Villa Politica 🇧🇪

url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/villa-politica/2025/villa-politica-d20250212-a11-villa-politica
datetime	2025-02-12 14:30:00
description	Met een liveverslag van de plenaire zitting van het Vlaams Parlement.

 

Statements

idx	statement	score
1	Welkom bij 'Villa politica' voor de vragen aan de Vlaamse regering.	5.89
2	De vragen gaan vandaag onder andere over de zware PFAS-vervuiling in natuurgebieden in de buurt van de 3M-fabriek in Zwijndrecht.	0.03
3	Die vervuiling is zo erg dat dieren moeten worden afgemaakt.	5.2
4	En het belangrijkste onderwerp vanmiddag is de bustickets.	0.32
8	De Vlaamse regering heeft beslist dat De Lijn de ticketprijzen vanaf april met 20 procent mag verhogen.	0.02
11	Ja, en dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat mensen niet zo tevreden zijn over de dienstverlening van De Lijn.	0.09
12	Als mensen op restaurant gaan en het is netjes en verzorgd en ze moeten wat meer betalen, dan begrijpen ze dat.	0.04
13	Maar dat zijn niet de associaties die mensen met De Lijn maken.	0.02
15	En dan ligt het gevoelig wanneer die tarieven omhooggaan.	0.01
16	Daar zal zeker nog een pittig debat over volgen deze namiddag.	0.01
17	En de chauffeurs van De Lijn zullen morgen ook niet allemaal werken, want er is een betoging georganiseerd door de vakbonden tegen de nieuwe federale Arizona-regering.	0.02
20	In maart willen ACV en ABVV zelfs een nationale stakingsdag organiseren.	0.01
22	En de vakbonden van de treinbestuurders gaan nog een stap verder.	0.02
23	Eind februari zouden die negen dagen willen staken.	12.97
27	En de vakbonden moeten er toch over waken dat ze zien dat hun actie in proportie is.	0.01
28	Het punt nu is dat het debat niet meer zozeer gaat over de maatregelen, maar een beetje verschuift naar de actie.	0.1
31	En dat het eigenlijk eerder daarover gaat, dan over wat er op tafel ligt.	0.01
32	Dat is altijd een evenwicht waar vakbonden goed over moeten waken.	0.01
33	Over die stakingen en de duurdere tickets van De Lijn praten we straks met minister van Mobiliteit Annick De Ridder.	0.01
34	En ook met de Vlaamse viceminister-president voor Vooruit Melissa Depraetere.	0.38
35	Dat is voor straks, nu gaan we eerst kijken of het parlement klaar is voor de vragen aan de regering.	0.02
38	De Standaard bracht nog eens het verhaal van de dode waterbuffels.	0.01
40	Het doet mij denken aan de situatie van de bizons in de 19e eeuw in de VS. De vergelijking is misschien wat vergezocht, maar hier is ook een Amerikaanse multinational verantwoordelijk.	0.02
41	Die buffels zijn echt geëuthanaseerd omdat ze niet wilden dat zij zich verder zouden voortplanten.	0.04
43	Dat vlees kan helaas niet meer gebruikt worden voor consumptie.	0.02
45	Het herinnert ons nog eens aan de grote gevolgen van die pfos-vervuiling in de omgeving.	19.46
47	Heel wat landbouwers zijn getroffen in de brede regio.	0.01
48	Fruittelers en groentetelers die nergens meer naartoe kunnen met hun groenten en fruit.	0.02
50	Die vervuiling kon jarenlang doorgaan tot er aan de alarmbel is getrokken.	0.01
53	Een aanbeveling was om een fonds op te richten om ervoor te zorgen dat mensen, landbouwers, iedereen die gedupeerd kon zijn door de vervuiling, gecompenseerd zou worden.	0.01
57	Het stond in het Vlaams regeerakkoord, ook in het federale.	0.02
64	Een aantal landbouwbedrijven, Nederlands en Vlaams, zijn getroffen.	0.01
65	Het zal je maar overkomen dat je vee is gecontamineerd met pfas en dat je het moet afmaken.	0.02
67	Daarom hebben we de handen in elkaar geslagen met de partners om die mensen te helpen.	0.06
69	Ik vind het belangrijk om dat hier mee te geven voor die drie Vlaamse landbouwbedrijven.	0.01
70	Met het FAVV, de gemeenten en de natuurbeheerders en wij vanuit Vlaanderen zoeken oplossingen voor de bedrijven die nu op slot zitten.	28.51
72	Wat doen we dan rond dat sectorfonds dat Vlaams en federaal verankerd staat in het regeerakkoord?	0.01
74	Het is nu nog in een studiefase, dat is niet voor morgen.	0.02
76	Ik hoop dat we daar met een oplossing kunnen komen om een fonds te creëren met de nodige middelen die uiteraard komen van de verantwoordelijken van die vervuiling.	0.01
77	De producenten dragen de verantwoordelijkheid, de producenten van die pfas-houdende producten.	0.03
79	Ik hoop daar meer duidelijkheid over te kunnen geven later, samen met de collega's van de federale regering en de gewestelijke regeringen.	0.01
80	Een vraag over pfas van Hannes Anaf, die de commissie leidde die dat onderzocht in de vorige legislatuur.	0.01
81	Het lijkt iets van de vorige legislatuur, maar dat is niet zo.	44.77
82	Er zijn heel wat bedrijven, landbouwbedrijven, die nog erg te lijden hebben onder die problematiek met dieren die gewoon niet meer eetbaar zijn.	5.09
83	Het zijn chemische zaken die heel lang niet afbreekbaar zijn.	0.01
84	Dit dossier zal dus ook nog heel lang politieke naweeën hebben.	0.01
86	Maar structureel aan zo'n fonds is dat we moeten vermijden dat dergelijke gevallen zoals 3M zich in de toekomst nog voordoen.	0.01
87	We hebben ook aangegeven dat we de voortrekkersrol willen spelen in het uitfaseren van pfas in Europa.	0.01
89	Wanneer kan die productie in Europa gestopt worden?	0.01
93	Minister, de pfas-vervuiling is een grote zorg van ook onze fractie.	0.02
95	Vandaag kregen we een open brief van verschillende organisaties waarin duidelijk gesteld wordt: sinds de pfas-crisis van 2021 heeft Vlaanderen belangrijke stappen gezet voor een doeltreffend beleid.	0.01
96	Het is nu essentieel dat het actieplan en de visie voor zorgwekkende stoffen uitgewerkt wordt tot een volwaardig beleidsplan.	0.01
100	Die zaken zijn essentieel om de vervuiler te laten betalen en de vervuiling tegen te gaan.	11.26
101	Mijn concrete vraag aan u is: wanneer mogen we de eerste concrete initiatieven verwachten?	0.05
103	Collega Anaf, bedankt voor uw interesse in de Vlaamse landbouw.	0.06
105	Ik wil er nog even bij vermelden dat die overstroming van de polders er gekomen is ter compensatie van de uitbreiding van de haven van Antwerpen.	0.01
107	Neemt niet weg dat de verantwoordelijke, de vervuiler, moet betalen.	0.19
108	U spreekt over een sectorfonds, over enkele maanden.	0.01
109	De landbouwers die nu getroffen zijn, zitten met de problemen, financiële problemen.	46.54
110	Mijn vraag is: in hoeverre bent u in contact getreden met de verantwoordelijke om die ertoe te dwingen om dat sectorfonds te vullen ter compensatie van de landbouwers?	0.01
111	Niet alleen die landbouwers daar, ook anderen in de omgeving van 3M wachten nog op een vergoeding.	0.02
112	Die moeten nu blijkbaar wachten tot mei om het bedrag te kennen.	0.01
117	Die vraag is in november ook in de commissie aan bod gekomen naar aanleiding van een brief van boeren rond dezelfde thematiek.	0.01
118	De problemen zijn jammer genoeg nog niet van de baan.	0.01
119	Bedrijven worden zonder dat ze schuld hebben getroffen door pfas in hun dieren en ze worden geconfronteerd met extra kosten en cashflowproblemen.	0.57
121	Wij vinden het belangrijk dat u daar werk van maakt en dat u de vervuilers erop aanspreekt om zo'n fonds op te richten.	0.01
122	U heeft ook aangegeven dat dat sectorfonds niet voor direct is.	0.03
123	Het zal verschillende maanden of zelfs jaren duren voor het operationeel kan zijn.	0.02
124	Mijn bijkomende vraag is: bent u bereid te onderzoeken op welke manier we een manier kunnen vinden om die bedrijven te helpen en ervoor te zorgen dat ze kunnen blijven voortbestaan?	0.02
127	Meneer de minister, ik sluit aan bij de vragen van meneer Anaf.	0.01
128	We zijn al drie jaar na het eindverslag van de commissie.	0.01
129	Er is toen altijd gezegd: Die saneringskosten moeten we solidariseren.	0.01
130	U zegt nu: Binnen een aantal maanden zal dat sectorfonds er zijn.	0.01
133	Kan u minstens verduidelijken tegen wanneer een dergelijk sectorfonds er kan zijn?	0.01
134	Want de schade die we nu zien, is toch echt schrijnend.	0.01
136	Ik zou willen vragen wanneer dat er effectief kan zijn.	0.01
137	Gaat dat inderdaad nog jaren duren voor alles in kaart is gebracht?	0.01
140	Het eerste principe moet zijn dat de vervuiler moet stoppen met vervuilen.	0.01
141	Het tweede principe is dat de vervuiler moet betalen.	0.01
148	Zit dat mee in de afspraak of moeten er nieuwe afspraken worden gemaakt?	0.01
149	Maar ten tweede zijn er ook alle indirecte bronnen.	0.01
150	We hebben het over een brede verspreiding van pfas, we hebben het over de Oosterweelwerken die veel duurder worden.	0.01
154	Bij Oosterweel spreken we over honderden miljoenen compensatie.	0.02
155	Die moeten verhaald worden op de vervuiler, niet op de samenleving.	0.01
157	Meneer de minister, de vervuiling van pfas, daar is al veel over gezegd.	0.02
158	We moeten de vervuiler aanpakken en de pfas-kraan dichtdraaien.	0.01
159	U verwijst daarvoor vaak naar Europa en de federale overheid.	0.01
160	Maar ik zou van u graag willen horen of de dingen die u zelf onmiddellijk kan doen, of u daarmee aan de slag gaat.	0.01
161	Ik verwijs daarmee naar het bepalen van lozingsnormen.	0.01
163	Het bepalen van normen voor uitstoot via de schouw, die ook in de omgeving terechtkomt.	0.01
164	Draai die pfas-kraan dicht enerzijds en zorg er anderzijds voor dat er niet opnieuw pfas in die omgeving terechtkomt.	0.01
168	MICROFOON STAAT UIT Dank u wel, voorzitter en collega's.	0.94
169	Uiteraard een thema dat ons aanbelangt en nauw aan het hart ligt.	0.01
170	Wat het Europese niveau betreft, collega's, ik heb vorige week nog met de Eurocommissaris voor Omgeving gesproken over de pfas-problematiek in Vlaanderen waarmee we geconfronteerd worden.	0.01
171	Ook op het Europese niveau is dat opgenomen worden.	0.01
176	Een onderscheid maken tussen een aantal lopende zaken.	0.01
177	Als het gaat over de casus van de getroffen landbouwbedrijven, dan zijn we met een aantal spelers in gesprek, de haven, de natuurbeheerders, de gemeente en Vlaanderen, om te zien hoe we de mensen kunnen helpen die hier nu nood aan hebben.	0.02
178	De bedrijven die als het ware op slot zitten, het vee dat afgemaakt moet worden.	0.01
180	We moeten er nu alles aan doen om die getroffen bedrijven op korte termijn te helpen.	0.01
182	We moeten de producenten- verantwoordelijkheid laten spelen als het gaat over het spijzen van dat sectorfonds.	0.01
183	Dat is een collectieve voorbereiding waarin wij ons deel zullen doen, samen met de gewesten en de federale regering.	5.18
184	Daar vandaag een datum op plakken, dat kan ik niet.	0.01
186	Daarnaast de vragen rond de normen en het actieplan zorgwekkende stoffen, daar zijn we volop aan aan het werken.	0.01
188	Ik besef dat u dat niet van de ene op de andere dag kan doen.	0.01
192	Het is wel onze verantwoordelijkheid en die van u als minister om de mensen te beschermen tegen multinationals die onze omgeving vervuilen en onze natuur vervuilen en de gezondheid van mensen in gevaar brengen.	0.04
193	De Vlaamse overheid heeft daar jarenlang in gefaald.	0.03
195	Laten we daar lessen uit trekken naar de toekomst toe en zorgen dat dat niet meer gebeurt.	0.01
197	We moeten zorgen dat schadelijke stoffen in de toekomst niet meer geproduceerd kunnen worden.	0.01
200	Daar moet nu dringend werk van gemaakt worden op Europees niveau, maar ook in Vlaanderen.	0.01
203	Dan de vraag van collega Van Looy aan minister Brouns over het terugschroeven van de adviesverlening van het agentschap Natuur en Bos.	0.01
205	Wij willen allemaal werk maken van sterke en juridische waterdichte vergunningen.	0.01
206	Dan is het belangrijk dat de beslissers voldoende informatie hebben.	0.01
207	Dan is het ook belangrijk dat er voldoende onderbouwde adviezen komen om de beslissers te helpen.	0.01
208	En zo adviseert het agentschap Natuur en Bos bij dossiers die een sterke impact kunnen hebben op de natuur.	0.01
209	Een week geleden heeft het agentschap Natuur en Bos doodleuk een e-mail verstuurd met daarin de boodschap dat bepaalde complexe dossiers niet meer geadviseerd zullen worden.	0.02
210	Het gaat over projecten die een grote impact kunnen hebben op de fauna en flora in Vlaanderen.	0.01
213	Ik denk dat dit fundamenteel indruist tegen de decretale opdracht van het Agentschap.	0.01
214	Als er al beslissingen gemaakt moeten worden rond keuzes, dan denk ik dat de keuze ergens anders moet liggen.	0.01
215	Dit is een totaal verkeerd signaal, onbegrijpelijk.	0.01
216	We verklaren daarmee de natuur vogelvrij en onze vergunningen komen daarmee op een wankele positie terecht.	0.07
217	Meneer de minister, mijn vraag aan u is: was u op de hoogte van die e-mail van het agentschap Natuur en Bos?	24.92
218	En zo ja, hoe strookte dit met de bescherming van onze natuur en met de rechtszekerheid van onze vergunningen?	0.01
219	Mevrouw Van Looy, inderdaad, mijn kabinet werd geïnformeerd over capaciteitsproblemen door langdurige afwezigheden en de complexiteit van dossiers.	0.01
220	Ik laat mij vertellen dat hun advies tegenwoordig acht pagina's telt.	0.02
222	Maar de basisdienstverlening, de adviesverlening, moet voorop blijven staan, dat staat buiten kijf.	0.01
224	De druk op die dienstverlening is gaandeweg gegroeid.	0.64
225	Het is ook zo dat we meteen aan hen hebben gezegd dat bij de heroriëntering van personeel de focus moet liggen op hun wettelijke taken en dat dat structureel opgelost moet worden, om te vermijden dat die situatie te lang aanhoudt.	0.02
227	Belangrijk is dat de dossiers met een impact op de beschermde natuur, waar een natuurtoets nodig is, dat die adviesverlening blijft bestaan.	0.07
229	Er mag dus geen achteruitgang zijn van de bescherming van het leefmilieu.	0.01
230	Een vrij technische discussie eigenlijk over een gebrek aan middelen bij dat agentschap voor Natuur en Bos.	0.04
231	Ik wil even opmerken dat Sanne Van Looy een nieuw parlementslid is.	0.01
232	Zij kwam hier naar voren gelopen zonder papier in de hand en heeft het gewoon verteld, zonder af te lezen.	0.02
234	Dat is vlotter om naar te luisteren dan naar mensen die iets aflezen.	0.01
236	Daarover gaan we het hebben met Annick De Ridder, minister van Mobiliteit van N-VA. Een forse prijsverhoging toch, 20 procent in één klap erbij.	0.01
238	Ik moet zeggen dat ik De Lijn niet in perfecte staat heb aangetroffen.	0.03
240	Elk gezin en elk bedrijf weet dat je niet meer uitgeeft dan wat er binnenkomt en dat moeten we oplossen.	1.65
241	Uw partij zat in de vorige Vlaamse regering die het zover heeft laten komen.	3.33
242	Mijn voorgangster heeft niet geïndexeerd, dat is onbegrijpelijk.	0.04
244	Ook bij de NMBS, MIVB en TEC zijn de tarieven geïndexeerd.	0.01
247	Daardoor is er een gat geslagen van 30 miljoen per jaar.	0.03
248	Die kan niet geïnvesteerd worden in de dienstverlening.	0.05
249	Minister-president Jan Jambon vond het blijkbaar oké dat dat niet geïndexeerd werd.	0.01
251	Ik kan alleen maar zeggen dat ik het moet oplossen.	0.01
253	Om het concreet te maken: De Lijn heeft 50 miljoen op de rekening, eigen vermogen.	0.01
256	Wij willen van De Lijn een beter en performanter bedrijf maken.	0.01
258	Een verhoging van 20 procent kan ertoe leiden dat veel mensen de bus niet meer gaan nemen.	0.1
261	Niemand wil de mensen wegjagen met te hoge prijzen.	0.02
262	Maar voor alle duidelijkheid, zelfs met het inhalen van de index van het verleden zal De Lijn nog heel goedkoop zijn in vergelijking met de prijzen van Wallonië en Brussel.	0.06
265	Er wordt ook gekeken naar efficiëntiewinsten binnen het bedrijf.	0.01
267	We gaan aan De Lijn meegeven om de index van het verleden op te halen.	0.02
269	Dan is het niet logisch dat de tarieven niet meer zijn kunnen stijgen.	0.02
271	Louter de indexering ophalen, hoeveel procent is dat dan, dat de tickets duurder moeten worden?	0.01
273	Als het het inhalen van de indexering van het verleden is, zit dat rond 18 procent.	0.25
274	Dat is omdat er de afgelopen drie jaar niet geïndexeerd is.	0.03
275	Dat gebeurde wel bij de andere vervoersmaatschappijen.	0.02
277	Om een of andere politieke reden gold dat niet voor De Lijn en heeft men dat zelf moeten ophoesten.	0.01
278	De stijgende prijzen van diesel, de stijgende lonen van chauffeurs.	0.02
281	En als de dienstverlening wat beter is, kan je nog 10 procent verhogen.	0.04
282	Deze regering zet een turbo op de investeringen in De Lijn.	0.02
283	We gaan 400 miljoen investeren in nieuwe bussen en trams.	0.01
287	Ook in de exploitatie komt er 50 miljoen bij vanaf volgend jaar, 150 miljoen tegen 2029 voor De Lijn en vervoer op maat.	0.01
288	125 miljoen tegen 2029 voor De Lijn en vervoer op maat.	0.04
289	Maar als je de lonen van de mensen indexeert, moet een bedrijf ook de kosten indexeren.	0.01
293	Heel wat chauffeurs gaan betogen tegen de federale regering.	0.01
296	Het land wordt platgelegd met heel wat economische schade en heel wat hinder.	0.01
297	Ik heb aan De Lijn gevraagd om de gegarandeerde dienstverlening te vrijwaren en op de hoofdassen mobiliteit te garanderen.	0.01
298	Ik hoop dat chauffeurs, die heel verantwoordelijke mensen zijn en een belangrijke rol vervullen, morgen hun rol zullen opnemen.	0.01
299	In de luchtvaart is het erger, twee luchthavens gewoon dicht.	36.15
303	Dat lamleggen van het land veroorzaakt veel economische schade, maar ook voor mensen die elke dag naar hun werk moeten.	11.51
304	Ik hoop dat het beperkt blijft, de stakingsbereidheid, en dat men toch gaat inzetten op de gegarandeerde dienstverlening om de burger niet in de kou te laten staan.	0.01
305	Morgen is een betoging, geen stakingsdag, georganiseerd door de drie vakbonden.	0.01
306	Bij de NMBS zien ze het nog grootser, daar gaan ze eind februari dreigen met een staking van negen dagen.	0.02
307	Verwacht u dat ik nu plots de federale bevoegdheden op mij neem?	0.01
310	Ik hoop dat veel chauffeurs beseffen wat hun taak is en die mobiliteit blijven garanderen.	0.01
311	Ik wil van De Lijn een betrouwbare partner maken met vernieuwde materialen, nieuwe bussen en trams.	0.01
312	We gaan ook extra chauffeurs proberen aan te werven.	0.05
314	Bussen en trams moeten rijden waar ze rijden, vraaggericht voor onze reiziger.	0.01
316	Net vandaag komt PVDA met een aanval op de dienstwagens van de Vlaamse regering en op uw dienstwagen, want die zijn heel duur, zeggen ze.	0.03
317	Dat kan niet, als u zulke inspanningen vraagt van reizigers met het openbaar vervoer.	0.01
318	Binnen de stad Antwerpen ben ik ook een vaak gebruiker van de trams.	0.01
319	Maar voor velen van ons, als minister, is dat een verlengstuk van ons kantoor.	0.03
320	Ik denk dat ik meer tijd doorbreng in de wagen dan aan mijn bureau in Brussel.	0.01
321	Ik heb geen lessen te krijgen van een communist die evenveel verdient als iedere parlementair.	0.01
323	Alleen staan zij daarvan vrijwillig de helft af aan hun partij, die daar vervolgens advertenties mee koopt van multinationals.	0.02
326	Ik denk dat het deels hybride en deels elektrische wagens zijn.	1.82
328	Wat vindt u ervan dat de federale regering de vergroening van de bedrijfswagens terugdraait?	0.02
334	Ik kan alleen maar zeggen dat we ook Vlaams de bestelling van de puur elektrtische wagens hebben opgeschoven naar de Europese deadline van 2035.	0.02
335	We willen dat het betaalbaar blijft voor de Vlaming.	0.01
337	Die komen nu allemaal stilaan op de tweedehandsmarkt.	0.17
338	Ik hoop dat er een betaalbaar effect zal zijn omdat veel wagens beschikbaar zijn voor particulieren.	2.38
340	Haalbaar en betaalbaar, die vergoeding, maar voor de prijzen van De Lijn zal het betaalbaar moeten zijn voor de mensen, want er zit niets anders op dan 20 procent verhogen.	49.97
341	Mevrouw De Ridder zegt vooral dat ze van De Lijn een beter en performanter bedrijf wil maken.	0.01
342	Ze is nog niet lang aan de slag, dat is een verzachtende omstandigheid.	0.02
344	Ook als zit haar partij al langer in de Vlaamse regering.	0.04
345	Ook al zit haar partij al langer in de Vlaamse regering.	0.01
347	Maar als de prijzen zo omhoog gaan, Maar als de prijzen zo omhooggaan, dan mag de Vlaming dat zeker verwachten, een beter en performanter bedrijf.	0.01
349	Melissa Depraetere staat intussen bij ons, viceminister-president voor Vooruit.	0.01
350	20 procent verhoging van de prijs van de tickets van de bus.	0.02
351	Mevrouw De Ridder zei dat het niet anders kan. Het is de schuld van de vorige minister, Lydia Peeters van Open Vld, die geen indexering heeft doorgevoerd en nu zijn we verplicht dat te doen.	0.04
353	En het is zo dat de vorige regering al De Lijn in slechte papieren heeft achtergelaten.	0.14
355	Er is een gigantische put nagelaten, waardoor De Lijn met minder bussen en minder lijnen... Sommige bussen vallen echt half uit elkaar.	0.04
356	En toch moet je er nu 20 procent meer voor betalen.	0.01
358	Die waren in slechte staat en er was een slecht aanbod.	0.02
359	Over de zomer hebben wij gezorgd dat er weer geïnvesteerd wordt.	1.16
361	Daardoor zal tegen het einde van de legislatuur een op de twee bussen in orde zijn.	0.01
368	Er is ook nog steeds een put geslagen door de niet-indexeringen van Lydia Peeters.	0.01
369	Ik snap dat de huidige minister op zoek gaat naar extra middelen.	0.02
370	Alleen is het voor ons belangrijk dat mensen die afhankelijk zijn van de bus die prijsstijging een stuk minder voelen.	0.02
371	Dat zijn oudere mensen, mensen met een verhoogde tegemoetkoming en ook studenten.	0.01
374	Iemand die al wat ouder is, heeft de bus vaak nodig.	0.02
375	Jongeren hebben vaak nog geen rijbewijs of geen eigen auto.	0.09
377	Voor die groepen vragen wij duidelijk aan de bevoegde minister: Ontzie die dan met de prijsstijgingen.	0.02
382	Zij kunnen zelf kijken welke prijzen er moeten zijn.	6.53
383	Maar voor de kwetsbaren zeggen wij duidelijk: daar moet de regering kijken naar de tarieven.	0.04
384	Ouderen betalen vandaag al een pak minder voor De Lijn dan het standaardtarief.	99.96
385	Dat is gerechtvaardigd, dat zijn mensen met pensioen die de bus nog nodig hebben om een sociaal weefsel te hebben.	0.04
386	die de bus nog nodig hebben om een sociaal leven te hebben.	0.01
387	Ik vind het belangrijk dat we daar vanuit de regering zeggen: Die tarieven kunnen niet plots omhoog.	0.01
388	De regering heeft dus niet beslist dat die niet verhoogd mogen worden of maar vijf procent verhoogd mogen worden?	0.04
391	Het is voor vele partijen aan tafel een vraag om te milderen voor de sociaal kwetsbaren.	0.02
392	Maar dat moet dan nog beslist worden, de modaliteiten.	0.01
393	Intussen gaan heel wat chauffeurs morgen niet werken.	0.18
398	Pensioen is vaak de reden waarom mensen gaan betogen.	0.02
400	Het pensioen en de veranderingen daarin, dat ligt gevoelig.	0.01
401	Het is ook de taak van de vakbond of hun rol om voor die mensen op te komen en te betogen.	10.12
403	Maar wij moeten als politici met die bezorgdheden aan de slag gaan.	0.01
404	We moeten op een goeie manier de pensioenen hervormen.	0.01
405	Maar de beslissingen zijn genomen, dat staat in het regeerakkoord.	0.02
410	De afspraken zijn duidelijk gemaakt in het regeerakkoord, ook om een belangrijke reden.	0.01
411	Onze pensioenen moeten betaalbaar en houdbaar blijven.	0.01
413	Als je heel je leven gewerkt hebt, reken je op een deftig pensioen.	0.02
414	Het was ook vaak de vakbond die zei: Wij willen hogere minimumpensioenen.	0.02
415	Dat is dankzij ons gerealiseerd en dat blijft behouden.	0.37
417	Wie heel zijn leven heeft gewerkt, krijgt een deftig pensioen.	0.02
418	De vakbond eiste ook om na 42 jaar vanaf je 60e met pensioen te kunnen gaan, in plaats van iedereen tot 67 te laten werken.	0.04
420	Maar daar staan ook hervormingen en veranderingen tegenover.	0.04
421	Voor sommige mensen zal dat langer werken betekenen.	0.26
423	Bijvoorbeeld voor de treinchauffeurs, die mogen op 55 jaar al met pensioen.	0.01
424	Ze nemen het niet dat zij onder hetzelfde regime komen over een aantal jaren als de anderen.	12.09
430	Het hele punt is daar: als we de pensioenen betaalbaar willen houden en willen hervormen, betekent dat soms ook de regimes in lijn brengen met elkaar.	0.01
431	Mensen die op hun 55e kunnen stoppen... Vele jaren geleden was daar een goeie reden voor.	0.01
432	Ik snap dat mensen zich daar nu vragen bij stellen: ik moet tot 67, waarom kan iemand anders op zijn 55e stoppen?	0.01
435	Dat is dus met overgangsregels voor iedereen die dicht bij zijn pensioen staat.	0.04
436	Wat is dan uw boodschap aan de vakbonden die negen dagen willen staken?	0.01
439	Wij kunnen als politici mee gaan staken, dat zullen er sommigen ongetwijfeld doen, of we kunnen met hen aan tafel gaan zitten en zorgen dat we met hen rekening kunnen houden.	0.01
440	Een ander belangrijk punt is dat treinbegeleiders bijvoorbeeld een deftig loon hebben.	0.02
441	Dat is een belangrijke keerzijde van de pensioenhervorming: zorgen voor deftige lonen, een gegarandeerde index.	0.01
442	Het ging ook veel over de meerwaardebelasting en dat briefje van Bouchez waarop hij al toegevingen had staan ondertekend door de premier.	0.02
443	Daarin stond dat wie aandelen koopt en die 10 jaar bijhoudt die meerwaardebelasting niet zou moeten betalen.	0.01
444	Is Vooruit daar absoluut tegen, tegen die vrijstelling?	0.01
445	Er is veel gediscussieerd over wel of geen briefje.	0.02
448	Vier van de vijf partijen zeggen duidelijk: We hebben afspraken gemaakt, er komt een meerwaardebelasting zodat de sterkste schouders hun deel bijdragen.	0.01
449	Dat geldt dus ook voor mensen die aandelen kopen en die 10 jaar of langer laten staan?	0.02
450	Het gaat duidelijk over mensen die winst maken, winst van meer dan 10.000 euro.	0.02
454	Maar dat de sterkste schouders in deze tijden ook hun deel doen, op een moment dat we ook vragen aan de treinbegeleiders om langer te werken, dat is natuurlijk maar eerlijk.	0.05
455	Als iemand elke maand 100 euro spaart en na 20 jaar zijn kind een kapitaal kan meegeven om een huis mee te kopen, zijn dat dan de sterkste schouders?	0.02
456	Die moeten ook die meerwaardebelasting betalen als ze 50.000 of 60.000 euro hebben gespaard en er zit meer dan 10.000 euro winst bij?	0.12
460	Daar staat tegenover dat die mensen die ondertussen aan het werk zijn minder belastingen op hun werk zullen moeten betalen.	2.45
461	Dat is de essentie: op arbeid wordt veel te veel belasting geheven.	0.01
464	Dan is het voor veel mensen een vestzak-broekzakoperatie.	0.32
465	Die betalen misschien minder belasting, maar als je spaart, moet je daar weer een deel van afgeven.	0.02
472	Voor mensen met een grotere spaarrekening, die zullen op die manier moeten bijdragen.	0.01
474	Maar er is toch wel een verandering aan de loonindexering.	0.01
475	Als de spilindex wordt overschreden, stijgen normaal de maand daarna de uitkeringen en de maand daarna de lonen en weddes van de ambtenaren.	0.01
480	Kunnen we die bescherming voor de koopkracht behouden?	0.01
481	Ik ben wel heel blij dat de federale regering daarvoor heeft gekozen.	0.31
482	In timing zal het een beetje verschil maken, maar de mensen hun loon zal blijven stijgen.	0.01
485	Pieterjan, die index, dat is toch een kleine besparing die de federale overheid daarmee doet door de uitkeringen en de lonen van de ambtenaren een maandje later te verhogen.	0.01
487	Het was voor de partij niet altijd gemakkelijk om in dit verhaal te stappen.	0.01
488	Onder meer met de pensioenmaatregelen die genomen moesten worden.	0.01
489	Maar de partij heeft het gedaan en heeft een erg ruime meerderheid van het congres meegekregen.	0.01
490	Daar hebben ze vertrouwen kunnen tanken voor de koers die ze hebben gevaren.	0.01
491	De partij weet dat het geen gemakkelijk verhaal is, maar het wordt wel gedragen door de achterban.	0.07
493	Er zullen ongetwijfeld nog vele acties volgen van de vakbonden de komende weken en maanden.	0.01
495	Minister Brouns staat volgens mij nog op het spreekgestoelte.	0.01
496	Het bleek wel op de vergadering dat er heel wat ongenoegen was over de manier en de wijze waarop die meetpunten worden toegepast.	0.03
498	Bent u van mening dat die meetpunten slechte resultaten geven en dat die aangepast moeten worden?	0.01
502	Vanaf het eerste moment, samen met collega De Ridder, hebben wij gezegd dat we naar geïntegreerde budgetten gaan.	0.01
503	Dat hebben we vanaf de eerste dag gezegd, wat de Blue Deal betreft.	0.01
506	Terwijl we daar inderdaad in het vooruitzicht het najaar hadden, werken we snel verder om de nodige maatregelen te nemen rond de waterweerbaarheid.	36.89
507	Dat is ruimte geven aan rivieren, de sponswerking van bomen, dat zijn belangrijke principes die daar deel van uitmaken.	4.98
509	De beschermingsmiddelen voor gewassen die gebruikt worden.	18.77
510	We hebben een maatregel met een drinkwaterbeschermingsbesluit.	0.01
511	Wanneer er zich incidenten voordoen, kunnen we meteen ingrijpen.	0.01
512	Ook dat ligt op tafel om ermee aan de slag te gaan.	15.38
513	Verder zit er een strategisch waterplan in de pijpleiding.	0.01
514	Dat is er allemaal op gericht om die waterweerbaarheid te verbeteren.	22.59
515	De Europese Commissie heeft daar allemaal nog geen rekening mee gehouden.	0.03
516	De discussie rond de meetpunten heeft ermee te maken dat we de landbouw aanspreken op hun verantwoordelijkheid.	0.15
517	Als er een contaminatie is bij de gezinnen, moeten we dat ook kunnen uitspreken.	0.01
518	Dan moeten we die meetpunten correct evalueren en laten werken zoals ze bedoeld zijn.	0.01
521	Als er voor één een stoffenoverschrijding is, is alles slecht.	0.01
522	Dat is het beleid en dat hebben we inderdaad besproken met de Eurocommissaris.	0.02
523	Dat maakt het voor ons extra moeilijk in de zeer dense regio die Vlaanderen is.	0.01
524	Wat dat betreft, denk ik dat we de realiteit onder ogen moeten durven zien.	0.01
525	We moeten volop blijven inzetten op de waterkwaliteit.	0.01
527	Ik moet nog het antwoord geven over dat sectorfonds dat vanuit de aardappelindustrie is voorgesteld.	0.01
528	Zij willen mee hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat over het uitspoelen van de middelen op akkers.	0.01
529	Wij hebben van hen alleszins positieve antwoorden gekregen.	0.05
531	Ik onthoud dat Vlaams Belang liever heeft dat we verder blijven prutsen met vuil water, dat cd&v de lat liever naar beneden haalt dan de norm te halen.	0.8
534	Ik zou zeggen: proper water is belangrijk voor onze gezondheid.	0.01
535	Dat is belangrijk voor onze natuur, voor ons voedsel.	0.2
537	Neem nu maatregelen om de drinkwaterkwaliteit te verbeteren.	1.3
539	We zijn toe aan de vraag van collega Robeyns aan minister De Ridder over de toegankelijkheid van de bushaltes.	0.01
541	Mevrouw de minister, je kunnen verplaatsen, het zou een basisrecht moeten zijn.	0.01
542	Zeker voor mensen met een fysieke beperking of met beperkt zicht.	0.01
543	Zeker voor hen is een sterk openbaar vervoer essentieel.	0.01
544	Het is goed dat u en deze Vlaamse regering fors gaan investeren in dat openbaar vervoer, in die kwaliteitsvolle bussen, zodat de mensen die het openbaar vervoer moeten gebruiken dat ook comfortabel kunnen doen.	0.01
545	Maar wat ben je met een goeie bus als je er niet op kan?	0.01
546	Wat ben je als je aan een halte staat die niet toegankelijk is, waardoor de bus je niet kan meenemen?	0.01
547	Het zijn vragen waar mensen met een beperking jammer genoeg dagelijks mee geconfronteerd worden.	29.52
548	Uit cijfers blijkt onder andere dat bijvoorbeeld slechtzienden in Limburg van minder dan één bushalte op vijf gebruik kunnen maken.	93.03
549	Minder dan één op de vijf, hoe kan je je dan verplaatsen?	0.01
550	En vooral, heel bizar, blijkbaar is dat nog een van de betere leerlingen van de klas.	0.01
551	We weten uit het verleden dat de urgentie van een sterk openbaar vervoer er niet altijd was, waardoor we vandaag problemen hebben.	0.02
552	Wij rekenen op u en deze regering voor de urgentie van een sterk openbaar vervoer, maar ook wat de toegankelijkheid betreft.	0.01
553	Volgens het masterplan moet tegen 2030 de helft van de bushaltes toegankelijk zijn.	0.01
555	Aan het slakkentempo van vandaag en de afgelopen jaren gaan we er zelfs niet geraken als we de geschrapte haltes van de vorige regering meetellen.	0.01
556	Hoe gaat u een versnelling hoger schakelen en ervoor zorgen dat er meer bushaltes toegankelijk worden voor mensen met een beperking?	0.01
559	We kennen de bedoeling van deze regering richting toegankelijkheid.	0.01
560	Richting 2030 willen we 50 procent van de haltes toegankelijk hebben.	0.03
561	Zoals u terecht aanhaalt in de cijfers van Limburg zijn we er nog niet.	0.21
562	Een belangrijke kanttekening daarbij is dat 35 procent van de bushaltes op gewestwegen liggen.	0.04
565	Jaarlijks wordt er 3,8 miljoen geïnvesteerd in het toegankelijker maken van bushaltes langs gewestwegen.	0.01
566	De overige 65 procent van de bushaltes bevinden zich op lokale wegen.	0.01
567	Daar zien we dat er een extra tandje bijgestoken moet worden.	0.01
568	Wat de inspanningen betreft van AWV, we werken aan een geïntegreerd investeringsplan.	4.3
569	De komende maanden wordt duidelijk welke bijkomende inspanningen we daar nog kunnen leveren.	0.01
570	Wat de lokale besturen betreft: wij werken aan een evaluatie van ons masterplan toegankelijkheid.	0.01
571	Gelanceerd door de minister in de vorige legislatuur op het moment dat de meerjarenplannen van de lokale besturen afgerond waren.	0.01
572	Wij vrezen dat daardoor minder lokale besturen in het verhaal konden meestappen.	0.01
573	Op het moment dat die nieuwe plannen worden opgemaakt, denken wij dat men daar wel degelijk inspanningen zal willen doen.	0.01
576	Samen met de mensen van VVSG, mobiliteitsambtenaren op het terrein om te kijken of er nog bijsturingen moeten gebeuren.	0.12
578	Ik verwacht die evaluatie in de loop van het jaar rond te hebben.	0.01
581	Het is uiteraard goed dat u evalueert en bijstuurt.	0.01
582	Het zijn inderdaad de wegbeheerders die moeten investeren.	0.01
583	Maar het is ook aan u als minister om die op hun verantwoordelijkheid te wijzen en ervoor te zorgen dat ze de nodige middelen en handvaten daarvoor krijgen.	0.01
584	We zien vandaag heel duidelijk dat iedereen die vandaag een keuze heeft, dat die de bus of het openbaar vervoer bijna niet gebruikt.	3.54
585	Als we willen dat het een keuze wordt, dan moeten we de kwaliteit gaan verbeteren.	0.01
586	Die toegankelijkheid is daar een belangrijk aspect.	0.01
587	Ik heb nog een bijkomende vraag: hoe wordt vandaag beslist welke haltes prioritair aangepast worden?	0.1
588	We moeten de haltes aanpassen waar mensen het meeste gebruik van maken.	0.01
590	Bedankt, mevrouw de voorzitter en collega Robeyns voor de vraag.	18.65
591	Het is inderdaad natuurlijk zo, iedereen moet vlot, betaalbaar maar ook zelfstandig het openbaar vervoer kunnen gebruiken.	0.02
592	In de stad en het platteland, jong of oud, met of zonder beperking.	0.01
593	Het streefdoel van het masterplan: 50 procent tegen 2030 moet toegankelijk worden gemaakt.	0.8
594	70 procent van de reizigers moet zelfstandig kunnen reizen.	99.99
596	Zoals u al zei: het zijn vooral de lokale besturen bij wie de bushaltes zijn gesitueerd.	0.02
597	Zij willen daar ook vooruit, maar ze kunnen dat niet alleen.	0.18
598	In het masterplan was er een coachingtraject voor de lokale besturen.	0.01
600	Vandaar mijn vraag om de lokale besturen te activeren en te ondersteunen.	24.44
601	Zal u dat project voor het toegankelijk maken van bushaltes weer invoeren?	0.01
604	We zijn het als samenleving en als Vlaams parlement We zijn het als samenleving en als Vlaams Parlement aan onszelf verplicht om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking een beroep kunnen doen op ons openbaar vervoer.	1.83
605	En dat zonder, letterlijk en figuurlijk, veel drempels.	0.01
606	Dan is er het masterplan dat daartoe bijdraagt, de subsidiëring vanuit Vlaanderen, de steun is daar belangrijk.	0.02
607	Maar we weten dat 65 procent van die haltes in handen is van lokale besturen en dat daar inspanningen moeten gebeuren.	0.02
608	Ik apprecieer het dat u nu tijdig komt met een signaal naar de lokale besturen.	0.01
610	Ik zou u willen vragen om in die informatieronde aandacht te hebben voor hen en info van De Lijn te delen.	0.01
611	Zij weten aan welke haltes de meeste mensen opstappen.	0.01
612	Zo kunnen de lokale besturen die prioriteiten meenemen.	1.49
615	Mevrouw de minister, vandaag is het al een uitdaging om de bus te nemen.	0.12
616	Stel je dan al eens voor dat je in een rolstoel zit, slechtziend bent of zelfs blind.	0.06
618	Maar dan blijkt dat een groot deel van de bushaltes ontoegankelijk is.	0.03
620	De vorige regering wou tegen 2030 de helft van de bushaltes toegankelijk maken.	0.01
621	Ik zou persoonlijk denken dat de ambitie hoger mag liggen.	0.01
625	Collega's, je zal vandaag maar een handicap hebben en het openbaar vervoer moeten gebruiken.	0.01
628	En als je daar dan toekomt, is de kans nog groter dat je er niet op kan omdat de halte niet is aangepast.	0.01
630	Blijkbaar geldt die inclusiviteit niet voor mensen met een handicap.	0.02
631	Het masterplan moest daar inderdaad verandering in brengen, maar de cijfers zijn ontnuchterend.	0.02
632	De rol van het lokale bestuur is daar inderdaad cruciaal, want de meeste haltes liggen daar.	0.02
633	Maar veel besturen zijn nog niet op de hoogte van wat er kan en welke ondersteuning er is.	0.02
634	Anderzijds worden veranderingen aangepakt bij infrastructuurwerken.	0.08
636	Maar het is te gek om enkel naar de gemeente te kijken.	0.01
637	Er werd gezegd dat er 3,8 miljoen per jaar wordt geïnvesteerd in haltes langs gewestwegen.	0.02
638	Hoeveel procent van die haltes zijn daar intussen in orde?	0.01
639	En hoe zullen we de lokale besturen erbij betrekken en beter ondersteunen?	0.01
642	Ik ben blij dat ik een briefje mocht meepakken om te noteren.	0.01
645	Heel veel mensen willen het openbaar vervoer gebruiken en dat dat toegankelijk is.	1.41
646	We zijn er nog niet, maar met assistentie loopt de toegankelijkheid op naar 35,8 procent.	0.09
647	We moeten aan die 50 procent geraken, dus bijkomende inspanningen worden getroffen.	0.09
648	Ik hoorde verschillende collega's peilen naar: waar wordt beslist om de middelen in te zetten?	0.01
649	De Lijn gebruikt te weinig de data die voorhanden zijn.	0.01
650	Ik heb hen gevraagd om gericht te kijken welke haltes prioriteit zouden moeten krijgen.	0.01
652	En ze moeten gaan kijken waar welke investering een verschil maakt voor de burger.	0.01
653	We stellen ook vast dat de normen momenteel nogal strikt zijn, waardoor men zich soms terughoudend opstelt, ook als lokaal bestuur, om een investering te doen.	0.02
654	Men zegt: Het is een beperkte oplossing die we kunnen bieden, gelet op de beperkte ruimte.	0.01
655	Maar in andere buurlanden, of in Wallonië, moet er ook minder ruimte voorzien worden conform het handboek.	0.02
656	We gaan kijken of we die normen minder strikt kunnen maken om meer toegankelijke haltes sneller tot stand te kunnen brengen.	0.01
657	Wat denk ik ook een belangrijke is, is die coaching.	0.01
658	Lokale steden en gemeenten schreven zich daar maar weinig op in.	0.07
660	Maar nu wordt het veel toegankelijker voor steden en gemeenten.	0.01
661	Dat is ook een update die er komt waardoor we hopelijk meer gemeenten kunnen bereiken.	0.01
662	En ik denk dat ik daarmee de meeste vragen heb antwoord.	0.01
664	We hopen daar ook uit te leren waar de drempels zitten en waar we nog extra kunnen inzetten.	0.01
665	De meerjarenplannen die worden opgemaakt, ik ga ervan uit dat men daar rekening houdt met de mogelijkheden.	0.02
666	Dat was bij de lancering van het masterplan te laat, want toen was de meerjarenplanning al opgemaakt.	0.02
667	Het is een thema waar iedereen, van links tot rechts in het parlement, het over eens is dat het beter moet.	0.1
668	Mevrouw De Ridder heeft gezegd dat ze zaken wil onderzoeken.	0.07
669	Onder meer de normen, of die niet minder strikt kunnen worden.	0.07
670	Zo kan men sneller overgaan tot het toegankelijk maken van bushaltes.	0.08
671	...is er vaak geen enkele andere optie dan het openbaar vervoer.	0.3
675	We zijn toe aan de actuele vragen van collega Vanden Berghe, T'Joens, Verduyckt en D'Haese over de ticketprijzen bij De Lijn.	0.03
679	Mevrouw de minister, de prijzen van de tickets van onze trams en bussen stijgen.	0.24
685	Een dalende dienstverlening tegenover een stijgende prijsstijging.	0.21
686	Ik begrijp niet welk beleid dat is, welke visie daarachter zit.	0.04
688	Welk bedrijf haalt het in zijn hoofd om de kwaliteit te doen dalen en de prijs te doen stijgen?	0.1
690	Bij De Lijn betekent deze beslissing dat de passagiers letterlijk weggejaagd worden uit het openbaar vervoer.	0.15
691	Recht de auto in, of erger nog, recht de isolatie van de vervoersarmoede in.	0.03
694	Jullie weten dat jullie de passagiers aan het wegjagen zijn.	0.04
696	Dat deze week vrijdag in de regering het belangrijkste knelpunt waar jullie nog over gaan discussiëren, is: hoe gaan we het gat in de begroting dat geslagen is doordat er minder reizigers zijn, hoe gaan we dat opvangen?	0.31
698	Vooruit stelt voor: We gaan dat gat vullen met investeringsmiddelen die we op overschot hebben.	0.05
700	Een keuze tussen nog hogere prijzen of een lagere dienstverlening door gebrek aan investeringen.	0.03
701	Mevrouw de minister, waarom zorgt u niet eerst voor een betere dienstverlening, zoals de experten zeggen, en gaat u dan pas aan de prijzen sleutelen?	0.11
707	Mevrouw de minister, we weten het al langer, we voeren de debatten hier al weken aan een stuk.	0.06
708	In de beleidsnota was voorzien dat De Lijn tariefautonomie zou krijgen.	0.05
709	Ze zouden dus flexibiliteit krijgen in het opmaken van de prijzen.	0.09
710	Natuurlijk is dat een goede zaak, maar dan moeten ze ook een betrouwbare partner zijn.	0.03
713	We lazen dat de prijzen gemiddeld met 18 procent zouden stijgen.	0.24
715	De Lijn heeft het kader nog niet 100 procent bevestigd, maar dit lijkt me toch een serieuze stijging.	0.11
716	En daarbovenop spreken we ook van het feit dat er drie groepen gespaard zullen blijven.	0.04
717	Dus mensen met een sociaal tarief, ouderen en studenten.	0.2
718	Laten we hopen dat die mensen alvast gespaard blijven.	0.03
720	Ik denk aan de hardwerkende Vlaming die met de bus naar het werk gaat.	0.04
721	Gaan die de situatie dan moeten aanzien en de prijsstijging moeten ondergaan?	0.05
722	Mijn vraag aan u is: hoe zal u de betaalbaarheid garanderen?	0.12
723	En hoe valt dit te rijmen met de voorziene modal shift die jullie willen doorvoeren tegen 2050?	0.05
724	Organisaties als TreinTramBus staan niet achter deze beslissing.	0.08
726	Als je wil weten hoe je de sociale dienstverlening moet afbouwen, kijk dan naar De Lijn in de vorige legislatuur, onder Open VLD.	0.1
727	Er zijn cadeaus uitgedeeld en de rekening daarvan is niet betaald.	0.32
730	Maar dan moet je zorgen dat je het inkomensverlies voor De Lijn compenseert.	0.04
733	Er is nog veel ongenoegen bij mensen over verdwenen buslijnen.	0.12
735	En sommige bussen staan zo lang in reparatie dat we er niet op kunnen rekenen.	0.31
736	De collega's voor mij deden alsof de lagere ticketprijzen de problemen gaan oplossen.	0.03
738	Want een bus die niet rijdt, kan je gewoon niet nemen.	0.67
743	En dat betekent ook dat we zorgen voor een fatsoenlijk loon voor de buschauffeurs, zodat we er genoeg hebben.	0.17
746	Mensen die De Lijn gebruiken, moeten daaraan bijdragen, maar wel op een rechtvaardige manier.	0.04
747	Ik zie vandaag een aantal zaken in de kranten verschijnen.	0.04
748	Ik kijk naar belangrijke doelgroepen: mensen met een verhoogde tegemoetkoming moeten beschermd worden.	0.18
750	En u weet dat wij met Vooruit altijd hebben gezegd dat de tarieven voor studenten naar omlaag moeten.	0.12
751	Voorziet u een bijzonder tarief voor die bijzondere doelgroepen?	0.05
753	De Tijd: De regering maakt tickets De Lijn een vijfde duurder.	5.63
754	Het Laatste Nieuws: 32 dienstwagens van Vlaamse regering kosten half miljoen per jaar.	0.11
755	Iets zegt mij dat die twee niet helemaal los staan van elkaar.	0.05
756	Het is makkelijk om ticketprijzen te verhogen als je zelf een dienstwagen hebt.	20.08
760	Het is niet dat wij dan 20 procent betere dienstverlening krijgen of 20 procent meer bussen, integendeel.	0.61
763	Toen ik zei dat de Vlaamse regering de prijzen wilde verhogen, zeiden de mensen: Dat zal zelfs de Vlaamse regering toch niet durven?	0.05
765	In heel Europa kiezen steeds meer steden voor toegankelijk openbaar vervoer en jullie maken het gewoon duurder.	0.42
766	Ik vraag me af of jullie nog willen dat mensen het openbaar vervoer nemen.	0.06
767	Ik denk niet dat iemand jullie nog gelooft, collega's van Vooruit.	0.03
768	Vijf jaar lang zijn jullie samen met ons opgekomen tegen elke prijsverhoging.	0.08
769	Het was onbegrijpelijk als de prijzen omhoog gingen.	0.07
773	In het begin van de legislatuur beloofden jullie dat de prijzen voor jongeren gingen dalen.	0.05
774	En nu zijn jullie de verdedigers van prijsstijgingen.	0.06
775	Nemen jullie jezelf nog serieus met zulke boodschappen?	0.06
777	Mevrouw de minister, bevestigt u die berichten in de pers?	0.05
779	In het parlement kon u nooit informatie geven, maar bij 'Villa politica' bleek dat blijkbaar wel.	0.07
780	Dus: kan u bevestigen dat de prijzen met 20 procent zullen stijgen?	0.05
781	Je voelt dat we aan het gevoelige punt zijn gekomen.	0.03
782	Het parlement is in actie geschoten over de tariefverhoging bij De Lijn.	0.14
783	Toen Jos D'Haese uithaalde naar Vooruit, zaten ze daar ongemakkelijk op hun stoel.	0.02
785	Ik denk niet dat het al ooit gebeurd is dat er zo'n turbo wordt gezet op investeringen zoals deze Vlaamse regering doet.	0.05
786	400 miljoen bijkomend op investeringen in nieuwe bussen en trams deze legislatuur.	0.09
787	Vanaf volgend jaar 50 miljoen extra op exploitatie bij De Lijn en het vervoer op maat.	0.05
790	Omdat wij willen investeren in een performant, stipt, veilig en proper openbaar vervoer.	0.03
791	Maar dat gezegd zijnde moet ik meegeven dat ik De Lijn niet in gezonde toestand heb aangetroffen.	0.11
792	Ik ben nu ongeveer vijf maanden bezig in deze regering.	0.06
793	Wat we hebben aangetroffen, was geen bedrijf in gezonde financiële omstandigheden.	4.16
794	Dat heeft deels te maken met het niet doorvoeren van indexeringen die mijn voorganger had moeten doorvoeren op het moment dat ieder vervoersbedrijf in dit land dat wel deed.	0.47
795	Dat heeft een gat geslagen in de cijfers van De Lijn van jaarlijks 30 miljoen.	0.08
797	30 miljoen die niet geïnvesteerd kan worden in het rondrijden van bussen en trams.	0.36
798	Als je met vier een vraag stelt, dan krijg ik acht minuten.	0.08
801	Dat is 30 miljoen die niet geïnvesteerd kan worden in goede dienstverlening van De Lijn.	0.38
802	Die indexeringen zijn in dit land wel toegepast op alle lonen, uitkeringen, pensioenen.	0.24
803	De indexeringen zijn doorgevoerd door NMBS, door TEC, door MIVB.	0.07
805	En de prijzen van de brandstof en de lonen van de chauffeurs zijn uiteraard wel gestegen.	0.29
807	Iemand moet mij uitleggen waarom dat voor De Lijn niet kon.	0.05
809	Het is mijn plicht, collega's, als minister om dat nu op te lossen, om die cijfers op orde te zetten en te zorgen dat De Lijn in betere financiële papieren zit.	0.03
810	Als ik het plaatje moet schetsen: het eigen vermogen is momenteel 50 miljoen bij De Lijn.	0.12
811	Als er niet wordt ingegrepen in interne efficiëntieoefeningen en in de tarieven, dan zitten we met De Lijn met een verlies van 60 miljoen in de lopende rekeningen, oplopend naar 100 miljoen.	0.6
812	Op een budget van iets meer dan 1 miljard zou dat betekenen: 100 miljoen tekort.	0.05
814	Dat weet je als je een bedrijf hebt, een publiek bedrijf, als je een gezin hebt.	0.04
815	Je geeft niet meer uit dan wat er maandelijks binnenkomt.	0.14
817	Je hebt daar geen honderden oplossingen voor, die bestaan niet.	3.68
818	En voor iedere euro, dat wil ik duidelijk meegeven, die momenteel de reiziger betaalt voor een ticket of een abonnement, legt de belastingbetaler via de Vlaamse overheid er zes of zeven euro naast.	0.47
819	Dan zijn er mensen die aan linkerzijde pleiten: Sluizen open, nog meer belastinggeld.	0.03
828	Alvast de inhaaloperatie van de gemiste indexen van het verleden, rond 18 of 19 procent.	0.11
830	Nogmaals, collega's, zoals in ieder ander vervoersbedrijf in dit land is gebeurd, en zoals ook met alle lonen, uitkeringen en pensioenen is gebeurd.	1.52
833	Die worden vrijdag, als alles goed gaat, definitief beslist.	0.04
834	En dan is het de bedoeling om ook zeker te gaan kijken dat we voor de groep 18- tot 24-jarigen iets extra's kunnen doen.	0.02
836	Die gaan voor het eerst studeren, voor het eerst naar hun werk.	0.06
837	En daardoor kunnen zij gestimuleerd worden om gebruik te maken, minstens voor een deel van hun verplaatsingen, van ons openbaar vervoer.	0.06
838	Mensen die op een scharniermoment in hun leven staan, kunnen die stimulans gebruiken.	0.08
839	Het behoort tot de autonomie van De Lijn of het zo zal zijn, om met die tarieven aan de slag te gaan en nieuwe formules uit te dokteren.	0.09
841	En dan is het samen met De Lijn, de raad van bestuur en het management dat het de bedoeling is om De Lijn te laten vervellen tot een nog meer performante, betrouwbare, veilige, propere, stipte maatschappij die reizigers, onze Vlamingen, overal krijgt op een kwaliteitsvolle manier.	0.21
842	Mevrouw De Ridder geeft de economische noodzaak mee van de maatregelen om het bedrijf weer financieel gezond te krijgen.	0.07
844	Ze zegt er ook bij dat het echt beter moet gaan bij dat bedrijf qua dienstverlening.	0.07
845	Daar zal ze over enkele jaren op afgerekend worden, welke resultaten ze daar zal kunnen voorleggen.	0.04
851	Maar het is maar de vraag op welke manier je dat doet.	0.04
852	Als je de kwaliteit van de dienstverlening naar beneden gaat halen, dan gaan er geen extra middelen binnenkomen.	0.2
853	Jullie geven het antwoord zelf, want jullie vrezen dat de passagiers gaan weglopen.	0.04
855	U zegt dat er voor de studenten tussen 18 en 24 jaar iets zal gebeuren.	0.05
856	Zal er dan niets gebeuren voor de mensen die niet van die leeftijdscategorie zijn?	0.05
857	Dank je wel, mevrouw de voorzitter en mevrouw de minister voor uw antwoorden.	0.03
858	We hebben het al vaak herhaald, de vorige regering ligt mee aan de basis van die tekorten.	0.11
859	Ik begrijp dat we die verliezen moeten ophoesten, maar waarom moeten we zo'n drastische prijsstijging hebben?	0.03
861	Voor veel mensen is het haast onbetaalbaar om het openbaar vervoer te nemen.	0.25
862	Mocht het plaatje helemaal kloppen, dan zouden we nog zeggen... Het is zodanig onbetrouwbaar, onveilig.	0.04
865	Er komt dan weer een staking vanwege de plannen bij De Lijn.	0.05
867	Gaat u binnenkort met hen samenzitten om ook de andere problemen op te lossen?	0.05
872	Voor zij die de afgelopen weken niet hebben opgelet: we hebben daar een harde politieke strijd over gevoerd om de index te beschermen.	0.08
876	Wij zullen ook de lonen van de buschauffeurs indexeren.	0.04
878	Als je er dan voor kiest om die kostprijs niet door te rekenen zoals de vorige minister, ofwel pas je dan bij, ofwel doe je dat niet, en daardoor moeten de gewone mensen nu de rekening betalen.	0.3
879	Ik had graag nog bijkomend geweten: welke impact denkt u dat deze maatregelen zullen hebben?	0.03
880	U zegt dat u geen enkel idee heeft waarom De Lijn haar prijzen niet geïndexeerd heeft.	0.21
881	Dat is omdat de dienstverlening van De Lijn abominabel is.	0.07
886	U weet evengoed als ik dat het probleem niet ligt aan 30 miljoen euro, aan niet-indexering.	0.26
887	De afgelopen legislatuur is er 250 miljoen euro bespaard op De Lijn.	4.53
888	De legislatuur daarvoor 110 miljoen euro bespaard op De Lijn.	0.64
889	Geen cijfers van de PVDA, cijfers van uw partijgenoot en voormalig voorzitter van de raad van bestuur van De Lijn, Marc Descheemaecker.	0.1
890	Zeg dus niet dat alle problemen komen door de niet-indexering.	0.03
892	Zorg dat er geïnvesteerd wordt, dan zullen er meer mensen op de bussen zitten.	0.04
894	De tactiek van de Vlaamse regering was tot vandaag: er is een probleem, we gooien er geld naartoe.	0.19
897	De Vlaming heeft de bus nodig en die zal meer moeten betalen, dubbel zelfs.	0.04
898	Want ook de kinderen van die hardwerkende Vlaming zullen extra moeten betalen.	0.04
899	Het is geen verrassing, we hebben bijna wekelijks dat debat.	0.07
900	De beslissing tot niet-indexering werd genomen door mijn partij, maar ook door cd&v en door uw partij.	0.06
901	Minister Diependaele was minister van Begroting, meneer Jambon was minister-president en u was parlementslid.	0.06
903	Meneer Verduyckt, van u hebben wij ook geen lessen te leren.	0.06
907	Doe het in de juiste volgorde, mevrouw de minister.	0.03
908	Maak eerst de dienstverlening beter, dan gaan mensen naar De Lijn komen en kan u de tarieven verhogen.	0.13
909	Open Vld had al een paar klappen gekregen van de N-VA. We zagen de vorige minister van Open Vld zich frustreren, Lydia Peeters, maar ze kwam niet tussen.	0.06
911	Hij zegt: Cd&v en N-VA, jullie zaten mee aan de knoppen.	0.05
912	Jullie hebben mee voor deze situatie gezorgd bij De Lijn.	0.05
914	Dat kan door meer mensen te overtuigen om te kiezen voor het openbaar vervoer.	0.04
915	Maar dat kan ook door het tegengaan van zwartrijden.	0.28
917	Het is asociaal gedrag en het zou veel middelen kunnen opleveren.	0.03
918	We kregen cijfers in 2022 dat het over 20 of 30 miljoen euro kan gaan op jaarbasis.	0.06
919	Vandaar mijn vraag: hoe gaat u ervoor zorgen dat de controle, de inzet op het tegengaan van zwartrijden, nog opgevoerd wordt?	0.04
920	Naast de extra financiële middelen van deze regering, zowel in exploitatie als investering... Als investering moet de kostendekkingsgraad van De Lijn verhoogd worden.	0.18
921	Een logisch instrument hiervan in onze samenleving is de index.	0.07
922	Omdat dat een aantal jaren niet is gebeurd, is dat een zwaardere klap om dat in te halen.	0.15
923	Maar wat we wel hebben gezien, daar is naar verwezen, bij de indexering van de NMBS-tickets, die wel is doorgevoerd door meneer Gilkinet, hebben we gezien dat dat geen negatief effect had op de reizigersaantallen.	0.11
924	Mijn vraag voor u is: betaalbaarheid blijft naast betrouwbaarheid essentieel.	0.04
925	U heeft uitleg gegeven wat betreft de categorie van de studenten.	0.04
926	Kan u bevestigen dat ook voor de senioren en de personen met een verhoogde tegemoetkoming, de mensen in vervoersarmoede, een extra verlaging voorzien is?	0.06
927	Ik stel mij de vraag over de tarievenautonomie van De Lijn.	0.03
928	Wanneer de Vlaamse regering geen rol speelt in de prijsbepaling, dan vraag ik mij af of dat niet inhoudt dat er een risico komt op ongecontroleerde prijsstijging.	0.06
929	Hoe kan de regering waarborgen dat het betaalbaar blijft als de controle over de prijs volledig bij De Lijn ligt?	0.08
932	De 18- tot 24-jarigen, dat is de bedoeling algemeen.	0.08
934	Mensen die een belangrijke stap nemen in hun leven, die gaan studeren of gaan werken.	0.05
936	De verhoogde tegemoetkoming en senioren, dat wordt niet goedkoper, maar we gaan daar wel de prijzen bewaken vanuit de Vlaamse regering om daar nog de vinger aan de pols te houden.	0.11
937	Dan een heel concrete vraag naar het zwartrijden van collega Maertens.	0.03
938	Momenteel wordt daar nog op gecontroleerd zonder al te veel slim gebruik van data.	0.07
941	Als je controleur of chauffeur bent bij De Lijn ga je niet te moeilijk doen als je bepaalde types ziet opduiken die duidelijk niet betaald hebben.	0.04
943	Die moeten zich veilig genoeg voelen om mensen aan te spreken op niet betalen, want dat is asociaal gedrag.	0.04
944	Ik ben blij om te vernemen dat de collega's aan de overkant van de straat het mogelijk gaan maken om met een bodycam te werken.	0.15
945	Wat mij betreft niet enkel voor de controleurs, maar ook voor chauffeurs op bepaalde probleemlijnen.	0.17
946	Zo kunnen zij veiliger hun job uitoefenen en zwartrijders pakken.	0.21
949	Er was ook een vraag naar de gegarandeerde dienstverlening, of meer bepaald de aangekondigde staking.	0.04
950	Ik heb voorafgaand met De Lijn contact opgenomen om te hameren op de gegarandeerde dienstverlening.	0.04
951	Ik ben geen voorstander, en dan druk ik me voorzichtig uit, van de acties die momenteel worden aangekondigd tegen de federale regering en de noodzakelijke maatregelen van de federale regering.	0.17
952	Ik vind het heel sneu mocht daardoor de gewone Vlaming weer de dupe zijn en niet op zijn werk geraken.	0.06
953	RUMOER Ik vind het niet zo grappig als mensen niet op hun werk geraken omdat het werk wordt stilgelegd door chauffeurs.	0.05
954	Ik hoor aankondigingen over negen dagen op een rij.	0.03
957	Ik heb contact opgenomen met De Lijn om te hameren op die gegarandeerde dienstverlening om ervoor te zorgen dat ouders op hun werk geraken, dat kinderen op school geraken.	0.05
958	Ze hebben bevestigd dat ze gaan inzetten op de hoofdlijnen.	0.08
959	Men schat dat 50 procent van de lijnen zal uitrijden.	0.05
960	Nogmaals, ik vraag een zo gegarandeerd mogelijke dienstverlening op hoofdlijnen.	0.08
961	Die moeten ook zichtbaar zijn in de app, zodat mensen niet voor verrassingen komen te staan.	0.05
963	Eerst en vooral meneer D'Haese, de Lijn is niet kapotbespaard, dat klopt niet.	0.03
965	In 2004 zat het rond de 500 miljoen, het totale budget van De Lijn.	0.07
966	20 jaar later zitten we aan meer dan 1,3 miljard euro.	0.12
967	De budgetten van De Lijn zijn jaar na jaar gestegen.	0.23
968	Elke regering heeft er bijkomende middelen in gestoken.	0.05
969	Ik kan alleen herhalen dat deze Vlaamse regering voor een nooit eerder geziene turbo heeft gezorgd door nogmaals 400 miljoen bij aanvang in de vergroening en de vernieuwing van de vloot te steken, maar ook in exploitatiemiddelen komt er een duidelijke toename tegen 2029.	1.56
973	Door de bijsturing van De Lijn, door in te zetten op meer vraaggerichtheid en op de basisbereikbaarheid zien we dat meer reizigers hun weg vinden naar het openbaar vervoer.	0.25
974	De afgelopen maanden merken we dat er in 2024 een toename was van zes procent extra reizigers door een betere afstemming.	73.12
977	Indexering, ik sluit me aan bij diegenen die zeggen dat het soms een selectieve lezing is.	0.07
978	Het is allemaal automatisch en het moet behouden blijven, maar als je dan de doorberekening van de kosten op een correcte manier tracht te doen... Dat hangt natuurlijk samen.	0.03
979	Door de stijgende levensduurte indexeert men de lonen.	0.06
980	Dus het is ook logisch dat die indexering wordt doorgevoerd op de ticketten en de abonnementen van De Lijn.	0.19
982	Als je kijkt op dit moment: 351 euro voor heel het net.	0.1
987	Zeggen dat De Lijn te duur is, is de waarheid geweld aandoen.	0.04
988	Als we dan kijken naar wat transporteconomen zeggen, ruimer dan Vlaanderen, ook in het buitenland: Gratis openbaar vervoer is een slecht idee.	0.55
989	Dat haalt geen mensen naar openbaar vervoer, dat doet de mensen de overstap niet maken.	4.42
991	Mensen worden overtuigd door in te zetten op stiptheid, door in te zetten op een vraaggericht openbaar vervoer.	0.09
992	De trams en bussen laten rijden waar de vraag is, waar mensen die lijn nodig hebben.	0.16
993	En dat is waar wij de komende jaren met deze regering op willen inzetten, op een gezond bedrijf, een financieel gezond bedrijf en een goede dienstverlening, beter dan in het verleden, die stipt is en die rijdt waar het moet.	0.05
995	We willen graag afsluiten met een ex-Vlaams minister, nu Brussels parlementslid: Benjamin Dalle van cd&v.	0.04
996	In de vorige legislatuur was u minister van Media en Brussel.	0.04
999	Ik kijk met nostalgie terug als ik de debatten zie.	0.04
1000	Het is een andere cultuur dan in het Brusselse parlement.	0.07
1002	Ik ben tevreden dat ik mij in Brussel kan bezighouden met de zaken die de Brusselaars aanbelangen.	0.03
1003	Hier is natuurlijk wel een regering, dat kan van Brussel niet gezegd worden.	0.32
1006	Een wanhoopspoging om te kijken of er toch nog een mogelijkheid is.	0.02
1009	Nog even het probleem samenvatten: PS wil niet regeren met N-VA. Het wil wel met u regeren, met cd&v.	0.1
1010	U bent daar alleen voor cd&v, u hebt maar één zetel.	0.12
1011	Maar het zou mathematisch kunnen, dat u in de plaats komt van N-VA. U heeft dat tot nu toe wel geweigerd.	0.07
1012	Is dat standpunt veranderd, bent u bereid om in de Brusselse regering te zitten?	0.06
1013	Ik heb de formateur erop gewezen dat er een Nederlandstalige meerderheid is waar cd&v niet bij zit.	0.12
1014	Vanuit democratische overwegingen is dat niet mogelijk.	0.12
1015	Ik hoop dat hij de leider van de Brusselse PS kan overtuigen.	0.03
1016	Wat onze partij betreft heb ik herhaald wat ik sinds juni zeg: Wij zijn altijd constructief geweest.	0.04
1018	We hebben twee voorwaarden verbonden aan regeringsdeelname.	0.04
1019	Het moet fundamenteel anders dan de afgelopen vijf jaar.	0.05
1020	De huidige Brusselse regering onder leiding van Rudi Vervoort heeft het de afgelopen vijf of zes jaar heel slecht gedaan.	2.44
1021	Volgens ons is het de slechtste regering sinds de creatie van het Brussels hoofdstedelijk gewest.	0.07
1022	Kijk naar de budgettaire situatie: een tekort van meer dan 2 miljard.	0.06
1023	Kijk naar de veiligheidssituatie, de incidenten in Anderlecht.	0.03
1027	Uw eerste voorwaarde zou toch vervuld moeten worden?	0.04
1028	Bij MR en bij de formateur in het bijzonder voel ik veel eensgezindheid.	0.03
1030	Maar ik zie ook andere partijen, zoals PS, zij hadden de leiding met Rudi Vervoort.	0.07
1034	Wij kunnen alleen maar het verschil maken ten aanzien van de huidige coalitie als we dag na dag aan tafel kunnen zitten van die regering.	0.03
1036	Dat is moeilijk, de Vlamingen kunnen maar twee ministers en een staatssecretaris krijgen en jullie zouden met vier partijen zijn.	1.47
1038	Vandaag zie je dat Open Vld heeft gezegd: Wij willen een regeringscommissaris leveren.	0.06
1039	Maar dat kan alleen met N-VA en ten voordele van Vooruit.	0.23
1041	Er zijn er die hebben voorgesteld om een extra staatssecretaris te creëren.	0.05
1042	Het is niet aan mij om daar uitspraken over te doen.	0.02
1043	Het is niet aan mij om daar uitspraken over te doen.	0.02
1044	Wij hebben altijd gezegd: Onder die twee voorwaarden willen wij komen luisteren naar wat ze voorstellen.	0.05
1048	Open Vld neemt genoegen met een regeringscommissaris.	0.03
1051	Zij hebben dat voorgesteld omdat Sven Gatz geen minister meer wil worden.	0.08
1052	Zij willen een technisch profiel afvaardigen om regeringscommissaris te zijn voor begroting.	0.06
1053	Zij zouden rechtstreeks worden toegevoegd aan de minister-president van de liberale familie.	0.04
1055	Les Engagés is de kleinste partij aan Franstalige kant.	0.09
1056	Voor ons is het onvoldoende garantie om het verschil te kunnen maken.	0.03
1057	Mijn conclusie: alles blijft muurvast zitten, want Open Vld wil niet zonder N-VA. PS wil niet met N-VA. En u kan geen oplossing bieden.	0.08
1058	We hebben nu al acht maanden geen echte formatie, geen inhoudelijke besprekingen.	0.58
1059	De formateur moet slagen en minister-president worden om de grote uitdagingen in Brussel aan te pakken.	0.03
1061	Er waren veto's tegen Fouad Ahidar, nu tegen N-VA, van de PS.	0.06
1062	En er zijn er die zeggen: Wij gaan alleen in een regering met een andere partij.	0.11
1063	Wij hebben altijd gezegd: Het gaat over de inhoud en impact.	0.04
1066	Ik denk dat veel Vlamingen denken: laten we dat Brusselse gewest afschaffen en de federale regering Brussel laten besturen.	0.04
1069	Wij moeten als Brusselaars onze verantwoordelijkheid nemen.	0.04
1070	Zeker de afgelopen vijf jaar hebben we niet het goede voorbeeld gegeven.	0.02
1071	Maar dat kunnen we met een nieuw en positief project met een begroting die op orde is, waar we de veiligheids- en netheidsuitdagingen aanpakken.	0.09
1072	Maar u heeft gelijk, we moeten het voorbeeld geven, want zo kan het niet verder.	0.03
1077	Dat is eigenlijk tragisch, want de problemen in Brussel zijn gigantisch.	0.04
1078	Laten we hopen dat ze snel tot een doorbraak kunnen komen.	0.03
1079	Dat hopen we allemaal, want het afschaffen van het gewest staat nog niet op de agenda.	0.06
1080	Erg bedankt voor je analyse en commentaar vanmiddag, Pieterjan De Smedt.	0.04
1081	Morgen is 'Villa politica' er weer vanuit de Kamer voor het allereerste vragenuurtje van premier Bart De Wever.	0.04
1083	Bedankt dat u nu bij ons was en heel graag tot morgen.	0.03
1084	De luchtvaartsector draait nog niet op volle toeren.	0.16
1085	Maar na het versoepelde coronabeleid stijgt het vliegverkeer weer.	0.08
1086	Voor personeel en passagiers was het lang uitkijken naar dit moment.	0.03
1087	De drukte is meteen voelbaar in het Airport Operation Center.	0.06
1088	Het personeel is blij dat het opnieuw druk is en doet alles om de passagiers op tijd op hun vlucht te krijgen.	0.25
1090	Er zijn net twee Afrikaanse vluchten geland en alle bagage moet worden gecontroleerd.	1.09
1091	Passagiers uit Afrika hebben meestal veel bagage mee.	2.32
1092	Ze nemen vaak voedsel mee uit hun thuisland en daar staan strenge regels op.	0.28
1094	In coronatijden moeten passagiers een heleboel documenten hebben en die moeten worden gecontroleerd.	0.59
1095	De controles zorgen voor een langere doorlooptijd bij vertrek en dat brengt de social distancing in het gedrang.	0.09