Het Journaal 🇧🇪

_id	69092a9b7957c3340be9bc47
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/vrt-nws-laat/2025/vrt-nws-laat-d20251103
datetime	2025-11-03 22:00:00

 

Statements

idx	statement	score
1	We gaan het vandaag vooral hebben over de drones die zijn gespot boven ons land.	43.59
2	Onze defensie-expert Jens Franssen zit achter mij klaar om jullie vragen te beantwoorden.	4.07
5	Je kan er niet naast kijken: de afgelopen dagen werd het nieuws beheerst door drones die gespot werden boven militaire basissen in ons land.	53.7
6	Eerder waren er ook al meldingen op andere plaatsen in Europa.	8.23
7	En nu was het ook bij ons opnieuw prijs, drie dagen op rij.	4.95
8	Voorlopig lijkt niemand te weten waar ze exact vandaan komen.	3.99
9	En ze neerhalen of weren, is ook niet zo gemakkelijk.	4.35
10	De afgelopen weken zijn er meerdere keren drones gesignaleerd boven verschillende Europese landen.	67.01
11	Ook in ons land was dat afgelopen week twee keer het geval.	34.2
12	Voor de derde keer op een maand tijd zijn er drones gesignaleerd boven een militaire basis in ons land.	86.82
13	Opnieuw zijn er drones gespot in ons land en opnieuw is dat gebeurd boven een militaire basis.	77.47
14	Niet zomaar een basis, wel een waar Amerikaanse kernwapens liggen opgeslagen.	14.02
15	Het lijkt een dagelijks fenomeen te worden, ook gisterenavond weer.	4.13
16	Voor de derde avond op een rij zijn drones gezien boven de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel bij Peer, in Limburg.	19.59
17	Ja, je hoort het, er zijn veel drones gespot boven Europa de voorbije maanden.	81.09
18	In Polen zijn er in september minstens 21 drones overgevlogen.	43.48
21	Later volgen drones boven verschillende luchthavens: een aantal in Denemarken, zoals op de luchthavens van Kopenhagen en Aalborg, maar ook in Duitsland.	9.27
22	De luchthaven van München bijvoorbeeld moet urenlang dicht.	41.34
24	En dan bij ons een eerste incident boven de militaire basis van Elsenborn, vlak bij de Duitse grens.	5.71
25	En de voorbije dagen lijken we ze constant te spotten.	3.51
26	Twee keer boven de basis in Marche-en-Famenne, maar ook in Leopoldsburg en nu dus ook al drie keer boven de basis van Kleine-Brogel.	5.45
27	Het werk van professionals, zegt minister van Defensie Theo Francken.	8.1
28	Ik denk dat er op die cruciale basissen op heel korte termijn bijkomende capaciteit nodig is.	4.33
30	Maar zelfs dan zou het kunnen dat men dat toch nog zal blijven proberen.	4.3
33	Men komt juist bij valavond, wanneer het net donker is.	7.22
34	Dan zijn er geen hemellichamen en is er bijna geen licht.	5.58
36	Dat geeft bepaalde indicaties over wie erachter zit.	8.52
43	Er is een vraag binnengekomen: gaat het om copycats?	11.74
45	Maar zolang je niemand van de bestuurders van die drones kan betrappen, is het moeilijk.	6.0
48	In Nederland, in Duitsland, nu bij ons bij militaire sites.	7.63
49	Het zou kunnen passen in de modus operandi, in de zaken die Rusland doet.	6.23
50	Als je kijkt naar het boek van hybride oorlogsvoering, dan kan dit passen in het eerste hoofdstuk.	8.1
51	Je maakt je tegenstander voor een stuk onzeker en je gaat hem intimideren.	57.11
57	Dan moet je kijken naar wat het doel kan zijn van die drones.	5.21
59	Maar heel wat van die zaken zou je kunnen zien met satellietfoto's.	3.8
60	Door die drones boven militaire basissen te brengen, kun je in kaart brengen hoe vaak er gepatrouilleerd wordt, waar er veiligheidscamera's hangen.	38.34
61	Wat er ook kan spelen, is dat het een vorm is van intimidatie.	4.45
63	Je voelt dat zowel defensie als de regering moeten reageren.	4.38
65	Als er de komende dagen nog drones komen, wordt het een urgent probleem.	11.56
67	Dat betekent dat wie de drones bedient, eigenlijk wel wint.	11.12
68	Je kan defensie dwingen tot de aankoop van dat systeemmenu.	8.71
69	Je zegt dat het altijd om dezelfde modus operandi gaat, maar gaat het altijd om dezelfde drones?	6.83
74	We wisten dat omdat we die zagen komen uit Oekraïne via de radar.	18.05
75	Als we kijken naar de drones in ons land, gaat het om een ander type.	16.62
78	Het is wel een type dat net wat groter is dan wat je in de winkel kunt kopen.	3.92
80	Ria vraagt zich af of een drone helemaal uit Rusland naar hier kan komen.	43.19
81	Er zijn nog mensen die vragen: waar kunnen die opstijgen?	5.76
82	Er zijn Russische drones die makkelijk een paar kilometer ver kunnen vliegen.	88.09
83	De Russen en de westerse landen hebben dat soort drones.	61.81
84	Dat zijn niet de drones die we hier boven ons land zien.	12.85
86	Dat zijn ook wel drones die 40 tot 60 kilometer ver kunnen vliegen.	62.22
87	Afhankelijk van hoelang ze in de lucht blijven en wat de windomstandigheden zijn.	5.21
88	Dan heb je voor een deel al een antwoord op de vraag waar de bestuurder van die drone zich kan bevinden.	12.21
89	Er kan hier boven de VRT een drone vliegen, en dan kan de bestuurder in Nederland of Luxemburg zitten, maar hier ook gewoon 500 meter verder.	56.76
90	Als het een heel goed apparaat is, kun je de drone de lucht in sturen en met een tweede man zelfs beginnen te rijden met een auto.	25.92
91	En die drone kan het traject afleggen van waar de man stond tot waar de man naartoe rijdt.	18.85
92	Dat maakt het zeer complex om te kunnen zien en vinden wie erachter zit.	5.94
93	Er is ook heel weinig videomateriaal van de drones.	28.68
95	Veel van die drones zijn ingezet bij valavond of wanneer het echt al donker was.	12.47
96	Vorige week zat ik zelf nog in Frankrijk, met een cameraman van de VRT.	5.15
97	's Ochtends vroeg wilden we een groot schip in beeld brengen, de mijnenjager.	3.88
99	De bestuurder stond naast mij en ik kon volgen op zijn scherm.	4.57
100	Maar als zo'n drone 15 meter de lucht in zit, hoor je die niet meer en zie je die eigenlijk ook niet meer.	8.28
102	Ik moest vragen aan mijn collega waar de drone hing.	8.56
103	Als je heel goed weet waar je moet kijken, kun je de lichtjes zien.	4.65
104	Maar mocht je echt ongezien willen werken, kun je de lichtjes ook uitzetten.	4.86
105	Er wordt duidelijk voor gekozen om dat niet te doen.	5.12
107	Ruben vraagt zich af: wat riskeer je als je met een drone boven een militair domein vliegt?	21.75
108	Je mag een militair domein niet filmen of fotograferen.	69.02
110	Mocht je nu op straat gaan staan hier in Brussel voor het hoofdkwartier van defensie en je kijkt met je rug weg van het hoofdkwartier, mag je foto's nemen.	3.52
111	Maar als je een foto neemt van het hoofdkwartier, dan is dat verboden.	46.45
112	Je kunt daar een geldboete voor krijgen, of zelfs een strafrechtelijke boete.	11.42
113	Wie boven militair domein filmt met een drone... Het mag niet.	32.64
114	Met een gewone drone die je zou kopen in een elektronicawinkel, kan je dat eigenlijk ook niet.	10.02
116	Je moet je dat voorstellen als een gigantisch hek dat naar boven gaat in de lucht.	5.1
117	Een normale drone zal tegen dat onzichtbare hek botsen en zal zeggen: Dit is militair gebied, een luchthaven, een kerncentrale, hier mag ik niet vliegen.	6.76
119	Een gewone drone zal meteen zeggen: Hier mag ik niet vliegen.	4.2
121	Of het moeten grappenmakers zijn die beginnen te morrelen aan de software.	10.88
124	Jos en Erwin vragen zich af: wat is de kans dat het om collectieve zinsverbijstering gaat?	10.41
127	Je merkt dat een deel van de waarnemingen menselijke waarnemingen waren.	7.6
129	Je moet zelf maar eens proberen om naar buiten te kijken 's avonds, zeker in de buurt van steden of havens.	3.79
130	Het is moeilijk om te zien of een lampje een lampje is dat bovenaan op een gebouw staat of dat het van een vliegtuig is op 15.000 meter.	13.7
132	Je hebt vliegtuigen die dalen naar luchthavens in de buurt.	80.53
134	Zeker in het donker is het moeilijk om uit te maken of het drones zijn of niet.	8.64
135	Voor alle duidelijkheid, er zijn systemen bij luchthavens die wel al detecteren dat het gaat om drones.	55.47
137	Wellicht zijn er de voorbije jaren ook al drones geweest die boven militair gebied ingevlogen hebben en zijn die nooit waargenomen.	36.91
145	Als je met een satelliet gaat kijken, kun je zien waar de parking is, de toren, de gebouwen.	18.81
146	Als je met een drone kijkt, en je vliegt rond de gebouwen, dan kun je zien waar de beveiligingscamera's hangen.	85.37
147	Je kunt ook zien wanneer de beveiligingsmensen op welke plek rondlopen.	12.35
150	En als je het gedrag weet van hoe een militaire basis bewaakt wordt en je wilt nadien een sabotageactie doen, dan is dat heel nuttig.	9.24
151	Als je weet dat op elke plek om het kwartier iemand passeert en je wil later een sabotageactie doen, dan weet je dat je 15 minuten hebt om binnen te komen als een patrouille gepasseerd is.	10.73
152	Dat zie je niet vanuit de ruimte met een satellietfoto.	6.34
153	Er was nog een vraag die daarop aansloot, van Jozef.	4.68
155	Waarom komt het altijd als een verrassing als een drone ons luchtruim binnenkomt?	47.7
157	Er zijn systemen, maar niet het volledige grondgebied wordt bewaakt.	8.43
162	Je zou kunnen zeggen dat je het radiosignaal kunt oppikken tussen de drone en de bestuurder, met antennes.	12.13
163	Maar er zijn ook drones die bediend worden met een heel fijne glasvezelkabel.	37.78
165	Dat zou je dan kunnen waarnemen met een radarsysteem.	9.35
166	Een radarsysteem zal wel moeilijk het verschil kunnen maken tussen een drone die boven een boom komt en een vogel.	14.27
167	Dan krijg je dus veel vervuiling in het radarbeeld.	9.55
169	Die gaat ook niet volledig werken wanneer het wat mistig is of wanneer het regent of donker is.	5.81
170	Elk systeem kan maar een bepaald aantal zaken herkennen.	3.92
171	Tot nu toe is het heel moeilijk om een allesomvattend systeem te hebben.	4.53
172	Je zou dus moeten investeren in overlappende systemen.	5.1
174	Elk van die systemen zal altijd een aantal valse signalen geven.	4.07
177	Je had het over die onzichtbare hekken boven militaire domeinen.	3.52
178	Er komt een vraag binnen: kunnen drones niet geblokkeerd worden boven een bepaald gebied?	70.97
180	Op het darkweb en op het internet kun je wel dingen vinden om dat tegen te gaan.	7.53
183	En dan de vraag die het vaakst voorkomt: waarom is het zo moeilijk om die drones neer te schieten of te vangen?	41.02
184	Defensiechef Frederik Vansina heeft nu gezegd dat de drones mogen worden neergehaald.	50.25
187	Het is een beetje contra-intuïtief, maar de heel grote, snelle drones, zou je nog vrij eenvoudig uit de lucht kunnen halen met luchtafweer of met een gevechtstoestel dat al in de lucht zit.	4.43
192	Die kunnen bij wijze van spreken gelanceerd worden op de parking van een supermarkt.	9.24
195	Laat staan dat je die dan nog eens in het donker met een elektronische shotgun eruit moet halen.	5.39
198	Je wilt niet dat dat ding neervalt op een schoolbus.	5.47
200	Je wilt ook niet dat elke militair met scherpe munitie rondloopt en meteen in de lucht gaat schieten als er zoiets gebeurt.	6.23
202	Dat is een van de systemen waaraan de regering denkt.	10.01
203	Je wilt systemen waarmee je kunt detecteren, maar je wilt ook kunnen traceren en identificeren.	4.43
206	We hebben in Europa een gigantische proeftuin waar al die dingen dagelijks uitgetest worden.	8.27
208	Daar worden die trouwens elke dag gebruikt, en ook die counterdrones.	8.48
209	In Oekraïne zijn er een aantal bedrijven die kamikazedrones hebben.	42.09
210	Zodra je een drone ziet en gedetecteerd hebt, je weet dat het een vijandige drone is, zijn er drones die daarop af vliegen als een kamikaze.	73.61
211	En dan vliegen ze erop af waardoor die naar beneden gaat of ze hebben een kleine explosieve lading die afgaat als je in de buurt bent van die drone.	10.57
218	Die hele kleine, daarbij is het veel te moeilijk om ze te zien.	4.73
219	Bovendien zou het ook heel duur zijn om dat de doen.	4.76
220	Bovendien zou het ook heel duur zijn om dat te doen.	4.7
221	Een vlieguur voor een F-16... Dan zit je vaak aan 15.000 euro, soms 20.000 euro.	20.33
225	Het is onbetaalbaar om die F-35's constant de lucht in te houden om kleine drones uit de lucht te halen.	85.59
226	Voor elk type drone heb je elke keer een tegenantwoord nodig.	7.07
227	Voor grote drones kun je gevechtsvliegtuigen inzetten of luchtafweer.	81.99
228	Voor kleine drones moet je kleinere, lokalere systemen inzetten.	19.85
229	De luchtmachtbasis van Kleine-Brogel heeft nu zelf tips gegeven aan omwonenden of mensen die drones willen melden.	29.97
233	Als je op een zondagmiddag aan een mooie vijver zit en je ziet een drone de lucht in gaan, dan kun je ervan uitgaan dat iemand mooie beelden wil schieten.	9.33
234	Woon je naast een kerncentrale of een militaire basis en je ziet plots enkele drones de lucht in gaan en je ziet dat ze over de basis gaan, dan is er wellicht een probleem.	10.61
235	Woon je in de buurt van een strategisch gebouw, het hoofdkwartier van defensie, bijvoorbeeld, of dat van de NAVO, of gebouwen in de buurt of hoogspanningskabels of elektriciteitscentrales en je merkt daar drones op op vreemde momenten... Je buikgevoel zegt dan al dat het vreemd is.	7.22
243	Zelfs in landen waar officieel nog geen meldingen geweest zijn, kun je ervan uitgaan dat er al drones geweest zijn.	20.01
245	Ik heb me daarnet nog laten vertellen door een hoge militair dat daar wel degelijk over wordt gesproken.	4.44
246	Al die mensen binnen defensie hebben hetzelfde probleem.	41.36
248	Men kijkt ook naar elkaar: welke systemen kunnen werken en welke niet?	6.35
249	Men kijkt ook naar bedrijven die actief zijn in Oekraïne.	11.21
251	België en enkele westerse landen helpen Oekraïne, maar voor dit soort zaken roepen we nu al de hulp in van Oekraïne.	58.08
254	Patrick vraagt zich af waarom de NAVO geen pasklaar antwoord heeft op dit probleem.	15.72
256	Iemand vroeg me vandaag: Heeft Amerika daar geen antwoord op?	7.15
257	Op dit ogenblik staat men in Europa verder dan in de VS, omdat men in de VS nog niet geconfronteerd is, op dit ogenblik, met dit soort problematiek.	10.93
258	Zelfs vanuit de Verenigde Staten kijkt men nu naar Europa: hoe gaan jullie dit aanpakken?	6.06
259	Een aantal landen zijn aan het werken aan oplossingen.	9.3
260	The silver bullet, die ene oplossing die alle drones de lucht uit kan halen en detecteren, is er nog niet.	23.89
268	Nu wil ik een beetje doen aan expectation management... Ook al worden er dure systemen geïnstalleerd, je zult niet kunnen vermijden dat een drone met nieuwe technologie er toch nog door komt.	4.88
269	Het is een beetje een constante strijd tussen stropers en boswachters.	3.93
270	Momenteel zijn de stropers aan het winnen, maar het blijft een constante strijd.	3.54
274	En wie alles wil leren over drones, kan dat aan de VIVES Hogeschool in Oostende.	14.84
275	Ze hebben daar een professionele bachelor Drone Applications, de enige drone-opleiding in ons land.	8.85
278	En hoe kijken zij naar het nieuws van de laatste dagen?	5.62
281	Nu zien we onze studenten, die flink aan het werk zijn.	4.37
286	Ook varend, rijdend, stappend, kruipend, duikend...	4.63
287	Hoe reageren mensen als jullie vertellen dat jullie een drone-opleiding volgen?	35.84
288	Veel mensen denken dan aan defensie of politie, preventie.	9.09
289	Dingen in de natuur worden ook heel veel gedaan met drones.	42.49
290	Landbouw, alles rond transport, onderzoeken met drones die worden gedaan.	16.66
291	Ik heb ook iemand gezien die zijn ramen liet wassen door een drone.	46.81
292	De zaken waar wij voor worden opgeleid... We leren sowieso drones besturen natuurlijk.	9.44
294	We hadden dat eerst wat langer gemaakt, maar toen dachten we dat het waarschijnlijk te zwaar zou worden.	3.51
297	Merk jij een verschil in hoe mensen reageren op drones nu en pakweg een jaar geleden?	13.17
299	Dat is nog altijd een van de grootste problemen voor de dronesector.	13.01
300	We kunnen heel veel enorm toffe dingen doen, maar toch heeft niemand graag een drone boven zijn huis.	4.71
301	We hebben al een project gedaan voor medisch bloedtransport.	32.72
303	Zodra die drone de lucht in gaat, komt een lokale boer op zijn fiets kijken.	89.86
304	En dan komt direct die vraag: wat is die drone, wat doet dat hier?	7.01
306	De laatste dagen is het in het nieuws: er zijn drones te zien in heel België, boven luchthaven en zo.	76.85
307	Denk je dat mensen schrik hebben van de term drone intussen?	15.7
313	Nee, ik zeg dan: Ik zal je wel beschermen als het zover is.	3.94
320	Ik danste ook heel veel, en ik deed ook wedstrijddansen.	5.19
321	Dat gaf mij heel veel stress, dus dat zal er ook wel mee te maken hebben.	3.93
325	Sien kreeg vorig jaar mentale problemen omdat ze gepest werd en veel druk ervaarde door haar hobby's.	19.25
326	Ze volgt nu les via Bednet, net als duizend andere kinderen en jongeren met psychische problemen.	13.38
328	Volgens Bednet komt dat vooral omdat scholen de signalen van psychische problemen sneller opmerken.	73.87
329	En dat is positief, want na gemiddeld een halfjaar kunnen de meeste leerlingen weer fysiek naar school.	85.15
330	Een leraar van 29 uit Bredene is veroordeeld voor verschillende zedenfeiten, onder andere verkrachting van minderjarigen.	82.55
331	Na de uitspraak verliet hij de rechtszaal met opgestoken middenvinger.	10.19
332	De man had seksuele relaties met vier minderjarige leerlingen, de jongste zou 13 geweest zijn.	19.34
333	Hij mag nu 20 jaar niet meer met kinderen werken, maar moet na zes maanden in voorhechtenis dus niet terug naar de gevangenis.	17.15
334	Daarbij is een afweging gemaakt van verschillende elementen, onder andere het blanco strafregister, maar ook de zware impact die het gehad heeft op de slachtoffers, Hij had toch echt wel een perverse ingesteldheid bij het plegen van zo'n feiten.	6.39
335	Aan de slachtoffers werd ook een morele schadevergoeding toegekend van 12.500 euro, voor de vier minderjarige leerlingen.	12.03
336	Een studente die naar de Raad van State was gestapt omdat ze niet mocht starten aan de opleiding tandarts, heeft gelijk gekregen.	70.95
337	Volgens de examencommissie had ze gefraudeerd, omdat ze het tabblad met daarop het examen een aantal keren had verlaten.	20.57
338	Maar volgens de Raad van State is dat geen bewijs dat ze ook echt een andere website heeft geopend, zoals bijvoorbeeld ChatGPT.	35.71
339	Of ze ook aan de opleiding mag beginnen, moet de examencommissie nog beslissen.	7.88
340	In Antwerpen heeft de politie het waterkanon ingezet om de deelnemers van een pro-Palestijnse betoging uit elkaar te drijven.	70.52
341	De wekelijkse betoging tegen de schrijnende situatie in Gaza vond plaats naast het stadhuis en dat is verboden om veiligheidsredenen.	34.02
342	De politie zou meermaals gevraagd hebben aan de betogers om zich te verplaatsen.	16.61
344	Ook vorige week werden verschillende actievoerders gearresteerd.	13.45
345	En het is de week van de waarheid voor premier Bart De Wever.	4.02
346	Hij wil eindelijk een akkoord bereiken over de begroting.	6.79
347	De voorbije weken is dat niet gelukt en ook vandaag hebben de ministers na zo'n acht uur onderhandelen nog altijd geen akkoord bereikt.	11.73
349	Als het tegen donderdag niet lukt, zou de premier naar de koning gaan om zijn ontslag aan te bieden.	22.45
350	Maar volgens vicepremier Van Peteghem is een akkoord nog mogelijk.	9.56
351	Iedereen weet dat de inspanning die we gaan doen groot is, maar ze is niet onmogelijk.	4.47
353	We willen natuurlijk onze havens vrijhouden van mijnen.	8.14
354	We willen natuurlijk onze levensbelangrijke maritieme aanvoerroutes beschermen tegen mijnen.	10.36