WNL Haagse Lobby 🇳🇱

url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/wnl-haagse-lobby/9bca3b69-50ad-4f69-9ce7-8ce867f83837/2024-12-30-wnl-haagse-lobby
datetime	2024-12-30 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
1	De eerste grote vreugdevuren zijn inmiddels aangestoken.	0.02
2	In Delft en Wassenaar branden de grote stapels hout.	0.01
3	Normaal gesproken zou dat pas morgen tijdens de jaarwisseling gebeuren.	0.01
4	Maar door de verwachte harde wind gebeurt het op veel plekken al vanavond.	17.68
5	Het KNMI verwacht zware windstoten tot 90 kilometer per uur tijdens de jaarwisseling.	99.99
6	In Tilburg zijn daarom al de jaarwisselingsshows afgelast.	0.01
7	En op meerdere plekken gaan de nieuwjaarsduiken niet door.	0.05
8	In Trinidad en Tobago is de noodtoestand uitgeroepen.	0.01
9	Dat gebeurde na escalerend bendegeweld in het weekend.	0.05
10	Zaterdag werd op de eilandstaat voor de kust van Venezuela een bendeleider vermoord.	86.74
11	En een dag later werden in een winkel vijf mannen doodgeschoten.	0.01
12	Volgens de politie als vergelding voor de vermoorde bendeleider.	0.02
13	Door het uitroepen van de noodtoestand kunnen politie en het leger harder optreden tegen de bendes.	0.01
14	Door de kou in de Gaza-strook zijn zeker zes baby's en een volwassene overleden.	96.82
16	In veel tentenkampen is weinig beschutting tegen de kou.	99.58
17	Daarnaast hebben veel ontheemde Palestijnen geen winterse kleding.	99.99
18	En dammer Jan Groenendijk heeft in Wageningen de wereldtitel veroverd.	91.1
19	Hij won in de tweekamp tegen titelhouder Yuri Anikiev in de laatste reguliere partij en de barrage.	0.03
20	De 26-jarige Groenendijk eindigde al drie keer als tweede op een WK-damme.	0.08
22	Goedenavond en hartelijk welkom bij WNL Haagse Lobby.	0.02
23	Het programma over het spel en de knikkers in politiek Den Haag en de laatste van dit kalenderjaar.	0.01
24	Want na een veelvuldig terugblik op het afgelopen jaar is het dan nu ook tijd voor een vooruitblik op het volgend jaar 2025.	0.01
25	Wat staat ons allemaal te wachten in de Haagse Arena, maar ook ver daarbuiten?	0.01
26	Bestaat het kabinet, schoof bijvoorbeeld nog over een jaar?	0.01
27	En wat gaat er gebeuren na het aantreden van Donald Trump over een krappe maand?	0.01
28	Wat gaat het betekenen voor Europa, maar vooral ook voor Nederland?	0.01
29	Deze en vele andere vragen gaan we voorleggen aan onze twee zeer gewaardeerde en gerenommeerde gasten.	0.01
30	Te weten, Jean Domen, de financiële journalist en coördinator van het eindejaarsmagazine van het FD De Wereld in 2025.	0.01
31	En naast hem, Hans van Soest, de politiek commentator van het AD.	0.02
32	U kunt thuis ook meepraten via X. Gebruik dan de hashtag WNL of volgens via het WNL Haagse Lobby.	1.01
42	Daarmee gaan we het dan het jaar ook meteen afronden voordat we vooruit gaan blikken.	0.01
43	Wat was nou toch in 2024 het meest memorabele hoogtepunt, dan wel dieptepunt?	0.01
45	Nou, dat is denk ik toch de verkiezing van de zegen van Donald Trump.	0.01
46	Omdat hij, en dat is meteen een bruggetje, daar gaan we nog veel van horen in 2025.	0.05
47	Het is een bepalend moment voor de komende vier jaar.	0.01
48	En zoals gebruikelijk zagen we dat toch in West-Europa niet heel goed aankomen.	0.01
49	Er werd hoop geput dat Kamala Harris die verkiezing zou winnen.	25.01
51	Dat is denk ik, als ik een moment moet kiezen, is dat een moment dat voorspellende waarde heeft voor volgend jaar.	0.01
53	En ook voor heel veel verkiezingen die we denk ik in Zag jij hem aankomen?	0.01
57	En je zag wel dat er een soort van momentum ontstond.	0.45
58	En je moet toch ook, denk ik, in je achterhoofd houden dat over het algemeen, wij zijn niet goed in staat om vanuit Europa in te schatten hoe Amerikanen echt denken en voelen.	0.02
63	Nou ja, ik wil het eigenlijk best wel een hoogtepunt noemen.	0.01
64	Omdat ik, dat was denk ik toch dat het de vier partijen, PVV, VVD, NSC en BBB, lukte om een kabinet te vormen.	0.01
68	Maar uiteindelijk, en dat vond ik wel eigenlijk wel weer geruststellend, is de Nederlandse politiek toch weer in staat geweest om compromissen te sluiten.	0.02
70	2024 was ook het jaar met een krankzinnige hoeveelheid verkiezingen.	0.73
72	Miljarden mensen totaal, geloof ik, zelfs naar de stembus gegaan.	0.04
74	Ik had een interview eerder dit jaar met Anne Appelbaum, die het beeld schetst in haar nieuwe boek dat democratieën onder druk staan.	0.02
75	Dat autocracy incorporated, zoals ze het noemden, dus de autocratieën wereldwijd een opmarsf zijn.	0.07
76	En niet alleen in die landen waarvan je het zou verwachten.	0.01
77	Maar ook binnen westerse democratieën zie je dat het autocratische element oprukt.	25.04
78	We hebben natuurlijk in eigen land ook een voorbeeld.	0.02
79	We hebben gezien hoe één man met een eenmanspartij, Geert Wilders, eigenlijk een verbijsterende hoeveelheid macht heeft weten te verzamelen in het afgelopen jaar.	18.89
80	Hij stuurt, hij is de absolute machthebber in die partij, is de enige lid.	0.02
82	Ik schat vijf bewindslieden zeg ik uit mijn hoofd, ministers.	0.01
84	Zo lijkt het althans aan het Nederlands vlaggetje op tafel bij Netanyahu te zien.	0.01
85	Dus we hebben ook in eigen landen daarmee kennis gemaakt.	0.02
90	Het is ook gewoon dat kiezers in heel veel van die verkiezingen die wereldwijd zijn gehouden, gewoon hebben afgerekend met de zittende regering.	3.67
92	Dus we zijn ook, zeg maar, de kiezer is, en dat is niet alleen een Nederlands fenomeen, is steeds sneller ontevreden en wilverandering.	0.1
93	En het oude adagium, de kiezer heeft altijd gelijk.	0.02
95	Ja, ik denk dat natuurlijk staat dat adagium overeind.	0.01
96	Alleen, wat de kiezer wil, dat is niet zo heel snel te verkrijgen.	0.01
97	Ik vind dat eerlijk gezegd, dat is een van de grote clichés van de afgelopen jaren.	0.01
100	Nee, een kwart van die kiezer heeft op de PVV gestemd, driekwart niet.	99.98
101	Een deel heeft dan weer op Partij van de Arbeid GroenLinks gestemd.	0.02
102	Dus het is ontzettend lastig om te zeggen, dit is wat de kiezer wil.	0.01
104	En het blijkt nogal, als je kijkt naar de verkiezingen van de afgelopen tien jaar, vrij snel zijn mening te veranderen.	0.02
105	Ja, ik begrijp echt wat ik wel op glad ijs begeef, maar toch even.	0.01
106	Ik bedoel, je ziet ook verkiezingen, dat mensen na de verkiezingen achteraf denken, was dat wel zo verstandig?	0.05
109	Dat betekent toch dat je dus mensen met valse verhalen, valse beloftes, de impact van social media, waardoor je, dat je dus ook mensen iets kan laten geloven en dus ook iets kan laten kiezen, waarvan ze, als ze uiteindelijk zien wat dat betekent, er spijt van hebben.	0.02
111	Ik las een interessant verhaal in NRC Handelsblad, de concurrenten zogezegd, die naar Heerlen-Noord, ik ben zelf in Heerlen geboren, dus ik lees die verhalen altijd met voorrang, en daar wonen heel veel PVV-stemmers.	0.02
112	Dat is een sociaal zeer zwak deel van die gemeente, grote problemen, daar is een nationaal project opgezet om de zaak te verbeteren.	0.01
113	En veel van die mensen zeggen dus, ja, we weten wel dat Wilders heel veel beloftes niet nakomt, maar hij probeert het tenminste.	0.73
114	En dat is eigenlijk hoe ze vergoeilijken dat er in de praktijk toch niet zoveel wordt geleverd als beloofd is.	0.02
117	Kijk, wat kiezers, het gekke is, kiezers willen heel snel verandering, tegelijkertijd snappen kiezers ook wel dat dat niet kan. En toch zijn ze ontevreden.	17.37
118	En dat is een hele lastige boodschap over een hele lastige wereld, over politie om je in te werken.	0.01
119	Maar bedoel, zien we dat dan ook toch terug in Dan kan je inderdaad, zoals Sean, beter roepen van, we gaan met z'n allen dit doen.	0.01
120	En ook al lukt het niet, dan heb je in ieder geval je kiezer in zoverre bediend, dat hij in elk geval denkt, nou ja, hij probeert het.	0.01
121	Dat is wel een fenomeen wat je in heel veel landen ziet.	0.46
122	Maar zien we dat dan ook terug in ons eigen kikkerlandje, dat als je kijkt naar dit kabinet, even los van wat je persoonlijk van politieke kleur bent, maar als je gewoon kijkt, dit is het hoofdlijnenakkoord, ten opzichte van wat ze leveren, is dat, nou ja, niet veel, laat maar zeggen.	0.25
124	Maar als je dan vervolgens kijkt naar de peilingen, nogmaals, allemaal dagkoersen, allemaal waar, maar als je toch de trend in die peilingen ziet, zie je toch dat de PVV ondernabij zijn enorme winst weet vast te houden.	0.11
126	Zit het dan, wat Sean net zegt, dus dat veel van die kiezers denken, oké, het valt toch tegen wat mevrouw Faber leeft, asiel is natuurlijk het belangrijkste punt, maar we zien haar heel erg de best doen, zoiets.	1.86
127	Tegelijkertijd moet je natuurlijk ook niet onderschatten dat het kabinet zit er pas een paar maanden, en kiezers die snappen ook wel dat het tijd nodig heeft om wetten er doorheen te krijgen, en om dat asielaantal naar beneden te krijgen, dat begrijpen kiezers ook echt wel.	0.11
128	Ik denk dat als je over een jaar, als er nog steeds niks geleverd is, en die kans is niet denkbeeldig, dat dan de peilingen wel eens heel anders eruit zouden kunnen gaan zien.	0.01
129	Het lijkt me een mooi moment om de brug te maken naar 2025.	0.01
131	Hans van Soest, de politiek commentator van het Algemeen Dagblad, en Jean Domen, de financiële journalist van het FD, en die onder andere is de hoofdredacteur, was van een, ja, een glossy mag ik wel zeggen, ik heb mie in mijn handen, hij glimt helemaal.	0.02
133	Ik zeg de cover even, die met een Chechevara-achtige vuist, die is ook een PvdA-fuist-achtige, ja, dat zag ik tombein, maar die is dan blauw gekleurd, en met gele sterren, en dan zien we toch Europa, hè?	0.03
134	Ja, wij wilden toch een boodschap van hoop op de cover hebben, en het is natuurlijk, het is 2025 woord voor Europa, een ongelooflijk belangrijk jaar.	0.01
135	We hadden het net over de verkiezingszegen van Trump, er speelt meer, de oorlog in Oekraïne, die een, nou ja, een beslissende fase in lijkt te gaan.	0.02
137	We hebben het rapport van Mario Draghi gehad, eerder dit jaar natuurlijk, ook een waarschuwing in zat, van welke kant gaan we op.	0.02
140	Dat is één constante in Nederland, maar ook in Europa, is dat we pas een beweging komen, als het echt niet anders kan, als we met onze rug tegen de muur staan.	0.07
141	Als je naar de Nederlandse politiek kijkt, de stikstofcrisis, de woningbouwcrisis, de discussie over migratie, zeg ik wat voorzichtiger, dat zijn ook zaken waar je natuurlijk vijf, zes, zeven jaar geleden actie had kunnen ondernemen.	0.01
142	Maar voor Europa geldt dan zeker eens in hetzelfde.	0.01
143	Europa heeft 2014, toen Poetin de Krim annexeerde, even om naar geopolitiek te kijken, toen vlucht MA-17 werd neergeschoten, toch eigenlijk gedoken.	97.67
144	En natuurlijk zijn er heel veel jaren verstreken, maar we maatregelen hadden kunnen nemen.	0.01
145	En nu we inderdaad onder die dreiging van Trump, die misschien gaat morrelen aan de NAVO, aan artikel 5 in het NAVO-verdrag, denken we ja, moeten we misschien toch actie gaan ondernemen.	0.02
146	En dan nog denk ik dat dat pas zal gaan gebeuren op het moment dat het echt bijna misgaat.	0.01
148	Wat we ook zien, en dat is waar je hoop uit kan putten, is dat op het moment dat het misgaat, als er een pandemie aankomt, op het moment dat er een financiële crisis uitbreekt, Europa ook in staat blijkt te zijn om meters te maken.	0.01
149	En dat is inderdaad, nou, ik refereer in het editorial, heet dat geloof ik, van het blad aan Robert Schumann, die zei Even uitleggen wie dat ook weer is.	0.03
150	Ja, de Franse minister van Buitenlandse Zaken stond in 1950 aan de wieg van de Europese gemeenschap van kolen en staal, de voorloper van de EEG in de EU zou je kunnen zeggen.	0.04
151	En die zei, er is geen blauwdruk voor Europa, er is geen concreet plan, maar we gaan wel die kant op.	0.05
152	En dat blijkt toch heel erg afhankelijk te zijn van toevalligheden en van crisis, waarop reageren en waar vervolgens wel een sterke Europa uitkomt.	0.01
153	Dus dat is voor de afdeling hoop, dus ook luisteraars zoeken naar hoop.	3.55
154	Nou, die hoop is er nou wel, maar daarvoor moet het misschien eerst ernstig misgaan.	0.01
155	Is dat in grote lijn, we gaan straks een aantal thema's even uitdiepen met elkaar, is dat in feite een hoofdlijn waar je zegt 2025 voor dit jaar van nog meer crisis, dus echt heftige schuringen vanuit waar de actie moet worden ondernomen?	0.02
156	Nou ja, stel je eens voor, ik bedoel, het is allemaal nog in de sterren geschreven, maar dat Trump inderdaad zegt van, ik stop de militaire hulp aan Oekraïne, dan hebben we een groot probleem, ook een groot vluchtelingenprobleem, denk ik persoonlijk.	26.64
157	Mocht de verdediging van dat land echt instorten, dan zal Europa moeten reageren.	0.01
158	En ik denk, onder die druk zullen dingen fluïder worden.	0.01
159	We hebben een coronatijd gezien, er zijn toen ook gezamenlijke leningen aangegaan, zeer omstreden, ik herinner me dat Hoekstra, dat zei de minister van Financiën, zich daar nog tegenkeerde.	0.04
161	Nou ja, zo kun je ook denken aan gezamenlijke leningen om een Europees defensiebudget te gaan creëren.	0.02
162	En dat zijn stappen waar je dan waarschijnlijk noodgedwongen uit gaat komen.	0.01
163	En dat betekent dat er dus onder die druk De beroemde en beruchte eurobonds hebben we het dan over.	45.18
166	Draghi zegt, we moeten 800 miljard per jaar, mind you, moeten we gaan investeren om die Europese economie weerbaar, en concurrentie, hoe zeg je dat, concurrentsveeg, zeggen de Duitsers, concurrerend te houden.	0.08
167	Ja, daar zul je ook toch moeten overgaan tot gezamenlijke leningen, denk ik.	0.01
168	Dat zijn allemaal stappen die jaren geleden ondenkbaar waren.	0.01
169	Even nog, voordat we er andere onderwerpen bij pakken, even over Rusland.	0.06
170	Het is natuurlijk iets fascinerends dat ze eerst natuurlijk een scala aan sancties opleggen, waarvan we nu kunnen concluderen dat Rusland eigenlijk voorbereid was op die sancties.	0.05
171	Het leek ze eigenlijk economisch nauwelijks te deren.	0.01
173	En nu, aan het einde van het afgelopen jaar, kwamen er toch wat berichten binnen dat die Russische economie een stuk wankelijker is.	0.06
174	We hebben de roebel een paar keer een enorme vlucht naar beneden zien nemen.	0.01
178	En wat je ziet is dat de wens is toch voor een deel de vader van de gedachte, geloof ik, zeg je dan, in het oud-Nederlands.	0.05
179	De hoop dat die Russische economie instoort, die leeft in heel Europa.	0.01
181	Wat je wel ziet, ik geloof dat de officiële rente staat op 21% inmiddels.	0.07
186	Maar ik denk, als je het goed wil samenvatten, we hadden in dat blad waar je net een refereerde, een geweldig interview met Mark Gagliotti.	0.02
187	Ruslandkenner, Kremlin-watcher, Britse hoogleraar, boeken geschreven over Poetin.	0.02
188	Hij zegt, het is absoluut een feit dat er dingen op instorten staan in Rusland.	0.03
189	En dat Rusland ook op termijn deze oorlog gaat verliezen.	0.01
190	Het probleem is alleen dat Oekraïne de veroorlog net iets harder verliest.	0.07
191	Met andere woorden, de tijd die er is om af te wachten tot de Russische economie echt in ondergaat, die hebben we misschien niet.	0.02
192	En dat allemaal onderdeel ook van de berekening van Poetin natuurlijk.	0.01
193	Die gezien heeft dat Trump die verkiezing heeft gewonnen.	0.04
194	Hij bijt door, hij duurt door in de hoop dat hij er uiteindelijk een aanvaardbare deal uit kan slepen.	0.29
195	En dan heeft hij een lange adempauze, zou je kunnen zeggen.	0.01
196	En dan kan hij zich voorbereiden op eventueel volgende stappen.	0.02
198	Zo'n kerstperiode, oud en nieuw, is natuurlijk ook de fase van reflectie, terugkijken, vooruitkijken.	0.03
199	Hoe is het eigenlijk met de groepsdynamiek in het kabinet eigenlijk?	0.01
200	Weet jij bijvoorbeeld, doen ze nog iets qua groepsactiviteit?	0.01
201	Nou ja wel, ze hebben wel de nodige groepsactiviteiten met elkaar al ondernomen.	0.02
202	De afgelopen maanden ook met, ze hebben gekookt met z'n allen bijvoorbeeld.	0.04
204	Maar wat je heel vaak ziet bij Nederlandse coalitie regeringen, is dat het in het kabinet vaak altijd wel goed zit.	0.04
205	Weet je, die ministers die werken vaak wel goed samen, ook al zijn ze van andere partijen.	0.06
206	Die staan toch een beetje los van de dagelijkse politieke strijd.	0.01
207	We hebben net te vallen altijd op gedoe tussen de regeringsfracties in de Tweede Kamer.	0.07
209	Ik bedoel, ja, dat ziet een blinde PVV en NSC, dat gaat totaal niet samen.	0.02
210	En het rare is natuurlijk ook dat wij een coalitie hebben waarvan één van de vier coalitiepartijen, en dat is in dit geval de NSC, echt voortdurend zegt, ja wij zitten eigenlijk alleen maar in dit kabinet om de PVV een beetje in toon te houden.	0.06
211	En dat is toch wel, ja, ik weet Dat is nog marginaal, hè?	0.02
213	Nou zag ik wel, de afgelopen weken, wat van filmpjes langskomen, hij liet zich ook voor zijn eigen partij, liet zich interviewen, Pieter Omtzigt.	0.01
215	Dus dat hij weer op de lange termijn, laten we als team resultaten boeken.	0.01
217	Zijn boodschap, als ik dat tussen de regels doorlas in die laatste berichten en video's, wat minder gehaaid, wat minder Kijk, de NSC heeft natuurlijk, zit zo langzamerhand een klein beetje in existentiële doodangst.	0.02
219	Als dit kabinet valt, komen de verkiezingen en dan verdwijnt de NSC.	32.21
221	En dan zijn al die mensen die met een jaar geleden, met hele goede bedoelingen, en met grote dromen, hun banen hebben opgezegd om een nieuwe partij op te richten, en we zouden het land gaan er weer bovenop helpen.	12.4
222	Ja, die zitten allemaal werkloos thuis en dan is die hele droom aan het duigen.	2.6
223	Die rare ruzie in november, toen het kabinet bijna viel, Staatssecretaris Asjabar, die stapte op, vanuit de NSC kwamen de grote beschuldigingen dat er door andere ministers van andere partijen allerlei racistische dingen in de ministerraad zouden zijn gezegd.	0.04
224	Nou, toen was het eigenlijk, eigenlijk, niemand gaf nog een cent voor dit kabinet.	0.95
225	Ik bedoel, toen was het eigenlijk zo goed als gevallen en toen is het toch niet gebeurd.	0.02
226	En uiteindelijk zijn er vanuit de NSC-fractie twee kamerleden opgestapt en de rest heeft besloten te blijven.	0.02
227	En dat is niet voor niks, omdat die allemaal zoiets denken van ja, als we nu stoppen, dan is het voorbij.	0.28
228	Dus laten we alsjeblieft proberen dit zo lang mogelijk uit te houden.	0.01
230	Nou, is toch even hierin, het grappige, ik wil er over 2025 hebben, toch nog even over het stage van 2024, maar dat kan allemaal.	2.26
231	Het gekke is, journalistiek is vaak als je dan rondom zo'n crisis, dan is het al, natuurlijk journalistiek vergt het handwerk om dan de goede verhalen, hoor, wederhoor, reconstructies.	0.02
232	Nou, daar hebben jullie ook veel aan gedaan in het AD.	1.77
233	Maar het gekke is dat je heel vaak, als het spannende al voorbij is, dat je wijsbreken weken later, vaak kun je dan het echte verhaal helemaal loskrijgen.	0.06
234	Heb je nou eigenlijk in de weken erna, na die vermeende racistische teksten in die ministerraad, waarvan we toch abusieflijk ervan uit kunnen gaan, dat NSC daar het meeste baat bij had om daar over te lekken.	0.19
235	Heb je nou eigenlijk achteraf wel eens echt kunnen achterhalen wie nou wat gezegd heeft en wat er nou gebeurd is?	0.01
238	Maar het beeld wat bij mij beklijft, nadat ik al die mensen heb gesproken, is toch dat er vanuit Kijk, het gebeurde iets heel raars die vrijdagochtend.	5.08
240	En Eddie van Heijem, de vicepremier, notabene toch de baas van al die NSC-bewindslieden in die ploeg, die kon op die ochtend aan Dick Schoof niet vertellen of dit zou betekenen of de rest van de NSC-ploeg ook zou vertrekken.	0.08
242	Dus dat duidt wel op dat ze het zelf eigenlijk ook niet wisten.	0.07
243	En er was een deel van die partij, en die zat met name in de Tweede Kamer, die dacht, ja, het is nu voorbij.	0.02
245	En die zijn een beetje de vlucht naar voren gaan nemen.	0.01
246	En die hebben allerlei verhalen in de wereld gebracht.	0.01
247	Waarbij de schuld dus heel duidelijk, als het kabinet zou vallen, bij de PVV en bij de VVD zou leggen.	0.01
250	Maar ja, dat kwam wel een beetje als een boemerang in hun gezicht terug.	0.01
253	Want er is wel die dag weliswijs het kabinet gered.	0.01
254	Maar er is in het vertrouwen onderling, dat was al niet groot, maar dat is echt volledig kapot gemaakt.	0.03
255	Zou je, Hans, als luisteraar dan in dit geval een scenario kunnen schetsen van twaalf frisse maanden voor de boeg?	0.01
257	Ik begrijp dat ze de vrees en het is de kerst hebben gehaald.	0.01
263	En één ding heeft deze kabinetsperiode wel bewezen.	0.01
266	Er zijn toch bepaalde dingen die je vaak wel een beetje kunt voorspellen.	0.01
269	Maar als ik dan toch een beetje met mijn logica hiernaar ga kijken, dan denk ik dat dit kabinet het nog best lang kan uithouden.	0.01
270	Omdat er moeten nu eerst een paar problemen worden opgelost.	0.01
272	Maar ja, er blijkt toch wel wat meer geld in de plooien van het kabinet te zitten dan gedacht.	0.02
273	Er is toch wel weer wat meer belastinginkomsten binnengekomen in 2024.	0.15
274	Dus nou ja, die 1,2 miljard voor de btw-verhoging die niet doorgaat, die moet worden gecompenseerd.	0.02
276	Dus we kunnen de boel nog wel een beetje, financieel in elk geval, nog wel een beetje opdracht.	0.01
280	Want omdat daar echt een hele principiële keuze bij moet worden gemaakt.	0.01
281	Waar de vier partijen gewoon echt heel anders over denken.	0.01
284	Maar dat ging eigenlijk alleen maar over de manier, hoe gaan we die asielmaatregelen doorvoeren.	0.07
285	Maar in essentie denken alle vier partijen hetzelfde.	0.04
288	Ze hebben weliswaar wat vage afspraken gemaakt in het hoofdlijnenakkoord.	0.02
289	Maar in de kern blijven ze alle vier heel anders denken over stikstof.	0.46
290	En zeker met die laatste haag, vlak voordat het kerstreces begon, ontplofte er nog een klein bommetje door dat Hoge Raad.	0.05
296	Maar die oordeelde dat het stikstofprobleem eigenlijk nog veel groter is.	0.03
297	Omdat allerlei bedrijven, als ik het heel simpel moet proberen te vertellen.	0.01
298	Ja, als jij een bedrijf had en je had een vergunning om iets te doen.	0.02
301	Dan kon dat, hoef je geen nieuwe vergunning aan te vragen.	0.16
303	Nee, met terugwerkende kracht moet je alsnog een vergunning aanvragen.	0.13
305	En dat probleem is alleen maar voor Dat probleem is enorm.	0.01
310	Want het heeft natuurlijk ook met de woningmarkt te maken.	0.02
314	Wat er aan het einde van dit jaar, in deze maand gebeurde.	0.01
316	We hebben natuurlijk gezien dat Wilders hele tijd roept.	0.03
317	Nou, als het me niet bevalt, dan trek de stekker eruit.	0.01
320	Maar we hebben aan het eind van het jaar ook iets anders gezien.	0.06
322	En ieder aan die tafel, in het kabinet, weet dat ik de kaarten in mijn binnenzak heb.	0.06
324	Vond ik een interessante markering die hij daaruit maakte.	0.01
328	Maar het feit dat je hem eerst benoemt om daarna te zeggen dat je het niet doet.	0.01
336	En dan heel even in jouw redenering doordenkend Martijn.	0.01
338	Nou, dan zijn ze eigenlijk terug waar ze onder moeten waren.	0.01
340	Dan hebben ze de vorige kabinet laten vallen op migratie.	0.02
343	En dan gaan ze het weer met GroenLinks en PvdA proberen of zo.	0.02
345	Want bij die middenpartijen is er ook een ruk naar rechts gemaakt.	0.01
349	Want luister heel goed naar de woorden van Frans Timmermans.	0.01
354	Maar als het om asielmigratie gaat, dan blijft het ineens een stuk vaag.	0.01
355	En ik heb daar zelf ook even wat navraag hier en daar over gedaan.	0.01
356	Het fascinerende is natuurlijk dat bij de combinatie Partij van de Arbeid GroenLinks vinden ze het doodeng om getallen te noemen.	0.08
358	En het fascineren aan het debat was, Timmermans hield zijn verhaal in de Kamer, in de plenaire zaal.	0.53
359	En die zei, een moeilijke debat, in de fractie geweest, et cetera, et cetera.	0.03
362	Toen ging mevrouw Bente Bekker roepen, ja, oude wijnen, nieuwe zakken.	0.01
364	Als ze daar had gevraagd, meneer Timmermans, als u die bandbreedte omarmt, dan ga ik u de getallen erbij vertellen die u omarmt.	0.02
366	Ja, kijk, die bandbreedte, even voor de luisteraars.	0.01
367	Er is een vrij brede consensus in Den Haag nu dat we aan bevolkingspolitiek moeten gaan doen.	0.02
368	Dus dat we in 2050 rond de 20 miljoen inwoners moeten uitkomen.	33.63
369	En dat betekent, omdat de hele bevolkingsgroei nu zo'n beetje uit de migratie komt, dat wij tussen nu en 2050 elk jaar gemiddeld zo'n 68.000 migranten moeten toelaten.	99.79
371	Dus dat is asiel, dat zijn mensen die een partner uit het buitenland halen, dat is arbeidsmigratie.	0.01
375	En ik snap, en dat is ook heel goed overigens en bemoedigend, dat van links tot rechts dit wel wordt omarmd.	0.01
376	Alleen als je dan bij diezelfde partijen gaat vragen, maar hoe gaan we dit dan doen?	0.01
378	Ja, dan krijg je wel een hele verschillende antwoord.	0.02
379	Maar dat geldt hetzelfde voor het kabinet, want als je daar verder inzoomt en je hebt bijvoorbeeld over arbeidsmigratie, dan vinden ze bij de BBW niks meer aan.	2.11
381	En de VVD zijn daar ook wat huiveriger voor, hoewel ze daar al wel een draai hebben gemaakt.	0.04
382	Ik wou het zeggen, Thierry Aerts, het Kamerlid, kwam met een vrij fors stuk, een voorsteltafel, waarin ze die arbeidsmigratie fors aanpakken.	0.01
384	Toch denk ik, ik ben daar vrij somber over, wat je daar kan bereiken.	0.01
385	Want inderdaad, ik heb ook gehoord dat de Partij van de Arbeid die bandbreedte omarmt.	0.02
386	Nou zien we volgens mij op dit moment dat die asielaantallen wat aan dalen zijn, ook in Duitsland.	0.13
387	En dat wordt dan toegeschreven, begrijp ik, aan onder andere de Tunesië deal.	0.02
388	Dus je kan, als je geluk hebt op het moment dat de internationale omstandigheden eigenlijk, dat kan leiden tot een soort meevaller in die asielopvang.	0.01
389	Maar ik zie geen begin van overeenkomst in het kabinet over het beperken van die arbeidsmigratie.	3.11
390	De BBB gaat de komkommerplukkers niet laten vallen en de tomatenplukkers en de Roemeense slachtels, denk ik.	0.02
391	De VVD zal, en ik denk, daar zijn ook hele goede redenen voor.	0.01
392	Denk aan ASML, denk aan alle vacatures die niet vervulbaar zijn als het gaat om hogere IT-functies.	1.39
393	Waarvoor we zijn aangewezen op mensen uit het buitenland.	0.02
394	Denk ook aan de duizenden vacatures voor verpleegkundigen die openstaan.	0.04
395	Waar we uiteindelijk, ik bedoel de bevolking in heel Europa vergrijst, toch zullen zijn aangewezen.	0.01
396	In ieder geval voor een deel op mensen uit landen als India, Indonesië, de Filipijnen.	0.02
397	Jullie schrijven in deze nogmaals veel gememoreerde bijlage.	0.07
398	Daar gaat onder andere over een aantal verpleegsters.	0.01
400	Uit India, dat is dus inderdaad een groot drama geworden.	0.01
401	Maar je ziet, en dat is denk ik wel het interessante wat eigenlijk de onderstroom in dat verhaal is.	0.02
402	Onze verslaggeefster Elfanie komt vervolgens in een plaats ten zuiden van Bangalore.	0.01
404	Waar tientallen verpleegsters Vlaams-Nederlands leren.	0.01
407	Alweer een reden om te blijven luisteren naar WNO Haagse Lobby.	0.01
408	De gast zijn Hans van Soest, de politiek commentator van het AD.	0.02
409	En u hoort net ook de stem van Jean Domen, de financieel journalist van het FD.	0.01
413	Drie gesprekken over dit jaar overleden Nederlanders.	0.01
416	De benepenheid en doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg.	0.01
420	Als jij begrijpt dat hij in één maand gewoon één miljoen gulden omzette.	0.02
444	Zodat jij slim kunt kiezen en kopen wat het beste bij je past.	0.01
446	Je hebt alleen morgen nog om een oude jaarslot te kopen.	0.02
448	Ga dus snel naar de winkel of naar staatsloterij.nl.	0.04
452	Verstel nu de Samsung Galaxy S24 FE met een Vodafone abonnement.	5.02
455	NPO Radio 1 9 uur, Jelle Seubring met het NOS Journaal.	0.02
456	Een jongen van 13 die vorig jaar in Servië 10 mensen doodschoot op een school.	99.99
458	De vader en moeder hebben volgens de rechtbank hun kind verwaarloosd.	0.31
461	En zou zelfs het moordwapen en de kogels in zijn schooltas hebben gestopt.	0.02
464	De schutter zelf is opgenomen in een psychiatrische inrichting.	0.02
465	In Gaza zijn volgens Hamas zeker zeven mensen omgekomen door de kou.	99.99
466	Het gaat om zes baby's en een volwassene, zeggen dokters tegen Perspero Reuters.	0.03
467	Veel ontheemde Palestijnen verblijven in tentenkampen waar weinig beschutting is tegen de kou.	99.99
468	S'nachts koelt het in de Gazastrook af tot zo'n 10 graden, waardoor er een hoge kant is op onderkoeling.	99.99
469	Bovendien staan delen van de kampen blank door hevige regenbuien.	0.01
470	Vanwege het stormachtige weer dat voorspeld is rond de jaarwisseling gaan verschillende evenementen niet door.	0.04
471	In Tilburg zijn omwille van de veiligheid de shows die om middernacht zouden plaatsvinden afgelast.	0.01
474	In Scheveningen, in Den Haag, worden ze straks pas aangestoken in plaats van morgenavond.	0.02
475	Het KNMI waarschuwt voor zware windstoten tot 90 kilometer per uur tijdens de jaarwisseling.	99.99
477	Daarom gaan ook een aantal nieuwjaarsduiken niet door.	0.03
478	Dammer Jan Groenendijk heeft in Wageningen de wereldtitel veroverd.	99.95
479	Hij won in de tweekamp tegen titelhouder Yuri Anikeyev, de laatste reguliere partij en de bagage.	0.03
480	De 26-jarige Groenendijk eindigde al drie keer als tweede op een WK-damme.	0.08
482	En het weer nog vanavond en vannacht bewolkt, minimaal tussen de 2 en 7 graden.	45.26
484	Maar s'avonds en tijdens de jaarwisseling kan het vooral in de noordelijke helft regenen.	0.08
487	UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie, biedt wereldwijd hulp en bescherming.	0.02
491	Goudappels, hoest de grond, A Very Royal Scandal, Een Huis Vol, Joan, Night Sleeper, Zussen, De Toeslagenaffaire, Flikker Maastricht, De Joodse Raad, Bodem.	0.04
493	Stream deze feestdagen non-stop films, series en documentaires met de gratis NPO Start-app.	99.97
495	Wat heb jij er toch weer geweldige spullen bij gekregen?	0.01
496	Maar waar laat je al die kerstcodezen en andere dingen die onnodig in huis liggen?	0.01
497	Sla je het op bij Allsafe, waar je ruimteadvies krijgt en korting tot wel 50%.	0.24
498	Kijk snel op allsafe.nl Allsafe Geeft ruimte NPO Radio 1 BNL Haagse Lobby Martijn de Greven Welkom terug tot half tien zijn we bij u met WNL Haagse Lobby, het radioprogramma voor het spel en knikkers in Politiek Den Haag.	0.02
499	En natuurlijk is dit ook onze laatste aflevering van dit kalenderjaar.	0.04
500	Volgende week zijn we natuurlijk gewoon weer terug.	0.38
501	Dat brengt ons dat we eigenlijk heel kort willen terugkijken, vooral willen vooruitkijken.	0.01
502	Dat is eigenlijk, nou ja, eigenlijk maar half geluk, want er was toch wat een en ander bespreken over dat 2024.	0.03
503	En dat bespreken dat doen we met Jean Domen, de financiële journalist van het FD en Hans van Soest, de politiek commentator van het AD.	0.02
504	En Jean, we waren voor het nieuws en de reclame bij jou.	0.03
505	Zoals gezegd, jullie hebben een geweldig dikke bijlaag, die heb je trouwens elke zaterdag, maar deze is helemaal van jouw hand.	0.56
506	Een mooie cover met een blauwe vuist, waar de Europese vlag in te zien is.	0.02
507	En de subkop is eigenlijk erbij, wereldmacht of museum.	0.02
510	Nou, en vlak voor het nieuws en de reclame hadden we eigenlijk één zo'n onderwerp te pakken.	3.33
511	Dat ging eigenlijk over de zorg, waar enorme vacatures zijn.	0.02
512	En in deze bijlagen beschrijf je een situatie en pak hem even op voor die miljoenen luisteraars die niet net al tien minuten geleden ingetuned waren.	41.72
514	Het verhaal is dat we in heel Europa hebben te maken met vergrijzing.	1.07
515	We hebben dus allerlei moeilijk vervulbare vacatures.	0.01
516	Volgens mij was het de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid die voorspelde dat in 2040 een kwart van de mensen in de zorg werkt.	99.96
517	Onder andere verpleegkundigen hebben we een groot tekort aan.	0.01
518	Die proberen we uit andere Europese landen te halen, maar ook van buiten Europa.	34.21
520	Zodat we met duizenden vacatures op termijn te maken gaan krijgen.	0.01
521	Nou, een poging om zes van die verpleegkundigen uit India te halen.	0.01
523	Die mensen die hebben uiteindelijk vooralsnog geen vergunning gekregen.	0.01
527	En tegelijkertijd zie je, en dat is interessant, dat ik ons een verslag geef op het spoor.	13.71
528	Dat de Duitsers, de Fransen, de Denen, maar ook de Vlamingen lopen overal rond in India om mensen te werven.	0.22
530	En dat is eigenlijk, je ziet dus, we hebben een kabinet dat zich tot doel heeft gesteld de migratie te beperken.	0.01
531	En je ziet eigenlijk de mission impossible die het bijna is.	0.01
532	We hadden het in de pauze ook over die poging om dan het aantal buitenlandse studenten terug te dringen.	0.01
533	Nou, dat leidt meteen tot ophef bijvoorbeeld aan de Universiteit van Maastricht in Zuid-Limburg.	0.05
535	Die in hoge maat afhankelijk zijn van die buitenlandse studenten.	0.01
536	Daar is heel veel werkgelegenheid rond die universiteit mee gemoeid.	0.08
537	Dus ja, dat is één van die lastige keuzes waar je in het kabinet voor komt te staan.	0.01
538	Je kan dus wel het aantal, heb zich de knop waar je makkelijk aan kan draaien.	29.74
539	Je kan zeggen, we van Nederland zien de universiteiten.	0.03
540	Dan vertrekken de buitenlandse studenten vanzelf wel.	0.05
541	Maar vervolgens moet je ook in die regio's gaan uitleggen dat er een hoop flankerende werkgelegenheid gaat verdwijnen.	0.02
542	Nou, Zuid-Limburg is interessant, daar had de PVV heel veel stemmen.	0.03
543	Dus ja, wat Geert Wilders misschien als een succes zou kunnen presenteren.	0.01
544	Namelijk het terugdringen van het aantal buitenlandse studenten.	0.01
545	Betekent dat hij ook in Zuid-Limburg moet uitleggen dat al die banen rond de universiteit daardoor zouden kunnen verdwijnen.	0.37
546	Dus dat is één van de vele dilemma's die we eigenlijk zien.	0.01
547	Waarom het zo'n ontzettend lastig, stroperig en moeilijk flot te trekken dossier is.	0.01
549	Die universiteiten in de grensregio zijn dus nu in zover uitgezonderd bij de laatste onderhandelingen over onderwijs.	0.02
551	En diezelfde coalitie die dus roept van er moet veel minder migranten komen.	0.02
554	Diezelfde coalitie zei, ja dit is toch eigenlijk wel een veel betere oplossing dan die we eerst zelf hadden bedacht.	0.03
556	Je zou ook kunnen zeggen, we hebben natuurlijk een wat, ja toch een kabinet met veel populisten, laat ik het dan maar zo zeggen.	0.02
557	En dan had je natuurlijk kreten als met een beetje boerenverstand los van het zo op.	0.01
558	Ja, ja, ik heb het ook maar, ik haal het ook maar even.	0.17
559	Het antwoord ligt klaar, we moeten het alleen nog even ophalen.	0.01
560	Toch zie je nog niet dat daar een kentering in plaatsvindt.	0.22
561	Dus dat mensen zeggen, hé wacht eens even, blijkbaar blijkt het toch wat ingewikkelder te zijn.	0.01
562	En dat is lastig, want als het gaat om asiel vind ik eigenlijk wel dat er een kleine kentering is geweest.	0.08
563	Omdat zeg maar de aplon waarmee bij de presentatie van het kabinet werd geroepen van nou we gaan dit doen via noodwetgeving.	0.03
564	En dan hoeft het niet eerst via het parlement, het kost alleen maar tijd, we gaan meteen stoer.	0.05
568	En dan moet er ook even kritisch zijn naar de voormalig coalitiepartijen.	0.01
569	Want dan zeiden ze, ja je kan het wel willen, maar het kan gewoon niet.	0.14
575	Kijk, in de politiek is het altijd heel makkelijk om te roepen dat iets niet kan. Maar dingen kunnen natuurlijk altijd.	0.06
579	Ja, je moet ook denk ik, dit is dus een van de cliffhangers voor 2025.	20.17
580	Van uiteindelijk moet die wetgeving, nou de Tweede Kamer, dat gaat wel lukken.	0.01
581	De Eerste Kamer, nou misschien met steun van het CDA.	4.54
582	Maar uiteindelijk, als je bijvoorbeeld neemt dat twee statussenstelselen, dat ze willen invoeren.	0.13
584	Volgens mij oud-staatssecretaris Cor Hendy, die komt ook in het nieuws.	0.03
585	Dus die zegt van, ja wacht eens even, in het verleden leidde dit tot ongelooflijk veel procedures van mensen die een mindere status hebben.	0.02
586	Die dan naar de rechter stappen om nog een betere status te krijgen.	0.01
588	Ik geef toen, ze doen een poging, maar dat zul je moeten zien.	0.01
589	En dat is dus wel de grote, dat is echt het grote probleem waar deze coalitie tegenaan loopt.	0.02
590	Zelfs die nieuwe wet die Marjolein Faber nu naar de Kamer heeft gestuurd.	0.02
591	Mijn collega Hanneke Kultjes zat daar, die heeft die helemaal uitgespit, de memorie van toelichting.	0.01
592	En wat blijkt, het vorige kabinet is gevallen, ik weet niet of we dat nog kunnen herinneren.	0.03
593	Omdat de VVD die wilde per se de gezinshereniging beperken.	23.13
594	Nou, ik ging de ChristenUnie voorliggen, het kabinet viel.	0.02
597	Nu mag je geloof ik kinderen tot 25 laten overkomen als gesielzoeker.	0.01
599	Maar wat blijkt uit de memorie van toelichting, van ja dat kunnen we wettelijk wel zo regelen.	0.06
600	Alleen vervolgens kunnen diezelfde asielzoekers wel weer bij de IND in beroep gaan.	0.12
601	Met een beroep op het Europees Verdrag voor de Rechten op de Mens.	0.01
602	Want daar staat namelijk in dat je recht hebt op een gezinsleven.	0.02
603	En op basis van dat beroep moet de IND toch zo'n beroep weer in behandeling nemen.	0.01
604	En ja, kun je het mogelijk alsnog, ook als oude kind, een verblijfsverkunding krijgen.	0.22
606	Alle mooie plannen zijn niet zo heel makkelijk uit te voelen.	0.01
608	En dan even meepakkend wat dat betekent voor het komende jaar.	0.01
611	Is dat er natuurlijk in die Eerste Kamer, vervolgens via Monsterverbond, is er eigenlijk samengewerkt.	10.77
613	Dat zijn ook partijen die natuurlijk bij het begin bij de installatie van het kabinet zeiden.	0.02
616	En nu zien we ineens dat een aantal toch respectabele middenpartijen.	0.07
617	ChristenUnie, CDA, Ja21 trouwens moet ik wel even noemen.	0.01
620	Smaakt dat naar meer waardoor die coalitie vaker zulke samenwerking gaat opzoeken.	0.01
621	Die we misschien een half jaar geleden niet voor mogelijk hielden.	0.01
622	Deze partijen hebben namelijk, uitgerekend deze die je noemt, hebben nooit gezegd.	0.02
623	Wij gaan alles doen om dit kabinet het zo moeilijk mogelijk te maken.	0.01
626	Kijk, dit zijn altijd partijen die, natuurlijk binnen grenzen, want die hebben ook bepaalde dingen die ze willen.	0.01
628	En als ze dat kunnen doen door te wielen en te dealen met het kabinet als oppositiepartijen, zullen ze dat doen.	0.01
630	Kijk, Rutte, wat was het, zowel twee, drie als vier moesten doen zonder meerderheid in de Eerste Kamer.	0.01
631	Maar die hebben voortdurend moeten wielen en dealen met oppositiepartijen.	0.01
632	Maar daar was een belangrijk verschil, is, zodra zij weer in zicht hadden dat er weer zo'n minderheid schilpte, dan werd er kopjes koffie gedronken, dan werd er gevraagd waar heb jij behoefte aan, waar kunnen we jou bedienen.	0.01
633	En nu zag je eigenlijk dat er geen enkel contact was tussen die ministers en die partijen.	17.96
634	De betrokken ministers, en het moest met stoom en kokend water om één voor twaalf Het was allemaal niet mooi, laten we het zo zeggen.	0.23
636	Maar denk je dat ze misschien binnen het kabinet, als we dan weer gaan zitten te dineren met de partners erbij, dat ze misschien denken, wacht eens even, als we daarna wat meer in investeren, zou dat de stabiliteit van dit kabinet ten goede kunnen komen.	0.01
637	Met andere woorden, dat we een iets andere houding gaan zien in de 2025, juist om dit soort coalities mogelijk te maken.	0.01
640	En inderdaad van de tips had voorzien van ja, hoe doe je dat eigenlijk?	6.53
641	Een kopje koffie drinken met een senator en een beetje uithoren van goh, waar kun jij mee leven, waarmee niet?	0.01
642	Maar is het ook waar ik nieuwsgierig naar ben Hans, benieuwd dat jij er tegenaan kijkt, van wat ik dus lees en hoor, is dat heel veel macht in de praktijk en heel veel zaken die geregeld worden, worden geregeld door de fractievoorzitters onderling.	0.09
643	Dus ook Wilder speelt daar weer een heel belangrijke rol in, Jessel Guss ook.	32.93
644	Dus dan ligt de macht eigenlijk, de creativiteit niet zozeer bij het kabinet.	0.01
645	Maar bij het extraparlementaire kabinet, dat is natuurlijk de ironie.	0.01
646	Het is nog nooit zo weinig extraparlementaire geweest als nu.	0.01
647	En die macht ligt uiteindelijk dus bij de fractievoorzitters.	0.01
648	En die dienen dan eigenlijk gewoon, die serveren dan de oplossing uit.	0.94
649	En daar hebben de kabinetsleden en ook meneer Schoof met allerlei brieven in zijn binnenzak daar maar mee in te stemmen.	0.04
650	Dus de werkelijke macht, die conclusie kunnen we vertrekken, ligt absoluut bij de fractievoorzitters.	0.07
652	En dat maakt het ook zo lastig om te voorspellen wat 2025 gaat brengen.	0.01
653	Omdat alle vier, die fractievoorzitters, hebben geen belang bij verkiezingen.	0.02
654	Willen eigenlijk op zijn minst dingen kunnen laten zien aan de kiezer.	0.01
655	Van kijk, we hebben echt belangrijke oplossingen weten te brengen voor jullie.	0.01
656	En tegelijkertijd zijn alle vier, die fractievoorzitters, ook al zich aan het voorbereiden op volgende verkiezingen.	0.01
657	En dat maakt het zo'n rare mix waarvoor het heel lastig te voorspellen is hoe dit gaat lopen.	0.01
658	Vlak voordat de Kamer met de reces ging, zei Wilders nog van ik duld geen tegenspraak meer als het gaat om asiel.	0.06
659	Dat kon hij toen makkelijk zeggen, want het was er al doorheen in het kabinet.	14.23
660	Maar het was wel een hele duidelijke boodschap aan de kiezer in het land.	0.01
661	Namelijk, als dit kabinet dadelijk valt, jongens, dan ligt dat aan dat tegenstribbelende NSC.	0.01
662	En de VVD is soortgelijke signalen voortdurend aan het uitzenden over de PVV.	0.05
663	Als dit kabinet valt, dan komt het ook dat zij zo incapabele bestuurders zijn.	0.02
664	En zo zijn ze zich allemaal aan het voorbereiden en aan het ingraven voor als het valt.	0.04
666	En tegelijkertijd willen ze er ook een succes van maken.	0.01
669	Want hoe kan het dat die enorme machtspositie die Wilders heeft, ik bedoel een eenmanspartij, het lijkt wel alsof daar in Den Haag eigenlijk niet over gediscussieerd wordt.	0.05
671	Zelfs naar het buitenland wordt daar met verbazing naar gekeken.	0.37
672	Naar zo'n constructie waarbij één man, één lid zo'n enorme machtspositie opbouwt.	0.01
673	Waarom is dat geen punt van discussie geweest in Den Haag?	0.01
674	Bij de totstandkoming van het kabinet of nu er gepraat wordt?	0.01
675	Nou, er was maar bij één partij was het punt van discussie.	0.46
677	Pieter Omtzigt heeft dat in het debat over de regeringsverklaring ook nog eens een keer herhaald.	0.02
679	Toen kreeg je die beroemde sneer van, wie wil er buiten de microfoon om?	2.55
684	Maar ja, en dat is omdat het mag in ons staatsbestel.	0.01
686	En je kunt er van alles van vinden uit democratisch oogpunt.	0.01
688	Het is niet zoals in Duitsland dat het verboden is.	0.03
689	Ik wil even nog een paar dingen met jullie even spreken.	0.01
696	En als het doorzet misschien dat wel de strijd aan kan. Om de grootste is de AFD.	0.01
698	Daar gebeuren toch wel wat hele opmerkelijke zaken.	0.01
702	Een enorm belangrijke factor is geweest voor de winning van Trump.	0.01
703	Hoewel het mij nog steeds niet helemaal duidelijk is.	0.01
708	Waarin hij zegt de AFD is de enige oplossing voor de problemen in Duitsland.	0.04
711	En wie zou die, als hij hier ook zegt, iemand steunen?	0.01
713	Nou ja, wat je ziet is Farage trouwens, ook in Engeland.	0.04
716	Tech-miljarders als Elon Musk, die hebben maar één agenda.	1.56
717	En dat is gewoon zoveel mogelijk geld verdiende, vrije markt.	0.01
718	Zoveel mogelijk vrije markt en zo min mogelijk politieke bemoeienis.	0.01
719	Dus de politieke agenda van mensen als Elon Musk is niet filantropisch.	0.01
722	En ondernemers zijn er, althans ondernemers zoals hij, zijn erbij gediend dat de politiek verdeeld is.	1.17
723	Zodat ze zich niet een vuist kunnen maken tegen grote machtige bedrijven.	0.01
724	Het blijft toch iets fascinerends, dat die grote tech-bazen, waar hij het soort oppergod van is.	0.01
726	En nu zijn ze de mensen die dus dit soort leiders in het zadel helpen.	0.01
729	Kijk, wat Musk absoluut niet wil, is dat de Europese Unie allerlei beperkende maatregelen aan zijn bedrijven gaat opleggen.	3.39
731	En het is ook niet voor niks dat, wat was het, de aanstaande vicepremier Vance al meteen heeft geroepen in de verkiezingscampagne.	0.02
732	Als Europa dat gaat doen, dan trekken wij misschien wel onze steun aan de NAVO terug.	0.01
734	Ik denk dat we de beste voorspeling aankunnen dat dat dreigement in 2025 meerdermaals te horen is gaan worden.	0.01
736	Maar ja, ik bedoel, dat is de enige agenda die ik kan ontwaren in dat wat hij doet.	0.01
737	Wat ik wel zie is dat hij, en wat iedereen kan zien, is dat hij geradicaliseerd is het afgelopen jaar.	38.53
738	En duidelijk naar die rechterflank is gaan overhellen.	0.01
739	Daar zie je ook zijn steun aan Trump is denk ik, ja, eigenbelang, dat ben ik zeker een beetje eens.	0.01
741	Ik denk dat hij over Nederland eigenlijk waarschijnlijk heel tevreden zal zijn.	0.01
743	Dus dat heeft zijn aandacht eigenlijk op dit moment niet nodig.	0.01
748	Dat een man, en dat is natuurlijk ook onderdeel van wat we nu zien.	0.01
749	Er wordt wel gesproken over postdemocratie waar we in zouden zitten.	0.02
750	Waarin, nou ja, dit soort oppermachtige, deze miljonairs eigenlijk, nou ja, we hebben dat in Rusland natuurlijk gezien, hele machtige.	0.47
753	Die een, nou ja, niet gehinderde democratische controle met een enorm kapitaal, waardoor ze letterlijk onantastbaar zijn geworden, de politieke verhoudingen aan de hand proberen te zetten.	0.01
754	Ja, ik, het is wat dat betreft, ik wachtte op een Braziliaanse opperrechter, de Moraes, die uiteindelijk wel Musk durfde aan te pakken.	0.01
755	Dat ging toen om de vraag, ze hadden geen vertegenwoordiger, wie was aanspreekbaar, wanneer X ook de wet zou overtreden.	0.01
757	En ja, ik ben benieuwd hoe dit verhaal verder gaat.	0.01
758	Maar het is zorgelijk, vooral ook omdat hij zich met al dat geld toch dreigt te mengen in de verkiezingsstrijden, wat een van de belangrijkste economische en van de belangrijkste Europese landen is.	0.02
760	Hans, we hadden het eerder even over stikstof, met die uitspraken even van de Raad van State vlak voor het kerstgeces.	0.02
761	Die sneuvelde een beetje, iedereen zat al bijna oliebollen ongeveer, maar dat is een uitspraak met verregaande consequenties.	0.02
763	Langvrouw Kort, we hebben natuurlijk nu het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, geloof ik, vergeet ik er nog een?	0.02
766	Maar belangrijk is hier, volledig bestierd door BBB'ers, zowel de minister als de staatssecretaris.	1.15
767	Dat is al best bijzonder, niet uniek, maar best bijzonder dat dat zo is.	0.02
768	Ik heb me ook laat vertellen overigens bij de onderhandelingen over die portefeuilleverdeling, dat die andere partijen niet wisten hoe snel ze dachten, pak het hele ministerie maar, want dat is één bak problemen.	0.05
770	Luister BBB, jullie geloofden allemaal niet in die stikstofaanpak.	0.06
771	Nou, laten jullie maar eens even zien dat jullie het anders kunnen.	0.01
772	Juist, en het vlaggenschip is daar mevrouw Wiersma, en die heeft eigenlijk, ik weet niet hoe bij jou is handig, maar ik heb met veel interesse de commissievergaderingen landbouw gevolgd.	0.01
774	En de kortste samenvatting is eigenlijk dat ik op een gegeven moment mevrouw Bromet van GroenLinks Partij van de Arbeid, nou, nogal links zal me zeggen, dat hij tegen de heer Van Kampen van de VVD coalitiepartner zei, ho ho ho, dit is wel heel veel dualisme.	0.07
775	Met andere woorden, ze had bijna het idee dat hij op haar stoel zat ongeveer.	0.01
776	Ik vertel dit omdat mevrouw Wiersma zich in een heel spannende positie heeft gedrukt, namelijk eigenlijk al het beleid van haar voorgangers afgebroken.	0.02
780	Dus we weten nu allemaal wat ze niet wil, we weten ook waar ze niet meer van kan betalen, maar die eerste paar maanden van het volgend jaar.	0.02
781	Ja, en nou ja, je noemde net Tom van Kampen, maar ook de NSC.	0.03
782	VVD en NSC, die zitten echt heel anders in dit stikstofdossier dan de BBB.	0.98
783	Die geloven eigenlijk helemaal niet in die oplossingen die de BBB aandraagt.	0.01
784	Die vonden het waanzin dat het oude beleid van tafel is geveegd.	0.02
787	Met eerst de beste plan wat ze bracht in de ministerraad, dat was in november, hebben ze er meteen weer terug naar huis gestuurd.	0.01
788	Ga je huiswerk maar over doen, daar kunnen we niet meer instemmen.	0.02
789	Toen kwam ze met een ander plan, dat was wat meer geld naar, nou ja, dat heet dan vrijwillige uitkoop, maar het is nog steeds uitkoop.	0.02
790	Kijk, want uiteindelijk zeggen zowel VVD als NSC, wij kunnen dit stikstofprobleem niet oplossen als we niet het mes in de veestapel zetten.	0.04
791	En dat is heel pijnlijk, dat wil de BBB liever niet.	0.01
792	Maar ja, de oplossing, de politieke oplossing, heet natuurlijk gewoon vrijwillige uitkoop.	23.39
794	Wat trouwens ook vlak vlak met kerstreces ook nog heeft berichtje dat er honderden boeren zich vrijwillig hebben laten uitkopen.	0.02
795	Nou, nee, ze hebben zich tot voor ons nog aangemeld voor de regeling.	0.02
796	Of ze er uiteindelijk ook echt gebruik van gaan maken, moet nog blijken.	0.08
798	Dus ze hebben zich aangemeld en dan moet er nog bekeken worden of je dan qua prijs En dan is interessant, is die piekbelasters, die doen dus eigenlijk heel veel druk geven op die stikstofuitstoot.	0.02
799	Die krijgen ook 120% van hun waarde van hun bedrijf uitgekeerd en die zaten er ook tussen die ze gemeld hebben.	0.01
801	Als je mensen op het ministerie spreekt, ja, die hebben zoiets van ja, het is allemaal heel leuk.	0.01
803	Zeker met als die Kijk, wat dit kabinet heeft namelijk ook beloofd dat ze heel snel die pasmelders zouden helpen.	0.03
805	Uitzondering gekregen, of nou ja, eigenlijk niet eens een uitzondering gekregen.	3.87
806	Zij dachten onder de vorige wetgeving dat ze iets legaals deden.	0.01
808	Toen werd die wet door de rechter in 2019 van tafel gehaald, omdat hij niet mocht van de rechter.	0.02
809	En toen zaten die boeren die onder die Waren ze eigenlijk ineens illegaal?	0.02
811	Nou, daarvan zei het vorige kabinet en zei dit kabinet.	0.03
814	Oké, we gaan hier tot nog een paar jaar mee wachten.	0.01
816	En ondertussen komen er dus door die laatste, meest recente uitspraak van de Raad van State nog eens een paar duizend bedrijven bij.	0.01
818	Bijvoorbeeld de Amers Centrale was een van die bedrijven.	0.01
819	Dat was de rechtszaak waar het onder andere over ging.	0.02
821	Je moet wel denken van, ter ontlasting van, ja ontlasting is een raar woord als je het over mest en stikstof hebt, maar van dit kabinet dan toch.	0.03
824	Het is absoluut de erfenis van heel veel jaren Rutte.	0.01
825	Het geldt ook voor het woningbouwdossier natuurlijk met elkaar verbonden op die manier.	0.01
826	En het is eigenlijk, je laat dus eerst zo'n grote kluwen van problemen ontstaan.	0.01
827	En ja, het is bijna onmogelijk om dit op te lossen.	0.01
828	Dus ik vind dat toch, ja, het klinkt inderdaad niet goed wat je vertelt.	0.02
829	Maar het is wel, het is toch de zooi van Rutte die hier nog steeds volop op tafel ligt in dat opzicht.	0.04
830	Nou ja, dat is natuurlijk ook nog een andere oplossing.	0.02
831	En dat is waar de BBB altijd in de verkiezingsverbanden maar over heeft gehad.	0.73
832	En dat is, jongens, we moeten gewoon die Europese regels waar wij dus zo aan gehouden zijn, die moeten gewoon aanpassen.	0.02
833	En daar heeft, daar is Van der Plas altijd om uitgelachen.	9.34
834	Maar er is natuurlijk wel één ding veranderd in 2024.	0.02
835	En dat zouden we in 2025 misschien wel wat meer kunnen gaan zien.	0.01
836	En dat is dat er wel, als het gaat om natuur en boeren, in Europa wel een wat andere wind is gaan waaien na de Europese verkiezingen.	0.02
837	We zijn ons er wat meer van bewust dat we misschien wat zuiniger moeten zijn op onze eigen voedselproductie in Europa.	0.02
839	Misschien moeten we natuur iets minder belangrijk gaan vinden.	0.01
840	En het stikstofprobleem speelt niet alleen in Nederland, speelt inmiddels in Duitsland, speelt in België.	0.03
841	Dus het zou zomaar kunnen zijn dat er volgend jaar toch ergens iets gaat ontstaan in Brussel van, misschien moeten we die natuurregels toch wel wat versoepelen.	0.01
843	Nou ja, in het eerste deel van de uitzending zei Jean, als je eenmaal met je rug tegen de muur staat, kunnen er ineens heel veel dingen.	0.02
844	We staan wel met de rug tegen de muur inmiddels met dit dossier.	0.01
845	Het interessante is natuurlijk dat met Mona Keijzer, ik noem het even de woningminister, die heeft ook met stikstof te maken.	0.03
846	Want als je gaat bouwen, moet de stikstof ook vrij.	0.02
847	Ze heeft een harde afspraak gemaakt, we hebben de woning top gehad.	0.01
848	De afspraak staat op papier, moet het dan nog even zien.	0.02
849	Dat is overigens even, als je het als politicus zeg maar weinig voor elkaar krijgt, dan is het een hele oude truc in Den Haag.	0.01
850	Dan roep je heel veel mensen uit het veld bij elkaar.	0.01
852	En dan zeg je, en wij gaan samen het probleem oplossen.	0.02
853	En dan laat je, strauw je uit dat je wel degelijk iets doet, maar je hebt eigenlijk nog steeds niks gedaan.	0.06
854	En dit is natuurlijk een verband, volgens mij, daar ben ik van overtuigd in ieder geval, tussen de onvrede in het land over migratie en het woningtekort.	0.01
855	Ik bedoel, ik denk echt dat op het moment dat mensen niet, wat is het in sommige steden, 13 jaar op de wachtlijst staan voor sociale huurwoning.	95.0
856	Als jonge mensen wel in staat zouden zijn door normaal te sparen een eerste huis te kopen.	0.01
857	Dan zou ook die onvrede op dat andere zo belangrijke dossier een stuk kleiner zijn.	0.01
858	En wat dat betreft, ja, door het ene eigenlijk, de chaos daar groter te laten worden, genereer je ook onvrede op dat andere dossier.	0.01
860	Ik wou er graag een hele blijmoedige uitstelling van maken.	0.01
862	Maar wat natuurlijk toch interessant is, kijk, er wordt gesproken over dat migratie onderwerp.	0.02
863	En dan, als je dan met mensen over praat, ik ben ook wel eens debatleider of dagvoorzitter.	0.81
864	En als je dan zo doorpraat, er gebeurt me eigenlijk in negen van de tien gevallen hetzelfde.	0.03
866	En als je dan zegt, nou, als je nou voor woning, dan krijg je van alles de schuld.	0.01
867	En dus niemand kan een woning krijgen, komt door de migranten.	99.99
868	En als je dan doorvraagt, dan zeg maar, wacht eens even.	0.01
869	Als je het echt wil aanpakken in volume, dan moet je het eerder hebben over arbeidsmigratie en over asiel.	0.01
871	En dan ben je toch vrij snel bij eigenlijk het probleem wat daaronder ligt, is dat mensen gewoon doodsbang voor de islam zijn.	0.02
872	Nou, ik moet er één nuancering op aanbrengen, Martijn.	0.01
873	Want ja, in absolute aantallen komen er meer arbeidsmigranten dan asielmigranten.	5.38
874	Alleen het verschil is wel dat arbeidsmigranten een groot deel weer vertrekt na een aantal jaar.	0.05
877	En het andere verschil is dat asielmigranten vaak een grotere culturele afstand hebben tot de Nederland en arbeidsmigranten niet.	0.18
878	Ja, maar het valt me wel op als je doorduwt op dit onderwerp en je vraagt echt maar, waar zit nou echt je probleem?	0.01
879	Zit je toch heel vaak, kom je bij dat punt uit over de islam?	0.01
880	Ja, goed, tegelijkertijd als je naar de CBS-cijfers kijkt, geloof dat 6% van de Nederlandse bevolking volgens de statistiek van het CBS, maar corrigeer me als het niet klopt, islamitisch.	99.98
881	En nou ja, een deel daarvan, ik ken er een aantal, die zijn zo islamitisch als ik in mijn jeugd katholiek was.	0.05
882	Dus het, ja, ik denk dat het toch ook goed is om daar, om het hoofd toch een beetje koel te houden.	0.01
883	En ons niet blind te staren op, soms zijn angstgevoelens onterecht, soms zijn ze terecht.	0.01
884	Maar je moet er niet blind van uitgaan, wanneer mensen ergens bang voor zijn, dat het ook een terechte angst is.	0.01
887	Je ziet toch vaak, als de mens uit onder druk komt, weet die ook vaak te presseren onder druk.	0.01
888	Er gebeuren toch wonderlijke dingen, van grote innovaties tot andere zaken.	0.05
889	Even iets heel positiefs, 2025 zou als het jaar kunnen worden van, wie mag ik als eerst?	0.01
891	Nou, ik denk van een Europees antwoord op Trump, daar ben ik van overtuigd.	0.01
894	Ja, nou ja, dan zeg ik van het Nederlandse kabinet, dat met een antwoord komt op de enorme problemen voor de industrie in Nederland, die op omballen staat.	0.02
896	Nou, met deze warme boodschap gaan we het jaar Dom weg, omdat het niet anders kan. Bij deze warme woorden ronden wij het jaar af.	0.01
897	We zijn volgende week overigens weer terug, zoals iedere maandag, half negen W in de Haagse lobby.	0.02
899	Jean Dome, de financiële journalist van het FD, en Hans van Zoek van Soest, de politiek commentator van het AD.	0.02
900	Ik dank u zeer hartelijk voor het luisteren, tot volgend jaar, oftewel tot volgende week.	0.01
902	En zometeen, niet langslijnde omstreken, maar tot mijn groot plezier zit hier het programma Vierjaartijden met Redewon uit Oerak.	0.56
903	Gaat u dat luisteren, en blijft u luisteren, en doet u dat zeker volgende week maandag weer.	0.01