Villa Politica 🇧🇪

_id	68d13efbc2c77c156264d936
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/villa-politica/2025/villa-politica-d20250922-a46-villa-politica
datetime	2025-09-22 14:30:00

 

Statements

idx	statement	score
0	Een heel goede middag en welkom bij 'Villa politica' voor de opening van het parlementaire jaar hier in het Vlaams Parlement, en voor de septemberverklaring van minister-president Matthias Diependaele, waarin hij de krachtlijnen uiteen zal zetten voor de begroting van volgend jaar.	4.09
1	Veel om vrolijk van te worden staat daar niet in, vrees ik, want de regering moest 1,5 miljard besparen, en is er ook in geslaagd.	18.91
3	Ja, hier in het Vlaams Parlement, dat klaarzit om te luisteren naar de minister-president en eerst naar de tijdelijke voorzitter, Filip Dewinter.	4.74
5	Ik wou opmerken: 1,5 miljard besparen, dat lukt niet zonder iedereen een beetje pijn te doen, denk ik, en dat lukt ook niet zonder dat de regering nu al terugkomt op heel wat beloftes die ze vorig jaar bij haar aantreden maakte.	8.51
7	Het zal uitkijken zijn hoezeer ze op die beloftes moeten terugkomen.	4.2
8	Bij Welzijn is het bijvoorbeeld nog niet duidelijk op welke belofte van vorig jaar nu wordt teruggekomen.	13.7
9	We weten van een aantal maatregelen, subsidies die geschrapt worden, de zorgpremie die duurder wordt, die springt het meest in het oog omdat die voor iedereen geldt en omdat er in verhouding een serieus pak geld bij komt.	15.19
10	Maar het is uitkijken naar het totaalplaatje om te zien hoe die 1,5 miljard verdeeld is.	18.08
11	Wouter Verschelden schreef dat 75 procent daarvan gehaald wordt bij besparingen die vooral de middenklasse treffen.	30.69
12	Het is dus uitkijken hoe dat uit elkaar wordt gehaald in detail.	4.11
13	Na zijn toespraak zullen wij minister-president Diependaele hier al meteen kunnen interviewen, samen met de ministers hoogstwaarschijnlijk.	5.64
14	We horen ook eens wat de oppositie van de begroting vindt.	4.72
15	Maar voor het aan de minister-president is, moet de voorzitter van het Vlaams Parlement, Freya Van den Bossche, opnieuw verkozen worden, Ivan?	10.37
17	Het bureau wordt opnieuw verkozen, en de voorzitter en ondervoorzitters.	4.67
20	Iedereen weet dat dat Freya Van den Bossche is, dat zal ook zo voorgesteld worden door de meerderheid.	10.68
21	Maar dat betekent dat het parlementaire jaar geopend wordt door het parlementslid met de grootste anciënniteit, en dat is Filip Dewinter van Vlaams Belang.	4.74
22	Die komt vandaag in opspraak omdat blijkt dat hij een van de 15 burgers is in dit land die zichzelf mogen verdedigen in dit land, en een pistool draagt en dat ook op zak heeft.	14.63
26	Hij beweert dat hij het altijd in een holster verborgen houdt, dus laten we aannemen dat dat op dit moment zo verborgen is.	6.63
27	Maar het is toch wel een pittig detail over die tijdelijke parlementsvoorzitter.	3.99
30	We geven het startschot van het parlementaire jaar, van het enige legitieme parlement van ons land, de Republiek Vlaanderen.	4.2
32	(applaus) Beste collega's, leden van de regering, medewerkers van het parlement.	3.85
33	Het recht onze eigen gedachte te mogen hebben, en daar een heftig maar beschaafd debat over te mogen voeren, staat onder druk.	3.8
34	Niet enkel politici voelen dat, rechters, journalisten, academici en activisten worden geweerd, geïntimideerd, bedreigd, vermoord.	41.77
36	Het gaat om redelijk overleg tussen burgers en vertegenwoordigers waar meningsverschillen worden uitgeklaard via argumenten, nooit via macht of geweld.	4.01
37	We moeten terug naar de democratie die grondrechten beschermt en vrijheden verzekert.	6.94
38	Vrijheid van meningsuiting, van vereniging, persvrijheid.	6.49
39	Naar een maatschappij die vrij denken en kritiek niet alleen toestaat, maar ziet als motor van vooruitgang en vrijheid.	4.36
41	En als het van mij, en ik hoop van ons, afhangt, gaan we dat dit jaar nog meer laten zien.	3.47
42	Ik wens u allen een jaar van vurig debat en enthousiasme, om in naam van onze kiezers richting te geven aan vrijheid, welvaart, welzijn en toekomst.	4.0
43	Een parlementsvoorzitter die relatief kort tussenkomt en een pleidooi houdt voor de klassieke definitie van democratie, waar meningen mogen botsen, niet met geweld maar met woorden.	3.9
44	Daarbij is een parlement met uitstek de plaats waar dat kan gebeuren.	4.73
45	...het Waalse Parlement, het parlement van de Duitstalige Gemeenschap, het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de verenigde vergadering van de gemeenschapscommissie.	4.68
46	Bij brief van 3 september 2025 deelt de voorzitter van het Waals Parlement mee dat het parlement zich die dag heeft geconstrueerd.	10.71
47	De voorzitter van het parlement van de Waalse Gemeenschap deelt mee Aan de orde is waar u allen op wacht: de verklaring van de Vlaamse regering over de algemene maatschappelijke situatie en de krachtlijnen van de begroting 2025, ook wel de septemberverklaring genoemd.	10.06
51	Het is dan wel niet de VN, maar ik ben blij om bij jullie te zijn.	4.85
54	En plek waar talent en ondernemerschap Een plek waar talent en ondernemerschap elke dag het verschil maken.	4.57
55	Vlaanderen is het verhaal van gezinnen die hun kinderen grootbrengen in veiligheid, welvaart en vrijheid.	12.35
56	Van mensen die samen bouwen aan één sterke gemeenschap.	4.59
57	Van bedrijven die innovatie ademen en van onderwijsinstellingen die tot de beste van de wereld behoren.	4.49
58	Van een sterk medialandschap met internationaal geprezen acteurs, regisseurs, scenaristen, die furore maken tot ver over de Vlaamse grenzen.	3.9
62	Voor veel Vlamingen oogt die toekomst vandaag onzeker.	61.7
63	Op het wereldtoneel heersen geopolitieke en economische spanningen.	15.49
64	Europa krijgt van de ene kant kletsen door ondoorgrondelijke handelstarieven en aan de andere kant worden onze grenzen ontoelaatbaar geschonden.	11.69
65	Maar de Vlaming weet dat angst nooit een goede raadgever is.	11.29
66	Dat hebben de vorige generaties die voor hete vuren stonden ons geleerd.	3.54
68	Wij zijn plantrekkers, doeners, harde werkers die initiatief nemen.	3.57
69	Met een nuchtere blik focussen wij, Vlamingen, op wat wij willen bereiken.	3.58
71	Collega's, de juiste mentaliteit is belangrijk, maar niet voldoende.	5.21
73	Politieke keuzes die tonen wie we zijn en waar we naartoe willen.	5.97
74	En we staan vandaag op de schouders van beleidsmakers die over partijgrenzen heen moedige beslissingen durfden te nemen op de lange termijn.	3.81
75	Gebaseerd op een beproefd recept: een hechte gemeenschap met gedeelde waarden en normen, hard werken en ondernemen en moedige beleidskeuzes die altijd de lange termijn voor ogen houden.	3.5
76	Dankzij dat recept is Vlaanderen het land van uitvinders en pioniers.	4.71
77	We hebben een stevig palmares wanneer het gaat om de toekomst zelf vormgeven.	4.29
78	Met mensen die tot ver voorbij de landsgrenzen bekend zijn.	3.76
79	Denk aan knappe koppen als Gerard Mercator, Jan Palfijn, Leo Bakelants en Paul Janssen.	4.12
80	Denk aan knappe uitvindingen, zoals chiptechnologie, biotechnologie, innovatieve gezondheidszorg, verbeterde ivf-technieken, spraaktechnologie en nog zoveel meer.	11.85
82	Dankzij beleid dat vandaag innovatie stuwt en waarvan we morgen de economische vruchten plukken.	4.11
83	Het past in dat perspectief om de Vlaamse beleidsmakers uit de jaren 80 van de vorige eeuw te loven.	4.38
84	Zij geloofden in een Vlaanderen dat de toekomst echt zelf kan creëren.	8.82
85	Uit een geweldig initiatief als Flanders Technology ontstonden zo Imec en later ook VITO en VIB, vandaag allemaal wereldspelers.	12.17
86	Dat vol inzetten op de toekomst gebeurde toen tijdens een economische crisis van jewelste.	4.42
87	Die slimme keuzes hebben de basis gelegd voor de welvaart van vandaag.	3.99
94	Gevoed door de wijze lessen uit het verleden kijken we naar de uitdagingen van het heden.	3.93
95	Vrede is na 80 jaar geen evidentie meer op ons continent.	36.58
96	Vrijhandel, baken van onze welvaart, staat onder druk.	6.34
97	Zelfs op plekken waar we het nooit hadden verwacht.	3.86
98	Voorziening van energie en grondstoffen kan niet meer zoals voorheen.	12.4
99	Europa is meer en meer op zichzelf aangewezen en moet haar eigen boontjes doppen.	4.51
100	Maar ik ben er rotsvast van overtuigd dat als er een regio is in de wereld die alles in huis heeft om die uitdagingen aan te gaan, het dan wel Vlaanderen is.	6.15
101	De best opgeleide en meest productieve werkkrachten ter wereld werken hier.	71.96
102	Onze universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen benijdt men ons wereldwijd.	74.69
104	Het ondernemersvertrouwen steeg eind deze zomer naar het hoogste peil in twee jaar.	86.56
107	En nu is het aan ons om daarop verder te bouwen, om de juiste keuzes te blijven maken, om Vlaanderen voor te bereiden op de toekomst.	4.78
108	De meest juiste keuze hebben we al genomen: de keuze voor een gezonde overheidsfinanciën.	3.92
110	Want dat garandeert een blijvende welvaart voor alle Vlamingen.	28.26
111	Beste collega's, de crisissen van de voorbije jaren hebben bewezen hoe belangrijk gezonde overheidsfinanciën zijn.	11.04
112	Ze maken het mogelijk om onze mensen te ondersteunen op de allermoeilijkste momenten.	4.75
113	Tijdens corona konden we onze ondernemers en zorginstellingen overeind houden.	59.29
114	Tijdens de energiecrisis konden we onze gezinnen beschermen.	85.2
115	En dat kon omdat we onze rekeningen als goede huisvader op orde houden.	4.67
116	We hebben vorig jaar met deze ploeg een sterk regeerakkoord uitgewerkt.	7.58
117	Dat akkoord biedt een antwoord op de vraag hoe we onze welvaartsmotor ook de komende decennia vlot draaiende houden, en op de vraag hoe we onze samenleving op de juiste manier kunnen blijven ondersteunen.	7.9
119	Net wanneer mensen thuis zich zorgen maken, is er nood aan beleid dat die zorgen ernstig neemt.	18.71
120	Nood aan een regeringsploeg die rationeel verantwoordelijkheid neemt en durft, zoals in elk Vlaams huishouden, bij te sturen wanneer dat nodig is.	4.6
124	Willen we de investeringen op koers houden, moeten we dus bijsturen.	4.19
125	Besturen is keuzes maken, die als insteek hebben Vlaanderen welvarender en hechter te maken.	13.75
128	Met zijn drie verschillende partijen, We zijn drie verschillende partijen, met dikwijls heel verschillende visies op veel verschillende onderwerpen.	4.02
130	Maar we hebben elkaar gevonden op een collegiale manier in een sterk, stevig en vooral moedig akkoord.	3.55
132	Beste collega's, moedig begroten betekent gerichte keuzes maken.	5.34
133	Daarom doen we dit jaar de grootste tussentijdse besparingsoefening ooit.	4.49
135	Deze maatregelen lichten we verder toe in de namiddag, in het centenboekje.	4.38
136	Maar toch houden we ondanks die zware oefening onze investeringen overeind.	3.93
137	Want in moeilijke tijden moeten we de toekomst blijven voorbereiden en antwoorden geven op de noden waar de Vlaming wakker van ligt.	6.34
138	In een wereld uit balans is evenwicht ons grootste goed, en we blijven op koers richting een begroting in evenwicht in 2027.	19.93
141	We schrappen 300 miljoen euro aan subsidies waarvan de meerwaarde voor de Vlaming niet opweegt tegen de nieuwe noden die de kop opsteken.	65.55
142	We stoppen de steun voor de productie van hernieuwbare energie op momenten dat de elektriciteitsprijzen negatief zijn.	90.21
143	Zo verlichten we de komende jaren de factuur met meer dan 300 miljoen euro voor alle Vlamingen.	13.37
144	De focus bij buitenlands beleid komt te liggen op het economische, en daar kunnen we echt het verschil maken.	4.41
145	Als we de uitgaven binnen ontwikkelingssamenwerking tegen het licht houden, moeten we durven te benoemen dat daar niet onze kerntaak ligt.	5.69
146	We herleiden deze subsidies tot noodhulp en multilaterale samenwerking.	10.71
147	We verliezen het vertrouwen van de Vlaming als ons beleid niet eerlijk is, zeker in tijden waarin we iedereen vragen inspanningen te leveren.	12.01
149	We zorgen dat elke euro steun terechtkomt bij diegenen die deze steun nodig hebben.	11.35
150	En met een sociaal register hebben we een duidelijk overzicht van wie waar recht op heeft en welke steun hij of zij krijgt.	4.57
151	In de erfbelasting verlagen we gericht in een eerste fase de hoge tarieven voor de langstlevende partner en voor alleenstaande Vlamingen zonder kinderen.	34.58
152	We houden vast aan het schrappen van een vijfde van de totale erfbelasting tegen het einde van de legislatuur.	27.4
153	Want er is geen belasting die zo rauw binnenkomt als de erfbelasting.	14.87
154	In een wereld vol onzekerheid moeten wij houvast bieden.	4.53
155	Zekerheid dat de Vlaming kan blijven ondernemen, dat werken loont en dat we welvaart blijven creëren.	6.93
156	We houden de jobbonus overeind, om mensen aan het werk te houden als beste verzekering tegen armoede.	90.36
157	Het verschil tussen werken en niet werken zal en moet ook voor de laagste inkomens groot genoeg blijven en we zetten alles op alles om werkzoekenden aan het werk te krijgen.	9.94
158	Onze Vlaamse welvaart zal er een zijn met industrie of zal niet zijn.	9.32
160	Wie dat ontkent, is blind voor de uitdaging om onze open strategische autonomie te versterken.	5.37
162	Hoge energieprijzen, zware klimaatdoelstellingen van Europa en handelsbelemmeringen zetten de jobzekerheid onder druk.	87.81
163	Dit jaar nemen we samen met de industriële sector in Vlaanderen een ambitieus actieplan aan.	6.84
164	Dat biedt de nodige ondersteuning en toekomstperspectief aan onze bedrijven.	4.05
165	We bezetten in op betaalbare energie We zetten in op betaalbare energie en steun voor investeringen in decarbonisatie.	7.23
166	We volharden de inspanningen om te wegen op Europese besluitvorming.	13.25
167	Het is goed dat we de juiste intenties te horen hebben gekregen van de Europese Commissie, maar het is hoog tijd dat die woorden omgezet worden in daden.	4.14
168	De Europese Unie moet onze concurrentiekracht met de rest van de wereld vooropstellen.	10.58
169	Ik onderstreep hier dan ook vandaag graag het engagement dat we met de voltallige Vlaamse regering opnemen.	4.88
171	We bieden onze bedrijven een sterk kader om te ondernemen.	6.61
172	We zetten vol in op een sneller en simpeler vergunningenbeleid, pakken overregulering aan en versterken het elektriciteitsnet.	18.63
173	Vlaanderen is het logistieke hart van Europa en de poort naar de rest van de wereld.	5.26
174	Onze havens, kanalen en wegen zijn de levensaders van onze welvaart.	7.69
175	Willen we die positie behouden, hebben we topinfrastructuur nodig.	7.03
177	We engageren ons om 500 miljoen euro te investeren in een van de meest ambitieuze wetenschappelijke projecten ter wereld naar onze regio te halen, de Einsteintelescoop.	21.58
178	We hadden 200 miljoen euro toegezegd en verhogen dat naar 500 miljoen.	8.29
179	Dat bouwt verder op de gedurfde keuzes uit de jaren 80 waar ik naar verwees.	3.52
180	Het past binnen onze traditie van forse investeringen in economie, wetenschap en innovatie.	4.0
181	Deze revolutionaire telescoop zal bedrijven aantrekken en duizenden jobs creëren.	6.85
182	Daar zullen we generaties lang de vruchten van plukken.	3.75
183	We versterken de slagkracht van het Flanders Future Techfund.	21.57
184	We willen Vlaamse topideeën omzetten in Vlaamse groeibedrijven.	67.33
185	Collega's, een welvarend Vlaanderen is de voorwaarde voor een warm Vlaanderen.	12.46
186	Als onze economische motor vlot draait, kunnen we elke Vlaming mee aan boord houden.	7.35
188	Om hen de juiste ondersteuning te blijven bieden, trekken we de zorgpremie op.	5.07
189	Ook ons zorgpersoneel geven we de nodige ondersteuning.	6.01
193	Elk kind verdient een warme start en elke ouder verdient gemoedsrust.	60.55
194	Daarmee houden we vast aan de geplande investering van 100 miljoen euro in nieuwe, betaalbare en kwaliteitsvolle kinderopvang dicht bij huis.	30.3
195	Tegelijk steunen we de kinderbegeleiders, de mensen die elke dag het verschil maken, met betere omkadering.	3.8
197	We zetten in op het terugdringen van eindeloze wachttijden voor de meest kwetsbaren in onze samenleving.	79.23
198	Met extra middelen blijven we de wachtlijsten afbouwen, zodat mensen met een handicap volwaardig kunnen deelnemen aan onze samenleving.	67.34
200	Maar vooral de cijfers bij jongeren zijn alarmerend: een op de vijf worstelt met mentale problemen.	90.41
201	Daarom zetten we volop in op weerbaarheid, zowel in het onderwijs als in de zorg.	5.21
202	We zorgen voor elkaar, van de allerkleinsten tot de ouderen.	51.81
203	Maar de sterkste bescherming voor een zorgeloze toekomst is ons kwaliteitsvol onderwijs, de kansenmachine van Vlaanderen.	5.56
204	Om onze focus te versterken op de kwaliteit in ons onderwijs, steunt ons onderwijsbeleid op twee pijlers: kennis van het Nederlands en leerkrachten.	11.12
206	Van a tot z, daar begint en eindigt alles mee in de klas.	3.66
208	Daarom investeren we 80 miljoen euro in taalondersteuning vanaf de kleuterklas.	21.16
209	Zo voorkomen we dat taalachterstand toekomstachterstand wordt.	50.79
212	We maken het beroep van leerkrachten aantrekkelijker.	85.76
213	Nieuwe leerkrachten krijgen intensievere begeleiding in hun eerste jaar, zodat ze sterk en met het nodige vertrouwen kunnen starten en zo een lange carrière kunnen uitbouwen.	11.96
214	Tegelijk stimuleren we zij-instromers uit andere sectoren om hun ervaring in te zetten in onze scholen door het verlengen van hun loonsvoorwaarden.	26.34
215	Onze enige grondstof zijn onze grijze hersencellen.	9.42
216	We hebben geen keuze, we kwaliteit van ons onderwijs moet omhoog.	9.39
218	Dames en heren, meer dan ooit moeten we bouwen aan een hechte en weerbare samenleving met het Nederlands als gemeenschappelijke taal.	5.09
219	Taal is wat ons verbindt, net als onze waarden en normen het kompas vormen voor iedereen die hier woont.	4.57
220	In Vlaanderen leven we samen met al onze onderlinge verschillen, maar dat samenleven betekent tegelijkertijd ook dat we samen verantwoordelijkheid opnemen.	5.26
221	Samenleven gebeurt in eerste plaats lokaal, in de Dorpsstraat.	7.23
222	Onze steden en gemeenten zijn de hoeksteen van goed bestuur.	6.29
223	Ze staan het dichtst bij de burger en zijn vaak de eerste overheid waarbij mensen aankloppen.	23.36
224	Als we willen dat onze samenleving goed draait, dan moeten onze lokale besturen ook optimaal kunnen functioneren.	5.17
225	Dat vraagt investeringen, vertrouwen en ruimte om zelf keuzes te maken.	3.98
226	In opvolging van vroegere initiatieven trekken we 5 miljoen euro uit specifiek voor zes gemeenten die geconfronteerd worden met grootstedelijke problematieken.	10.56
227	Dilbeek, Halle, Ninove, Vilvoorde, Denderleeuw en Geraardsbergen voelen dagelijks de impact van een sterke bevolkingsgroei, sociale uitdagingen en mobiliteitsproblemen.	40.88
228	Hiermee geven we deze lokale besturen de ruimte om lokaal aan de slag te gaan op maat van hun noden, op maat van hun eigen realiteit.	3.65
229	We versterken tegelijkertijd ook de slagkracht van landelijke gemeenten, zoals Poperinge, Maarkedal, Londerzeel, Dessel en Gingelom met een bijkomende enveloppe specifiek bedoeld voor open ruimte.	7.3
230	Gemeenten kunnen deze middelen gebruiken waar zij zelf de grootste noden zien, van vergroening over de inrichting van een leuk publiek plein of gezellige speeltuin.	8.56
231	En wat de open ruimte betreft, met de Blue Deal bereidt Vlaanderen zich voor op de toekomst met een slimme waterbeheersing met ruimte voor natuur en landbouw.	27.8
232	Een doordachte inrichting van Vlaanderen vraagt echter ook om duidelijke regels en strikte handhaving, niet alleen op het vlak van ruimte, maar ook in het verkeer.	4.3
233	Met VLABEL zorgen we ervoor dat snelheidsboetes correcter en rechtvaardiger geïnd worden.	19.74
235	Een deel van de geïnde boetes vloeit rechtstreeks door naar het Verkeersveiligheidsfonds.	19.6
236	Zo kunnen we de verkeersveiligheid op de Vlaamse wegen verder verbeteren.	57.72
237	Collega's, in een hechte samenleving is er plaats voor debat, en ja, zelfs een stevige clash van meningen.	3.62
241	Het conflict tussen Israël en Hamas heeft de voorbije periode heel wat emoties losgemaakt bij de Vlaming.	49.76
243	De beelden die ons de afgelopen periode bereikt hebben vanuit de Gazastrook zijn gruwelijk.	7.47
244	Deze Vlaamse regering staat aan de kant van de onschuldige slachtoffers en nam sancties tegen beide partijen.	9.69
245	De tweestatenoplossing blijft voor ons de enige duurzame weg naar vrede en we zullen die acties ondersteunen die bijdragen tot een snel vredesproces.	6.02
246	In een gepolariseerde wereld wil ik hier vandaag als Vlaams minister-president een oproep doen.	4.6
247	Laten we verschillen van mening, maar niet van respect en fatsoen.	4.25
248	En laten we heel duidelijk zijn: in onze Vlaamse samenleving is er geen plaats, geen enkele, voor discriminatie op basis van afkomst, huidskleur, geloof, of wie je liefhebt.	5.17
250	Beste collega's, tot slot, vandaag begon ik met het Vlaamse verhaal van oplossingen vinden waar anderen problemen zien.	3.52
251	Zo hebben vele generaties Vlamingen het ons voorgedaan.	9.47
253	Dat zijn we aan onszelf, aan onze kinderen en aan alle volgende generaties verplicht.	3.95
254	De Vlaamse motor moet in deze uitdagende tijden op hoog toerental draaien.	10.76
255	Aangestuwd door hard werk, innovatie en veerkracht bereiden we de toekomst voor.	4.01
256	Een toekomst waarin elke leerkracht weer les kan geven en respect krijgt, van leerlingen en ouders.	4.8
257	Minder planlast, maar meer vertrouwen in hen die onze kinderen vormen.	9.41
258	Een toekomst waarin elke werkzoekende begeleid wordt naar een zinvolle job.	7.69
259	Een toekomst waarin ondernemers niet vastlopen in regels en vergunningen, maar kansen krijgen om welvaart te creëren.	5.13
260	Een toekomst waarin elke zorgkundige de steun krijgt om er echt te zijn voor wie hen het hardst nodig heeft.	5.24
261	Dat is waartoe we ons als Vlaamse regering engageren.	8.36
262	Dat is waarom we moedige keuzes maken en hervormen.	4.53
264	Dat is hoe we Vlaanderen voorbereiden op de toekomst.	6.35
266	We rekenen op elk van u om mee te blijven schrijven aan ons gezamenlijke verhaal van Vlaanderen.	3.61
267	Onze toekomst nemen we zelf in handen, vol vertrouwen en gezonde ambitie.	4.11
268	We geloven in onszelf, in hard werken, in samenwerken, in slim werken en telkens weer nieuwe oplossingen vinden voor de uitdagingen die ons pad kruisen.	3.81
274	Dat was de septemberverklaring van de Vlaamse minister-president Matthias Diependaele.	11.47
275	Veertien pagina's, als je het een Word-document noemt.	8.24
276	Dat is relatief veel, en tegelijk heb ik al langere toespraken geweten.	3.39
278	Men noemde het toen een 3 Suisses-catalogus omdat je een grabbelton aan maatregelen kreeg.	8.42
279	De minister-president heeft een toekomstbeeld van Vlaanderen willen schetsen.	25.74
280	En een opmerkelijke passage is die waarin hij de vergelijking maakt met de jaren 80, waar volgens hem belangrijke keuzes zijn gemaakt door de mensen die toen de macht uitmaakten.	4.22
282	Hij verwijst naar Flanders Technology, keuzes die toen zijn gemaakt en die ertoe geleid hebben dat je nu wereldspelers hebt op vlak van technologie.	11.36
284	Dat was een opmerkelijke passage van de minister-president.	6.36
285	Hij zegt dat Vlaanderen op dit moment aan het bijsturen is in een poging om dezelfde keuzes te maken, waarmee hij bedoelt dat men over vijftig jaar de vruchten plukt van het beleid dat nu wordt gemaakt.	11.33
286	Een aantal opmerkelijke elementen, die ik op z'n minst nog niet wist: er komt geld voor landelijke gemeenten, 5 miljoen.	7.46
287	Hij heeft er een aantal opgesomd, ik vermoed dat er meer in zitten.	3.51
288	Geld voor welzijn blijft behouden, daar wordt niet op bespaard.	12.85
289	Nog iets opmerkelijks is... Het heet in het akkoord het verruimde inkomensbegrip.	16.02
290	In de tekst staat een verklaring op eer, waarbij wordt nagekeken of je al recht hebt op een sociale premie of een toelage, de studiebeurs, sorry, ik kom even niet uit mijn woorden.	12.24
291	Er komt ook een sociaal register om dat allemaal bij te houden, om te zien of je al iets hebt gekregen en nog recht hebt op meer.	3.93
292	Dat zijn een aantal elementen die wat mij betreft voor deze septemberverklaring nog niet bekend waren.	9.91
293	Intussen staat de minister-president bij mij en kunnen wij hem meer details vragen.	4.24
294	Weinig cijfers in deze verklaring, het was meer een algemeen beeld van Vlaanderen, vroeger en nu.	16.89
295	Ik heb niks gehoord over 300 miljoen subsidies die geschrapt worden.	8.7
296	Dat moet toch iets zijn dat veel mensen gaan voelen?	5.62
298	Het is vooral een boodschap van vertrouwen in Vlaanderen.	4.65
299	Ik ben me er zeer goed van bewust dat we met deze oefening heel moeilijke beslissingen nemen.	4.27
301	Maar net omdat we die keuzes maken, hebben we vertrouwen in de toekomst.	4.02
302	We willen Vlaanderen in de toekomst laten ondernemen, groeien en een fantastische plek doen zijn om te wonen en werken.	6.83
304	Anderhalf miljard nu besparen, volgend jaar ook nog eens om dan dat evenwicht te bereiken in 2027.	32.42
307	Is dat in de cultuursector, zijn dat subsidies voor bedrijven?	48.97
309	Maar traditiegetrouw geven we later, met de minister-president en de minister van Begroting, inzicht in de precieze cijfers.	4.62
310	Het zit overal een beetje, bij alle ministers, in alle secotren?	6.79
311	Het zit overal een beetje, bij alle ministers, in alle sectoren?	6.79
313	We zijn gaan kijken: wat is vandaag een minder grote nood dan de nieuwe noden die er zijn in Vlaanderen?	13.32
315	Bij het begin van deze legislatuur, vorig jaar, hebben we ook bespaard, met de duidelijke keuze om nieuw beleid op te starten.	9.49
316	We hebben ervoor gezorgd dat dat nieuwe beleid kan doorgaan.	7.45
317	Daar maak je altijd de afweging: wat zijn de belangrijkste noden om op in te zetten?	5.58
318	Vorig jaar werd er heel veel geld beloofd voor Welzijn, bijvoorbeeld voor personen met een handicap.	16.27
319	Wordt daar nu op teruggekomen of blijft dat uitbreidingsbeleid volledig gegarandeerd?	15.12
322	Welzijn is meer dan alleen zorg voor gehandicapten.	86.46
323	Het uitbreidingsbeleid voor gehandicapten blijft overeind, maar er zijn andere besparingen.	40.8
324	Straks wordt meer inzicht gegeven in het centenboekje door de minister van Begroting.	6.15
325	Maar u zegt: er zijn heel grote noden, de kinderopvang, personen met een handicap, ouderenzorg, en toch wordt daarop bespaard nu.	14.36
326	Nee, de kinderopvang en het uibtreidingsbeleid Nee, de kinderopvang en het uitbreidingsbeleid blijven overeind.	15.61
328	We hebben vorig jaar afgesproken dat we nieuw beleid zouden opstarten.	16.7
329	Een groot deel van dat nieuwe beleid blijft overeind.	12.98
330	Uw grote overwinning, die van de N-VA, was de verlaging van de erfbelasting.	10.24
331	Dat wordt een beetje uitgevoerd volgend jaar, maar veel minder.	3.58
332	Waarom de keuze om dat toe te spitsen op alleenstaanden of de langstlevende echtgenoot?	18.88
333	Omdat daar volgens ons de grootste problemen zitten.	5.9
334	Dat zijn degenen die het meest rauw geconfronteerd worden met die erfbelasting.	7.49
335	Maar inderdaad, we houden het uitzicht op die 350 miljoen verlaging tegen het einde van de legislatuur overeind, maar het zal iets trager zijn.	12.57
336	Gezien de economische situatie moeten we keuzes maken.	4.87
337	Volgend jaar moet u weer anderhalf miljard besparen.	38.14
339	Het tekort volgend jaar wordt teruggebracht van 3 miljard naar 1,5 miljard.	25.03
343	Dat zal niet meer het tekort zijn in 2027, daar hebben we echt wel zicht op een evenwicht.	7.46
344	Maar inderdaad, een gezonde begroting is een aanhoudende inspanning.	9.56
345	Dat kan je niet in één keer afvinken, dat blijft een aandachtspunt, zeker in tijden die het ons niet gemakkelijk maken.	3.96
346	Een belangrijk punt voor de Vooruit was die vermogenstoets, zodat mensen met een eigen bedrijf die zich een laag inkomen uitbetalen niet allerlei premies kunnen krijgen.	31.42
347	Maar dat wordt gewoon een verklaring op eer, begrijp ik.	3.84
348	Je moet beloven dat je niet meer verdient, dat je geen grote bezittingen hebt, geen villa's in Knokke, zoals meneer Rousseau het zei.	4.48
351	We hebben afgesproken dat er een verruimd inkomensbegrip komt.	18.96
352	Als je een toeslag krijgt, een studiebeurs, een sociale woning of wat dan ook, wordt er gekeken naar je inkomen, naar wat je op je rekening krijgt.	11.2
353	Vandaag is het zo dat er mensen zijn die zich een dividend uitkeren uit een vennootschap.	21.55
354	We gaan bekijken om dat dividend te laten meetellen.	5.0
356	Daarom moet men een verklaring op eer afleggen, want wij hebben niet altijd zicht op die dividenden die men zich uitkeert.	3.92
359	Die solidariteit moet terechtkomen bij de mensen die die nodig hebben.	4.23
360	Dat betekent ook dat we een sociaal register gaan opstellen en dat we een beter zicht krijgen van wie welke ondersteuning krijgt en vermijden dat mensen zomaar sociale ondersteuning opstapelen.	6.47
361	Als ik bijvoorbeeld vijf huizen heb en die verhuur, dat inkomen telt dan niet meer, waarom niet?	14.17
364	Daar zit een groot probleem bij de meest kwetsbaren.	7.07
365	We moeten het aantrekkelijk houden om te investeren in verhuren.	9.55
367	Is er ergens iets waar u extra geld naartoe kunt laten gaan, waar extra in geïnvesteerd wordt?	5.47
368	Het centenboekje wordt straks toegelicht, maar er zijn een aantal zaken waar uitbreidingsbeleid op zit.	6.77
373	Ik heb de indruk dat het nogal meeviel, het is redelijk vlot gegaan?	5.0
374	Ik zou u aanraden om dat niet aan elke collega te zeggen.	4.13
375	Want heel eerlijk, dit was een zware oefening, maar ik ben er bijzonder trots op dat we over de partijgrenzen heen met moed en overtuiging oplossingen hebben gevonden.	4.22
376	De ploeg werkt, ondanks de onenigheden deze zomer over Israël en Gaza?	11.04
378	Het is onze verantwoordelijkheid, en die wordt door deze ploeg opgenomen.	3.58
384	Het is niet zo dat de meerderheid enthousiast stond te applaudisseren en op de banken kroop om de minister-president toe te juichen.	7.48
385	Dat hoeft ook niet, maar ik weet ook niet of de stelling dat de moeilijke zomer, moeilijk in de betekenis van het conflict tussen Israël en Gaza, geen enkel spoor heeft nagelaten, zo evident is.	9.81
386	De komende dagen zullen allicht meer indiscreties naar buiten komen en zullen we meer weten.	3.51
387	Ik hoor dat intussen vice-minister-president Melissa Depraetere bij jou staat.	4.09
390	Vooruit staat voor het beschermen van de koopkracht.	42.36
392	Maar we zien dat de zorgpremie stijgt, dat de schoolbonus verdwijnt voor een groot deel van de mensen, en er zijn ook geen renovatiepremie meer voor de hogere inkomens.	82.35
393	Er wordt fel geraakt aan de koopkracht van de Vlaming.	56.87
395	Er wordt veel geïnvesteerd in de koopkracht van de mensen, bijvoorbeeld in de elektriciteitsfactuur.	18.7
396	Daar maken we duidelijk werk van, om die naar omlaag te halen.	4.53
401	Daar maken we bewust de keuze om subsidies voor grote bedrijven te schrappen.	11.84
402	Dat zorgt voor een verlaging van de elektriciteitsfactuur van de mensen.	84.87
403	Elektriciteit is een basisproduct, die keuze is heel bewust.	8.9
404	Dan konden die 'frigobonnen' van 250 euro gerust weg, ook voor u?	11.13
405	Als de vraag van anderen is om die te schrappen, dan wil ik dat mensen op een andere manier een korting krijgen.	4.15
408	Die bonnen was er vooral om ervoor te zorgen dat mensen die huren en geen vat hebben op de isolatie van hun woning niet achterblijven met een hoge energiefactuur.	67.01
409	Maar nu zal voor iedereen de energiefactuur naar beneden gaan, met een surplus voor mensen met zonnepanelen die nu vaak negatieve injectietarieven hebben.	46.92
410	Ook dat was de laatste jaren een groot probleem geworden.	5.39
411	Belangrijk voor uw partij was het invoeren van de vermogenstoets, zodat mensen die eigenlijk rijk zijn maar een klein inkomen hebben geen premies meer zouden kunnen krijgen.	9.37
413	De minister-president heeft net uitgelegd dat enkel dividenden meetellen als inkomen, maar bijvoorbeeld niet huurinkomsten.	34.67
415	Het gaat vaak over mensen met een hoog inkomen als je alles samenrekent, die bijvoorbeeld notaris of CEO zijn, maar die zichzelf een laag inkomen uitkeren en zo een beroep kunnen doen op het laagste tarief voor de kinderopvang.	15.93
416	Maar dat tarief dient natuurlijk voor andere mensen.	5.32
418	De beste manier is via de federale regering, maar daar is nog geen opening voor, dus voeren we het in Vlaanderen meteen in via een verklaring op eer.	8.52
419	Mensen zullen bij elke steunaanvraag die verklaring moeten doen.	4.76
420	Zo kunnen we dat aanpakken, en dat werd ook dringend tijd.	3.88
421	Wie gaat controleren of er klopt wat in die verklaring op eer staat?	14.07
423	Daar moet je zeggen: in eer en geweten heb ik geen andere inkomsten.	3.4
424	Maar er zal ook gecontroleerd worden, dat lijkt me evident.	3.97
426	Als je voor een zware oefening staat, zoals nu... Dit was de grootste oefening die de Vlaamse regering ooit al heeft moeten maken.	4.68
427	...dan moet je ervoor zorgen dat de steun niet terechtkomt bij mensen die dat niet nodig hebben.	7.41
429	Dat zullen we nog uitmaken, maar dat is wel de bedoeling.	3.7
430	Er wordt ook 120 miljoen bespaard op de ambtenarij en bij Welzijn, lees ik in wat er tot nu toe naar buiten is gekomen.	18.6
432	Bij uw minister, Caroline Gennez, komt heel wat van het beloofde uitbreidingsbeleid voor personen met een handicap er niet.	41.14
436	We zijn in deze regering gestapt om in Welzijn te investeren.	24.58
438	Er is ook de vraag: hoe zorgen we ervoor dat we voldoende zorgpersoneel hebben, dat we de lonen van het zorgpersoneel omhoog krijgen?	44.5
439	Dus ja, we besparen hier en daar een stukje, we zoeken een paar efficiëntiewinsten, om later te investeren in de zorg zodat we voldoende personeel kunnen aantrekken.	6.98
440	Mensen weten heel goed dat als ze nood hebben aan iemand in de zorg, ze vaak lang moeten wachten of niet meteen plek vinden.	11.15
442	300 miljoen subsidies verdwijnen, daarvan weten we nog niet waar het over gaat.	58.57
443	Alleen sneuvelt ontwikkelingssamenwerking bijna helemaal, en dat met socialisten in de regering.	4.08
444	Je hebt de bilaterale akkoorden met een aantal landen.	6.73
447	Blijkbaar is geoordeeld dat dat een taak is die de federale overheid moet doen.	21.34
448	Die hebben ook heel fel bespaard op ontwikkelingssamenwerking.	7.21
450	Er wordt wel geïnvesteerd in multilaterale samenwerking, zoals de heropbouw van Gaza in de toekomst.	15.71
453	Waar niet aan geraakt mag worden, zijn de schoolmaaltijden.	15.66
454	Dat is voor uw partij zo belangrijk, terwijl dat toch niet alleen gaat naar kinderen die het nodig hebben.	4.37
455	Maar als er in die scholen kinderen van dokters en advocaten zitten, dan worden die ook gesubsidieerd.	28.45
457	We stellen vast dat de kwaliteit van het onderwijs naar beneden gaat.	12.7
458	Een van de oorzaken daarvoor is onder andere dat ze met een lege maag op school zitten.	65.83
459	Er zijn heel wat landen in Europa die al een maaltijd hebben ingevoerd met een positief resultaat op de leerlingen.	17.6
461	Wij willen dat de kwaliteit van het onderwijs naar boven gaat.	4.65
463	We zijn er pas mee gestart, dus geef het even tijd.	3.68
464	Maar sowieso, in onze kinderen moet je blijven investeren.	7.18
465	We doen dat in het onderwijs, de kinderopvang en de zorg.	12.73
466	Maar je betaalt toch ook gezonde maaltijden voor kinderen die die helemaal niet nodig hebben, van wie de ouders dat wel degelijk kunnen meegeven?	44.58
467	Wij voorzien een budget waar de lokale besturen op intekenen.	5.04
468	Zij kunnen met de scholen bekijken hoe ze het organiseren, zodat kinderen die er nood aan hebben, die bijvoorbeeld zonder ontbijt en middagmaal aankomen, een maaltijd kunnen krijgen.	32.13
469	Dat is vooral belangrijk voor de kwaliteit van ons onderwijs en de resultaten van kinderen.	4.92
470	Ik vind dat belangrijk, ik vind dat je vanuit Vlaanderen keuzes moet maken.	4.41
473	Nog geen spijt dus dat u in deze regering gestapt bent?	8.69
474	Nee, maar soms moeten er ook moeilijke dingen gebeuren.	4.33
477	We gaan in Welzijn nog 1 miljard extra investeren de komende jaren.	83.68
478	We vragen grotere bijdragen van de grote bedrijven, van mensen met meer vermogen.	4.42
479	Je moet keuzes maken, maar wat voor ons belangrijk is, is dat we investeren in de facturen, de zorg, in het eerlijker maken van de fiscaliteit.	3.95
482	Ivan, het is allemaal met sociale correcties en evenwichtig verdeeld, de moeilijke keuzes die gemaakt zijn.	3.46
483	Als je natuurlijk niet de grootste partij van de regering bent, kan je heel gericht kiezen welke thema's je naar voren wil schuiven.	4.47
484	Een leider van de regering moet alles in de gaten houden en alle zijden aan bod laten komen.	4.58
485	Bij de socialisten is het duidelijk: sociale correcties, de elektriciteitsfactuur naar beneden, de schoolmaaltijden, de zorg... Snoeien om te bloeien later, want het uitbreidingsbeleid blijft wel behouden.	15.93
486	Alleen, dat verruimd inkomensbegrip... Een vermogenstoets kan niet, want het federale niveau werkt niet mee.	9.29
488	Ze noemde het een grote drempel, maar ik weet niet of de bevolking dat ook zo zal vinden, maar de toekomst zal het uitwijzen.	3.96
489	We gaan eens luisteren wat de grootste oppositiepartij ervan vindt, Vlaams Belang, met fractieleider Chris Janssens.	6.18
490	Uw eerste indruk na het aanhoren van deze septemberverklaring?	6.07
491	Een bijzonder nietszeggende septemberverklaring, waarvoor ook op de regeringsbanken bijzonder weinig animo was.	4.77
492	Een septemberverklaring die moet maskeren dat de verkiezingsbeloftes van heel wat regeringspartijen in de prullenmand kunnen.	11.3
494	De N-VA voerde campagne rond Vlaamse welvaart, Vooruit rond koopkracht.	26.92
495	En het eerste wat men doet in deze septemberverklaring is de werkende klasse en de gezinnen keihard treffen.	13.77
496	Na de verhoging van de prijzen van de dienstencheques en de tickets voor De Lijn is er nu een verhoging van de zorgpremie en wordt de schoolbonus gedeeltelijk afgeschaft.	45.62
497	Zeer pijnlijke maatregelen voor partijen die zeggen op te komen voor welvaart, zorg en koopkracht, maar tegelijk de belastingbetaler keihard treffen.	6.1
498	Er zijn wel sociale correcties, zoals de zorgpremie voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming.	55.42
500	Is er dan toch niet gezorgd voor een goed evenwicht?	7.01
501	Ik heb gelezen in verkiezingsprogramma's dat men belastingverlagingen wil, niet dat men de zorgpremie wil verhogen.	11.25
503	Wat ik wel las, onder andere bij N-VA, was een verlaging van de erfbelasting.	12.59
504	Ik zie dat die onder druk van Vooruit gedeeltelijk wordt uitgesteld naar de volgende jaren.	5.62
505	Slechts voor een aantal doelgroepen blijft die overeind.	23.78
506	Dus die grote trofee van de N-VA, de enige belastingverlaging die men nu zou willen doorvoeren, wordt onder druk van een linkse, kleine partij uitgesteld.	4.66
507	Ik vind dat bijzonder pijnlijk voor de N-VA. Het is wel zo dat de internationale toestand en de economie van Vlaanderen ertoe nopen om te besparen en naar een evenwicht te gaan om de toekomst van Vlaanderen veilig te stellen.	19.34
508	Het is toch gewoon nodig dat er moeilijke keuzes gemaakt worden?	6.95
509	We wonen in het land met de hoogste belastingen ter wereld.	78.11
510	Mensen staan de helft van hun loon af aan de staat.	32.96
511	60 miljard belastinginkomsten heeft Vlaanderen, en er zit best nog wel wat vet op de soep in andere sectoren.	70.63
512	Waarom bespaart men niet op de politiek, met minder parlementsleden, postjes en intercommunales?	14.36
514	Waarom bespaart men niet op de transfers naar Wallonië?	36.8
515	Waarom blijft het gratis inburgeringstraject voor vreemdelingen overeind en moet de Vlaming steeds in de buidel tasten?	65.24
516	Er zit nog vet op de soep, ook inzake het subsidiebeleid, waar nu ocharm 200 à 300 miljoen euro bespaard wordt.	9.0
518	Dat is 1,16 procent van het totaalbedrag aan subsidies dat elk jaar, 18 miljard euro, in Vlaanderen wordt uitgekeerd.	20.2
521	Geen klimaatartsen, geen subsidies voor een multiculturele en linkse activistische verenigingen.	20.27
523	U moet toch toegeven dat de meeste maatregelen hier besparingen zijn.	6.86
524	Er is die 300 miljoen minder subsidies, ook 120 miljoen op de ambtenarij, op de Vlaamse overheid.	21.34
525	Ook nog 200 miljoen besparingen elders, we weten nog niet precies waar.	13.9
526	Maar de belastingverhogingen, zoals de zorgpremie, zijn maar een klein percentage, nee?	74.01
527	Ik zie de zorgpremie maal vier gaan in twintig jaar.	32.02
528	De schoolbonus wordt afgeschaft, de dienstencheques, de tickets voor De Lijn... Allemaal zaken die deze legislatuur duurder gemaakt zijn.	59.85
533	Dat is iets waar Vlaams Belang al lang voorstander van is.	5.36
534	Ik zie dat de ontwikkelingssamenwerking naar een aantal Afrikaanse landen afgeschaft wordt.	7.15
536	De aandacht voor het Nederlands, 80 miljoen wordt daarin geïnvesteerd.	7.11
537	Vindt Vlaams Belang het niet belangrijk dat alle kinderen voldoende Nederlands leren en zo goed kunnen integreren?	37.7
538	Dan moeten we kijken naar de oorzaak van waarom er in onze scholen zo'n groot aantal kinderen is dat geen Nederlands spreekt.	41.62
539	Dat heeft te maken met de immigratiekraan die open blijft staan en die ook onder N-VA-minister Van Bossuyt verder blijft openstaan.	48.52
540	Tienduizenden nieuwe migranten elk jaar, en dan is men verrast dat men in onze scholen geen Nederlands kent.	87.83
541	Als je die kennis van het Nederlands wil opschroeven, zal je ook de migratiekraan moeten dichtdraaien.	5.96
542	Dat ligt dan misschien meer op het federale niveau.	4.11
543	Dank voor uw eerste reactie, Chris Janssens van Vlaams Belang.	4.63
546	Ik vermoed dat we nu een parade krijgen van mensen die zeggen dat de verkeerde keuzes zijn gemaakt, dat er te veel bespaard wordt op dat.	5.06
547	En als je naar de andere partij luistert, hoor je het omgekeerde.	3.84
548	Het is niet gemakkelijk om uit zo'n catalogus... Nogmaals.	3.44
549	We hebben de echte begroting, het centenboekje, nog niet eens kunnen doornemen, dus het is moeilijk om je een overzicht te geven van waar alles weggehaald wordt of in geïnvesteerd wordt.	3.84
550	Maar ik vermoed dat de volgende spreker bij jou iets vergelijkbaars zal zeggen.	4.05
553	Vindt u het ook allemaal belastingverhogingen op kap van de werkende Vlaming?	41.27
554	Het is wel zo dat de werkende Vlaming veel zal bijbetalen.	21.29
555	Ons verwijt is dat sinds wij de regering verlaten hebben, de socialisten binnengehaald zijn en er 2 miljard extra kosten in de begroting terecht zijn gekomen.	39.48
557	2 miljard hebben ze binnengehaald, daar wordt niet aan geroerd.	18.35
558	Dan krijg je een begrotingsput van 4,5 miljard, wat een gigantische oefening is in Vlaanderen die nog bijna nooit is voorgekomen.	9.49
559	Dat betaalt de Vlaming met een hogere zorgpremie van 100 euro.	59.53
560	U moet toch toegeven dat de meeste maatregelen van die anderhalf miljard besparingen zijn op de overheid en subsidies?	44.78
561	Dat zegt u. Als ik alles samentel, kom ik niet eens aan anderhalf miljard.	4.81
565	Het is vooral veel uitgesteld beleid naar volgend jaar.	7.31
566	Dan wordt de besparing voor een stuk uitgesteld naar volgend jaar.	4.49
567	We zijn niet overtuigd dat hiermee de begrotingsproblemen opgelost zijn.	7.35
568	Staan er toch positieve dingen in, waar u blij verrast door was?	4.88
570	Van vorig jaar zeggen we al dat dat het middel is waar 1 miljoen Vlamingen iets extra's krijgen als ze gaan werken.	88.6
572	Maar we vinden het jammer dat de werkende Vlaming de zorgpremie zwaarder zal betalen en meer zal moeten betalen voor een renovatie.	27.11
574	Dat de zorgpremie omhoog gaat, is toch onvermijdelijk als je ziet hoe onze bevolking veroudert en steeds meer mensen die zorg ook nodig hebben?	73.57
575	Ik wil dat aannemen, maar mensen betalen al gigantisch veel belastingen.	10.69
576	We krijgen ook veel geld van de federale overheid door de financieringswet, elk jaar meer, en toch moeten we nog een aparte belastingbrief sturen van 100 euro per persoon.	20.24
579	En je krijgt dat geld binnen, en dan nog zijn de wachtlijsten zo lang voor de kinderopvang of gehandicaptenzorg.	72.02
580	Dat kan niet, als je nog eens 100 euro extra gaat vragen.	4.02
582	Er zijn heel veel hervormingen mogelijk in structuren.	3.84
583	De Vlaamse overheid en administratie zijn enorm vet.	10.26
584	Er zijn veel ambtenaren voor administratieve taken, daar is meer mogelijk.	6.47
585	De federale overheid heeft beslist om de werkloosheidsuitkering na twee jaar te stoppen.	82.62
588	Ik zie geen enkele besparing daarop, terwijl de lokale besturen dat allemaal moeten doen.	3.52
590	Er is vorig jaar al bespaard op de VDAB, en ook voor de overheid wordt 120 miljoen geschrapt.	82.96
593	300 miljoen minder op 18 miljard, dat is niet zo moeilijk in Vlaanderen.	24.33
594	Het kan meer op structuren zonder dat mensen er iets van merken, en die moed heeft men niet.	4.8
595	Wel de moed om het begrotingsevenwicht als horizon te houden.	5.16
597	Ja, maar of dat met deze berekening lukt, wil ik nog zien.	4.02
599	Men heeft geluk door de financieringswet dat het gat automatisch een stukje kleiner wordt.	6.31
600	Maar het moet nog bewezen worden of we er hiermee komen.	4.33
603	4,5 miljard te kort, zegt Egbert Lachaert, dat is inclusief de put van Oosterweel die normaal niet wordt meegerekend in de begroting.	17.93
604	Hij maakt de opmerking dat je hier elk jaar een envelop toegestopt krijgt.	6.42
605	Je kan 18 miljard euro subsidies uitdelen, tussen aanhalingstekens.	41.4
606	Dat je daar dan een paar miljoen van schrapt, is niet zo moeilijk.	3.74
607	Dat is de kritiek van Open Vld, die vindt dat het te weinig is en dat het meer had moeten zijn om sneller dat evenwicht te bereiken.	10.06
608	Een kleine blijdschap, zal ik maar zeggen: het behoud van de jobbonus, wat mensen extra krijgen wanneer ze gaan werken, ingevoerd door de liberalen.	14.62
610	Eens luisteren aan de linkerkant van het politieke spectrum of ze daar ook blij zijn met het behoud van de jobbonus.	8.57
611	Jos D'Haese, fractieleider van PVDA, is het voor u ook positief dat die jobbonus voor lage inkomens behouden blijft?	78.97
613	Mensen voelen de hoge facturen, dat neemt men dan toch niet af.	7.63
614	Anderzijds zit de regering op veel andere manieren in de zakken van diezelfde mensen, met die 100 euro zorgtaks en het afschaffen van de schoolbonus.	34.76
616	Maar je moet ook toegeven dat er sociale correcties zijn.	5.84
617	Mensen met een verhoogde tegemoetkoming moeten maar drie euro extra betalen voor de zorgpremie.	63.08
618	De schoolbonus blijft voor hen behouden, en ook de renovatiepremie.	50.16
620	Dat is een goede zaak, maar er is campagne gevoerd door N-VA, cd&v en Vooruit in 2024 met de boodschap: werken moet meer lonen.	12.65
621	Mensen moeten op het einde van de maand meer overhouden.	24.65
623	100 euro zorgtaks, maal vier op tien jaar tijd zonder dat de uitkering gestegen is.	74.72
624	Ze zien de schoolbonus geschrapt worden op het moment dat de schoolfacturen door het dak gaan.	83.59
625	Het zijn net die werkende mensen die de boel mogen betalen.	36.06
627	Als er anderhalf miljard gezocht moet worden, zal iedereen dat voelen.	5.02
629	Wat mij erg opvalt in deze en de federale regering is dat er veel besparingen zijn voor de gewone mensen.	5.37
631	En aan de andere kant vindt met een vingerknip tientallen miljarden om te investeren in fregatten en munitie.	16.73
634	We hebben hier ook een defensiefonds van 1 miljard euro.	10.61
636	Dat is een schuld die gemaakt is om te investeren in bedrijven.	13.39
638	Investeringen in militaire bedrijven hebben het laagste terugverdieneffect van alle sectoren.	81.07
639	Ik wacht op het investeringsfonds voor de zorg en onderwijs.	6.7
640	Ondertussen zitten ze in de zakken van de gewone werkende mensen.	3.8
641	Vooruit heeft wel gevochten om die gratis gezonde schoolmaaltijden te behouden.	48.43
643	Ja, als men erin slaagt om scholen die te laten doorvoeren.	22.03
644	Men had een gratis gezonde maaltijd beloofd voor elk kind, maar het is niet gratis, geen echte maaltijden, het is yoghurt of een appel.	11.4
646	De vraag is wat ze daar vandaag nog zitten te doen.	3.99
647	Velen zullen zeggen: met PVDA wordt de schuldenput alleen maar groter en is er geen toekomst voor Vlaanderen, terwijl deze regering orde op zaken stelt.	43.78
648	De N-VA is bezig om de schuldenput van dit land te doen exploderen.	60.93
650	In Vlaanderen hangen we af van de inkomsten van het federale.	65.2
651	Daar is men een ongeziene put aan het graven, onder andere door al die militaire uitgaven.	4.09
652	We moeten zorgen dat eindelijk de grotere vermogens bijdragen.	5.49
654	Dan kunnen we investeren in zorg en onderwijs in plaats van te besparen op gewone mensen.	37.99
655	De federale overheid moet dus meer belastingen heffen op de grote vermogens?	24.45
658	Doordat men het heeft geregionaliseerd, moet men nu zoeken naar besparingen bij de overheid of de gewone werkende mensen.	5.87
659	Wij stellen voor om eindelijk naar de grote vermogens te gaan, en dat moet je federaal doen.	3.67
661	Nog één keer naar jou, Ivan, of misschien daarna nog een keer.	3.44
663	Logisch geredeneerd van Jos D'Haese van PVDA: belast de grote vermogens.	6.72
665	Maar ook hier de opmerking dat Vlaanderen afhankelijk is van de dotatie van het federale niveau, een vast bedrag volgens de financieringswet, dat telkens omhoog gaat vanwege de positie van Vlaanderen.	14.69
666	Als je hogere inkomsten krijgt en meer vermogens belast, zal Vlaanderen daar nog meer van krijgen.	10.12
667	En op die manier is de schuldenput gedempt en kan je bijvoorbeeld de zorg veel beter bedienen.	8.59
668	Er zit een logica in, ik weet niet of ze gerealiseerd wordt.	4.41
669	Ik had voorspeld dat weinig goeds zou zijn in deze begroting voor de oppositie, ik heb tot nu toe gelijk gekregen.	3.7
671	We hebben nog een oppositiepartij te gaan, Groen met Mieke Schauvliege.	6.26
673	Ik heb het woord klimaat in heel zijn toelichting geen enkele keer gehoord.	4.54
677	Vlaanderen mag een tand bijsteken op het vlak van klimaat en ik had het wel verwacht in deze septemberverklaring.	35.0
678	Er waren weinig details te horen over waar het geld vandaan komt en naartoe gaat.	5.52
679	Maar ik heb gelezen dat er extra geld is voor de Blue Deal.	10.37
680	Dat is toch een klimaatmaatregel om overstromingen te voorkomen?	57.42
683	Er moet een serieuze tand bijgestoken worden als we elke Vlaming willen beschermen tegen overstroming en droogte.	19.77
684	Wat mij daarbovenop nog het meeste stoort, is dat de besparingen genomen worden op de kap van de werkende Vlaming.	7.15
687	De keuzes die deze regering naar voren schuift, zijn politieke keuzes.	3.95
688	Het is duidelijk waar deze regering voor staat: een koud en kil beleid op kap van de werkende Vlaming.	11.04
689	Maar toch ook bij de overheid zelf, daar wordt er ook geschrapt bij de ambtenaren, 300 miljoen subsidies en 200 miljoen besparingen elders.	13.43
690	Het zijn niet alleen dingen die de burger rechtstreeks zal voelen.	4.35
691	300 miljoen subsidies sparen, waarvan alles voor ontwikkelingssamenwerking, ik noem dat trumpiaans.	17.25
692	Ik vond het onwaarschijnlijk cynisch om Melissa Depraetere dat met een glimlach te horen verdedigen.	4.27
693	In tijden van oorlog en geweld, als je ziet wat er gebeurt in Gaza, vertellen dat je ontwikkelingssamenwerking stopt, dat vind ik wraakroepend.	11.23
694	Voor de Palestijnen blijft er nog multilaterale samenwerking.	45.05
695	Alleen de bilaterale afspraken metlanden als Marokko en Mozambique verdwijnen.	8.54
697	Noodhulp, daarin wil men investeren, en bedrijven die in ontwikkelingslanden actief zijn wil men ook steunen.	17.49
698	Dus een graantje meepikken, ja, maar structurele ondersteuning wordt geschrapt en dat is absoluut wraakroepend.	4.09
700	Bijvoorbeeld dat het budget voor consultancy bij de overheid wordt geschrapt.	16.51
702	Ik hoor ook voor de zoveelste keer dat de energiefactuur verlaagd wordt.	9.95
705	Er staat hier en daar iets goeds in, maar de hoofdmoot is natuurlijk wel dat men vooral bespaart op kap van de werkende Vlaming.	15.98
707	Dat men de zorgpremie verhoogt of de schoolbonus schrapt.	61.9
709	Ik hoor hier veel verhalen over koopkracht beschermen.	4.65
710	De Vlaamse regering zit hiermee in de portemonnee van de hardwerkende Vlaming.	29.57
711	Maar mensen met een lager inkomen worden minder hard getroffen.	87.86
712	De zorgpremie, jobbonus, renovatiepremie, voor hen blijft dat allemaal ongeveer behouden.	7.8
714	Het gaat om de mensen die net toekomen en ontsnappen aan al die mogelijkheden.	4.01
716	Bedankt voor uw eerste reactie, Mieke Schauvliege, fractieleider van Groen.	4.63
717	Daarmee hebben we alle partijen in het parlement gehad, behalve cd&v, een partij in de meerderheid, dat zal voor overmorgen zijn.	4.91
719	We zullen hen overmorgen aan het woord proberen laten.	3.71
720	De conclusie bij de oppositie is dat dit onvoldoende is en dat de mensen dit zullen voelen.	6.97
721	De zorgpremie wordt bijna overal naar voren geschoven als het symbool daarvan.	16.45
722	Het feit dat die zorgpremie fors verhoogd wordt, niet voor iedereen, maar toch voor de middenklasse.	35.32
723	Voor de rest een minister-president die probeert een toekomstbeeld van Vlaanderen op te hangen, en ik heb het in dit begin gezegd, daarbij de vergelijking maakt met de jaren 80, toen fundamentele keuzes zijn gemaakt, toen ook in economisch moeilijke tijden.	3.99
725	Hij hoopt dat over x-aantal jaar verwezen wordt naar zijn beleid als een beleid waarin dergelijke keuzes zijn gemaakt die gerendeerd hebben in de toekomst.	6.84
726	Snoeien om te bloeien, hij heeft het niet letterlijk gezegd, maar die slogan horen we hier al vele jaren.	3.71
727	Op dit moment is de minister van Begroting de details uit de doeken aan het doen voor de pers.	10.27
728	Waar wordt nu precies op bespaard en waar verdwijnen de subsidies?	17.64
729	Dan zullen we hopelijk tegen woensdag meer weten, want dan vindt hier een lang debat plaats.	4.14
730	Woensdagnamiddag wordt gedebatteerd over de septemberverklaring en over de begroting, die daar deel van uitmaakt.	9.62
731	Hopelijk kan dan over de details gesproken worden en weten we waar die anderhalf miljard gevonden is en wat de consequenties zijn voor de Vlaming.	30.28
732	Dat debat woensdagmiddag kunt u volgen bij 'Villa politica', live op VRT 1, vanaf 14 uur.	6.04
735	Lars Palinkas, Tine Van Hauthem & Inara Paelinck We zijn onderweg met Zachary Marriage.	6.12
737	Zachary Marriage is de Australische kampioen ploegkoers.	32.92
738	Naast mij nog altijd José De Cauwer, in een bewolkt wereldkampioenschap tijdrijden.	6.99
753	Je ambieert nog een job als weerman op je oudere dag.	16.0
760	De Pool Gajdulewicz is voorbijkomen aan het derde tussenpunt met een mooie voorsprong.	5.77
761	Het rotste komt nog, de klim waar het allemaal om draait.	3.59
762	Je moet vooral zorgen dat je daar geen tijd verliest.	4.46
763	We zullen ons die klim blijven herinneren als de klim... Waar Remco Evenepoel voorbij Pogacar reed.	3.75
765	Het overkwam Evenepoel ook, maar in de Ronde van Frankrijk.	10.32
767	Toen zag Vingegaard Evenepoel rijden en dacht hij: als ik daarover geraak, krijg ik een boost.	5.8
768	Remco Evenepoel zei gisteren: Ik heb een foutje gemaakt door er te snel naartoe te rijden.	6.3
771	Er is plaats voor 10.000 toeschouwers, niet alle plekjes zijn ingenomen.	8.09
772	Dan staat hier een Zuid-Afrikaan, Pedri Crause, klaar.	5.06
773	We hebben intussen een nieuwe goeie tussentijd op naam van een Spanjaard.	3.45
774	Hector Alvarez Martinez heeft de tweede tussentijd gerealiseerd op 16 seconden van Gajdulewicz.	7.22
779	Dan steek je de rivier over en is er een lange afdaling.	4.3
781	Het parcours is een kleine tien kilometer korter dan gisteren.	9.78
783	Na de duik naar beneden doen ze niet de Côte de Peage.	4.12
784	Na de duik naar beneden doen ze niet de Côte de Péage.	3.94
785	Dat was de klim waar Remco Evenepoel Pogacar voor zich in beeld had.	5.68
789	Als je daar te snel rijdt, staan ze twee kilometer verder om je te vangen.	21.61
800	Het zou me verwonderen als hij nog in de problemen komt op het einde.	4.83
805	Maar een landgenoot meer aan de start na het forfait van Jarno Widar.	5.85