Buitenhof 🇳🇱

_id	65545513a5ef36bcd17366f9
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-18/buitenhof_263/afspelen
description	Door personeelstekorten krijgen patiënten niet de nodige zorg en zijn ziekenhuizen soms genoodzaakt afdelingen te sluiten. Te gast: demissionair minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ernst Kuipers. * Gemeenten kampen met grote probleemdossiers als asielproblematiek en bestaanszekerheid. Wat zijn oplossingen op de korte termijn? Te gast: voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Sharon Dijksma. * De inzichten van Peter van Uhm, oud-Commandant der Strijdkrachten, zijn gebundeld in het boek Notities van een generaal: Veertig lessen over leven en leiderschap * De nieuwsfoto is gekozen door fotograaf Ilvy Njiokiktjien.
datetime	2023-10-01 12:10:00

 

Statements

idx	statement	score
0	888 LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Ernst Kuipers, Sharon Dijksma, Peter van Uhm en de foto met Ilvy Nijokiktjien.	0.06
1	Dit zijn de gasten van Buitenhof van zondag 1 oktober.	0.03
3	Een jaar geleden waarschuwde hij al in Buitenhof dat de kwaliteit van de zorg in Nederland achteruit holt.	0.21
4	Oorzaken: personeelstekort, explosieve stijging van salarissen en vergrijzing.	0.07
5	En daarbovenop komt deze week de explosieve stijging van de zorgpremie.	0.09
6	Zorgverzekeraar DSW verhoogde de basispremie met 11,50 per maand naar 149 euro.	0.07
7	Bij mij aan tafel demissionair minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ernst Kuipers.	0.04
10	We gaan het daar over hebben, want het zal veel mensen interesseren de explosie van de kosten van de zorgpremie.	0.03
11	We zagen u afgelopen vrijdag bij uw oude werkgever, het Erasmus MC waar een aanslag is gepleegd.	0.15
13	Ik was daar samen met Robbert Dijkgraaf en we hebben gesproken met docenten, studenten en staf.	0.06
14	Het is aangrijpend en verschrikkelijk om de verhalen te horen.	0.07
15	De gedachten gaan allereerst naar de nabestaanden maar ook naar de studenten en docenten.	0.04
18	Ik ben bij een bijeenkomst geweest met studenten en docenten waar het al heel vroeg ging over ervaringen delen, met elkaar kunnen spreken.	0.04
19	En dat zal de start zijn van een heel lang traject.	0.02
20	De verdachte is de 32-jarige Fouad L. Hij studeerde daar.	0.18
21	Er lag een indringende waarschuwing van het Openbaar Ministerie, die zeiden: Jullie moeten goed kijken naar deze jongen, er klopt van alles niet.	0.06
24	De eerste berichten zijn er dat het Erasmus MC en de examencommissie en docenten daar echt naar gekeken hebben.	0.08
25	Of dat voldoende gebeurd is en of er voldoende hulp aan de dader geboden is om dit te voorkomen moet de komende periode uitwijzen.	0.05
26	Ik dacht ook aan de andere slachtoffers de moeder en dochter die hierbij zijn omgekomen die een waarschuwing hebben gegeven en aangifte hebben gedaan.	0.07
27	Misschien dat je je wel drie keer bedenkt als je met zo'n situatie te maken krijgt om naar de politie te lopen als je ziet wat het effect daarvan kan zijn.	0.05
29	Een andere respons die je hoorde bij docenten op het Erasmus MC is de eerste realisatie: wat betekent dit voor ons als we met studenten het gesprek moeten aangaan of ze wel geschikt zijn voor arts, durf ik dat nog wel?	0.05
30	Je moet hopen dat we manieren vinden dat we zeggen dat we dat blijven durven.	0.03
32	Dat er gesprekken zijn met studenten, dat komt vaker voor.	0.24
34	Ik kan geen exacte getallen geven, maar natuurlijk komt dat vaker voor.	0.14
35	Het is ontzettend belangrijk voor een student dat diegene de mogelijkheid krijgt om een opleiding af te maken.	1.7
36	Tegelijkertijd moet je als iemand echt ongeschikt is daarop ook kunnen acteren.	0.04
38	In dit geval ging het om een student geneeskunde maar arts is niet het enige beroep dat je daarmee kunt doen.	0.11
40	Het onderzoek zal ook moeten uitwijzen of onderwijsorganisaties bij zo'n belangrijk beroep als arts, een vertrouwensberoep hebben ze genoeg middelen om iemand die niet capabel is uit te sluiten?	0.06
41	Dat zal echt het verdere onderzoek moeten uitwijzen.	0.03
42	U komt uit die wereld, u kent het Erasmus u weet waar het over gaat.	0.06
45	Ook het belang van de student moet je in gedachten houden.	0.04
46	Natuurlijk staat het belang van in dit geval de geneeskunde en het belang van patiënten voorop.	0.03
49	Deze week kwam het bericht van zorgverzekeraar DSW dat de zorgpremie omhooggaat.	0.15
50	We dachten altijd dat we een geweldige zorg hadden in het land maar vorig jaar zei u dit: Over de kwaliteit van de zorg in Nederland.	0.09
52	Toen ik op dit departement kwam, dacht ik: Dat moeten we niet langer volhouden.	0.03
56	We hadden iets om trots op te zijn, maar niet meer.	0.03
58	Dat is een reden om met alle betrokkenen partijen Patiëntenorganisaties, gemeentes, huisartsen, artsen aan de slag te gaan om een gezamenlijke agenda te maken.	0.15
59	Dat heeft zijn weerslag gevonden in een integraal zorgakkoord.	0.04
60	Ons Nederlandse systeem is sinds jaar en dag ingericht op de gedachte dat als je iedere zorginstelling iedere dag om iedere patiënt in concurrentie laat gaan en geen gegevens deelt dan krijgen we de beste kwaliteitszorg tegen de laagste prijs.	2.33
61	Maar we weten al lang dat heel veel patiënten op hetzelfde moment of achter elkaar hulp nodig hebben van verschillende hulpverleners vaak ook bij verschillende instanties.	0.29
63	In plaats van concurrentie is samenwerking de nieuwe norm.	0.14
65	Het is een mooie poging, maar de premie gaat wel omhoog.	0.08
69	DSW zegt dat het zeker naar 200 euro per maand gaat.	0.09
70	Het is te snel om te zeggen we hebben een zorgakkoord en binnen een jaar gaat de premie omhoog.	0.29
71	Vorig jaar zei u: de zorg in het land is niet meer op topkwaliteit.	0.15
72	We krijgen niet meer waarvoor we betalen, denken mensen thuis.	0.3
75	Het is reëel om te verwachten dat het ook in de komende jaren omhoog zal gaan.	0.04
77	Dat laatste moeten we voorkomen en ik denk dat we dat kunnen.	0.03
80	U bent demissionair hoe kunt u garanderen dat die zorg hetzelfde blijft?	0.05
82	Zorg is arbeidsintensief en dat is het al heel lang.	0.05
83	We willen dat mensen in de zorg goed betaald krijgen.	0.06
85	Dat vertaalt zich in de stijging van de zorgpremie.	0.04
86	Daarnaast gaat de vraag naar zorg verder omhoog mede omdat we een grotere groep ouderen hebben met chronische aandoeningen.	1.83
87	Het aantal patiënten dat een diagnose kanker heeft gehad zal de komende 10 jaar stijgen van 800.000 naar 1,4 miljoen.	16.61
94	Dus de prijzen gaan verder omhoog en dat vertaalt zich in de betalende zorgkosten via een combinatie.	0.14
95	Via de inkomensafhankelijke premie Als ik u mag onderbreken: DSW zegt dat ze een toename hebben gezien van 15 procent mensen die de premie niet meer betalen.	1.3
96	Ze kunnen een half jaar al niet meer de zorgkosten betalen.	4.07
98	Er is dus een onderklasse in Nederland die zich de zorg niet meer kan veroorloven.	5.28
101	Ik kan ze voor dit jaar nog niet zeggen, want die heb ik nog niet.	0.12
102	Wat we de afgelopen jaren hebben gezien, vanaf 2015 naar 2021 is dat het aantal mensen dat achterblijft met betalen aanzienlijk gedaald is, naar 170.000. aanzienlijk gedaald is, van ruim 300.000 naar 170.000.	1.39
106	Dat zie je ook dat bij de tandarts omdat die te duur is, omdat het niet in het basispakket zit.	0.45
107	De landelijke cijfers heb ik nog niet dus daar kan ik niet op reageren.	0.17
109	Wat we elk jaar doen dat is sinds jaar en dag met een vaste systematiek als de premie stijgt, zal de zorgtoeslag ook omhoog gaan.	0.13
110	Nu zitten we in een bijzondere periode omdat dit jaar er aan die zorgtoeslag ook een toeslag was gekoppeld voor gestegen energiekosten.	0.16
111	Dat was eenmalig, dus dat gaat er volgend jaar vanaf.	0.04
112	Maar het zorgdeel gaat omhoog, net als vorig jaren.	0.32
115	De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving heeft ook cijfers geproduceerd.	0.06
116	Ze zeggen dat 9 procent van de bevolking zorg mijdt om kosten te besparen.	8.52
118	We moeten kijken of mensen echt noodzakelijke zorg mijden omdat ze het niet kunnen betalen.	0.06
121	In bijzondere situaties kunnen gemeenten ook bijspringen.	0.04
123	En voor de tandarts ook niet voor mensen onder de 18.	30.27
124	Maar we moeten dat monitoren en daar zo nodig apart op acteren.	0.03
126	Als we het op dezelfde manier blijven doen zoals we dat jarenlang gedaan hebben dan moeten we er rekening mee houden dat we steeds minder krijgen dan dat we hadden.	0.08
127	U heeft dat ook geprobeerd door ziekenhuizen samen te voegen bij de Kinderhartchirurgie.	0.07
128	Er was een enorm protest onder de specialisten die niet wilden dat het wegging uit een ziekenhuis.	0.05
129	En deze week zagen we een voorbeeld bij een ziekenhuis in Heerlen.	0.05
132	Dat ze daar recht hebben op een volwaardig ziekenhuis.	0.17
134	Er was een demonstratie en daar was ook Frans Timmermans van PvdA/GroenLinks.	0.05
136	Het is echt relevant dat ook politici een eerlijk verhaal vertellen over de toekomst van de zorg.	0.04
137	Ik ben ervan overtuigd dat wij onze zorg en dat heb ik ook gezegd vorig jaar, dat het beter kan. Vertellen politici die daar voorop lopen dan niet het eerlijke verhaal?	0.09
138	Toen ik 35 jaar geleden in opleiding was voor internist in Deventer waren er nog twee ziekenhuislocaties in Deventer.	0.09
139	Buiten kantooruren waren er twee jonge dokters die heen en weer gingen tussen de locaties.	0.05
142	Als er een patiënt binnenkwam met een acute hartaanval gaven we medicatie Een patiënt werd op bed gelegd en de vingers werden gekruist.	99.43
145	Voor mensen met een acute hartaanval wordt de diagnose in de ambulance al gesteld.	0.79
147	Hij gaat niet meer naar de spoedeisende hulp maar rechtstreeks naar een hartkatheterisatiekamer.	0.06
149	Betekent dat een afname van de zorg of de kans om iets overleven?	0.06
150	Betekent dat een afname van de zorg of de kans om iets te overleven?	0.06
151	Nee, sterker nog geldt in deze situatie afhankelijk van of het een hartaanval, een maagbloeding of een beroerte is patiënten in die regio, net als in andere regio's worden direct gebracht naar de locatie waar de zorg voor hun probleem direct geleverd kan worden.	0.15
153	De afstand tussen Heerlen en Geleen is volgens mij 15 of 17 kilometer.	0.06
154	Ambulances zijn eigenlijk al spoedeisende hulpbedden tegenwoordig.	0.08
156	Er zijn ook medisch mobiele teams en een traumahelikopter.	0.09
157	Je wilt als patiënt dat met innovatie en nieuwe mogelijkheden ook als je in Vaals of Domburg woont als er echt iets acuut is moet je direct gebracht wordt naar de plek waar je geholpen kan worden.	0.03
158	Dan krijg je de beste zorg net als dat je in Amsterdam naast het OVG woont.	0.23
163	Ik hoor verhalen over dat mensen zeggen: Dan moeten we zorgen dat het ziekenhuis meer geld krijgt.	0.07
165	Het allerbelangrijkste is eerst het tekort aan handen en gespecialiseerd personeel.	0.03
166	En dat wordt naar de toekomst toe alleen maar groter.	0.17
167	Als we meer kunnen hebben we meer specifiek gespecialiseerd personeel nodig.	0.03
169	We moeten naar burgers kunnen vertellen: het kan veel beter maar dan moeten we ook buiten de vaste paadjes durven denken.	0.03
172	Die bedrijven moeten meer gaan betalen om de problemen op te lossen.	0.06
174	Ik ben demissionair, ik kan er geen wet voor maken.	0.06
175	Wat rond om het thema schaarste vroeg om een langetermijnperspectief.	0.09
177	Chemours is veroordeeld tot meebetalen en het opruimen van vervuilde grond.	0.11
180	Dat hoort ook bij gezonder leven en gezonde voeding.	0.94
182	Moeten niet alleen vragen of burgers daar wat aan willen doen.	0.04
183	Maar degene die vervuilen aan omgeving moeten we stimuleren om ander gedrag te vertonen.	0.04
188	We hebben bij Tata Steel gezien wat de uitstoot doet aan de omgeving.	2.42
190	Dus u vindt dat de eigenaren van het bedrijf Ik vind dat bedrijven niet alleen een belangrijke factor spelen bij werkgelegenheid bij ons investeringsklimaat et cetera maar ook een verantwoordelijkheid hebben richting leefomgeving van burgers.	0.05
191	In de Verenigde Staten heeft het bedrijf Dupont het moederbedrijf van Chemours in Dordrecht schikkingen getroffen voor honderden miljoenen met burgers die daar wonen, met mensen die ziek zijn geworden.	29.6
192	Als je die film ziet, Dark Waters, dan vraag je je af: Hoe is het mogelijk dat Chemours een vergunning heeft gekregen om die troep in het milieu te lozen?	0.09
193	In Amerika liepen er al processen omdat bedrijf af te straffen daarvoor.	0.11
195	Dit raakt aan de discussie die ik ook in mijn Els Borst Lezing heb benoemd.	0.03
196	In Nederland en in Europa werd men met vergunningen die gaan over wat bewezen is met risico's.	0.12
197	We moeten misschien anders daarover nadenken en ook potentiële risico's in ogenschouw nemen.	0.04
198	Veel van dit soort risico's, ook bij Tata Steel zie je pas na tientallen jaren.	0.35
199	Dat is niet zo vreemd want bepaalde blootstelling kan heel lang duren.	0.09
200	Heeft u gekeken bij uw ministerie wat er al lag aan rapporten en waarschuwingen over specifiek deze 2 bedrijven?	0.07
204	Niet alleen bij dit bedrijf, er zijn ook andere discussies.	0.06
205	En dat betekent ook naar de toekomst toe dat we veel actiever moeten kijken naar mogelijke risico's.	0.04
209	Deze bedrijven mogen gewoon doorgaan met produceren.	0.27
210	Is dat wel verantwoord als je kijkt naar de risico's voor de volksgezondheid?	0.06
212	Voor een deel kom ik dan op het terrein van collega's van mij.	0.04
213	Maar het gaat toch over de volksgezondheid van burgers?	0.05
215	Hun kinderen worden ziek van groente uit hun moestuin.	99.96
216	Is het verantwoord dat deze bedrijven vergunningen hebben?	0.07
217	Voor de uitstoot van giftige producten die ze produceren.	53.14
218	Dit is precies de reden dat ik heb gezegd: we moeten meerdere strategieen omhelzen.	0.08
219	Ook als het gaat om huisvesting bijvoorbeeld of fijnstof, of over waterkwaliteit moet volksgezondheid nadrukkelijk op de agenda staan.	0.05
224	Waar nog geen definitief bewijs is maar wel een vermoeden, daar moeten we op acteren.	0.03
226	Nederland staat stil, grote problemen worden niet opgelost.	0.62
227	Daarvoor waarschuwde burgemeester van Utrecht en de voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Sharon Dijksma bij de val van het kabinet.	0.09
229	U bent voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, sinds een half jaar.	0.09
232	Er is een discussie over de spreidingswet in de Tweede Kamer.	0.04
233	De vluchtelingen die aankomen in Nederland en waar te weinig opvangmogelijkheden voor zijn.	0.34
235	Er zijn gemeenten die onderdak geven en andere niet.	0.11
238	Want er zijn gemeenten die meer doen dan ze volgens de nieuwe wet zouden moeten doen.	0.09
246	Maar veel vaker zie je dat kleine gemeenten wel iets willen doen maar dat de maatvoering waarmee zij om de oren worden geslagen namelijk veel mensen opvangen in een kleine gemeente, uit het lood is.	0.06
250	Ik hoop dat de solidariteit tussen gemeenten er komt.	0.03
252	Daar hebben wij ook een pleidooi voor gehouden Daar hebben wij ook een pleidooi voor gehouden.	0.04
254	Als je geen ruimte beschikbaar stelt Je kunt aangewezen worden door de staatssecretaris om mee te werken.	0.15
255	Uit RTL-onderzoek van vorig jaar blijkt dat 194 van de 342 gemeenten geen opvanglocatie hadden.	99.52
259	Ze zijn vóór de spreiding, maar het merendeel wil niet meewerken.	0.06
261	Dat lijkt bijna de redenering: Men doet iets niet, dus men zal wel ook niet willen.	0.02
265	Het is moeilijk om iedereen die op de wachtlijst staat voor een sociale huurwoning iets toe te wijzen.	0.05
266	Aan de andere kant zie je dat het voor de kleinere gemeentes vaak niet te doen is om te werken met de regels van het COA.	0.5
271	En veel gemeenten vinden het lastig om een stap te zetten.	0.04
274	Een gebrek bijvoorbeeld aan ambtelijk personeel om een opvanglocatie te begeleiden.	0.05
276	Wij hebben nu zelf in Utrecht een opvanglocatie opgericht dat wij zelf heel goed begeleiden, gewoon om te helpen.	0.07
277	Met korte contracten, bij het onderwijs en de zorg.	0.16
279	En het grappige is dat daardoor een heleboel gemeenten waar het eerst heel moeilijk was, nu aan de bak gaan.	0.23
280	Staatssecretaris Van der Burg, van de VVD zei vorige week: Er komen heel veel vluchtelingen binnen.	0.86
281	Toch heb ik niet beelden gezien van Ter Apel dat er mensen vastzitten.	1.04
282	Toch heb ik niet beelden gezien van Ter Apel dat er mensen in het gras zitten.	1.55
286	In Utrecht hebben we een hub voor mensen uit Oekraïne.	0.05
289	Op het moment dat er elders in het land de komende dagen mensen zeggen dat de groep naar hun te kunnen komen dan hebben we een probleem.	0.03
291	Daarom is het ook zo belangrijk dat we deze beleidscrisis oplossen.	0.03
292	En een aangepaste spreidingswet, want we zijn niet tevreden met het wetsvoorstel zoals dat naar de Kamer ging maar wel blij met een amendement van het CDA om het beter te kunnen uitvoeren.	0.31
293	Wij hopen dat op die manier deze wet er gaat komen.	0.03
297	De centrale overheid in Den Haag, luistert die goed naar de VNG?	0.06
298	Of worden veel problemen van Den Haag op uw bordje gegooid?	0.04
299	Ik vind dat er beter geluisterd zou moeten worden naar gemeenten.	0.04
300	En ik denk ook dat veel gemeenten het zo ervaren dat wij de gaten dichtlopen die Den Haag laat vallen.	0.04
301	Als we het hebben over de budgetten van de gemeenten.	0.04
302	Er zijn veel tekorten, bijvoorbeeld in de jeugdzorg.	0.19
307	Nu al zijn gemeente bezig met het inboeken van tekorten.	0.04
309	Vanaf 2026 vallen we letterlijk in een financieel gat.	0.04
313	We zagen in de Tweede Kamer dat er allerlei verbonden ontstonden.	0.1
314	Bijvoorbeeld over de accijnzen op brandstof, om die terug te dringen.	0.15
315	Het kabinet zegt nu, leuk dat jullie dat bedenken maar dat is niet gedekt, dat kunnen we niet betalen.	0.25
321	En er wordt ook door de economen in Nederland gewaarschuwd voor een financieel ingewikkelde periode.	0.11
323	Tegelijkertijd staat niet alleen het thema bestaanszekerheid op de agenda.	0.05
326	Die doen veel dingen die voor inwoners van levensbelang zijn.	0.03
329	Eigenlijk zitten we diep in het leven van veel burgers.	0.02
332	Ik heb het gevoel, daar ben ik ook beducht voor dat als er onderhandeld wordt dat het verleidelijk is om als je het over het laatste onderdeel van de onderhandelingen niet eens bent om als je het over het laatste onderdeel van de bezuinigingen niet eens bent om te kijken naar het gemeentefonds.	0.04
333	Maar het gaat natuurlijk ingrijpen in de levens van mensen.	0.03
334	Ik ben blij dat het kabinet van de aanvankelijke 4 miljard tekort er 1 miljard gerepareerd heeft.	1.11
335	Maar we zijn er nog wel steeds oneens over de mate waarin wij tegemoetgekomen worden.	0.1
339	Ziet u nu de nood die aan de man is en de vrouw bij de gemeente?	0.06
341	Omdat je toch merkt dat je letterlijk dicht bij mensen staat.	0.03
342	En dat het beleid dat gemeenten voeren veel impact heeft op mensen.	0.06
343	Bijna 8 op de 10 gemeenten hield in 2021 geld over.	22.25
346	U wilt 3 miljard euro erbij terwijl er 1,8 miljard op de plank ligt.	0.37
350	En dat kunnen wij niet voor de lange termijn uitgeven.	0.32
351	Wij kunnen daar wel in een jaar iets mee doen maar ik kan niet iemand een contract voor een paar jaren aanbieden.	0.27
353	Dus dan wordt het pleisters plakken, maar niet de bloeding stelpen.	0.12
356	Je hoort ook: In de ene gemeente is er bijvoorbeeld extra geld beschikbaar voor mensen in de bijstand of met een uitkering of is er bijvoorbeeld geld voor winterkleding en een kilometer verderop is dat er niet.	0.46
358	Maar er zijn nu eenmaal verschillen tussen gemeenten.	0.27
360	Maar ook in mijn buurt zijn gemeenten die armer zijn.	0.52
361	Waar de bevolking armer is, waar er minder binnenkomt.	0.08
363	En uiteindelijk wil je over de hele linie als overheid een bepaald niveau van kwaliteit kunnen bieden.	0.03
364	En met name de armere gemeenten die gaan straks de hardste klappen krijgen.	0.08
371	Er moeten maatregelen komen van de clubs en de KNVB.	0.06
372	Als die er niet komen geef ik geen vergunning meer voor het spelen van zijn wedstrijd.	0.36
374	Ik vind het geweld bij het voetbal buitenproportioneel.	0.03
375	En het is ongelooflijk om te merken dat je weer de ME klaar moet hebben staan voor een wedstrijd waar ook ouders met kinderen heen gaan.	0.06
376	Dus dat er iets nodig is, ben ik met mijn collega eens.	0.06
380	Maar het is wel afhankelijk van hoe mensen zich gedragen.	0.03
381	En dan kom je al snel aan stadionverboden en aan eisen stellen aan supporters die komen.	0.13
383	Maar hier zegt een burgemeester: Als jullie dat niet oplossen, trek ik de vergunning in.	0.07
386	Het mooie van dit werk is: Elke burgemeester, en de driehoek, beslist wat er nodig is.	0.11
387	En wij willen daar verder niet als een scheidsrechter over oordelen.	0.03
393	Ik wil niet op voorhand de voorwaarden in de vergunning aanscherpen.	0.03
394	Dat is op dit moment niet nodig, gelet ons contact met de club.	0.08
395	Maar als het moet, heb ik ook inderdaad gezegd in de raad zal ik het niet nalaten.	0.05
396	Jan van Zanen zei vorige week: De A12 en de demonstranten van Extinction Rebellion ik kan het niet meer in de hand houden want de politie zit bij de voetbalwedstrijden.	0.18
404	Dat is heel belangrijk, veiligheid is een basiswaarde voor iedereen.	0.05
406	We gaan kijken wat er van komt en welk kabinet u gaat dienen.	0.03
409	Dan gaan we nu naar de nieuwsfoto met Ilvy Nijokiktjien.	0.03
412	De foto die je hebt meegenomen komt uit een gebied waar we op het journaal ook iets over hoorden.	0.22
414	Nagorno-Karabach, de Armeense enclave in Azerbeidzjan.	0.35
419	We zijn nu in de situatie dat veel mensen vertrekken.	0.14
428	Maar hij is mee met de staatsmedia van Azerbeidzjan.	0.21
432	AFP is een van de weinigen journalisten nog in het gebied.	1.01
434	Dus hij kan eigenlijk niet laten zien wat hij echt wil.	0.04
440	Omdat per 1 januari het gebied stopt te bestaan voor de Armenen.	0.08
443	Alle mannen moeten uitstappen en worden gescand met een camera.	0.39
449	Nee, hij probeert wel toestemming te krijgen om daar te kijken.	0.07
450	Het zal nog even duren voordat we die beelden gaan zien.	0.06
452	Peter van Uhm weet als oud-commandant der strijdkrachten als geen ander wat leiderschapskwaliteiten zijn.	0.29
453	In dit boek 'Notities van een Generaal' noteerde hij inzichten die leiders maar ook de samenleving vooruit kunnen helpen.	0.05
454	Daarnaast bespreekt hij in de goedbeluisterde podcast Veldheren samen met oud-luitenant-generaal Mart de Kruif de actuele situatie in Oekraïne.	0.06
458	Omdat er in de flanken van Oekraïne van alles gebeurt.	0.04
460	De partij die heeft gewonnen in Slowakije, Smer, heeft een pro-Russische voorman.	0.07
461	En in de VS zijn miljarden aan wapenleveranties voor nu uit het budget gehaald.	98.2
465	Maar je moet wel kijken wat er in die landen aan de hand is.	0.04
468	In Slowakije is er behoorlijk hard op de trom geroffeld.	0.06
470	Met veel pro-Russische en anti-Oekraïense geluiden.	0.08
473	Als het richting rechtse, nationalistische partijen gaat dan is het toch wel zorgelijk.	0.03
474	Dan hebben we dadelijk een tweede Orban, uit Hongarije.	0.05
478	Biden wil Oekraïne steunen maar vanwege het gepolariseerde klimaat in Amerika zie je dat de extreemrechtse mensen in de Republikeinse partij de situatie als het ware gijzelen.	1.82
479	Ze gijzelen ook de benoemingen van mensen bij defensie.	0.06
480	Ze hebben nu net een economische shutdown voorkomen.	0.07
485	En in Rusland zullen mensen vol verwachting kijken: Als dit zo doorgaat is de kans aanwezig dat de steun aan Oekraïne afneemt.	0.04
486	En als die steun echt fors afneemt, gaat Oekraïne verliezen.	0.13
487	Van president Poetin wordt gezegd dat hij als strategie heeft: Ik wacht een jaar.	0.13
489	In de opiniepeilingen overstijgt hij soms president Biden.	0.05
490	En als Trump komt, dan kan ik dat slagveld makkelijk beheersen.	0.03
493	Poetin zal in het begin hebben gedacht: Ik doe het even.	0.04
498	Hij is op dit moment wel heel erg afhankelijk van China en India.	0.45
501	En hij hoopt dat Trump de lijn doorzet uit het verleden.	0.03
502	En dan zal wat hij niet wilde die westerse eenheid die hij zelf gecreëerd heeft die zou uit elkaar kunnen vallen.	0.05
503	U beschrijft in het boek 42 lessen waar u zelf veel aan heeft gehad.	0.05
505	U beschrijft een luitenant-generaal en die vraagt u om een beoordeling.	0.04
510	Hij verraste mij totaal met dat verzoek om hem te vertellen hoe hij het deed.	0.04
511	Hij zei dat hij een afspraak in de agenda had gezet.	0.06
520	En terwijl we bezig waren kwam zijn plaatsvervanger binnen.	0.03
522	Ik ga niet over jou spreken waar je plaatsvervanger bij is dus ik stond op en zei: Het is goed met jou.	0.05
523	Maar hij zei: Ga maar door, ik heb geen geheimen voor mijn plaatsvervanger.	0.05
527	Ik heb geleerd dat echte loyaliteit niet alleen is kunnen maar ook DURVEN zeggen tegen je baas.	0.04
528	Kunnen heeft te maken met de kwaliteit van je mensen.	0.06
529	Durven is met de sfeer die je als baas ook neerzet.	0.03
531	En dan merk je dat alle termen en kreten van defensie daar ook resoneren.	0.03
533	Dit boek is: Het gaat erom hoe je met mensen omgaat.	0.05
539	In een oorlog is tweede worden niet zo leuk, want dan verlies je hem.	0.05
541	Maar als je plannen aan het maken bent dan moet je soms laten zien: Jongens, ik weet het niet.	0.03
542	Als Commandant der Strijdkrachten zat ik ook in Afghanistan in een zo'n situatie.	0.07
546	Dan komen mensen soms met mooie en rare ideeën maar er komt wel een oplossing uit.	0.03
548	Ik heb u geïnterviewd voor het programma College Tour.	0.06
551	In hoeverre heeft die gebeurtenis uw perspectief ook veranderd?	0.04
554	En toen heeft mijn morele kompas behoorlijk lopen schudden.	0.1
555	Maar samen met mijn vrouw en mijn dochter en de partner van mijn zoon hebben we gezegd van: Als wij nu zouden stoppen of stil zouden gaan zitten dan zouden we niet alleen mijn zoon verliezen maar ook alles waar hij en wij in geloven.	0.12
556	Dus daarom ben ik door blijven gaan, of in ieder geval proberen.	0.06
557	En uiteindelijk ben ik teruggekomen op de plek waar hij stond En uiteindelijk ben ik teruggekomen op de plek waar ik stond en ben ik met dezelfde overtuiging verder gegaan in het leven.	0.12
559	U beschrijft in het boek dat u pas jaren later te horen heeft gekregen dat er iemand was op het ministerie van Defensie die u in deze moeilijke periode beschermd heeft.	0.12
561	Op het ministerie konden mensen niet omgaan met mijn verlies en verdriet.	0.64
562	Als ik eraan kwam, verdwenen mensen van hun bureau.	0.41
566	Maar ik heb ze toen bij de lurven gepakt en gezegd: Doe dat niet.	0.05
567	En maak niet voor mij het besluit dat ik niet in staat ben om een beslissing te nemen.	0.03
568	Dan ga je mijn verantwoordelijkheden wegnemen en kan ik mijn functie niet goed doen.	0.03
571	Maar de man die toen mijn waan van de dag regelde, dat was Ton.	0.11
583	En ik dacht: Als ik iemand vertrouw, dan ben jij het wel!	0.02
585	Hij zei: Samen met mijn Monique, mijn management-assistent Hij zei: Samen met Monique, mijn management-assistent we zorgden dat we er eerder waren dan jij en we zagen aan de manier waarop jij de trap opkwam of je een slechte nacht had gehad.	0.06
587	En dan haalden we soms afspraken uit je agenda die wat minder dringend waren.	0.12
589	En als je dat geweten had dan had je ze uit verantwoordelijkheidsbesef weer terug in de agenda gezet.	0.03
596	Ook over Edith Eger, op zestienjarige leeftijd in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd naar Auschwitz.	0.14
599	Waarom is haar verhaal onderdeel van uw boek geworden?	0.05
600	Mensen moeten beseffen: Uiteindelijk ben je verantwoordelijk voor wat je doet, maar ook wat je niet doet.	0.03
601	En als je keuzes maakt, kies je er soms ook voor om iets niet te doen.	0.05
602	Dan ben je ook verantwoordelijk voor de gevolgen daarvoor.	0.1
603	Je moet dus keuzes durven te maken, je moet lef hebben.	0.04
605	Die wordt vaak achteraf bepaald, dus doe maar dapper.	0.06
606	Dat meisje wordt met haar zus en haar ouders afgevoerd aan het begin van de Tweede Wereldoorlog.	11.85
609	Zij en haar zus proberen te overleven in de kampen.	0.64
618	En deze jongen vrouw besluit het brood te delen met alle mensen in de barak.	32.79
619	Aan het eind van de oorlog worden zij voortgedreven van kamp naar kamp omdat de Russen eraan komen.	11.03
622	En dan komen er een paar vrouwen naar haar toe en die zeggen: Ga door, anders ga je dood.	0.04
625	Maar dan zeggen ze: Jij hebt ons geholpen met het brood.	0.05
629	Ik heb wel eens een situatie meegemaakt waarbij er echt op mij geschoten is.	0.18
631	En ook toen mijn zoon overleden is heb ik een keuze moeten maken, samen met mijn gezin: Hoe ga je verder met je leven?	0.07
634	We zitten nu in een verkiezingssituatie in Nederland.	0.26
635	Lijsttrekkers van partijen proberen om de kiezers naar hun kampen te krijgen om het land te gaan dienen of om te regeren.	4.3
636	Als u naar politiek Den Haag kijkt het vertrouwen van de burger is afgenomen in de politiek.	0.17
639	Ik denk dat het beter kan. Ik heb diep respect voor de mensen die de politiek ingaan.	0.02
640	Je moet onvergelijkbare dingen met elkaar vergelijken.	0.04
643	Ik heb respect voor mensen die hun verantwoordelijkheid nemen.	0.02
646	Maar ik zie dat er in de politiek een verharding plaatsvindt.	0.03
648	Wij hebben een soort onhebbelijkheid als Nederlanders.	0.06
649	Buitenlanders zeggen vaak: Nederlanders zijn blunt, bot.	17.85
654	Wij zien iets en we horen iets en dan onmiddellijk gaat het ratelen in ons brein en we hebben meteen een mening en ook een oordeel.	0.76
656	Want als je iets ziet of iets hoort dan moet je eerst het analyserende deel van je brein gebruiken en proberen te begrijpen: wat bedoel je?	0.05
657	En als je het begrijpt, dan moet je een mening vormen en dan pas oordelen.	0.03
659	Iets zien is niet meteen iets begrijpen en ook niet het goed vinden.	0.03
663	U zegt: Geen front zo belangrijk als het thuisfront.	0.05
666	Als het thuis goed gaat en je zit lekker in je vel dan neem je ook in je werk betere keuzes.	0.08
667	Ik vind het heel belangrijk dat militairen goed in hun vel zitten.	0.04
669	Dus het thuisfront is voor ons heel erg belangrijk.	0.03
674	Want kameraadschap is het kwadraat van vriendschap.	0.22
677	Daarom nemen militairen soms keuzes ten nadele van hun gezin.	0.16
678	En toch, bij defensie of een andere grote organisatie daar vangen we het wel op, maar thuis kan dat niet, daar ben je onmisbaar.	0.19
679	daar vangen we het wel op, maar thuis kan dat niet, daar ben je onmisbaar.	0.13
680	Als jij een baas van een bedrijf bent of een commandant bij defensie en jij maakt jezelf daar onmisbaar dan ben je een risico voor je organisatie.	0.06