Buitenhof 🇳🇱

_id	68bd6809c2c77c156204d8ab
url	https://npo.nl/start/serie/buitenhof/seizoen-20/buitenhof_350/afspelen
datetime	2025-09-07 12:10:00
description	Demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans over de huidige geopolitiek en de vraag: Kan Europa zonder Amerika? * Het vertrouwen in Den Haag is gedaald tot een dieptepunt. De Utrechtse burgermeester Sharon Dijksma en Leonard Geluk, beiden verbonden aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, maken zich grote zorgen. * De belangrijkste centrale bank in de belangrijkste economie van de wereld staat steeds meer onder druk. Een gesprek met hoofdeconoom ING Marieke Blom. * Hoe verhoudt de Nederlandse cultuursector zich tot een steeds verder polariserende wereld? Daarover Martine Gosselink, directeur van het Mauritshuis.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Ruben Brekelmans, Sharon Dijksma, Leonard Geluk, Marieke Blom en Martine Gosselink.	5.73
3	De VVD was gisteren op het partijcongres opmerkelijk optimistisch gezien de matige peilingen en de politieke chaos in Den Haag deze zomer.	8.1
4	Ondertussen gaat de rest van de wereld gewoon verder: In Europa werd deze week gesproken over een vredesmacht, de vraag is: Kan Europa dat waarmaken zonder hulp van Amerika?	6.57
5	Hier aan tafel demissionair minister van Defensie en tot vrijdag ook minister van Buitenlandse Zaken Ruben Brekelmans.	6.82
10	Maar laten we beginnen met uw partijleider Dilan Yesilgöz.	4.89
11	Zij zei gisteren niet met GroenLinks/PvdA samen te willen werken.	22.07
14	Maar wat zij heeft gezegd is dat als je kijkt wat wij willen met Nederland Als het gaat om een sterkere economie en strenger migratiebeleid dat staat in veel opzichten haaks op wat de PvdA/GroenLinks voorstelt.	33.77
16	En als je dan zulke verschillen moet overbruggen, dan wordt het lastig.	4.39
18	Wij kunnen ons moeilijk voorstellen dat dat gebeurt.	4.31
19	Het woord uitsluiten als we nu kijken naar de peilingen en we sluiten die partij principieel uit dan wordt het land heel moeilijk bestuurbaar.	7.37
21	Sowieso een opmerkelijke uitspraak gezien jullie peilingen.	4.25
22	We willen dingen bereiken die veel Nederlanders willen.	7.01
23	Een kleinere overheid, een economie die draait grote investeringen in defensie dat kan alleen in een centrum-rechts kabinet.	22.54
25	Maar met Timmermans werkte u goed samen op het grootste dossier: Oekraïne.	10.19
28	We zien de afgelopen jaren dat de PvdA naar links is opgeschoven.	13.68
30	GroenLinks/PvdA is niet voor het aanscherpen van het asielbeleid.	39.69
31	Als het gaat om de economie hogere belastingen, meer regels meer lasten bij bedrijven neerleggen.	17.35
32	We zien dat veel bedrijven uit Nederland vertrekken.	76.54
34	Wij willen dus een compleet andere agenda op dit punt dan GroenLinks/PvdA.	6.15
36	Vindt u het niet potsierlijk om met 15 zetels in de peilingen partijen te gaan uitsluiten?	12.0
37	Wij zeggen heel duidelijk wat wij met Nederland willen.	4.42
40	Er zijn twee dingen waar Nederlanders naar snakken.	29.35
42	En zij willen de centrum-rechtse agenda uitgevoerd zien.	4.16
43	Dat kan als we een centrum-rechts kabinet kunnen vormen.	7.28
45	Als er een centrum-links kabinet voorligt dan zijn wij niet getrouwd met regeren.	20.36
47	Als het gaat om economie, migratie en veiligheid, dat zijn onze kenmerken.	5.07
50	Het ging in Europa deze week over veiligheidsgaranties voor Oekraïne.	42.5
52	Overheidsgebouwen zijn beschadigd en gebombardeerd.	77.61
54	Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen stelt in de Financial Times dat ze een heel precies plan heeft voor een troepenmacht die in Oekraïne kan blijven als er een vredesakkoord komt.	43.82
58	Wist u ook dat ze dit ging vertellen aan de wereld?	6.53
63	Wat een militair plan anders maakt dan normaal is dat het nog deel is van de onderhandelingen.	6.18
64	Soms kun je precies aangeven hoe het eruit ziet en wat je gaat doen.	3.83
66	We willen ook dat Oekraïne in staat is om te onderhandelen over vrede.	45.05
67	Om dat de kunnen doen zijn veiligheidsgaranties nodig na het vredesbestand.	4.92
68	Zodat ze niet opnieuw door Rusland worden aangevallen.	14.27
71	Er ligt nu een robuust plan om dat vredesbestand voor elkaar te krijgen.	5.31
74	U zei gisteren op het podium met zoveel woorden dat Nederland er nog niet klaar voor is.	4.98
75	Wij zijn klaar om een bijdrage te leveren aan die missie in Oekraïne.	4.51
76	Mij werd gevraagd: Is Europa klaar om zich te verdedigen tegen Rusland?	9.23
77	Als je ziet hoe snel die Russische militaire opbouw gaat Rusland heeft een militair plan tot 2030 om alleen maar militair te blijven groeien.	61.53
78	Daar moeten wij minimaal hetzelfde tegenover stellen.	4.29
80	Dan zijn we in staat om Rusland af te blijven schrikken.	8.28
81	Maar we zullen de betrokkenheid van de VS nodig hebben.	5.41
82	U heeft het net over een bijdrage: Nederlandse troepen.	9.24
89	Maar komt er toch een vredesbestand en daarmee wordt dit militaire plan uitvoerbaar dan wordt de vraag gesteld: Wat gaat Nederland bijdragen?	20.36
91	Wanneer verwacht u die keuze voor te kunnen leggen?	4.94
93	De Washington Post schrijft deze week dat de Amerikanen hun financiering voor de oostflank van Europa gaan schrappen.	68.55
94	Een stap die volgens het Witte Huis gecoördineerd was met de Europeanen.	14.53
96	We weten dat de VS zich geleidelijk meer zal terugtrekken uit Europa.	48.18
98	Ik vertel niet alle details vertellen over wat ik weet en niet.	3.92
99	Maar de algemene trend is dat de VS zich meer terugtrekt uit Europa.	76.95
100	Ze willen zich meer richten op de eigen regio en Azië.	4.69
103	Wij willen als Europa ook meer verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen veiligheid.	9.07
107	Wij spreken Wij spreken hierover met de Amerikanen.	4.34
108	Ik heb regelmatig gevraagd: Kunt u nog op de Amerikanen bouwen?	4.89
116	Hoeveel geld zal Nederland moeten gaan bijbetalen om dit financiële gat op te vangen?	14.02
118	Wij kunnen dit opvangen als het geleidelijk gebeurt.	3.86
119	We hebben als NAVO de 3,5 procent norm afgesproken.	30.05
121	Wij willen als VVD ook dat pad naar 3,5 procent gaan.	21.5
130	Toen hadden we nog een apart departement voor de marine zelfs.	7.37
132	Ik zeg altijd: De krijgsmacht is erop gericht om oorlog te voorkomen.	10.96
133	Wat zegt u dat de Amerikanen kiezen voor deze term?	6.67
134	Hun ministerie van Defensie is ingeslapen, vinden ze.	27.31
137	Als je ziet hoe bewust we zijn geworden van de dreiging vanuit Rusland dan hebben wij geen naamsverandering nodig.	8.34
138	U bent minister van Defensie van een dubbel demissionair kabinet.	19.12
139	U was tot deze vrijdag minister van Buitenlandse Zaken omdat uw collega Casper Veldkamp opstapte.	8.19
140	U zei dat u het persoonlijk vreselijk vond dat hij is opgestapt.	10.62
141	U noemde hem uw maatje in het kabinet, u trok veel met elkaar op.	8.95
145	We willen elkaar binnenkort toch nog rustig spreken als de emoties wat gezakt zijn.	3.99
147	Ik had misschien nog eerder en proactiever me aan hem moeten opleggen.	3.67
149	Ik heb steeds duidelijk aangegeven: We moeten hier met elkaar uitkomen.	3.57
150	We denken er anders over, maar de verschillen zijn ook weer niet zo groot.	3.74
152	Ik heb het nu twee weken overgenomen en het is natuurlijk moeilijk.	3.56
155	U zegt: Ik had misschien eerder had moeten handelen.	4.41
158	Als je iets van me nodig hebt maar ik had mezelf misschien meer moeten opdringen.	3.94
162	Maar minister Veldkamp was er zelf verantwoordelijk voor.	15.78
163	En als je er dan met elkaar vrijdag niet uitkomt ik had dat eerder in de week strakker moeten aanpakken.	3.92
165	Maar u zegt niet: Ik heb hem teveel onder druk gezet?	4.66
167	Terwijl u wel wist in wat voor ingewikkelde situatie hij verkeerde.	4.24
168	Maar u was afhoudender tegen stevige maatregelen richting Israël.	11.52
169	Mede om delen van de operationele gereedheid, begrijp ik.	3.51
170	U zei: Wij kopen nu eenmaal veel wapens in in Israël.	17.66
171	The Economist schrijft deze week daarover, want meer Europese landen worstelen hiermee: 'Israëls belangrijkste concurrentievoordeel is dat hun wapens 'battle tested' zijn.'	76.5
172	Weet u voordat u wapensystemen koopt op wie ze 'battle tested' zijn?	9.95
176	We hebben zelf beschermingsmiddelen zitten op onze vliegtuigen en helikopters.	72.68
177	Dat zijn sensoren die ervoor zorgen dat een raket wordt waargenomen bij een aanval.	86.54
178	Israël loopt daarin ver voorop, en daar is geen alternatief voor.	5.58
179	Als onze speciale eenheden met een helikopter op pad gaan om voedseldroppings boven Gaza uit te voeren lopen zij meer gevaar om uit de lucht gehaald worden.	86.18
180	In zulke situaties kies ik er toch voor om in Israël die middelen aan te kopen.	6.33
181	Ondanks dat u weet dat deze techniek zo goed is mede omdat deze is uitgetest.	4.14
184	Sommige van deze bedrijven maken daar ook reclame mee met die claim van 'battle tested', gevechtservaring.	14.88
186	Als ik u goed begrijp: De komende jaren zit Nederland vast aan contracten met Israël.	56.17
188	Sommige contracten zijn al begonnen voordat de inval in Gaza plaatsvond.	18.94
190	In het verleden maakten we misschien de keuze als iets 30 procent goedkoper vanuit Israël kan of sneller geleverd worden, we dat kozen.	18.55
194	Als we nu stoppen met de samenwerking met Israël en gaan over op systemen vanuit Amerika kan het vijf jaar duren voordat er geleverd wordt.	8.78
195	Dat kunnen we ons niet permitteren gegeven de Russische dreiging.	6.94
196	Ondanks de realiteit dat deze wapens worden getest op mensen in Gaza.	32.42
198	Ieder wapensysteem dat wij kopen daar wordt mee getraind en geoefend.	12.23
199	Maar je kunt niet zeggen: Wij kopen een radarsysteem en dat is getest op onschuldige mensen in Gaza.	27.15
203	Twee jaar geleden sprak u als eerste over regeren met de PVV.	5.29
208	We hadden 10 jaar in coalities gezeten met linkse partijen.	6.22
209	Het lukte niet om een doorbraak te krijgen op asielmigratie.	56.67
211	Dan zou het gek zijn geweest om te zeggen: We gaan een half jaar later in dezelfde coalitie zitten wetende dat je er weer niet uitkomt.	4.97
214	Dat hebben we geprobeerd maar Wilders stelde Marjolein Faber aan en hij stapte er zelf uit.	6.63
216	Dan komen we nu tot de conclusie: Wilders zal nooit iets leveren.	5.13
219	Er is te weinig gedaan om de asielstroom omlaag te brengen.	68.85
221	We willen niet samenwerken met een populist als Geert Wilders.	8.83
222	Met een centrum-rechts kabinet kunnen we wel iets voor elkaar krijgen.	8.42
224	'De tweedracht klotst tegen de plinten in Den Haag.'	5.54
225	Dat waren de woorden van Sharon Dijksma deze zomer op het VNG-congres.	11.0
226	De voorzitter van de meest invloedrijke lobbyclub van Nederland zei toen dat het landsbestuur onderuit ging precies op het moment dat de wereld in de fik staat.	20.59
227	Dat was dus nog voordat het demissionaire kabinet opnieuw viel.	28.88
228	Wat gaat de komende tijd betekenen voor de Nederlandse gemeenten en hun inwoners?	8.62
229	Hier aan tafel: Sharon Dijksma naast VNG-voorzitter natuurlijk ook burgemeester van Utrecht.	9.65
233	Mevrouw Dijksma u bent bestuurder, maar ook lid van de PvdA.	6.35
235	Wat vindt u van de classificatie dat uw partij door de fusie extremer is geworden?	5.85
237	Na de verkiezingen zal waarschijnlijk een brede coalitie vanuit het midden moeten komen.	4.4
238	Als je dan op voorhand allerlei partijen van je afduwt in plaats van dat je zoek naar overeenkomsten dan maak je het jezelf en het land moeilijk.	6.41
239	U zei een paar maanden geleden: 'De wereld staat in de fik en precies op dat moment gaat ons landsbestuur onderuit.'	5.73
241	Wat zei u toen u hoorde dat een demissionair kabinet nog een keer onderuit ging?	19.11
242	Ik denk niet dat mijn moeder het leuk vindt als ik dat hardop zeg.	4.01
244	Wij merken, en alle lokale bestuurders dat heel veel dossiers op dit moment niet van de grond komen.	4.24
245	En het land snakt naar de doorbraken op het gebied van woningbouw ook op het gebied van migratie.	79.92
249	Laten we niet doen alsof het niet eens zouden kunnen worden.	4.41
250	Maar in Den Haag is het op dit moment heel moeilijk.	5.03
253	Wij richten ons op de huidige Tweede Kamer en het nieuwe kabinet.	4.84
254	En andere organisaties die kunnen werken aan een stabiel landsbestuur.	4.82
255	De minister zegt terecht: We hebben behoefte aan stabiliteit.	27.59
256	Die behoefte is erq bij alle gemeenten in Nederland.	8.65
257	We moeten meer opbouwen en al twee kabinetten lukt dat niet zo.	13.27
259	Sinds coronatijd is Nederland instabiel en weinig vooruitstrevend in de bestuurlijke resultaten.	36.14
260	U schreef vorige week in Trouw dat het nog wel tot de zomer volgend jaar kon duren voor er een nieuw kabinet zit.	12.77
264	Ons pleidooi is: Zorg dat het nieuwe kabinet voor kerst op het bordes staat.	6.65
266	Als je zoekt naar stabiliteit en zoek naar waar we het wel over eens zijn.	5.05
268	Onze discussie over woningbouw is geen ideologisch debat tussen partijen.	13.02
270	Alle departementen zouden op dit punt moeten samenwerken.	4.71
273	Maar met de steun van het rapport van Draghi is daar nu een breed draagvlak voor.	18.0
274	U kunt nu vooral een wens uitspreken: Een kabinet voor kerst.	4.07
276	We proberen dat te doen door samen met maatschappelijke organisaties voorbereidingen te treffen voor verschillende bouwstenen voor een nieuw regeerakkoord.	7.39
277	Wij zijn dan een mede uitvoerende organisatie en die krijgen ze er dan gratis bij.	4.67
283	Als je nu kijkt naar de voorstellen voor gematigde groei dan moeten we iets doen aan arbeidsmigratie en ook iets doen aan mensen die geen recht hebben om te blijven in Nederland.	27.32
284	Zij blijven stelselmatig in steden als Utrecht en zorgen voor grote overlast.	69.43
285	We kunnen elkaar zeker vinden en wij doen dat al voor een groot deel.	4.18
287	Het vraagt van partijen dat ze het algemeen belang boven het partijbelang stellen.	4.83
288	Ondertussen is het vertrouwen in de politiek op een historisch dieptepunt: 4 procent van de Nederlanders heeft nog wel vertrouwen in de politiek.	88.09
292	Maar ik moet toegeven dat ik kan invoelen in wat mensen er nu van vinden.	3.56
293	Als je ziet wat er wordt geleverd en ik zie als ik een klas kom en opmerk hoe heftig het debat wordt gevoerd door kinderen dan zeggen ze: Dat doen ze in de Tweede Kamer ook.	8.48
294	We hebben een redelijk beeld van wat er in bestuurlijk Nederland gebeurt.	6.04
295	En als je ziet wat er de afgelopen jaren vooral niet tot stand is gekomen is het begrijpelijk dat er weinig vertrouwen is in Den Haag.	5.08
298	Wij merken dat collegialiteit ontzettend belangrijk is.	5.25
301	En af en toe moet je voor je eigen portefeuille iets op de achtergrond plaatsen in het belang van het algeheel belang.	3.8
303	Men wees vaak naar de andere collega en zei: Ik wil wel maar die ander, van de PVV, niet.	4.77
305	Wij hebben daar last van bij woningbouw, energietransitie.	10.98
313	Uw collega Femke Halsema stelde vrijdag dat zij ernstig zieke Palestijnse kinderen naar Amsterdam wil halen.	46.87
314	Een motie daartoe haalde het deze week niet in de Tweede Kamer.	21.05
320	Overigens is het zo dat wij in Utrecht de traditie hebben van een noodhospitaal.	12.12
321	Het UMC Utrecht vangt vaker mensen op uit oorlogssituaties.	90.28
323	Eerder was het in samenwerking met het kabinet voor Nederlanders met een Palestijnse achtergrond ook aan de hand.	19.62
328	Wij kijken op dit moment of we nog meer kunnen doen om Palestijnse kinderen in de regio te helpen.	5.53
331	We willen kijken naar de mogelijke financiële middelen om te ondersteunen.	5.02
333	Met hetzelfde kunnen we misschien een kind hier helpen en drie of vier in de regio.	3.86
336	Ja, ik zucht er een beetje bij We doen dit wel voor Oekraïense kinderen.	6.66
338	We helpen Oekraïense kinderen die kankertherapie nodig hebben.	85.41
339	Ze kunnen dat niet krijgen in eigen land en we doen dat bij ons.	7.86
340	Ik zou niet weten waarom we daar een onderscheid moeten maken.	4.23
342	U zei in juni: De tweedracht klotst tegen de plinten in Den Haag.	6.22
343	Nog geen maand nadat u dat zei heeft u zelf demonstranten uit uw gemeentehuis gezet.	7.73
344	Had u ooit verwacht dat de openbare orde op die manier moest handhaven?	7.9
349	Ik snap dat ze heel boos waren maar het gedrag dat ze vertoonden moest stoppen.	4.32
350	Het was niet goed mogelijk om hen uit de zaal te krijgen.	5.67
352	Anders zou er een moment komen dat je moet laten ontruimen.	4.32
353	En het beeld dat dat zou hebben opgeleverd, was ook gruwelijk geweest.	5.62
359	Ik kreeg meteen een camera van RTV Utrecht vol op mijn gezicht.	4.55
361	Erop terugkijkend zou ik het weer zo gedaan hebben.	4.08
362	Het is geen uitnodiging aan mensen om mij te komen testen.	3.66
365	De belangrijkste centrale bank in de belangrijkste economie van de wereld staat verregaand onder druk.	87.06
366	Deze week opende het Openbaar Ministerie in Amerika een zaak tegen Lisa Cook, gouverneur van de Federal Reserve nadat ze eerder al had geweigerd onder druk van president Trump op te stappen.	41.15
367	Wat betekent dit voor de onafhankelijkheid van deze centrale bank?	10.82
368	En wat betekent dat op zijn beurt voor onze economie.	5.1
373	We gaan zo praten over de onafhankelijkheid van de Federal Reserve maar even beginnen met de banencijfers die vrijdag bekend werden.	28.74
376	En komen steeds minder banen bij in de VS. Bedrijven zeggen op dit moment: Ik zie geen reden om extra personeel aan te nemen.	57.52
378	En de kans op een stevige inflatie wordt daardoor minder.	21.24
380	En wat heeft dat te maken met zijn druk op de centrale bank?	31.23
381	Trump zegt dat de rente veel lager zou moeten zijn dan hij op dit moment is.	43.58
386	Hij is bezig met het ontslag van deze specifieke gouverneur.	7.98
387	Wat daarmee op het spel staat is de vraag of een Centrale Bank zijn eigen rentekeuzes kan maken.	10.7
388	Als je zelf die rentekeuzes maakt dan probeer je als Centrale Bank te zorgen dat de inflatie onder controle blijft.	20.72
389	Als je de rente gaat verlagen, geef je een setje aan de economie.	12.04
392	Je geeft een zetje aan de economie maar op de lange termijn is het ongunstig.	15.97
395	Op de lange termijn zal het lijden tot meer inflatie.	4.61
396	Dat is slecht voor de economie daarom zijn de centrale banken altijd onafhankelijk geweest.	33.88
398	De financiële markten hebben tot nu toe lauw gereageerd op de pogingen van Trump.	18.86
400	Ter eerste is de dollar op dit moment veel minder waard dan in januari.	48.19
401	Dat is wel een teken dat kritisch wordt gekeken naar hoe aantrekkelijk het is om dollars aan te houden.	7.25
403	Het kan zo zijn dat hij daar mensen gaat benoemen waar die mensen gaan niet precies doen wat hij wil.	5.77
406	Lisa Cook ontslaan, het is nog te bezien of dat wel gaat gebeuren.	7.66
407	Je hebt een bandbreedte waarbinnen je onafhankelijk monetair beleid kan voeren.	4.12
409	Maar het is niet zo dat je meteen een enorme renteverlaging kan krijgen.	4.65
412	Er is een onafhankelijke Centrale Bank in alle democratische landen.	14.39
413	Stel dat het gebeurt stel dat Trump toch zijn macht vergroot op de Centrale Bank.	49.26
415	Trump is ook gekozen op het feit dat de inflatie niet te hoog moet zijn.	55.72
416	Toen hij de grote heffingen ging aankondigen maakte de markt zich zorgen over de kredietwaardigheid van de economie van Amerika.	16.8
418	Trump snapt ook wel dat je niet te gek moet doen met de financiële markten.	6.11
419	Dus het is best mogelijk dat het uiteindelijk niet zo'n vaart loopt.	3.88
420	Dat is een deel van de reden dat je hoopt dat het niet zover zal gaan.	4.18
421	Maar het is wel zo dat we in Europa ons moeten realiseren dat de financiële stabiliteit, dat daar meer risico's voor aan het ontstaan zijn.	6.93
423	Eigenlijk is onze hele economie verknoopt met het Amerikaanse financiële systeem.	46.3
424	Hij wil zijn eigen economische adviseur ook bij het FED plaatsen.	8.81
427	Hij wil landen onder druk zetten om de dollar te verzwakken.	28.41
429	Als er financiële stress is in de markten dan gaat de Amerikaanse Centrale Bank geld verschaffen aan centrale banken over de hele wereld om de rust te brengen, om te kalmeren.	15.67
430	En hij heeft gezegd: Daar moeten we condities aan verbinden.	4.48
435	Als je die gedachte kunt krijgen in de Amerikaanse Centrale Bank moeten we als Europa bedenken: Willen we zo afhankelijk zijn van het financiële systeem van de VS?	20.19
437	En dus is er in Europa het debat: Hoe kunnen we onze euro sterker maken?	8.29
441	De economische macht van de VS. Hij kijkt hoeveel ze kunnen exporteren.	13.38
442	Hoeveel gebruik kunnen ze maken van de afhankelijkheid van defensie.	10.25
443	Het kost de VS geld om een veiligheidsgarantie af te geven aan de rest van de wereld.	84.42
447	En Europa begint het zich nu te realiseren dat we heel afhankelijk aan het raken zijn van de VS. Kan Europa zich zomaar losmaken van de Amerikanen?	21.09
451	We zouden ons pensioenstelsel op moeten tuigen op zo'n manier dat er meer geld beschikbaar komt om te investeren in Europa.	42.34
452	En we zouden ook eurobonds moeten gaan uitgeven zodat we ook een veilige belegging hebben waar de rest van de wereld ook in wil beleggen.	11.4
454	Niet alleen dat er hier meer geld vrijkomt maar ook dat we voor de rest van de wereld een veilige belegging zijn.	5.65
456	Eurobonds, dat komt vanuit de druk die de VS op ons zet.	44.62
458	Het is wel een kans om een negatieve beweging minder kwalijk te maken voor Europa.	8.17
462	Tot slot, het onder druk zetten van de FED past in een bredere beweging van afbraak van instituties.	18.74
466	Ons hele economie, ons hele Europese systeem is ervan afhankelijk dat de instituties stevig zijn.	16.89
467	Dus uiteindelijk gaat het ook voor instituties in Europa een effect hebben.	5.0
472	We gaan verder met Amerika, want de Nederlandse kunstsector keek deze week met ingehouden adem naar de Verenigde Staten waar president Trump zijn ramkoers op Amerikaanse musea en zijn strijd tegen woke verder verstevigde.	57.55
473	Dus de vraag is: Kunnen Nederlandse musea nog wel kunst uitlenen aan Amerika en hoe verhoud je je als cultuursector in een steeds verder polariserende wereld?	41.26
474	Daarover Martine Gosselink, directeur van het Mauritshuis.	7.78
479	Laten we beginnen met Amerika waar Donald Trump al een tijdje druk zet op het museum The Smithsonian in Washington.	10.65
480	Deze week reageerde het museum eindelijk op die aanvallen.	7.93
482	In de opmaat naar 250 jaar bestaan van Amerika moeten alle federale musea zich uitspreken over hoe geweldig Amerika is.	9.43
487	En dat is zijn ideologie met als gevolg dat er een lijst is gekomen van kunstwerken die niet getoond mogen worden.	9.36
488	En er is een dringende vraag dat een bepaalde vorm van programmering verboden wordt.	8.38
490	Bijvoorbeeld een tekstbordje dat ingaat op de aanklacht dat hij zich bemoeid heeft met de verkiezingen.	15.34
495	We werken heel veel samen met Amerikaanse collega's.	5.32
498	Voor de meeste mensen die wij spreken is het een gruwel.	7.47
500	Of zeg je: Ik zeg mijn baan op, ik heb hier geen zin in.	3.65
506	De directeur van de Smithsonian is wel verantwoordelijk voor duizenden salarissen.	16.02
507	Het machtsmiddel is gigantisch wat hij in handen heeft.	6.49
510	Er wordt nu nagedacht over de financiële redmiddelen zodat ze onafhankelijker kunnen optreden.	6.77
511	Als dat lukt dan is de weg vrij om te kunnen zeggen waar het op staat.	4.8
513	Jullie lenen jullie regelmatig kunstwerken uit aan Amerikaanse musea.	5.95
514	U heeft eerder al gezegd dat u twijfelde of u dit blijft doen.	7.66
516	Nou, die twijfel zat hem in het feit dat we niet willen dat onze kunst in een onveilige situatie komt.	4.53
518	Als er een stekker wordt uitgetrokken en je collectie staat drie maanden te wachten in een terminal.	4.63
520	Amerika was altijd een betrouwbare partner en dat is het nu niet meer.	4.76
522	Het gemak waarmee we altijd zeiden: Geen probleem, dat is weg.	3.97
523	Het is toch ondenkbaar dat u bijvoorbeeld Het Puttertje uitleent en dat u het dan niet terugkrijgt?	10.04
524	Ja, en wil je wel dat je kunst zich laat lenen voor deze ideologie.	4.99
526	Nou, als het een deel zou uitmaken van de propagandamachine van Trump.. dan ga ik daar wel drie keer over nadenken.	5.43
531	U sprak deze week bij de opening van het culturele jaar.	5.31
533	De vraag op of Nederlandse musea wel bestand zijn tegen een dergelijke inmenging.	17.03
539	Als je een klein gemeentelijk museum bent ben je afhankelijk van gemeentelijke subsidie.	23.11
540	Als de gemeenteraad moet kiezen tussen het zwembad en het museum en het museum programmeert op een manier die de gemeenteraad niet welgevallig is dan doe je dat niet meer.	18.12
543	Maar tijdens het debat stond niemand op om dat te willen zeggen uit angst om het geld kwijt te raken.	6.29
548	Het bestaansrecht van musea dat zijn natuurlijk regeringsbeslissingen.	14.21
550	Tegelijkertijd hebben we afgesproken dat politieke bestuurders zich niet mogen bemoeien met de inhoudelijke programmering van de musea of van culturele instellingen.	8.95
552	Ik vraag me wel af of wethouders weten dat ze zich er niet mee mogen bemoeien.	6.13
554	Mag je voorwaarden stellen aan het geld dat je geeft?	6.12
560	Donald Trump is bezig met alle Amerikaanse musea die volgens hem veel te woke zijn.	56.39
563	Elke vorm van emancipatie gaat gepaard met overdrijving.	6.97
564	Dat was ook zo bij de vrouwenbeweging of de homobeweging in de vorige eeuw.	19.2
566	Maar als die overdrijving gepaard gaat met een periode zoals waar we nu in zitten, dat het op scherp gesteld wordt dan is die overdrijving wel moeizaam of moeilijk.	5.01
570	Als het doorschiet in allerlei vormen die je kan bedenken dan zal de kloof alleen maar groter worden in de samenleving.	5.03
571	En wij willen juist neutraal opereren, vanuit het midden.	4.08
572	En dan is het doorschieten van het 'wokisme' niet wenselijk.	5.18
574	Ik ben een groot voorstander van terminologie verwijderen.	4.38
575	Tegelijkertijd was u zelf degene die bij het Rijksmuseum de naambordjes veranderde omdat deze niet mee waren gegaan met de tijd?	19.36
577	Waarom zou je iemand nodeloos beledigen als dat niet hoeft.	5.56
578	Maar als ik me al erger aan een bepaalde vooringenomenheid van een tekstbordje.	4.05
579	Bijvoorbeeld over klimaat of migratie of gender terwijl het er niks mee te maken heeft, dan denk ik ook: Je moet het publiek niet onderschatten.	6.48
580	Je voelt wel aan wanneer het passend is en wanneer het niet hoeft.	4.77
582	Ja, een tijdje geleden werden wij gebeld door een meneer we hebben het hier in beeld, een schilderij van Hanneman.	5.55
588	Als ik daar had gestaan of u, had ze ook niet naar ons gekeken.	3.9
596	Ja, we hebben een tentoonstelling in de maak met Simon Schama.	5.68
603	Ik begrijp dat we erover aangevallen kunnen worden.	4.61
605	Ja, gezien het feit dat hij zich niet distantieert van het zionisme.	7.85
607	Ja, omdat de gesprekken met hem al gaande waren voordat 7 oktober, twee jaar geleden, plaatsvond.	7.24
608	Ten tweede heeft Gaza niks te maken met het Puttertje.	9.02
610	En mogen wij alleen nog maar samenwerken met mensen met wie je een homogene overeenstemming voelen?	6.45
612	Als we elkaar continu de maat nemen op samenwerking op uitgesproken woorden en op thema's dan kunnen we ook wel sluiten.	4.03
613	Tegelijkertijd speelt dit debat binnen uw eigen museum.	4.05
617	Deze week werd niet alleen in Paradiso het culturele jaar geopend.	6.89
618	Ook de Staat van het Theater werd uitgesproken, de opening van het Theaterseizoen.	6.36
619	Dat ging ook over de relatie tussen subsidie, kunst en politiek.	16.26
620	De makers daar stelden: Durven we er tegenin te bewegen en onszelf daarbij op het spel te zetten?	15.14
621	Of zijn we vooral bezig met overleven en conserveren?	7.28
623	De thema's die ik al eerder noemde zijn heel belangrijk.	3.47
624	Veel bewegingen rondom emancipatie, daar zijn we nog lang niet.	4.8
631	Die irritatie is er niet alleen maar bij BBB- en PVV-stemmers.	4.92
634	En het raakt ook aan de vraag: Musea zijn er in principe voor iedereen maar kun je iedereen tevreden stellen?	18.59
640	En laten we het debat aangaan, wel op basis van wetenschap.	4.46
642	Dat vind ik een zinnige wijziging, hoe klein het ook is.	3.72
650	En tegelijkertijd heeft hij de weg vrij gebaand voor de Nederlandse slavernij.	8.5
652	Hij heeft zichzelf verrijkt met smokkel in mensenhandel en met dat geld is het Mauritshuis gemaakt en betaald.	24.07
653	Ik vind dat we daar open en eerlijk over moeten zijn.	4.14
655	En tegelijkertijd vragen mensen mij: Mag ik dan niet meer van de kunst genieten?	4.26