkrachtige Poolse regering.	23.0
408	En dat zou het meer zijn wanneer de kandidaat van Donald Tusk gewonnen had.	4.49
409	Maar de kernvraag is hier, waar gaat de democratie naartoe?	7.88
411	Voor mij is dat slechts de oppervlakte, terwijl het kernprobleem gaat over de toekomst van de democratie.	4.57
412	En hoe kan het dat er zoveel burgers in Europa, en dus ook in Polen, niet doordrongen zijn van het idee dat dat een systeem is dat voor hen werkt?	20.87
414	En dan zegt u toch dat de conservatieve kandidaat eigenlijk geen democratische kandidaat is?	16.38
419	Maar wat hij nu gaat doen, hoogstwaarschijnlijk, is gewoon het merendeel van de wetsvoorstellen van Tusk blokkeren.	14.71
420	En met name die die erop gericht zijn om de democratie en rechtsstaat te herstellen.	4.58
421	Daar zitten bijvoorbeeld allerlei rechters die als vriendjes benoemd zijn door de vorige regering.	7.27
423	En dan is de kans groot dat de Poolse kiezer nog meer gefrustreerd raakt.	4.41
424	En de volgende keer bij de parlementsverkiezingen weer voor de PiS-partij stemt.	4.74
426	En dan, ja, dat het prille democratische herstel van Polen na 2023 gewoon weer teruggedraaid gaat worden.	9.93
427	Nou, de democratie is echt in gevaar in Polen, zegt u?	37.2
430	Nou, misschien dat ik iets minder alarmistisch ben.	3.75
431	Maar dat het onder grote druk staat is wel duidelijk.	3.85
432	Maar goed, we weten, PiS was de grootste partij bij de laatste landelijke verkiezingen.	39.8
433	Het is van oudsher is Polen tot op het bord verdeeld.	7.98
434	En dat gaat eigenlijk al terug tot de geografie van het land.	4.21
435	Waar een groot deel van het land eerder onder Sovjet-Unie leefde.	76.74
436	En het andere deel, het westelijke deel, onder het Duitse Keizerrijk.	6.12
437	En eigenlijk loopt die uitslag van de verkiezingen precies langs die grens.	4.87
439	Heeft ook andere beelden en andere cultuur inderdaad als het gaat over parlementaire democratie of liberale democratie.	4.77
441	Maar voor Brussel is dit nu natuurlijk wel een probleem.	4.46
442	Omdat eigenlijk het terugdraaien van die rechtsstaatsproblemen die daar nog steeds bestaan.	8.84
446	Maar tegelijkertijd moeten zij ook zorgen dat daar institutioneel weer de zaken op orde komen.	4.28
448	Dat was bevroren en dat is nu juist vrijgekomen omdat Tusk aan de macht is.	6.89
449	Ja, en omdat hij de belofte had gedaan dat hij die verandering ging doorvoeren.	8.82
450	En die veranderingen die kan hij niet meer doorvoeren.	4.25
453	Kijk, het geld is het enige middel dat in de afgelopen jaren enigszins invloed heeft gehad.	7.87
454	Op autocratische leiders in Europa zoals Viktor Orbán in Hongarije.	13.52
456	Europa heeft niet zoveel middelen om de democratische rechtsstaat te verdedigen binnen Europa.	25.86
457	En dit is eigenlijk het middel dat tot nu toe werkt.	4.42
459	En dat komt ook omdat veel van die autocraten toch vooral uit zijn op geld.	14.22
466	Migratie en Europa en diversiteit, inclusie, LGBTQI-rechten.	45.82
470	En dat te gebruiken om gewoon het geld van de staat naar zichzelf en vriendjes toe te sluizen.	4.75
471	Meneer Groting, het gaat autocraten niet om de zaken waar ze voor strijden.	6.01
474	Want ik denk echt wel dat er economische en bestaanszekerheidsproblemen echt ten grondslag liggen.	4.85
475	Aan ook politieke keuzes die gemaakt worden door de mensen daar.	4.28
476	Ik ga ze echt niet allemaal neerzetten als antidemocraten.	4.73
477	Dat zij misbruik hebben gemaakt van staatsgeld in de tijd dat zij aan de macht waren.	32.13
480	Dat is inderdaad wat anders, wat meneer De Wilde zegt.	3.82
481	Ik zou echt teruggaan naar, er zijn zorgen over de economische toekomst.	5.96
488	Dat die oorlog nog een veel grotere impact gaat hebben op de toekomst.	7.85
489	En dan heb je natuurlijk ook de situatie dat de kandidaat van Tusk als heel erg progressief werd gezien.	4.43
490	Hij was heel hard op migratie en op een aantal andere dingen.	9.53
493	Maar hij wordt vooral gezien als de burgemeester van Warschau, die voor de Pride en voor de LGBT-gemeenschap ook veel dingen gedaan heeft.	9.02
495	Dit is overigens ook de tweede keer dat hij heeft verloren.	7.41
496	En in die zin is dit wel een grote klap voor Tusk en voor die partij.	3.82
497	En de vraag is, hoe gaan ze hier weer bovenop komen?	5.48
498	Meneer De Wilde, u zegt, het is zorgelijk dat de kiezer niet ziet dat je met dit soort partijen niet echt gebaat bent.	8.63
502	En ik zou graag willen dat we in Nederland ook die vraag meer stellen.	4.39
503	En niet de vraag wat betekent dit voor Europa en wat betekent dit voor Brussel.	5.07
504	Maar wat betekent dit voor de democratie en hoe kunnen wij burgers beter wapenen of overtuigen van het nut van democratie.	5.08
505	Of in ieder geval van het feit dat alle andere systemen nog slechter zijn.	4.95
506	U bent hoogleraar Europese politiek en maatschappij.	6.28
510	In plaats van afvragen, krijgen we nou meer of minder Europa?	10.9
515	Maar op school beter uitleggen hoe belangrijk democratie is.	9.9
517	Ja, wij zijn ervan overtuigd dat rekenen en taal de kern is van wat je op school moet leren.	12.87
519	Maar ik denk dat burgerschap daar een veel belangrijke rol moet doen.	4.74
520	Maar dan zeggen ze op, in die klas toch ook Wilders is toch ook democratisch gekozen?	21.59
524	En wat de intentie van diegene is om te doen met het systeem nadat hij gekozen is.	3.86
526	Dus het proces waarmee deze Nawrotsky gekozen is, dat is democratisch.	4.82
527	Maar wat zijn intenties zijn, dat gaan we voorlopig niet zien.	3.82
528	Omdat er geen president U zegt het gaat om geld, maar dat zullen ze ontkennen.	10.1
538	En hoe snel het ook veranderd is in de afgelopen tien, vijftien jaar.	4.46
539	En ik heb gewoon goede hoop dat het perspectief vanuit Polen zonder twijfel gewoon Europees is.	3.94
540	En dat ze ook gewoon dezelfde ontwikkelingskansen willen hebben.	4.82
541	En voor heel veel mensen gaat het ook gewoon niet snel genoeg.	3.8
542	En voor heel veel mensen levert die democratie in hun ogen dus blijkbaar ook niet genoeg voor hun.	4.35
543	En die zorgen die ze al tussen serieus moeten nemen.	4.73
544	En hopelijk kunnen ze nog een soort van programma en agenda bij elkaar leggen.	3.87
545	Waar de gemiddelde kiezer ook gewoon nog wat aan heeft de komende jaren.	4.1
546	Anders is het een zeer kwetsbare regering aan het worden de komende tijd.	5.44
547	Nou, u zegt dit, als je gewoon goed beleid voert de komende jaren, dan kan je die kiezer best terugwinnen.	5.4
549	In iedere democratie is het hard vechten voor het vertrouwen.	5.08
554	Ik ga dank u wel zeggen tegen hoogleraar Europese Politieke Maatschappij, Pieter de Wilde.	6.2
557	En daarmee komen we aan het eind van Dit is de dag van vandaag.	3.42
559	Hij ontvangt schrijver Alex Bogers, die een briefwisseling had met Renate Dorrestein.	6.24
560	Om half tien, dan hopen wij er weer te zijn met Langs Lijn en Omstreken.	3.8
567	Dank voor het luisteren en veel plezier vanavond bij Langs Lijn en Omstreken.	4.22