Buitenhof 🇳🇱

_id	661bc544d60c8cad5b8adc23
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-19/buitenhof_290/afspelen
datetime	2024-04-14 10:14:00
description	De Nederlandse veiligheidsdiensten waarschuwen al jaren dat China de grootste dreiging is voor onze economische veiligheid. China is ook een belangrijke handelspartner en bron van essentiële grondstoffen. Tweede Kamerleden Ruben Brekelmans (VVD) en Jan Paternotte (D66) over hoe het Westen zich moet beschermen tegen Chinese spionage. * De AEX is ongekend hoog en de huizenmarkt weer oververhit. Een analyse van econoom en columnist NRC Marike Stellinga en Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten. * Weten we nog wel waar ons voedsel vandaan komt? Fotograaf Kadir van Lohuizen onderzocht de wereld achter ons eten. * De nieuwsfoto: Cigdem Yuksel.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Rob Vreeken Ruben Brekelmans, Jan Paternotte, Arnoud Boot, Marike Stellinga Kadir van Lohuizen en de foto met Cigdem Yücksel.	0.12
1	Dit zijn de gasten van Buitenhof van zondag 14 april.	0.01
3	De vergeldingsaanval van Iran op Israël van vannacht heeft voor zover bekend geen dodelijke slachtoffers geëist.	99.99
5	Kan het leiden tot nog verdere escalatie in het Midden-Oosten?	0.01
6	Bij mij aan tafel buitenlandvoerders van de VVD en D66 Ruben Brekelmans en Jan Paternotte.	0.01
10	Het is wel de grote vraag: Hoe groot zal de escalatie worden?	0.01
12	Ik denk dat wat nu op tafel ligt dat er druk wordt overlegd met de Amerikaanse regering.	0.04
13	De Amerikanen doen erg hun best om te de-escaleren.	0.02
15	Men wil niet het conflict over de regio laten verspreiden.	0.01
22	De New York Times meldt zojuist: De confrontatie is nog niet over, volgens de Israëlische legerleiding.	0.38
23	Leger, politiek en samenleving in Israël zullen die de oproep tot matiging pikken?	0.01
24	Ik denk dat er in de samenleving een grote roep is om te vergelden.	0.01
25	Dat speelt ook in de regering, dat hebben ze aangekondigd.	0.02
29	Ze weten niet waar de raketten vandaan zijn gekomen.	0.63
31	In hoeverre de poging van de Amerikanen om te matigen effect zullen hebben dat durf ik niet te zeggen.	0.01
32	De opstelling van de Arabische wereld, de omringende landen wat kun je daar nu over zeggen?	0.01
34	Jordanië heeft haar luchtruim gesloten de afgelopen nacht.	99.93
35	Ze hebben Fransen en Britten toegestaan om raketten en drones uit de lucht te halen.	99.98
36	Aan de andere kant staan ze pal achter de Palestijnen in Gaza.	0.04
37	Binnen dat hoofdstuk Gaza willen ze niet gezien worden als een bondgenoot van Israël.	0.01
38	Aan de andere kant ze hebben ook geen zin in een regionale oorlog.	0.01
40	Ze zitten tussen twee tegengestelde krachten en daarin is het lastig opereren.	0.07
43	En je moet ook concluderen dat Netanyahu de VS weer aan zijn zijde lijkt te hebben.	0.25
44	Hij heeft de Amerikanen precies waar hij ze hebben wil.	0.01
45	Ik weet niet of dat de opzet was van de aanval op de ambassade in Damascus.	0.29
47	Maar Biden spreekt nu weer zijn onverkorte steun uit voor Israël.	0.02
49	Biden zegt nu tegen Netanyahu: Die winst heb je binnen.	0.03
54	Of die reactie van Israël zal meevallen of tegenvallen.	0.01
57	Gaan we nu naar Ruben Brekelmans van de VVD en Jan Paternotte van D66.	0.03
61	Er zijn weer miljoenen Israëli's die vannacht de schuilkelder in moesten vluchten.	99.98
63	Deze aanval was al ongekend in ieder geval dat het direct vanuit Iran kwam.	0.2
64	Er zijn wel eerder milities die aanvallen hebben ingezet op Israël.	0.03
67	Het enige die belang heeft bij een grote regionale oorlog daar is Rusland.	36.99
71	Deze reactie op de aanval op Damascus is een ongekende escalatie.	0.01
72	Er zijn ook een aantal veiligheidswaarborgen ingebouwd.	0.01
75	De Amerikanen, Britten en Jordanië hadden de mogelijkheid om de raketten te onderscheppen.	0.03
77	Ze hebben enkele tientallen raketaanvallen uitgevoerd.	0.01
85	De vraag is wat dit teweegbrengt in de Israëlische regering.	0.01
86	Misschien zeggen ze: We willen dit vergelden en Iran verder afschrikken.	0.01
89	Dus ik hoop op druk vanuit de VS. Hopelijk zal de druk vanuit de VS deze keer effectief zijn.	0.01
90	Er wordt door Netanyahu nauwelijks geluisterd naar de VS. Ook de aanval op de ambassade in Damascus was ongekend.	98.82
92	Ik denk dat Israël als je een aanval op een ambassade richt wat in strijd is met het internationaal recht dat je weet dat er een reactie vanuit Iran volgt.	0.05
101	Ik wil nog wel formeel opmerken Israël heeft die aanval niet opgeëist.	0.04
103	Ik denk wel dat Israël bewust hiermee een grens is overgegaan.	0.01
105	Maar dat wil niet zeggen dat de actie van Iran gerechtvaardigd is volgens het internationaal recht.	0.06
106	De meeste westerse landen hebben deze aanval direct veroordeeld.	0.02
116	Er is dus minder schade veroorzaakt dan met de aanval op Damascus.	99.87
118	De hoop van de VS is dat Israël niet verder escaleert.	0.01
120	Extra interessant is het tumult over de F 35's de vliegtuigen van Israël.	0.32
121	De Nederlandse rechter heeft gezegd: Nederland moet geen onderdelen meer leveren voor deze vliegtuigen.	0.05
124	Ik vond het leveren van reserveonderdelen kortzichtig.	0.01
130	Wij mogen niet bijdragen aan de export van de F-35 onderdelen als je het risico hebt dat die leiden tot schending van mensenrechten in Gaza.	0.02
132	Wij dringen bij Israël aan op een staakt-het-vuren.	0.05
133	Als je die noodhulp weer toelaat dan is er geen basis meer om F-35 onderdelen aan Israël te leveren.	29.71
134	Maar die aanval van vannacht heeft de situatie niet wezenlijk veranderd, zegt u.	0.06
138	En dat er zoveel mogelijk drones uit de lucht zijn gehaald.	0.01
140	De hongersnood in Gaza daar is de regering Netanyahu verantwoordelijk voor.	0.2
141	Volgens deze logica ontneem je Israël de mogelijkheid om zichzelf te verdedigen met de middelen die ze hebben.	0.01
142	Misschien waren er vannacht anders wel Israëlische slachtoffers gevallen.	0.02
143	Ik vind niet dat wij Israël de mogelijkheid moeten ontnemen om zichzelf te verdedigen.	0.01
144	Als de situatie in Israël verandert door een aanval op Iran zegt de rechter, dan kan dit worden heroverwogen.	1.3
145	Ik vind het raar dat Israël eerst moet worden aangevallen hiervoor.	0.01
147	De rechter zegt niet dat je geen wapens mag leveren omdat Israël zichzelf niet zou mogen verdedigen.	0.14
148	Maar alleen wanneer dit leidt tot de mogelijkheid van schending van mensenrechten in Gaza.	0.01
154	Ze hebben samen met de Britten een belangrijke rol gespeeld.	0.03
155	En tegen Israël is gezegd: Wij steunen offensieve nieuwe acties van Israël niet.	0.04
156	Dat is wel een duidelijk signaal en gericht op de-escalatie.	0.01
157	Het is ook wel confronterend om te zien dat het de VS en het Verenigd Koninkrijk zijn die de kastanjes uit het vuur moeten halen.	0.01
159	Het gaat om de veiligheid van de regio om Europa heen.	0.01
162	En heeft gezegd bezorgd te zijn over het gevaar van escalatie.	0.02
164	Als je vanuit Rusland geluiden hoort over zelfbeheersing word je natuurlijk al snel cynisch.	0.01
168	En tussen China en Iran gaan heel veel vaten olie heen en weer.	0.07
171	Rusland heeft er baat bij dat de aandacht van westerse landen is afgeleid.	0.01
173	Stel dat er hulp aan Israël nodig is dan zal er minder wapens en luchtverdediging naar Oekraïne gaan.	0.02
174	En Rusland staat er nu beter voor dan lange tijd het geval was.	0.02
175	Alles wat afleidt van de oorlog met Oekraïne helpt daarbij.	0.01
176	Bent u het ermee eens dat als de strijd in het Midden-Oosten oplaait dat dat in het belang is van Rusland?	0.01
178	Het is voor Teheran, Beijing en Moskou belangrijk wat er gebeurt in het Midden-Oosten.	11.56
179	Daarmee wordt het bondgenootschap in het Westen verzwakt.	33.66
183	Voor hen is het ook interessant om te zien hoe het Westen hierop reageert.	0.01
185	Daar wil ik even op doorgaan, ook in relatie tot Nederland.	0.01
188	China veroordeelt het niet, maar roept op tot de-escalatie.	0.08
190	In woord zetten zij in op een oplossing in het Midden-Oosten.	0.85
191	Op het moment dat wij als Westen proberen Iran te isoleren door sancties bijvoorbeeld en we doen dat om Iran te verzwakken en ondertussen sluit China grote investeringsverdragen met Iran af dan ondermijnt dat al onze inspanningen.	0.8
192	Dus diplomatieke woorden van China, oké maar ik kijk naar wat doen ze in de praktijk.	0.01
194	Het beste voorbeeld is wat je bij de Rode Zee ziet gebeuren.	0.01
195	Houthi's die schieten op vrachtschepen en daarmee de wereldhandel frustreren.	27.02
196	Wat Rusland en China hebben gedaan is met de Houthi's, die gesteund worden door Iran afspraken maken dat er niet geschoten wordt op Russische en Chinese schepen.	0.08
198	En dan wordt er een afspraak gemaakt met zo'n terreurorganisatie.	0.01
199	En daarmee zorgen ze ervoor dat ze zelf gevrijwaard worden.	0.01
200	En er wordt schade aangericht voor Europa en Amerika.	0.41
202	Dit soort acties zowel in de Rode Zee als de Perzische Golf wat kan dat voor gevolgen hebben?	0.01
203	Dat de vrije zeevaart en de internationale handel wordt belemmerd.	0.01
205	Dat de prijzen oplopen en de westerse samenlevingen worden ontwricht.	0.82
206	Wij zijn niet bereid om de economische consequenties te dragen.	0.01
207	U heeft het over de rol van China en Rusland achter de schermen.	0.02
208	Zijn onze ogen wat dat betreft wel voldoende geopend?	0.01
211	We hebben het weinig over de invloed die China ophoudt de afhankelijkheid die China wil creëren.	0.03
212	Omdat de oorlog dichtbij is, in Oekraïne en het Midden-Oosten.	0.01
213	Als China een blokkade op touw zou zetten zou de economische impact nog veel groter zijn.	0.02
219	Dan zie je dat we niet de grote omschakelingen maken die nodig zijn.	0.01
222	Dat betekent ook onze eigen markten durven afschermen.	0.01
225	Dat is omdat we teveel bij incidenten blijven steken.	0.01
227	U heeft gesproken met uw Duitse collega's over de opstelling ten aanzien van China.	0.02
232	Maar we hebben met relevante personen daar gesproken.	0.02
234	Iedereen houdt zijn hart vast wat daar de boodschap zal zijn.	0.01
235	Zal die aansluiten op de nieuwe geopolitieke realiteit?	0.01
238	U bent nu bang dat Scholz voor een soort eigen koers kiest?	0.01
239	Het lijkt alsof hij daar een aantal zakendeals aan het sluiten is.	0.01
241	Maar meestal gaat er niet meer een hele delegatie mee.	0.44
243	Hij had als belangrijkste boodschap: De oorlog in Oekraïne.	0.01
247	Veel producten die we nodig hebben voor de klimaattransitie.	0.01
248	Is het ook niet zo dat we niet zonder China kunnen?	0.01
250	We kunnen ons ook niet direct loskoppelen van China.	0.01
251	We kunnen wel kijken naar de grootste risico's en kwetsbaarheden.	0.01
252	En kijken naar hoe de geopolitieke rollen op dit moment zijn.	0.01
253	Het kan zijn dat China over 10 jaar een grootschalige blokkade uitvoert.	0.02
254	Ieder bedrijf in Nederland zou die stresstest nu moeten maken.	0.01
255	Want stel dat de handel met China in een keer wegvalt.	0.01
256	Wat gebeurt er als we moeten kiezen tussen de VS en China bijvoorbeeld?	0.01
260	De Amerikaanse FBI maakte bekend dat een heel botnet is aangetroffen bij kleine bedrijfjes.	99.99
263	China zou bijvoorbeeld de waterzuivering plat kunnen leggen.	0.02
264	Dan maak je je niet alleen economisch kwetsbaar maar ook heel directe kwetsbaar door aanvallen.	0.01
265	We hebben dat ook gezien bij de Duitse windindustrie.	0.02
270	Turbulente tijden zijn het, voor de wereldvrede en voor de wereldeconomie.	0.01
271	Tot afgelopen vrijdag stegen de beurskoersen naar ongekende hoogte.	0.06
272	De huizenmarkt in Nederland is weer ouderwets oververhit.	0.02
273	Geld is er kennelijk nog in overvloed in deze tijden van oorlog.	6.58
275	Er moest aan de formatietafel toch ook 17 miljard aan bezuinigingen gevonden worden?	0.02
277	De antwoorden nu van twee gasten: Marike Stellinga, econoom en columnist bij NRC en Arnoud Boot, hoogleraar financiële markten.	0.02
279	Kijkend naar de economie, wat zullen de directe gevolgen zijn van de aanval van vannacht?	0.01
280	De spanningen zijn begonnen de recente escalatie is begonnen in oktober.	0.01
282	Wat er vannacht gebeurd is, is extra olie op het vuur.	0.01
283	Maar het kenmerk is onzekerheid en die was er al en is er nog steeds.	0.02
284	Als er de komende dagen relatief weinig gebeurt zijn we terug bij waar we waren: extra onzekerheid en geen directe gevolgen.	0.01
288	Eigenlijk om dezelfde reden waarom wc-papier duurder werd tijdens de corona crisis.	0.18
289	Wij dachten dat het er morgen niet meer is en dan gaat iedereen kopen.	0.01
293	Dat is traditioneel, de laatste 6 tot 8 weken gaat geld daarnaartoe als het onzeker is.	0.02
295	Er zijn allerlei momenten geweest dat het opgelopen is.	0.01
296	Ik zou kijken naar de grote handelsbeperkingen die potentieel de wereldeconomie schade kunnen toebrengen.	0.01
298	Je moet kijken naar de onzekerheid, je weet het nu niet.	0.01
300	Olie en gas dat wij uit het Midden-Oosten halen dat wordt dan duurder en dan betalen wij meer aan het buitenland.	0.04
303	Dat zal vooral bedrijven raken die dat als grondstof gebruiken.	0.01
306	Het zou huishoudens kunnen raken als de olieprijs langer stijgt.	0.01
315	Met een laag inkomen en veel gas moesten verstoken.	0.01
319	De overheid is in staat gebleken om die mensen te helpen.	0.01
320	De Nederlandse economie is afgekoeld maar blijft nog steeds goed draaien.	4.51
322	Als je het internationaal ziet doen we het heel goed.	0.01
323	Elke schok betekent dat sommige groepen er zwaarder door worden geraakt dan andere groepen.	0.01
326	Het andere, dat is nu buitengewoon relevant dat kwam in het gesprek ook al naar voren we vergeten heel snel.	0.12
327	Je ziet plaatjes van mensen aan de pomp die klagen dat benzine duurder wordt.	0.08
328	Maar men is eerder meer gaan rijden dan minder gaan rijden.	0.02
329	men rijdt in grotere auto's in plaats van kleinere auto's.	0.02
333	De rente bijvoorbeeld, die zou in juni omlaag gaan als de inflatie niet te gek zou zijn.	0.15
334	We moeten kijken wat er gaat gebeuren tussen juni en juli.	0.01
335	Als de onzekerheid en de aanbodbeperking relevant worden die de economie raken dan kan het zijn, de ene kant inflatie de andere kant kan het betekenen dat de consumptie gaat teruglopen.	0.01
336	Mensen worden bang en bedrijven worden onderhevig aan teruglopende vooruitzichten.	29.92
339	Dus de inflatie zelf is een zorg als die oploopt maar de angst van mensen om dingen te gaan kopen en een economie die terugloopt betekent dat een renteverlaging waarschijnlijker wordt.	0.03
343	De makelaarsvereniging zag 9,1 procent vergeleken met vorig jaar.	97.36
346	Dat zien we op veel punten in de Nederlandse economie.	0.03
347	We hebben teveel economie voor de landen die we hebben.	0.01
354	Tot nu toe heeft de politiek over maar 'meer' ingegooid.	0.01
358	Zolang de politiek niet kiest, zal dat blijven gebeuren.	0.01
362	Op zichzelf doen bedrijven die beursgenoteerd zijn het niet slecht.	0.01
363	Dat betekent dat de aandelenkoersen een fundament hebben bij die bedrijven.	0.01
364	Maar we zien dat hele bevolkingsgroepen relatief rijk zijn.	0.02
365	De rijkere groepen hebben meer geld als ze kunnen consumeren.	99.97
368	Huizen zijn het diepste teken van dat we weg moeten van compenseren.	0.24
370	We moeten zorgen dat er meer huizen komen en niet dat er meer gelegenheid is om huizen te kopen en dat we de vraag aan het stimuleren zijn.	0.01
371	Al het geld dat in de beurzen zit in de huizenprijzen en de aandelenkoersen hoe krijg je dat voor nuttige dingen aangewend in de samenleving?	0.02
373	Zolang de overheid blijft gladstrijken blijft compenseren dan hou je dus qua bedrijven bedrijven die marginaal bestaan hebben blijven liggen.	0.03
376	We hebben gebrek aan mensen dus je zorgt er niet voor dat mensen bij bedrijven terecht kunnen daar is het probleem.	4.88
377	Het compenseren is dat je de druk op de economie groot houdt.	0.01
378	Je moet zorgen dat als je het over de huizenmarkt hebt je kunt huurders wel tegemoetkomen door de huurder te verhogen maar dan worden er minder snel nieuwe huizen gebouwd.	0.06
379	Je moet letterlijk, dat is de opgave van het huidige kabinet van het komende kabinet, zorgen dat er meer huizen komen dat er meer gebouwd wordt.	0.01
380	Dan ben je aan het investeren en de economie groter aan het maken.	0.01
381	Daar past dus meer consumptie bij onze welvaart bij.	0.14
388	Tegelijkertijd gaat het best goed met de begroting.	0.01
394	Waarom zeggen alle adviseurs: je moet 17 miljard vinden aan bezuinigingen.	0.74
396	Het Centraal Planbureau, het ministerie van Financiën.	0.01
408	En er zijn risico's in de wereldeconomie die Nederland kunnen raken.	0.01
412	De economische adviseurs zeggen: ga van die 0 procent nu naar maximaal min 2 procent begrotingstekort.	0.02
414	In de Haagse logica is dat een vermindering omdat het gevallen kabinet aankoerste op min 3 procent.	0.02
415	De plannen zijn veel groter voor een groter begrotingstekort en dus moet er wat af.	0.02
416	En daarbij speelt ook nog de omstandigheid dat het begrotingstekort alleen maar lager is uitgevallen door een paar meevallers.	0.35
417	Maar de handen zijn er niet om de plannen uit te voeren die het kabinet had.	0.41
418	Als die er wel waren geweest was het tekort groter geweest.	0.01
421	De mensen zijn er niet om het geld uit te geven maar er zijn ook niet genoeg mensen om het aan uit te geven.	10.17
424	Maar er zijn te weinig mensen om het werk uit te voeren.	0.01
425	Er zijn een paar hele grote problemen die aangepakt moeten worden en die veel geld gaan kosten.	0.68
426	Het lijkt mij dat dat vraagt om een soort consistent beleid voor de komende jaren waarbij je hele duidelijke beslissingen werd genomen nu, aan de formatietafel.	0.01
429	Laat ik het glas halfvol definiëren en niet halfleeg.	0.01
430	De neiging om in een gefragmenteerd politiek landschap om iedereen tegemoet te komen is redelijk groot.	0.01
431	Je zult in een regeerakkoord zelf aan de mast moeten binnen Je zult in een regeerakkoord zelf aan de mast moeten binden om te voorkomen dat iedereen gaat compenseren.	0.01
434	De bezuinigingen zijn bedoeld om ruimte te creëren.	4.96
436	Die handen kun je gebruiken voor de noodzakelijke investeringen.	0.01
438	Het grote vraagstuk van de overheid het grote vraagstuk van een democratie: hoe kun je je aan de mast binden?	0.01
440	Dat is precies wat je als sterk land als Nederland niet wil doen.	0.01
441	Je moet je aan de mast binden dat was het mythologische verhaal om te voorkomen dat je de lokroep van de sirenes, dat je daaraan toegeeft?	0.02
444	Geld is meer olie tussen de fragmentatie die plaatsvindt.	0.01
445	Geld is smeerolie tussen de fragmentatie die plaatsvindt.	0.02
446	Er zitten 4 partijen in het kabinet er 4 partijen te onderhandelen.	0.01
447	Smeerolie is altijd geweest: jij geld voor jouw achterban, ik voor de mijne.	0.02
448	Behalve misschien voor het grote bedrijfsleven want daar is iedereen negatief over.	0.08
449	Die politieke cultuur zorgt ervoor dat je uiteindelijk de economie tegen die grenzen blijft aanjagen omdat je nergens zegt: dat mag wel een tandje minder.	0.01
450	Maar beleid, dat zeggen economische adviseurs ook de hele tijd dat hoeft niet alleen via geld.	0.03
454	Ja, maar geld in de economie stoppen in plaats van afkoelen.	0.02
455	Juist in een economie als de Nederlandse kan je richting geven.	0.01
456	Als je dit niet doet geeft de politiek het eigenlijk uit handen.	0.01
458	Dan zeg je bijvoorbeeld tegen ondernemers: jij moet vergroenen maar het stroomnet, daar kun je je niet op aansluiten.	0.02
459	Of je investeert in het onderwijs dat de leraren heel groot blijven en dat die terechtkomen in de wijken waar kinderen zitten waar ouders niet hoogopgeleid zitten.	0.04
460	waar kinderen zitten waar ouders die niet hoogopgeleid zitten.	0.29
464	Je ziet in huizenmarkt ook een tweedeling tussen mensen die wel dat huis hebben en de mensen die er buiten vallen.	0.07
466	Als de politiek niet kiest en het op zijn beloop laat laat je Nederlanders tegen de muur lopen op allerlei verschillende manieren.	0.01
469	Maar veel mensen denken: het gaat helemaal niet denderend.	0.01
471	Dank voor deze oproep en het op tafel leggen van de dilemma's.	0.01
472	En het geven van de antwoorden op veel vragen over de economische situatie nu.	0.01
474	Heeft u de hoop dat het kabinet het geld op de juiste plek krijgt?	0.01
475	Het is evident dat we tegen al die grenzen aanlopen.	0.01
476	Het is evident dat moet investeren.. in het elektriciteitsnetwerk en huizen.	0.01
478	Ook zorgen dat je de druk op de Randstad vermindert.	0.01
480	Je kunt dat alleen maar doen door geld vrij te maken voor de investeringen.	0.02
481	Het grote probleem van Nederland is dat we het acute moment het moment van de onvrede, dat die dermate groot wordt het acute moment zal Nederland niet door het verhaal veroorzaakt worden.	0.02
483	Het zal door beleid moeten zijn aan de formatietafel.	0.01
484	Timmer jezelf aan de mast en zorg dat je voor de investering gaat.	0.01
486	Inspiratie voor de formerende partijen in Den Haag.	0.01
495	In de Tweede Kamer tijdens het vragenuurtje afgelopen week.	0.11
496	We zien een pro-Palestina demonstrant die door een politieagent en beveiliger wordt weggedragen terwijl hij nog aan het demonstreren is.	0.06
497	De fotograaf stond eerder beneden om de politici te fotograferen.	0.02
499	Op een gegeven moment hoorde hij geschreeuw en ging de aandacht naar de publieke tribune.	0.01
507	Jan Paternotte vertelde mij vlak voor dit moment dat hij erbij was.	0.02
511	De beveiliging moesten mensen weghalen want je mag geen leuzen schreeuwen.	0.05
515	Als op de publieke tribune zit mag je niet laten blijken of het ermee eens bent of oneens.	0.01
517	Toch zijn er mensen die de publieke tribune gebruiken om een proteststem te laten klinken.	45.3
520	Druk vanaf de tribune betekent dat kamerleden hun standpunt veranderen.	0.41
522	De Gaza-oorlog groepen mensen in Nederland heel veel gevoelens op.	1.32
523	De Gaza-oorlog roept bij mensen in Nederland heel veel gevoelens op.	0.38
525	De beelden van de kinderen daar raken iedereen in het hart.	0.01
527	Volle schappen en ruime keuze in de supermarkt vinden we normaal.	9.39
528	Maar weten we nog wel waar ons voedsel vandaan komt?	0.01
529	En dat dat voedsel gemiddeld 30.000 kilometer aflegt voordat het op ons bord ligt?	4.88
530	Fotograaf Kadir van Lohuizen reisde samen met regisseur Doke Romeijn de continenten rond, op zoek naar de wereld achter ons eten.	0.02
531	Met als resultaat een tentoonstelling, een fotoboek en gelijknamige tv-serie: Food for thought.	0.01
534	Je zag die stronk broccoli in de supermarkt en je dacht: Waar komt die vandaan?	0.02
535	Ik begon mij te realiseren zelf dat ik het eigenlijk gewoon niet meer precies wist waar ons eten vandaan kwam.	2.52
537	Vroeger was het heel normaal, we hadden seizoengroente.	0.05
539	Het werd heel erg vanuit de nieuwsgierigheid geboren.	0.01
542	30.000 kilometer reist ons voedsel voordat het ons bord ligt.	99.99
547	Denk er maar over na, als je je koffie zitten roeren.	0.01
549	Als je het bij elkaar optelt komen dat soort bizarre getallen eruit.	0.01
553	Dat was de kans om in de Nederlandse keuken te reizen.	16.99
561	Toen ik in Nederland aan het werk was ik wist dat Nederland groot was tweede exporteur van agrarische producten in de wereld maar ik had niet beseft wat voor volumes hier geproduceerd worden en wat er voor de export bestemd is.	0.02
563	Na de VS. Dat verklaart wel de problemen in ons kleine landje.	0.01
572	Het is een van de grootste pluimveebedrijven van China.	0.02
573	De kuikentjes worden uitgebroed in grote broedkasten.	0.01
578	Dat zagen we toen het schip dwars lag in het Suezkanaal Oekraïne de oorlog en covid.	0.25
579	Tussen dat niet meer vanzelfsprekend dat alles in de schappen kwam.	0.01
582	Tijdens covid hadden we het over dat we lokaal moesten gaan eten.	0.01
583	We zijn ook weer teruggegaan naar het oude normaal.	0.29
585	Er worden grote kassengebieden gebouwd rond de steden.	0.01
589	Er was het containerschip dat ze vrijdag gekaapt is door de revolutionaire garde van Iran.	0.38
590	Het hele systeem van het voedsel over de wereld dat wordt heel kwetsbaar.	0.01
592	Wij denken dat in containerschepen onze telefoons zitten en kleren.	4.45
594	Containerschepen met voedsel uit Kenia moeten nu omvaren.	7.16
596	Gigantische hoeveelheden groenten die daar vandaan komen.	0.01
597	Gigantische hoeveelheden groenten die daar vandaan komen.	0.01
598	Gigantische hoeveelheden groenten die daar vandaan komen.	0.01
599	Broccoli, paksoi, zilveruitjes, sperziebonen en nog veel meer komt daar vandaan.	0.03
605	We hebben het naar elders gebracht om de productie daarvandaan te krijgen.	0.01
606	Het voordeel is dat ze daar meerdere oogsten per jaar hebben.	32.94
609	Het kan natuurlijk ook omdat arbeiders daar 2 tot 3 dollar per dag verdienen.	0.03
613	Het wrange is dat een derde van de Kenianen weinig te eten heeft.	99.99
614	Ze hebben daar, net als overal ter wereld Kenia wordt ook getroffen door de klimaatcrisis.	99.96
616	Ik was bij een soort plantage, zo voelt het af en toe.	0.01
617	Aan de ene kant van het hek was het uitgedroogd en lag doodvee Aan de ene kant van het hek was het uitgedroogd en lag dood vee en aan de andere kant is het groen van de sperzieboontjes.	0.09
618	Ik begrijp ook dat een deel van alles wat daar verbouwd wordt heel veel zelfs, weggegooid wordt.	78.36
620	We gooien sowieso, daar kwam een beetje het idee vandaan we gooien met z'n allen op de wereld een derde van ons voedsel weg per dag.	99.99
623	In Kenia, dat is relatief een groot land het moet een stad bereiken om met het vliegtuig of in een containerschip geladen te worden.	30.12
625	Ik vroeg mensen ook alles wat ik zag, waar dingen verbouwd werden dat wordt daar niet gegeten omdat het voor de export bedoeld is.	0.02
627	Het laat ook zien dat de productie.. Het is niet alleen de telefoons die in China gemaakt worden of kleding die in Bangladesj in elkaar wordt gezet maar ons voedsel wordt ook elders verbouwd.	33.75
628	Wij verwachten volle schoppen en wij verwachten dat we weinig Wij verwachten volle schappen en wij verwachten dat we weinig we vinden dat we weinig moeten betalen.	0.02
631	Dierenwelzijn staat er niet bovenaan de agenda, denk ik.	1.88
633	Jullie vellen daar in de uitzending geen oordeel over.	2.6
636	Bij mij kwam het uit nieuwsgierigheid en zo wil ik het ook laten zien.	0.01
637	Natuurlijk heb ik een mening maar ik ga jou niet vertellen dat jij vegetariër moet worden.	0.01
638	Jij moet zelf kijken en daar zelf een oordeel over vellen.	0.01
642	Ik reis veel en in sommige landen is dat moeilijk vol te houden.	0.02
646	Het voordeel is dat het systeem, dat het moet veranderen dat we het daar wel allemaal over eens zijn.	0.01
647	Het grote voordeel is dat we meerdere keren per dag daar over na kunnen denken.	0.01
649	Misschien is deze film een soort impliciete oproep om in de supermarkt wat vaker te kijken waar iets vandaan komt.	0.01
651	De kuikentjes en dierenwelzijn tegelijkertijd zie je daar ook een enorme stap naar high-tech.	0.01
653	Ik dacht echt af en toe dat ik in een sciencefiction film zat.	0.01
654	De bestellingen worden en rijden robotauto's door de steden.	0.01
663	tot klassieke muziek in koeien- stallen en het melken van kamelen.	0.14
665	Volgens wetenschappelijk onderzoek is ontdekt dat koeien betere melkproductie geven als je Fur Elise voor ze draait.	99.99
668	Ik vroeg me af je bent op ontzettend veel boerenbedrijven geweest.	0.01
669	Heb je meer begrip gekregen voor boeren of juist niet?	0.01
670	Het is het aller moeilijkste dat ik ooit gedaan heb.	0.01
671	Ik dacht toch maar even: ik ga in Nederland werken, dat is makkelijk.	0.01
674	Ik heb er veel tijd ingestoken, veel research voor gedaan.	3.77
678	Ik was hiermee bezig, toen de tractoren de snelwegen op en af reden.	0.01
681	En hoe ze jaren vanuit de banken en de overheid altijd maar moesten opschalen.	0.01
684	Tegelijkertijd ligt het probleem natuurlijk ook zeker bij ons de consument.	0.01
685	Want de melkprijs, een liter melk, dat is al heel lang niet veranderd.	0.02
687	We vinden het te duur maar wij betalen geen eerlijke prijs voor ons voedsel.	1.08
691	Stikstof, mest, we lopen echt wel tegen grenzen aan.	0.02
692	Alle reizen die je gemaakt hebt in deze agrarische wereld wat heeft de meeste indruk op je gemaakt?	0.01
694	Het vertaalt zich in de verschillende landen anders.	0.11
695	In Amerika zie je hoe ze getroffen worden door de klimaatcrisis.	99.7
698	Saoedi-Arabië en de Emiraten willen ze af van de import.	0.03
702	Wordt het niet hoog tijd dat wij in de Nederland of Europa meer dingen zelf gaan doen in plaats van te laten overvliegen uit Kenia?	0.01
709	De vierdelige serie Food for Thought is te zien via NPO Start en maandagavond op NPO 2.	0.03
710	De tentoonstelling is tot en met januari 2025 te zien in het Scheepvaartmuseum.	0.02