WNL Haagse Lobby 🇳🇱

_id 68bf3369c2c77c1562ca505e
url https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/wnl-haagse-lobby/9d86d518-3478-4465-9812-dd0e3bf6bf43/2025-09-08-wnl-haagse-lobby
datetime 2025-09-08 00:00:00

 

Statements

idx statement score
0 Het Openbaar Ministerie gaat weer digitale dossiers delen met advocaten. 64.03
1 Het gebeurde sinds juli niet meer vanwege een hack. 19.27
3 In de tussentijd kregen advocaten alle stukken per post. 7.43
4 Sinds kort werkt ook de e-mail weer en kan de politie weer digitaal informatie uitwisselen met het OM. 7.7
5 De strengere regels voor ZZP'ers leiden tot een nog hogere werkdruk in de zorg, zegt vakbond CNV. 84.9
6 Roosters zijn nog moeilijker rond te krijgen nu veel instellingen geen ZZP'ers meer inhuren. 71.48
7 Medewerkers moeten vaak overwerken en het ziekteverzuim is opgelopen. 45.73
9 Volgens Nieuwsuur stond het bedrijf al onder streng toezicht vanwege misstanden. 10.36
10 Nina Care zegt gewoon door te willen gaan, maar dan met au-pairs uit EU-lidstaten. 7.07
13 Het drie maanden jonge dier is gezien in het Merwedekanaal. 63.12
14 Omdat de zeehond gezond lijkt, wordt er niet ingegrepen. 78.78
15 Mensen worden opgeroepen het dier met rust te laten. 27.49
16 Goedenavond en hartelijk welkom bij WNL Haagse Lobby, het programma over het spelende knikkers in politiek Den Haag. 4.54
17 Het zijn bedrijven waar u niet elke dag uw boodschappen doet, maar ze leveren zeer grote bijdrage aan de Nederlandse economie. 30.94
18 En één voor één vallen ze om: Lionel Bazel sloot haar fabriek voor basischemicalie op de Maasvlakte waarbij 160 banen verdwenen. 17.56
19 In de Botlek beëindigde Tronox de pigmentproductie waarmee 240 mensen hun baan verloren. 47.73
20 In Dorama staakte de productie van petflessen, 208 banen hier verloren. 17.16
21 Weslaken stopte met het produceren van chlorproducten waarmee nog eens 230 banen op de schop gingen. 46.36
22 En vorige week maakte Shell bekend dat de bouw van haar biobrandstoffabriek in de Rotterdamse haven werd afgeblazen. 52.92
23 Volgens het oliebedrijf verdween het perspectief om de fabriek voldoende competitief te laten produceren. 12.25
24 En als we nu niks doen, dan zijn we in 2040 een openluchtmuseum. 16.55
25 Dat zei Jolanda Janssen, zij is voorzitter van de Denktank Rotterdamse Economie 2040 tegen de lokale media. 11.04
26 Zijn dit de logische groeistuipen van de groene transitie of is hier meer aan de hand? 7.1
28 En is er nog een groene toekomst voor de Rotterdamse haven mogelijk? 38.83
29 Dat en vele andere zaken gaan we bespreken met drie heren. 3.54
30 En ik zeg, u bent van tevoren was, die zijn zeer positief geluimd, maar ook wel kritisch en ook wel hebben ze wel hun zorgen te weten. 3.61
31 Victor van der Scheijs, hij is voorzitter van Delta Links. 9.05
32 Dat is de belangenvereniging van de haven- en industrievereniging van de Rotterdamse haven. 9.22
33 En even voor het perspectief, die vertegenwoordigen 700 bedrijven uit 14 sectoren en 175.000 arbeidsplaatsen. 9.56
34 En ze zijn goed voor 3% van het Bruto Nationaal Product. 13.57
36 De tweede gast, André Faaie, hij is directeur wetenschap en technologie bij TNO. 7.17
37 Hij is daar verantwoordelijk voor de energie- en materiaaltransitie. 11.46
38 En daarnaast is hij professor energie- systeemanalyse aan de Rijksuniversiteit Groningen. 8.61
41 Hij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. 12.14
42 En om dat ook even in perspectief te plaatsen, die vertegenwoordigen maar liefst 6.000 bedrijven. 6.82
43 Voor een totaal kapitaal van 41 miljard en 250.000 werknemers. 9.85
44 Kortom, drie heren aan tafel die van de hoed aan de rand weten en ook nog wat vertegenwoordigen. 3.49
46 Gebruik dan de hashtag WNL via X of volgens via het WNL Haagse Lobby. 5.96
50 Alle drie, ik vroeg het jullie van tevoren even, een positieve grondhouding. 3.59
51 Ik ga beginnen even bij de professor aan deze kant. 3.48
53 Waar is dat op gestoeld dat enthousiasme en die blijmoedigheid? 4.86
55 Het perspectief voor een industrie die groen is, dus op nul CO2-emissies functioneert veel meer circulair dan nu. 88.42
58 Dus sector naar sector, product naar product, kun je heel helder schetsen hoe die op een termijn van 20 jaar, zeker de periode tussen 2040 en 2050 is belangrijk. 5.18
60 Dat die groene fabrieken die al die producten maken die we willen hebben, dat hier kunnen staan. 5.6
61 En dat die ook dat kunnen doen tegen een heel redelijk kostprijsniveau. 5.46
62 En dan toch maar vast de hoofdvraag van deze uitzending. 4.29
64 Een soort padstelling waar iedereen naar elkaar kijkt. 4.4
67 Of is het eigenlijk voorkomen logisch dat we op dit punt beland zijn? 6.77
68 Kijk, die trajecten om dat prachtige eindplaatje, wat ik net schets, te realiseren. 4.01
69 Die vragen heel veel stappen in de tijd en hele goede planning. 3.86
72 Soms gaat het ook over technologie die verder ontwikkeld moet worden. 3.99
74 Het gaat over bijvoorbeeld gebruik van meer gerecyclede grondstoffen in plaats van virgin grondstoffen maken. 18.39
76 Dus we hebben veel meer groene stroom nodig voor die nieuwe processen. 15.41
77 Ook groene waterstof, biobased grondstoffen, noem maar op. 20.99
78 En al die zaken moeten op het juiste moment in elkaar grijpen. 4.07
81 Die kun je maar één keer nog verbouwen tot tot het jaar 2005. 5.0
83 Dus de planning dat al die dingen goed bij elkaar moeten komen, die is cruciaal. 4.11
84 Het lijkt een beetje bijna als een soort pitstop van Max Verstappen. 4.46
85 Die moet op het juiste moment naar binnen en dan moet die bandelwissel goed zijn en dan kan hij door. 4.43
89 Victor van der Seijs, zoals gezegd de voorzitter van Delta Links. 8.03
90 Er zijn de afgelopen twee jaar redelijk wat brandbrieven richting het kabinet gestuurd. 21.55
93 Volgens mij waren we best lekker bezig in de Rotterdamse Haaf en meer in het algemeen in de industrie in Nederland met betrekking tot de verduurzaming. 8.82
97 Maar wat je ziet is dat de afgelopen twee, drie jaar er een soort giftige cocktail is ontstaan van een aantal externe factoren met name. 11.98
99 En iedereen zit nu wel te kijken van hoe moet het nu verder. 4.23
100 Is het woord padstelling wel een beetje op zijn plaats? 7.12
102 Ik denk dat er heel hard gezocht wordt naar oplossingen. 4.35
103 Maar oplossingen zijn over het algemeen heel gecompliceerd. 3.75
105 Daar heb je ook veel spelers voor nodig en vooral ook heel veel geld. 3.55
106 En ik denk dat een van de dingen waar het nu niet goed gaat is dat we proberen iets dat voor een hele langere termijn moet worden geregeld. 4.87
108 Proberen we eigenlijk te financieren met heel weinig geld. 5.5
109 Namelijk het moet precies in het huishoudboekje van de staat passen per jaar of per vier jaar. 6.2
115 Er is natuurlijk een totaal andere geopolitieke situatie ontstaan waardoor energieprijzen heel erg zijn gaan fluctueren. 47.15
117 Leg het in dat op zich af ten opzichte van de Verenigde Staten en China. 10.19
118 En wat het dan nog eens een keer in Nederland ingewikkeld maakt. 4.67
119 Europa heeft het dus moeilijk, maar Nederland heeft het nog een keer extra moeilijk. 5.15
120 Omdat wij met elkaar een aantal dingen hebben afgesproken. 3.67
121 Die op een zeker moment waarschijnlijk heel intelligent en slim waren. 4.14
124 De waterstofhub van Europa te worden voor de Rotterdamse haven. 21.86
126 Die staat zeker nog boven water, maar hij staat ook op het spel. 3.59
130 Sterker nog, er is eigenlijk geen onderneming in Nederland en zeker niet in Rotterdam die niet wil verduurzamen. 12.51
132 Omdat verduurzaming er ook voor zorgt dat je minder afhankelijk wordt van energie vanuit het buitenland. 78.5
133 Dus iedereen wil zo snel mogelijk daar aan de gang. 3.83
134 Maar wat je ook ziet bij een transitie, die loopt altijd anders. 4.53
140 Maar ja, als de stroom er even niet is en je hebt geen stopcontact met de stekker in te steken. 5.3
144 Olaf van der Gaag, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie moet ik trouwens zeggen. 12.08
145 Wat brengt u echt dat u zo goed gemutst en goed geluimd hier de studio in komt? 5.35
146 Ja, dat gaat zo ongelooflijk veel goed eigenlijk in die energietransitie. 4.83
149 Ons aandeel Duurzame Energie, dat is in tien jaar tijd vervijfvoudigd. 19.91
152 En we hebben een miljoen elektrische auto's rondrijden in Nederland. 84.02
153 Een gemiddelde woning in Nederland gebruikt nog maar een derde van de energie van wat hij vijftig jaar geleden gebruikt. 87.95
155 Dus moet je nagaan hoe die energierekeningen waren geweest als we dat niet hadden gedaan. 4.61
156 Er zijn eigenlijk heel veel trends die de goede kant op gaan. 4.4
158 En we zien ook dat zei de heer van der Scheijs heel goed alles wat ons duurzamer maakt. 5.84
160 Dus als je niet wakker ligt van klimaatverandering. 14.44
161 Ik ben nog wel wakker van het feit dat één draai aan de knop van iemand als Poetin of Trump jouw energierekening kan verdubbelen. 13.14
162 En die enorme uitocht van die bedrijven, ik noemde net die hele serie op. 3.9
163 Is dat dan collateral damage in die groene transitie? 12.82
164 Ja, ik denk dat inderdaad over de industrie ben ik ook echt bezorgd. 3.84
166 En om het op Zuid-Hollands te zeggen vrees ik dat we daar ook een behoorlijke clusterfuck tegemoet kunnen zien als we niet oppassen. 4.99
167 In de eerste plaats door de geopolitieke situatie staat onze industrie ernstig onder druk. 28.65
168 Landen als China die dumpen overschotten van hun industrie op de wereldmarkt. 89.17
170 En dan moet het toch even de ironie, ik weet niet of het ironie wel op zijn plaats is. 4.23
171 Want waarom kunnen die Chinezen het ook zo goedkoop doen? 55.53
172 Want die halen hun energie nu voor goede prijzen uit Rusland. 13.25
173 Ja, zij hebben nu heel goedkoop aardgas van Rusland overgenomen. 86.59
174 Maar zij timmeren ook als een dollen aan de weg wat heel positief is aan bijvoorbeeld zon- en windenergie. 5.65
175 Dus in China, het grootste zonneproject van China, dat genereert de elektriciteit van anderhalf keer de totale vraag van Nederland. 75.38
176 Dus China doet alles op schaal, ook de energietransitie. 29.54
178 Component twee is dat die energie-intensieve industrie in Nederland is ontstaan. 32.55
181 We pompen het niet meer uit Groningen, we pompen het niet meer uit Rusland. 5.88
182 Dus ook om die reden moet de industrie zich uitvinden. 4.52
183 En de derde factor is dat de politiek nogal met zichzelf bezig is. 4.69
184 We hebben de afgelopen vijf jaar de helft van de tijd een demissionair en de helft van de tijd een missionair kabinet gehad. 55.72
185 Terwijl er echt partnership tussen bedrijfsleven en overheid is om langetermijnkeuzes te maken die over tientallen miljarden euro's gaan. 16.11
186 Ik ga jullie alle drie aan het eind vragen om eigenlijk met z'n drieën even de paragraaf voor het nieuwe kabinet te schrijven als het over energie gaat. 8.87
187 Even zeggen of het nou midden links, midden, midden rechts is. 4.36
188 Volgens mij de energie paragraaf is bijna politiek overstijgend. 5.94
189 Want we hebben het gewoon allemaal nodig en niemand is er tegen als het om groene energie gaat. 15.57
194 Departement, groene groei, ze allemaal hand in hand gaan. 4.15
197 Want onze economie groeit en we stoten steeds minder CO2 uit. 90.38
198 Dus onze uitstoot die is afgelopen jaren met tientallen procenten gedaald. 87.76
199 Terwijl de economie met tientallen procenten is gegroeid. 81.13
200 Dus ik vind dat streven naar groene groei eigenlijk een heel goed streven. 5.23
201 En als je bij het grootste deel van mijn achterban kijkt. 3.9
205 Dus als het er nu ligt, een nieuw kabinet, los van de samenstelling. 8.94
206 Zou u graag zien dat zo'n departement gewoon nog een keer vier jaar opgaat. 4.02
209 En dat mag ook voor mij het ministerie van energie onafhankelijkheid heten. 5.69
212 Ik denk niet dat het aan de VVD heeft gelegen dat het wat minder is geweest. 5.67
214 En ook het repareren van dingen die in het verleden op een andere manier zijn afgesproken. 4.11
216 Ik denk dat je Sophie Hermans niet kan verwijten dat ze er niet hard genoeg aan heeft gewerkt. 4.87
217 In een hele ingewikkelde situatie zit ze nog steeds. 3.69
220 Waar ze met een aantal companen zat die niet zoveel op hadden met de energietransitie. 4.73
221 Dus in dat opzicht Nou ja, ik moet ook denken aan We hadden natuurlijk een enorme lijst met die bedrijven. 4.25
223 En die zouden met hulp van de overheid de groene draai maken. 8.09
224 Het is toch een beetje sneu dat er één bedrijf Die daar overigens heel enthousiast is over die samenwerking met de overheid. 5.24
231 Maar het is niet dat dat niet aan de inzet van Nee, nee, aan de inzet geloof ik allemaal wel. 3.73
234 En ik denk dat we in dat opzicht misschien ook wat naïef zijn geweest. 3.94
235 Een weur is dan niet het ministerie, maar wij in Nederland met z'n allen. 10.28
236 Dat we dachten dat dat allemaal maakbaar en stuurbaar was. 4.37
237 A, daar kwam dus inderdaad die oorlog in de Oekraïne dwars doorheen kachelen. 18.25
239 Maar bovendien We dachten dat we die afspraak ook heel snel konden maken. 3.75
243 Maar dan moet je er wel voor zorgen dat je inderdaad ook aan de andere kant kan leveren. 4.81
245 Maar dan moet de andere kant ook heel veel beloven. 3.99
247 Het interessante aan die Rotterdamse haven is Zoals vaak de uitzendbranche een voorloper is als het om ontwikkeling op de arbeidsmarkt gaat. 36.09
248 Maar de Rotterdamse haven is een soort spiegel van de wereldmarkt bijna. 8.66
250 Dus wat wij nu zien in Rotterdam, dus wat er terug loopt Wat er ook weggaat uit Rotterdam, maar misschien wat erbij komt Als we in die spiegel kijken via die Rotterdamse haven, wat zien we dan? 4.81
251 Nou kijk, om te beginnen: Rotterdam is het grootste haven-industriele complex van Noordwest-Europa. 69.8
252 Dus alles wat daar gebeurt en niet goed gaat, heeft dus ook zijn consequenties. 4.2
253 Zeker in Nederland, maar ook een groot deel van de rest van Europa. 19.83
254 Wat bovendien uniek is, is dat Rotterdam de energiehoofdstad van Europa is. 13.72
255 13% van de totale energiebehoefte van Europa komt via Rotterdam binnen. 89.66
259 Van de CO2-doelen voor 2030, die 55% minder, moet ongeveer 40% in Rotterdam gerealiseerd worden. 69.51
261 Dus dan heb je het echt over hele substantiële grootheden. 3.76
262 En daarom is er ook zoveel aangelegen om het juist in Rotterdam te laten lukken. 8.29
263 Want als het in Rotterdam lukt, dan lukt het in de rest van Nederland ook. 12.27
264 Maar als het in Rotterdam niet lukt en de industrie het daar moeilijk heeft. 19.13
265 Ja, dat is ook de basis van heel veel andere industrie in Nederland. 15.48
268 Daar worden de materialen gemaakt die ASML gebruikt. 13.77
269 of die bijvoorbeeld het defensie nodig heeft om kogelvrije vesten te maken. 17.17
271 En dan heb je het aan de ene kant dus over energiezekerheid. 4.31
272 Maar aan de andere kant dus ook echt over cruciale materialen. 4.21
273 EU heeft een lijst opgesteld met volgens mij 50, 60 materialen die je echt in Europa wil produceren. 12.82
276 Dus er is in dat opzicht ook veel aangelegen om ervoor te zorgen dat die Rotterdamse industrie echt op storm blijft. 34.66
277 André Fai, ik ga toch ook even de andere kant op hangen. 3.47
278 Je zou ook kunnen zeggen, nou ja, er gaan misschien wat energieslurpende, vervuilende bedrijven weg. 5.3
279 Misschien ook weer een kans voor wat duurzamere bedrijven om daar in Rotterdam een plek te krijgen. 7.03
280 Nou, er zijn een paar dingen die je niet door elkaar moet halen. 3.82
281 We hebben aan de ene kant afgelopen jaren geleerd dat het heel belangrijk is dat we onze eigen baasindustrie hebben. 8.02
282 Afhankelijkheid op dat vlak van een onstabiel buitenland, daar heeft Europa ook van gezegd, dat is gevaarlijk. 8.79
284 Het tweede is dat die vergroening van die industrie, dus die blauwdrukken waar ik het in het begin al even over had. 3.94
285 Dat zal ook voor een belangrijk deel energie extensiever worden. 4.05
286 Als je productie van heel veel materialen ook meer circulair wordt, dat is ook iets wat we willen. 8.49
287 Minder afhankelijk zijn van ruwe grondstoffen, levert dat ook heel veel energiebesparing op. 58.6
288 En veel van die nieuwe processen zijn ook inherent zuiniger. 4.0
289 Dus het overstappen van klassieke petrochemie, processen op hele hoge temperatuur naar voor een deel biochemie, om maar iets te noemen. 27.87
290 Dat heeft ook inzicht dat dat veel efficiëntere processen worden qua energiegebruik. 7.01
292 Dus die plaatjes van hoe kan die industrie zich ontwikkelen, dat is een totaalplaatje. 4.46
294 Er is ook al gezegd, wat is het totale economisch belang daarvan? 8.7
296 De basisindustrie alleen is een fundering voor heel veel andere sectoren. 18.57
297 Dus op het moment dat daar een stuk om gaat vallen, dan wordt het een set dominostenen die verder om kan rollen. 3.81
299 Dus die basisvoorwaarden Want je hebt dat even plas gezegd, als een paar uit zo'n keten dan weggaan, dan moet die rest van die keten zich ook gaan heroriënteren eigenlijk. 3.93
300 Dus je hebt kans dat er dan in die slipstream van zo'n vertrekkende partij en nog tientallen meegaan. 3.63
302 En je ziet ook in de grote industriele clusters Rotterdam voorop, maar dat geldt ook voor een gemmelot in Terneuzen, Eems-Delfzijl. 5.15
304 Dus op het moment dat daar grote bouwstenen uitvallen, dan werkt die synergie die daar in de loop der jaren is opgebouwd, die werkt veel minder goed. 4.74
305 Hoe schouw je nou, dat blijft me toch ook fascinerend, is je ziet natuurlijk toch dat de industrie ook qua PR toch aan een inhaalslag bezig is. 8.57
306 We hebben natuurlijk ook een beetje in het sentiment geleefd, ze zijn vervuilend, wat hebben we er eigenlijk aan, en laat ze ophouden met vieze dingen uitstoten. 3.62
307 En we moeten ook bijnemen dat het op sommige plekken natuurlijk ook, als het onder maatschappelijke commerciële balans niet helemaal goed gegaan is, to put it mildly. 4.63
308 Ja, nou oké, de milieueffecten van de industrie, dat is op zichzelf een dossier, waar nog van alles aan moet gebeuren. 6.71
309 Er is ook heel veel gebeurd in de loop der tijd in goede zin. 3.8
310 In ieder geval kun je ook zeggen dat als een neven-effect, een positief neven-effect van die vergoeding van de industrie, ook heel veel emissies die we nu nog hebben, ook omlaag kunnen. 7.26
311 Tata Steel is daar een heel goed voorbeeld van, daar worstelen we natuurlijk met allerlei emissies van het huidige proces. 7.33
312 Op het moment dat je dat in de tijd gaat vervangen door een staalproces op basis van groene waterstof, dan zijn heel veel van die emissies die nu de kern van de vervuiling vormen van die staalproductie, die verdwijnen. 53.74
313 En dat geldt ook voor heel veel andere industriele sectoren. 8.02
314 Maar ook, laten we nou even bij Tata blijven, het fascineert natuurlijk mateloos. 4.33
315 We hebben hier ook Hans van den Berg, de president of de voorzitter Raad van Bestuur, geïnterviewd. 4.98
316 Die had zijn begin dit jaar nog voor de zomer, lees de zomer waar we dus nu van in de staart zitten, moet de deal op tafel liggen. 3.59
318 We zitten nu begin van het nieuwe, nou ja, schoolseizoen zou ik willen zeggen. 4.3
320 Dan lees je in de krant dat eigenlijk het departement woedend is op het feit dat ze bepaalde data of niet, of niet volledig willen delen. 34.86
321 Dat is toch voor een buitenstaande, zo zie ik dan mezelf maar even, toch een merkwaardige situatie. 4.12
322 Dat je dus zelf de groene draaiening kan maken, waar de overheid aanklopt om financiering daarvoor, en dan in een soort argwanende positie blijft om dan informatie niet te delen. 12.6
324 Nou, in deze ben ik net zo goed een buitenstaander. 3.79
325 Als ik dat van afstand bekijk, en dat kun je als academicus heel goed in nemen, dan is dat zeer onwenselijk. 4.61
326 Kijk, één ding is hier cruciaal, dat is dat er goede samenwerking is tussen bedrijfsleven en overheid. 5.41
327 Er is natuurlijk een structureel groep, het is hier ook al gezegd, er is heel veel behoefte aan regie. 4.08
328 In de industrie en in de industriele transformatie, het gaat allemaal over gigantische investeringen. 5.55
329 Het gaat ook over trajecten waar je stap voor stap, daar hebben we nog technologieontwikkeling plaatsvinden, veel factoren moeten bij elkaar komen, hebben we het al over gehad. 4.23
330 Dat vraagt een lange termijnplanning en die termijnplanning moet je volhouden. 4.22
331 En lang bedoelt hij langer dan de vier jaar van een kabinet als het al vier jaar volmaakt. 4.37
333 Want u had het eerder over die plaatjes zoals u ze noemde. 6.92
335 Die plaatjes, want we hoorden u net ook zeggen, er zijn zoveel geopolitieke veranderingen. 4.89
336 Zijn daarmee de plaatjes, dus even de toekomstscenario's, zijn die daarmee verouderd en aan updates? 10.33
338 Tegendeel, ik denk dat die plaatjes des te actueler zijn. 3.89
339 Die geopolitieke ontwikkelingen waar we het over gehad hebben, hebben de noodzaak voor die transitie juist veel groter gemaakt. 29.34
340 Kijk, wat we hebben gezien gebeuren met bijvoorbeeld de gasprijzen en de kwetsbaarheid die we daarvoor hebben. 6.02
341 Op een gegeven moment was het gas twintig keer zo duur dan wat we gewend waren in de piek. 34.03
342 Die risico's zijn niet weg, dus daarvan wegbewegen is cruciaal om in de toekomst een duurzame productie te hebben. 8.88
343 Dus eigenlijk is de noodzaak alleen maar groter geworden. 5.16
344 En we hebben ook, om nog een stukje meer wetenschappelijke informatie neer te leggen, we hebben keurige berekeningen gemaakt van wat er nodig is om die transities voor elkaar te krijgen, ook om dat te versnellen. 3.97
345 Nou, de consequentie is heel veel kapitaal, dus er is heel veel investeren. 4.77
346 Maar je gaat daar in de tijd ook heel veel mee uitsparen. 5.07
348 Dat is dus voor je handelsbalans, is dat een hele goede zaak. 4.13
349 Even dat we even goed begrijpen wat het woord infrastructuur is nu gevallen. 4.48
350 En eigenlijk zeg je, als je gewoon naar de Nederlandse economie kijkt, moet je denken aan dezelfde waarde die het voor maatschappij heeft als gewoon een wegesnelsnelwet. 13.43
352 Dus daarmee zegt u volgens mij ook, de overheid moet gewoon die rekening oppakken. 6.83
356 Dat zien we nu met elektriciteit natuurlijk heel pregnant. 31.21
358 Dat geldt ook voor biomassa productie en importcapaciteit. 24.79
362 We hebben even een getalletje bij, dan weten we waar we het over hebben. 4.49
363 Nou ja, kijk, er is een recent rapport neergelegd waar je een grote orde uit kan halen rondom het op orde brengen van het elektriciteitssysteem. 33.6
366 Tegelijkertijd zeg ik daar ook als onderzoeker over, met de inzichten die wij daarin hebben. 4.11
367 Als je dat slimmer doet, met ook heel goed gebruik maken van allerlei flexibiliteitsopties, ook in die nieuwe industriële processen. 4.15
368 dat beter plant, kan die rekening ook een stuk lager worden. 6.65
369 Dus het gaat ook nog eens een keer om hele slimme implementatie. 3.81
370 En dat is iets wat we op dit moment ook niet heel erg goed doen, omdat we die planningen niet op orde hebben. 3.95
376 We hebben op dit moment een hele vrije analyse, waarin je die kosten voor die energietransitie verdisconteert. 8.12
377 En dan zie je ook van nou, dat heeft, dat levert druk op. 3.63
378 Op de kapitaalmarkt, daar moet van alles geregeld worden. 4.45
382 Maar op het moment dat je dat doet, dan zie je dat die Nederlandse economie, eigenlijk die Europese economie, op een gegeven moment sneller gaat groeien dan in een pad waarin je blijft hangen in het oude. 12.81
383 Dan gaat bijvoorbeeld die handelsbalans van die importen van fossielgat steeds zwaarder tellen. 45.57
384 Je gaat niet meer profiteren van al die leercurves in die nieuwe processen. 4.24
385 Dus ook wat Olav al schetste in de energietransitie, wordt alles goedkoper. 13.04
386 Dat mag een wat rare opmerking zijn, maar dat is precies wat we zien. 4.14
387 Dat is ook wat we kunnen met al die nieuwe industriële processen. 3.94
388 Als je dat niet doet, hang je in het oude en dan gaat je economische groei dus afremmen. 12.17
389 Dus het perspectief voor deze trajecten is, ja de kost gaat voor de baat uit, maar op een gegeven moment levert je dat ook meer welvaart op. 4.01
391 Nou, we praten hier over het traject richting 2040 en het eindplaatje hebben voor 2005, maar de grote klap kan gemaakt worden in de periode na 2040. 5.78
392 Nou, 200 miljard, dat lijkt me moeilijk om die vrij te maken bij Prinsjesdag. 13.95
395 Als je ziet wat onze importrekening is per jaar op dit moment van olie en gas. 8.19
396 Voor Europa heb ik het paraat, maar dat zweeft rond de 500 miljard euro per jaar. 13.24
397 Dat is wat Europa uitgeeft buiten zijn grenzen om de fossiele brandstof hier binnen te krijgen. 20.12
399 Het is niet iets dat je nu ineens over de balk gooit, maar dat je natuurlijk over een hele lange periode uitsmeert, afschrijft. 3.57
400 En waar inderdaad het verdienvermogen van Nederland uitstekend mee op peil blijft. 5.16
401 En anders zou je het inderdaad een soort, ja, ik noem het al, suicide by slow motion. 4.3
402 Dus je hebt eigenlijk ook Ook wel langzaam de dood genoemd, ja. 4.2
403 Ja, je moet, je kunt beter snel door die appel heen buiten. 8.33
405 Dan weet iedereen waar ze, elk bedrijf weet waar ze aan toe zijn. 4.11
406 Trouwens ook elk consument weet waar ze aan toe zijn. 6.63
407 Dat doet inderdaad financieel pijn, omdat je het op een andere manier moet gaan structureren. 4.83
408 Maar uiteindelijk ben je op de langere termijn gewoon veel beter uit. 4.23
410 Ik kijk ook nu even een kant op meneer van der Gaag. 3.44
412 Het pijnlijke is natuurlijk ook nog dat dat geld dat wij uitgeven aan import van fossiele energie voor een deel nog steeds wordt betaald of wordt gebruikt door Poetin om raketten op het Oekraïnse parlement in woonwijken te gooien. 60.37
413 Dus we zijn onze geopolitieke vijand aan het subsidiëren eigenlijk. 13.84
415 En wat Mark Rutte als NAVO-chef volgens mij ontzettend goed gedaan heeft in die onderhandeling met Trump over uitgaven voor defensie en weerbaarheid, is dat hij heeft gezegd die uitgaven die moeten naar vijf procent. 47.99
417 Maar hij heeft ook gezegd, wij mogen ook anderhalf procent daarvan gebruiken voor andere vormen om onze weerbaarheid te versterken. 13.74
418 De bruggen kun je ook doen, want daar kunnen dan de tanks veilig overheen. 26.36
419 Maar als die brug toch versterkt wordt, hebben we er zelf ook wat aan. 4.27
420 Oud-commandant der strijdkrachten Dick Middendorp, die had een hele goede uitspraak daarover. 6.83
421 Die zei ook dat de energietransitie is het versterken van je weerbaarheid. 57.13
422 In de eerste plaats omdat het je energiesysteem veel weerbaarder maakt. 64.73
423 In de tweede plaats ook omdat verduurzame klimaatverandering tegen gaat. 18.44
424 En ook klimaatverandering is wereldwijd een aanjager van conflicten. 70.92
425 Het wordt groene defensie wordt het nieuwe ministerie gewoon. 72.62
426 Nou ja, het is allebei al groen, dus dat schept misschien een band. 3.6
428 Volgens mij is het dus heel logisch om te zeggen vanwege die anderhalf procenten en die NAVO-norm en het belang van energie voor onze weerbaarheid. 12.09
429 Stoppen we bijvoorbeeld 50 miljard in de uitbreiding van het elektriciteitsnet. 63.54
431 Meneer van der Seijs nog heel even, dus als gezegd de voorzitter van Deltalinks hebben. 11.29
432 Ik wil toch even, ik bedoel, het gaat wel van die bekende kreten, het is één voor twaalf. 4.42
434 Maar toch even, dat rijtje, dat is een substantieel aantal bedrijven met een substantieel aantal arbeidsplaatsen dat nu al weg is. 5.04
435 Hoe zou u de huidige situatie in de Rotterdamse haven nu zelf kwalificeren? 13.54
437 Want je noemde inderdaad net een aantal arbeidsplaatsen dat vooral is gegaan. 5.01
439 Dat is de industrie met de hoogste toegevoegde waarde van Nederland. 13.13
440 Eén baan in de industrie zorgt indirect voor tien andere banen. 48.56
441 Dus je hebt het niet over duizend banen, maar uiteindelijk over tienduizend banen nu al langzaam aan het verdwijnen zijn. 5.06
445 Het goede nieuws, maar daar gaan we straks verder over praten. 3.94
448 U hoort Victor van der Scheijs, hij is voorzitter van Deltalinks. 7.76
449 Daarnaast hoort u ook nog André Fay, de directeur wetenschap en technologie bij TNO. 6.6
451 De Rotterdamse haven is ook wel de spiegel van de wereldeconomie. 45.25
453 Maar u heeft net ook gehoord dat na het nieuws in de reclame er mogelijk een oplossing ter tafel komt. 9.11
454 U luistert naar Weno Haags Lobby zoals iedere maandag. 5.52
455 Iedere maandag bespreken we hier de belangrijkste lobby richting de nieuwe kabinetsformatie. 4.56
456 En dat dit een onderwerp van gesprek is, dat mogen duidelijk zijn. 4.32
457 NPO Radio 1 is nu ook te horen via de NPO Luister-app. 11.92
458 Download hem gratis en luister overal naar NPO Radio 1, onze podcasts, of stuur een rechtstreeks bericht naar de studio. 4.72
466 Bij Randstad weten we dat er 124 banen nodig zijn om het weer te voorspellen. 9.64
467 Van elektromonteur en finance manager tot engineer. 8.91
471 Ze zat nota bene ziek thuis toen haar baas mailde dat ze werd ontslagen. 48.92
473 Nou, daar helpen we je bij ARAG graag mee, stelde ik haar gerust. 4.75
474 Op deze moment is het fijn als je verzekerd bent bij ARAG. 5.06
475 Daar werken daadkrachtige juristen en advocaten die jou de controle teruggeven als je wereld op zijn kop staat. 9.8
478 Op zoek naar engineers, monteurs of finance managers? 4.38
493 Kom naar je dichtstbijzijnde dealer en profiteer van onze jubileum acties. 3.58
495 De positieve energie van Greenchoice is er ook voor ondernemers. 13.86
498 Kijk op krooncozijn.nl Van in vastgoed investeren zullen je kleinkinderen nog profiteren. 4.75
514 Het Israëlse leger gaat door met de verwoesting van Gaza stad. 81.02
515 In twee dagen tijd zijn volgens premier Netanyahu 50 flatgebouwen neergehaald. 29.43
516 Hij spreekt van terreurtorens omdat ze zouden zijn gebruikt door Hamas. 55.47
517 Netanyahu draagt de inwoners van Gaza stad opnieuw op om te vluchten. 88.31
518 Omdat het echte werk volgens hem nog moet beginnen. 4.16
519 De Israëlse regering heeft besloten de hele Gazastrook militair te bezetten. 83.48
520 Volgens de VN is meer dan 90% van alle woningen en gebouwen in de Palestijnse enclave deels of volledig verboest. 65.0
521 Het kabinet wil hulp aan illegalen niet meer strafbaar stellen. 82.97
522 Dat blijkt uit de aangepaste asielwet die de missionair minister Van Weel naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. 16.7
523 De Kamer besloot dat illegaal verblijf strafbaar moest worden, zou dat ook gelden voor hulp aan illegalen zoals eten geven. 72.93
526 De Turkse politie heeft pepperspray ingezet om het partijkantoor van de CHP in Istanbul binnen te dringen. 58.54
527 Leden hadden het kantoor gebarricadeerd om te voorkomen dat de interim partijvoorzitter, die door de rechter is benoemd, naar binnen zou kunnen. 28.04
528 Ze zien de benoeming als een poging van de regering om de partij verder te verzwakken. 12.36
529 De CHP-burgemeester van Istanbul, Imamoglu, zit al maanden vast. 19.94
530 Vanaf morgenochtend deelt het Openbaar Ministerie weer digitale dossierstukken met advocaten. 25.98
531 Sinds juli was het OM grotendeels losgekoppeld van het internet na een hack. 76.78
532 De laatste weken komen systemen langzaam weer online, met morgen het gedeelte waarin advocaten dossiers kunnen inzien. 4.36
533 Andersom kunnen advocaten ook weer stukken uploaden. 9.3
535 Het is onduidelijk wanneer het OM weer volledig online is. 6.1
541 Het wordt 13 graden in de regen tot 20 op plekken waar de zon schijnt. 44.81
543 In deze tijd is het extra belangrijk om je organisatie te beveiligen tegen cyberdreigingen. 9.97
544 KPN Zakelijk helpt je graag, zodat je gegevens veilig blijven en je systemen stabiel draaien. 5.59
547 Kijk hoe we jouw organisatie veiliger kunnen maken op kpn.com slash beter werken. 4.44
548 Hey, jij reist toch veel voor je werk met de trein? 5.13
556 Ik ben zelfs voor dat ene ritje per maand al voordeliger uit. 3.55
557 Combineer de NS Business Card bijvoorbeeld met het DAL-abonnement, dan is het vanaf één retour per maand vaak al voordeliger. 15.85
559 Audica is de nieuwe naam van Van Bokstel Hoorwinkels. 10.04
561 Audica vergoedt voor één zorgtoestel de kosten die de zorgverzekeraar niet vergoedt. 66.58
563 Eigen risico- en kostoplaadbaar mogelijk van toepassing. 4.26
564 Informatie en voorwaarden op audica.nl Voor wie de finishlijn het startpunt is. 4.55
567 Als je groots denkt, heb je een private bank nodig die dat ook doet. 6.88
571 Hij is de eerste zwarte balletdanser ooit bij het wereldberoemde Frans Nationaal Ballet. 19.76
573 Over eeuwenoude tradities, vooroordelen, lef en triomf. 3.62
581 Het programma over het spelende knikkers in politiek Den Haag. 14.26
582 En vanavond praten we tot half tien dus over de duurzame groene plannen van de Rotterdamse haven. 16.46
583 Want hoewel donkere wolken zich samentrekken boven de Rotterdamse haven en de industrie is er juist heel veel mogelijk. 7.16
584 Misschien zelfs wel meer dan we vermogelijk houden. 4.22
585 En dit positieve geluid komt onder andere van een van deze drie heren. 4.79
588 Hij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. 12.14
589 André Fay is professor energie, systeemanalyse aan de Universiteit Utrecht en de Rijksuniversiteit Groningen. 9.52
590 En daarnaast is hij ook nog directeur aan het onderzoeksinstituut TNO. 7.97
592 Hij is voorzitter van Delta Links, de Belangenvereniging voor de Rotterdamse haven en de industrie. 8.14
593 Meneer van der Scheijs, u heeft eigenlijk uw eigen teaser. 3.89
595 Want waar we bijna in mineur richting het nieuws en de reclame van negen uur gingen zeiden. 4.36
601 Die industrie of die energietransitie is loopmoezamer. 18.5
602 Dat heeft onder andere te maken met het concurrentievermogen van Nederland. 33.7
603 En een groot deel van die concurrentiepositie in Nederland wordt beïnvloed door beleidsmaatregelen. 18.36
608 Om die situatie gelijk te trekken met de rest van Europa. 4.84
609 Is Nederland meer dan uitstekend in staat om te concurreren met de rest van Europa. 10.03
610 Dit gaat voor mij ook over de kop op de EU afspraken. 5.22
611 Dus dat wij als Nederland, zoals dat dan vaak heet, het beste jongetje van de klas willen zijn. 5.08
613 Heeft u, daar heeft Sophie Hermans de minister van Groene Groeien al op ingegrepen, geloof ik. 18.81
614 Nou, ze heeft een industriele commissie rond de tafel heeft ze ingezet. 5.62
616 En helaas komt het rapport daarvan pas na de verkiezing uit. 6.04
621 Je hebt in Nederland een uitstekend, of je hebt in Europa een uitstekend systeem. 4.35
623 Waardoor het betekent dat bedrijven steeds meer voor hun CO2 uitstoot moeten betalen. 67.61
624 En dat systeem dwingt bedrijven om gewoon snel te verduurzamen. 64.23
625 En dan moet je niet een marktverstorende nationale oplossing bovenop opleggen. 4.77
628 Maar waar in Nederland de meeste bedrijven het meeste last van hebben. 49.34
631 Hoeveelheid geld die je moet betalen voor elektriciteit. 42.35
636 Want eigenlijk ontzat er een soort cannibalisme op. 9.84
638 Op dat net waar we het dus voor de nieuws en reclame over hadden. 4.75
641 Dat is net zo belangrijk als het wegennet waar de auto's en de vrachtwagens overheen rijden. 4.98
644 Is dit ook de infrastructuur waarvan u zegt eigenlijk. 5.6
645 Die moet de Nederlandse overheid voor zijn rekening nemen. 10.35
655 Waarbij de uitgaven eigenlijk onmiddellijk worden teruggelegd bij de gebruikers. 4.15
656 Met als gevolg dat daardoor de elektriciteitsrekening duurder wordt. 35.95
657 Tot op het niveau dat sommige gebruikers de industrie zeggen. 4.7
659 En sommige industrie zegt dan ook dan stoppen wij daarmee. 16.59
662 Dus uiteindelijk wordt de rekening per bedrijf dan ook steeds hoger. 6.03
663 Dus langzaam maar zeker ben je jezelf aan het de-industrialiseren door dit systeem. 4.67
668 Nou ja god dan gaat er misschien een energieslurper. 4.84
672 Maar heel veel bedrijven hebben helemaal geen keus. 5.48
673 En het systeem is natuurlijk ook zo snel mogelijk elektriceren. 5.21
674 Dan zou je denken er worden bedrijven voor beloond in plaats van bestraft. 8.52
679 Zoals gezegd de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie. 11.19
680 Ja nou ja die adviescommissie over die CO2 heffingen die kwam ter sprake. 41.09
681 Toevallig heb ik het genoeg om daaraan deel te nemen. 3.51
684 En het klopt inderdaad in Nederland hebben wij wat meer heffingen dan in omringende landen. 22.47
685 En we hebben ook meer subsidies voor verduurzaming van de industrie. 51.22
686 En het idee was in het klimaatakkoord in Nederland dat gaat werken. 47.54
688 Maar volgens mij neemt dat niet weg dat als we een industrie weten te maken. 4.69
689 Die efficiënter met energie en grondstoffen omgaat. 13.13
690 In weten spelen op bijvoorbeeld het overvloedige aanbod van wind op zee. 14.43
691 We hebben een fantastische Noordzee voor onze deur liggen. 4.64
692 Waar we heel veel windenergie en zonne-energie en zeewier en getijdenenergie kunnen opwekken. 6.76
693 Daar kunnen we zoveel mee doen ook voor die industrie. 4.65
694 Dus we hebben ook gouden kansen om er wel wat van te maken met de industrie. 4.17
695 Alleen dan moeten we wel zorgen dat de business case rondkomt. 4.41
696 Maar dat zal alleen kunnen voor bedrijven die transformeren. 4.99
697 Niet voor bedrijven die blijven hangen in het oude. 5.29
698 Dus de koplopers in deze transitie wil je misschien belonen met een uitzondering bijvoorbeeld of een korting? 11.58
700 En ik denk zelf niet dat wij ooit even goedkope energie of de goedkoopste energie ter wereld kunnen leveren. 4.23
701 Wij zullen ook nooit onze werknemers de laagste salarissen ter wereld betalen. 29.66
702 Dus we moeten zorgen dat we op andere punten beter zijn. 4.56
703 Dus we moeten zorgen dat we beter zijn in innovatie. 7.4
704 Dat onze overheid betrouwbaarder en voorspelbaarder is dan anderen. 11.01
707 Dus we moeten zorgen dat we die randvoorwaarden ook heel erg verbeteren. 4.27
708 En we moeten zorgen dat we bijvoorbeeld met wind op zee zorgen dat er een overvloed aan betaalbare stroom voor die bedrijven. 31.42
709 Die toevallig meestal aan de kust liggen beschikbaar is. 11.97
710 Overigens is het zo dat als die energie inderdaad overvloedig voorradig is. 8.79
711 Dat je als Nederland uitstekend kan concurreren met plekken waar ook overvloedige stroom voorradig is. 8.3
717 Een van de redenen is dat je namelijk kunt besparen op bijvoorbeeld transportkosten. 21.46
718 Omdat als je het in Nederland produceert dan hoef je het niet uit andere landen in te voeren. 19.79
720 Ik daarna kom bij u. Ik weet ze hebben dat we voor de luisteraar naar André Faye. 4.2
723 Volgens mij was het van de collega's van TV Rijnmond. 6.24
724 Daarin hoort u de Rotterdamse havenwethouder Robert Simons. 7.94
732 Over die verslechterde situatie van die Rotterdamse haven zei hij het volgende. 14.0
738 En als het even niet zo goed gaat, is het ook niet zo'n probleem. 4.37
743 Want als we niet oppassen, dreigen we onze industrie in Nederland, in Rotterdam, gewoon te verliezen. 30.41
744 Terwijl we hier nu nog de bouwmensen zien rondlopen. 3.64
745 Die zijn bezig met een grote verbouwing van miljoenen. 10.73
747 Deze investeringsbeslissing waar ze nu aan het bouwen zijn, die is vijf jaar geleden genomen. 7.95
748 Als er nu vandaag worden er gewoon geen investeringsbeslissingen meer in Rotterdamse haven genomen. 20.39
749 Ook met name door de stikstofuitspraak in december. 35.74
756 Het zijn ook hele heldere knelpunten waar je ook direct van kan zeggen. 4.31
758 Die stikstofproblematiek is op een bepaalde manier bizar. 33.26
759 Dat die de verduurzaming van de industrie, de verduurzaming van de energievoorziening, dat die hindert. 9.11
760 Want al die projecten die bijdragen aan die transitie en die duurzame industrie, zorgen ook voor stikstof, uitstoot, vermindering. 67.04
762 Ik las ergens dat er op dit moment 300 projecten van alle kleuren, maat en grootte, 300 projecten, die dus eigenlijk waar iedereen zegt die willen we graag hebben, liggen gewoon stil. 3.89
763 En die dus ook zullen zorgen voor een lagere stikstofuitstoot als het gaat over duurzaam energie en industrie. 47.0
764 Voor Nederland als geheel is het nog een veelvoud daarvan, denk ik. 4.51
767 Voor Nederland als geheel is het een veelvoud daarvan. 5.48
768 Ook bijvoorbeeld alleen bij Alliander, de netbeheerder, liggen er al 300 projecten nu in de vertraging door stikstof. 68.13
769 Dus ik denk dat dit voor Nederland om duizenden projecten gaat. 5.09
770 Het is inderdaad van de gekken, want het zijn projecten, de CO2, of de stikstofuitstoot van het bouwen, die is binnen een paar weken of een paar maanden terugverdiend. 29.69
771 En daarna heb je tientallen jaren gewoon emissiereductie, zowel van CO2 als van stikstof. 45.16
774 Dit is iets wat met de grootste voet moet worden opgenomen. 4.29
775 U krijgt het voordat even terug, maar ik probeer even toch even te bedenken nu. 3.41
777 Nou, alles wijst op iets met midden, middelinks, midden, middenrechts, zoiets. 3.58
781 Nou, als we kijken naar de laatste formaties kun je er toch minimaal een half jaar, ben ik nog optimistisch, bij optellen. 3.53
784 Dus nog steeds niet weten wat er dan gaat gebeuren? 5.78
786 En onder wel lopen de bedrijven naar buiten, liggen er 300 projecten plat? 28.71
787 Ja, ieder uitstel van daadgrachtig handelen is hier zeer ongewenst. 4.09
789 Ik denk dat het ook goed is om nog even onderscheid te maken tussen politiek en openbaar bestuur. 4.63
790 De politiek, dat zegt het openbaar bestuur notabene zelf, als je daar rondloopt, is eigenlijk de grote stoorzender voor goed beleid. 11.63
791 Dus die politiek wijzigt steeds prioriteiten, ook in van wat voor vorm van elektriciteit willen we hebben. 6.57
792 Er worden regelingen gestart, er worden regelingen gestopt. 5.27
793 En die onstabiliteit is een factor in zichzelf waarom dingen trager gaan. 6.72
794 Het openbaar bestuur, onder andere weer dat ministerie van klimaat en groene groei, heeft bijvoorbeeld een nationaal plan, een energiesysteem neergelegd. 34.91
796 Dat is een voorbeeld van een stuk regie waarin heel duidelijk de grote trends staan, ook de snelheid waarmee dat gaat, hoe de verhoudingen veranderen tussen de energiedragers en noem maar op. 4.46
797 En dat moet eigenlijk vertaald worden in hele concrete implementatietrajecten. 4.55
799 Wat we nu in Nederland, dat zie je ook door een aantal anderen, maar Nederland is daar pregnant slecht in, zien rondom grote projecten, dat kunnen nieuwe fabrieken zijn of infrastructuur, dat we zeven tot tien jaar bezig zijn met praten en de vergunningverlening. 7.5
801 Nou, daar moet echt van gesteld worden, dat kan niet. 4.32
802 Dat past niet in die transitietrajecten die we af moeten leggen naar 2040, 2050. 6.11
804 We hebben gezien dat toen Rusland de Oekraïne binnenviel en de gasprijs twintig keer omhoog ging, dat de projecten van nationaal belang konden worden afgesproken. 73.27
805 Er was de binnenkortste keren lagen nieuwe LNG-terminals in de Eenshaven en die werden gerealiseerd, want dat was van nationaal belang. 17.64
807 Dus die implicaties voor wat er nodig is om te implementeren, dat is een heel groot punt voor Nederland om te verbeteren. 4.97
808 Ik wil met jullie dit laatste blok, want we zetten we inmiddels alsnouw gaat dat aanbeland, is even een jump maken. 3.94
810 Laten we nou eens hier in de studio de 2050 jump maken. 4.41
811 Een beetje positief denkend, vanuit jullie perspectief ook. 4.03
813 Hoe ziet die haven dan eruit eigenlijk, ten opzichte van nu, 2050? 41.55
815 Zijn voor een deel nieuwe bedrijven gekomen, zijn ook voor een bedrijf enorm getransformeerd. 4.18
816 Je kunt daar zorgeloos rondfietsen, want de lucht is schoon. 13.51
817 En die draait heel veel op eigen groene energie, is veel efficiënter met energie. 19.71
818 En waar gaan die bedrijven die ons verlaten, waar gaan die voornamelijk naartoe? 9.72
819 Nou, voor een deel hebben we ook wereldmarkten met overcapaciteit, dus de hele wereld maakt veel meer staal dan we nodig hebben. 5.79
820 We hebben in 2050 veel minder raffinaderijen nodig, omdat het meeste vervoer dan gewoon elektrisch zal zijn, dus daar hoef je geen brandstoffen meer voor te bewerken. 84.92
821 Er is wel een toekomst voor raffinaderijen met circulaire en bioproducten, maar dat zal veel kleiner zijn. 11.43
823 En de omvang van de haven en ook in de omzet en wat ze per twee seconden geloof ik aan de kader brengen. 3.54
826 Ik denk dat ze onderdeel zijn van een voor een deel veel lokalere keten. 4.0
827 Het zal bijvoorbeeld sterk verbonden zijn met de lokale windparken op zee. 4.47
828 Dus dat betekent dat de euro's die die industrie betaalt voor zijn energierekening, die gaan naar bedrijven die ook in Nederland voor een deel die duurzaam energie maken en ook de infrastructuur daarvoor aanleggen. 21.99
829 En dat geld gaat niet meer naar Poetin, naar het Midden-Oosten of naar Amerika. 7.92
830 Victor van der Seys, zoals ze had gezegd, de voorzitter van Deltalinks, dus echt de belangenvereniging, die zou bijna zeggen, het VNO-NCW, maar dan van de Rotterdamse haven ook. 10.99
831 Als u nou als de opperlobbyist van de haven, zit u een beetje te kijken, neem ik aan, de een of andere partij levert nu zijn verkiezingsprogramma af. 3.95
832 Zet u dat hoopgeven met wat er nu tot nu toe een beetje op de plank valt? 4.84
835 Nee, ik heb ze ongeveer allemaal wel doorgekeken en eerlijk gezegd, wat mij verbaast is dat er toch voortdurend met een hele korte termijn naar de toekomst wordt gekeken. 3.93
836 De facto worden, weet je, er worden wel doorkijkjes gegeven, maar uiteindelijk de maatregelen die daarin worden voorgesteld zijn voor de komende vier jaar en dat werkt niet. 5.08
837 We zijn echt bezig met een grote verbouwing van Nederland en dat betekent dus ook echt op een andere manier moet gaan kijken. 6.93
838 We zeggen ook al heel lang van bedenk nou hoe Nederland er inderdaad in 2050, niet alleen maar Rotterdam, maar heel Nederland eruit moet zien en wat heb je dan nodig? 29.97
840 Wat vindt u het beeld wat Olof van der Gaag net schetst? 6.15
843 Of die haven er nou heel anders uitziet, weet ik niet. 4.02
844 Kijk, op het gebied van globalisering denk ik eigenlijk dat er tegenovergestelde aan de hand is. 7.2
845 Wij zien, het zijn de scenario's van het havenbedrijf, dat bijvoorbeeld de hoeveelheid containers die binnenkomt de komende jaren nog veel groter gaat worden. 26.6
846 Het kan zelfs nog tot 40% toenemen ten opzichte van nu. 21.19
847 En dat heeft te maken met welvaart die het toeneemt, maar ook afhankelijkheden die groter worden, omdat er inderdaad meer op plekken wordt geproduceerd waar dat slimmer is. 7.75
848 Er zijn mensen die hebben een beeld gemaakt van Pernis. 10.54
849 Nou, dat ziet er over 20 jaar dan uit als Central Park. 10.12
851 Die fabrieken staan er voor een groot deel nog steeds. 8.69
854 En het is inderdaad nog veel schoner dan het nu is. 4.05
855 Maar als je echt een beetje doordenkt, dan moet je nog ook naar een verdere herschikking van Nederland. 4.13
856 Want hoe logisch is het nog dat je bijvoorbeeld datacentra overal neerzet, terwijl je weet dat die stroom allemaal van de Noordzee af moet komen. 35.52
858 Hoe logisch is het om Maar nu raakt u een kwetsbaar punt. 4.77
862 Maar waar we dan een beetje heel spannend gaan worden, als het woord industriepolitiek gaat vallen. 4.21
863 Want daar hebben we überhaupt in jaren tachtig slechte ervaringen mee. 8.29
864 En een overheid die ook echt gaat zeggen, we gaan echt ingrijpen, harde keuzes maken. 6.03
865 Als je politici hier naar vragen zegt, daar moeten we met elkaar eens goed over nadenken en goed gaan kijken hoe we dat Ja, dat hoor ik al jaren. 6.11
866 Maar echt ingrijpen, zeggen voor jou is geen plek meer en voor jou wel, omdat we daarin geloven voor de lange termijn. 3.71
868 Je hoort me ook niet zeggen dat er geen plek is, maar misschien een andere plek. 3.97
869 Uiteindelijk moet je het energiesysteem gaan optimaliseren. 6.47
870 En dan ligt het voor de hand om bedrijven te verplaatsen naar de plek waar overvloedige energie is. 4.68
872 En waarschijnlijk het meest in de buurt van de Rotterdamsehaven, omdat er ook heel veel waterstof gaat binnenkomen. 28.59
873 En dat schuld je weer vele miljarden aan uitgaven die je moet investeren om bijvoorbeeld elektriciteitsnetten te verzwaren. 23.64
874 André Fay, zoals gezegd, de professor energiesysteemanalyse even. 14.58
875 Die waterstof, het is een vrij technisch verhaal, maar in die zin, wat belangrijker element is, is het is veel energie nodig om het te maken eigenlijk, hebben we platgezegd. 4.12
876 En nu was eigenlijk in de prognoses, in de ambities, was dat er eigenlijk nu al een grotere markt voor zou zijn. 4.04
877 Dus dat bedrijven, als ze er in een moment investeren, of het kost veel geld om erin te investeren, maar dat ik in ieder geval zeker ben dat er een markt is, dat er afnemers zijn. 4.05
878 En daar is ook nu een soort padstelling bijna ontstaan, hè? 5.53
879 Nou ja, dat is een van de sleutelvoorbeelden waar die regie, die planning, van wat heb je allemaal nodig om op het juiste moment de goede zaken bij elkaar te brengen, waar dat niet goed is gelopen. 3.9
880 Ik denk, over waterstof is misschien wel te veel gepusht. 5.25
882 Omdat, op het moment dat je veel groene waterstof wil, dus gemaakt uit duurzame stroom zonder wind, moet je eerst die overschotten zonder wind ook hebben. 8.59
883 Op het moment dat je dat systeem op schaal hebt, moeten we veel meer van die windparken bouwen, bijvoorbeeld op de Noordzee, meer zonnecapaciteit. 52.1
884 En daar ook genoeg balanceermogelijkheden in, om te zorgen dat vervolgens de waterstofabrieken, die electrolyzers, zoals ze dan heet, dat die ook weer een goede business case hebben. 6.0
885 En daar zijn we denk ik wat te veel mee gaan haasten, terwijl de productiecapaciteit op de Noordzee nog op schaal moet komen om dat te doen. 9.57
886 Nou, rondom elektriciteit zie je een soort gelijkproblemen. 7.5
887 Daar zijn we eigenlijk weer heel succesvol geweest. 4.18
889 Maar daar hebben we weer verzuimd om de vraagkant snel genoeg op orde te brengen en die ook flexibel te maken. 3.73
891 Wat je dan nodig hebt is flexibele vraag en of opslagmogelijkheden. 3.91
892 Nou, dat is ook nog een specifiek Nederlands probleem. 5.44
893 Want we hadden het al over wat is er nu specifiek in Nederland niet goed aan het gaan. 14.12
894 Waarom is Nederland nu zo duur bijvoorbeeld met zijn groene stroom? 71.21
895 Dat heeft te maken met de problematiek die al door Scheiss is geschetst. 8.96
896 Maar ook bijvoorbeeld dat wij in Nederland geen goede flexibiliteitsmarkt hebben. 11.16
897 En België en Duitsland bijvoorbeeld, andere landen om ons te zeggen. 7.62
899 Dat er waarde wordt toegekend aan apparatuur waarmee je elektriciteit op kan slaan. 13.73
900 Of heel snel een korte tijd veel stroom kan leveren als er geen stroom is. 7.32
901 Bijvoorbeeld gasturbines die een paar honderd uur per jaar draaien. 30.27
902 Dat soort onderdelen die zijn duur, maar die heb je nodig voor die totale elektriciteitsvoorziening om die gewoon weer een goede kostprijs te geven. 5.58
903 Dat zijn die systeemberekeningen die TNO ook heeft gemaakt in het verleden. 20.25
904 Als je dat goed doet, kan die elektriciteitsprijs van de toekomst gewoon een prima en concurrerend niveau bereiken. 13.46
905 Maar we hebben daar niet de goede beleidskaders voor gemaakt om dat te bereiken. 6.24
906 Nou, dat zijn hele concrete Nederlands problemen die ook eigenlijk heel snel in Nederland kunnen worden opgelost. 5.3
907 En deze zou u graag ergens verwerkt willen zien in verkiezingsprogramma's en al helemaal een coalitieakkoord. 3.7
909 Wat ziet u als u even die verkiezingsprogramma's die nu achter elkaar op de plank vallen, wat ziet u daar voor uw neus verschijnen? 5.48
910 Nou ja, wat je eigenlijk zou willen, dat is eigenlijk mijn wens, ontkoppel de energietransitie en de industriele transformatie van het politieke bedrijf. 4.7
917 Want het gaat over betaalbaarheid en zekerheid van je energievoorziening. 25.01
918 En het gaat inmiddels ook over strategische autonomie. 4.22
919 Onze kwetsbaarheid in Europa in het geopolitieke spel. 16.06
921 En die willen we ook graag concurrerend en groen hebben. 3.78
922 Dat is ook weer zo'n zaak van nationaal belang, van Europees belang. 3.68
923 Lees het Draghi-rapport, alle grote conclusies die op Europees niveau zijn. 9.32
924 Maar moet je dit hele probleem in die zin Dan gaan we nu zes minuten voor het einde van het programma. 3.4
928 Wat in Nederland dan zo'n beslag zou krijgen voor 200 miljard. 17.09
933 Die heeft ook duidelijk aangegeven een groot verschil. 4.82
934 En dat is waar Europa minpunten heeft ten opzichte van de VS en China. 9.59
935 Is dat onze kapitaalmarkt minder goed is ontwikkeld. 16.89
942 Want dit is natuurlijk echt een aantoonbare investering. 4.39
943 Waar je natuurlijk ook een logisch rendement op gaat halen. 4.51
946 Dat in Europa er veel geld bij elkaar geschaafd werd. 15.55
950 Dat helpt ook niet echt lekker met de draagvlakken. 4.73
955 En ik denk dat we daar heel nuchter over moeten zijn. 4.12
962 En dat geldt ook voor de organisatie van die kapitaalmarkt. 5.26
974 De eerste zin van de paragraaf is voor u. Wat komt erin te staan als het er nu ligt? 5.86
975 Wij gaan door met het versnellen van de energietransitie. 7.1
976 Omdat het ons land schooner en onafhankelijker maakt. 6.86
977 Daarvoor zorgen wij dat allereerst de basis op orde is. 3.76
980 En zorgen ook dat binnen 2 jaar er een vergunning geregeld is. 8.13
983 We zorgen ook dat duurzame energie betaalbaar en beschikbaar is. 58.47
986 Ik dacht dat ik u al aan zou overvallen met deze vraag. 3.59
987 Maar ik heb het idee dat u wel reerlijk voorbereidt. 3.6
988 Jullie lieten hem er al een beetje in de lucht hangen. 3.47
992 Is dat we zorgen dat de vraag naar groene producten toeneemt. 55.5
993 Want als bijvoorbeeld Tata Steel weet dat er een vraag naar groen staal komt. 20.02
994 Dan ontstaat er ook voor Tata Steel of andere staalfabrikanten. 22.59
996 Dus we moeten bijvoorbeeld kijken waar wordt dat staal gebruikt. 5.99
997 Het antwoord is bijvoorbeeld in de Europese auto industrie. 14.3
999 Voor een deel met Europees groen staal gemaakt gaan worden. 4.67
1001 Dat is die Amerikanen een gigantische heffing op de Europese staal. 48.32
1003 En vervolgens bedreigen die Amerikanen ook nog Europa. 29.41
1005 Die vervolgens dat heel goedkoop op de markt kunnen zetten. 5.18
1007 Laten wij zorgen dat we onze eigen energiebroek op gaan houden. 26.35
1008 En dat we ook onze eigen industriebroek op gaan houden. 4.4
1009 En dat wij zorgen dat er een afzetmarkt voor groen staal in Europa komt. 20.83
1013 Meneer van der Seijs, ik vroeg om één zin van de paragraaf. 4.03
1014 Maar hij heeft mij de hele paragraaf net opgedreund. 3.72
1020 Want dat is wat de industrie nodig heeft om te kunnen door investeren. 8.0
1021 En zorg er met name voor dat Nederland kan concurreren met de rest van Europa. 7.24
1022 Nederland heeft alles in zich om gewoon prima te kunnen concurreren. 9.2
1023 En hij heeft het gewoon simpelweg over die kop erop. 3.93
1025 In brede zin gewoon dat de omstandigheden, de condities dezelfde zijn als in landen om ons heen. 4.19
1026 En dan is Nederland uitstekend in staat om schoon en ook concurrerend te produceren. 8.98
1027 En dan zegt u ook, dat is een vraag, ik zeg het misschien wat stel, maar dan zegt u ook. 3.65
1028 Dan is het ook logisch dat sommige bedrijven, ook al doen we die voorwaarden dus beter. 4.82
1031 Dan zal het nog steeds voor sommige bedrijven toch niet haalbaar zijn om in Rotterdam te blijven. 5.63
1032 En die worden dan misschien vervangen door andere bedrijven. 5.31
1036 En wat voor een type bedrijven die er nu nog wel zitten, waarvan u zegt, nou eerlijk is eerlijk. 3.6
1037 Nou kijk, Olof had het er net over al een miljoen elektrische auto's die hier rondrijden. 10.68
1038 De vraag naar fossiele brandstoffen gaat langzaam maar zeker teruglopen in Europa. 53.14
1039 Dus dat betekent dat je niet meer ook een raffinaderij nodig hebt. 5.74
1046 Volgens mij heeft Shell een hele efficiënte raffinaderij daar. 15.23
1048 Het is jammer dat die bioraffinaderij niet doorging. 6.73
1049 Maar in algemene zin is Shell natuurlijk een bedrijf dat ontzettend veel in innovatie investeert. 13.65
1051 Maar dan zou je toch denken met alles wat we net over gehad hebben. 3.92
1052 Dat zo'n bioraffinaderij dat dat nou juist wel zou moeten kunnen. 6.49
1053 Zeg ik, maar niet gehinderd door exacte kennis in deze. 3.66
1054 Ja, goed, je moet dan Shell vragen waarom ze die besluit hebben. 12.98
1058 Volgens mij is ook hier het punt, als ik zo vrij mag zijn, dat de vraag naar biobrandstoffen te weinig wordt aangewakkerd. 13.52
1059 Dus als je tegen de vliegtuigindustrie zegt je moet meer biobrandstoffen bijmengen, dan ontstaat er een afzetmarkt voor bioraffinaderijen. 54.44
1060 Ja, dat was wel het idee hè, dat ook naar Schiphol daar was getransporteerd. 14.61
1061 Ja, daar zijn we toch een beetje te aarzelend in geweest. 3.65
1062 En als die afzetmarkt wegvalt, dan vallen ook investeringsbeslissingen en verduurzaming weg. 15.01
1064 Super, het laatste cruciale ingrediënt voor die succesvolle transitie is innovatie. 5.4
1065 En niet alleen om al die nieuwe processen en die energievoorziening goedkoper te maken. 5.14
1066 Maar ook omdat daar Nederland zijn geld mee gaat verdienen op lange termijn. 15.19
1067 Al die producten, al die nieuwe technieken, dat zijn de groeimarkten. 3.72
1068 De fossiele markten gaan krimpen, de markten voor duurzaam energie, voor groene producten, die gaan geweldig groeien. 18.16
1069 Als we daar een koploper in zijn en we zijn een ontzettend innovatief land, dan gaan we daar uitstekende boterham mee verdienen. 10.19
1072 Het is zeer zorgelijk, maar als u het einde van de uitzending gehaald hebt als luisteraar, weet u ook. 5.71
1073 Er liggen volop kansen en eigenlijk een hele mooie toekomst. 4.34
1076 Ik dank mijn gasten en ik dank ook u als luisteraar. 3.7
1078 Tot dan, zo direct in een Christiaan Bodebak met het nieuws. 4.18