Buitenhof 🇳🇱

_id	657ffc36fc9fef76aae1398e
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-18/buitenhof_274/afspelen
description	De nieuwe Tweede Kamer had meteen een drukke week. Het demissionaire kabinet moest diep gaan voor nieuwe steun aan Oekraïne, er was een fel debat over de verkiezingsuitslag, er werd een Kamervoorzitter gekozen en VVD-leider Yesilgöz legde een bommetje onder de spreidingswet. Daarover partijleider van Groenlinks-PvdA Frans Timmermans. * Het zijn onzekere tijden. Wat kunnen we doen om ons niet te laten verlammen door angst? En hoe kunnen we verbinding blijven zoeken in deze donkere dagen? We vragen om raad aan psychiater Dirk de Wachter en psycholoog Paul Verhaeghe. * En de nieuwsfoto met fotograaf Ilvy Njiokiktjien.
datetime	2023-12-17 12:12:00

 

Statements

idx	statement	score
0	888 LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Frans Timmermans, Dirk de Wachter, Paul Verhaeghe en de foto met Ilvy Nijokiktjien.	0.04
1	Dit zijn de gasten van Buitenhof van zondag 17 december.	0.03
3	De nieuwe Tweede Kamer is deze week van start gegaan met een debat over de verkiezingen.	0.05
4	Ook is PVV Tweede Kamerlid Martin Bosma gekozen als de nieuwe voorzitter.	0.1
5	De verkenning tussen PVV, NSC, VVD en BBB is afgerond en kan uitmonden in de formatie van een nieuw rechts kabinet.	0.05
7	Hij kwam terug naar Den Haag met de ambitie om premier te worden en GroenLinks/Pvda de grootste partij te maken.	0.05
8	Ondanks een flinke verkiezingswinst liep het toch anders.	0.1
16	Vooral als er gestemd wordt en je ziet al die handen op rechts omhooggaan.	0.03
20	Is dat het doorbreken van het isolement van de PVV?	0.05
22	Maar net als Wilders is hij niet van plan om van iets wat hij ooit heeft gezegd, afstand te nemen.	0.04
25	Staat dat zijn functioneren als voorzitter in de weg?	0.05
27	Als voorzitter heeft hij altijd heel goed gefunctioneerd.	0.43
29	Maar een Kamervoorzitter is meer dan een technisch voorzitter.	0.18
30	Hij moet de Nederlandse bevolking als geheel vertegenwoordigen.	0.04
35	Als hij het heeft over nationaalsocialisten dan zet hij 'nationaal' tussen haakjes.	0.05
38	De eerste slachtoffers van de nazi's waren de socialisten.	0.87
40	Hij heeft met Wilders altijd gezegd dat Khadija Arib geen Kamervoorzitter kon zijn omdat zij van Marokkaanse afkomst is.	0.73
43	Hij komt wel heel makkelijk weg met: 'ik wil niet reflecteren op 'kopvoddentaks' en 'minder, minder, minder'.'	0.04
44	Ik vind het opvallend dat hij niet wordt aangesproken hierop door zijn toekomstige coalitiepartners.	0.31
47	U heeft zetelwinst behaald, maar voelde het als een overwinning?	0.17
48	Op zo'n verkiezingsavond is de eerste indruk een indruk die heel lang blijft hangen.	0.05
49	Onze eerste reactie was er één van ontzetting en verdriet over de winst van de PVV.	0.02
50	Het zou wel gek zijn als wij op dat moment onze verkiezingswinst hadden gevierd.	0.05
51	U was in shock, we hoorden een tijdje niets van u. U was in uw eigen woorden 'ontzettend verdrietig op de verkiezingsavond'.	0.05
52	De mega-overwinning van de PVV was voor u een grote klap.	0.05
55	Een aantal Europese landen gaan aanschurken tegen radicaal rechts.	0.29
57	Ik zag in Nederland juist een andere beweging, naar het midden toe.	0.03
60	Ja, in het begin van de campagne was echt de sfeer: Maak wat minder ruzie en ga eens de diepte in.	0.05
63	Er zit veel onbehagen in de Nederlandse samenleving.	0.05
64	Maar als we een week eerder verkiezingen hadden gehad was de uitslag misschien heel anders geweest en een week later ook.	0.18
70	Wat is volgens u de belangrijkste reden voor die mensen geweest om op de PVV te stemmen?	0.07
72	De kranten staan vol met mensen die precies weten hoe het zo is gekomen.	0.07
74	Maar ik denk wel dat een grote rol heeft gespeeld bij veel mensen: 'Het systeem werkt niet meer voor ons.'	0.07
76	Ik denk dat dat een grotere rol heeft gespeeld dan we misschien denken.	0.03
77	En vervolgens dat wij te veel zijn geïdentificeerd wij, GroenLinks-Partij van de Arbeid, met het systeem.	0.05
78	En niet gezien worden als een alternatieve partij die het systeem wil veranderen.	0.04
81	Is het ook niet zo dat de voorstellen die u had dat de mensen die niet voldoende vonden?	0.05
82	Of dat men dacht: Is ons lot wel in goede handen bij GroenLinks-Partij van de Arbeid als het gaat over klimaat, de zorg, in de steek gelaten worden?	0.05
84	Ik denk dat wij mensen geconfronteerd hebben met een toekomst waar ook veel onzekerheden inzitten.	0.03
86	De klimaatcrisis het internationale veld dat heel onzeker is.	0.04
89	Maar we zijn te weinig aan die antwoorden toegekomen in de debatten.	0.03
90	De politieke concurrentie zat veel meer op één lijn: 'We hebben het niet over de toekomst, maar brengen de zaak terug naar het verleden.	0.06
92	Ik denk wel dat we hebben bijgedragen aan de onzekerheid door niet weg te blijven bij de discussie over de toekomst.	0.03
93	Maar het is integer om de uitdagingen van de toekomst te benoemen en hopelijk ook oplossingen aan te dragen.	0.03
94	U zegt dat het uw plicht is om naar de toekomst te kijken als sociaaldemocraat.	0.05
97	Dan moeten die ideeën en voorstellen wel weerklank vinden.	0.03
98	Zeker als je het hebt over klimaat, dan zeggen mensen misschien: De subsidies voor elektrische auto's en zonnepanelen kwamen bij de hogere inkomens terecht.	0.25
99	Het interessante is dat de kern van ons programma op klimaat was: En nu alles zetten op de sociale huursector en zorgen dat die mensen beter geïsoleerde huizen krijgen.	0.24
103	Maar de kern van de vraag die ik ook heb, is: Waarom hebben mensen niet gezien Waarom is het beeld blijven hangen dat het klimaatbeleid is voor de Teslar-rijder en de tofu-eter.	0.04
104	We hadden moeten laten zien dat voor hen de energierekening echt omlaag ging.	0.11
106	René Cuperus, auteur van de 'Atlas van afgehaakt Nederland', zei onlangs in de Telegraaf: Het is veelzeggend dat de PvdA, ooit de partij van de arbeiders woensdag winst boekte in Bloemendaal en enorm verloor in Oude Pekela.	0.32
109	Ja, maar op dit moment zijn er heel veel mensen die ons te veel zien als onderdeel van het systeem.	0.07
112	Bij een partij als de PVV zit ook iets revolutionairs.	0.03
114	Alleen, de mensen zijn in de afgelopen 13, 14 jaar de hervormingen niet meer gaan zien of niet voor hen gaan zien.	0.3
116	Laten zien dat onze voorstellen leiden tot verbetering.	0.03
117	En dan maar zien of kiezers willen terugkomen bij ons.	0.03
118	Dit kaartje van de Volkskrant analyseert waar de mensen op jullie hebben gestemd.	3.54
121	In de grote studentensteden, dat zijn de hoger opgeleiden.	0.05
124	Dan bent u wel veel van uw traditionele achterban kwijtgeraakt.	0.06
128	Maar wat ons allemaal zorg zou moeten baren is dat een deel van het electoraat.. dat vooral via de rechtse partijen nu bij Wilders is aangeland denkt dat Wilders met zijn plannen oplossingen biedt.	0.12
131	Zit die oplossing in grenzen dicht of uit de EU stappen?	0.05
133	Moeten we in de toekomst soms iets verwachten van Poetin?	0.06
139	Voor ons is die discussie geen probleem maar je moet de discussie niet verengen tot asielzoekers.	0.03
142	Mensen die naar Nederland komen om te werken of om te studeren.	13.88
143	Veel van de problemen in ons land zijn een gevolg van ongereguleerde arbeidsmigratie.	10.3
144	En dan moet je je niet afvragen: Hebben we die mensen nodig?	0.04
145	In bepaalde sectoren vind je mensen in Nederland niet meer.	0.13
149	Maar hebben we bijvoorbeeld nog wel de slachthuizen nodig in Nederland?	0.06
150	Het verhaal dat bij de kiezer beklijft is dat niet.	0.03
152	Het is ook het verhaal waarmee Omtzigt de boer op is gegaan.	0.05
154	Kijk, de vraag is: Kun je politiek alleen nog maar met slogans bedrijven?	0.04
156	Ik vind, politici moeten vasthouden aan reële oplossingen.	0.03
160	De partij die was opgericht om de lagere klassen te dienen.	0.04
161	Het is een volstrekte ontkenning van onze geschiedenis om alleen maar te spreken over de laagste klassen.	0.04
162	Het is altijd een alliantie geweest van hoger opgeleiden en mensen die praktisch geschoold zijn.	0.04
165	En die heeft ook te maken met het feit dat we in onze samenleving te veel zijn gaan denken en leven in bubbels.	0.16
169	In de westerse samenleving is er een gebrek aan inzicht in hoe de ander leeft.	0.17
172	We moeten de bubbels doorbreken en solidariteit activeren.	0.04
175	De Spreidingwet-rel is bijvoorbeeld de nieuwe werkelijkheid in Nederland.	0.17
177	Doe de stem van de mensen niet af als: De mensen hebben daar niet voor gestemd.	0.05
178	De mensen zijn slim en weten precies op wie ze stemmen.	0.11
179	Mensen die op Wilders stemmen, weten precies waar ze voor gekozen hebben.	1.76
181	De andere drie partijen die met hem een coalitie gaan vormen zijn met andere programma's naar de kiezer gegaan.	0.05
182	Mijn hoop is dat ze wel vasthouden aan hun eigen programma.	0.03
183	En niet meegaan met alles wat Wilders vraagt omdat hij de grootste is geworden.	0.05
186	De grootste partij heeft bij de formatie de leiding met als gevolg dat de andere partijen zich richten naar de grootste partij.	0.06
188	Er is nu voor het eerst een grootste partij met trekjes die een bedreiging zijn voor de democratische rechtsstaat.	4.71
189	Anders hoefden ze daar niet over te praten in de formatie.	0.04
190	En dus hoop ik dat we kunnen rekenen op BBB en NSC en VVD dat zij de democratische rechtsstaat bewaken.	0.13
194	Als je zegt: Ik sta voor rechtstatelijkheid principes maar ik neem geen afstand van zoiets als 'kopvoddentaks' dan zet je toch een deel van de Nederlanders apart.	0.04
195	Wilders zegt: 'Als een moslim zich aan de wet houdt, dan zal ik hem als Nederlander behandelen.'	0.09
196	Met die uitspraak laat Wilders al zien dat hij ze beschouwt als andere Nederlanders.	0.15
197	Want dat zegt hij over een Limburger of een Amsterdammer niet.	0.1
198	Dat onderscheid tussen mensen in dit land moet niet onderdeel gaan vormen van de politieke logica van de nieuwe coalitie.	0.04
199	Het ondermijnen van de democratische rechtsstaat begint en eindigt met de grondwet.	0.06
201	Alles wat zij hebben gedaan het muilkorven van de pers, het ontslaan en pesten van rechts Ziet u dat hier gebeuren?	0.04
203	Maar je moet niet de illusie hebben dat het ondermijnen van de democratische ethos alleen maar te maken heeft met de wet.	0.03
205	Het heeft ook te maken met een ethische houding en hoe je met andere instituties omgaat.	0.04
206	Zoals dat de Tweede Kamer zegt dat de Eerste Kamer een wetsvoorstel niet mag behandelen.	0.09
208	Maar dit vuur en deze felheid, hadden we die niet moeten zien tijdens de campagne?	0.05
210	Terwijl na het eerste debat tegen mij werd gezegd: Hij is te fel.	0.04
214	Het buitenland was nauwelijks in de campagne aanwezig.	0.81
217	Poetin is een rechtstreekse bedreiging voor onze manier van leven.	86.9
218	In 2018 zei Wilders nog: 'Ik ga Poetin laten zien dat Rusland vrienden heeft' 'en dat er ook in Nederland patriotten zijn.'	0.1
220	Veel slimme populisten op rechts, zoals Wilders en Le Pen hebben meteen Poetin afgezworen toen hij Oekraïne binnenviel.	0.66
224	Denk aan de hele oorlog tegen de gay-gemeenschap in Rusland.	0.05
225	Vroeger had men daar helemaal geen probleem mee in Rusland.	0.03
228	Geen overeenstemming over een financieel steunpakket voor Oekraïne.	2.79
233	De meeste Europese leiders weten donders goed dat onze eigen manier van samenleven op het spel staat.	0.04
238	Er ligt nu een pakket op tafel van 61 miljard dollar in Amerika.	0.06
240	De Europeanen zullen Oekraïne niet in de steek laten.	0.04
241	De Europeanen zullen Oekraïne niet in de steek laten.	0.04
246	Verkiezingen in Nederland met een uitslag die je opmerkelijk kunt noemen.	0.03
247	Ook in allerlei andere landen, ook Zuid-Afrika daar kom je net vandaan.	0.27
250	In meerdere landen zijn volgend jaar belangrijke verkiezingen.	0.1
254	Ze zijn heel erg corrupt, maar winnen toch ieder jaar de verkiezingen.	0.35
259	Ik heb al eerder een documentaire hierover gemaakt.	0.07
261	Zij zijn geboren rondom de afschaffing van apartheid.	0.07
262	Dit lijkt een heel vrolijke foto maar de trieste werkelijkheid is dat al deze jongeren een opleiding hebben afgemaakt en allemaal geen baan kunnen vinden.	26.04
263	De meeste jongeren in Zuid-Afrika kunnen geen baan vinden.	99.08
268	Als ik in Zuid-Afrika ben geweest, denk ik altijd: Wat is het hier toch goed geregeld.	0.05
271	De jongen links op de foto vertelde me dat ze allemaal geslaagd zijn voor hun examens maar dat ze geen baan kunnen vinden en waarschijnlijk de criminaliteit in gaan.	1.17
272	Ze hebben dagelijks een gevecht om geld te verdienen.	0.07
275	Grote delen van het land worden afgesloten daarvan.	0.08
277	Een andere foto die je daar gemaakt hebt is ook een heel aangrijpende.	0.05
282	Hij is neergeschoten omdat hij in de criminaliteit belandde.	96.39
283	Ik volg 30 jongeren een daarvan is er één neergestoken in 2019 en één doodgeschoten.	0.23
284	Dus ik word steeds minder hoopvol over Zuid-Afrika.	0.03
285	Vorige week bij een lezing was er een anti-apartheidsstrijder zei: Het land ligt op zijn gat, het gaat heel slecht, het is heel corrupt maar we hebben tenminste een land waarin we vrij zijn.	0.15
286	Waarin we zelf keuzes kunnen maken en democratie is.	0.04
291	Vanmiddag in Museum Hilversum om drie uur Dan praten we hier verder over en mensen zijn van harte welkom.	0.03
294	Klimaatverandering, migratie, oorlogen Het maakt onzeker over de toekomst.	0.14
295	Bij elke verkiezing wint er weer een andere partij.	0.07
296	We lijken op drift en staan vaker lijnrecht tegenover elkaar.	6.85
297	Onzekerheid, angst misschien, in een snel veranderende wereld.	0.03
300	Dit vragen we, in de dagen voor de kerst ook met een zekere hoop op een troostend antwoord aan twee bekende Vlaamse zielenknijpers, schrijvers ook.	0.02
301	Psychiater Dirk de Wachter en psycho-analyticus Paul Verhaeghe.	0.09
303	Meneer de Wachter, u was precies een jaar geleden bij ons.	0.06
305	We spraken over hoe het voor u is om te leven met ongeneeslijke kanker.	0.25
308	Het gaat zo goed als het kan. Ik ben blij dat ik hier opnieuw te gast mag zijn.	0.04
311	Maar wat mij het meest troost is dat mensen getroost worden door mijn woorden.	0.05
317	Er is een mooie uitspraak: Er is een tragedie voor nodig om mensen bij elkaar te brengen.	0.04
319	Wat daar bevinden zich misschien wel de kanariepieten in een kolenmijn.	0.29
320	De mensen die als eerste zeggen dat ze bang of onzeker zijn.	0.05
324	Die zich heel erg aan de rand overleven in een wereld die voor hen vaak erg angstwekkend is.	0.18
325	Er zijn oorlogssituaties en klimaat, al die thema's dat is ook de inhoud van waanachtige denkbeelden en angsten, hangt hallucinaties.	0.04
326	De psychiatrische problematiek bevindt zich midden in de wereld en niet buiten die wereld.	0.99
327	Ik zeg vaak tegen mijn assistenten: Luister goed, want het zijn dingen die voor u van belang zijn.	0.04
328	Het zijn mensen met gevoeliger sprieten die eerder zeggen dat zij zich niet goed voelen terwijl wij achterover zitten en doen alsof er niks aan de hand is.	1.37
331	Het gaat niet meer over wat we tot 40 jaar terug nog konden beschouwen als ziektebeelden en uitzonderlijke stoornissen.	0.32
332	Ik kijk naar de resultaten van jullie Trimbos Instituut.	0.05
333	Een van de vier mensen loopt risico op psychologische problematiek.	74.74
334	Een van de vier mensen loopt risico op problematiek.	0.05
335	Ik denk dat het woord psychiatrisch of psychologisch niet meer van toepassing is.	0.03
339	Dingen, angsten, onzekerheden die met je bestaan te maken hebben.	0.05
340	Het bestaan en de verhouding tot de ander en de anderen.	0.03
345	Je hoort het om je heen, mensen worden somber van het nieuws Je hoort het om je heen, mensen worden somber van het nieuws van alle bedreigingen, international ook, van alle bedreigingen, internationaal ook.	8.6
347	Ja, natuurlijk, het is moeilijk om dat niet te zijn.	0.03
348	Maar ik heb het grote geluk gehad om in mijn jeugdjaren goed ondersteund te zijn.	0.06
349	Dat maak ik dat ik ook in die lastige tijden altijd wel verbonden kan blijven en hoopvol.	0.03
352	Maar toch even, de dreiging die sommigen voelen voelt u dat ook?	0.04
354	Maar als ik het vergelijk met 10 jaar terug dan ben ik nu iets minder somber dan toen.	0.1
355	Het klinkt gek want het lijkt alsof de problemen alleen maar toegenomen zijn.	0.03
356	Maar wat vooral toegenomen is, is de bewustwording.	0.06
357	Steeds meer mensen zijn zich bewust van een aantal problemen waar ze tien jaar geleden nauwelijks bij stil stonden.	2.88
358	Dat heeft te maken met het feit dat ze het zelf ervaren of dat de berichtgeving meer begint door te dringen.	0.05
361	En die verbinding zorgt ook voor stappen in de richting van verandering.	0.06
364	Maar ik ben minder somber dan 10 jaar geleden in die zin.	0.03
366	De titel verklaart de inhoud treffend: 'Onbehagen'.	0.03
368	Goh, het woord onbehagen is natuurlijk een zeer ruime vlag.	0.03
370	De vraag daarbij, om te antwoorden op uw vraag, is: in welke mate zijn we ervan overtuigd dat we er zelf iets aan kunnen doen?	0.08
371	Als onbehagen wordt gekoppeld aan machteloosheid dan heb je best een probleem.	0.03
372	Als het gekoppeld wordt aan: misschien kan ik dit of dat doen dan sla je er anders tegenover.	0.03
373	En ik vrees dat het vandaag de dag gekoppeld wordt aan onbehagen.	0.03
374	Even terugkoppelen naar de verkiezingen hier waar we het over hadden.	0.03
377	De mensen hebben door dat we te maken hebben met een systeemfout.	0.22
378	Een systeemfout kun je alleen maar veranderen door het systeem aan te pakken.	0.05
381	Daarbij zien we dat de maatschappij waar een toenemende maatschappelijke ongelijkheid ontstaat dat daar allerlei neveneffecten ontstaan.	0.73
386	Ziet u het ook zo, het onbehagen en het ontstaan van het onbehagen door de vrije marktwerking?	0.05
387	Door te lang verwaarlozing van degenen die zich zo'n zorgen maken?	0.05
389	Ik zie dat onze maatschappij soms wat zelfgenoegzaam wordt en heel fundamentele pilaren van de menselijkheid dreigt te verwaarlozen.	0.04
390	Die fundamentele pilaren zijn de zorg, het onderwijs en de cultuur.	0.11
391	En er lijkt een soort sfeer te zijn dat dat secundair wordt.	0.02
392	Inderdaad, een soort consumptionistisch denken waarin alles maakbaar is.	0.03
393	En de fundamentele dingen In de coronatijd werd dat ook duidelijk.	0.04
394	De zorg, het onderwijs, jonge mensen de tools geven in het leven en cultuur, dat is ook heel belangrijk.	0.03
395	Dat hangt natuurlijk samen met de politieke systemen.	0.04
397	Investeer in zorg, onderwijs en cultuur en zie hoe dat verbindingen creëert, hoe dat bewustzijn creëert.	0.08
398	De jongere generatie lijkt daar soms zich wel wat in te vinden.	0.03
401	Er zijn ook jonge mensen die zich tot extreme standpunten keren waar ik ook een beetje ongerust over ben.	0.07
402	Laten we het hebben over de meer extreme kant van onvrede.	0.03
403	Complottheorieën, zeker sinds covid hebben ze zich razendsnel verspreid.	86.39
408	Het hangt af van de achtergrond en voorgeschiedenis van iemand.	0.1
409	Neem mensen die zeggen dat covid is ingezet als biowapen.	0.16
410	En dat vaccinaties er zijn geweest om ons te controleren.	0.28
415	Je moet de angst ernstig nemen, dat zeker en dan samen met die man of vrouw op zoek gaan: Hoe is die angst vertakt en hoe is hij of zij uiteindelijk uitgemond bij een geruststellende verklaring.	0.03
420	Een aantal van mijn patiënten met een psychotische kwetsbaarheid komt ook met de inhoud van deze gedachten.	0.2
424	Dan gaat het niet over uren maar in mijn praktijk gaat dat over vele jaren soms.	0.06
425	Je luistert en zegt: Ik ben het niet met u eens eigenlijk maar vertel waar dat vandaan komt, enzovoort.	0.04
426	Het bijzondere is dat sommige van deze mensen graag komen.	0.06
427	Want ze zeggen: Hier is tenminste nog iemand die naar me luistert en me niet belachelijk of gek noemt.	0.16
429	Is dat misschien ook de manier waarop je dat als familielid zou moeten doen?	0.05
430	Als er iemand in je familie meningen heeft waar je het zelf niet mee eens bent?	0.05
432	Ik zie mensen met hele uiteenlopende conflictueuze denkbeelden samen in mijn kamer, als dat tenminste lukt.	0.02
434	Dan probeer ik een context te creëren waarin samen geluisterd kan worden naar heel verschillende standpunten.	0.03
438	Soms wordt er gevloekt en getierd in mijn praktijk.	0.12
440	Meestal is het voordeel van een neutrale context dat men beleefd en rustig blijft.	0.03
441	Maar mensen uitnodigen en het verschil proberen aan bod te laten komen.	0.02
443	Zelfs indien dat eigen gelijk, ook vanuit mijn standpunt wetenschappelijk juist is, of ethisch juist is enzovoort.	0.04
444	Afwijkende standpunten toch respectvol proberen te benaderen.	0.03
447	Het klinkt mooi, maar in de praktijk is het misschien heel moeilijk.	0.02
448	Ook binnen vriendschappelijke relaties of familiesituaties.	0.08
449	Is er ook een ondergrens, dat je zegt: Wacht even, nu ga je te ver.	0.19
452	Als je bijvoorbeeld een discussie hebt over Covid of als het gaat over Israël en Gaza.	0.04
454	Is er een moment waarop je zegt: Nu houdt mijn begrip op?	0.03
456	De ondergrens in discussies is als het gaat over wettelijkheid.	0.08
457	Als iemand begint over misbruik, dan schakelen we de wet in.	0.12
459	Een behoorlijk deel van mijn patiëntenpopulatie zijn mensen met een joodse achtergrond.	9.13
460	Vaak seculiere mensen, maar soms ook zeer gelovige mensen.	0.09
461	Ja, dan luister ik en dan hoor ik dat soms de oplossing ver weg is, ik zal het zo zeggen.	0.02
462	En dan is het natuurlijk niet aan mij in mijn praktijk omdat te gaan aankaarten.	0.03
464	En dan probeer ik toch Ik heb ook binnen de Joodse wereld een aantal contacten.	0.05
465	Een aantal mensen in Israël ook, die zeker zeer bereid zijn om zelfs na deze verschrikkelijke dingen de dialoog aan te gaan en terug weer, hoe moeilijk ook, te proberen.	0.03
468	Mensen die nu een beetje verschoten zijn, achteruit zitten.	0.04
469	Maar daar moet het over gaan: Hoe kunnen we terug verbinding maar ook daar moet het gaan om naar elkaar luisteren en weer hoopvol worden.	0.03
470	Het mooie is dat de geschiedenis bewijst dat het kan. Ik ben opgegroeid in de jaren 70, toen de oorlog in Vietnam een onmogelijkheid was.	0.33
472	Ik ben daar recent op bezoek geweest het is nu een dynamisch land met mooie initiatieven.	0.05
476	Meneer Verhaeghe, u zei net iets over dat onbehagen en over het feit dat we beter op de hoogte zijn over dingen die gebeuren, tegenwoordig we zijn ons meer bewust over de bron van het onbehagen.	0.08
477	Kunnen we daardoor misschien nu minder goed relativeren?	0.06
478	Door het feit dat er meer mee geconfronteerd worden worden we daar ook een stuk emotioneler over.	0.05
480	Maar als je het eenmaal beseft, de vraag is welke gevolgen er dan aan gegeven worden.	0.04
481	Dan kun je ook de vraag stellen: In welke oorzakelijkheden gaat men denken?	0.04
483	In Europa zie je dat het onbehagen gekanaliseerd wordt naar oorzaken die er eigenlijk nauwelijks mee te doen hebben.	0.05
486	Vreemdelingen bijvoorbeeld, immigratie Europa is vaak de grote boosdoener.	1.2
487	Als we die maar wegkrijgen, dan wordt alles net weer zoals vroeger.	0.03
489	Terug naar vroeger toen al die veranderingen nog niet aan de orde waren.	0.11
491	Helaas is er een grote groep mensen die daarvoor valt.	0.08
492	om die mensen de juiste informatie aan te bieden of bij die mensen te geraken met de juiste informatie.	0.02
493	Dus hier kom je ook weer bij de alternatieve feiten.	0.11
494	En het feit dat sommige mensen gewoon niet meer op een informatieve manier met elkaar in contact staan.	0.06
497	Dat moet je er de sociale media bij nemen, de algoritmes.	0.05
498	Dan moet je de polarisatie erbij nemen het feit dat we elkaar veel minder ontmoeten.	0.05
499	Voor je het weet zitten we allemaal in een eigen digitale bubbel.	0.03
501	Dat is nog een karikatuur, maar het gaat wel flink in die richting.	0.02
502	Het is het laatste gesprek in Buitenhof aan het einde van het jaar.	0.03
503	Ik wil ook graag praten over welke kant je kunt opgaan als je dit voor jezelf zou willen oplossen.	0.04
504	Wat kun je doen om de angst, de onzekerheid de somberheid die er misschien is tegen te gaan?	0.06
505	Ik zei straks al, een belangrijk onderdeel van onbehagen is het gevoel van machteloosheid.	0.04
506	En dan hoor je, als mensen erover praten, altijd hetzelfde: Ik weet wel, die klimaatverandering en die ongelijkheid maar wat kan ik daaraan doen?	0.04
510	Nee, maar het is al een affect van dit soort maatschappij dat wij ervan overtuigd zijn geraakt dat IK dat moet oplossen.	0.09
513	De beste manier om hiermee om te gaan is dat je andere mensen zoekt, minimaal twee andere mensen bij wie die bewustwording ook al aanwezig is en samen nadenken: Wat kunnen wij met ons drieën of eventueel met vieren of vijven, heel concreet doen?	0.03
514	Binnen onze wijk, op de werkvloer in onze omgeving iets bijdragen aan die zaak waar we ons bewust van zijn?	0.05
516	Het begint historisch gezien altijd met groepjes die klein zijn.. en die zich uitbreiden en andere mensen aantrekken.	0.09
519	Denk je echt dat drie of vier mensen iets kunnen veranderen?	0.05
520	Denk je echt dat drie of vier mensen iets kunnen veranderen?	0.05
522	Grote revoluties zijn historisch vaak op grond van revolutie.	0.1
524	Er zijn groepen burgers, vaak begint dat met één individu groepen burgers stappen naar de rechter en zeggen: Wij klagen onze overheid aan.	0.05
525	Want de regering doet dit en dit, en dat gaat tegen de algemeen belang.	0.16
527	Ondertussen zijn er ook al burgerss die multinationals aanklagen.	0.09
528	Ondertussen zijn er ook al burgers die multinationals aanklagen.	0.08
529	Dit wordt een hele belangrijke test voor de stabiliteit van ons systeem, voor de scheiding der machten.	0.03
530	beslissingen van de rechtbank naast zich neerleggen.	0.03
533	Als je het hebt over het grote onbehagen de onzekerheid in deze wereld en het idee dat je misschien niet gezien wordt.	0.03
534	Ga het zelf regelen, verenigen in een groep en ga naar de rechter.	0.02
536	Ik denk dat wat eerder gezegd werd, ook heel belangrijk is: Herstel de verbindingen.	0.03
538	Ik kan als sociaalemocraat alleen dingen verbeteren als er weer verbindingen komen tussen de verschillende groepen.	0.05
539	Anders wordt de behartiging van belangen heel particulier.	0.11
542	Het besef moet komen dat er solidariteit moet komen tussen inkomensgroepen.	0.04
543	Er zijn steeds meer energiecorporaties die lokaal ontstaan van mensen die zeggen: Wij gaan samen voor een paar windmolens zorgen en die stroom is dan voor ons.	0.08
544	Dat levert ons iets meer op dan het kost en dan kunnen we weer andere mensen helpen.	0.19
545	Dat soort dingen zie ik ontstaan in de samenleving.	0.02
550	Heel concreet in de kersttijd: Nodig iemand uit van wie je weet: die mens zit alleen en heeft het moeilijk.	0.03
551	De buurman, een familielid dat je lang niet gezien hebt, weet ik veel.	0.53
552	Op mijn boek zijn veel reacties van mensen die zeggen: Dat is allemaal goed en wel, maar u bent goed omringd, u hebt uw vrouw.	0.06
554	Heel veel mensen zijn eenzaam, eenzaam en verlaten.	1.6
555	Het is een kleine moeite om zelf in uw eigen omgeving even na te denken: Wie kennen wij die nu met kerst alleen zit?	0.04
556	Want wat levert het je op als je het kleine goede doet?	0.06
560	Het is geen opoffering, maar het is het gevoel: Het is zinvol.	0.02
561	Het is een soort geluksgevoel dat veel fundamenteler is dan een duur pakje.	0.21
562	Dan levert het toch iets op, namelijk het geluksgevoel.	0.03
564	Wat ik nu doen voor iemand anders zal later iemand anders voor mij doen.	0.03
566	U zei net dat u ook wel eens somber bent over wat er allemaal in de wereld gebeurt.	0.08
568	Waar put u nou hoop uit, zo aan het eind van het jaar?	0.05
572	door mij te engageren, door ondanks gebrek aan energie te zeggen: Maar integendeel, voor mij werkt het zo door mij te engageren, door ondanks gebrek aan energie te zeggen: Ik zal er nog maar eens een keer gaan.	0.02
575	Dit verhaal breng ik, als ik even nadenk al zo'n 12 jaar, misschien iets meer.	0.05
576	In het begin was er nauwelijks belangstelling voor en er was maar een kleine groep mensen die op een of andere manier daarin mee ging.	0.16
578	Dat er andere denkers zijn, die hetzelfde met andere accenten naar buiten brengen, en dat het groeit.	0.08
580	Dat het onbehagen er is, of Dat we te maken hebben met een systeemfout.	0.03
582	Het helpt niet om nog een blik therapeuten open te trekken.	0.06
587	Meer aandacht voor pijlers De als onderwijs, zorg en dat soort zaken als onderwijs, zorg en dat soort zaken Nee, nee, nee.	0.03
588	Als men daar het accent te veel oplegt, is dat een foute insteek.	0.04
589	Dat betekent niet per se dat we de zorg moeten versterken.	0.04
590	Nee, we moeten zorgen dat we minder zorg nodig hebben.	0.04
591	We zien in de afgelopen jaren dat er steeds minder mensen en vooral veel jonge mensen, uitvallen.	1.06
592	Door steeds meer zorgverstrekkers toe te voegen lossen we het probleem niet op.	0.03
599	Maar als je daar nu mee van start gaat zijn we over 15 jaar een stuk verder.	0.16
602	In de geschiedenis van de mensheid is 15 jaar niet veel.	1.09
603	Deze systeemfout is in pakweg 20 jaar tijd geïnstalleerd.	0.05
604	Dus als we dat in 15 jaar weg kunnen nemen Dan valt het nog best wel mee.	0.03