WNL Haagse Lobby 🇳🇱

_id	6834c5e9ca6c7ea471e80cf0
url	https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/wnl-haagse-lobby/9d86d4fc-3d95-4106-9f44-8a6a52f61111/2025-05-26-wnl-haagse-lobby
datetime	2025-05-26 00:00:00

 

Statements

idx	statement	score
1	In Liverpool is een auto ingereden op een groep feestvierende voetbalsupporters.	61.41
2	Op beelden is te zien dat de auto mensen raakt in de stad aan de westkust van Engeland.	73.98
3	Maar over slachtoffers is nog niks naar buiten gebracht.	4.34
4	De politie heeft de bestuurder van de auto aangehouden.	46.33
6	Minister Faber van Asiel en Migratie had de bedbadbroodregeling in Amsterdam niet mogen stopzetten, vindt de rechter.	77.07
7	28 asielzoekers zeiden dat ze door het stoppen van de regeling op straat zouden komen.	81.78
9	Twee mannen van twintig en een minderjarige zijn opgepakt voor het stelen van knuffels van de gedenkplek voor Jeffrey en Emma in Winschoten.	38.69
11	De politie heeft de knuffels inmiddels teruggelegd.	8.83
12	De Papendrechtse brug in de N3 tussen Papendrecht en Dordrecht is vanaf volgend jaar juli ruim negen maanden dicht vanwege een grote renovatie.	33.42
13	De verwachting is dat dat veel hinder oplevert voor weggebruikers en ook voor de scheepvaart.	8.43
16	Goedenavond en hartelijk welkom bij WNL Haagse Lobby.	3.67
17	Het programma over spelende knikkers in politiek Den Haag.	14.38
18	Datzelfde Den Haag dat over een maand niet alleen het centrum van de Nederlandse politiek is, maar van de hele wereld.	3.87
19	Ja, nog één maand en dan kent de Hofstad voor even meer hoogwaardigheidsbekleders dan viswinkels en strandtenten.	4.85
20	De NAVO-top in het World Forum in Den Haag belooft het diplomatieke hoofdgerecht van 2025 te worden met, als alles goed gaat, een fors hogere NAVO-norm als sluitstuk.	31.83
21	En meer geld naar Defensie betekent hoogseizoen voor de bedrijven die al die Defensiespullen moeten maken.	16.46
22	Hoe leven zij toe naar die o zo belangrijke NAVO-top en wat hebben ze nodig om de grote opdracht die ze te wachten staat ook echt waar te maken?	16.22
23	Deze vraag en vele anderen leggen voor te weten aan Hans Huigen, hij is directeur van de NIDV, dat is dé belangrijke organisatie van de Nederlandse defensieindustrie.	10.95
24	Ed Kronenburg, hij is oud-topdiplomaat, oud-topambtenaar en tegenwoordig toplobbyist mag ik eigenlijk wel zeggen.	4.17
25	Hij bemoeit zich vooral met de projecten rondom en in Defensie, gaat u zich er echt meer over vertellen.	4.16
26	En de derde gast is Olger van Dijk, hij is de woordvoerder, defensieman in de Tweede Kamer van Nieuw Sociaal Contract.	5.99
27	Wilt u meepraten, dan kan dat via de gratis NPO Radio 1 app en op X gebruik dan hashtag WNL of volg ons via het WNL Haagse Lobby.	6.13
31	Het was een beetje de Geert Wilders show vanmiddag in Den Haag.	4.16
32	Ja, het was een merkwaardige show, het was een persconferentie.	3.65
33	Dat betekent dat hij dus niet keihard langs allemaal journalisten loopt en één quote doet, maar ruim de tijd neemt.	3.49
35	Ja, 24 uur voor inderdaad dat wekelijkse persmoment in de Tweede Kamer vond Geert Wilders het tijd om met de pers te gaan praten.	15.91
36	En ook met Hans van Soest van het Algemeen Dagblad, politiek commentator daar.	4.65
37	Maar ik hoor in mijn oortje dat we eerst even naar een reactie van een belangrijke politieke bondgenoot, in ieder geval een andere partijleider op rechts gaan.	3.93
41	Ja, u bent in die zin ook nog een keer belangrijk, want u bent mogelijk de kingmaker voor een meerderheid in die Eerste Kamer, waar het kabinet een minderheid heeft.	8.04
42	Vandaag heeft Geert Wilders eigenlijk via een tienpuntenplan laten weten dat het hem allemaal te langzaam gaat.	13.87
47	Meneer Eerdmans, kunt u ons een klein beetje helpen?	4.3
48	Waar hebben we nou eigenlijk naar zitten kijken vanmiddag?	4.58
51	Dit heeft hij eigenlijk nog nooit gedaan op deze manier.	5.21
53	Want het zit hem natuurlijk al een tijdje dwars dat hij niet krijgt wat hij wil dat er geleverd wordt op asiel.	9.62
54	Deels denk ik ook door de minister die niet echt veel vooruit gaat.	5.12
55	Maar ik snap wel dat hij zijn geduld aan het kwijtraken is.	3.93
64	Dus dan vindt hij dat dat moet worden opengebroken.	4.06
67	Want het gaat natuurlijk nu heel veel over veiligheid, NAVO, defensie.	5.68
68	En hij zegt eigenlijk die verkiezing heb ik gewonnen op asiel.	10.84
73	Maar ik hoop ook dat de boel wel bij elkaar blijft.	3.93
76	De vraag is even of u dat wij echt veel de boel bij elkaar houden.	4.17
79	Ja, ik heb er wel een vraagteken bij gezet van verkiezingen.	3.54
81	Maar dan zou ik zeggen, dan is JA21 wel bereid om die kar te trekken.	5.82
82	Want ik denk dat wij daar wel ideeën over hebben hoe je dat het beste kan doen.	4.41
83	En het is natuurlijk wel heel eerlijk zo dat NSC daar niet echt een ongelofelijke meewerkende partij is.	5.27
84	Dat u de kar gaat trekken met een zetel is natuurlijk toch een vrij grote beroep die u aantrekt.	4.63
87	Laten we eerlijk zijn, dan hebben we het over verkiezingen.	3.97
88	En dan denk ik dat wij er wel wat bij gaan krijgen.	4.1
90	En dan heb je natuurlijk ook nog de eerste kamerfractie.	3.45
92	Waar je natuurlijk ook inderdaad wat je zegt een deal kan maken en breken.	4.31
94	Er waren die tien punten van alles en nog wat eigenlijk door elkaar.	3.51
95	Er zaten punten bij die we nog herkennen uit het verkiedingsprogramma van de heer Wilders.	5.01
96	Er zaten een aantal zaken bij zoals u net al aangaf.	3.67
97	Die komen eigenlijk door de internationale ontwikkelingen.	14.31
100	Ja, dit moet dan binnen een paar weken moet dit tot besluitvorming in het kabinet leiden.	8.61
102	Het leek wel alsof hij het eigenlijk zelf ook niet echt ging geloven.	4.97
106	Alleen wat hij bedoelde volgens mij is dat de weg ernaartoe moet worden geplavait.	3.94
107	Dus dat je uitzicht krijgt op wat die al met die noodwet wilde.	4.52
113	Maar uiteindelijk de spoedwet werd en niet meer de noodwet.	10.32
114	Maar ja, kijk, je kunt een aantal dingen natuurlijk wel doen.	3.78
117	Grensbewaking, dat is problematisch in de uitvoering.	8.31
124	Dus ik vind wel dat hij een aantal goede dingen noemt.	3.77
125	Waar hij misschien een beetje de hoepen in de woestijn is.	3.79
126	Maar wat wel degelijk ook in de rest van Europa wordt uitgeprobeerd.	4.0
127	Dus dat wij nu achter de boel aanlopen als Nederland.	4.28
129	We doen het slechter dan gemiddelde andere landen nu die strenger zijn.	65.45
130	En dat was nou net niet de bedoeling van dit kabinet.	5.57
132	Wat is er het beste voor een streng asiel- en migratiebeleid?	26.0
135	Of nu een tienpuntenplan uitvoeren van meneer Wilde?	5.71
139	En denkt u dat het ook kans van slaag heeft dat het gaat gebeuren?	5.32
148	En ik vind dat voor de rechtse kiezer wel goed nieuws.	3.97
151	Die dat ook op een goede manier verstandig uit gaat voeren.	4.85
152	Ik denk dat de coalitiepartijen redelijk gematigd hebben gereageerd.	4.3
154	Dat er echt nog niet meteen een kabinetscrisis hoeft te volgen.	5.65
156	Jozef Eerdmans, lijsttrekker in ieder geval van jaar 21.	6.38
165	Er wordt eigenlijk vrij afgemeten gereageerd eigenlijk.	5.29
167	Nou, de heer Eerdmans was in ieder geval duidelijk.	3.74
168	En hij is van harte welkom bij de constructieve oppositie.	4.39
171	Het staat natuurlijk iedereen vrij om voorstellen te doen.	4.1
173	Want als ergens de vier partijen die nu in het kabinet zitten elkaar vinden.	15.04
176	En ik zie inderdaad met de heer Eerdmans wel degelijk.	3.75
177	Dat deze partijen daar ook met elkaar stevige afspraken over hebben gemaakt.	5.33
185	Naar aanleiding van een aantal vragen van de Tweede Kamer.	7.36
202	Nou, laten we zorgen dat we in ieder geval die wet.	4.27
210	Voor NSC is het het allerbelangrijkste dat de huidige asielwetten van minister Faber zo snel mogelijk door beide kamers komen.	6.96
212	De belangrijke column van Wouter de Winter wordt altijd veel gelezen op die vierkante kilometer op het Binnenhof.	4.64
213	En hij zegt over uw gematigde reactie, zo noemt hij hem.	8.87
214	Het rechtsstatelijke paradepaardje bereiden betekent voor NSC een enkele reis naar het abattoir.	5.48
216	De eerste reactie van NSC op zijn tienpuntenplan was dan ook lang niet zo afwijzend.	9.12
217	Als machtsverlies dreigt blijken principes in de politiek vaak best flexibel.	6.4
220	We hebben natuurlijk al even gekeken naar de voorstellen.	4.36
221	En ja, daar gaan we gewoon echt wel goed naar kijken.	4.05
222	En er zitten dingen in waarvan je kunt zeggen, ja, dat is eigenlijk al voorgenomen beleid.	4.42
228	Daar wordt momenteel ook door de mensen van Caspar Veldkamp goed naar gekeken.	5.32
229	Dus er zitten echt wel zaken in die voor een deel ook wel door de partijen denk ik gedragen wordt.	4.48
230	Maar het is nu denk ik te vers om daar een uitgebreide reactie verder op te geven.	4.03
231	En nogmaals, het staat iedereen vrij om voorstellen te doen.	3.78
233	De man van het AD, onze trouwe vriendje van de show hier bij Haagse lobby Hans van Soest.	4.22
236	Ja, eigenlijk dezelfde vraag die ik aan de Eerdmans stelde net.	4.19
237	We zijn een paar uur nu verder, na die persconferentie.	4.73
239	Waar hebben we nou eigenlijk naar zitten kijken met z'n halfmiddag?	4.56
240	Ja, ik vind, je moet altijd een beetje uitkijken bij deze coalitie met al te bouw te uitspraken.	4.44
241	Want Wilders heeft al vaker gezegd natuurlijk van, ik buig niet en ik heb geen rug op graad van een banaan.	3.68
243	Maar, ik had toch wel echt de indruk dat ik zat te kijken naar de aftrap van de verkiezingscampagne.	3.64
245	Ik bedoel, ik kan me niet voorstellen dat Geert Wilders, na alle kritiek die hij al heeft gekregen, na alle onderzoeken waaruit blijkt dat zijn eigen achterban het spuugzat is dat dit kabinet niks levert, een persconferentie gaat geven, tien echt zware eisen op tafel legt.	21.89
246	Daarbij zegt hij dus niet vrijblijvend en dit moet binnen een paar weken worden geaccodeerd.	5.85
248	En dat hij dan over een paar weken zegt, nou oké, ik heb een zin niet gekregen, we gaan gewoon weer door.	3.51
251	Want dit is natuurlijk, als je naar de afgelopen maanden kijkt, een klein beetje uitzoomen Hans, dan zijn we natuurlijk, eerst zijn natuurlijk allemaal tweets wel eens langskomen.	3.54
252	Als niet dit gauw gebeurt, dan stap ik op of trek ik de stekker eruit of weet ik het wat.	3.65
253	We hebben eigenlijk de laatste maanden gezien dat die tweets steeds vaker schouderophalend voor kennisgeven werden aangenomen.	10.08
255	Is dit ook een beetje weer om die tractie te krijgen, dat die woorden weer wat zwaarder vallen en dat het meer impact krijgt?	5.33
257	Kijk, het zou kijken, ik kan natuurlijk niet in het hoofd van Geert Wittels kijken.	3.96
258	En het zou best kunnen zijn dat het weer roepen om aandacht is en dat hij uiteindelijk inbindt, omdat hij weet dat dit kabinet, weet je wel, zijn enige optie is voor de PVV om nog iets voor elkaar te krijgen.	6.9
259	Maar die strategie van dingen roepen en het dan toch niet nakomen, ja, daar kun je niet eeuwig mee door blijven gaan.	4.44
261	De kiezers van deze vier regeringspartijen zijn heel ontevreden over dit kabinet.	26.14
262	En dat is niet omdat ze ontevreden zijn over de maatregelen die dit kabinet wil nemen, maar ze zijn ontevreden over het feit dat die maatregelen er maar niet komen.	7.2
263	Die vier zijn alleen maar met elkaar aan het ruzieën en die ministers die krijgen niets voor elkaar.	3.96
265	Ja, en dan helpt het natuurlijk niet als hij dan nu weer tien ijsje op tafel gaat leggen en over een paar weken zegt, oh nee, laat maar, we gaan toch maar weer door open tot de orde van de dag.	3.5
266	Het houdt, ja, ik kan me niet voorstellen met zijn ervaring dat hij dat blijft doen.	3.85
267	Maar Han, wat je dus nu ziet, ik zit ook te kijken dan wie gaan er vanavond naar die talkshows, je ziet dus eigenlijk dat de coalitiepartijen allemaal zeggen, u hoort morgen wel van ons.	4.21
269	We zien dat Wilders vanavond ook niet naar de talkshows gaat.	17.33
270	Hij kan moeilijk ook mevrouw aangemaast sturen, want die wordt onder vuur genomen.	4.1
271	Je ziet dus eigenlijk dat hij eigenlijk de enige die heel druk doet en de rest reageert er allemaal zeer afgemeente op.	4.12
272	En de vraag is, en alles wordt dus eigenlijk teruggelegd naar de minister van ja, als Wilders graag tempo wil maken, dan moet hij zijn minister wat verder opjagen.	11.26
274	Kijk, als ik een van die andere drie regeringsfracties was, ja, die strategie zou ik ook volgen.	3.81
275	Ik bedoel, je wil Kijk, uiteindelijk gaat dit ook een klein beetje om wiens schuld is het nou dat er niks voor mekaar komt op het terrein van migratie.	5.2
276	Migratie was toch het onderwerp van de verkiezingen in 2023.	15.5
277	Dat was de reden waarom veel mensen op de PVV hebben gestemd, overigens ook op NSC.	22.62
278	Omdat mensen willen dat er iets gebeurt aan migratie.	57.0
280	Nou ja, eigenlijk zegt Wilders vanmiddag in zijn persconferentie, nou, dat ligt eigenlijk aan de rest.	4.38
282	Ja, en de rest zegt nu dus eigenlijk, en dat snap ik dan wel, nee, het ligt niet aan ons, het ligt eigenlijk aan de PVV.	4.97
283	Want die hebben de minister van migratie en die doet er te weinig aan.	26.71
284	Kortom, je verwacht niet dat eigenlijk deze tien punten tot serieuze besluitvorming gaan leiden.	3.67
285	Nou, er zal ongetwijfeld tot hoog opgelopen coalitieonderhandelingen leiden.	3.66
287	Maar ik, ja, ik zie niet in hoe, kijk naar hoe die formatie liep, hè.	3.5
288	De zes maandenlang ruzie over hoe ver we konden gaan met migratie.	39.93
291	En dan nog verder gaan, ja, ik zie dat niet, ik zie dat niet vliezen.	3.6
292	Ik ga hartelijk danken, de politief verslaggever van het Algemene Dagblad, Hans van Soest.	4.62
293	En voordat wij het gaan hebben over die grote, grote NAVO-top met alle belangrijke defensielobby's daaromheen, waar Nederland inmiddels steeds meer een fluitje aan het meeblazen is, hoe groot en waarom, gaat u zo direct van onze gasten horen.	5.38
294	Eerst gaan wij schakelen met Roland Garros, oftewel Frans Open, Tennis, Mark Brasser, want er zijn Nederlanders op de baan.	7.76
296	Op baan zes speelt Arans Carus, zit diep in de derde set tegen de Colombiaanse Camilla Osorio.	11.17
297	Spannende partij, 4-3 in het voordeel van Arans Carus.	5.34
298	In de partij waar we veel momentum-switches zien, dan speelde de ene speelster weer een paar foutloze games.	4.73
299	Dan de ander weer, en zo wisselt het de hele tijd wie de bovenliggende speelster is.	3.54
300	En daardoor zit het ook zo dichter bij elkaar, 4-3 dus in het voordeel van Arans Carus in die derde set.	6.14
301	Baan 8, daar staat Tello Griekspoor, hij speelt tegen een Amerikaan, tegen Marcus Girone.	8.4
302	Eerste set verloor Griekspoor, tweede heeft hij gewonnen met 6-3.	8.85
303	Ja, en van Griekspoor kan je zeggen, hij staat een breek voor in de derde, 3-1 staat hij voor in de derde set.	6.71
304	Dat hij gewoon eigenlijk heel goed gravel tennis speelt, en dat hij zeker in de bovenliggende partij is.	3.95
305	Dus het ziet er goed uit voor Tello Griekspoor, en ook Arans Carus heeft zeker kans om de partij, die eerste ronde partij, eruit te trekken.	4.75
306	Ja, we beginnen maar eens met een wat uitgebreidere kennismaking met onze gasten.	3.43
307	Om te beginnen met een man die al jaren actief is voor verschillende grote bedrijven in de defensieindustrie.	4.46
308	En inmiddels aan het hoofd staat van het moederschip, zo mag ik dat wel zeggen.	3.58
309	De Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid werd ruim 40 jaar geleden opgericht om de overheid te bestoken met de belangen van die sector.	12.13
310	Opmerkelijk genoeg opgericht door diezelfde overheid.	3.9
311	En dat heeft Vadertje Staat geweten ook, want zeker de laatste jaren laat de industrie flink van zich horen.	6.29
312	Wil je je defensieapparaat echt weer op peil krijgen, geef ons dan een langetermijnperspectief.	5.27
314	Dat is de boodschap van de NIVD deze dagen, met voorzitter en oud-minister van CDA-huizen Raymond Knops als boegbeeld.	7.16
318	Dan ben je een belangrijke lobbyist in Defensieland.	9.36
319	Hoe verloopt dan eigenlijk het contact met de minister Brekelmans, de staatssecretaris Gijs Duinman?	29.83
324	Maar we zien elkaar regelmatig, maar niet op wekelijks basis.	4.23
329	Nou ja, ik bedoel, de koorts gaat over het daadwerkelijk krijgen van contracten.	15.97
331	Want hoe is dat binnenhalen van die contracten, die lobby daar naartoe, dat netwerken, die NAVO-top waar we natuurlijk naartoe aan het leven zijn met elkaar.	6.5
332	Is dat nog een belangrijk onderdeel van het hele traject of is het echt niks meer dan een ceremoniële afronding?	5.0
335	Maar twee gaat het over, oké, maar krijg je dat geld dan ook vervolgens bij defensiebedrijven die daadwerkelijk gesteld staan om dat geld ook daadwerkelijk te gaan gebruiken om spullen te kopen, om spullen te maken en om spullen te leveren aan defensie.	19.54
336	Zodat de krijgsmacht daadwerkelijk in staat is om te vechten als dat nodig is.	5.87
337	En aan uw stem toch, nog even los van welk percentage eruit komt, maakt u zich wel zorgen dat op al die vragen die u net achter elkaar afvuurt er nog heel weinig antwoorden zijn.	3.82
339	Ja, en dat is best wel een beetje verontrustend langzamerhand, geloof ik.	4.13
341	Kunt u daar iets meer over vertellen, want u zit daar dagelijks in, wij niet.	3.6
342	Nou ja, het is heel moeilijk, dat zie je in Nederland, maar dat zie je ook in andere landen, om daadwerkelijk te contracteren in te komen van wat we daadwerkelijk willen hebben.	4.54
344	Nou ja, het is niet geklets, het is vooral juridisch lastig.	3.85
345	Het is dat geld moet verantwoord worden, want het gaat over belastinggeld en dat begrijp ik.	4.27
346	Maar we hebben wel hele uitgebreide vredestijdprocedures ingericht, die maken dat echt elk dubbeltje nog steeds wordt omgekeerd en verantwoord moet worden, voordat er daadwerkelijk tot een contractering wordt overgegaan.	4.38
347	En dat heeft dus een hele lange weg voordat je daadwerkelijk tot een contract komt.	3.83
349	Ja, dan naar de man die afgaande op zijn cv hoogstwaarschijnlijk als kind in een ketel met geopolitiek is gevallen.	13.35
350	Het Kronenburg is al decennia een van de belangrijkste diplomaten die ons land rijk is.	28.42
351	In de jaren negentig was hij topambtenaar bij de Europese Commissie in de Zeros, werd hij kabinetchef van secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer bij de NAVO.	6.54
352	Toen werd hij ook nog eens de hoogste ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken, gevolgd door ambassadeurschappen in Parijs en Peking.	6.45
353	Ik ben er bijna, want tegenwoordig is Kronenburg partner bij FGS Globals, een prestigieus lobbykantoor met afdelingen in heel Europa.	5.48
354	Ja, meneer Kronenburg, toen wij u belden was u direct bereid, maar u zei ook ik ben er echt niet gerust op.	4.05
357	Dat er meer geld naar de ventie moet is denk ik ook duidelijk.	5.8
358	Maar waar het om gaat is dat het zo goed mogelijk wordt uitgegeven en zo snel mogelijk.	3.9
359	En wat je nu ziet gebeuren is dat er vanuit de NAVO is aangegeven dat we 5% meer moeten gaan uitgeven.	77.23
360	Nou, met de bekende splitsing 3,5 misschien voor aanschaf van allerlei spullen en anderhalf om onze infrastructuur te verbeteren.	4.45
361	Maar mijn vraag is eigenlijk, in hoeverre helpt dat ook bij de totstandkoming van een Europese veiligheid en samenwerking op dat gebied?	14.39
362	Want als je ook gaat, en daar is een aantal maanden geleden veelvuldig over gesproken, ook in het kader van de Coalition of the Willing en dergelijke.	5.09
363	Dan zul je als Europa zaken moeten gaan aanschaffen die nu nog door de Amerikanen worden geleverd zou je kunnen zeggen.	9.35
364	Waar moeten we dan denken, even dat ze een beeld meteen hebben?	5.48
365	Nou ja, bijvoorbeeld lucht of weer is daar in Europa nog niet sterk.	7.02
366	Ik zal niet een percentage noemen, maar we kunnen nog heel veel doen op dat gebied, collectief.	3.75
367	Maar dat moet je dan zeg maar zelf gaan ontwikkelen.	4.77
368	En het kan best wel zo zijn dat je ook in het kader van de NAVO daarvoor uitgaven kunt doen.	6.76
369	Maar het moet wel dan beide doelen kunnen dienen, zodat je aan de ene kant de NAVO versterkt en aan de andere kant ook denkt aan de Europese component.	6.49
370	Want mocht er ooit een moment komen, en ik hoop het niet, dat we niet meer kunnen vertrouwen op de steun vanuit het Westen, dan zullen we onze eigen zaken moeten gaan behartigen.	4.98
371	En daar heb je gewoon heel veel dingen voor nodig, die nu nog door de Amerikanen worden geleverd.	3.6
372	En als je die niet meer hebt, zul je er zelf voor moeten zorgen.	4.51
374	Dus daar moet wel een plan aan de grondslag liggen, een collectief plan van Europese landen, om dat samen te gaan doen.	4.43
377	En wat mij betreft zou dat ook een soort politieke beginsverklaring moeten zijn, waarin de landen die dat willen met elkaar afspreken, dat ze het gaan doen.	4.78
378	En om nog een stap verder te gaan, dat je ook kunt zeggen, Nou, als dat zo is, we hebben ook een nucleaire component nodig, want anders dan tellen we niet echt mee, globaal.	3.75
379	Dus zijn wij bereid, ook als Nederland, om onze schaar eventueel onder een Frans-Britse kernparleplu.	5.14
380	Nou, dat soort vragen moet nu aan bod komen, vind ik, om een goede discussie ook over bestedingen te kunnen hebben.	3.8
382	Ja, en dat is de volksvertegenwoordiger van dienst vanavond, de man die tot voor kort nog achter de schermen opereerde in Den Haag, als een van de topambtenaren van toenmalige woonminister Hugo de Jonge.	6.5
383	Maar toen Pieter Omtzigt zijn nieuw sociaal contact lanceerde, sprong Olger van Dijk aan boord.	6.72
384	Hij stapte over van het ministerie naar de Kamer, van het CDA naar NSC, en groeide snel door tot een van de sterkhouders van die fractie.	4.84
385	Hij werd fractiessecretaris, een van de belangrijkste functies die je in zo'n Tweede Kamerfractie kunt hebben.	7.71
386	En defensiewoordvoerder, maar bovenal verdienstelijk schaker.	4.32
387	Meneer van Dijk, toch even het torentjes schaak simultaan.	3.58
389	We hebben te maken met een winnaar van het evenement.	5.06
390	Ik heb ooit een hele mooie prijs van de heer Remkes gekregen, toen hij commissaris van de koning was.	4.45
391	Ik had toen remise gespeeld tegen een grootmeester.	6.16
392	Even voor de helderheid, dan speel je met twintig man tegelijk.	13.74
394	Dan ben ik toch geneigd om te vragen of dat grootmeesterschap nog iets betekent voor de voorbereiding van de NAVO-top.	5.76
395	Dat niet, maar het is wel de link met de introductie van de vorige gast, omdat ik het een brillante benaming vind van de hoogste ambtenaar van het Koninklijk Huis, waar wij beide ook hebben gewerkt.	4.22
399	Even toch, ik ben een beetje flauw met het brugtje, maar er komen wel wat vragen langs van meneer Kronenburg die heel politiek zijn.	3.57
401	Ja, maar kunt u ons een beetje ook meteen met wat heel korte ja-nee antwoorden wat helderheid verschaffen?	5.04
402	Nou, zonder plan geen financiering, dat vind ik een hele goeie.	3.94
403	En twee, ben ook voorbereid op het verder terugtrekken van de Amerikanen.	3.75
404	Daar gaan we niet van uit, maar ben daarop voorbereid.	3.46
405	En misschien wel aardig, omdat Pieter Omtzigt natuurlijk nog afscheid nam op het congres, om even de motie van Dassen Omtzigt te noemen begin dit jaar, die juist vroeg om zo'n plan B. Als de Amerikanen zich verder terugtrekken, wat betekent dat dan?	18.61
406	Het is altijd lastig om daarover te spreken, maar daar hoort inderdaad ook bij van wil je met de Franse Britten eventueel die kermacht verder uitbouwen.	5.6
407	Of in ieder geval die afschikking daarvan, want daar gaat het dan om.	4.07
408	Dus dat is even het antwoord in eerste instantie op de bijdrage van de heer Kronenburg.	3.72
409	Wat mij toch een beetje verontrust, maar ook echt verbaast, zeg ik heel eerlijk, dat je, als je toch kijkt, we gaan met Europa gaan van de ene elektroshock naar de andere, of het dan de brexit was, of de gast toevoer vanuit Rusland.	10.45
410	Maar nu moet je ook zeggen, het zijn we redelijk, soms wel verrassend, dat we toch doortastend optreden met de EU.	10.85
411	Maar wat nu hier aan de hand is, is we weten inmiddels hoe er in Amerika over de EU wordt gedacht.	5.41
413	We zien ook communicatie en signal dingen, nou dat is echt bijna op het schelde af.	4.7
416	Dus we weten eigenlijk het scenario waar we ons op moeten voorbereiden, maar hopen dat het niet gaat plaatsvinden.	4.0
417	We zien ook dat Frankrijk en Duitsland, tot voor kort slechte relatie, of zelfs helemaal geen relatie, we zien dat in ieder geval die beide landen het belang daar weer van inzien.	8.19
418	We zien ook commerciële mogelijkheden, kijk ook een beetje uw kant op, bedoeld.	3.56
420	Kijk naar bedrijf als VDL, maakt er tot een tijd geleden nog minis voor BMW.	7.74
421	Gaat nu terreinwagens maken, waar je mee in Afghanistan en andere landen zo binnen kan rijden.	20.72
422	Dus eigenlijk is alles aanwezig om nu snel te handelen.	3.83
423	Waarom lukt het niet om met de EU nu een adequaat plan te maken?	27.57
431	Er zijn ook grote stappen gezet die echt wel ingaan tegen beleid wat eerder is gaan.	4.93
432	Daar hebben wij ook in eerste instantie wat voorwaarden vanuit NSC aan verbonden.	4.64
434	Juist vandaag is dat pakket van die leningen ook er doorheen gekomen in een compromisvoorstel.	26.47
436	Dat was die discussie over die eurobonds, et cetera.	7.49
437	Nou, dat is echt wel een stap om snel dus ook meters te kunnen maken.	4.14
438	En uiteindelijk hebben we ook als NSC gezegd, nou als je die voorwaarden eraan verbindt, dan kunnen wij daar ook mee akkoord.	8.04
440	En dat geldt ook voor de ruimte die nu geboden wordt aan lidstaten.	5.33
441	Als je dat aanvraagt om die begrotingsregels voor defensieuitgaven wat op te rekken.	9.05
442	En dat maakt samen een pakket van maar liefst 800 miljard wat Europa nu investeert in zijn defensie.	16.12
443	Maar een ander punt vind ik wel, en dat is wel belangrijk om te noemen.	3.88
444	Kijk, of we nou willen of niet, we zijn volgens nog echt wel, en daar moeten we misschien ook wel blij mee zijn, met de Amerikanen verbonden.	4.61
446	Maar je moet voorbereid zijn op dat dat verandert, want die tijden veranderen.	4.13
447	Maar ik denk dat Europa daar een belangrijke schakel in is.	4.35
448	Maar wij hebben vanuit NSC juist ook bepleit, omdat die tijden veranderen, je moet meer vrienden maken.	3.6
449	En wat ik heel positief vind, we hebben daar ook een motie over ingediend, is om de banden met het Verenigd Koninkrijk weer aan te halen.	4.41
450	Als toch een speler die daar toch een beetje tussenin hangt na de brexit.	5.62
451	En je ziet dat er vorige week belangrijke akkoorden zijn gesloten, ook op het gefiet van defensie, waar wij als NSC om hadden gevraagd.	8.34
453	Dus denk niet te eenzijdig, nu moet de EU alles gaan oplossen.	5.86
454	Nee, denk ook, wat zijn onze partners, ook van oudsher, en hoe kunnen we samen zorgen dat onze defensie sterker wordt.	4.19
455	U kan meneer Huijger, dat is een stuk positiever wat ik hier nu hoor dan uw tussenstand.	3.83
457	En dan denk ik van, oké, er komt meer geld, maar hoe komt dat dan bij mijn bedrijf?	6.33
459	Ik heb een paar jaar geleden al gehoord, als bedrijf stond de CDS bij ons op het podium.	4.85
462	We moeten de productie gaan verdubbelen, in drie jaar tijd.	12.98
466	Moet ik zeggen, oké, er wordt gevraagd om meer capaciteit.	4.11
467	Ik zet een extra fabriekshal neer, ik trek mensen aan, maar ik heb geen contract.	4.16
468	Er is niemand die op dat moment zegt van, ik koop het bij u. Moet ik dat, ik zie niet hoe dat dat gebeurt.	3.55
469	Heel kort, want we gaan naar het nieuws en de reclame.	3.76
470	Wat is de huidige omzet van uw sector die u vertegenwoordigt?	4.1
478	En hoe dat defensiebudget dan verdubbeld kan worden hier in Nederland gaat u direct horen naar het nieuws en de reclame.	9.28
482	Een kleindochter erft het fotoarchief van haar opa.	82.7
487	Dat is ronduit verrassend, dat daar foto's van zijn.	4.04
489	En welk gat bestaat er tussen de beelden die we te zien krijgen en de realiteit van oorlog.	4.57
500	Wat je situatie ook is, je kan behoefte hebben aan meer contact.	3.99
502	Je doet iets wat je leuk vindt en ontmoet zo anderen.	9.56
503	Bijvoorbeeld via een eetclub, groepswandeling of sportles.	14.08
505	Vind elkaar via 1tegeneenzaamheid.nl Hey schat, weet jij of er op ons balkon een dubbelbak past?	3.86
506	Ja, bij Lucky Day maak je namelijk elke dag kans op 450.000 euro.	18.3
511	Bezoek tijdens het Hollandfestival Ring of Our Time.	14.65
513	Veertig kunstenaars uit vier continenten creëren een visionaire vertelling gezien door de ogen van oude godinnen.	19.23
514	23 tot met 25 juni in Internationaal Theater Amsterdam.	7.87
515	Tickets via hollandfestival.nl NPO Radio 1 9 uur, Annette Schut met het NOS Journaal.	6.92
516	In Liverpool is een auto ingereden op een groep feestvierende voetbalsupporters.	61.41
517	Op beelden is te zien dat de auto mensen raakt in de Britse stad.	82.27
518	Volgens de BBC zijn tenminste drie mensen gewond naar het ziekenhuis gebracht.	32.46
519	In het centrum zijn veel hulpverleners en agenten aanwezig.	10.58
520	De politie heeft de bestuurder van de auto aangehouden, een Britse man van 53.	45.53
522	In Liverpool waren honderdduizenden mensen op de been vanwege de huldiging van voetbalclub Liverpool.	27.5
523	In Den Haag is met verbazing gekeken naar het plan dat PVV-leider Wilders vanmiddag presenteerde.	9.97
524	Bij de presentatie dreigde hij met een kabinetscrisis.	6.95
525	Als het kabinet, waar zijn partij deel van uitmaakt, niet snel genoeg in actie komt met meer asielmaatregelen.	24.24
526	Zo wil hij alle asielzoekers aan de grens gaan weren en alle Syriërs terugsturen.	14.75
527	Volgens de VVD ligt het tempo van het invoeren van maatregelen aan asielminister Faber van de PVV.	41.23
528	Maar staat juist zij niet open voor structurele oplossingen.	4.4
529	Het OM pleit voor een verbod op kinderfeestjes in de klimhal in Amsterdam.	81.64
530	Dat wordt bekend tijdens de zitting tegen de directie van de klimmuur.	11.51
531	Naar aanleiding van de dood van een jongen van elf.	51.22
533	De directie moet, als het aan het OM ligt, ook een boete van 50.000 euro betalen en een werkstraf uitvoeren.	16.39
534	Minister Faber heeft de bedbadbroodregeling in Amsterdam ten onrechte stop gezet, oordeelt de rechter.	71.29
535	Die 24 uur opvang is bedoeld voor vreemdelingen die geen recht hebben op een verblijfsvergunning.	30.73
537	Faber wilde de financiering per 1 januari stop zetten, maar volgens de rechter is er geen goed alternatief.	13.49
538	Het weer, vannacht kan het hier en daar regenen en koelt het af naar een graad of elf.	6.08
539	Morgenochtend buien, in de middag tijdelijk droger en dan laat ook de zon zich af en toe zien.	3.91
542	Wie anders dan Geert Mak laat ons zien hoe actueel de geschiedenis kan zijn.	5.24
543	In zijn nieuwe boek Wisselwachter vertelt hij meeslepend over Amerika en Europa in turbulente tijden.	7.95
544	Over Roosevelt's vertrouweling Harry Hopkins en de grote politieke bewegingen in de jaren 30 en 40.	10.48
549	Als je groots denkt, heb je een private bank nodig die dat ook doet.	6.88
554	Heb je de verse maaltijden van Uitgekookt al geprobeerd?	7.22
555	Bestel nu je eerste maaltijden voor maar 5,95 per stuk.	7.45
559	Hey schat, weet jij of er op ons balkon een dubbelbad past?	5.73
560	Ja, bij Lucky Day maak je namelijk elke dag kans op 450.000 euro.	18.3
565	Welkom terug tot half tien luisteren naar WNO Haagse Lobby.	6.07
566	Het programma over het spel en de knikkers in politiek Den Haag.	6.85
567	Datzelfde Den Haag dat binnen een afzienbare tijd het internationale toneel is voor de grote NAVO-top.	7.94
569	Want er is ontzettend veel aan de hand in de defensie-industrie.	8.94
575	Er zijn een aantal grote producenten in Nederland die al hun productieproces aan het bijdraaien zijn.	10.22
578	En hoe zit het eigenlijk met de centrale aansturing in Europa?	27.09
583	En kan je in samenhang ook minder afhankelijk worden van die Amerikanen?	7.61
584	Deze en vele andere vragen leggen wij voor aan onze drie gasten.	4.11
587	Dat is de belangenorganisatie van de Nederlandse defensie-industrie.	17.41
588	Die vertelt dus net vlak voor het nieuws dat hij toch echt van 18 naar 16 miljard wil.	11.41
591	Hij is oud-top-diplomaat en tegenwoordig lobbyist voor heel veel defensiematerieel.	6.41
592	Ja, onder andere ook de onderzeeboot was hij een tijd geleden nog bij betrokken.	7.88
593	Gaat u direct nog vertellen waar hij nog meer bij betrokken is.	3.59
597	Voordat wij die vragen gaan beantwoorden gaan we eerst schakelen met Parijs.	3.73
612	Maar knopte zich daarna puntje voor puntje terug in de partij.	3.52
615	En dus is Aranske Rus door naar de tweede ronde hier op Roland Garros.	6.32
617	Telo Griekspoor staat te spelen tegen het Amerikaan Marcus Girone.	11.02
624	Ja, de aanstaande top in Den Haag valt of staat bij de vraag.	6.08
626	Komt er een hogere NAVO-norm waar alle landen zich ook achter kunnen scharen?	24.42
628	Vijf procent, een norm waar de maag van mede minister van Financiën van om zal draaien.	8.08
629	Waar halen de lidstaten in hemelsnaam dat geld vandaan?	10.52
630	Gelukkig dook crisismanager des vaderlands Mark Rutte al snel op met een bezweringsformule.	6.72
631	We verhogen de NAVO-norm naar vijf procent, maar daarvan hoeft maar drieënhalf procent daadwerkelijk naar Defensie te gaan.	73.72
632	De rest mag naar infrastructuur of de industrie, sectoren waar Defensie wat aan heeft.	13.56
633	De vraag is of de secretaris-generaal van de NAVO met deze formule de NAVO-top tot een goed einde weet te brengen.	6.0
634	In Den Haag was daar vorige week in ieder geval al één partij die vol in de armen van Mark Rutte viel.	8.48
635	De regeringspartij NSC wil dat Nederland flink meer geld gaat uitgeven aan Defensie.	76.42
637	En NAVO-baas Rutte wil dat Nederland drieënhalf procent van de economie gaat besteden aan Defensie.	87.21
638	Dat gaat naar schatting om zo'n vijftien miljard euro extra per jaar.	16.41
639	En op termijn wil de partij zelfs doorgroeien naar vijf procent.	9.72
640	En dat is dan toevallig ook de wens van Donald Trump.	4.91
641	Ja meneer Van Dijk, u hoorde Mark Rutte dat voorstellen en u dacht, dank Mark, best een goede oplossing.	6.2
642	Nou nee, wij dachten, laten we eerst kijken of er een goed plan ligt en of het reëel is.	3.67
643	En laat nou diezelfde dag dat wij naar buiten gingen, net een paar uurtjes daarvoor, dat was niet toevallig, het plan, de doorrekening van de NAVO-capaciteitsdoelstellingen bekend werd.	6.86
647	En dan zie je inderdaad dat we een been moeten bijtrekken op luchtafveer.	5.96
648	Ook meer op het lange volk kunnen houden, maar ook bijvoorbeeld op logistieke zaken.	3.76
649	En als je dat vertaalt, dan kom je inderdaad op die drieënhalf procent uit van Defensie uitgaven.	34.36
651	Dat hebben we ook naar voren gebracht in het debat.	6.44
652	Want daar zit zeg maar de Homeland Defense, dus ook het Caribisch Koninkrijk bijvoorbeeld verdedigen.	23.2
653	Maar ook bijvoorbeeld de Host Nation Support aan andere bondgenoten, transport mogelijk maken, nog geen eens bij.	5.43
655	Maar daar ligt dus wel degelijk een goed plan onder.	4.2
657	Daar moet je ook verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid van Nederland en Europa.	6.09
660	Meneer Kronenburg, u houdt het geopolitieke toneel goed in de gaten.	3.83
661	De Belgen zijn het bij de vorige formatie net pas eens geworden over twee procent.	68.21
662	Hoe groot is dat u de kans dat er echt, dat bijvoorbeeld het voorstel van de NSC misschien wel de NAVO topcompromis wordt?	16.93
665	Ik denk dat als het vijf wordt en anderhalf voor de infrastructuur, dat in Nederland wat ze de logistieke alliantie noemen er heel blij mee zal zijn.	6.38
672	En ik vrees eerlijk gezegd, als je ziet dat er nu maar 23 van de 32 NAVO-landen zijn die de 2%-norm halen.	43.42
673	Dat het best nog een hele opgave wordt voor alle lidstaten om, als ze dat al willen, ook die drieënhalf of vijf procent uit te komen.	7.07
674	En ik weet helemaal niet met wat onze Amerikaanse president te velen zal zijn.	4.29
676	Of gaat hij ermee instemmen dat het nog even kan gaan duren?	5.74
677	En ik moet toch nog even wat we in het begin hebben behandeld.	3.56
678	Wat betekent dit voor onze eigen Europese defensiecapaciteit, mocht het zover komen?	14.04
679	U weet dat niet, vele met u, maar u kent waarschijnlijk toch mensen die op de plekken zitten waar u heeft gezeten.	3.62
680	Is er wel nog in die zin normaal diplomatiek contact eigenlijk tussen bijvoorbeeld Nederlandse topambtenaren en die in Amerika om dit soort vragen in die aanloop te beantwoorden?	35.62
681	Ja, kijk, op dit moment wordt er in Brussel, denk ik, dagelijks vergaderd over het slotcommuniqué.	3.42
682	Wat er uiteindelijk naar buiten moet worden gebracht aan het eind van de NAVO-top.	5.73
684	Daardoor moet ook worden aangegeven, zeg maar, op welke termijn dat percentage moet zijn bereikt.	5.01
686	Het is nu nog open, denk ik, want ik weet het niet, maar ik denk nog niet dat ze eruit zijn.	3.56
687	En het zou heel goed kunnen zijn dat het pas op de top zelf, door de principles, dus de president en de premiers en dergelijke, moet worden afgehamerd om te kijken of ze eruit kunnen komen.	5.47
689	Want het is in de onderhandeling misschien ook wel strategisch om die spanning enorm te laten oplopen.	5.33
690	Ja, maar er zijn natuurlijk landen, ik zal ze niet met name noemen, die daar denk ik wel heel veel moeite mee zullen hebben.	4.14
693	Ik weet niet, ik span je, u noemde zelf België al, die denkt dat die heel veel moeite mee zullen hebben als ze verplicht zouden worden.	5.97
696	Om de moeite om dat been bij te trekken en gelijk al 3,5 of 5 procent te gaan uitgeven.	4.28
698	Eén is dat het een enorme hap in je begroting is, dus dat gaat op andere punten in je, nou ja, de zorgen met onderwijs of waar nou ook pijden.	5.4
699	Maar het andere punt is, dat noemen we zogenaamde onderuitputting, is dat het best moeilijk om zoveel geld uit te geven.	8.4
700	Tegelijkertijd betekent dat ook dat je dan heel zorgvuldig moet gaan kijken, wat wil ik met dat geld gaan doen?	4.74
702	Want sommige dingen die ik nodig heb, die kan ik niet onmiddellijk krijgen.	3.73
704	Dus wat heeft het dan voor zin om in het eerste jaar zeg maar al 5 procent opzij te zetten, terwijl je nog niet zeker weet dat je het uit kunt geven?	8.56
705	Dus dat is mijn punt ook een beetje, dat je moet kijken, wat hebben we dan precies nodig?	5.01
707	Ook even naar Hans Huigen, directeur van de Nederlandse Defensieindustrie.	10.03
708	Vorige week berichtte de Algemene Rekenkamer, verantwoordingsdag, dat er, we zitten nu op uit mijn hoofd 2,05 procent NAVO-norm in Nederland.	44.09
709	En er ligt nu al 3,3 miljard op de plank bij Defensie, wat men gewoon niet kwijt kan. Ook met uw kennis van de industrie, hoeveel onderuitputting krijgen we dan op het moment dat we naar 3 of 3,5 procent gaan?	55.22
710	Nou ja, nogmaals, als je procedureel zodanig jezelf in de vingers snijdt dat het heel erg moeilijk is om dat geld uit te geven, ja, dan blijft dat zo.	5.72
714	Dat betekent dat je op een andere manier je verantwoording moet gaan regelen.	4.13
715	Dat betekent dat je waarschijnlijk het risico wat meer moet gaan nemen, dat je niet krijgt wat je had verwacht.	4.21
716	Of dat je investeert in bedrijven om productie op te zetten, waarbij je niet op het juiste moment al geleverd krijgt.	8.96
717	En dat is een beetje waar we, dus de risicobereidheid bij de overheid om Dus de overheid moet ze minder als een bureaucraat opstellen, maar meer als een soort ondernemer die risico neemt?	12.79
719	Ja, er zijn natuurlijk, dat zou je kunnen beamen, Hans, onderwerpen waarbij je als overheid hand in hand met de bedrijfsleven de zingen moet ontwikkelen en bijhouden.	5.0
720	Kijk, dat het op het dronegebied gebeurt, dat verandert wekelijks.	11.01
721	Dus je zult ook als overheid daarin moeten investeren om de ontwikkeling mogelijk te maken.	6.51
722	Mag ik die even, en daarna ga ik u echt het woord geven.	4.03
723	Maar even, dit is wel een heel mooi voorbeeld, dit vertelden jullie eigenlijk voordat we de uitzending begonnen.	3.63
724	Is dat ieder land, dus drones, iedereen wil natuurlijk zoveel mogelijk drones hebben.	7.51
725	Die drones is ieder land voor zichzelf aan het inkopen.	23.19
726	Dus die komen van andere productielijnen, die communiceren niet met elkaar.	14.23
727	En je voelt nu al aankomen, zo direct, hebben we een leger, een Europees leger van drones, die allemaal verschillend zijn.	3.75
730	En ik denk dat we daar als politiek ook wel breed voor pleiten om wat anders te doen.	4.28
732	Dat begint overigens ook wel degelijk inderdaad met simpelere procedures.	3.9
733	Ik denk dat er ook wel breed draagvlak voor is in de Kamer, alleen het is nog steeds geen feit.	5.77
736	Want we zitten natuurlijk in de NAVO en we hebben nu inmiddels ook een Europees gepoot.	33.16
737	Dus je ziet, je hebt gezamenlijke inkoop op het NAVO vlak.	5.72
739	En wij hebben er ook wel zorgen over van hoe zorg je dat het elkaar versterkt.	4.43
741	En uiteindelijk wil je inderdaad meer standaardisatie.	4.31
742	Niet veertien verschillende hulzen voor allerlei panzerhouw ietsjes of wat dan ook.	3.51
743	En dat is wel wat er op dit moment aan de hand is in Europa.	3.74
749	Het is altijd de vaste traditie dat de Amerikaanse de hoogste militair leveren.	7.36
754	Nee, maar wij dus even Onderschat niet de Nederlandse Misschien is het toch goed om hier met de heer Kronenburg aan tafel te zeggen dat Nederland echt een partij meeblaast.	6.94
755	En meneer Veldkamp heeft vandaag ook weer Hongarije aangesproken op de een en ander.	6.0
760	Maar goed, wat we hier een beetje uit het oog verliezen is dat we praten over Nederland en de Nederlandse defensieindustrie en wat wij moeten uitgeven.	5.45
761	Maar we moeten ons ook realiseren dat Nederlandse bedrijven ook kunnen en moeten leveren aan andere landen.	5.92
763	Want Nederland heeft vergeleken met andere landen niet zo'n hele grote defensieindustrie.	44.42
769	Maar moet je ook zorgen dat ieder land aan zijn trek komt.	4.89
770	Maar daar kom je toch weer terug bij dat leiderschap uit.	3.81
771	Dat betekent dat je misschien ook wat tegen die Amerikanen moet durven ingaan.	4.55
772	Dat betekent wij gaan ook nadenken over Europese productie vanuit Europa.	5.04
773	En niet helemaal meer ook die afhankelijk van de Amerikanen maken.	9.11
776	We hebben hele discussie in de Kamer gehad over moeten we niet naar de Rafales en de JSS niet meer bestellen.	78.93
779	Wij willen wel het beste materiaal voor onze mensen.	3.98
783	We zitten in dat project ook met de industrie overigens zeg ik tegen de heer Huigen.	9.83
784	Dus ik zou het heel onverstandig vinden als we nou te snel zouden zeggen van nou.	3.87
785	We moeten vooral ook op dat punt helemaal op eigen nemen staan.	4.19
786	Maar laten we nou meneer Kronenberg gaf een ander voorbeeld.	4.33
791	Wij vinden het belangrijk dat we dat zelf moeten produceren.	4.63
795	Dan zou je dat in potentie in Europa kunnen gaan ontwikkelen.	5.57
802	We moeten misschien van Dutch dome een makelaar in Europa gaan uitrollen.	7.55
803	Dan hoop ik dat we daar met elkaar inderdaad een stap kunnen zetten.	4.55
813	Hans Heugen voorzitter of directeur van de Nederlandse defensieindustrie.	12.0
815	Af en toe is een Amerikaans product evident het beste.	4.51
816	Maar nemen ze risico met een Nederlands of een Frans product.	7.63
819	Kijk, je wil in eerste instantie wil je, en daar ben ik het helemaal mee eens, wil je dat de huidige krijgsmacht de beste middelen krijgt.	4.5
820	En die hebben we nog niet ontwikkeld op bepaalde terreinen.	4.53
821	Bijvoorbeeld op het terrein van Air Missile Defense.	10.75
823	Maar je moet wel op het termijn zeggen van, oké, wanneer willen we dat wel realiseren.	4.19
824	Dus als je zegt van, we willen iets over vijf jaar ontwikkeld hebben, wat dus luchtafweer betekent.	15.71
826	Dan weet je dat je, oké, op korte termijn koop ik nog steeds de spullen waar ze op dit moment bij de fabrikant te koop zijn.	3.64
827	Maar ik geef wel perspectief aan Europese bedrijven, inclusief Nederlandse bedrijven, over waar ze in kunnen ontwikkelen.	4.55
828	En waar ze dus ook in kunnen investeren, als ze maar weten dat ze dan ook gewoon aan de bak kunnen komen.	4.3
829	Als we door blijven gaan op deze manier, dan blijft het altijd de beste spullen.	4.5
830	Ja, dat is Amerikaans, omdat dat groot kan worden aanbesteed, groot kan worden ingekocht en lange termijn contracten.	7.18
831	Isra, meneer Kronenberg, kijk u ook aan, want u zit ook op het internationale speelveld.	4.72
832	Tras jullie allemaal, maar is de klacht die we hier aan tafel horen van, we zien dat er mooie bedragen gereserveerd worden, we zien dat er een ambitieniveau is.	3.75
833	Maar we krijgen het eigenlijk niet voor elkaar om het van het gereserveerde bedrag bijvoorbeeld bij een Nederlandse producent te bestellen.	11.49
834	Is dat een Nederlands probleem of zien we dat bij alle lidstaten?	15.98
835	Nee, ik denk dat het overal wel speelt, ook in de landen zelf.	5.88
836	En er worden natuurlijk enorme bedragen genoemd, ook in Duitsland natuurlijk.	6.98
837	Ook miljarden, maar iedereen weet ook wel dat het best wel lang kan duren voordat die daadwerkelijk worden uitgegeven.	5.98
838	Dus dit is een enorm lang moment tussen de aankondiging en het daadwerkelijk uitgeven voor nieuwe tanks of wat dan ook, bijvoorbeeld in Duitsland.	4.6
839	En natuurlijk, er worden verwachtingen gewekt, maar je zult, denk ik, het zijn bijzondere tijden, dus je hebt bijzondere maatregelen nodig.	3.6
840	Maar ik wil toch naar die hoofdvraag toe, want het programma heet niet voor niks wederhaagse lobby.	4.09
842	Kijk, het Nederlandse defensieproductie zit hem vaak niet in het totaalproduct, maar wij leveren heel veel onderdelen ook van.	9.05
843	Dus we moeten dan samenwerken met andere landen en met elkaar tot het eindproduct komen.	4.26
844	Ik noem er toch even een paar, ook voor dat luisteraar, dat we een beetje een idee hebben.	3.43
845	Talis zou je toch wel echt kunnen kennen uit de krant of van de media.	4.98
846	Het Damenshipyard, er worden veel schepen gemaakt, maar ook oorlogsschepen.	7.64
847	WL, er werden in Brabant, er werden ooit ook verschillende auto's gemaakt, onder andere de mini namens BMW.	10.68
848	Maar er worden dus nu, ja, terreinwagens zeg ik het zo, zeg maar, in ieder geval defensiewagen.	5.13
849	Scheeptwerven Fokker, de oude Fokker nog, ook onderdelen gaat om.	5.15
851	Ja, maar hoe kom je nou met die losse producten, dat zijn er nog veel meer dan deze bedrijven.	4.59
852	Hoe kom je nou tot dan een gezamenlijk Europees plan en kun je daar dan je steentje in bijdragen?	9.39
855	Enerzijds, je hebt een eindproduct die je aangeeft, wat je direct kan leveren aan de defensieorganisaties in Europa of Nederland.	3.83
856	Maar je ziet ook heel veel bedrijven, zoals u elkaar geeft, die dus onderdelen maken van systemen.	3.93
858	Maar dan zul je wel met elkaar moeten afspreken, welke technieken of welke wapensystemen gaan wij nu bouwen in Europa.	6.44
859	En dan kan je dus die bedrijven bij elkaar gaan brengen om te zorgen dat die Europees dan een aantal consortia gaan vormen om dat ook te ontwikkelen.	7.51
861	Alleen het lange termijn perspectief voor deze bedrijven is er op dit moment niet.	4.08
862	Maar er zit nog een punt bij, dat is dat natuurlijk alle landen eigenlijk het geld dat ze hebben, of lenen in Brussel of wat dan ook, het liefste in hun eigen land uitgeven.	4.28
863	Zoals wij nu ook zitten pushen op als Nederlandse industrie.	6.71
865	Dus je zult afspraken moeten maken, eerst inventariseren, wat hebben we collectief nodig?	7.66
868	En dan moet je als het zo zou zijn dat er veel moet worden uitgegeven in Duitsland of in Frankrijk of in het Verenigd Koninkrijk, ook wel met elkaar compensaties afspreken.	3.74
869	Dus dat je als Nederlandse industrie, je gaat dan misschien tegen orders krijgen, want dat moet er allemaal bij, want anders blijf je op dat nationale verlang hangen.	7.3
871	Dat is zeker het geval, maar ik denk alles wat genoemd wordt, dat een goede richting is.	4.1
872	En kijk, de vraag is ook, wat kun je als overheid doen?	6.37
873	De nood is aan de mannen, dus je moet meer doen dan eerder.	3.93
874	Nogmaals, ik heb eerder gezegd, wij zijn die stap ook overgegaan om meer Europees te doen als de NNC.	7.1
875	En als je nou kijkt naar dat pakket wat vandaag dus als compromisvoorstel nu voor de Raad van Morgen van Algemene Zaken voor ligt, dan schrijft dat dus ook voor dat je die lening alleen mag benutten als je samenwerkt.	11.36
876	Dus je kunt niet in je eentje dat aanvragen, nee, je moet ook met landen samenwerken.	4.72
877	Wat ik positief vind, is dat we dus niet alleen dan op de EU focussen, maar ook op bevriende landen als Noorwegen, Verenigd Kamer, dat zit daar ook bij in.	6.25
879	Dus ik denk dat dat wel een manier is waar je ook als overheid deze richting en ontwikkeling die we echt op moeten gaan, kunt stimuleren.	5.16
880	Meneer van Dijk, ik wil u nog even iets laten horen.	3.52
881	Dan maken we even een stapje weer naar dat Binnenhof, naar Den Haag, naar de piek van de voorjaarsnota onderhandelingen.	4.33
882	Want dan hoor je bij behoorlijk veel coalitiepartijen een dergelijk sentiment.	4.84
883	Als u bedoelt dat wij meer moeten besteden aan defensie in de nationale hoofdsteden, dan wij gaan zelf die discussie voeren bij de voorjaarsnota, misschien al eerder.	5.33
884	Dan is dat voor ons zeker niet onbespreekbaar, maar daar hoort tegelijkertijd bij dat we dan ook wel geld geven aan de noden van de mensen in ons eigen land.	4.99
885	Dus als het gaat om de dure boodschappen, de hoge huren, de energierekening, weet u, dat hoort ook bij die discussie.	4.5
887	Eens dat we breder moeten kijken en dat je niet Nederland kapot moet bezuinigen om dit mogelijk te maken.	5.82
888	Maar ik hecht er wel aan, er werd net al Spanje en Italië genoemd, we staan er ontzettend goed voor als Nederland.	5.15
889	We hebben heel veel ruimte, we hebben een van de laagste staatsschulden ter wereld, in ieder geval van de ontwikkelde landen.	44.56
891	Als je kijkt in de voorjaarsnota, dan zie je dat we volgend jaar ook nog gewoon 2 miljard extra hebben, en het jaar daarna gewoon 10 miljard te besteden.	37.05
892	Dus wat wij hebben gezegd ter dekking voor de komende jaren, kijk wel, nou, ook even of je wat meer die ruimte ook benut.	3.56
893	En tegelijkertijd is het eerlijke verhaal, dit is structureel, op de lange termijn, dit kan niet zonder pijn.	3.99
895	Maar dan wil ik toch één scenario even, dit is een enorm wat als scenario, maar allow me.	3.9
896	Over vijf jaar is die NAVO-norm, ik noem maar wat, 3,5 procent, misschien wel 4 procent.	14.63
897	De onderuitputting, dus het geld wat nog op de plank ligt bij Defensie, is dan waarschijnlijk vele malen hoger dan 3 miljard.	45.54
898	Misschien wel 5, misschien wel 6, misschien wel nog meer.	3.53
899	En op dat moment zit NSC nog steeds in het kabinet, en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, uiteraard van NSC-huizen, want bestaand zekerheid is uw kernthema.	8.84
900	Degene die wel wetten door de Kamer krijgt, door het gebied van arbeidsmigratie.	61.75
901	Nou, die komt naar u, laten we hem gewoon nog eens Eddie van Heijem noemen in dit scenario.	3.78
902	En die zegt, Olger, ik heb dat geld van Defensie nodig, want anders kunnen we de bestaandszekerheid niet waarborgen.	8.38
903	En dan heb je als een goed begrotingskabinet al daarvoor natuurlijk gekeken hoe je dit doet.	4.57
904	Misschien toch even voor de helderheid, ook voor de luisteraars.	3.56
905	Er moet natuurlijk wel dergelijk een termijn worden gekoppeld aan wanneer je dat bereikt.	4.35
907	Wat wij hebben gezegd is, doe nou 2032, dat is 7, 8 jaar, dat is veel sneller dan de vorige norm.	12.51
908	Want nou, er is wel wat aan de hand in Europa, maar dan kun je het nog gaan hebben.	3.73
909	En ik denk dat het ook aan de lidstaten wordt overgelaten, hoe snel je dat gaat doen.	4.23
910	Ga je dat lineair doen, zeg maar in zijn gelijke stapjes van 0,2, om er te komen van 2 naar 3,5?	5.81
912	Dat kan allemaal, maar op het moment dat je dat, en ik denk dat we dat moeten gaan doen na de NAVOL-top, in de begrotingsstukken bij Prinsjesdag, dan ga je er echt een doorkijk geven.	6.53
913	Als je dat hebt, dan kun je daar ook op gaan begroten.	4.26
914	Kijk, en die onderuitputting is dan een probleem van vele jaren, die moet je aanpakken, maar die hangt niet per se samen met dit ingroeipad.	4.81
915	Er is natuurlijk één probleem, dat is denk ik dat Poetin, als het daar vandaan komt, niet gaat zitten wachten tot wij klaar zijn.	6.1
917	En ik denk ook als er iets van plan is, en nogmaals, niemand weet het, dan wacht hij ook niet tot Trump weer uit het witte huis is.	4.85
918	Dat betekent wat mij betreft dat we nog maar twee of drie jaar hebben waarin we er in ieder geval over moeten zorgen.	3.92
919	En dat die periode is kort, maar dat we dusdanig ver gevorderd zijn, ook in de Europese samenwerking, dat we in ieder geval iets kunnen.	3.77
921	In de defensiewereld wordt al eens het grapje gemaakt, als wij nou alle procedures die wij in West-Europa hebben bedacht voor defensieuitgaven zouden sturen naar Rusland.	12.45
922	En we sturen een klein beetje materieel wat we hebben naar Oekraïne, dan wint Oekraïne deze oorlog automatisch.	23.51
924	Alle procedures, alle processen zijn in Rusland opgeheven op dit punt.	7.5
925	Als je kijkt naar Oekraïne, hoe dichter je bij het front komt, hoe meer voorfinanciering er mogelijk is.	36.74
926	Dus daar wordt gewoon aan bedrijven, hoe dichter bij het front, wordt voorgefinancierd.	5.62
927	Maakt mij niet uit wat je ermee gaat doen, als je er maar iets mee gaat doen voor de oorlogsbehoeften die we hebben.	5.46
929	Dus de ene is totaal aan het opschalen, heeft zijn hele economie veranderd.	19.25
930	En de andere zorgt ervoor dat de defensieindustrie daar volop geld en aandacht krijgt om snel te ontwikkelen, om door te ontwikkelen, et cetera.	28.6
931	En dat betekent dat zij nu in staat zijn bijna om hun eigen materieelbehoeften zelf in te vullen.	4.07
932	En wij straks, als West-Europa, afhankelijk zijn van de defensieindustrie in Oekraïne, om ons daadwerkelijk te kunnen supporten.	16.86
933	Dat is op dit moment de stand van zaken, als wij niet zelf gewoon de tijd maken om daadwerkelijk snel nu actie te gaan ondernemen.	4.19
934	Je zit toch eens te denken, er werd een paar keer ook, was het onduidelijk of hij wel of niet zou komen, Trump.	9.93
935	Stelt u voor dat hij nou op een of andere manier, dat hij weer iets eist en dat ze daar niet, zoals u net al aangaf, die perscommunicaten die we na afloop krijgen, die waren nu in de maak, gewoon as we speak.	3.73
937	Wat zijn een beetje, hoeveel scenario's worden er uitgewerkt meestal?	4.14
939	En ik ga er bijna vanuit dat het op de top moet worden beslist.	3.99
941	Als hij niet tevreden is, dan zal hij denk ik rechts van keert maken.	4.17
942	Of als hij van tevoren weet dat er toch niet van komt, dan heb je altijd nog kans dat hij van deelnaam afziet.	4.41
946	Je zit dus te onderhandelen met andere ambtenaren uit Amerika, die misschien ook zelf niet weten wat de grilligheid van de president Dat is zo.	6.29
947	En dat is ook tijdens de eerste periode Trump gebleken.	11.47
948	En toen zat ik in Peking en toen waren ze aan het onderhandelen over tarieven.	6.14
949	En toen hadden de Amerikanen met de Chinese afspraken gemaakt waar ze het allemaal over eens waren.	25.62
950	En overnight kwam er een nieuwe tweet, kon zo nieuw beginnen.	5.85
951	Dus ja, dat is de situatie waar we ons nu in bevinden.	4.14
952	Maar we weten sinds vorige week dat hij gebeld heeft Trump met schoof en dat hij gaat komen.	36.86
953	En natuurlijk hebben we president Zelensky ook uitgenodigd.	12.19
954	Nou, er gaan verschillende seatings zullen er zijn.	3.66
955	De plenaire vergadering is natuurlijk gewoon met de 32.	4.42
956	Dus daar zullen ze nog achter de schermen een oplossing voor moeten verzinnen.	4.1
957	Maar ik ga er vanuit dat ze er allebei zullen zijn.	3.78
958	Maar het belangrijkste is natuurlijk die eerste dag, die plenaire vergadering, kom je met die 32 bondgenoten tot een nieuwe norm.	4.08
961	Voor ons is het wel belangrijk dat Breckermans en schoof niet alleen een goed gastheer is en zorgt dat we daar tot overeenstemming komen.	4.45
962	Maar dat wij natuurlijk als Nederland ook het goede voorbeeld geven met een goede inzet.	4.59
963	En dat is natuurlijk de reden dat wij vorige week ook die voorzet hebben gedaan.	3.95
964	Ik hoorde gisteren oud-minister van Defensie mevrouw Ollongrand op televisie.	6.31
968	Dat is nu eigenlijk voorgesteld nog niet afgewezen door Trump.	29.43
970	Hoe stijf moet Nederland, maar ook de rest van de organisatie hier de poot houden?	10.64
971	Dus stijf ervoor dat die Amerikanen zeggen, dat komt ons eigenlijk heel slecht uit.	6.16
973	Hij is ook niet lid van de NAVO, dus hij heeft daar niks te zoeken.	5.8
975	Ik ga ervan uit dat het Nederlands kabinet, onderleiding van de heer Schoof, hier al een goed gesprek over heeft gehad.	7.83
976	We hebben ook in het debat daarna gevraagd de heer Breckermans.	6.25
979	Dus daar ga ik van uit dat ze allebei aanwezig zullen zijn.	3.51
980	Misschien op verschillende momenten, maar ze zullen allebei aanwezig zijn.	3.64
983	En als toch Trump onverwacht of ongewild ineens toch gaat duwen van ik wil het niet, dan?	8.8
984	Dat gesprek is denk ik aan de voorkant gegaan waar het hem om gaat.	3.96
985	En eigenlijk NSC ook, zou ik maar zo zeggen, is dat we een goede norm stellen, een ambitie.	4.33
986	We moeten echt naar veel hogere defensieuitgaven gaan, ook in een kortere tijdsbestek.	6.02
988	En in alle eerlijkheid, zonder hem in zijn vorige termijn, hadden we dit gesprek eerder ook niet gehad.	4.09
989	Tuurlijk is Oekraïne en de Russische agressie daar ook debat aan.	38.16
990	Maar we moeten wel eerlijk zijn, zonder Trump hadden wij niet nu die overtuiging ook gehad dat we als Europa meer op eigen benen moeten staan.	11.44
992	Ik moet eerlijk zeggen dat Zelensky moet bij die top zijn.	5.8
993	Als je dat niet doet, geef je het groene licht aan Poetin, dat hij precies kon doen wat hij van plan is, wat hij nu ook al doet.	6.89
995	Met deze alarmerende woorden gaan wij afronden en dank ik mijn gasten.	3.49
996	WNO Haag's lobby zit erop, zometeen hier langs de lijnen omstreek met de collega's Jan-Willem Wesseling en Guylaine Plag.	4.94
997	Voor nu, heel veel dank voor het luisteren zoals u weet.	3.83
1000	Annette Schut, voor nu, dank voor het luisteren en heel graag tot volgende week.	3.45