Buitenhof 🇳🇱

_id	679f60a0f54554f729e1fe16
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-20/buitenhof_323/afspelen
datetime	2025-02-02 12:10:00
description	Speciale uitzending vanaf de zestiende verdieping van de volledig vernieuwde Nederlandsche Bank. Terwijl de boodschappen opnieuw duurder worden door inflatie, verlaagt de ECB de rente. Wat betekent dit voor de Nederlandse economie? Te gast is president van De Nederlandsche Bank Klaas Knot. * Politiek verslaggever Lamyae Aharouay van NRC werpt een blik op de Voorjaarsnota. * De groei van het Nederlandse ASML. Dit hightechbedrijf, wereldleider in de productie van machines voor chipfabricage, speelt een cruciale rol op het geopolitieke toneel. ASML-baas Christophe Fouquet schuift aan. * Fotograaf Ilvy Njiokiktjien met de nieuwsfoto.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Klaas Knot, Lamyae Aharouay, Christophe Fouquet en Ilvy Njiokiktjien.	0.04
1	Dat zijn de gasten van deze zondag 2 februari op de 16e verdieping van De Nederlandsche Bank.	0.03
3	Goed te weten, deze uitzending is iets eerder opgenomen in verband met de vertaling.	0.04
4	Dinsdag gaan de eerste importheffingen in vanuit de Verenigde Staten op producten vanuit Mexico en Canada.	0.45
5	Beide landen hebben al beloofd keihard terug te zullen slaan.	0.08
6	Wat gaat deze nieuwe handelspolitiek betekenen voor Europa?	0.07
7	En voor inflatiekoploper Nederland waar deze week bleek dat de boodschappen opnieuw duurder worden.	2.72
8	Hier aan tafel president van De Nederlandsche Bank Klaas Knot.	0.03
9	Meneer Knot, ik zou normaal gesproken zeggen: welkom.	0.03
21	Maar dankzij het feit dat wij de spulletjes van hoge waarde bankbiljetten en goud, hebben kunnen verplaatsen naar Zeist hebben we dit gebouw zijn open karakter terug kunnen geven.	0.07
22	Wat eigenlijk ook in 1967 de bedoeling was toen dit gebouw hier werd neergezet.	0.05
23	En daarom kunnen we ook verbinding met de binnenstad en met de rest van de maatschappij weer herstellen.	0.06
27	De aangekondigde handelstarieven van Donald Trump zijn bekend, ze gaan dinsdag in.	0.25
29	Canada heeft al meteen beloofd keihard terug te zullen slaan.	0.2
31	Ja, er is een keuze maar ik zou willen zeggen: dit spel kent alleen maar verliezers.	0.04
32	Of Canada nu wel of niet terugslaat of Mexico een handelsoorlog met tit for tat-acties dat kent eigenlijk alleen maar verliezers.	0.1
33	De wereldeconomie heeft ons ontzettend veel welvaart gebracht.	7.52
36	Ik heb inmiddels ook gezien dat de Amerikaanse automobielproducenten hebben gewaarschuwd dat dit niet alleen voor hogere prijzen in de Verenigde Staten gaat leiden maar ook meer ontslagen in de Amerikaanse automobielindustrie.	1.07
37	Dus dit is niet de juiste weg te gaan, maar niettemin het is onvermijdelijk.	0.02
39	Dat was bijna letterlijk wat uw voormalig collega Mark Carney en huidige lijsttrekker van een van de partijen en voorheen president van de Bank of England.	0.14
41	Maar hij zei ook: dit is de tweede keer in korte tijd dat de Verenigde Staten een vrij handelsverdrag aan gort scheurt.	0.31
42	Is de Verenigde Staten dan nog wel een betrouwbare handelspartner?	0.07
43	Nou ja, dat is een terechte vraag die hier wordt opgeworpen.	0.07
44	Kijk, we kennen dit natuurlijk al een tijdje langer.	0.24
45	Dus we moeten ook niet alles aan president Trump hier gaan toeschrijven.	0.04
46	Er is al, denk ik, al een aantal jaren zo niet al een decennium lang, een beweging aan de gang.	0.12
47	Trump I, maar ook de regering Biden heeft heel weinig van die maatregelen teruggedraaid.	0.62
48	Sterker nog heeft er nog een aantal maatregelen ook bovenop gelegd.	0.04
49	En wat voor mij ook al een kleine eyeopener was als je wereldwijd kijkt waar nou handelsblemmerende maatregelen vandaan komen dan is het echt niet alleen de Verenigde Staten.	0.04
52	Waarom is dit dan ook voor Canada toch een moment om te zeggen van: we gaan u terugslaan?	0.04
53	Nou ja, dit is wel heel fors en het is heel zichtbaar.	0.29
54	En dan gaat er natuurlijk ook een politieke realiteit zich voordoen.	0.04
55	Kijk, de economische realiteit is dat het allerbeste is gewoon niets doen.	0.05
56	Dus uw collega Mark Carney, als hij nog president van de Engelse bank was geweest had hij waarschijnlijk gezegd: wij gaan helemaal niet terugslaan.	0.17
59	Er is hier een verschil tussen de economische realiteit en de politieke realiteit.	0.07
60	En ik begrijp dat de politiek dit niet over zijn kant wil laten gaan.	0.03
69	Kijk, de Chinese economie maakt op dit moment een transitie door van een economie die nogal gefocust was op investeringen en onroerend goed, in het vastgoed.	0.24
70	Ze willen naar een economie die meer consumptie gedreven wordt.	0.03
72	Ze accepteren dat in de tussentijd dat zal betekenen dat de binnenlandse vraag zwak zal zijn.	0.03
73	En daarvoor hebben zij gewoon een sterke buitenlandse vraag een sterke exportindustrie op dit moment nodig.	0.04
74	Als het zo is dat de Verenigde Staten dat voor een deel onmogelijk gaat maken dan zal China met nog meer energie, met nog meer kracht zich proberen op andere markten te melden om daarvoor compensatie te vinden.	0.04
80	Kijk, niemand kan meer zeggen dat dit een verrassing was.	0.05
83	Nou, nogmaals, er is een kloof tussen wat economisch optimaal is en wat ik verwacht dat er gaat gebeuren.	0.09
84	Kijk, Europa zal niet over zich heen willen laten lopen.	0.03
85	Wij zijn ook een machtig handelsblok, 400 miljoen consumenten.	0.25
86	Ik denk dat wij vooral zelf moeten zorgen dat we werken dat we Europa sterk en concurrerend maken.	0.04
87	Als ik even naar de Nederlandse economie kijk 70 procent van onze export gaat naar Europa.	97.49
89	Dus het is duidelijk waar wij onze focus moeten leggen.	0.02
92	U zegt al een paar keer van, er zit een verschil tussen wat economisch verstandig is en wat ik verwacht dat er gaat gebeuren.	0.07
93	Wat ik dan eigenlijk hoor is dat u zegt terugslaan is onverstandig.	0.03
98	Kijk, ik denk dat het opleggen van tarieven dat komt vooral bij je eigen burgers terecht.	0.03
100	Vooral Amerikaanse burgers die hogere prijzen gaan betalen voor die importgoederen.	0.96
101	Amerikaanse concurrenten van die importeurs die zien nu ook een gelegenheid om hun prijs te verhogen.	0.04
102	Die krijgen eigenlijk een gratis mogelijkheid in de schoot geworpen om ook hun prijzen te verhogen.	0.04
105	Inflatie betekent dat de rentes in de Verenigde Staten bijvoorbeeld hoger zullen blijven.	0.31
106	En dat zien we met name aan het lange eind van dus de rentes met de langere looptijden.	0.09
108	Dus dat betekent ook dat tienjaarsrentes hier wat hoger zullen zijn bijvoorbeeld.	0.03
111	Aan de andere kant is het ook zo dat dit zal waarschijnlijk leiden tot een sterkere dollar en een iets zwakkere euro.	0.37
112	En dat is weer een steuntje in de rug voor onze exporteurs.	0.03
114	Nou, nee, dat hoeft niet per se slecht nieuws te zijn.	0.04
120	Er was ook nieuws over het monetair beleid in de Verenigde Staten.	0.07
121	Laten we heel even kijken, want we hebben beeld van een collega van u. Ja, alles wat we doen is in het algemeen belang, zegt hij.	0.06
122	Was dat een statement naar de huidige president Trump, denkt u?	0.05
127	Wij werken aan stabiele prijzen, financiële stabiliteit.	0.04
130	Donald Trump heeft eigenlijk geëist, op Davos ook, daar was u.	0.16
132	Powell gaat daar niet in mee, die handhaaft de rente die er nu al was.	0.17
133	Hoe kwetsbaar is zijn positie, de positie van de FED-voorzitter?	0.06
134	Ik denk dat de FED een hoge mate van institutionele onafhankelijkheid heeft.	0.04
135	Ik denk dat het probleem in eerste instantie toch vooral bij de Amerikaanse regering ligt.	0.03
136	Omdat eigenlijk alle beleidsvoornemens die meneer Trump heeft geuit die leiden tot een hogere inflatie en daardoor tot hogere rentes.	0.45
139	Verwacht u dat uw collega's in de Verenigde Staten hun werk ongestoord zullen kunnen blijven doen?	0.06
142	Kijk, de onafhankelijkheid van de Federal Reserve ligt gewoon vast in wetten die alleen met twee derde meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat kunnen worden gewijzigd.	0.09
144	Het is wel zo dat de termijn van mijn collega Powell loopt af ergens in 2026.	0.08
145	Ja, dan kan de president door een nieuwe benoeming te doen van een nieuwe voorzitter van de FED kan natuurlijk op die manier invloed op het beleid gaan uitoefenen.	0.22
146	Dus volgend jaar is eigenlijk het moment om op te letten.	0.03
147	Hoe kijkt u meer in algemene zin eigenlijk naar op dit moment de ontwikkeling in de Verenigde Staten?	0.08
148	Als je kijkt naar Elon Musk, een rijke zakenman die veel invloed heeft op de overheid.	40.37
150	Nou, kijk, dat beeld van bij die inauguratie dat al deze tech-mensen daar zo prominent in beeld gezet worden.	0.04
151	Ja, daar probeert Amerika natuurlijk iets uit te stralen van technologische suprematie.	0.03
152	'Wij hebben de rest van de wereld niet meer nodig.'	0.03
153	We hebben nu dit stadium bereikt dat wij technologisch iedereen de baas kunnen.	0.18
154	Ik denk dat het DeepSeek-momentje daar een klein krasje op gaf.	0.03
156	En daarnaast, wat ik ook uit dat beeld haal is natuurlijk toch een vermenging van publieke en private belangen die wij in Europa niet betamelijk zouden vinden.	0.03
166	Want gisteren verscheen een opiniestuk van Christine Lagarde en Ursula von der Leyen in The Financial Times.	0.05
167	En het viel me eigenlijk op dat Christine Lagarde daar ook onder stond.	0.05
168	Is het eigenlijk opmerkelijk dat de centrale bankdirecteur zo politiek zich uitspreekt?	0.06
169	Ik denk dat zij vooral als een van de gezichten van Europa vooruit wilde stappen.	0.03
170	Kijk, we hebben dinsdagavond mevrouw Von der Leyen op bezoek gehad bij de Governing Council in Frankfurt.	0.05
171	En toen hebben we uitgebreid gesproken over haar concurrentieplan.	0.05
172	Daarin speelt bijvoorbeeld ook de kapitaalmarktunie een hele belangrijke rol.	0.09
174	Dat we gaan trachten om ook een diepe, liquide en stabiele kapitaalmarkt te krijgen zoals ze die ook in de Verenigde Staten hebben.	0.05
177	En dat ligt natuurlijk ook deels weer op ons bordje.	0.03
178	Dus er zijn elementen van dat plan van mevrouw Von der Leyen die wel degelijk ook van belang zijn voor mevrouw Lagarde.	0.17
179	Ja, en de Europese Centrale Bank nam natuurlijk ook een nieuw rentebesluit deze week.	0.08
184	Kijk, de inflatie in Europa ligt gewoon goed op koers om later dit jaar terug te komen op de door ons gewenste 2 procent.	12.14
185	En ons monetair beleid remt nog steeds de economische activiteit af.	0.42
186	Maar als wij terug zijn op 2 procent, is dat niet meer nodig.	0.06
188	En we proberen te streven naar het moment waarop we dan weer echt de 2 procent inflatie hersteld hebben.	0.05
190	Dat betekent de rente op het niveau dat we niet meer afremmen, maar ook niet stimuleren.	0.13
192	Nou ja, Nederland zou natuurlijk een iets hogere rente kunnen gebruiken omdat wat geldt voor Europa geldt helaas nog niet voor Nederland.	0.67
193	Maar ja, de renteknop die staat vanaf 1999 in Frankfurt, niet meer hier in Amsterdam.	0.19
194	Dus we weten dat het monetaire beleid zich op Europa richt.	0.06
195	Dus als het gaat om de afwijking van de Nederlandse inflatie ten opzichte van de eurozone-inflatie dan zullen we het echt moeten hebben van onze nationale beleidsmakers overheid en sociale partners.	0.05
196	Laten we daar even naar kijken, een van deze nationale beleidmakers.	0.15
197	Want vrijdag bleek dat de supermarkten opnieuw vooral de A-merken de prijzen gaan verhogen.	0.07
198	We hebben een kort fragment uit de persconferentie na de ministerraad vrijdag.	0.04
199	Nou, de prijzen in de supermarkt, daar schrikt iedereen volgens mij dagelijks van.	0.03
202	Minister Heinen zal daar iets moeten vinden waar iedereen ook weer onder kan staan.	0.03
203	Ja, minister Heinen zal daar iets op moeten vinden.	0.03
205	Nou, de boodschappen zijn in Nederland dus ietsjes duurder of blijven wat langer doorstijgen, de prijs van die boodschappen dan in onze omringende landen, omdat onze economie nou eenmaal sterker oververhit is dan de gemiddelde economie in de eurozone.	95.01
206	Daarnaast heeft de overheid vorig jaar een aantal maatregelen genomen in de accijnzen en btw-sfeer die één op één in een hogere inflatie terechtkomen.	0.11
207	En we hebben ook langere tijd een loonontwikkeling gehad in Nederland die duidelijk hoger en sterker stijgende lonen liet zien dan in onze omringende landen.	70.88
215	Maar hoe dan ook als we kijken nu naar de loonstijgingen zoals we die zien in de cao's in de afgelopen maanden dan zit dat op zo'n niveau van 4-4,5 procent.	42.03
216	Wij verwachten voor volgend jaar een inflatie van zo'n 3-3,5 procent.	0.19
217	Dus dat betekent dat we nu aankoersen op één procentpunt ongeveer gemiddeld reële inkomensverbetering, reële koopkrachtverbetering.	0.05
218	En ik denk dat dat een uitermate evenwichtige ontwikkeling is die gewoon past bij onze overspannen arbeidsmarkten.	0.03
219	Dus het is niet de schuld van de lonen op dit moment.	0.07
220	Het is niet de grootste drijver achter die inflatie.	0.03
223	De CAO-loonstijgingen die nu worden afgesloten zijn voor mij geen extra zorg op de inflatie in Nederland dit jaar en volgend jaar.	0.58
224	Dan blijft toch de vraag waarom de boodschappen zo duur zijn.	0.13
225	Nogmaals, omdat wij als economie meer oververhit zijn en dat betekent dat de overheid in haar begrotingsbeleid en we gaan straks weer richting de voorjaarsnota wat mij betreft in ieder geval even zal moeten afzien van het nemen van maatregelen die direct de inflatie verhogen.	0.06
227	Nee, even op de pauzeknop wat betreft btw en accijns.	0.12
228	En meer in algemene zin zal de overheid gewoon geen olie op het vuur moeten gooien door het begrotingstekort nog eens een keer verder te laten oplopen dan al in het regeerakkoord was afgesproken.	0.05
231	Er liggen een aantal onbetaalde rekeningen waarin in het voorjaar dus over gesproken zou moeten worden.	0.09
232	Het kabinet heeft de intentie uitgesproken om daar dekking voor te vinden om dat inderdaad niet te laten gebeuren.	0.1
233	En ik denk dat het ook echt absoluut niet zou moeten gebeuren want anders hebben we volgend jaar opnieuw duurdere boodschappen.	0.04
234	Ja, dus de bal ligt nu bij de overheid, begrijp ik.	0.05
236	Ik hoor u niet over de marktmacht van de supermarkten.	0.75
237	Dat is een oudere discussie, dat begrijp ik, maar ook gisteren bij Kassa vorig jaar nog onderzoek van Folllow of the Money over de A-merken.	0.11
238	Het blijkt toch ook dat de supermarkten hun marktmacht gebruiken.	0.07
240	Wij kijken naar de binnenlands gecreëerde inflatie en wij maken er altijd een uitsplitsing van.	0.12
241	Welk deel komt nu door verhoging van de lonen en welk deel komt nu door verhoging van de winstmarges.	0.08
245	En dat was ook begrijpelijk want toen lagen de lonen namelijk vast in langjarige cao's.	0.06
246	Dus eigenlijk hebben werknemers de eerste inflatieklap toen opgevangen.	0.23
248	En vanaf 2023, 2024 zie je duidelijk dat de lonen de grootste bijdrage aan de inflatie leveren en dat de bijdrage van de winstmarges toch zeer beperkt is.	0.63
249	Dat is nu, maar in die paar jaar geleden waar de inflatie inderdaad eigenlijk loskwam zei ook uw collega Fabio Panetta van de Italiaanse Centrale Bank die zei, we moeten 't niet hebben over een loonprijsspiraal maar over een profit price spiral.	0.14
250	Had daar niet meer aandacht voor moeten komen destijds?	0.05
251	Ik denk dat we voor beide zaken aandacht moeten hebben.	0.03
252	Maar ik denk ook dat we dit zo weinig mogelijk met een normatieve blik moeten gaan bekijken.	0.04
253	Dit zijn hele begrijpelijke economische processen die zich hier voorttrekken.	0.04
254	Ook de hogere loonstijging, dus ook de reële loonstijging die we nu zien is gewoon het gevolg van een krappe arbeidsmarkt waar ook de prijs van arbeid, oftewel de lonen, zich gewoon zullen moeten aanpassen.	0.43
255	In 2021, 2022, een plotseling inflatiegolf die over ons heen spoelt vanuit Rusland, vanuit de pandemie enzovoort.	0.19
257	Dan weet je gewoon dat die in eerste instantie de klap opvangen.	0.02
258	We weten gelukkig ook dat eigenlijk historisch altijd in Nederland binnen een jaar of drie de koopkracht weer hersteld is en de werknemers gewoon weer kunnen meeprofiteren van de economische groei.	8.0
259	Maar concluderend, u kijkt nu eerst naar de overheid.	0.07
260	Ja, voor volgend jaar kijk ik nu eerst even naar de overheid.	0.05
261	Heel goed, daar gaan we nu dan ook verder over praten.	0.02
263	Ja, want hij moet pas eind april af zijn maar de onderhandelingen voor de voorjaarsnota zijn in Den Haag al in volle gang.	0.09
264	Deze week werd het plan voor een btw-verhoging, hadden we het net al over bijna net zo snel weer afgeserveerd als het werd opgediend.	0.12
265	Maar de vraag blijft, hoe verdeeld is dit kabinet als het gaat om economische keuzes?	0.06
266	Hier aan tafel onze vaste politiek duider Lamyae Aharouay.	0.04
271	Zij zei, ja, daar zal minister Heinen iets op moeten verzinnen.	0.04
272	Heb jij indruk of minister Heinen dat ook daadwerkelijk aan het doen is?	0.05
274	Binnen de overheid en in de Tweede Kamer kijkt men vooral naar elkaar en is men posities aan het bepalen.	0.06
276	Dit is een kabinet dat er is en deze coalitie heeft ook van bestaanszekerheid een heel groot thema gemaakt.	0.14
277	Maar dit is bestaanszekerheid in de praktijk voor veel mensen.	0.04
278	Namelijk, je staat af te rekenen en je denkt: Mijn boodschappen zijn veel duurder geworden.	0.46
279	De Kamer heeft eind vorig jaar een punt van de inflatie gemaakt.	0.35
280	In een motie van Grinwis van de ChristenUnie is toen gezegd: Vanaf nu, bij alles wat jullie gaan doen qua financieel beleid neem inflatie daarin mee.	0.08
282	Dus je kunt je voorstellen dat dat deel van de Kamer nu aan ook het afwachten is bij plannen: In hoeverre wordt daar nog rekening mee gehouden?	0.05
283	Ja, en dan hadden we deze week dus het plan voor een btw-verhoging waardoor alles weer duurder wordt.	0.06
284	Dat is niet in verhouding met de motie die je net noemt.	0.17
292	Zo wordt het gebracht vanuit het ministerie van Financiën van de staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen om een gat te dichten van 1,2 miljard.	0.1
293	Dat gat is ontstaan, een hele korte geschiedenis omdat een groot deel van de Kamer wilde dat de btw-verhoging op bijvoorbeeld boeken, cultuur en media niet door zou gaan.	0.17
294	Het kabinet heeft gezegd: Oké, dat gaan we proberen te regelen.	0.08
295	We gaan op zoek naar een oplossing om dat geld te vinden.	0.08
296	Nou, één van die oplossingen, dacht Van Oostenbruggen na een rondje bij politieke partijen, was dus de verhoging van het hoogste btw-tarief met 0,4 procentpunt.	0.06
297	Dat gaat er niet komen, kunnen we inmiddels wel vaststellen.	0.11
298	En dat komt dus door de reflexen die die coalitiepartijen meteen toonden.	0.03
300	Yesilgöz in eerste instantie nog wel ietwat afwachtend maar uiteindelijk na die tweet van Wilders dat het niet gaat gebeuren, ging ze er overheen.	0.03
301	Caroline van der Plas heeft er afstand van genomen.	0.04
302	En deze donderdag lag er een motie van de vier coalitiepartijen.	0.04
303	Daar kwamen ze op na coalitieoverleg dat die btw-verhoging er niet gaat komen.	0.1
304	En daarmee maakten ze dus ook meteen het mandje voor Van Oostenbruggen en Heinen die samen het ministerie van Financiën bestieren, weer een stukje kleiner.	0.05
305	Ik las ook in het Financieel Dagblad dat zowel Heine als Van Oostenbruggen hebben gezegd: Die btw-verhoging op cultuur die niet is doorgegaan willen we toch in het btw-domein gaan ophalen.	0.07
306	Dus er is ergens een idee van: We gaan dit gewoon linksom of rechtsom via de btw regelen.	0.13
307	Ja, hier kun je nog wel wat op afdingen want in eerste instantie wordt het gezocht binnen de btw maar in de Eerste Kamer, heel belangrijk voor dit hele plan heeft men, vooral D66, afgedwongen bij Van Oostenbruggen dat er wel degelijk ook naar alternatieven gekeken kan worden.	0.1
308	En let wel, in de motie die is aangenomen hierover gaat het ook over op zoek naar alternatieven en niet naar alternatieven bínnen die btw.	0.06
314	Even kort tussendoor, zou de Belastingdienst überhaupt een verhoging kunnen doorvoeren, is de grote vraag.	0.06
315	Een hele belangrijke vraag, die vaak pas aan het eind gesteld wordt tot grote frustratie overigens van de Belastingdienst zelf.	0.09
317	21 wordt 21,4 of het 9%-tarief naar een ander tarief verhogen.	0.03
326	Geeft dat zelf ook aan, waarschuwt daar ook de hele tijd voor.	0.06
327	Dus dit kan nog wel, maar grote stelselwijzigingen kunnen al een tijdje niet meer, en ook niet tot minstens 2027.	0.17
328	Er loopt nu een aanbesteding voor een heel nieuw ICT-systeem.	0.1
329	Maar het is wel weer het toonbeeld van hoe het er de afgelopen tijd aan toe gaat in Den Haag.	0.05
330	Namelijk, er politiek met elkaar uit proberen te komen.	0.03
331	En pas daarna de uitvoeringsvraag stellen: Kan het wel?	0.09
334	Want eigenlijk ligt hieronder: Er moet geld gevonden worden.	0.08
337	We hebben het heel lang over btw maar eigenlijk gaat het over de voorjaarsnota.	0.05
338	Daaronder schuilen misschien ook wel de grote verschillen in opvattingen over de economische toekomst van Nederland.	0.07
342	En dat heeft er onder andere mee te maken, zoals alles, de oerknal namelijk in dit geval de formatie waarin is uitgezocht waar ze het wél over eens konden worden en waarin heel veel dus ook niet besproken is.	0.16
345	Bovendien hoort daar dan een niet per se heel populaire boodschap bij.	0.03
346	Als je de inflatie inderdaad echt naar beneden wil gaan brengen dan betekent dat dat je geld uit de economie moet gaan halen.	0.04
347	Dan betekent dat dat je dus ook dingen moet gaan zeggen tegen kiezers die ze misschien liever niet willen horen.	0.03
349	Want we hebben een aantal coalitiepartijen die nu al aan het voorsorteren zijn op: Wij willen die boodschap niet gaan verkondigen.	0.06
351	Nou, BBB zegt Nou, BBB zegt bijvoorbeeld al heel duidelijk: We gaan niet bezuinigen.	0.06
353	Maar ja, het is helemaal niet gezegd dat bezuinigingen niet nodig zullen zijn.	0.74
354	Al was het maar omdat de overheid de afgelopen tijd zelf allerlei dure oplossingen naar de voorjaarsnota toe heeft geschoven.	0.44
358	Het PBL heeft vastgesteld dat het doel dat we hebben voor 2030 de kans dat we dat halen, is minder dan 5 procent.	0.39
359	Dus Sophie Hermans, de minister van Klimaat, heeft gezegd: Oké, ik ga erover nadenken hoe we dit kunnen doen.	0.06
360	Ik kom met oplossingen, zo ergens tegen de voorjaarsnota.	0.05
362	De afgelopen week was de oprichting van een ministeriële commissie die Economie en Natuurherstel heet overigens, en niet Stikstof want de dingen benoemen is af en toe We hebben een nieuwe term gevonden.	0.06
364	Ook die zou met plannen moeten komen die ingrijpend zijn en die dus ook een eigen prijskaartje zullen hebben.	0.04
365	Dus je hebt allerlei deelgebieden waarvan iedereen al aanvoelt: Dit gaat veel geld kosten.	0.08
366	En iedereen is elkaar nu nog een beetje aan het aankijken: Hoe gaan we dit doen?	0.04
370	Dat was op zich een uitspraak die misschien ook wel voorzien had kunnen worden.	0.02
377	Het idee van: We kunnen het vooruit schuiven, kent blijkbaar grenzen.	0.04
378	Deze commissie waar ik het nu over heb deze week hebben ze een presentatie gehad van het Planbureau voor de Leefomgeving.	0.06
379	Daar zullen ze nogmaals hebben gezien hoe ernstig het probleem is.	0.03
380	En hoe langer je wacht, hoe groter en hoe zwaarder de maatregelen zullen zijn die je zult moeten treffen.	0.04
381	De boodschap die ze deze week van het PBL zullen hebben gekregen zal dus niet mals zijn geweest.	0.03
383	En dat zijn dus ook allemaal ministers die denken: Oké, er moet iets gebeuren, maar niet op míjn terrein.	0.12
384	Dus Wiersma zal best snappen dat er in de landbouw iets moet gebeuren.	0.03
386	Beljaarts van Economische Zaken zal best snappen dat er iets zal moeten gebeuren.	0.03
387	Maar die zal ook denken: Ja, hallo, en de economische bedrijvigheid dan?	0.04
388	Dus zo heeft iedere minister zijn eigen deelbelang.	0.09
390	Partijen die eigen belangen hebben en die die vooropstellen.	0.04
391	En het gedeelde belang Het algemeen belang, zoals Jerome Powell net zei wordt daarmee niet gediend.	0.08
393	Dick Schoof beloofde onlangs dat er binnen twee maanden een plan zou liggen om het stikstofprobleem op te lossen.	1.01
395	Agema had het alweer in haar persconferentie over voor de zomer.	0.05
396	Het is de vraag, ze zullen ergens mee móéten komen.	0.03
397	Maar weet wel dat ze tegelijkertijd Ze zijn aan de ene kant naar oplossingen aan het zoeken en aan de andere kant zijn ze naar de regels die ze zichzelf hebben opgelegd aan het kijken.	0.11
403	Maar door stikstof staat ook zoiets als de uitbreiding van ASML daar ga ik zo verder over praten, ook op losse schroeven.	0.19
404	Het vorige kabinet heeft 2,5 miljard uitgegeven om ASML in Brabant te houden.	2.01
407	Nou, bij Economische Zaken hoor je inderdaad: Kijk, deze afspraken staan.	0.08
408	En die coalitiepartijen staan daar ook echt wel achter.	0.05
410	Al had het maar te maken met: We moeten niet afhankelijk zijn van landen waar we niet afhankelijk van willen zijn.	0.03
411	Maar aan de andere kant is er gewoon dat stikstofprobleem.	0.05
412	In dat project Beethoven, zo heet dat project om ASML om de uitbreiding in Nederland te houden is bijvoorbeeld afgesproken dat er woningen bij komen.	0.09
414	Er kan niet ineens een uitzondering gemaakt worden voor ASML.	0.14
416	Op dit moment vindt er nog best een discussie plaats over arbeidsmigratie en ook over: Wie willen we in Nederland hebben?	0.09
421	Dus ja, er ligt een soort papieren afspraak maar ook bij EZK, Economische Zaken, zijn er best wat zorgen over: Ja, hoe gaat dat dan in de praktijk?	0.17
422	Hoe lang kunnen we tegen ASML zeggen: Ja, deze afspraken zijn inderdaad wel gemaakt en we staan er echt met z'n allen achter.	0.26
424	Maar die woningen kunnen we nog steeds niet bouwen.	0.31
426	In het regeerprogramma staat: Goed bestuur betekent ook het nakomen van afspraken stabiel, voorspelbaar overheidsbeleid ook voor het vestigingsklimaat.	0.07
428	Je leest het nu ook in de kranten, veel ondernemers maken zich zorgen.	0.13
430	Zijn ze niet bang dat het vestigingsklimaat uiteindelijk door zoiets als stikstof geschaad gaat worden?	0.07
432	En bovendien, dit kabinet Ja, ze zijn er zich van bewust, laat ik het daar maar bij houden.	0.06
433	Ze zijn er zich van bewust, maar we hebben nog geen oplossing.	0.16
438	Gaan we nu naar de nieuwsfoto met Ilvy Njiokiktjien.	0.1
444	Je ziet hier op de foto een jongen staan op z'n fietsje in het noorden van Gaza.	99.33
445	In de afgelopen week zijn er bijna een half miljoen mensen van het zuiden van Gaza teruggegaan naar hun huizen in het noorden.	99.87
446	Maar dan moet ik eigenlijk zeggen: terug naar wat ervan over is want heel veel gebouwen zien er dus zo uit.	0.08
447	Je ziet hier ook een gebouw dat zo is ingestort dat de vloer en het plafond helemaal in elkaar zijn gedrukt.	0.44
448	En als je goed kijkt, zie je nog wat persoonlijke spullen liggen.	0.26
450	En ja, je hebt verschillende organisaties die waarschuwen voornamelijk ook aan kinderen, dat ze dus niet moeten gaan zoeken naar hun spullen, omdat er ook nog explosieven tussen kunnen zitten.	0.21
452	En de fotograaf, Mohammed Saber, die woont zelf ook in het noorden is meegegaan naar het zuiden om ook te vluchten.	0.21
453	En is nu net teruggekomen in het noorden om te zien dat ook zijn huis totaal verwoest is.	0.75
455	De afgelopen tijd werd ook duidelijk dat fotojournalisten journalisten sowieso, maar ook fotojournalisten in Gaza zelf ook slachtoffer werden van het geweld.	27.46
459	Nee, als internationale fotograaf kun je helaas niet naar binnen.	0.12
461	Maar ja, dan kun je al raden wat je te zien krijgt.	0.03
464	Dus dat zorgt ervoor dat internationale media nog steeds niet met eigen mensen naar binnen kunnen om te kijken.	0.18
465	En de journalisten in Gaza zelf worden zo getarget dat de groep steeds kleiner wordt.	1.06
467	Dus dat we dit beeld hebben is eigenlijk in dat opzicht bijzonder.	0.02
469	En ook dat lastige is dat fotografen uit Gaza zelf ook te dealen hebben met hun eigen kinderen die bang zijn met de huizen die kapot zijn en dan toch nog ook moeten doorwerken om de rest van de wereld te laten zien wat zich daar afspeelt.	0.25
471	Hij is de nieuwe CEO van het waardevolste bedrijf van Europa.	0.13
472	De Fransman Christophe Fouquet staat sinds vorig jaar aan het hoofd van het Nederlandse ASML de internationaal vermaarde fabrikant van machines die heel geavanceerde chips kunnen maken.	6.08
473	Een bedrijf zó belangrijk dat het de laatste jaren te maken kreeg met grote geopolitieke druk maar ook met almaar toenemende groei en stijgende aandelenkoersen.	0.76
474	Behalve dan deze week, toen het Chinese DeepSeek roet in het eten gooide.	0.26