Villa Politica 🇧🇪

_id	6787b60bb25842b62ac2dffb
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/villa-politica/2025/villa-politica-d20250115-a3-villa-politica
datetime	2025-01-15 14:30:00
description	Politiek duidingsprogramma. Met een liveverslag van de plenaire zitting van het Vlaams Parlement.

 

Statements

idx	statement	score
0	Goeiemiddag en welkom bij 'Villa politica' vanuit het Vlaams Parlement.	45.57
1	Eergisteren trokken zo'n 34.000 leerkrachten door de straten van Brussel, of zoveel staakten er toch, zo'n 16% van alle Vlaamse leerkrachten, van het kleuter- tot het hoger onderwijs.	99.54
2	Die staking was gericht op de pensioenplannen van de federale regering in wording, die zou willen besparen op de pensioengelden van de ambtenaren, en dus ook van de Vlaamse leraren.	0.01
3	Ze zijn in de eerste plaats bang voor hun eigen pensioen, maar ze vrezen ook dat de job van leraar nog minder aantrekkelijk zal worden, terwijl er al een lerarentekort is.	0.07
6	Vanmiddag zal het Vlaams Parlement debatteren over de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep.	0.01
8	Handig gezien van PVDA om zo de Vlaamse regering kleur te doen bekennen over die federale pensioenplannen?	0.01
9	Absoluut, want de partijen die hier de Vlaamse regering vormen, N-VA, Vooruit en cd&v, zijn natuurlijk ook de partijen die aan de federale onderhandelingstafel zitten, samen met MR en Les Engagés.	0.01
10	De meningen daar, als het gaat over pensioenen bijvoorbeeld, zijn wel verdeeld, bijvoorbeeld tussen Vooruit en N-VA. Misschien hoopt PVDA er wel op dat ze op die manier tweespalt kunnen zaaien binnen die partijen van de Vlaamse regering.	0.02
11	Voor de rest is het verband tussen wat hier gebeurt en wat er maandag is gebeurd, de mensen van het onderwijs zelf.	0.07
12	Ze hebben geprotesteerd tegen mogelijke hervormingen, weliswaar op basis van verouderde informatie.	0.02
13	Dat was de druppel die de emmer deed overlopen, want zij zijn al jaren vragende partij om rust te krijgen in het onderwijs en om een aantal hervormingen door te voeren, zodat hun job aantrekkelijker wordt, minder paperasserij bijvoorbeeld.	0.01
14	Ook de kwaliteit van het onderwijs staat al jaren onder druk.	9.39
16	Minister Demir hebben we na die toch wel succesvolle betoging nog niet gehoord over de lerarenbetoging.	0.03
17	Zij zit heel moeilijk, begrijp ik, want die leraren zijn toch een beetje de achterban van de N-VA. Ja, de N-VA vindt onderwijs natuurlijk heel belangrijk, de kwaliteit van het onderwijs.	11.8
18	De vorige minister van Onderwijs was van de N-VA, Ben Weyts.	0.02
19	Hij wou de tanker keren om die kwaliteit op te krikken.	0.01
20	De N-VA heeft nu opnieuw Onderwijs met Zuhal Demir.	0.01
21	Onderwijs is een belangrijk thema voor de N-VA, maar tegelijk zijn ze aan de federale onderhandelingstafel wel geconfronteerd met een zeer slechte begroting en moet er bespaard worden en moeten er inspanningen gevraagd worden.	0.02
22	Blijkbaar wordt er dan ook gekeken naar het onderwijs en de pensioenen.	0.09
23	Ik heb minister Demir zaterdag even kunnen strikken op de nieuwjaarsreceptie, nog voor de betoging dus.	0.01
24	Ze zei dat ze de ongerustheid bij de leerkrachten begrijpt.	0.02
25	Wat alleszins niet kan, is raken aan de verworven rechten.	0.01
26	Dat is een boodschap die verschillende N-VA-kopstukken, ook Bart De Wever en Kamervoorzitter Peter De Roover, hebben uitgedragen: verworven rechten, daar gaan we niet aan raken.	0.02
27	Wat ze van plan zijn, zou in de tijd gespreid zijn.	0.01
29	Om maar te zeggen dat dit voor de N-VA zeer gevoelige materie is en dat ze niet op zere tenen willen trappen in dat onderwijsveld.	0.01
30	Heel benieuwd naar dat debat en hoe het zal verlopen.	0.01
31	Dat debat zal geleid worden door de nieuwe voorzitter van het Vlaams Parlement, Freya Van den Bossche, die sinds vorige week de voorzittershamer hanteert.	0.01
32	Vorige week wou ze liever nog geen interview geven, vandaag wel.	0.02
35	Ja, ik doe het heel graag, het was heel gevarieerd.	0.03
38	Ik kijk heel erg uit naar de gesprekken met de fractieleiders over hoe we de werking hier een stukje kunnen aanpassen, met respect voor de traditie.	0.01
40	De meeste fractieleiders zijn op zoek naar een debat dat wat snediger kan. Vandaag bijvoorbeeld zijn de spreekttijden wat korter.	0.08
42	Maar voor een grote ingreep... Ik wil eerst iedereen gehoord hebben voor ik iets op tafel leg.	0.01
43	Het actualiteitsdebat duurt vaak een uur of drie à vier.	0.01
47	Natuurlijk is iedereen vrij om te spreken zoals hij wil.	0.01
49	Eens je een statement hebt gemaakt, hoef je die niet te blijven herhalen.	0.01
50	Ook in het vragenuur hier, dat duurt allemaal veel langer dan in de Kamer.	0.04
51	Nadat de minister geantwoord heeft, mag iedereen zijn hand opsteken en zijn mening zeggen zonder tijdslimiet.	0.03
53	Ik denk dat het korter zou kunnen, zonder fracties minder recht te geven om tussen te komen, als iedereen kiest waarop hij tussenkomt.	0.01
54	Dat is een van de onderwerpen die op tafel liggen met de fractieleiders.	0.01
55	Dan zijn er natuurlijk de vergoedingen van de parlementsleden.	0.01
56	Daar zijn afspraken over gemaakt in het Vlaamse regeerakkoord.	0.02
59	De grote lijnen zijn afgesproken, maar de manier waarop nog niet.	0.03
61	Inderdaad, veel minder uittredingsvergoedingen, vergoedingen bovenop het inkomen voor extra functies, soms grote vergoedingen waar weinig extra werk tegenover staat, die gaan we ook herbekijken.	0.02
63	Alles wat op tafel gelegd kan worden, daar wil ik naar kijken.	0.01
64	Bijvoorbeeld ook de belastingvrije kostenvergoeding van 2600 euro per maand die elk parlementslid heeft, vindt u dat we dat ook moeten afschaffen?	0.2
66	Parlementsleden hebben onkosten, maar is dat werkelijk zo'n bedrag?	0.01
68	Met dat hele statuur... We zijn werknemer noch zelfstandige.	0.01
69	Met dat hele statuut... We zijn werknemer noch zelfstandige.	0.17
70	Maar ondanks enkele goede aanpassingen staat het nog veel te ver af van de wereld van anderen als zelfstandige of werknemer.	0.01
72	De voorzitter is de best betaalde functie in de hele Wetstraat, wat is daar uw mening over?	0.01
73	Ik snap die symbolische euro meer dan de regering, omdat het parlement de regering controleert, maar nu is het een euro meer dan heel veel.	15.48
74	Dat mag ook een euro meer dan iets minder zijn van mij.	0.01
75	Ik heb geen speciale eisen of verwachtingen qua loon.	0.01
76	Als je het inkomen van parlementsleden vergelijkt met andere landen, ligt daar de schande niet.	0.02
78	Het probleem is dat er soms privileges aan gekoppeld zijn die andere mensen niet hebben.	1.8
79	En die moeten eruit, want die vallen niet uit te leggen.	0.01
81	U wil dat ook nog verderzetten, heb ik gelezen, terwijl u hier voorzitter bent.	0.02
86	Ik zal dat moeten beperken tot een paar uur per week, de mensen die ik blijf opvolgen.	0.01
87	Maar ik vind het belangrijk om met twee voeten in de maatschappij te staan en om hulp te bieden op die manier.	0.01
88	Ik doe dat in een zorgcentrum of een armoedevereniging.	0.01
90	Ik doe geen enkele intercommunale of raad van bestuur.	0.01
93	Uw partij pleit ervoor dat alle Vlaamse overheidsdiensten van X, het vroegere Twitter, in handen van Elon Musk, verdwijnen.	0.04
96	Ik heb een advies gevraagd aan de diensten ter voorbereiding van een gesprek in het bureau.	0.01
99	Ik vind het geen eenvoudig debat, want je wil zo veel mogelijk mensen bereiken en dus gebruik je zo veel mogelijk kanalen.	0.01
100	Tegelijk hoop je dat die mensen correct en volledig geïnformeerd worden.	0.01
107	Zeker, en ik zit nog altijd op X. Het is goed om je op zo veel mogelijk fora te laten horen.	0.06
108	Tegelijk moet je je afvragen op welk forum je nog een volledige boodschap kwijt kunt.	0.01
111	Als dat is via media waar ik misschien bedenkingen bij heb... Dat mag geen doorslaggevende factor zijn.	0.01
112	De Vlaamse minister-president wou nog bekijken of alles op X in overeenstemming is met de Europese wetgeving.	0.01
115	Straks is er een minuut stilte voor Roeland Raes, ex-parlementslid, in 2008 veroordeeld voor negationisme.	0.01
116	Hij stond in het voorjaar nog even op een lijst voor Vlaams Belang.	0.02
117	Groen vindt dat absoluut niet kunnen, zij gaan de zaal verlaten.	0.02
118	Een eerbetoon aan een negationist, wat vindt u daarvan?	0.01
120	Als voorzitter pas ik de afspraken toe omtrent de manier waarop je stilstaat bij de dood van iemand die hier nog heeft gezeteld.	0.01
121	Ik ga dat voor iedereen op dezelfde manier toepassen.	0.01
123	Als mens, en daar moet iedereen als mens apart over oordelen... Dit is geen partijstandpunt.	0.01
124	...vind ik zelf dat iemand meer is dan de veroordeling die hij of zij heeft opgelopen.	0.01
125	Iemand die sterft, laat ook kinderen en kleinkinderen achter, misschien een echtgenoot, echtgenote, broers en zussen.	0.09
126	Voor die personen is iemand ook veel meer dan wat die in zijn leven heeft mispeuterd.	0.01
128	Kun je wel of niet een minuut stilte houden wanneer je zulke grote bezwaren had tegen het gedachtengoed van iemand en de manier waarop vreselijke gebeurtenissen in het verleden heeft ontkend?	0.01
129	Ik zal de minuut stilte vragen, ik zal rechtstaan en doen wat ik als mens zou doen, ook als ik op de banken zat.	0.01
131	Maar ik wil ook de tijd geven om in alle rust de mensen die dat niet kunnen de mogelijkheid te geven om de zaal te verlaten zodat het rustig kan verlopen.	0.01
132	Herdenkingen moeten dus kunnen omdat iemand overleden is, of die dan een misdrijf heeft gepleegd, is voor u niet belangrijk.	0.04
133	Ik heb ook aan Mieke Schauvliege, de fractieleider van Groen, gezegd dat ze gerust een punt kan plaatsen op de agenda van het bureau waar wij met zijn allen samenkomen, alle fractieleiders.	0.02
134	Dan kunnen we bespreken hoe we daarmee zullen omgaan.	0.01
135	Maar nu ad hoc een gemaakte afspraak zomaar negeren omdat ik grote bedenkingen heb bij iemands gedachtengoed en uitspraken, iemand die er ook voor is veroordeeld, dat zou niet netjes zijn in mijn rol als voorzitter.	0.01
136	Dat is ook iets, een mogelijke hervorming om over na te denken.	0.01
141	Verder een nieuwe voorzitter met tal van goede voornemens.	0.04
142	Snijden in de vergoedingen, al is ze daar natuurlijk gebonden door het regeerakkoord.	0.01
144	Dan telt er maar één les voor parlementsleden: in der Beschränkung zeigt sich der Meister.	2.2
145	Beknoptheid is helaas geen gave die veel politici hebben.	0.01
147	Ik ben wel fan van de manier waarop het debat hier verloopt.	0.01
148	Er is meer interactie dan in de Kamer, maar soms duurt het daardoor wel ellendig lang.	0.88
149	Als dat korter op de bal kan, dan zou dat de democratie alleen maar ten goede komen.	0.01
152	Een eerste stap wordt vanmiddag gezet, want in dit actuadebat... De openingsspeeches mochten tot nu vier minuten duren, vandaag maar twee minuten meer.	0.02
157	Zeker 20.000 personeelsleden uit het onderwijs kwamen maandag op straat in Brussel.	0.01
158	Vooraleer leerkrachten beslissen om niet voor de klas te staan, moet er echt iets ernstigs aan de hand zijn.	0.01
162	Maar ze vond het nu echt nodig om een signaal te geven in Brussel.	0.01
164	Ik heb dat hier al vaker gezegd, de leerkrachten zeggen dat ook al jaren.	0.02
168	Leerkrachten vallen uit, leerlingen zitten in de studie, de kwaliteit daalt en het lerarentekort is enorm hoog.	71.01
169	In plaats van dat aan te pakken, daarnaar te luisteren, wat beslist uw partij?	0.01
170	Om die leerkrachten 100.000 euro of meer pensioen af te pakken.	0.03
171	Ik vraag mij echt af wat er omgegaan is in het hoofd van de onderhandelaars.	0.01
172	Ze moeten gedacht hebben: ah, er is nog iets waar leerkrachten echt tevreden over zijn, hun pensioen.	0.01
173	Laten we hen dat afpakken, zodat er echt niemand meer voor de klas wil staan.	0.01
174	Want als er één ding is dat duidelijk is, dan is het dat deze voorgestelde maatregelen ervoor zullen zorgen dat het tekort nog veel groter wordt, dat er nog minder mensen voor de klas gaat staan.	0.02
178	Voorzitter Van den Bossche houdt de timing strikt in de gaten.	0.23
179	PVDA doet wat we verwacht hadden, doen alsof wat op tafel ligt al een beslissing is.	0.01
180	'Uw partij beslist', zei ze tegen de N-VA-minister van Onderwijs en de minister-president, maar er is natuurlijk nog helemaal niets beslist.	0.03
181	...deden maandag iets wat ze normaal gezien niet doen.	0.03
182	Normaal gezien staan ze op maandagmorgen met een glimlach aan de schoolpoort om de leerlingen te ontvangen.	37.48
183	Normaal gezien maken ze wiskundigeformules behapbaar Normaal gezien bereiden ze oudercontacten en klassenraden voor en leggen ze de laatste hand aan de grote stapel verbeterwerk.	7.5
186	Maandag legden 34.314 Vlaamse leerkrachten het werk neer.	0.01
189	U zei hier enkele weken geleden nog: Ik ben de minister van de leerkrachten.	0.02
191	Ik ga ervan uit dat u, aangezien u de partij deelt met de formateur, op de onderhandelingstafel klopt en zegt: Dit passeert niet.	0.02
192	Wat leerkrachten nog meer van u verwachten, is dat u hun job werkbaar houdt, dat u ervoor zorgt dat de werkdruk naar beneden gaat, dat er voldoende doorgroeimogelijkheden en professionaliseringsmogelijkheden zijn, dat u hen als bondgenoten ziet en oren heeft naar hun bezorgdheden.	0.02
193	Mijn vraag is heel duidelijk: wat gaat u als minister van Onderwijs doen zodat mensen naar het onderwijs komen en er ook blijven?	0.01
199	Collega's, er waren heel veel mensen die gaan betogen zijn.	23.34
201	Vanuit het onderwijs hoorden we scanderen: Het is genoeg, we zijn geen citroenen, je kunt ons niet blijven uitpersen, want we nemen al de opdracht over van de afwezige leerkracht.	0.01
202	Als leerkrachten roepen dat het genoeg is, dan gaat het niet per se over die pensioenen of het loon dat ze niet krijgen.	0.02
203	Men is het kotsbeu om te horen hoe er voortdurend over leerkrachten wordt gesproken.	0.34
204	Neerbuigend, zonder respect, met heel veel wantrouwen.	0.01
205	Men is het kotsbeu dat steeds vaker vanuit hogerhand wordt gezegd wat er moet gebeuren, en nog vaker hoe het moet gebeuren.	0.39
206	Plots is er dan de boodschap dat ze langer moeten werken voor een lager pensioen.	0.05
208	Ik sta vaker tussen de leerkrachten, niet in een betoging, maar in de leraarskamer.	0.02
209	Die leerkrachten vragen mij al langer dan vandaag: herwaardeer het lerarenberoep.	0.01
210	Hoe trekken we mensen aan tot het onderwijs, hoe houden we ze er, en hoe zorgen we ervoor dat mensen er kunnen blijven werken op het einde van de loopbaan?	0.01
213	Vijf jaar aan een stuk vraag ik om geen ballonnetjes los te laten, maar om werk te maken van een plan op lange termijn, om het lerarentekort tegen te gaan en de loopbaan aantrekkelijk te maken.	0.02
214	Daarvoor moeten we onze directies en besturen versterken.	0.01
215	Daarvoor is moed nodig, om het federale en Vlaamse niveau op elkaar af te stemmen, om aan hetzelfde zeel te trekken.	0.01
216	Wie hier of elkders zegt dat leerkrachten profiteurs zijn Wie hier of elders zegt dat leerkrachten profiteurs zijn of dat ze voordelen genieten, kan die mij even uitleggen hoe het komt dat er meer dan 100 klassen zijn zonder leerkracht?	0.97
217	Goeiemiddag, collega's, mevrouw de minister, mevrouw de voorzitter.	0.02
218	We zijn een half jaar weg met deze Vlaamse regering en het is al het tweede actuadebat op een rij over onderwijs.	0.02
219	Voor ons liberalen is dat een teken aan de wand dat er een systeemcrisis heerst in onze scholen en klassen.	0.02
220	Een tweede teken aan de wand was de betoging van eergisteren.	0.24
221	Meer dan 30.000 mensen uit het onderwijs kwamen op straat tegen de plannen van de toekomstige federale regering.	0.02
222	Maar wie echt luisterde naar de betogers, hoorde dat de frustratie veel dieper zat dan enkel die pensioenen.	0.42
223	Die betoging was een uitlaatklep voor een ketel die al lang onder druk staat.	0.01
229	83% van de leerkrachten zegt daar heel veel last van te hebben en dat ze door die planlast gewoon niet aan lesgeven toekomen.	99.99
231	Minder dan een derde van de leerkrachten uit het lager en een kwart uit het secundair voelt zich gewaardeerd door de samenleving.	99.99
233	Beginnende leerkrachten verdienen 25% minder dan vergelijkbare profielen uit de arbeidsmarkt.	99.99
234	We zien ook dat er vandaag nog gewerkt wordt met een rechtspositieregeling die uit de vorige eeuw komt, begin jaren 90.	0.01
235	En ten vijfde, het gebrek aan dialoog, aan vertrouwen.	0.01
236	Ik kan zo nog even doorgaan, maar mijn spreektijd is te beperkt.	0.02
237	Maar u hoort het, het pensioen was de druppel die de emmer deed overlopen.	8.74
238	Maar om het beroep werkbaar en aantrakkelijk te maken, Maar om het beroep werkbaar en aantrekkelijk te maken, is een bevoegdheid van u, van de Vlaamse regering.	0.01
243	Afgelopen maandag veel leerkrachten op straat, absoluut.	29.26
244	Maar het is al gezegd door andere collega's: als je vroeg waarom ze daar waren, waarom ze staakten, dan kwamen er heel veel verhalen.	0.02
245	Ik hoor net een collega zeggen: Er is beslist over de pensioenen.	0.01
247	Dan hebt u goedgekeurde documenten die ik niet heb.	0.02
248	Dat is net waarover leerkrachten zich zorgen maken.	0.02
252	Echt waar... APPLAUS En tuurlijk zijn die mensen dan ongerust.	0.01
253	U zegt 100.000, ik lees ergens anders 200.000, iemand anders zeg 80.000... Hoeveel is het?	0.03
255	Is er meegenomen dat we tijdens de carrière meer gaan overhouden op fiscaal vlak?	0.01
256	Allemaal niet geweten, omdat er nog onderhandelingen zijn tussen verschillende partijen die hun verantwoordelijkheid nemen.	2.45
257	Op dat stuk ga ik niet in omdat er niets beslist is.	0.22
258	Het andere luik is een luik waar we allemaal verantwoordelijkheid voor dragen, wij in dit parlement, door niet opnieuw te zeggen: onwerkbare job.	0.01
260	Dit is het moment om op te treden tegen die planlast.	1.47
261	Gisteren nog kreeg ik een mail van een directeur, die zei: Ik zit met een probleem.	0.01
262	Mijn leerkrachten van de eenuursvakken zijn niet meer gemotiveerd, want ik mag geen examens meer doen van eenuursvakken en ook geen herexamens.	0.02
265	Jawel, ik heb hier algemene pedagogische richtlijnen, en dat staat daarin.	0.01
267	Maar dat is wel een beleid dat ergens wordt gevoerd.	0.02
268	Dat is de oproep die we moeten samen doen: alle niveaus, scholen, leerkrachten, lerarenopleidingen, ouders, leerlingen, wij politiek, samen daaraan werken.	0.01
271	Opvallend is dat alle partijen zeggen: die betoging van maandag ging over veel meer dan het pensioen.	0.04
273	Waar de N-VA nog eens zei: Er is nog niets beslist over die pensioenen.	0.03
274	Opvallend was ook dat cd&v en VLD het onderwerp pensioenen meden.	0.02
275	Cd&v zit aan tafel, Open Vld niet, maar die staat als partij wel voor besparingen en een kleinere overheid.	0.02
276	Dat zijn een aantal dynamieken die je kan vaststellen.	0.01
277	We hebben dat debat hier al eerder gevoerd eind november, Sindsdien kennen we nog geen nieuwe cijfers.	0.02
279	Wat we wel weten, is dat ons onderwijs sedert '89, al 36 jaar, de exclusieve bevoegdheid van Vlaanderen is.	0.01
280	Intussen zijn de lonen van onze leerkrachten al een stuk competitiever geworden.	0.01
282	Maar we moeten vaststellen dat nog te veel leerkrachten ons onderwijs te snel verlaten.	0.18
284	Onzekerheid bij het begin van de opdracht, te vlakke loopbaan met te weinig differentiatiemogelijkheden, moeilijke grensbewaking tussen privé en werk, hoge administratieve planlast, toenemende gedragsproblematieken in de scholen, een stijgend aantal zorgleerlingen, enzoverder.	0.01
286	Er is nog veel werk aan de winkel, want we verliezen te veel kwaliteitsvolle profielen.	0.01
287	We wachten nog steeds op een omvattend loopbaanpact met werkbaar werk, waar logischerwijs ook de pensioenen bij horen.	0.01
288	Maar dat betekent dat Vlaanderen bevoegd moeten worden voor die eerste pensioenpijler, zodat je coherent beleid kunt voeren.	0.03
291	Als Vlaams Belang blijven we herhalen dat er in de eerste plaats bespaard moet worden op migratie, transfers naar Wallonië en het politieke systeem.	0.02
293	Als je mensen wil begrijpen, moet je niet over hen, maar vooral met hen spreken.	0.01
294	Dat is wat wij hebben gedaan maandag op de betoging, met een Vooruit-delegatie, om te luisteren en een duidelijk signaal te geven: We begrijpen dat jullie ongerust zijn en nemen jullie zorgen serieus.	22.04
296	Veel van wat in de kranten staat, is nergens op gebaseerd.	0.07
297	Maar het gedoe rond de pensioenhervorming is er voor veel leerkrachten inderdaad te veel aan.	0.01
299	De werkdruk is hoog, de planlast is hoog, het lerarentekort zet de scholen onder druk.	0.03
300	Als er dan nog geruchten zijn over botte besparingen op hun pensioen, dan is dat inderdaad de druppel.	0.01
301	Veel betogers zeiden inderdaad: Wij doen onze job met hart en ziel, maar geef ons eindelijk het respect, de waardering en de steun die we verdienen.	0.01
302	Want laat het duidelijk zijn, de grootste uitstroom in het onderwijs zijn beginnende leerkrachten, omdat het te veel en te zwaar is.	35.37
303	Dus moeten we die strijd voor de herwaardering van de belangrijkste job ter wereld op twee fronten voeren.	0.01
304	Hier in Vlaanderen voorziet ons regeerakkoord een hele resem maatregelen om die leerkrachten de broodnodige steun te geven, voor goede opleidingen en professionalisering, meer aanvanggsbegeleideing, meer handen in de klas, minder planlast, een modern personeelsbeleid.	16.42
305	Die zijn cruciaal om de job aantrekkelijker te maken.	0.01
306	Nu gaat mijn fractie er hier in het Vlaams Parlement een hele legislatuur op toezien, en u hebt onze volle steun.	0.01
307	En ja, ook federaal, waar Vooruit wel aan tafel zit om keihard te vechten voor deftige pensioenen.	0.03
308	Iedereen weet dat er hervormingen moeten komen als we ons pensioenssysteem overeind willen houden en willen klaarmaken voor de toekomst.	0.01
309	Maar dat zal voor ons enkel gebeuren op een eerlijke manier.	0.01
310	Dan kun je twee dingen doen: aan de zijlijn staan roepen, zoals Groen en PVDA, of je verantwoordelijkheid nemen en vechten voor betere werkomstandigheden, voor wie zijn hele carrière lang werkt voor onze kinderen.	0.01
311	Vooruit zal altijd een partij zijn die kiest voor die laatsten.	0.01
316	De afgelopen dagen trokken meer dan 30.000 betogers door de straten in Brussel.	0.01
318	De voorgestelde hervorming van de pensioenregeling die op tafel ligt, was de druppel die de emmer deed overlopen.	28.25
319	De regeringsonderhandelingen baren hem grote zorgen.	0.03
320	Onder hen waren er veel leerkrachten, mensen die elke dag het verschil maken in onze scholen.	43.18
322	Ik ben bezorgd over de toekomst van onze jongeren en de welvaart van Vlaanderen.	0.01
323	Onze enige grondstoffen zijn onze studenten, onze kennis.	0.1
324	Mensen die elke dag het verschil maken in de scholen, ik weet hoe waardevol deze job is.	0.01
325	Collega's, het lerarentekort is geen nieuw probleem, maar een groeiende crisis.	5.65
326	Dagelijks worstelen scholen met het vinden van kwalitatieve leerkrachten.	0.89
327	Ik hoorde deze week een verhaal over een school in West-Vlaanderen die drie maanden zocht naar een leerkracht Engels.	0.01
328	Na de kerstvakantie was er uiteindelijk een leerkracht, maar die sprak geen Nederlands.	0.01
330	Ze kan in het Nederlands geen uitleg geven aan de leerlingen die de leerstof niet begrijpen.	0.02
331	Toen het probleem werd aangekaart bij de directie, heeft de directie geantwoord: Ik ben blij dat er überhaupt iemand voor de klas staat.	0.01
332	Laten we eerlijk zijn, dit is de realiteit waarin we ons bevinden.	0.01
333	Scholen worden gedwongen om te kiezen tussen iemand voor de klas en kwaliteitsvol onderwijs.	0.02
334	In deze omstandigheden kunnen we niet zeggen dat we ons onderwijs naar waarde schatten.	0.01
337	U mag daarvoor acht minuten gebruiken, maar wil u het korter doen, dat kan natuurlijk ook.	0.41
338	Beste collega's, we hebben leerkrachten nodig, leerkrachten die onze kinderen voorbereiden op hun toekomst, zodat ze later een job kunnen innemen in onze economie.	0.01
339	Dat betekent inderdaad ook dat we het moeten hebben over de aantrekkelijkheid van het beroep van leerkracht.	0.01
340	We hebben ook het sociale overleg reeds gestart met de vakbonden en de onderwijskoppels met één duidelijk doel: samen komen tot gedragen oplossingen, voorstellen, zowel voor de nieuwe leerkrachten, nieuwe leerkrachten aantrekken, als de bestaande leerkrachten aan boord houden.	0.01
343	Hopelijk hebben jullie begrip voor het feit dat we gezegd hebben: als we het willen doen slagen, moeten we die onderhandelingen in alle luwte kunnen voeren.	0.01
344	Maar de zaken die op tafel liggen, zijn ook zaken die we de afgelopen dagen gehoord hebben, ook vandaag in het parlement.	0.01
352	Wat zijn de opdrachten die iemand anders moet doen?	0.01
354	Ook dat kerntakendebat voeren we, samen met de planlast voor de leerkrachten.	0.01
355	Een derde gaat over de professionalisering van het beroep.	0.01
357	Professionalisering gaat uiteraard over de kwaliteit van onze leraren, die opkrikken.	0.31
358	Dat gaat over lesinhoud, over de manier van lesgeven, over klasmanagement, maar ook over leerkrachten die vandaag al lesgeven en die we moeten opleiden, levenslang opleiden.	0.09
359	Dat betekent dat we daar het nodige budget voor moeten voorzien.	0.01
360	We bekijken ook met Leerpunt of we een keurmerk kunnen ontwikkelen voor de opleidingen.	0.01
361	Ook een vraag die op tafel ligt, is de versterking van de pedagogische begeleidingsdiensten.	0.01
362	Een vierde punt gaat over het hr-beleid, een sterk schoolbestuur.	0.01
363	Er komt een uniforme basisopleiding voor de directeurs.	0.01
364	We zijn met de koepels en vakbonden aan het bekijken hoe we dat gaan organiseren, om een modern hr-beleid te hebben.	0.01
365	Dan komen we terug bij de basisopleiding voor directeurs.	0.01
366	Dat zijn stuk voor stuk onderwerpen die op tafel liggen tijdens het sociaal overleg.	0.01
368	Ofwel zeggen we: we doen het via het sociaal overleg, dat heeft een aantal maanden de tijd nodig.	0.01
371	Ik hoop dat we zo snel mogelijk invulling kunnen geven aan al deze onderwerpen en nog een aantal andere.	0.01
372	Tot slot moet de verloning ook competitief blijven.	0.01
374	Daaruit bleek dat het loonpakket van leerkrachten competitief is met dat in de privé.	0.02
376	Als we sterke leerkrachten willen aantrekken, moet het loon competitief zijn.	0.01
377	Ik heb ook gevraagd om die studie uit 2002 opnieuw te updaten, want dat is natuurlijk belangrijk om te weten.	0.01
379	Daar gaan we op korte termijn... Vrijdag bij de regering staan er een aantal concrete maatregelen die we op korte termijn kunnen doen.	0.03
380	Dat gaat over anciënniteit, het statuut van de gastleerkracht, over extra ondersteunend personeel in de klas.	16.46
381	Maar uiteraard hebben we ook een visie op lange termijn nodig.	0.01
383	Beste collega's, er hebben maandag 47.000 leerkrachten gestaakt.	0.01
386	Wil dat nu zeggen dat er geen enkele hervorming zal komen?	0.01
388	Eender welke regering, eender welke politicus met verantwoordelijkheid zal een hervorming doen om de pensioenen in de toekomst te betalen, ook voor die nieuwe leerkrachten die over 20, 30 of 40 jaar met pensioen zullen gaan.	0.02
390	Wil dat zeggen dat de vele doemscenario's in de pers werkelijkheid zullen worden?	0.01
392	Leerkrachten zetten zich elke dag in voor de toekomst van ons land.	0.25
393	Als op een rechtvaardige manier hervormd wordt in het belang van die toekomst, dan zal eenieder dat begrijpen, maar rechtvaardigheid is ook de lijn.	0.01
394	Het is dan ook zinloos om in te gaan op allerlei cowboyverhalen en extreme maatregelen die niet eens op tafel liggen.	0.02
397	Het is belangrijk, ook voor de onderwijswereld, dat zowel de koepels als de vakbonden en de overheid tot een geheel komen.	0.01
399	Minister Demir heeft vooral olie op de golven proberen te gooien door een geruststellende boodschap de wereld in te sturen, namelijk: nee, die bedragen die in de pers circuleren over pensioenhervormingen kloppen niet, want er is nog niets beslist.	0.03
400	Maar ze voegde eraan toe dat er hervormingen komen in de pensioenen, ook voor leerkrachten.	0.03
402	Minister Demir gaat ook op zoek naar nieuwe cijfers als het gaat over de verloning.	0.01
403	Het pensioen is voor leerkrachten een stuk van hun loon.	0.01
404	De laatste studie dateert uit 2002, waaruit bleek dat de lonen competitief zijn.	0.02
405	Maar dat is al meer dan 20 jaar geleden en dus gaat ze op zoek naar een update daarvan om te zien of dat nog altijd zo is.	0.02
406	Opvallend, minister-president Diependaele is aanwezig.	0.01
407	Hij maakt er blijkbaar een punt van om bij actuadebatten aanwezig te zijn om zijn ministers te steunen.	10.35
410	Dat is waarvoor meer dan 20.000 mensen op straat komen.	0.01
411	En ik hoor hier dan zeggen: Er is nog niks beslist, u baseert zich op niks.	0.02
412	Ik baseer me op heel concrete onderhandelingsnota's.	0.01
413	Ik baseer me op uitspraken van... Mevrouw, mag ik u eraan herinneren dat we het debat voeren over de aantrekkelijkheid van het beroep naar aanleiding van de heisa rond mogelijke veranderingen daar.	0.01
414	Minister Demir kan niet antwoorden op het pensioendebat.	0.03
415	Daarvoor moet u morgen aan de overkant van de straat de collega's die vraag stellen.	0.01
416	Het hele punt, en dat is wat ik heb gehoord van alle mensen... Ik zal even wachten.	35.52
419	Ik antwoord op een vraag van u. Wat ik hoor van de mensen op straat maandag, is dat dit net een waanzinnig effect gaat hebben op de aantrekkelijkheid van het beroep.	0.02
420	Een van de punten die de mensen in de straat maken, is: ik ben zij-instromer, ik kom van de privé.	0.01
421	Ik heb extralegale voordelen, een hoger loon, en ik boet daarop in omdat ik graag leerkracht wil zijn, maar ook omdat ik de garantie heb dat ik zo een beter pensioen krijg.	0.01
423	Al die mensen hun pensioen wordt nu gewoon verminderd.	0.02
425	Het is om die reden, omdat ze schrik hebben dat hun beroep nog minder aantrekkelijk wordt en dat het lerarentekort nog groter wordt, dat zij op straat komen voor hun pensioen.	0.22
426	En dus ja, wij moeten vandaag ook het debat voeren over dat pensioen, over wat de minister van Onderwijs, die nota bene in dezelfde partij zit als de formateur, gaat doen om die maatregel niet te laten doorgaan.	0.03
429	Ja, een merkwaardige tussenkomst toch van parlementsvoorzitter Freya Van den Bossche bij PVDA.	0.05
430	PVDA begon nog maar eens op de nagel van de pensioenen te kloppen.	0.01
431	Freya Van den Bossche kwam tussen en zei: het debat gaat over de aantrekkelijkheid van het beroep van leraar, want daar is Vlaanderen verantwoordelijk voor.	0.02
432	De oppositie probeert de pensioenen mee in het debat te sleuren.	0.01
435	Misschien kan je dat toch benoemen als zich begeven op glad ijs, want het kan lijken op een inhoudelijke tussenkomst.	0.01
439	De reden waarom het nog niet is doorgevoerd, is onder andere omdat er zoveel protest is, omdat er veel mensen op straat komen en van zich laten horen.	0.04
440	Het is nu dat zij het moeten doen, om ervoor te zorgen dat die maatregel er niet komt.	0.01
444	Ik ben er voorstander van dat veel mensen uit het parlement daarnaartoe gaan en voelen wat er leeft.	0.02
446	Mijn vraag voor u is: garandeert Vooruit mij vandaag dat jullie niet in een regering stappen die de pensioenen van de mensen in de openbare diensten zal verminderen?	0.02
449	We houden een debat over pensioenen in een parlement dat er niet voor bevoegd is, met bedragen die u naar boven tovert.	0.02
450	U doet dat omdat u niet mee aan de onderhandelingstafel zit.	15.71
451	U heeft er meteen voor gekozen om aan de kant te gaan staan, om mensen te gaan opstoken, in plaats van uw verantwoordelijkheid te nemen.	2.36
453	Het probleem is dat wij absoluut beseffen dat er hervormingen nodig zijn.	0.01
454	Wie dat ontkent, heeft het niet goed voor met het land.	0.03
455	Maar het is net door dat correct te doen en ervoor te zorgen dat iedereen correct bijdraagt dat ik blij ben dat Vooruit mee aan tafel zit en zijn verantwoordelijkheid neemt.	0.01
456	Want blijkbaar is het een schande in dit land om beleid te voeren.	0.01
457	Wij nemen onze verantwoordelijkheid en proberen een goed akkoord te maken.	0.01
459	Kan ik ervan uitgaan dat u niet in een regering stapt die de pensioenen van leerkrachten en mensen in de openbare diensten verlaagt?	0.01
461	Maar ik hoor u zeggen dat er miljarden bespaard moeten worden op de pensioenen.	0.03
464	Ik stond daar maandag, tussen de 20.000 leerkrachten, om op te komen voor betere pensioenen en een beter lerarenstatuut.	0.01
465	Het is die groep die uiteindelijk ook zal afdwingen dat er effectief maatregelen in hun voordeel genomen worden.	0.01
466	Alleen door een sterke sociale strijd, een sterke beweging op straat, zal uw partij hopelijk gedwongen worden om dat ook effectief door te voeren.	0.01
467	Mevrouw de minister, ik vroeg daarnet wat u gaat doen om effectief ervoor te zorgen dat die pensioenen niet verminderd zullen worden.	0.01
469	U zegt: ik ben de minister van leerkrachten, ik wil het beroep aantrekkelijker maken.	0.02
470	Maar dit afpakken, die pensioenen verlagen, gaat het beroep waanzinnig minder aantrekkelijk maken.	0.02
471	Gaat u de voeten in het zand zetten, gaat u echt de minister van leerkrachten zijn, of gaat u de minister worden van de lege klassen, de dalende kwaliteit en het groter wordende lerarentekort?	0.01
475	De leerkrachten stonden maandag op straat om respect te vragen voor hun beroep, voor de eisen die zij al jarenlang stellen, voor de steeds hoger wordende werkdruk en voor hun pensioen.	0.03
477	Ministers met een pensioen van 8000 euro die dan beslissen om de pensioenen van die leerkrachten te verlagen, dat is een waanzinnig gebrek aan respect.	0.04
478	Dat was exact op de seconde vier minuten, prima gedaan.	0.3
480	Collega's, mevrouw de minister, en ook meneer Daniëls.	0.01
481	Ik heb heel goed gehoord wat jullie zeggen, maar ik vraag me oprecht af of jullie goed geluisterd hebben naar de boodschap die al die Vlaamse leerkrachten aan jullie hebben willen brengen maandag.	0.29
482	Want laat er geen misverstand over bestaan: de onvrede in het onderwijsveld gaat inderdaad veel breder dan de eventuele pensioenplannen van de toekomstige centrumrechtse federale regering.	5.53
484	Dat Vlaamse regering na Vlaamse regering al 15 jaar lang, al sinds Pascal Smet minister van Onderwijs was, zegt dat ze de job van leerkracht aantrekkelijker wil maken.	0.03
486	En als er dan bespaard moet worden, wordt het heel snel heel concreet.	0.01
487	Op het moment dat leerkrachten zeggen... Excuseer, collega Daniëls wil u graag onderbreken.	0.01
492	Met deze Vlaamse regering... Rond respect van ouders en de samenleving hebben we een heel concrete maatregel.	0.01
493	Er is niks zo verschrikkelijk in de lagere school voor leerkrachten als leerlingen die te laat komen, binnen en buiten, het eerste uur.	0.04
496	Op het einde van de rit, na contactname, brieven, CLB, zeggen we dat het sociale beleid kan ingrijpen en dat we de schooltoelagen, gebruiken voor de kinderen.	0.01
500	Zeg dan eens hoe u ouderlijke verantwoordelijkheid, die concrete vraag van leerkrachten, zult aanpakken?	0.01
501	Je hebt altijd een stok achter de deur nodig, helaas, om ouders bij de les te houden.	0.01
504	Ik vraag me af welke rare kronkel hier gemaakt wordt in het brein van collega Koen Daniëls.	0.02
505	Hoe kan je mij zeggen... Ik ben het eens over de ouderlijke verantwoordelijkheid, maar hoe zal dat er in godsnaam voor zorgen dat leerkrachten meer waardering krijgen voor hun job en dat hun statuut beter wordt?	0.27
510	Maar een alomvattend plan, daar passen we voor, want we willen de vakbonden niet bruskeren.	0.01
516	Een leerkracht werkt met leerlingen, en die leerlingen hebben ouders.	0.01
517	Dus is het voor leerkrachten zeer frustrerend om brieven, nota's schrijven, ouders die niet naar oudercontacten komen... Dan moeten zij vervangtaken en inhoudtaken maken.	0.01
520	En ja, dan willen wij dat de ouders betrokken zijn.	0.01
522	Dat is dan weer een rare kronkel die u maakt: u zegt dat we geen dingen willen doen om de vakbonden niet tegen ons in het harnas te jagen, dan weet ik niet goed wat de andere leerkrachten zeiden.	4.05
525	De leerkracht die examen doet van een eenuursvak, moet examen kunnen doen.	2.0
526	Veel leerlingen zeggen anders: Jammer, dan studeer ik niet voor dat vak.	0.03
530	Ik hoor daarnet collega Buyst zeggen dat er al meer dan 15 jaar beloofd wordt het beroep aantrekkelijker te maken.	0.01
531	Noem mij één maatregel die daar effectief voor zorgt.	0.01
533	U begint dan over andere dingen, net als de minister.	0.02
534	Geef mij maatregelen die ervoor zorgen dat de lerarenjob aantrekkelijker wordt.	0.01
535	Dan zullen leerkrachten doen wat ze het liefste doen, namelijk voor de klas staan, in plaats van op straat te komen.	0.01
537	Ik ben blij dat cd&v mee het pleidooi voert om op lange termijn na te denken.	0.53
538	Ik herinner me vaag bij vorige discussies hier in het Vlaams parlement, toen het ging over het lerarenloopbaanpact, dat de partij vaak niet verder kwam dan een pleidooi tegen een lege brooddoos.	0.06
542	U vraagt mij om een maatregel, mijn minuut zal te kort zijn.	0.01
543	Ik verwijs graag naar het regeerakkoord, pagina 136.141.	0.02
544	Dat gaat over lerarenopleidingen, over startende leerkrachten, die 80 procent van hun tijd lesgeven en 20 procent aanvangsbegeleiding.	0.01
545	Concrete maatregel rond ouderlijke verantwoordelijkheid.	0.02
546	Concrete maatregel voor de starters, dat zij anciënniteit in het ene net kunnen meenemen naar het andere net.	27.36
548	Lesgeven, zodat de andere processen minder aan bod komen voor onze leerkrachten.	0.01
550	Dat is vorige regeerperiode beslist door minnister Weyts.	0.02
551	Dat is vorige regeerperiode beslist door minister Weyts.	0.02
555	Maar die tijd heeft u niet, dus we gaan naar mevrouw De Witte.	0.01
556	Ik heb maandag op de betoging... Leerkrachten zijn heel creatief.	0.03
558	Daar zat geen enkele tussen waarop stond: Neem ouders hun kindergeld af.	0.02
562	Het debat is de pensioenen, de waardering van het werk, hoe zwaar het is om in het onderwijs te staan.	1.92
564	Jawel, een antwoord dat het alleen nog maar slechter zal maken.	0.01
568	Het lijkt wel, meneer Daniëls, alsof u niet wil zien dat er een probleem is.	0.01
569	Als u kijkt naar de cijfers, moet u toch erkennen dat er op dit moment heel veel leerkrachten uitvallen.	0.02
572	Omdat die leerkrachten helemaal geen probleem hebben?	0.01
573	Er is een probleem met de aantrekkelijkheid van de job.	0.01
574	En ja, ik wil het u nageven: er staan voor startende leerkrachten goede dingen in de beleidsnota.	0.07
576	Maar wat jullie willen met de Arizonapartijen, is dat die leerkrachten langer aan het werk kunnen blijven.	0.01
577	Maar dan moet je er wel voor zorgen dat ze dat kunnen doen.	0.01
578	Daarvoor staan er geen maatregelen in de beleidsnota.	0.02
580	Ja... Ik kan alleen maar verder naar professionalisering verwijzen.	0.01
581	Die gaan we structureel verankeren in de loopbaan van de leerkracht om bijvoorbeeld anciënniteit te koppelen aan die professionalisering.	0.01
583	Ten tweede, dan verwijs ik weer naar de primaire en secundaire processen.	0.01
584	Er werd gesproken over agressie tegen leerkrachten.	0.01
585	Wel, bij elk agressiegeval gaan wij ons burgerlijke partij stellen.	0.01
586	Ook dat is een reden waarom leerkrachten uitvallen.	0.01
587	U zegt dat het alleen gaat over startende leerkrachten.	0.04
590	De vorige legislatuur is er één maatregel geprobeerd.	0.01
591	Die ging over leraar-specialist, om die vlakke loopbaan te doorbreken.	0.01
593	Het kon niet dat sommige leerkrachten eruit zouden schieten.	0.01
596	We gaan dat nu hervormen, want het wordt te weinig gebruikt, om op andere manieren leerkrachten te ondersteunen.	0.08
599	Ik hoor het u graag zeggen, mevrouw Buyst, dat er ook goede dingen in het regeerakkoord staan.	0.45
600	Daar hebben wij met Vooruit keihard voor gestreden aan de onderhandelingstafel.	0.02
602	Ja, er wordt extra geïnvesteerd in professionalisering.	0.01
603	Ja, er wordt eindelijk werk gemaakt van een modern personeelsbeleid.	0.04
604	Ja, er wordt extra geïnvesteerd in het basisonderwijs, zodat er extra handen komen in de klas.	0.02
605	Politiek is met je voeten in de modder staan, het verschil maken, daar elke dag voor vechten.	0.01
608	Om nog even terug te komen op de zaken in de beleidsnota... Wie met mij in de commissie zit, kent mij als iemand die zal erkennen wat er goed in is.	0.13
609	En ja, voor startende leerkrachten staan er een aantal goede zaken in.	0.01
610	Maar als we naar de cijfers kijken, kunnen we niet ontkennen dat er een heel grote uitval is bij leerkrachten.	3.99
611	We kunnen niet ontkennen dat er heel wat klassen zonder leerkracht zijn.	0.06
613	Maar net dat is wat die leerkrachten zo frustreert.	0.01
614	Dat wordt al 15 jaar gedaan: beloven, beloven, beloven.	0.01
617	Dat is waarom die leerkrachten maandag, wat ze normaal gezien niet doen, hun werk hebben neergelegd.	0.02
618	Collega's van cd&v en Vooruit, ik hoor jullie vragen stellen over de lerarenloopbaan.	0.01
620	Maar ik heb nieuws voor jullie: jullie zitten mee in de Vlaamse regering en jullie zitten mee aan de federale onderhandelingstafel.	0.01
621	Jullie zijn het die ook een verantwoordelijkheid hebben, die het vertrouwen van de leerkrachten moeten verdienen.	0.01
622	Jullie zijn het die mee kunnen zorgen dat de job aantrekkelijker wordt.	0.01
625	U heeft wellicht gemist dat ik zelf ook een aanzet heb gedaan om net werk te maken van zo'n lerarenloopbaanpact.	3.59
627	U weet het of u weet het niet, maar een minister of parlement kan dat niet alleen.	0.13
628	We hebben vakorganisaties nodig, de onderwijsverstrekkers, de leerkrachten zelf, die samen aan tafel gaan zitten om na te denken over goede ideeën om een lerarenloopbaanpact te maken.	0.03
631	Nu zeggen dat wij aan de kant staan en niets doen, dat is volledig fout.	0.01
633	Ik denk dat het het beste is dat er een bediscussieerd plan komt.	0.01
635	Maar cd&v, N-VA, jullie kunnen toch niet ontkennen dat jullie al jaren in de Vlaamse regering zitten.	1.46
636	In één keer moet er een onderhandelde oplossing komen, en daarom duurt het zo lang.	0.01
638	Er is maar één mogelijkheid om ervoor te zorgen dat er volgende maand geen 34.000 leerkrachten het werk neerleggen, en dat is: voeg de daad bij het woord.	0.08
642	Zorg voor eerlijke fiscaliteit, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.	0.01
644	Zorg dat de extreem rijken een eerlijke bijdrage leveren.	0.01
645	Maar het eerste waar de Arizona-partijen aan denken, zijn de pensioenen van de leerkrachten.	0.06
646	Voor Groen is het duidelijk: jullie zitten in de verkeerde zakken.	0.01
647	En collega's, we kunnen internationaal onderzoek na internationaal onderzoek doen om erachter te komen dat de onderwijskwaliteit daalt, maar dat pakt het probleem niet aan bij de kern.	0.17
648	Goede onderwijskwaliteit begint met een leerkracht voor de klas.	0.03
649	Het is die leerkracht die vandaag aan de alarmbel trekt en zegt: het water staat aan de lippen, de rek is eruit.	0.52
650	En we weten allemaal dat wanneer leerkrachten in het onderwijs stappen, zij dat doen omdat ze een verschil willen maken.	0.09
652	Omdat ze de jongeren en kinderen naar een hoger niveau willen brengen.	0.01
653	En dus hebben we meer mensen nodig die hun kennis en vaardigheden willen delen met die jonge mensen.	0.01
654	Maar dan moet u er als Vlaams minister van Onderwijs voor zorgen dat we meer mensen naar het onderwijs krijgen en dat ze er ook blijven.	0.01
656	We hebben een debat op links gezien tussen PVDA en Vooruit.	0.01
657	Nu zitten we bij de kern van het debat waar Vlaanderen over gaat, namelijk het loopbaanpact van leerkrachten, de kwaliteit van het onderwijs, maar op het einde van de tussenkomst van Groen ging het toch weer over de pensioenen.	0.01
658	De partijen die federaal onderhandelen kregen te horen: jullie gaan het geld halen in de verkeerde zakken.	0.01
662	Voor ons is het belangrijk dat het onderwijs niet het kind van de rekening wordt.	0.01
663	Vandaag ligt de focus heel sterk op het leerplichtonderwijs, maar ook de Vlaamse universiteiten en professoren schreven een brief met een pleidooi voor een doordachte aanpak.	0.02
665	Van spelletjes tussen het Vlaamse en federale niveau, daar wordt niemand rijker van.	0.29
666	Mevrouw Demir, in de vorige legislatuur had uw collega Weyts het over de factuur die naar het federale niveau zou gestuurd worden.	0.02
668	We moeten de handen in mekaar slaan op alle niveaus.	0.01
670	Sociale onrust weglachen, alsof men op straat komt tegen iets dat nog niet is beslist, daar doe ik niet aan mee.	0.01
672	Goed dat de GIS-studie, ik heb er al naar verwezen, hernomen wordt, ik ben benieuwd wat daaruit komt.	0.01
674	Er zijn inderdaad de pensioenen, maar nog veel andere onduidelijkheden.	0.01
675	Mevrouw de minister, u staat voor grote uitdagingen.	0.04
676	De pensioenen, maar ook veel andere onduidelijkheden.	0.05
678	De besparingen die uitgevoerd moeten worden in het secundair onderwijs.	3.8
682	Daarom komt men op straat: dat zijn zwaarden van Damocles die boven het hoofd hangen van veel mensen.	0.02
684	Als we er echt overtuigd van zijn dat elke leerling kwaliteitsvol onderwijs verdient, dan zetten we onze sterkste mensen voor de klas.	0.01
685	Ik roep u op om samen met iedereen het maximale te doen.	0.01
686	Om moed te hebben, om met alle partners aan tafel te zitten en in co-creatie werk te maken van en lerarenloopbaanpact, of hoe het zal heten, het doet er niet toe, maar werken op lange termijn.	0.01
688	We hadden de Commissie van Wijzen, die nadacht over voorbereidende wreken, die nadacht over voorbereidende werken, en ook in de vorige legislatuur heb ik een plan gemaakt.	0.01
690	Als we willen dat die sterke topprofielen in het onderwijs blijven, dan moeten we daar werk van maken.	0.01
691	Het doet me veel pijn dat men smalend doet als leerlingen kiezen voor het onderwijs.	0.01
692	Het is geen B-carrière, het is verdomme de Champions League.	0.1
694	Daarom werk maken van een goeie lerarenopleiding, de instap van jonge leerkrachten vergemakkelijken, de professionalisering via een bonus, zo zijn er veel voorbeelden.	0.01
695	Ook het vertrouwen geven, waardoor de planlast vermindert.	0.02
697	Sterke schoolteams verdienen sterk schoolleiderschap.	56.89
698	Van cd&v geloven we daar heel sterk in, in die sterke scholen en schoolbesturen, om een modern hr-beleid uit te voeren.	0.03
699	De voorbije maanden hoorde ik vaak dat men moedeloos wordt in het onderwijs.	17.6
700	Ik ging u zeggen dat uw tijd op is, maar mevrouw De Witte wil onderbreken, dus u krijgt meer tijd.	0.03
702	Ik voel dat u een hart voor het onderwijs heeft, maar ik ben altijd verbaasd als u tussenkomt.	0.01
703	Het lijkt alsof u niet beseft dat u in deze regering zit.	0.01
704	Deze regering is van alles van plan dat niet zo positief is.	0.01
706	Ik heb het daarnet aan Vooruit en de minister gevraagd.	0.01
707	Ik vraag het nu ook aan u. Gaat cd&v weigeren om in een regering te stappen die beslist om de pensioenen van leerkrachten en andere openbare diensten aan te vallen?	0.51
709	Collega Vandromme, ik voel ook een hoog cd&v-gehalte aan uw tussenkomst.	0.02
711	Aan de ene kant heeft u begrip voor de acties, aan de andere kant zit u zelf aan tafel.	0.01
712	U weet niet wat er beslist zal worden, maar u roept de minister op om voor oplossingen te zorgen.	0.02
713	U zit Vlaams in een regeerakkoord dat u gesloten heeft.	0.02
714	De maatregelen die u noemt vind ik goed, maar u heeft net een coalitie gesloten met de minister.	0.02
715	Wat vraagt u nu eigenlijk aan de coalitie waar u deel van uitmaakt?	0.01
716	U vraagt hervormingen, maar wat vraagt u dan aan de Vlaamse regering?	0.02
719	Als je een deftig statuut wil voor leerkrachten, ga je extra middelen moeten vragen.	0.01
720	Gaat u die vragen aan de regering als coalitiepartner, of blijft het bij soft talk, enerzijds, anderzijds... Collega Vandromme.	0.01
722	Ik vind het een voorrecht dat ik rekening hou met enerzijds, anderzijds... De middenweg is misschien de weg die we moeten bewandelen.	0.01
723	Ik verwijs graag naar wat ik vorige legislatuur al vaker zei.	1.63
725	Het is de weg die we moeten bewandelen van het sociaal overleg.	0.01
726	In overleg gaan met de onderwijs- verstrekkers als met de vakbonden om tot een akkoord te komen over dat statuut.	0.07
728	Voor ons is dat de kern van de zaak, in overleg gaan, co-creatie.	0.01
730	En niet van bovenaf, net dat worden de leerkrachten beu: dat de overheid zegt hoe je onderwijs gaat organiseren.	0.35
732	Dat is niet de weg die we moeten bewandelen, maar wel die van de co-creatie.	17.27
739	Ik moet wel even zeggen dat ik niet zo goed begrijp wat u met dat laatste bedoelde.	0.01
740	Als ik heel eerlijk mag zijn... U zegt: er mag niet van bovenaf opgelegd worden wat scholen moeten doen.	32.41
741	Maar in het regeerakkoord staat dat er geen smileys gegeven mogen worden en wel punten afgetrokken mogen worden voor dt-fouten.	0.03
742	Wat is daar niet opgelegd aan van bovenaf naar beneden?	0.01
744	Ik denk dat u ondertussen weet wat mijn lijn is, waar ik voor sta.	0.01
745	Dat gaat over vertrouwen in leerkrachten en hun expertise, ervoor zorgen dat zij kunnen beslissen in een klassenraad of een leerling geslaagd is of niet.	0.03
746	Of dat nu met cijfers of met smileys is, voor mij is de vrijheid van onderwijs zo cruciaal dat leerkrachten een basis hebben om te zeggen welke leerling geslaagd is en welke niet.	0.01
748	In de inleiding van het regeerakkoord staat dat we vertrekken van het vertrouwen in onze experten in de leerkrachten die het elke dag doen.	0.02
753	Mevrouw De Witte had u een vraag gesteld: zal cd&v in een regering stappen die bespaart op de pensioenen van leerkrachten, ja of nee?	0.02
754	Men kan enerzijds besparen op pensioenen en anderzijds tegen die besparingen zijn, maar voor de leerkrachten is het het een of het ander.	0.03
755	Hebben wij een engagement van cd&v om met de tienduizenden mensen van de christelijke vakbond die op straat kwamen, te zeggen: Nee, wij gaan niet in een regering die bespaaart op de pensioenen.	43.65
756	Nee, wij gaan niet in een regering die bespaart op de pensioenen.	0.02
760	Of zijn het alleen maar praatjes voor de vaak en zullen jullie het wel doorvoeren?	0.01
763	Mevrouw Vandromme zei een aantal dingen, als: ik sta voor vertrouwen in leerkrachten.	0.01
765	Maar haar partij zit wel in een regering waarvan de beleidsnota veel minder vertrouwen in leerkrachten stelt.	0.07
767	Bent u het niet met me eens dat het vreemd is dat de federale onderhandelaars, in plaats van te kijken waar ze het geld kunnen halen, als eerste denken aan de pensioenen van leerkrachten?	0.03
770	Op de concrete vraag van mevrouw Buyst over de kwestie van spellingfouten of dt-fouten dan wel de smileys, dat komt net uit het vertrouwen voor de leerkracht.	0.01
771	Wij kregen de vragen: ik mag blijkbaar geen evaluatiepunten zetten op spellingsfouten op een toets aardrijkskunde.	0.01
772	Dit regeerakkoord stelt duidelijk: deze regel komt niet van ons.	0.02
776	Men moet alles uitschrijven, men mag geen punten meer geven.	0.01
777	We geven heel duidelijk aan dat het geen punten meer geven geen beleid is van ons.	0.02
779	Als dat schoolbeleid is, moet dat daar worden aangepakt.	0.01
780	Dat is de reden van de formuleringen in het regeerakkoord.	0.01
782	Wat is uw boodschap aan de leerkrachten, meneer D'Haese?	0.01
785	Iedereen die zegt dat alles moet blijven zoals het is, maakt de mensen blaasjes wijs en brengt onze pensioenen in gevaar.	0.28
789	Maar met ons aan de tafel zal het altijd eerlijk zijn.	0.01
792	Maandag betoogt men mee tegen het afpakken van de pensioenen van leerkrachten, op woensdag zegt men in het parlement: we kunnen niet anders, we zullen snijden in de pensioenen van de leerkrachten.	0.02
795	Niet voor het lerarentekort, niet voor wie nu voor de klas staat, niet voor mensen die opgebrand zijn op het einde van hun loopbaan.	0.01
797	Als je wil zorgen voor betaalbare sociale zekerheid, wil ik dat debat gerust voeren.	0.01
798	Ga eens kijken naar de cadeaus, de miljarden die gehaald worden uit de kassen van de sociale zekerheid.	0.04
799	Als jullie socialisten zijn, recht dan de rug, kijk daarnaar, in plaats van het af te pakken van wie elke dag het beste van zichzelf geeft in de klas.	0.01
800	Stop met te plooien voor de N-VA. Zeg: Nee, wij stappen niet in een regering die bespaart op pensioenen.	0.01
804	Eindelijk zegt u: wij moeten inderdaad de sociale zekerheid overeind houden.	0.07
805	Daarom moeten we iedereen die niet bijdraagt, iedereen die onbeperkt werkloos is in de tijd... Eindelijk zegt de PVDA: we moeten de sociale zekerheid overeind houden.	0.02
806	Wij moeten zorgen dat iedereen bijdraagt en dat iedereen maximaal werkt.	0.01
808	Eindelijk wordt de 'arbeid' in uw partijnaam echt iets.	0.01
812	Ik stel samen met u vast dat er nog geen federaal akkoord is.	0.03
813	Ik stel samen met u vast dat één iemand moet zeggen dat hetgeen dat voorligt, geen goed idee lijkt en dat het rechtvaardiger moet.	0.02
816	En zo wordt het voor een stuk toch nog een federaal debat, want PVDA probeert Vooruit en cd&v uit te dagen door hen kleur te laten bekennen over de pensioenen van leerkrachten.	0.01
817	Maar de twee partijen bijten niet of dansen om de hete brij heen.	0.01
818	Dat kan niet anders, want de onderhandelingen lopen nog, en zij kunnen hier niks zeggen dat het leven van de onderhandelaars aan de overkant van de straat moeilijker kan maken.	1.87
819	En dus gaat het weer over dat federale, terwijl de afspraak eigenlijk was... De loopbaan van leerkrachten, de planlast, en zo.	0.02
822	Uw coalitiepartner staat daar nochtans heel fel voor te springen.	0.01
824	Je hebt nood aan een langetermijnvisie op een alomvattend pact, niet op kleine, puntsgewijze maatregels.	0.01
825	Het goeie nieuws is dat we daar het warme water niet voor hoeven uit te vinden.	0.01
826	Heel veel zaken staan al in het rapport van de Commissie van Wijzen.	0.01
828	U treedt in overleg met de vakbonden, maar ik noem er nog een aantal.	0.02
832	Ik denk dat de autonomie van scholen versterkt moet worden, dat schoolbesturen en schoolleiders meer slagkracht moeten krijgen.	0.01
833	Toen ik daarnet op de website van VRT keek, las ik dat de Martinus-school in Herk-de-Stad geen studie meer geeft aan hun leerlingen, maar dat ze een online systeem hebben opgezet waar leerkrachten hun zieke collega's kunnen vervangen.	0.03
835	Dat is een voorbeeld van slagkracht voor schoolleidingen.	0.01
839	Ik denk dat we een monitoringrapport nodig hebben waarin de lonen van leerkrachten op vergelijkbare basis worden vergeleken met lonen in de relevante categorieën op de arbeidsmarkt.	0.01
842	We moeten ook samenzitten met scholen, de koepels, het hele veld.	0.01
843	Maar, mevrouw de minister, het is belangrijk om dat op het Vlaamse niveau te doen, maar die dialoog is ook belangrijk met de overkant, de federale regering.	0.03
844	Vlaanderen betaalt de lonen en federaal de pensioenen, maar voor een leerkracht doet dat onderscheid er niet toe.	0.02
846	Uw partij is hier de leidende partij en zal dat waarschijnlijk ook zijn aan de overkant, dus ik verwacht ook dat u uw verantwoordelijkheid opneemt om die dialoog op te nemen met het federale niveau.	0.01
847	Tot slot wil ik stilstaan bij een problematiek... Ik laat meneer Daniëls even reageren.	5.02
848	Als leidende partij in de vorige federale regering weet u als geen ander welke uitdaging op budgettair vlak op ons afkomt.	0.01
849	U weet als geen ander dat elk jaar dat de vorige federale regering geen maatregelen heeft genomen, de maatregelen voor de volgende regering alleen maar groter maakt.	0.02
850	Ik heb van uw federale premier geen plan gezien, zelfs geen aanzet tot fiscale hervormingen, om de betaalbaarheid van de pensioenen te garanderen.	44.65
851	U bent de laatste partij van wie we lessen te krijgen hebben.	0.04
853	Ik weet niet wat die laatste tussenkomst van meneer Daniëls te maken heeft met de tussenkomst van collega D'Hose.	0.05
854	Dit gaat over het onderwijs en hij begint over de overkant van de straat.	0.01
855	collega Daniëls, het waren verkiezingen in juni vorig jaar.	0.01
856	Collega Daniëls, het waren verkiezingen in juni vorig jaar.	0.01
857	U bent als zeven maanden rondjes aan het draaien U bent al zeven maanden rondjes aan het draaien om een regering te vormen.	0.56
858	Doe dat dan, en gebruik het mandaat van de kiezer om een regering te vormen en die maatregelen te nemen in plaats van in het Vlaams Parlement te zagen.	0.03
860	Ik stel voor dat we overgaan tot de essentie van het debat.	0.01
861	Opnieuw een federale discussie, maar nu van de andere kant van het politieke spectrum.	0.23
862	Open VLD, in de vorige Vlaamse en federale regering, nu wellicht in beide parlementen in de oppositie, wordt uitgedaagd en daagt de N-VA uit als het gaat over wat ze al hebben gedaan om de pensioenen te redden.	0.01
863	En zo blijft dat federale niveau dat Vlaamse debat doorkruisen.	0.01
865	Mevrouw de minister, we hebben het er al over gehad in de commissie.	0.01
866	Leerkrachten worden geconfronteerd met fysieke en verbale agressie.	0.01
867	Dus een tweede oproep van mij om niet alleen in dialoog te gaan met de vakbonden, maar ook met uw collega van Welzijn.	2.12
868	Het zijn grote departementen, Onderwijs en Welzijn.	0.01
869	Laat die verkokerde administraties niet toe en zorg ervoor dat er actief wordt samengewerkt.	0.01
870	Ik heb het al vaker gezegd: u heeft veel werk op de plank.	0.01
871	We weten ook dat stoere verklaringen en minimaatregelen er niet voor zullen zorgen dat de systeemcrisis in ons onderwijs wordt opgelost.	0.01
872	De problemen zijn duidelijk, en de oplossingen eigenlijk ook.	0.03
873	We moeten gaan naar een dialoog en naar goodwill van iedereen om tot dialoog te komen.	0.01
878	Collega's, de druk in het onderwijs, de bezorgdheden bij leerkrachten, zijn ruimer.	5.69
879	Dat is vandaag door verschillende collega's benadrukt.	0.02
880	De onrust na geruchten over de pensioenen was mee de aanleiding.	0.01
881	Daarom moeten we in dit parlement spaarzaam zijn met extra taken die we naar onderwijs sturen.	0.01
885	Er gebeurt iets in de maatschappij, het onderwijs moet het oplossen in diezelfde tijd, dat geeft druk.	0.08
886	Ten tweede: we moeten die oproep aan iedereen doen.	0.01
887	Vanuit het regeerakkoord is er een duidelijk appel aan ouders.	0.02
888	Je kan als ouder niet afgeven op het onderwijs, en niet zeggen: Ze hebben zoveel verlof.	0.39
889	Je kan als ouder niet in beroep gaan tegen elke vervelende beslissing, of naar de directeur gaan als je kind op de vinger wordt getikt, en aan de andere kant zeggen: Ah nee, het kan toch niet dat die leerkracht uitvalt?	0.02
892	Drie, die studie waar de minister naar verwees, die is in het verleden uitgevoerd om een benchmark te maken.	0.02
893	Het is goed om die opnieuw te doen en te actualiseren.	0.01
894	Want geef toe, u hebt de nettolonen in de krant gezien van de startende leraar onderwijs bachelor, lager en secundair.	0.03
895	In mijn omgeving heb ik regelmatig gehoord: amai, dat is toch niet zo slecht als wordt gepropageerd?	0.03
896	Maar een loopbaan is meer dan je startloon, dat is ook je plezier op het werk en wat je bereikt.	0.44
897	Vier, alle instanties en personeel dat in het onderwijs werkt.	0.35
898	Er is vandaag nog nooit zoveel personeel in het onderwijs geweest.	99.99
899	En ja, dat volgt voor een deel het aantal leerlingen, dat is logisch, maar het zijn er wel degelijk meer dan het aantal leerlingen.	0.02
900	Dan is er één belangrijke vraag: wat doen die mensen allemaal in het onderwijs?	0.37
901	Dat is een introspectie die in veel scholen moet gebeuren, een introspectie van de mensen die we ter beschikking hebben.	0.03
903	Dat brengt het debat van planlast, van de regels, van dingen die worden gevraagd om te administreren.	30.3
904	Zijn die nodig en dragen die bij tot wat de leerkracht doet in de klas?	0.01
905	Dan komen we bij het laatste stuk, professionalisering en opleiding.	0.01
906	Een belangrijk segment om aan te trekken... Het einde van het secundair onderwijs.	0.03
907	Als je in de klas vraagt wie wat wil studeren, zegt niemand dat hij leraar wil worden.	52.55
909	Daar ligt een belangrijk luik, ook in onze lerarenopleiding.	0.02
911	Dan krijg je een praktijkschok, waardoor we beginnende leerkrachten verliezen.	7.06
917	Het gaat weer over van alles, maar niet over de essentie van het debat en waar veel leerkrachten voor op straat komen.	8.43
918	Ja, er zijn veel problemen in het onderwijs, en ja, die liggen aan uw beleid van de vier, vijf jaar.	0.01
922	Dat is iets waar de leerkrachten net wel tevreden over zijn.	0.01
923	Er zijn dingen waar leerkrachten tevreden over zijn.	1.19
925	En dan beslist uw partij om die pensioenen te verlagen.	0.56
928	Gaat u de job van leerkrachten serieus nemen en opkomen voor het feit dat zij hun pensioen kunnen behouden?	0.01
930	We zien dat PVDA op diezelfde nagel blijft kloppen, de pensioenen van de leraren.	0.15
931	Daar willen ze het over hebben, omdat de federale regering in wording daar misschien in gaat snoeien, terwijl de regeringspartijen die daarover onderhandelen zeggen: er zijn andere bezorgdheden van leraren die veel belangrijker zijn, en daaraan werken we.	0.05
933	Een voorsmaakje van de harde oppositie die Vooruit te beurt zal vallen als de Arizonaregering er ooit komt.	0.01
935	Vooruit lag onder vuur op de linkerkant door Groen en PVDA.	0.02
936	In de federale constellatie is het de enige centrumlinkse partij.	0.01
937	Op dat vlak hebben ze hier een voorsmaakje gekregen.	0.01
938	Aan de andere kant heb je die drie partijen, N-VA, Vooruit en cd&v, die hier een regering vormen en aan de overkant onderhandelen, en die, weliswaar met verschillende nuances, allemaal hetzelfde hebben gezegd: het is nog niet beslist.	0.02
939	De bevoegde minister van N-VA zegt: Maar hervormingen zullen nodig zijn.	0.02
940	Vooruit en cd&v zeiden toch, weliswaar na wat trekken en sleuren: Wat nu schijnbaar op tafel ligt, moet rechtvaardiger, en daarvoor zijn we aan het vechten.	0.01
941	Ze trekken op dat vlak wel aan één zeel, maar de moeilijke positie van Vooruit komt hier naar boven.	0.16
943	Ik hoor dat er vandaag niet aan tafel gezeten wordt door de drie partijen.	0.03
947	Bart De Wever is aan het schrijven aan zijn nota met voorstellen en plannen.	0.02
948	Hij gaat morgen of overmorgen of over een paar uur met die nota naar de onderhandelaars.	0.01
949	Dat zou het het signaal zijn dat de finale van de onderhandelingen eindelijk zou kunnen beginnen.	0.01
951	Die is nog wat strakker geworden door het signaal van Europa, namelijk dat tegen eind april alles in kannen en kruiken moet zijn of dat we anders maar vier jaar de tijd krijgen om de begroting op orde te krijgen.	0.02
952	Ik hoor dat het weekend van 25 januari het weekend van de waarheid zou kunnen worden, als er ondertussen geen wiel afdraait, natuurlijk.	0.01
954	Misschien weten we eind januari of er zwaar bespaard zal worden op de pensioenen van leraren en andere ambtenaren.	0.01
956	Heel erg bedankt, Bart Verhulst, voor jouw analyse en commentaar.	0.01
957	Dit was 'Villa politica' vandaag, woensdag 25 januari.	0.01
966	Maar helaas, de American dream spatte uit elkaar en ze keerden terug naar België.	0.01
967	In tegenstelling tot wat ik altijd dacht, waren mijn grootouders niet alleen in Amerika.	2.13
970	Vorige week heb ik mijn achterneef Dave leren kennen.	0.01
972	Ik was bij Diana, mijn achternicht, en haar uitbundige familie.	0.01
973	Vandaag ga ik op de koffie bij Dawn, de achternicht van Diana, en haar man, Greg, die in Detroit een eigen zaak van bootapparatuur heeft.	0.01
974	Ik ben wel benieuwd, want zij zijn net verhuisd van de stad naar het platteland.	0.01
975	Dawn, die in een dierenkliniek werkt, heeft van haar huis en tuin een dierenparadijs gemaakt.	0.03
976	Een huis vol met puppy's, schattiger wordt het niet.	99.55
978	Ik krijg dat thuis niet verkocht, als ik al zou willen.	0.05