Dit is de Dag 🇳🇱

_id	68f27ac1a9ca4362da11e526
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a9bd2-8d4d-4bde-a08b-fe4896e2fd95/2025-10-17-dit-is-de-dag
datetime	2025-10-17 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
0	Goedenavond, welkom vanuit Café Marls in Amersfoort.	4.05
1	Ons satirisch verslaggever Diederik Smit kondigt onze gast van vandaag even aan.	4.77
4	Met vanavond de gast, de lijsttrekker van D66, Rob Jetten.	6.69
5	Oud-minister, voormalig vicepremier, de Eminence Grise van D66.	5.94
7	Kan hij nog één keer vlammen, zoals in zijn jonge jaren?	5.27
8	Dit jaar schreef hij het boek Hoe het wel kan. Een boek van 400 pagina's waarin hij uitlegt hoe je de plaatjesronden van de slimste mens het beste kunt aanpakken.	6.16
12	Dat is even goed gepland, hè, die deelnemer aan de slimste mens.	3.88
15	Maar vindt u het zelf ook niet een beetje oneerlijk voor die anderen die niet meededen?	4.87
20	Maar oprecht, ik had niet gedacht dat ik zo ver zou komen.	3.48
24	Ik zeg even nog tegen de luisteraar, we zijn niet alleen te horen op Radio 1, maar ook te zien op YouTube.	4.76
26	En als je nou als luisteraar een vraag hebt voor meneer Jetten, stuur hem dan vooral in via de NPO Luister-app.	5.82
27	Voor de mensen hier in het café, nog even te overvloeden.	3.56
28	Er liggen bierviltjes op de achterkant van het bierviltje, kunnen jullie vragen stellen via de QR-code.	7.94
31	Premier Schoven heeft net naar de ministerraad gezegd dat hij een hogere stikstofgrens wil invoeren, mits dat juridisch haalbaar is.	65.82
34	Nou, ik vraag me af dat boeren echt staan te juichen, want ik las net ook het persbericht erbij.	4.98
35	Ze willen graag op 1 januari die nieuwe stikstofgrens.	49.54
37	Ja, dat is nou precies de vraag die we natuurlijk al heel lang hebben.	4.08
38	Want als je een stikstofgrens invoert die vervolgens niet standaard bij de rechter, ja dan zitten boeren nog langer in onzekerheid.	76.89
41	Want nu is het wel zo dat die boeren dan eindelijk kunnen innoveren.	8.87
43	Die hebben dan weer te maken met die stikstofgrenzen die eigenlijk door Nederland zelf ook zijn vastgesteld.	58.67
45	Maar zou het niet heel fijn zijn als die boeren verder kunnen?	8.96
47	En ik vind dat zelf eigenlijk ook een van de grootste rampen vanuit Politiek Den Haag.	5.44
48	Dat we nu al zeven jaar in die stikstofdiscussie zitten.	13.7
51	Dat zijn de boeren die eigenlijk nu al jarenlang zonder vergunning aan het werk zijn.	45.06
54	Maar bedenkt u ook van nou dan is het dus goed dat die hogere stikstofgrenzen komt?	42.7
55	Wij denken vanuit D66 met heel veel andere partijen dat je beter kan inzetten op reductie van de stikstofuitstoot dan het verhogen van deze rekengrens.	36.86
57	Ja, maar om te kunnen reduceren, moeten ze wel kunnen innoveren?	14.31
59	En voor een deel van de boeren geldt dat ze zullen moeten stoppen op de plek waar ze nu zitten.	15.15
60	Maar met name de boeren die willen verduurzamen of innoveren.	15.73
61	Ja, daar is het super frustrerend voor dat de overheid geen helderheid aan hen kan bieden.	14.41
62	Maar hoor ik dat krimp van de veestapel nog steeds een onderdeel is van het D66-plan?	13.64
63	Ja, een kleinere veestapel zal noodzakelijk zijn wil je bij een duurzame landbouwsector uitkomen.	5.42
66	Aniek, ik weet niet of die hier in het café is of dat dit binnengekomen is via de NPO Radio 1 app.	4.78
70	Ik heb zelf eigenlijk best wel vaak met vrienden van mij.	3.6
71	Want ik ben onderdeel van de pechgeneratie eigenlijk.	5.0
73	Maar ze zeggen altijd van ja, dat is eigenlijk de partij die studenten heeft benadeeld.	5.34
75	Hoe gaat u eigenlijk dat beeld veranderen van D66 als die banaaldeelde studentenpartij?	18.26
76	Ja, het klopt dat toen het leenstelsel werd ingevoerd door VVD en PvdA dat D66 en GroenLinks daar ook mee hebben ingestemd.	68.26
77	We dachten toen of men dacht toen dat geld dat wordt bespaard kunnen we terug investeren in de kwaliteit van het onderwijs.	11.88
78	Nou, daar hebben we allemaal vrij weinig van teruggezien.	3.6
79	En ondertussen, ik weet niet of jij een studieschuld hebt, maar ik ben die van mij nu aan het afbetalen.	3.48
81	Wat we daarom in het vorige kabinet hebben gedaan waar we nog in zaten, is de basisbeurs weer terug invoeren.	53.1
82	Die willen wij nu de komende jaren ook weer verhogen, ook voor mbo-studenten.	7.86
83	Maar specifiek voor de per generatie geldt dat we de rente op die studielening op 0% willen houden.	25.26
84	Dat die studieschuld ook niet mag meewegen bij een eventuele hypotheekaanvraag.	10.82
85	Zodat je wel gewoon kans hebt om op die koopmarkt ook nog tussen te komen.	4.67
86	Het is toch een beetje te herstellen van een fout in het verleden.	4.28
87	Ja, en heel eerlijk, het heeft eigenlijk elk jaar dat die leenstelsel heeft geduurd, was eigenlijk een jaar te veel.	63.25
88	Omdat je ook ziet dat jullie als studentengeneratie niet alleen daarmee te maken hadden, maar ook vaak nog met corona-lockdowns minder hebben kunnen genieten van de studietijd.	12.56
89	Dus jullie hebben eigenlijk een paar keer achter elkaar pech gehad.	3.52
92	Luister ons best nu om deze generatie ook extra te helpen.	4.09
93	Nu ze aan het werk gaan, een huis zoeken, wat dan ook.	4.03
95	Ik was er zo overtuigd, maar het is vooral voor mijn vrienden.	3.51
97	Luister het even terug en dan Ja, anders app je ze even en als ze nog niet overtuigd zijn, kom nog even terug.	3.83
104	We zagen op uw congres ze beide wapperen, maar vooral die Nederlandse vlag pontifikaal.	4.81
107	Nou, ik heb ook gezegd, die vlag is van ons allemaal.	3.87
109	Want er is tegenwoordig een soort van ongemak rondom dit nationale symbool.	5.46
110	En dat snap ik wel, want die vlag heeft heel lang ondersteboven op allerlei plekken gehangen als onderdeel van de stikstofprotesten.	9.56
112	We zien die vlag op de verkiezingsflyer van Geert Wilders.	10.23
113	En de rest van het land denkt dan, ja, is die vlag er eigenlijk ook nog voor mij?	5.39
114	En voor mij staat die drie kleur in combinatie met die Europese vlag voor een heel tolerant en innovatief land.	4.25
115	En moeten we ook weer met elkaar op zoek naar een stukje gemeenschapszin waar we allemaal bij horen.	3.93
117	Want die Europese vlag was een beetje zo aan de achter zat die.	5.44
119	Ik heb de avond daar voort, toen we aan het proefdraaien waren met de speech, nog gevraagd, kan die Europese vlag iets weer op de voorgrond?	10.45
121	Dus ik had van mij ook iets meer in balans gemogen.	3.42
122	Maar het was ook alweer grappig, want mensen zagen eerst die grote Nederlandse vlag.	4.42
123	En dan zag je ook op rechts reacties van, zie je nou wel, ook die D66'ers zijn alleen maar voor Nederland?	28.64
125	Oké, maar als ik u dan vraag, want u maakte dan dus een klein foutje, soms dan laat de techniek de wensen over.	4.12
131	Ja, omdat dat ook de strijd is, zou je kunnen zeggen, voor deze verkiezingen.	4.19
132	Want los van alle verkiezingsprogramma's en doorrekeningen, gaat het ook over de democratische krachten versus de antidemocratische krachten.	3.88
133	En wij moeten, vind ik, met een brede positieve politieke midden, gewoon weer opeisen dat de grootste perskoppel op het schoolplein niet de baas is.	4.61
134	Nee, maar dan heeft u eigenlijk die Europese vlag, die geeft u eigenlijk aan Volt.	11.28
139	Maar ja, nou gaan we doorrekenen, dan komt het toch net even niet lekker uit.	3.71
140	Maar ik denk, wat ik zelf heel fascinerend vind, is dat we het in Nederland vaak alleen over Europa hebben, alsof het iets heel abstracts is.	5.83
141	Ver weg in Brussel, terwijl migratiebeleid, klimaatbeleid, veiligheidsbeleid, het heeft een nationale component, maar ook een Europese.	5.92
146	Ja, ik zat net even met een maat van mij te praten.	3.46
147	En we frustreren ons beide dat de waarheid af en toe toch een beetje achterwege blijft in de politiek.	4.99
148	En wij vragen ons af, heeft D66 ook concrete plannen om daar wat tegen te doen?	30.7
150	Er wordt gewoon veel gelogen om dingen heen gedraaid.	4.36
153	En ik heb soms het gevoel dat we dat allemaal een beetje accepteren.	3.72
160	En wat mij in die paar jaar wel is opgevallen is dat er zijn heel veel normen enorm verschoven.	3.97
161	Dus je kunt in debatten tegenwoordig eindeloos over iemand praten die er niet bij is.	5.56
162	Dan werd je vroeger eigenlijk altijd door anderen gecorrigeerd.	5.02
163	We hebben deze Kamerperiode van slechts anderhalf, twee jaar, achtduizend moties ingediend.	6.81
164	En dan zie je na de stemming meteen al die partijen al die bolletjesplaatjes delen.	3.46
167	Ja, dus we maken elkaar ook helemaal gek in dat Haagse rennen achter elk gedoetje aan om weer een spoeddebat aan te maken.	6.22
169	Wat wij zelf hebben gedaan het afgelopen half jaar is ons heel goed bevallen.	12.05
170	Wij gaan na heel veel debatten, doen we gewoon niet mee.	3.85
175	Ik kan nu soms bij debatten die dan voor de vijfde keer in een half jaar tijd zijn ingepland, gewoon uittekenen wat iedereen gaat zeggen, welke moties worden ingediend.	3.64
177	Wij hebben de tijd dit jaar besteed aan veel meer het land in.	3.88
178	En daar hebben we onder andere op wonen en op gezondheid een hele nieuwe visie voor D66 geschreven.	5.5
179	En dan vind ik het ook leuk om daar op getest te worden.	4.03
180	Soms ook te zeggen, nou, de CDA of de PvdA heeft hier ook een goed idee.	5.5
181	Dus eigenlijk een ander soort politiek debat uit te lokken dan wat we de afgelopen jaren hebben gedaan.	4.51
182	Oké, maar dan doe je dus niks in zo'n debat om de waarheid boven tafel te krijgen.	4.43
184	Kijk, soms moet je in debatten juist ook de confrontatie zoeken of iemand normeren tegenspreken als je denkt dat de ander een onwaarheid verkondigt.	6.33
185	Maar ik denk dat we dus vooral andere dingen moeten gaan uitproberen om weer een andere politieke cultuur met elkaar op te bouwen.	4.51
191	Hoor ik u zeggen, D66 lijkt zich ook opnieuw te positioneren.	6.45
192	Timmermans heeft vandaag in de AD-podcast Politiek Dichtbij hierover iets gezegd.	20.42
193	Hij heeft er zelf voor gekozen om eigenlijk op de plek te gaan zitten waar vroeger de VVD zat.	13.81
196	Ik denk dat voor D66 die plek, omdat de VVD het lege stoel van het traditionele centrumrechtse liberalisme heeft veroorzaakt, hij is op die stoel gaan zitten.	16.89
205	Wij herstellen de bezuinigingen op ontwikkelingshulp.	9.17
207	Wij halen de klimaatdoelen, vindt de heer Timmermans misschien rechts.	11.64
208	Mijn conclusie zou zijn, wij zijn de vooruitstrevende progressieve partij in dit politieke speelveld.	4.05
209	En als de VVD door al het geklungel de zetels moet verdelen, de helft naar 2021 en de helft naar D66, dan zijn wij een grotere sociaal-liberale partij dan we tot nu toe waren.	26.9
210	Een grotere sociaal-liberale partij dan we tot nu toe waren.	4.28
211	Oké, maar voor de kiezers die natuurlijk het kieskompas enzo invullen, heb je al twee assen.	5.65
212	Conservatief-progressief, dan zegt u, dan ben ik progressief.	3.62
213	En zit u dan in het midden inderdaad, als het gaat om links-rechts?	6.38
215	Daar staan wij een beetje links van de middenlijn en vrij hoog op het progressieve.	3.41
217	En natuurlijk zijn er verschillen tussen D66 en GroenLinks Partij van de Arbeid.	16.38
218	Wij zijn, als het gaat om economie, geven wij wat meer ruimte aan ondernemerschap.	5.34
220	Dat is liberaler dan de heer Timmermans is, dat klopt.	4.07
221	Ik snap wel dat mensen een beetje in de war raken, want wij hebben ook even wat op een rijtje gezet.	3.64
222	U was eerst een trotse klimaatdrammer, wil nu de term niet meer horen.	4.45
225	En ik citeer, ik kan eigenlijk geen regenboog-zebrapad meer zien.	3.71
226	En u wordt in onze podcast Spindokters, die toch alles goed volgen, wordt u zelfs rechtserobby genoemd.	7.08
231	Ik vind dat links-rechts echt een achterhaald concept.	7.96
232	Dus het maakt me eigenlijk ook niet zo heel veel uit wat mensen erover zeggen.	3.82
234	Maar laat ik dat regenboog-zebrapad als voorbeeld nemen.	3.9
236	Ik was bij een congres van de Jonge Democraten, onze jongerenorganisatie.	5.88
237	En iemand vroeg aan mij, vind je dat regenboog-zebrapaden het belangrijkste zijn in de strijd voor de LNBTI-emancipatie?	29.38
238	En daar is mijn eerlijke antwoord, dat ik eigenlijk geen regenboog-zebrapad meer kan zien als mensen dan vervolgens tegen mij zeggen, kijk eens, prachtig.	4.03
240	Ik vind het ook heel leuk, al die kleurtjes op het asfalt.	3.68
243	Of ga je me nu ook helpen om bijvoorbeeld wetgeving aan te passen, zodat ik en mijn partner een kind kunnen krijgen samen?	14.44
244	Dus waar ik voor waarschuw is dat ook vanuit de progressieve partijen de afgelopen jaren soms strijd rondom symbolieken ons zo bezig hielden, dat we vergaten de echte strijd op de fundamentele rechten.	5.31
246	Is uw toon veranderd of zegt u nee, er is helemaal niks veranderd?	5.3
248	En ik denk dat migratie daar toch het makkelijkste voorbeeld ook is.	6.61
249	Kijk, toen ik acht jaar geleden in Den Haag actief werd, kreeg ik als advies, je moet als progressief politicus niet over asiel en migratie praten, want dat is het thema van Geert Wilders.	10.59
251	Heel veel mensen eigenlijk, in mijn partij, buiten mijn partij.	3.72
252	En ik weet zeker dat bij GroenLinks, PvdA, ChristenUnie datzelfde advies werd gegeven.	8.82
253	Dat was een fout, want wij hebben daardoor het debat over migratie volledig door Wilders laten dicteren.	26.95
254	En u wilt het terugpakken, net als de Nederlandse vlag.	4.47
255	Maar dat terugpakken, dat betekent niet dat je dezelfde standpunten moet gaan innemen, of dat je mensen naar de mond moet gaan praten.	4.43
257	Soms hebben we ook andere voorstellen over hoe we controle op migratie willen krijgen.	9.49
258	Maar wat ik denk ik meer doe dan mijn voorgangers, is dat ik ook meer tijd besteed aan het erkennen van problemen of angsten die mensen ervaren.	3.6
259	U wilt eigenlijk dichter bij dat veld staan, dichter bij die mens die daar last van heeft.	3.88
260	En dat is ook een opdracht die ik heb gekregen, want na de vorige verkiezing hebben wij natuurlijk heel veel zetels verloren.	3.6
262	En er was ook kritiek op D66 van ja, kom uit je eigen bubbel.	9.38
264	En zorg ook dat je in je politiek en in je plannen veel meer die verbinding met die samenleving weerlegt.	4.39
265	Gaat goed, inderdaad, want u stijgt in de peilingen, dus het werkt.	4.93
266	Zou je kunnen zeggen, nog even inzoomen op een van die standpunten.	3.72
267	U zegt ten aanzien van migratie, wat u nu ook zegt, daar moeten we toch wel ons over uitspreken.	8.47
269	Nou, er is nu in Hogeveen zo'n opvanglocatie voor asielzoekers die zich misdragen.	52.55
271	Dat ligt er een beetje aan hoeveel van die ASO's we hebben.	5.39
272	Maar volgens mij is eerder gezegd dat je twee, drie van dat soort locaties zou moeten hebben.	3.63
274	Nou ja, daar zal geen gemeente echt om zitten te springen.	4.76
277	Nou, ik denk dat, kijk, een van de redenen waarom er veel verzet is tegen nieuwe opvanglocaties, is omdat mensen denken, daar komen dan misschien mensen te wonen die de boel voor iedereen gaan verzieken.	8.79
278	Ja, dat is in dit geval gerechtvaardig, die gedachte.	3.73
281	En de mensen die daar last van hebben, zijn niet alleen de Nederlandse buurtbewoners, maar ook andere vluchtelingen in zo'n AZC die ook lijden onder die rotte appels.	56.44
282	Dus door harder te zijn voor een kleine hardnekkige groep, kun je ook menselijk en humaan zijn voor al die mensen die gewoon recht hebben op onze opvang.	4.33
284	Nou ja, ik denk dat je dus net zoals in Hogeveen met gemeentes moet kijken, kunnen we één of twee van dat soort locaties extra vinden.	4.42
285	Net als dat je naast de Apel Maar die wil toch niemand hebben?	5.31
287	Want wat nu mensen vooral niet willen, is dat de nationale overheid de lokale overheden in de steek laat en zegt, zoek het maar uit met die opvang, zoek het maar uit met die overlastgevers.	9.24
289	Dat hebben we nu de afgelopen jaren gezien en dat is ook geen Nee, maar u wilt ze ook niet opsluiten dan, hè?	7.18
291	Ja, je moet toe naar een situatie waarin er meer toezicht op deze mensen is.	4.47
294	Als iemand de gevangenis in moet, dan is er een rechter om dat te bepalen.	42.83
295	Maar je kunt wel, denk ik, meer doen om aan deze mensen duidelijk te maken.	4.0
296	We pikken het niet als je overlast en ellende blijft veroorzaken.	12.68
297	En we willen met jou gewoon een serieus proces richting uitzetting.	4.11
298	Maar tot die uitzetting zitten ze gewoon op een andere locatie waar ze gewoon vrij kunnen rondlopen en waar mensen dus wel de dupe van zijn die daar in de buurt wonen.	5.51
299	Maar nu zitten ze op plekken waar ze elke dag in bussen supermarkten overlast veroorzaken.	72.8
302	Ja, maar andere landen laten ook wel zien dat het een effectieve manier kan zijn om deze groep eigenlijk te isoleren van de rest van vluchtelingen die in Nederland verblijven.	64.2
304	Gaat u dan zelf naar die gemeentes toe om te zeggen, ja, het is heel goed dat u hier komt?	6.53
306	Ik heb de afgelopen jaren ook vaak discussies gevoerd met lokale D66'ers die in hun maag zaten met de vraag hoe moeten wij in onze gemeenteraad een goed debat voeren hierover?	18.63
311	Verkiezingscafé Rob Jetten is hier bij mij, bij ons in Café Mouils in Amersfoort.	5.26
312	Voor de mensen in het café, stel die vraag via de QR-code op de bierfieldjes.	10.9
314	Die heeft een vraag over Ja, het gaat snel trouwens, hè.	5.24
315	We gaan van migratie Ja, helemaal nog bij te houden.	6.81
317	Ja, eminens griezen, dus aan het doen je wat voorzichtig.	4.71
319	Ze heeft een vraag voor u over de verpleeghuiszorg.	8.58
322	Hoi, ik werk als verpleegkundige in de ouderenzorg in een verpleeghuis.	6.09
323	En ik zie en voel ook heel erg de werkdruk en de tekorten die we in de zorg hebben.	4.52
324	En ik vroeg me eigenlijk af, want ik las volgens mij, als ik het goed begrijp, dat je wil gaan bezuinigen op verpleeghuizen.	4.11
327	Ik heb zelf laatst een dag meegelopen in een verpleeghuis in Almelo.	5.6
328	Was echt geweldig, want er waren hele leuke bewoners en nog veel fantastischere medewerkers daar.	4.13
329	Dus ik zie ook echt de waarde van goede verpleeghuiszorg.	4.81
330	Omdat sommige mensen op een gegeven moment gewoon niet anders kunnen dan wonen op een plek waar continu intensieve zorg aanwezig is.	7.51
332	Wij geloven alleen dat voor een hele grote groep we ook juist langer thuis blijven wonen beter moeten faciliteren.	9.97
333	In betere seniorenwoningen, met goede zorg ook dichtbij in buurtzorghuizen.	6.28
334	Zodat die verpleeghuiszorg ook echt beschikbaar blijft voor de mensen die de meest intensieve begeleiding nodig hebben.	6.99
335	En in de breedte willen we dat verpleegkundigen beter betaald worden.	12.83
337	Dat je ook een veel betere stagevergoeding krijgt als je nu nog in de oplading zit tot verpleegkundigen.	20.3
338	En wat mij is bijgebleven bij die dag in Ameloos vooral.	3.43
341	De inspectie die dan de soep te heet vindt en dan de soep te koud.	6.22
342	Maar laat jullie als professionals gewoon zelf bedenken.	3.87
350	Hoe zorgt u dat die werkdruk niet nog heviger wordt?	10.64
351	Dat geldt denk ik niet alleen voor verpleegkundigen in de verpleeghuiszorg.	5.38
354	Allemaal hele mooie beroepen waar je toch ziet dat mensen daar sneller weer uitvallen of afhaken.	4.73
357	Maar vaak is het dus omdat we alles vanuit wantrouwen hebben georganiseerd.	4.86
358	Ja, dus dan komt u weer op dat vastleggen van alles.	4.3
363	Maar bij de doorrekening komen er toch ook andere zaken naar voren.	5.05
366	Want daar staat iets in dat niet in jullie verkiezingsprogramma staat.	5.01
368	D66 wil de prestaties van verpleeghuizen komen ze weer vergelijken.	55.31
375	Is dat er is nu eigenlijk ook hele grote ongelijkheid in verpleeghuiszorg.	49.31
376	Omdat de postcode waar je locatie staat vaak wel bepaalt hoeveel geld, budget en medewerkers er zijn.	11.38
377	In de Schilderswijk krijg je echt, heb je kans dat je slechtere verpleeghuiszorg krijgt dan in een dure buurt elders in Den Haag.	76.81
379	Je wil eigenlijk iedereen eenzelfde minimale kwaliteit bieden.	4.47
380	Ja, maar moet je dan, want kijk uiteindelijk gaat het natuurlijk om bezuinigen.	4.14
383	Ja, maar dan kan je niet zeggen van ja, dat komt dan die verpleeghuizen die het moeilijk hebben allemaal ten goede of zo.	8.01
384	Je gaat gewoon mensen dwingen om nog sneller te werken.	35.53
385	Nog meer op de klok, persoonlijke aandacht, zingeving, gaat allemaal weg.	4.26
387	Nou ja, of juist in die verpleeghuizen waar het nu niet goed genoeg gaat.	7.06
388	Vaak ook ondanks dat de mensen die er werken echt keihard aan het werk zijn.	5.51
389	Dat je op die plekken zegt, hier moet meer gebeuren.	4.01
390	Hier moet misschien meer geld naartoe om de kwaliteit van die zorg daarna hetzelfde benchmarkniveau te krijgen.	5.21
391	En toch ook voordat de luisteraar denkt, oe, 5 miljard daar.	6.25
392	Nee, we willen, bij ons komt er in totaal 9 miljard gewoon bij op de zorgbegroting.	86.1
393	Maar dat is dus minder dan de autonome groei heet dat.	5.28
394	Als je niet ingrijpt in de zorg, dan kunnen die kosten de komende jaren met 18 miljard stijgen.	83.29
395	En dan zal de zorgpremie omhoog moeten lopen wachtlijsten op.	14.42
402	Ja, hier is een dartpijl voor u. U zei dat u al een aflevering had beluisterd.	4.42
412	Ja, het idee is natuurlijk dus, dat u een collega aangooit.	4.25
418	En vooral op welk inhoudelijk punt kunt u elkaar vinden.	3.98
419	En dan is het natuurlijk altijd leuk om van tevoren te vragen, op wie gaat u mikken?	4.62
434	Wat u nu zegt, arme Eddie, is dodelijk voor iemand.	29.21
436	En ik doe het met een heel groot, enthousiast team op dit moment.	3.61
437	En ik kan me voorstellen dat het daar wel echt aanpoten is.	3.9
438	Maar als je kijkt naar het afgelopen kabinet, heb ik daar vaak me kritisch over uitgelaten.	5.18
439	Ik vond dat Van Hayem een van de beste bewindspersonen was in die ploeg.	5.36
444	En hij was ook niet bang om een aantal dossiers beet te pakken die niet makkelijk waren.	3.5
445	Dus hij heeft bijvoorbeeld over de pensioenhervorming.	14.18
446	Heeft hij echt letterlijk, heeft figuurlijk natuurlijk zijn eigen fractie een paar keer getrotseerd.	3.55
447	Om voor ons allen die pensioenhervorming erdoor te krijgen.	6.27
450	Maar ik vind het vooral ook gewoon van politieke moed getuigen dat hij dat op die manier heeft gedaan.	4.15
456	Nou, ik heb dat als minister van Klimaat een paar keer gedaan.	5.89
458	Toen ik moest besluiten om een nieuwe LNG-terminal te bouwen.	5.56
459	Zodat we LNG uit Amerika en het Midden-Oosten konden importeren in plaats van Russisch gas.	77.58
460	En een paar maanden de kolencentrales harder moest laten draaien.	5.06
461	Om ervoor te zorgen dat we genoeg elektriciteit hadden.	7.99
463	Ja, maar ik zag het als mijn taak als minister van Energie om er wel voor te zorgen dat we de winter doorkwamen.	12.1
465	Ja, ik zal je nu verklappen wat we bij de Spindokters hadden besproken.	3.8
466	Raymond Mens vindt dit als oud Spindokter een verschrikkelijk onderdeel.	9.49
467	Sowieso alle grappige dingen die mensen doen met lijsttrekkers.	4.25
472	Maar goed, hij had gezegd als hij weigert ga ik op hem stemmen.	4.96
475	Ja, maar ik heb er vier zetels bij in de peilingen.	4.82
478	We gaan even kijken of hij ook nog een vraag instuurt ondertussen.	3.72
480	Ik heb begrepen dat er in de tweede kamergang van D66 een poster hangt van u in een reflecterend hesje.	4.19
481	U begint al te lachen met een bouwhelm op het hoofd.	3.52
485	Maar Rob de Bauer is volgens mij iets wat u zelf ook omarmt.	4.34
487	Ik heb laatst gevraagd of die poster kwam van de gang af.	3.89
493	Ik was hartstikke Ik vond het wel grappig dat SBS6 en VI hebben echt avond aan avond aan avond dat tien stedenplan van D66 gepromoot.	16.69
494	Dus ik dacht, dan omarmen we ook maar die lelijke poster met die bouwhelm en dat reflecterende hesje.	3.48
495	Maar ik heb vroeger zelf in de spoorsector gewerkt.	6.35
500	Dat kan je allemaal lezen in jullie verkiezingsprogramma.	3.97
502	Het zou moeten verrijzen op de grens van het IJmeer en het Markermeer tussen Amsterdam en Flevoland in.	5.79
508	Die bestaat nog enige tijd, want we gaan over in een stichting.	3.66
510	Wij willen graag dat het IJsselmeer rechtspersoon wordt.	5.32
512	Er zijn gebieden in de wereld die al rechtspersoon zijn.	11.03
513	Bijvoorbeeld een rivier in Nieuw-Zeeland waar ik geboren ben.	10.33
514	Dus ik zeg met enige trots dat is de eerste rivier ter wereld dat rechtspersoon is.	4.41
518	Die wil bijvoorbeeld de Waddenzee tot rechtspersoon verklaren.	20.91
522	De provinciale waterleiding bijvoorbeeld zegt we halen niet meer de troep uit het water we halen het water uit de troep.	37.81
527	Nou is het IJsselmeer waar u graag een stad wil bouwen dat is een gebied van internationaal belang.	7.95
528	Er zijn miljoenen vogels die daar broeden en daar van alles en nog wat doen.	53.83
529	Ik zie ze wel eens bij mij voor de deur want ik woon in Volondam.	3.87
531	Er zijn tijden in deze tijd dat het kilometers doorgaat de vogels die langstrekken.	10.27
537	Want ze wil in dat gebied, in het IJmeer een gebied van 2500 hectare daar moet IJstad komen.	15.46
538	Het is een beetje vreemde gedachte om water in te polderen om dat water gezonder te maken.	9.33
540	De eerste vraag is dat is dat rechtspersoonverhaal.	5.71
541	Hebt u het IJmeer toestemming gevraagd om daar een stad te bouwen?	32.92
542	En de tweede vraag is waarom plant D66 IJstad niet in de Flevopolder?	32.95
548	Dan kun je al die verbetervoorstellen die er zijn om het IJsselmeer beter te maken.	11.6
553	En een mooie lofzang op het IJsselmeergebied van deze meneer.	3.63
557	Ja, maar deze heeft u echt al even We hebben ook IJstad inderdaad genoemd.	11.29
558	Maar deels ook vanuit de gedachte dat het gebied er nu slecht aan toe is.	4.8
561	Nou, de natuurmonumenten heeft de Markerwadde aangelegd.	13.53
562	Een paar prachtige zandopspuitingen waar hele nieuwe natuur op en rondom is ontstaan.	3.9
563	en waar ook de resultaten van zeggen ja, dat komt ook de kwaliteit van dat gebied echt ten goede.	4.42
564	En we hebben daar met andere mensen zitten filosoferen als je nog meer eilanden zou opspuiten zou je daarmee niet een win-win situatie kunnen creëren die de waterkwaliteit beter maakt.	13.93
572	Ze willen allebei een stuk eraan bouwen of een stuk erop aan hun huizen.	5.01
573	En ik zeg dan tegen ze ga dan eerst je kamer opruimen voordat je er een stuk aan bouwt.	3.95
577	Met de Markerwadde kun je pas zeggen Ga het eerst opruimen.	4.8
580	Maar als je kijkt langs het Markermeer waar ze in liggen dan heb je honderd meter, honderd kilometer honderden kilometers kust.	10.27
585	Want we moeten ook die kamer opruimen als het gaat om de woningnood.	16.42
586	Als je in de komende paar jaar honderdduizenden woningen wil realiseren dan moeten we woning delen woning splitsen, ombouwen van leegstaande panden in de bestaande steden en dorpen veel bijbouwen.	5.96
587	Maar dan blijft er waarschijnlijk nog een woningbouwtekort over van zo'n 500.000.	72.04
588	En daarvoor pleiten we voor die tien nieuwe steden.	5.31
589	En dat is ook als concept van hoe bouwen we in Nederland.	6.57
590	Niet alleen stenen stapelen kwalitatief goede steden met goede voorzieningen.	5.49
591	ook voor de combinatie met natuur- en klimaatadaptatie.	7.01
592	En wij denken vanuit die visie dat ook zo'n stad in het hart van de regio met de grootste woningnood, Amsterdam-Malmere dat dat heel veel woningzoekenden enorm zou helpen.	13.98
593	Maar het moet natuurlijk wel met oog voor dat IJsselmeer en dat Marker.	4.34
594	En dan vraag ik me ook af, gaat Europa dat goedkeuren?	9.84
595	Want het Marker Meeren en het IJsselmeer is een Nederlands Natura 2000-gebied.	75.32
597	Ja, Europa zegt ook dat de kwaliteit van het Natura 2000-gebied nu zo ondermaats is dat Nederland sowieso wat moet doen.	80.13
600	En dan pleiten wij ervoor om te kijken kan je dan daar ook woningbouw aan toevoegen met ook een snelle metroverbinding tussen Amsterdam en Ameren.	19.25
601	Maar gaat D66 dus nu ten strijde trekken tegen Europees beleid?	32.09
602	Nee, wij zeggen dan we moeten daar ook gewoon aan voldoen.	4.76
603	Dus als je een plan zou maken voor dit gebied dan moet het kwalitatief zo hoge aard zijn dat het samen kan. En als dat niet zou kunnen Een Europese vlag toegeeigend, maar die kan weer terug.	5.79
605	We voegen er nog een groen vlaggetje aan toe voor de natuur.	3.68
607	Volgens hoogleraar Duurzaamheid en Transities, Jan Rotmans is bouwen onder NAP sowieso onzalig, gezien het klimaat.	65.57
610	Ja, ik vind de heer Rotmans altijd lekker prikkelend.	3.86
611	Ik had hem ook als minister vaak aan mijn tafel zitten.	4.13
612	Als je zou doen wat hij bepleit dan kun je alleen nog maar bouwen ten oosten van de mooie stad waar we nu zijn, ten oosten van Amersfoort.	3.67
613	Terwijl ik denk dat we de afgelopen eeuw hebben laten zien dat we wel degelijk ook onder zeeniveau kunnen bouwen.	8.16
616	Ja, dus we moeten wel heel goed nadenken over hoe je dat doet.	4.52
618	En dat zullen we moeten blijven doen met een stijgende zeespiegel.	7.71
619	Maar in Gouda bijvoorbeeld is verdroging eigenlijk een groter probleem dan meer water.	74.45
620	meer water, omdat dat gewoon de funderingen van huizen aantast.	45.83
625	Je hebt dus eigenlijk meerdere problemen tegelijkertijd.	3.83
626	En dan moet je nadenken over hoe bouw je, waar bouw je.	4.13
627	Maar ook als je grootschalige nieuwe wijken ontwikkelt houd je er dan rekening mee dat je daar veel meer wateropslag moet hebben.	20.11
629	Dus we kunnen niet blijven doen wat we altijd al deden.	4.28
631	Ja, maar dit is ook wel de reden waarom die tien nieuwe steden bij ons zijn opgekomen.	8.77
632	Want als je alles binnen de bestaande stad doet en daar alle laatste stukjes groen gaat volbouwen dan is dat heel onverstandig in het kader van klimaatverandering.	7.7
635	Kan. Ja, dan komen we er niet in de huizencrisis die we nu hebben.	24.89
640	D66 presenteert zich eigenlijk als partij voor jonge mensen natuurlijk.	10.97
649	En met de gemiddelde Tweede Kamerlid is dat nog best wel jong.	7.17
653	Hoe kan jouw partijen presteren als een jongere partij?	5.62
654	Als je partij ook pleit voor een Zweedse model dienstplicht.	7.8
655	Waarin alle jongeren worden opgeroepen om een leger in te gaan tegen hun wil.	63.0
656	Ik denk ook dat als je het vraagt aan deze jongeren dat weinig van hun echt vinden dat een jongere dienstplicht bijdraagt aan vrede.	12.86
657	En dit is eigenlijk een groot obstakel voor jongeren als mijzelf om op deze zes te stemmen.	6.33
658	Dus hoe kan je presteren als jongere partij als dit je standpunt is?	8.47
660	Dit is een onderwerp waar wij met de huidige Tweede Kamerfractie het vaakst over hebben gediscussieerd onderling.	5.8
661	Want Defensie heeft de komende jaren heel veel extra mensen nodig.	20.31
662	En er zijn partijen die voor een echte dienstplicht zijn.	5.33
664	Ik vind niet dat je alle jongeren moet oproepen om in het leger te gaan dienen.	6.5
666	Want je wil een professionele defensieorganisatie waar mensen heel bewust zelf voor kiezen.	5.26
667	Onze interpretatie van het Zweedse model is dat iedereen van volgens mij 17, maar het kan ook 18 zijn, een brief krijgt waarin staat, hé, jij bereikt binnenkort de leeftijd dat je bij Defensie zou kunnen gaan werken.	16.63
668	Je kan ook nu langskomen om je daar te laten testen qua fitheid, qua geschiktheid en dat soort zaken.	3.99
669	En als het je dan bevalt, dan hebben we ook meteen een plek voor je.	3.91
670	Maar dan staat het jou helemaal vrij om die brief te lezen en hem door de scherder te halen.	4.08
672	Want er staat ook bij sommigen een verplichting op.	9.89
673	Dus we willen jou wel actief informeren over de mogelijkheid bij Defensie te gaan.	4.63
676	Want ik denk niet dat het leger zit te wachten op mensen die daar tegen hun zin zitten.	4.91
677	Die willen gemotiveerde mensen die denken, ik kies hier echt helemaal zelf voor.	4.15
678	Maar heeft het dan wel zin om die brieven te versturen?	9.18
679	Nou ja, wij hebben dus in Zweden gezien dat het versturen van die brieven wel leidt tot meer jongeren die interesse hebben.	26.26
681	Want de prinses, de kroonprinses die zich vrijwillig bij Defensie meldt, is volgens mij een beter uithangbord dan een saaie brief die je krijgt.	12.84
682	Maar er zijn ook partijen die zeggen, je hoeft niet dan in dienst te gaan, maar anders vervul je een maatschappelijke dienstplicht.	6.01
684	Ik kijk naar Henry Bontebal, die poster hangt daar.	6.76
686	Ja, wij zijn als D66 altijd heel kritisch geweest op de maatschappelijke diensttijd die je middelbare schoolperiode moet doorlopen.	20.02
687	Daarvan zeggen overigens best veel jongeren tegen mij, vonden we echt hartstikke leuk.	3.72
688	Want daardoor ben ik bijvoorbeeld met de zorg in aanraking gekomen zoals we, ik weet niet of dat in dit voorbeeld het geval was, maar veel jongeren komen op die manier daarmee in aanraking.	6.08
689	Maar nee, dus ik hoop dat ik jouw vraag nu heb kunnen beantwoorden, dat wij niet voor de verplichte doen.	4.6
699	Ik was laatst bij de formulierenbrigade in Leerwarden, waar dus mensen, andere mensen helpen met het begrijpen van brieven en formulieren van de overheid.	4.41
700	Ik heb er een stuk of vijf, zes onder mijn neus gekregen en ik kon bij vijf van de zes eigenlijk niet begrijpen wat de overheid van die mensen wilde.	3.67
706	Dat wordt dan een brief, wilt u wel of niet in dienst.	3.81
707	Tekla, die is niet hier, maar die zegt, wat gaat D66 aan dakloosheid doen?	70.03
708	Nou, in het kader van de complimenten aan anderen, ik vind dat de ChristenUnie daar een heel mooi en uitgesproken programma op heeft.	4.46
709	Die zijn overigens al jarenlang ook met dit onderwerp bezig.	5.34
710	Ik ben zelf, en dan gaat het echt om mensen die letterlijk dakloos zijn, dus die buiten moeten slapen, et cetera.	4.22
711	Wat ik zelf dit jaar heb ontdekt, is verborgen dakloosheid.	21.74
712	Mensen die doen alsof ze een huis hebben, maar die slapen in de auto of bij vrienden.	87.63
713	Exact, en het gesprek wat mij het meest is bijgebleven, was een vader met twee dochters, die was gescheiden.	7.25
714	Die was vergeten om op tijd zich aan te melden voor voorrang bij de woningcorporaties.	6.3
715	Kreeg daardoor nergens meer hulp en woont nu bij zijn moeder in de senioren.	10.87
717	Nou, dus dat veel meer huizen bouwen, zodat die voorrang niet meer zo ingewikkeld en nodig is.	5.78
718	Maar ik denk gewoon überhaupt het onderkennen dat zoveel Nederlanders met dakloosheid of verborgen dakloosheid Begint het daarmee, maar ja.	19.3
719	En ik denk dus een deel van het ChristenUnie-programma uitvoeren.	4.45
720	Wat leuk, u gaat gewoon achter de ChristenUnie aan.	7.46
721	Ja, niet op alle onderwerpen, maar op dit onderwerp vind ik dat zij wel het compliment verdienen.	4.13
722	Oké, we gaan nog even naar een andere partij, want daar gaat Annelies een vraag over stellen.	3.68
724	We hadden zo straks natuurlijk de spin-dokters, dus we zitten nog een beetje in die spin-vibe.	3.62
726	En we hadden gisteren natuurlijk het nieuws dat Dylan Jessicus aangaf dat ze niet met Frans Simmermans in een coalitie wilden.	13.65
728	Maar zet zij daarmee de VVD niet automatisch in de oppositie?	34.85
731	Ik mocht gisteravond bij het nieuwsuur reageren op dit interview van de VVD in de Telegraaf.	7.25
732	Ja, mijn bedrijding is ook de VVD is zichzelf compleet aan het isoleren.	6.03
733	Want wat is er zo verschrikkelijk aan Frans Simmermans dat je er nooit meer in een coalitie kan zitten?	13.11
735	Je kunt het oneens zijn met hem op standpunten, maar hij is ook niet het grote kwaad.	4.17
736	Dat zou je toch prima mee kunnen onderhandelen, denk ik dan.	4.73
737	En in datzelfde interview zegt Jessicus ook tegen Bontebal en tegen mij.	7.19
739	En dan kwam er een lijstje met allemaal onderwerpen waar wij dan iets moesten richting de VVD.	6.12
742	Ja, ze droomt heel erg van een, dat noemt zij dan een centrumrechtse coalitie.	6.56
743	Maar het begint een beetje een fatemogana te worden van de VVD met JA21 en de BBB, omdat ze PVV niet meer mag zeggen van zichzelf.	5.08
747	Maar het is wel een hele serieuze zorg eigenlijk die daaronder zit.	4.47
748	Want als de VVD zich zo isoleert, dan worden de combinaties die tot de meerderheid komen, die zijn er bijna niet meer straks.	20.19
750	En ik dacht nog dat we na anderhalf jaar experimenteren met Wilders behoefte hadden aan een beetje stabiliteit en een kabinet dat het vier jaar zou kunnen volhouden.	4.77
751	Dat gevoel had ik zondag tijdens het debat, dat ik naar het nieuwe coalitie aan het kijken was.	3.64
753	Afgelopen zondag was voor het eerst in jaren een verkiezingsdebat met lijsttrekkers, waar niet bij elk onderwerp de islam-buitenlanders erbij werden gehaald.	6.34
758	U zegt dat D66 Nederland terug op koers gaat brengen voor de klimaatdoelen van 2030, 2040 en 2050.	58.77
759	Maar volgens een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving gaat ook uw verkiezingsprogramma bij langer na niet ver genoeg om de waterkwaliteit, de natuur en het klimaat afdoende te beschermen.	27.44
760	Ik vond het een heel kort rapport dat deze week uitkwam.	6.35
761	Onder andere over hoeveel hectare extra natuur je nodig hebt.	4.14
763	Als dat meer moet dan in ons programma zit, je moet altijd dat soort advies heel serieus nemen.	4.26
764	Er moet 150.000 tot 200.000 hectare landbouwgrond worden omgezet in zwaarbeheerd natuurgebied.	26.05
766	Ja, en we hebben een jaartal voor die 50.000, het is volgens mij 2032, maar PBL heeft gekeken naar 2040.	18.18
767	En dan moet je toch onderkennen dat er meer nodig is.	4.43
768	Nou, dan zijn nu de boeren helemaal niet blij met deze, als u zegt wij gaan dat volgen.	6.6
769	Maar ook in het hoog technologische scenario van het PBL, waarbij we de veestapel volledig met innovaties in stand zouden houden, zou ook het aantal koeien met 40% moeten afnemen.	16.96
770	Dus in elk scenario moeten we toe naar een andere landbouwsector.	4.1
771	Gerrit zegt nog één ding, beste Rob, wat heb je nodig om dat wat jij nu doet, te weten politicus zijn, leuk te blijven vinden?	5.75
772	Nou, dat kan in Oh, niet de hele dag mekaar vertellen wat er allemaal niet kan, maar vooral kijken hoe kan het wel?	4.56
773	Ja, dit is wel lekker hè, om die er nog even op te gooien aan het eind.	3.65
777	Ja, dit was Rob Jetten, maandag dan zijn wij er weer, live vanuit Café Miles in Amersfoort, met dan als gast, Laurens Dassen van Volt.	5.61