Buitenhof 🇳🇱

_id	684a0f215e002a0def268ff1
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-20/buitenhof_344/afspelen
datetime	2025-06-08 12:10:00
description	Er kwam een eind aan kabinet-Schoof. De campagne is begonnen want op 29 oktober mag Nederland opnieuw naar de stembus. Te gast: demissionair vicepremier Sophie Hermans. * Ze wil nooit meer samenwerken met de PVV en zit momenteel zonder functie thuis. Voormalig staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie schuift aan. * Wat betekent de val van dit kabinet voor groeiregio Eindhoven? Te gast: burgemeester Jeroen Dijsselbloem. * Een gesprek met Jesse Klaver over de oprichting van een nieuwe progressieve partij. * David Van Reybrouck is archeoloog, cultuurhistoricus en schrijver en sinds april aangesteld als Denker der Nederlanden.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Sophie Hermans, Ingrid Coenradie, Jesse Klaver, Jeroen Dijsselbloem en David van Reybrouck.	6.42
3	Het kabinet Schoof is gevallen, de campagne is begonnen.	12.82
4	Over vijf maanden mogen we opnieuw naar de stembus maar in de tussentijd zit het land zonder missionair kabinet.	59.35
5	Wat betekent dat voor de grote dossiers waar nog altijd geen doorbraak op is gevonden?	6.3
6	Hier aan tafel demissionair vice-premier voor de VVD van Klimaat en Groene Groei en inmiddels ook Infrastructuur, Sophie Hermans.	7.21
9	Het kabinet is dinsdag gevallen, en nu is er weer ruzie.	15.95
10	Ditmaal over de verdeling van de portefeuilles van PVV-bewindslieden.	4.21
18	We hebben gesproken over de verdeling van de posten.	5.52
20	De premier heeft gezegd: Dan doen we de vervanging zoals we dat hebben afgesproken bij de aanvang van het kabinet.	23.15
25	Caroline van der Plas zei vanmorgen bij WNL: Mona Keijzer is een ervaren bestuurder.	7.63
27	Asiel en migratie is een belangrijk onderwerp voor deze coalitie.	16.93
32	Het aantal mensen dat naar Nederland komt, is te groot.	66.68
33	Mensen die opvang echt nodig hebben, kun je niet echt goed opvangen.	8.03
34	U wil die portefeuille hebben omdat het een belangrijk is voor de VVD?	19.72
35	Belangrijk voor de coalitie, en dus ook voor de VVD.	4.77
36	We hebben jarenlang in coalities gezeten waarin we niet de meerderheid hadden om onze plannen op dat terrein voor elkaar te krijgen.	6.12
37	In een democratie kom je met goede voorstellen en ga je met elkaar in debat.	4.59
38	Wij willen graag doorvoeren dat we hebben afgesproken in het hoofdlijnenakkoord.	10.39
39	Dat is voor 95 procent wat in ons verkiezingsprogramma stond.	12.41
40	Maar Mona Keijzer heeft ook het akkoord ondertekend.	10.79
45	We hebben gekeken afgelopen dagen: Kun je tot een andere verdeling komen?	4.18
54	Het is niet mijn stijl om daarover te praten met u.	4.09
56	Ja, op X werd door Nicolien van Vroonhoven, leider van NSC gezegd: De VVD mag wel eens pas op de plaats maken.	8.49
61	Geert Wilders is weggelopen en dat is volstrekt onverantwoordelijk.	15.82
65	We moeten belangrijke en ingewikkelde keuzes maken.	4.49
71	Maar voor dit moment is voor mij het belangrijkste om aan de slag te gaan.	3.88
72	U gaat niet vanmiddag nog doorpraten met de BBB, dus.	5.69
73	U was na de val van het kabinet boos, pissig en teleurgesteld zei u. Maar u zei niet: verbaasd.	7.43
76	Als politicus heb je altijd in je achterhoofd dat het kan gebeuren.	5.39
80	Maar als het dan echt gebeurt, is het heftiger dan je je van tevoren voorstelt.	4.58
81	Ik was boos omdat ik dacht: Hoe kun je dat op dit moment doen?	4.16
87	Maar als je de politiek in gaat, ben je moreel verplicht om die beslissingen te nemen.	5.39
89	Het is ook benoemd dat de VVD in feite hetzelfde deed met het vorige kabinet.	46.57
90	Deze week zagen we Kamerleden elkaar de maat nemen.	3.53
93	Als ik kijk hoe ik en mijn collega's in het kabinet mijn collega's in de fractie, zo kan ik ze eigenlijk niet meer noemen maar hoe wij ons werk hebben gedaan, dat is echt om iets voor dit land te bereiken.	4.32
96	Dilan Yesilgöz, uw fractievoorzitter sluit deelname aan een kabinet met PVV nog steeds niet uit.	10.24
99	Ik heb vooral gehoord dat ze hierover wil nadenken.	3.57
101	Maar ik vroeg mij af: Hebben jullie hier van tevoren niet over nagedacht?	3.81
105	Van het ene op het andere moment moest er van alles geregeld worden.	3.69
107	Donderdag en vrijdag hadden we overleg over de postenverdeling.	5.73
108	Ik heb geleerd in de politiek dat we even de tijd moeten nemen.	3.73
110	Dit gaat over: hoe richt je de verantwoordelijkheid straks in die wij als VVD eventueel krijgen?	8.27
116	Dilan Yesilgöz zei in het Financieel Dagblad ook dat ze GroenLinks-PvdA inmiddels wel een normale partij noemt.	13.51
118	Het ging in het interview over partijen die verantwoordelijkheid nemen.	7.0
124	Op alle onderwerpen is veel te doen in de politiek.	4.34
126	Alle stappen op weg daar naartoe U gaat het niet vertellen.	3.93
127	Is er discussie geweest over de positie van Dilan Yesilgöz?	13.4
131	Dilan Yesilgöz is bijna twee jaar geleden begonnen.	8.72
133	Ik heb er alle vertrouwen in dat we onder haar leiding een goede rechts-liberale koers kunnen neerzetten.	4.23
135	De Nederlandsche Bank presenteerde vrijdag haar voorjaarsramingen.	11.15
139	Doordat de Nederlandse politiek geen knopen doorhakt over stikstof, klimaat arbeidstekort en woningbouw is de toch al beperkte groei onzeker.	84.48
140	Dat is de boodschap waarmee de VVD straks naar de kiezer moet.	6.28
142	Ik vind precies op deze onderwerpen zijn stappen nodig.	3.98
145	Maar het vraagt van de politiek dat we iets moeten doen.	5.42
146	Ik hoop met alles wat ik in mij heb, dat ik komende maanden dat ik demissionair ben wel aan het werk kan. Op het gebied van klimaat en groene groei hebben we eind april een pakket naar buiten gebracht dat er op gericht is om onze industrie in Nederland te beschermen.	12.73
151	Maar dat betekent wel dat we ze nu een beetje moeten helpen om die lastige periode door te komen.	4.56
152	De komende maanden tot aan de verkiezingen gaat u beslissende stappen zetten die de industrie gaat helpen in Nederland.	8.65
155	Ingrid Thijssen zegt dat deze stilstand miljarden aan investeringen kost.	28.52
160	Ik voel de verantwoordelijkheid om die voorstellen die ik eind april naar de Kamer heb gestuurd om daarmee aan de slag te gaan.	3.87
161	We hebben voorgesteld dat bedrijven langer steun kunnen krijgen voor hun hoge elektriciteitskosten.	75.63
162	We zorgen dat de randvoorwaarden voor verduurzaming op orde komen.	14.36
163	Daar wil ik niet mee stoppen, dat zou onverantwoordelijk zijn.	4.17
164	Deze week nog was er een brandbrief van de energiesector: de aanleg van windparken valt stil.	40.32
165	De industrie is boos omdat overal het stroomnet vol zit.	60.56
167	Ze zijn ontevreden omdat u de aanleg van een belangrijke stroomkabel niet laat doorgaan.	7.21
168	U heeft nog altijd geen overeenkomst met Tata Steel over de steun.	16.76
169	ASML dreigt weg te gaan, daar praten we zo over verder.	22.32
174	Maar ik kan niet in mijn eentje de besluiten nemen.	3.72
175	Ik geef aan met welke motivatie en verantwoordelijkheidsgevoel ik in dit kabinet zit.	4.86
176	Ik wil samenwerken met de Kamer om de voorstellen die ik gedaan heb er weer doorheen te krijgen.	4.12
177	Als er nieuwe problemen op ons bord komen die problemen kan ik niet demissionair verklaren.	4.13
182	De VVD was en is en blijft de partij voor de ondernemers.	7.0
184	Onderwerpen als veiligheid en verduurzaming en economie worden vaak tegenover elkaar gezet.	7.81
185	Maar dat vind ik niet, je moet ze naast elkaar plaatsen.	3.94
187	En klimaat en energiezekerheid horen allemaal bij elkaar.	6.89
189	Je moet over alle grote beslissingen goed nadenken.	4.15
197	Ze kwam van buiten en werd uit het niets staatssecretaris Justitie en Veiligheid voor de PVV.	8.81
198	Ingrid Coenradie werd vervolgens bekend als de PVV-minister die haar leider Geert Wilders openlijk tegensprak wat haar op een felle ruzie met de PVV-voorman kwam te staan.	27.51
199	En nu zit ze thuis, want Wilders heeft al zijn kabinetsleden sinds deze week teruggetrokken.	14.23
202	Wat deed deze week meer pijn: Dat Geert Wilders zich terugtrok uit het kabinet of dat dat betekende dat u niet door kon op uw post?	27.41
212	Veel onderwerpen waar ik me met hart en ziel voor heb ingezet.	3.48
215	Maar er is ook besloten voor negen bewindspersonen dat het ineens ophoudt.	7.75
224	U heeft gevraagd aan uw coalitiegenoten of u door mocht.	9.04
228	Mijn verantwoordelijkheidsgevoel stopt niet ineens.	4.17
229	Nu heb ik dan wachtgeld, zo is dat geregeld in Nederland.	6.51
233	Bent u gebeld door een partij om zich bij hen aan te sluiten?	9.14
241	Zou u zich aansluiten bij de VVD als u gevraagd wordt?	10.27
244	Ik wil mijn klus graag afmaken omdat ik mij daaraan verbonden heb.	3.77
249	Dit is een open vraag aan de mensen die er nog zitten: laat mij mijn klus afmaken.	3.9
252	Waarom bent u voor Geert Wilders in het kabinet gaan zitten?	14.4
255	Niet alleen op een paar goede gesprekken met Geert Wilders.	3.66
257	Die ervaring heb ik wel gehad in een lastige Rotterdamse coalitie.	3.94
258	Daar heeft u dus wel over gesproken met Geert Wilders?	14.97
266	Zo waren er meerdere partijen die dat vertrouwen hadden.	4.89
267	Ik begreep dat u al tijden niet naar het PVV-bewindspersonenoverleg ging.	5.81
269	Dat overleg is bedoeld voor de schakel tussen fractie en bewindspersonen.	6.86
270	Dan heb je overleg over zaken die we met elkaar moeten afstemmen.	3.73
271	Geert Wilders was daar al enige tijd niet meer bij.	6.78
276	Maar lang genoeg voor mij om te zeggen: dan zie ik geen meerwaarde.	3.77
279	Maar het is wel prettig omdat met elkaar gezamenlijk door te spreken.	4.22
285	Ik denk dat ik in mijn hart op een gegeven moment wel afscheid heb genomen.	3.78
286	Maar dat ik vooral ook bedacht: Ik wil het heel goed doen op mijn portefeuille.	3.46
287	Ik merkte dat ik een goede samenwerking had met veel partijen in de Tweede Kamer.	3.69
288	Op cruciale momenten kreeg ik ook steun van de coalitie.. en ook van de oppositie.	3.87
289	Er kwamen hele constructieve ideeën over de zaken aan te pakken.	4.73
290	Bijvoorbeeld op het gebied van het gevangeniswezen.	10.46
291	Op welk moment nam u eigenlijk afscheid in gedachten van de PVV?	7.24
293	Maar je merkt: Ik zit niet op mijn plek binnen de PVV.	3.8
297	Het is geen moment, Het is geen moment, het gaat sluimerend.	4.14
299	U stelt in de Volkskrant: 'Als u mij een jaar geleden had gevraagd wat de oplossing zou zijn voor dit vraagstuk had ik ongetwijfeld gezegd: Met vaker twee personen op een cel moet het tekort ondervangen kunnen worden.	12.94
300	Nu, in deze rol, door eigen bevindingen, heb ik een andere mening.'	4.29
301	Is het dan gek dat iemand als Geert Wilders denkt: Wat is dit?	8.8
302	Dat is niet de Ingrid Coenradie die hij uitgenodigd had.	7.31
304	Ik denk dat veel mensen geen idee hebben hoe het in een gevangenis gaat.	4.62
307	Mij was niet bekend dat ik verantwoordelijk zou zijn voor het gevangeniswezen toen ik gevraagd werd.	5.7
308	Maar op het moment dat je met mensen praat en werkbezoeken doet kijkt hoe het gaat in de uitvoering, dan kun je van mening veranderen.	4.29
311	Tegelijkertijd zie ik ook de rechtse geluiden: zwaardere straffen.	3.5
320	Ook tegen Geert Wilders heb ik daar over gesproken.	7.41
321	Meer mensen op een cel, dat heeft bepaalde gevolgen.	75.48
324	Ik heb veel gevangenissen bezocht en mensen gesproken.	5.61
325	Maar ik heb ook bij Geert Wilders neergelegd: Ik snap wat jij voelt.	4.02
330	Want ik snap dat je electoraal iets te verantwoorden hebt.	4.18
332	Maar u had ook andere PVV-collega's in het kabinet.	11.2
333	Dick Schoof heeft uiteindelijk gevraagd aan Geert Wilders wat hij wilde doen met zijn bewindspersonen na zijn opstappen.	10.32
334	Daar had Geert Wilders zelf nog niet over nagedacht.	5.31
335	Wat zegt dat over zijn verhouding tot zijn bewindspersonen?	6.33
338	Daardoor liggen nu negen posten op beleidsgebieden stil.	6.12
343	Hebben zij nog geprobeerd om Geert Wilders op andere gedachten te brengen?	11.49
347	U zat in de politiek voor Leefbaar Rotterdam net als de PVV een partij die erin slaagt mensen naar de stembus te trekken die anders nooit gaan.	65.5
355	Dan moet je heel eerlijk zijn en met een realistisch programma komen.	4.31
361	Die wil op een aantal essentiële onderwerpen vooruitgang zien.	3.74
365	Dat zijn fundamentele zaken waar kiezers behoefte aan hebben.	4.26
366	Ik kan me voorstellen dat kiezers nu denken: hoe gaat het nu verder?	4.83
376	Maar ik vind het belangrijkste als ik ergens aan begin dat ik weet dat ik dat ook af kan maken en dat het uitvoerbaar is.	3.81
378	De Nederlandse economie groeit het hardst in de regio Eindhoven.	88.14
379	En die groei komt natuurlijk door high-tech chipmachinefabrikant ASML.	11.94
380	Plus de tientallen Brabantse bedrijven die ASML ondersteunen.	12.85
381	Wat betekent de val van dit kabinet voor de geplande groei van ASML, en wat zijn de gevolgen van niks doen?	29.15
382	Hier aan tafel burgemeester van Eindhoven Jeroen Dijsselbloem.	6.31
386	Wat dacht u toen u hoorde dat dit kabinet was gevallen?	8.18
391	Tegelijkertijd hopen we dat na de verkiezingen er wel stappen kunnen worden gezet op grote dossiers.	3.84
401	En er was steun voor de ontwikkeling van de Brainport.	17.49
402	De val van het kabinet maakt wat dat betreft voor ons niks uit.	18.21
404	Zodat de economie verder kan. Maar er zijn wel een paar grote issues.	5.68
407	Er zijn drie dossiers waar de economie in Eindhoven tegenaan loopt: Stikstof, tekort aan stroom en een tekort aan woningen.	51.79
409	Ik voeg er nog twee aan toe: tekort aan arbeidsmarkt.	22.11
412	We hebben veel startende of doorgroeiende techbedrijven.	11.14
417	Er zijn bedrijven die vandaag moeten beslissen: Gaan we hier uitbreiden of elders?	9.41
418	Als ze geen stroomaansluiting krijgen gaan ze naar elders toe.	7.18
421	Maar de economie gaat harder dan dat wij woningen kunnen bouwen.	75.63
423	En stikstof blijft als een donkere wolk boven ons hangen.	55.06
425	Er zijn geen grote projecten gestaakt vanwege stikstof.	83.45
427	Ik sprak een aantal maanden geleden de topman van ASML, Fouquet.	5.62
428	Op dit moment werken er 20.000 mensen bij ASML zelf plus tienduizenden in de bedrijven eromheen.	9.81
429	Maar ASML wil uitbreiden, en stikstof zit daarbij in de weg.	75.15
431	2 tot 3 jaar, dan moet hij weten waar hij aan toe is wat betreft stikstof.	22.52
435	Over een paar maanden moeten we duidelijkheid kunnen geven.	3.79
436	We hebben overleg met ASML over een locatie die we gaan ontsluiten.	11.97
442	Dat hangt boven de markt als de handtekeningen niet gezet zijn.	3.67
447	De ministeries helpen goed mee om de stroom daar op tijd te krijgen.	18.21
448	Met stikstof zoeken we naar mogelijkheden die er zijn.	13.47
450	We zijn met dit grote project van nationaal belang en zelfs internationaal belang.	3.82
453	De planologische procedures moeten worden doorlopen.	4.09
456	En nogmaals, ik zeg het niet eens als belang voor Eindhoven.	3.84
459	Dat ons enorme kracht geeft in een internationale wereld die steeds harder wordt.	5.34
461	Dus als het niet opgelost wordt, is ASML binnen 2-3 jaar weg.	26.16
465	Maar als ze geen duidelijkheid hebben, dan gaan ze weg.	6.98
466	Die duidelijkheid komt er, en sneller dan over drie jaar.	4.83
468	Deze week was oud-topman van Philips Kleisterlee heel kritisch op de focus op ASML in de regio.	16.79
471	Ik was wel blij met zijn provocatie om ons wakker te schudden.	3.55
475	Maar de anderen, juist vanuit diversificatie omdat we niet afhankelijk willen worden van ASML zijn die andere voor mij ook heel belangrijk.	4.29
477	En bedrijven die chips en communicatie kunnen laten verlopen via licht.	16.53
481	Hij heeft gelijk op het punt dat we veel meer moeten diversifiëren.	4.23
484	Al die bedrijven bij ons bedrijven die met nieuwe ontwikkelingen door willen die hebben een volgende uitbreiding nodig.	4.29
487	En dan komen de Amerikaanse of Aziatische investeerders.	12.4
488	Die zijn wel bereid maar nemen graag de technologie of het hele bedrijf mee.	4.48
490	Kunnen wij nog in ons land snel genoeg en voldoende omvang investeren in de technologie van de toekomst?	13.62
497	De bedragen van Project Beethoven gaan niet naar ASML maar naar onze regio, voor de ontsluiting.	32.5
498	Om te zorgen dat er meer huizen worden gebouwd en talent wordt opgeleid.	15.04
499	Mijn punt is eigenlijk: Wij investeren veel te weinig.	11.98
500	En de Amerikanen en Aziaten investeren waanzinnig veel en veel sneller.	86.56
501	In Zuid-Korea is een plan voor 17 miljard investeringen voor de komende vier jaar.	20.28
502	In Nederland wordt bezuinigd op onderzoek en wetenschap.	12.07
503	De OESO-landen, de meest ontwikkelde economieën in die landen is de afgelopen jaren het budget in R&D met 17 procent gegroeid.	76.4
508	Landen zijn waanzinnige bedragen aan het investeren publiek en privaat, in andere technologieën.	13.84
512	U pleit al langer voor een investeringsfonds om dit soort investeringen veilig te stellen.	6.07
513	Hoe voorkom je dat dat een politieke grabbelton wordt?	9.72
514	Want we hebben ook gezien dat als het politiek tegenzit dat er geld uit wordt opgenomen.	39.16
517	In het vorige kabinet had je het groeifonds, klimaatfonds en stikstoffonds.	26.97
518	En zodra er geld nodig is voor consumptieve uitgaven ik snap het productieve belang daarvan wordt er veel te snel gegrepen naar die investeringspotten.	4.71
519	Het groeifonds kan niet meer uitbreiden naar de toekomst toe.	8.79
520	Het stikstoffonds is verdwenen, maar het probleem ligt er nog.	36.3
521	Daarom pleiten wij voor een nationale investeringsbank.	5.29
523	Dan moet je op afstand van de politiek worden geplaatst.	4.51
525	En dat is een manier kijk, die fondsen zijn veelal subsidiefondsen.	6.3
529	Dan stop je er 10 miljard in en kan je een balans maken voor 100 miljard.	10.94
530	Dat zal voor de mensen thuis als waanzinnig veel geld klinken.	3.85
534	Of die start-ups die overal in het land willen doorgroeien.	11.66
539	De Nederlandsche Bank waarschuwt ervoor dat het verder gaat oplopen.	32.72
540	De enige manier om het op te lossen is door veel meer onderscheid te maken tussen lopende uitgaven en investeringen.	3.97
543	Dan ontstaat er ruimte om verantwoord meer te investeren.	5.55
547	Ik ben Ook lid van GroenLinks, sinds een paar jaar.	5.17
551	En Ronald Plasterk tipte u als leider van de nieuwe partij.	5.89
553	Dat is een soort kiss of death, als je door Ronald Plasterk wordt genomineerd!	4.07
557	Met de val van het kabinet Schoof komt ook de fusie van GroenLinks en PvdA in een stroomversnelling: Deze week al vragen de partijbesturen de leden of ze willen instemmen met de oprichting van een nieuwe partij die belooft een brede, en progressieve partij te zullen worden.	10.54
558	Aan tafel één van de architecten van deze partij, Jesse Klaver.	6.25
563	GroenLinks-PvdA kreeg deze week het een en ander te verduren in het kamerdebat.	12.05
564	Mevrouw Yesilgöz zei dat stilstand beter was dan de plannen van meneer Timmermans.	6.33
565	Dit weekend kwam dan toch een interview in het FD waarin mevrouw Yesilgöz u 'tenminste wel een normale partij' noemt.	6.21
567	Volgens mij zegt het hele optreden van mevrouw Yesilgöz meer over de VVD dan het over ons zegt.	9.27
569	Als dit het niveau is waar we zijn aanbeland in de politiek dat zegt veel over de stand van het land.	5.27
571	Het heeft ervoor gezorgd dat heel veel heeft stilgestaan als het gaat om economische ontwikkeling.	7.61
572	En vooral ook om het leven van mensen beter te maken.	7.16
574	Het eigenbelang van politici heeft voortdurend voorop gestaan.	9.29
578	De VVD heeft tot nu toe geen afstand genomen van de PVV.	16.62
582	Ik denk dat we een hele lange campagne gaan krijgen met elkaar.	3.98
583	Ik gun Nederland beter dan een campagne: Wie wil er met wie?	5.6
585	Tegelijkertijd, voor de kiezer is het belangrijk om te weten of u nu al zegt: Prima, dan ga ik met de VVD?	7.09
586	De vorige keer leverde dat problemen op voor de PvdA.	9.29
588	Als dit het niveau is waarop we de komende maanden praten over politiek dan zijn we 'doomed'.	4.39
590	Partijen die niet democratisch zijn, die sluiten we uit.	4.92
593	Maar natuurlijk is de afstand die we voelen tot de VVD groot.	7.65
594	Maar het zou aanmatigend zijn om voordat de campagne is begonnen partijen uit te sluiten.	4.79
595	De discussie die ging over welke kabinetsposten hoe moeten ze verdeeld worden?	12.1
600	De vraag is: Wie is het beste in staat minister van asiel te worden?	20.16
602	Wat ik hier zie is exemplarisch waarom dit kabinet een jaar lang niks voor elkaar heeft gekregen.	6.66
604	De VVD weet dondersgoed dat met de PVV niet valt te regeren.	34.9
607	Als je ze nu uitsluit, lijk je te veel bij GroenLinks-PvdA te staan.	9.17
612	U gelooft niet dat de VVD er nog over moet nadenken?	13.77
614	Ik zeg alleen dat we behoefte hebben aan oprechte politiek.	4.44
615	En geen spel moeten hebben met elkaar uitsluiten of wegduwen maar proberen het beste te doen voor Nederland.	4.86
616	Ik denk dat onze ideeën beter zijn dan die van de VVD.	6.34
621	Ik heb uitgelegd, vijf dagen geleden is het kabinet gevallen.	29.37
628	Voor dit soort grote besluiten hoe ga je om met partijen vind ik dat je die tijd moet kunnen nemen.	4.52
631	Partijgenoten van u, van GroenLinks zeggen: In de kern is het verschil dat GroenLinks het systeem wil veranderen.	9.25
635	Als je het systeem wil veranderen, moet je buitengewoon pragmatisch zijn.	5.15
636	Wat mij is opgevallen afgelopen jaren voor 95 procent vinden onze partijen al jaren het laatste.	11.82
637	voor 95 procent vinden onze partijen al jaren Hetzelfde.	30.64
638	Waar links ontzettend goed in is is elkaar op de kleine verschillen aan te pakken.	5.86
642	Als je ziet wat er afgelopen jaar is gebeurd met de stilstand van dit kabinet ik heb voor mezelf de conclusie getrokken, al een aantal jaar geleden als je echt als links een stevig alternatief wil vormen zul je moeten samenwerken.	7.7
644	Maar wat ons bindt, is groter dan waar het verschil zit.	4.34
645	We moeten de strijd aangaan met anti-democratische krachten.	4.61
647	Het gefocus op jezelf en waar we met elkaar verschillen daar ga ik niet in mee.	4.49
649	Er zijn ook mensen die zeggen: Deze fusie wordt ons door de strot geduwd binnen een week moeten we effectief de PvdA opheffen.	8.01
650	Hoe gaat u voorkomen dat deze mensen een eigen partij gaan beginnen?	7.84
655	De helft van mijn leven breng ik al door bij GroenLinks.	12.13
656	Maar uiteindelijk is een politieke partij niks meer dan een drager van idealen om te zorgen dat we iets voor elkaar krijgen.	4.9
657	Om al die mensen die een lange geschiedenis hebben zowel binnen GroenLinks als de PvdA de idealen gaan we bij elkaar brengen in een nieuwe beweging.	5.21
661	Het draait om wat wij kunnen betekenen voor dit land.	4.22
662	Ik denk dat het beter kan door de krachten te bundelen.	4.32
663	Ad Melkert stelde in de krant: Sommigen denken dat deze beweging een achterhoedegevecht is zelf denk ik dat wij de voorpost zijn.	25.25
670	Maar de afstand die zij soms voelen tot ons voel ik niet tot hen.	3.9
672	Krijgt deze nieuwe partij, die volgend jaar pas echt wordt want nu gaat het alleen over samen op de lijst gaan maar krijgt de nieuwe partij die volgend jaar waarheid moet worden een nieuwe leider?	9.43
678	Maar Frans Timmermans heeft aangegeven dat hij beschikbaar is.	9.04
681	Maar uw eigen leden zijn verdeeld over de vraag of Frans Timmermans deze verkiezingenlijsttrekker moet worden.	8.66
682	Slechts 44 procent wil dat, bleek in maart bij EenVandaag.	29.61
686	Zijn type leiderschap is precies wat we nu nodig hebben in internationaal onzekere tijden.	4.25
689	En dat er snel een nieuw kabinet komt dat wel iets voor elkaar krijgt.	7.07
692	Komt er nog een verkiezing voordat u deze verkiezingen ingaat?	5.36
697	Nee, want Frans Nee, want Frans Timmermans is beschikbaar.	4.73
698	Ik vraag het ook omdat uit een peiling blijkt dat veel leden liever hebben dat u het gaat doen.	4.07
700	Een paar jaar geleden was ik gaan glimmen van trots na deze uitspraak.	3.44
701	Maar leiderschap betekent soms niet een stap vooruit zetten maar een stap naar achteren.	4.26
707	Ik help de partij daar waar ik kan. Maar het moet in de politiek wat minder gaan over ik en meer over wat we voor het land kunnen betekenen.	4.26
708	Maar het is niet gek dat mensen die vraag stellen als nota bene uw eigen achterban het liever heeft.	4.2
714	Ik weet nog niet wat mijn rol wordt in deze campagne.	3.54
715	Het gaat niet om de voorzitter en op ministersposten.	4.69
724	Hoe moet de politiek omgaan met langetermijnproblemen als de korte termijn zich voortdurend opdringt?	6.73
725	Schrijver en cultuurhistoricus David Van Reybrouck is sinds april de nieuwe Denker der Nederlanden waarbij hij pleit voor een andere manier van politiek bedrijven én een andere manier van denken: vérdenken.	8.87
729	Ik heb net een aantal politieke gesprekken gevoerd.	4.89
730	U bent sinds een tijdje Denker der Nederlanden en ik hoorde u vertellen over het belang van langetermijnbesef.	4.97
731	Hoe kijkt u in dat kader naar de afgelopen politieke week?	5.41
735	Uiteraard voor het kabinet Schoof, en voor Nederland.	11.98
737	Wat deze week in Nederland is gebeurd is deel van een groter patroon.	3.94
738	Op dit moment zijn we heel erg bezig met kijken naar de personen en de partijen.	3.53
742	Het symptoom van een diepe deconfiture van de Westerse democratie.	6.66
743	Dat in Amerika de democratie een probleem heeft, is duidelijk.	13.1
744	Maar ook in het westen, de hoeveelheid, de snelheid van kabinetten en hoe snel die elkaar opvolgen, dat is ongezien.	3.76
745	Nederlanders gaan voor de derde keer in vier jaar naar de stembus.	90.91
751	In de Volkskrant stond gisteren een fantastische grafiek die aangaf hoe lang Nederlandse kabinetten demissionair zijn.	61.56
758	Dat betekent dat van de afgelopen zes jaar in Nederland er bijna drie demissionair zijn geweest.	30.86
759	Dus ik word een beetje moe van alle debatten waarbij het enkel gaat over wie wel of niet minister moet worden.	4.39
762	Maar vérdenken betekent: uitzoomen in ruimte en tijd.	17.31
765	We beoefenen democratie al 200 jaar lang op dezelfde manier.	23.17
766	Terwijl de maatschappelijke condities volkomen veranderd zijn.	4.29
767	We rijden met de postkoets van Thorbecke op de snelweg.	8.89
768	Als je kijkt naar de ontwikkelingen in Europese landen democratie in Europa vandaag is een stoet van tot op de draad versleten autootjes.	6.35
772	Een extraparlementair kabinet, een partijloze premier.	9.86
775	We zijn de boel aan het opkalefateren om langer te kunnen werken.	15.95
778	En in de hele economie, de sport, de wetenschap, de kunsten.	4.14
779	Maar er is een sector waarin innovatie absoluut niet noodzakelijk is, blijkbaar en dat is de democratie.	5.04
785	Afgelopen jaren hebben we een soort explosie gezien aan burgerberaden.	7.18
786	In de OESO-landen zijn meer dan 800 van dat soort processen.	15.98
790	In Nederland op dit moment over klimaat bijvoorbeeld.	27.05
791	Maar een explosie van burgerberaden zou dan toch goed nieuws moeten zijn?	10.0
795	En in de schaduw voltrekt zich een stille omwenteling waarbij gewone mensen niet alleen het bolletje kleuren.	3.44
796	Maar ook de kans krijgen om tussen twee verkiezingen in het bolletje toe te lichten.	4.3
797	Afgelopen jaren zijn in Nederland bijna 40 gemeentes daarmee aan de slag gegaan.	9.19
798	De gemeente Amersfoort is aan het kijken om het op permanente basis te gaan doen.	7.43
800	Er zijn op dit ogenblik in Europa een aantal gebieden steden die als eerste permanente grote burgerberaden hebben.	10.32
801	Ik ben zelf betrokken geweest bij het absolute pionierswerk in Duitstalig België.	4.2
802	De eerste plek ter wereld waar je naast het verkozen parlement een permanent burgerberaad hebt.	5.36
805	Anders heb je een oververtegenwoordiging van hoogopgeleide mannen van boven de 50.	22.65
806	Tegelijkertijd kom ik net uit een gesprek met vier politici.	4.51
807	Uw antwoord op het wantrouwen en het falen van de democratie is eigenlijk: meer democratie.	4.92
808	Terwijl het wantrouwen wordt gevoed door een afwezigheid van oplossingen.	4.43
809	Dus als politici dingen zouden oplossen zouden de burgerberaden niet nodig zijn.	7.24
816	Dat leidt tot mensen die het vertrouwen helemaal kwijt zijn.	10.82
822	In een land als Amerika bij een aantal mensen die ben je voorgoed kwijt.	5.27
823	Maar als je de burgerberaden organiseert kun je de grote dossiers weer behandelen.	5.28
824	Het is absurd dat de verkorting van de politieke tijd plaatsvindt net op het moment dat een aantal enorme dossiers op ons afkomen.	7.87
827	Het is ook de vraag of het de overheid daadwerkelijk slagvaardiger maakt.	6.39
829	Maar tijdrovend en duur en niet efficiënt het huidige systeem is nog erger.	4.42
831	Het feit dat iedereen kan kiezen dat er in de Tweede Kamer een afspiegeling zit, is heel goed.	7.08
832	Maar misschien moet je ook nog aan een Derde Kamer gaan denken.	4.6
834	Mensen die niet per se de volgende verkiezingen moeten winnen.	5.01
836	Die eigenlijk met gezond verstand de grote uitdagingen van vandaag en morgen in het algemeen belang kunnen dienen.	4.52
837	Kunt u zich voorstellen dat er mensen zijn die denken: Ik kleur elke twee jaar het bolletje in.	11.22
841	Ook daarin zit een oververtegenwoordiging van hoogopgeleiden mannen van boven de 50.	14.91
842	Uiteindelijk moet je zorgen dat je een hele mooie afspiegeling hebt van de samenleving.	4.73
844	Ik maak me grote zorgen over die deconfiture van de westerse democratie.	5.27
845	Als we niet gaan innoveren in onze democratie gaan we die finaal verliezen.	5.6
847	En anti-democratische krachten komen altijd op op het moment dat de democratie niet kan leveren.	5.51
849	Dus wij moeten zorgen dat het parlement sterker kan werken.	5.28
852	U schreef in Trouw kort geleden: 'Fascisme, mensen hebben er gewoon zin in.'	8.19
855	Omdat mensen zich zo gefrustreerd voelen door het gebrek aan daadkracht dat er een verlangen ontstaat.	70.96
856	Fascisme start niet met een verlangen naar donkerte.	16.34
859	Het kinderachtige geruzie in het parlement, weg ermee.	5.6
865	De belofte van democratisch kapitalisme na de Tweede Wereldoorlog iedereen mag stemmen en het ondernemerschap blijft vrij die belofte is een beetje ingezakt.	8.73
866	De belofte van democratie is zelfbestuur zodat iedereen erop vooruit gaat.	5.28
870	Ik probeer al 15 jaar te waarschuwen voor wat er gebeurt als het uit de klauwen loopt met een democratie die we dachten dat stevig was.	3.66
875	Als er een land is dat democratieversterking nodig heeft is het Amerika.	17.61
876	Maar de geesten zijn zo gepolariseerd op het ogenblik.	4.27
877	Je moet een soort relatietherapie doen in een vechtscheiding.	7.88
878	Deze week maakte persbureau AFP bekend dat het Witte Huis Geert Wilders steunt.	14.28
880	Een ingewijde zou hebben gezegd dat de Amerikaanse president leiders steunt die hun soevereiniteit en nationale identiteit beschermen.	39.07
886	Over het feit dat Amerika onomwonden en onbeschaamd inzet op regimewissels in Europa.	20.65
887	En geeft die nieuwe regimes de naam van soevereine regimes die de nationale trots dienen.	3.72
889	Het gaat om het uithollen van de democratische orde.	6.75
890	Plaatsmaken voor een technokapitalisme waar ze aan de overkant blijkbaar van smullen.	4.48
898	Dit continent moet het democratische voorbeeld blijven geven.	4.57