Café Kockelmann 🇳🇱

_id	6945cf93f8cc25f336740a1b
url	https://npo.nl/start/serie/cafe-kockelmann/seizoen-2/cafe-kockelmann_56/afspelen
datetime	2025-12-19 22:20:00
description	Demissionair minister van Landbouw Femke Wiersma is te gast. Politiek verslaggever Mats Akkerman heeft het laatste nieuws uit Den Haag. En we zien vanavond de eerste beelden van het premiersportret: De Storm van Balkenende, waarin Jan Peter Balkenende terugblikt op zijn premierschap. We praten erover met de documentairemakers Misha Wessel en Thomas Blom enn met Henk Kamp, die minister was in drie van de kabinetten Balkenende, en voormalig hoofdredacteur van Elsevier Weekblad Arendo Joustra.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Mats Akkerman pakt het politieke jaar en doet er een grote strik omheen.	6.18
1	Documentairemakers Misha Wessel en Thomas Blom kregen Jan Peter Balkenende na 15 jaar aan het praten.	6.83
2	Henk Kamp was minister in maar liefst drie van diens kabinetten.	9.83
3	Voormalig Elseviers Arendo Joustra herinnert zich de start Van de periode Balkenende met Pim Fortuyn.	7.09
4	En Femke Wiersma is hier, demissionair minister van Landbouw.	14.26
5	Uw mestplannen gingen in de ijskast en uw stikstofplannen op de lange baan.	11.55
8	Maar er worden geen nieuwe maatregelen geïmplementeerd in januari.	10.22
13	In het nieuwe jaar zijn we klaar om verder te gaan.	4.42
16	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond, dames en heren.	3.61
17	Van harte welkom, ook aan de Jonge Atlantici de dag na ouderwets Brussels nachtbraken over geld voor Oekraïne.	8.43
18	En op de dag dat de ministerraad voor het laatst bij elkaar was dit kalenderjaar 2025.	9.94
23	Het werd afgesloten met onder andere een kerstpakket.	8.79
25	Ja, het wordt wel tijd om een beetje tijd in te halen met familie en vrienden.	3.71
28	Bijslapen en gezellig met familie en vrienden lekker eten.	6.11
31	De juniorversie schijnt ook al heel ingewikkeld te zijn.	5.41
36	Ik moet een babykamer gaan inrichten, want we krijgen een derde kindje in februari.	7.76
40	Dat is echt Dat is echt zo'n loodgieterstas vol met stukken.	4.53
48	Was dat een beetje de stemming aan het einde van de ministerraad?	8.16
51	We kijken er allemaal naar uit om twee weken uit te kunnen checken.	5.11
59	Ik denk dat er weinig mensen zijn die de junior versie op kunnen lossen.	3.95
60	Ik weet niet hoe die mensen denken ik heb er alleen maar naar gekeken.	3.8
62	Was het in uw tijd ook al zo dat de puzzels werden uitgedeeld?	5.71
64	Je vraagt je af waarom ze er ieder jaar weer mee komen.	3.78
67	Ik heb er wel eens naar gekeken maar dan weet je niks.	3.85
68	Misschien is de grap dat het helemaal niet op te lossen valt.	4.66
86	En vanaf januari gaat er gekeken worden om met andere partijen te praten.	10.38
88	Wil hij praten over een vierde of vijfde partij erbij aan tafel in het kabinet?	10.14
89	D66 wil nog steeds liever een minderheidskabinet met de drie partijen die nu praten.	15.98
90	Maar als het blijft bij een minderheidskabinet moet je wel afspraken maken met andere partijen.	7.68
91	Anders kom je 10 zetels te kort, en dan wordt het heel instabiel als je van tevoren niks vastlegt.	3.79
92	Meneer Kamp, is een minderheidskabinet beter of toch samen met JA21?	11.75
95	Maar de deelname van JA21 kan leiden tot ruzie met D66.	12.85
96	Het hangt ervan af of ze oplossingen kunnen vinden.	4.04
97	Het zal niet makkelijk zijn om het zonder JA21 te doen.	5.38
98	Je moet toch zorgen dat je de eerste debatten overleeft.	4.42
99	Als je geen partijen erbij kunt halen dan moet je afspraken maken en dat is niet makkelijk.	4.47
100	En in deze fase gaat er misschien ook al gepraat worden over de verdeling van de ministeries.	4.27
101	Dan is het ook interessant of je kiest voor een vierde partij erbij.	4.27
102	Als je de zetels nu gaat verdelen met zijn drieën en daar komt toch een vierde bij dan moet je alles weer overhoop halen.	4.11
103	Ze willen kiezen voor de methode van 2012, toen u erbij was.	5.61
106	Toen was het makkelijk omdat twee partijen samen een meerderheid hadden.	7.16
107	Dat waren ervaren politici en toen ging het veel makkelijker.	5.35
114	En hij kreeg vandaag de prijs overhandigd van onze collega Tessa.	5.1
115	En het zal u niet verbazen, nu ik hier met een bos bloemen sta.	3.6
116	Maar u bent het geworden, ik mag u feliciteren met 20 procent van de stemmen bent u de politicus van 2025 geworden.	7.94
123	En ik was vandaag bij de ministerraad om de reacties op te halen over zijn uitverkiezing.	4.87
125	Nou, ik wil hem in elk geval feliciteren, vanaf hier met deze prijs.	3.44
126	Ik denk dat Rob een Ik denk dat Rob een hele goede campagne heeft gevoerd.	3.82
127	Hij heeft veel mensen aangesproken met zijn verhaal en zijn vibe.	4.68
129	Ik vind in het algemeen, voor politici als je bereid bent te luisteren naar elkaar, te geven en te nemen ja, dan kun je goed je werk doen en kom je tot compromissen en afspraken om de problemen in Nederland op te lossen.	5.33
130	Dat is hoe ik de samenwerking met hem altijd heb ervaren.	3.73
135	Mona Keijzer was ook heel enthousiast Dat is wel weer zo gecreëerd.	4.37
136	Rob heeft gewoon een hele positieve campagne gevoerd.	3.75
138	Betekent zo'n prijs eigenlijk iets voor een politicus?	6.61
139	Ik vind het wel goed van WNL dat ze die traditie hebben opgepakt.	5.73
143	We hebben een heel populaire politicus bij onze zuiderburen.	5.94
148	En werd gesproken over steun aan Oekraïne en waar dat van betaald moest worden.	11.34
150	Maar België wil niet dat de Russische tegoeden in België als onderpand zouden dienen.	28.44
151	Dat heeft geleid tot een artikel over hem in Politico.	8.98
153	Bart de Wever heeft die krantenkop onthouden en hij zei er dit over.	7.67
158	Maar toen hij wegliep, dacht ik wel: Het zit in zijn olifantengeheugen.	3.87
164	Het is wel heel jammer dat zij 't Russische geld niet hebben gebruikt.	5.35
165	Rusland maakt een verschrikkelijke puinhoop van Oekraïne.	54.4
169	Maar Dick Schoof heeft gezegd dat dit het beste was wat ze konden regelen.	6.44
170	In ieder geval is geregeld dat er geld gaat naar Oekraïne.	22.66
171	En er wordt gezegd in de wandelgangen dat Nederland optrekt met België en Luxemburg.	29.83
172	Nederland leek in het begin een beetje afstand te nemen van de Belgen en daar was ook wel wat kritiek op.	17.45
173	Ja, de samenwerking tussen België en Nederland en Luxemburg stelt niet zo heel veel voor.	6.63
175	België wil hun eigen positie in de financiële wereld behouden.	8.39
176	Nu, in het geval van de oorlog en als je ziet wat de dreiging van Rusland in de toekomst is dan kun je beter doorpakken.	8.74
179	Poetin heeft vandaag ook weer uitgehaald naar het Westen.	18.46
180	Gisteren waren de leiders van de Europese landen nog varkens.	32.17
185	Lotte van den Boom, voorzitter Jonge Atlantici dat is een platform voor discussie, dialoog tussen Europa en Amerika.	7.12
188	Het was de kans voor Europa om een krachtig signaal af te geven aan Rusland.	15.65
192	Maar er is wel 90 miljard voor Oekraïne en daarmee kunnen ze de winter door.	83.97
193	En als je kijkt naar de uitlatingen van Poetin is het dan zo dat Trump ook weer heel nijdig wordt?	33.82
197	Het defensiebudget van Amerika is vandaag ook getekend.	42.07
198	Voor de komende twee jaar hebben ze 800 miljoen uitgezet voor steun aan Oekraïne.	25.66
199	En Europa dus 90 miljard, dat is een krachtig signaal.	24.68
200	Dat voor wat betreft het geld richting de Oekraïners.	50.7
205	Of eigenlijk een debat over onenigheid in het kabinet daarover.	13.84
206	Mevrouw Wiersma gaat het straks uitgebreid vertellen.	3.9
207	Maar mevrouw Wiersma wilde het uitrijden van mest op sommige plekken versoepelen.	14.71
208	Maar dan ontstaan er zorgen over de waterkwaliteit.	68.22
210	Er is zelfs gedreigd om de portefeuille van Tieman af te pakken.	7.79
212	En in dat debat kwamen er weinig antwoorden op de vele vragen.	4.01
215	Wat dat betreft Ja, wat dat betreft Ik kan daar op de inhoud niet helemaal op vooruitlopen.	3.71
217	En over gesprekken binnen het kabinet kan ik geen uitspraken doen.	4.13
219	Ja, wat dat betreft Wat dat betreft Er zijn echt wat dat betreft Wat dat betreft is het een zeer complex verhaal.	4.06
220	Dat is waar ik het vandaag helaas op heel veel vragen bij moet laten.	3.92
221	Ja, bent u vandaag wel iets spraakzamer dan een vak K?	4.46
224	Maar we weten allemaal als er nog geen kabinetsbesluit is gevallen kunnen we er nog niet zoveel over zeggen.	6.36
226	Heeft u Tieman onder druk gezet om akkoord te gaan?	8.5
229	Maar we hebben niet gedreigd om zijn portefeuille af te pakken.	5.36
230	Maar we hebben wel gesprekken gevoerd op de inhoud.	4.66
231	Zo zou ik het ook omschrijven als je iemand onder druk zet.	4.12
233	Dat is ook gebruikelijk als het gaat om belangrijke onderwerpen.	4.4
237	Heeft u Tieman wel onder druk gezet om staatssecretaris Aartsen onder druk te zetten?	14.05
240	We hebben met elkaar binnen het kabinet de inhoudelijke gesprekken gevoerd.	4.83
241	Wij horen dat u, of uw partij Robert Tieman onder druk zou hebben gezet om Aartsen van de VVD te passeren zodat hij zijn verzet tegen uw plan zou laten varen.	19.2
248	En daarvan heb ik gezegd: We moeten het wel formeel gaan bespreken.	3.55
251	Maar het ligt al een half jaar klaar om geagendeerd te worden.	3.57
253	Toen is het politiek geworden en toen hebben we een stevig gesprek op de inhoud gevoerd.	3.68
254	Het verhaal is dat minister Tieman akkoord wilde gaan met uw plan.	37.18
256	Kijk, de gesprekken die gevoerd zijn dan is er een verschil van inzicht.	4.29
259	Vanuit de verschillende perspectieven hebben we gesprekken gevoerd.	3.9
261	Toen is er een motie in het parlement aangenomen met de oproep om het zevende actieprogramma door te laten lopen.	19.85
263	Dus toen heb ik gezegd: We houden ons aan de motie.	3.53
267	Je praat over iets wat nog niet is besloten, dus u kon niks zeggen.	3.67
268	Maar de motie van de ChristenUnie werd gesteund door D66 en CDA.	15.99
272	En dus heeft het Ministerie van infrastructuur eigenlijk gewonnen, zou je kunnen zeggen.	14.23
275	U heeft uiteindelijk toch een beetje uw zin gekregen.	3.51
276	Nou, procesmatig denk ik dat er geen echte winnaars zijn van dit alles, maar we hebben inderdaad besloten als kabinet om het zevende actieprogramma door te trekken en de motie uit te voeren.	21.31
277	Maar wat dat betreft is daar nu even de druk van de ketel.	3.68
280	Maar ik vind het heel zonde dat het actieprogramma en ik maak mij er zorgen over, ik vind het onverstandig.	3.74
282	Er zitten maatregelen in waar de waterkwaliteit achterblijft, om extra maatregelen te nemen.	37.69
284	Was van plan om in gebieden waar het met haar waterkwaliteit beter is boeren de gelegenheid te geven dichterbij het water van de mest af te komen.	47.22
286	Andere leden van het kabinet zeiden: In 2027 worden we door Europa afgerekend op de waterkwaliteit.	81.46
287	Als het niet in orde is, krijgen we een nieuw stikstofslot.	29.62
288	En ze zeggen: Had dan gezorgd dat die natuur beter was!	4.19
290	Dan had je die boeren het zelf kunnen laten uitmaken.	10.42
292	Er zijn heel veel stappen gezet op al die dossiers.	3.97
293	U verbindt er twee aan elkaar, die los van elkaar worden benaderd.	3.91
294	Het gaat hier om het actieprogramma op de nitraatlijn.	77.36
297	Het is een vorm van stikstof wat kan uitspoelen naar het water.	89.74
298	En er was kritiek op het zevende actieprogramma, ook uit de sector want er zijn maatregelen genomen in gebieden die bij nader inzien niet bijdragen aan het doel waarvoor het actieprogramma is bedoeld.	17.72
301	We hebben bijvoorbeeld in grote delen van het land daar is de waterkwaliteit niet in orde vanwege fosfaat.	89.83
304	Wij worden als land als geheel beoordeeld door de EU.	10.94
306	Het is niet een kwestie van een stukje land ergens op de hei waar een plantje staat.	4.0
309	Als we kijken naar de nitraatrichtlijn dat voorziet in een harde normering voor het grondwater.	38.51
310	In heel veel delen van Nederland voldoen we daaraan.	6.28
312	In het actieprogramma zaten juist in die gebieden stevige maatregelen om daar bij te dragen aan de verbetering van de waterkwaliteit.	12.57
313	Maar in andere delen wilde u de teugels laten vieren.	5.33
316	Welke afspraken zijn nodig en welke kunnen we versoepelen?	6.19
317	Stikstofmaatregelen waar fosfor een probleem is dat is hetzelfde als je maaltijd zouter wil maken en er suiker opgooien.	90.22
321	Uw stikstofplannen, die in januari zouden ingaan worden ook opgeschoven.	31.96
322	Dat zijn twee van de belangrijkste dingen die u wilde oplossen.	4.08
327	Daarvan hebben we gezegd dat we aan het einde van het jaar gaan wegen over een aantal afspraken kunnen invoeren.	9.63
328	De provincies zeggen dat ze hiermee niet uit de voeten kunnen omdat er geen landelijk beleid is!	31.53
329	De afgelopen weken heb ik heel intensief overleg met de provincies gehad.	4.61
332	Maar de provincies hadden er vijf randvoorwaarden gesteld.	8.32
333	En elke keer als je een stap hebt gezet kom ik erachter dat er iets meer voor nodig is om het goed op papier te zetten voordat je de stap kunt nemen.	3.81
334	Het gaat met name over het beleid dat nodig is om rondom Natura 2000 gebieden te voorkomen dat je daar stapeling van stikstof heb.	80.17
338	Bovendien is er nog een rechtszaak die nog gevoerd had moeten worden.	6.45
339	En er is een grote ministeriële commissie opgetuigd binnen het kabinet.	13.85
342	Maar ik wil even terug naar de rekenkundige ondergrens.	3.83
346	Dan moet je die stappen neerzetten om het goed in te kunnen voeren.	4.77
348	Ik lees de tussenrapportage van de formerende partijen.	4.15
349	Ook daarin wordt de rekenkundige ondergrens genoemd.	12.87
350	Maar pas als de natuur is hersteld en minder stikstof wordt uitgestoten dan pas zou er sprake zijn van die rekenkundige ondergrens.	63.1
351	De hoeveelheid stikstof die individueel mogen worden uitgestoten.	89.37
354	Die zegt vanaf welke waarde, dat kun je met een model berekenen reken je dat toe aan een individueel project.	9.94
356	Nu rekenen werd het model 0.007 gram per vierkante meter.	10.06
357	Nu rekenen werd het model 0.007 gram per tienduizend vierkante meter.	9.55
359	Andere partijen willen het regelen in een volgend kabinet.	7.87
360	Maar uw partij heeft in oktober groots aangekondigd: BBB levert, 1 januari rekenkundige ondergrens!	21.32
364	Ik heb wekelijks informeel bestuurlijk overleg met provincies.	4.37
365	Wij moeten weten of er onvoorwaardelijke steun is voordat het wordt ingevoerd.	5.87
368	De rekenkundige ondergrens kan er op korte termijn zijn.	9.94
369	Maar het is niet alleen maar een knop omzetten in het rekenmodel.	4.25
373	Volgens de collega's gebeurt het niet omdat u niet het hele plaatje op orde hebt.	7.59
374	U ben minister geworden om Nederland van het stikstofslot af te halen en het mestprobleem op te lossen.	80.86
375	En ze zijn of vooruitgeschoven of in de koelkast beland.	3.68
379	Ik ben nog steeds in nauw contact met de provincies over die rekenkundige ondergrens.	4.2
380	In de motie komt overigens ook terug een van de speerpunten van mijn beleid en helaas waren we maar 11 maanden missionair maar in dit kabinet hebben we de keuze gemaakt om over te gaan op doelsturing.	5.27
381	Zodat de boer zelf kan bepalen op en met welke maatregelen hij in het veld wil werken.	5.94
383	Op heel veel verschillende sporen is er echt beleid in ontwikkeling.	4.17
385	Zolang ik er nog ben zal ik ervoor zorgen dat de uitwerking daarvan aansluit op de praktijk.	3.95
386	Wanneer is die commissie voor het laatst bijeengekomen?	7.64
389	Omdat we in de besluitvorming, alle middelen die er zijn die voor mij op de aanvullende post stonden daar hebben we plannen voor ontwikkeld.	4.93
391	De commissie werd in het leven geroepen omdat alles snel moest.	5.43
393	Het was de denktank van het jaar die de oplossing moet vinden.	3.82
394	Die oplossing wordt vooruitgeschoven en de ministeriële commissie bestaat die nog?	19.42
395	Nou, 'de oplossing is er niet' Ik wil daar een ander beeld tegenover zetten.	4.35
396	In een aantal maanden tijd als je kijkt naar de voorstellen waarmee we zijn gekomen wij hebben de omslag concreet gemaakt van depositie naar emissiebeleid.	26.88
403	Het actieprogramma is een onderdeel van het mestbeleid.	19.51
404	Plus dat vernieuwde stikstofbeleid met de rekenkundige ondergrens wordt naar achteren geschoven.	18.06
406	Ik hoop op korte termijn aan de randvoorwaarden te kunnen voldoen.	3.79
408	We hebben nu gekeken naar: Is het juridisch randvoorwaardelijk aan de rekenkundige ondergrens om dat flankerende beleid klaar te hebben.	35.5
413	Alles wat ze tot nu toe hebben beloofd te gaan doen leveren ze wel.	3.69
414	Mijn gevoel zegt dat er eerst gemeenteraadsverkiezingen zullen zijn.	3.79
424	Zolang ik in de buurt ben, blijf ik doorwerken want ik geloof erin en hij komt er.	3.52
429	Maar wat ook waar is, de landbouw is een belangrijke economische sector.	18.38
430	Het zijn familiebedrijven met mensen die hard werken.	6.16
432	Daar houdt mevrouw Wiersma rekening mee en dat moet ook.	3.81
434	Is het gunstig voor de boeren, dat uitstel of juist niet?	23.43
436	Ik heb ook brandbrieven ontvangen van boeren in Zand Zuid.	10.28
438	Brabant en Limburg, daarvoor worden scherpe maatregelen voorgesteld.	5.73
440	Maar waar een opgave ligt, moet je maatregelen inzetten.	4.56
441	Dat heb ik geprobeerd te doen met het actieprogramma.	4.35
442	Uiteindelijk moet het uitvoerbaar en uitlegbaar zijn.	4.37
443	Wat oud-minister Kamp zegt Ik heb altijd gekeken naar: Wat sluit aan bij de praktijk?	6.08
445	Ik vind het belangrijk om te zeggen, ik ben minister geworden juist omdat ik oog heb voor die sector.	3.89
446	Omdat ik zie, met al die boeren protesten het vertrouwen in de overheid sterk gedaald was.	7.63
447	Een week of twee geleden stond in NRC een onderzoek.	11.08
448	Er zijn documenten gezien, tientallen bronnen gesproken.	7.88
449	Daar doemt het beeld op van iemand die alleen maar de stukken leest die haar beleid ondersteunen en niet luistert naar de ambtenaren en ze niet vertrouwd.	5.35
451	Laat ik vooropstellen, ik heb er ernaar gekeken en het is voor mij te eenzijdig.	3.42
453	Je kunt altijd een groep mensen mobiliseren die op een bepaalde manier naar je kijken.	5.81
454	Maar dat had ook vanuit een ander perspectief geschreven kunnen worden.	3.9
458	Of dingen die vanuit een bepaald perspectief zijn geschreven.	4.47
461	Maar er wordt in benadrukt dat ik mijn dossiers juist goed ken.	3.71
462	En dat het met mijn technische kennis op de dossiers goed zit.	3.91
467	Het kan zijn dat er een keer een ambtenaar is sommige mensen spreek ik heel veel.	3.53
468	Ik wil mijn waardering uitspreken naar mijn departement.	3.67
470	De samenwerking is goed en ik voel me gesteund en ondersteund.	4.01
471	Maar er zullen wel eens mensen zijn als we een ingewikkeld gesprek hebben gehad ik heb soms 10 overleggen op een dag dan is er misschien iemand die ik wat minder zie en even wat minder vrolijk in de wedstrijd zit.	3.37
473	Het is eenzijdig en het vertelt niet het verhaal over wie ik ben als mens en minister.	4.37
475	Demissionair en nog U gaat niet weg, ook niet als er een probleem is met geiten?	28.88
478	Ik lees dat ik mijn conclusie al zou hebben getrokken.	3.71
481	Ik ben hierover in goed overleg met mijn collega van Volksgezondheid.	4.27
482	En wij zijn op dit moment volop in gesprek hoe we hierop gaan reageren.	3.49
484	Ik blijf dit vol energie en overtuiging doen tot de laatste dag.	3.74
494	Als wij het hebben over saaie en fatsoenlijke politiek Haha!	4.31
500	We gaan terug naar pakweg de eerste 10 jaar van deze eeuw.	4.08
501	We gaan terug naar pakweg de eerste 10 jaar van deze eeuw.	4.08
502	De tijd van Fortuyn, de jaren van Jan Peter Balkenende.	4.81
505	Met alleen al twee politieke moorden in eigen land.	13.49
507	Tot nu, in een reconstructie van zijn premierschap.	4.93
510	Door zijn politieke instinct brengt hij het CDA terug in het centrum van de macht.	6.84
511	Door zijn wat jeugdige Harry Potter-uitstraling was hij makkelijk te onderschatten.	8.44
512	Maar hij kon wel rücksichtslos zijn als het erom ging.	4.43
513	Na de moord op Fortuyn moet hij als premier het land bij elkaar houden.	16.85
514	In die hectiek moest plotseling een onervaren premier een kabinet leiden.	26.16
516	Hoe houdt hij zich staande in de politieke stormen die op hem afkomen?	5.1
517	Ik schrok me helemaal rot, ik was helemaal van de wereld.	3.51
518	In zo'n periode, waarin hele heftige zaken aan de orde zijn geweest Het is niet kinderachtig wat je dan allemaal voor je kiezen krijgt.	3.56
519	Aan tafel zijn aangeschoven de makers van dit tweeluik.	4.68
521	Met medewerking van de man die altijd heeft gezegd dat hij niet zou terugblikken.	4.05
522	En al helemaal niet zolang Rutte in het Torentje zit.	5.4
527	En ik denk dat we een week nadat Rutte aftrad aan de lijn hingen en zeiden: U heeft het toen gezegd, kunnen we een afspraak maken?	12.83
530	We hebben eerst heel veel gesprekken gehad om het vertrouwen te winnen.	3.62
531	Wij konden die afspraak maken omdat hij De Strijd van Kok had gezien.	6.22
533	In het Verenigd Koninkrijk is dit een beproefd recept.	5.07
541	Je moet eerst een iemand binnenhalen en dan komt de ander.	4.37
542	En uiteindelijk gaat het tweeluik over de spanning tussen Balkenende en Wouter Bos.	4.76
548	Maxime Verhagen was wel open over de beschadiging die politici oplopen, ook hijzelf.	12.7
549	En ik denk dat Wouter Bos dat een belangrijk thema vindt.	4.14
553	Het verhaal over de betrekkelijk onbekende Balkenende hij komt opeens ten tonele omdat Jaap de Hoop Scheffer afscheid nam.	9.91
555	Die was werkzaam als columnist bij Elsevier Weekblad.	6.64
556	Die was werkzaam als columnist bij Elsevier Weekblad.	6.64
561	Toen kon hij geen column meer schrijven over politiek.	5.68
565	In de aanloop daar naartoe speel jij een soort sleutelrol bij de ontstaansgeschiedenis van de voedingsbodem die zal leiden tot de overwinning van Balkenende bij de verkiezingen.	4.73
566	Wij gaan naar een fragment uit jullie documentaire.	5.07
567	Fortuyn scheef tamelijk stevige columns in Elsevier.	6.4
568	Wat je bij Fortuyn zag, was dat hij enerzijds ons de grond inschreef.	4.32
569	Maar anderzijds eigenlijk precies zei wat wij ongeveer ook wilden.	3.69
570	En toen heb ik Joustra gebeld, de hoofdredacteur van Elsevier en ik heb gezegd: Kun jij niet een lunch organiseren tussen jou, Pim en mij.	5.32
572	Toen heb ik tegen Pim gezegd: Ja Pim, ik heb hier een bundel stukken bij me van alles wat we als CDA bij elkaar hebben geschreven en je zal verrast zijn, het grootste deel vind jij ook.	3.56
573	Toen belde Pim mij op, twee dagen na die lunch en toen zei hij: Hans, ik heb al die stukken gelezen, het is fantastisch.	4.24
574	Je hebt gelijk, ik wil bij jullie voorzitter worden.	3.79
576	Hij zegt: Ja, ik wil voorzitter van de partij worden.	4.96
577	Toen zei ik: Maar Pim, ik weet niet of het je opgevallen is, maar we hebben er al een.	3.8
578	Wat Hans niet wist: Pim heeft zich bij elke partij aangeboden.	5.42
580	Dat was voor hem de manier om in de politiek te komen.	3.89
581	Hij zag toen nog niet dat hij het met een eigen partij kon doen.	5.19
582	Uiteindelijk sluiten ze een soort niet-aanvalsverdrag.	11.67
590	Maar dan hing hij aan de lijn bij Hans Hillen: Wat maken jullie mij nou?	4.66
592	Het legendarische debat uit 2002 na de gemeenteraadsverkiezingen.	5.37
595	Twee hoogleraren die nadachten over waar het land heen moest.	36.39
604	Eerst in het rampzalige kabinet wat maar 90 dagen zat.	10.71
609	Een geslepen politicus of iemand die toevallig tamelijk naïef in het politieke bedrijf terechtkwam?	6.95
612	Hij heeft zelf twee studies gedaan en is gepromoveerd.	7.33
615	Zowel in het bedrijfsleven als in de universitaire wereld als in de politiek was hij iemand aan de top.	4.02
617	En iemand die op beslissende momenten impopulaire beslissingen moet nemen.	4.91
618	We komen zo meteen op de oorlog in Irak en Afghanistan.	17.84
619	Dat zijn de twee grote internationale kwesties die over die acht jaar van Balkenende zijn blijven hangen.	4.4
620	Maar zoals menig premier kreeg hij ook te maken met het koningshuis.	13.13
621	Namelijk Mabel en toen nog prins Friso die aankondigden te willen gaan trouwen.	9.41
622	't Ging mij ook door merg en been dat ik in een situatie kwam dat ik het liefst zou zien dat je het wel kon vragen, de goedkeuring.	3.89
623	Maar door omstandigheden gedwongen was om te zeggen: Het kan niet.	6.28
624	Dit alles levert op dat er sprake is van het schaden van het vertrouwen.	6.99
625	Voordat ik die persconferentie deed, had ik in 't Torentje een gesprek met een aantal topambtenaren.	4.86
626	En een van hen heeft gezegd: Tegen onwaarheid is geen kruid gewassen.	4.15
628	En dat is denk ik de reden geweest waarom ik dat zinnetje heb gebruikt.	3.91
629	Wat zich nu aftekent, is dat de informatie onvolledig en onjuist is geweest.	5.29
630	Maar wanneer onwaarheid wordt gesproken is daar geen kruid tegen gewassen.	4.34
631	Als het uit Algemene Zaken kwam, ben ik daar verantwoordelijk voor.	4.27
636	Die wordt op het paleis ook gehoord en dat is niet fijn.	3.59
637	Achteraf gezien had die zin niet gezegd hoeven te worden, was niet nodig ook.	3.8
638	Ik begrijp ook wel het ongenoegen dat erover bestaat.	4.59
641	Dat werd hem niet in dank afgenomen door het Koninklijk Huis.	9.73
642	Het overleg op maandagmiddag met het staatshoofd werden niet gezelliger.	5.27
645	Hij heeft wel zijn rug recht gehouden in die kwestie.	7.34
647	Het is te prijzen dat hij een hele kwestie de rug recht heeft gehouden en heeft gezegd dat het huwelijk niet kan doorgaan.	10.81
648	De twee hebben een brief geschreven dat ze de regering onjuist en onvolledig hebben geïnformeerd.	25.73
654	Die toestemming had prins Friso niet hoeven te vragen.	13.66
655	Hij heeft het gedaan omdat hij de nummer 3 was in de troonopvolging.	10.43
660	Hij kwam later tot de conclusie dat die antwoorden niet helemaal juist en volledig waren.	5.81
661	Toen heeft hij gezegd: Als ik niet goed wordt geïnformeerd, dien ik de wet niet in bij het parlement om toestemming te geven.	11.72
662	En toen heeft het paar besloten om te gaan trouwen zonder toestemming.	16.77
663	Maar vooral die ene zin is altijd boven de markt blijven hangen.	3.83
664	En daarvan zegt hij nu: Dat had ik niet zo moeten doen.	4.23
665	Ik wist niet dat het uit een ambtelijk overleg kwam.	5.45
667	Een voorwaarde bij dit soort documentaires is hopelijk kunnen we ook ooit met Rutte aan de slag Of met Dick Schoof, die is bijna klaar!	6.01
674	Om het ambtelijk overleg erbij te halen, vind ik niet sterk.	4.18
676	Als minister-president moet je je breed informeren.	4.62
680	Een beetje terug schuiven naar ambtenaren spreekt mij niet aan.	3.68
682	Wij vinden het leuk om te kijken hoe iets tot stand is gekomen.	3.95
700	En zij liep daar met zo'n rode puntmuts op wat de kerstman.	3.65
701	Wij liepen door Zutphen, daar heb ik goede herinneringen aan.	3.94
703	Ayaan Hirsi Ali was geneutraliseerd tot Nederlander Ayaan Hirsi Ali was geneutraliseerd tot Nederlander en ze zat in de Tweede Kamer.	65.35
705	Dat zij over een aantal zaken heeft gelogen bij haar asielaanvraag.	9.92
708	Maar toen confronteerde Zembla haar met die verschillende onwaarheden.	6.27
711	Vervolgens bleek dat het intern bij de VVD bij een aantal mensen bekend was.	13.43
712	Maar niet bij de minister die verantwoordelijk was voor vreemdelingen en integratie.	42.26
715	Gerrit Zalm en partijvoorzitter Eenhoorn van de VVD zijn er dan al van op de hoogte dat Hirsi Ali bij haar asielaanvraag onwaarheden heeft verteld maar gaan er vanuit dat het goedkomt.	23.26
716	Zelfs als Hirsi Ali wordt verkozen tot Kamerlid en haar zorgen uit.	14.95
719	Je moet gewoon niet bewegen, rustig aan, gewoon doorgaan.	9.84
725	Hij zegt tegen haar: 'Volgens mij gaat het allemaal goed.	4.73
735	Als het zo gelopen is, dat Ayaan Hirsi Ali zelf wist dat er problemen zouden kunnen gaan ontstaan en dat ze dat bespreekt met de VVD-voorzitter, die vervolgens zegt: 'Ach, het zal wel loslopen.'	18.21
740	Ik wist niet dat zij al een vluchtelingenstatus had verkregen in Kenia.	13.07
741	En ik wist het ook niet van de geboortedatum en de achternaam.	4.29
742	Ik denk dat Rita Verdonk in die tijd iets heeft besloten het ging over de naturalisatie, hè?	31.24
747	Maar Ayaan Hirsi Ali heeft dat niet gedaan en heeft de Tweede Kamer verlaten.	30.97
748	Wat Rita Verdonk toen heeft gedaan is iets wat ze met iedereen moest doen.	4.63
749	En dan moet je het ook doen als het iemand is die dichtbij je staat.	4.22
757	De actie van Rita Verdonk die in strijd was met het voorzitterschap van Rutte Zij heeft haar paspoort mogen behouden.	47.28
761	De kern is dat de VVD, Zalm en Eenhoorn, op de hoogte waren.	6.49
763	De reactie is: Waarom hebben jullie dat niet eerder gezegd?	4.64
766	Balkenende krijgt dat op dat moment voor het eerst te horen.	4.49
784	Iedereen denk dat Jack de Vries dat heeft verzonnen.	4.79
788	Er werden dingen gezegd over de koopkracht van ouderen die niet klopten.	55.01
789	Dat was het moment en dat kwam uit mijn tenen, dat ik zei: U draait en bent niet eerlijk.	3.39
790	Meneer Bos, in de eerste plaats draait u met uw standpunt over het ontslagrecht.	4.15
796	Daar heb ik een moment gemist, mijn intuïtie liet me in de steek.	3.45
797	Wat ik had moeten doen, in dat debat, was keihard terugslaan.	3.52
798	Balkenende was in geen enkele positie om wie dan ook te beschuldigen van draaien of liegen.	4.13
799	Gezien bijvoorbeeld wat hij met zijn eigen kabinet op Irak had meegemaakt.	12.85
800	't Was heel makkelijk geweest om een enorme dreun terug te geven.	3.83
802	U valt me zwaar tegen wat betreft eerlijke politiek.	4.52
803	Dat stukje straatvechten kwam op dat moment niet bij mij op.	3.89
804	Iedereen denkt: Jack heeft deze uitspraak bedacht het is van tevoren ingestudeerd.	9.54
807	Die kwam op dat moment echt uit de tenen van Jan Peter zelf.	4.19
810	Zo zie je hoe de geschiedenis uiteindelijk achter de schermen zich beweegt.	4.05
812	Maar de PvdA was zo boos dat ze de volgende dag dit zijn gaan gebruiken.	16.59
814	Het is wrijven in een vlek en je gooit je eigen glazen in.	20.19
815	En toen dacht Jack de Vries: We doen elke dag de draai van Bos.	5.17
818	Hoe beoordeel jij hem, als politiek journalist, in de geschiedenis?	6.39
820	Net als bij Piet de Jong is er pas later waardering gekomen.	5.76
821	Dat gebeurt misschien nu ook door deze documentaire.	6.16
823	Hij heeft niet alleen twee politieke moorden gehad maar ons ook door de financiële crisis geleid van 2008.	20.26
829	Die de politiek gezicht gaf, ook met Henk Kamp in die kabinetten vanaf 2002-2010 in het Torentje.	5.3
830	De Storm van Balkenende is te zien, twee avonden achter elkaar.	14.72
831	Voor wie niet kan wachten, kun je ook bingen op NPO Start.	4.22
832	En kijk vooral naar de verhoudingen tussen Balkenende en Bos.	4.36
833	27 en 28 december, om 22.10 uur bij de NTR op NPO 2.	5.88
837	Maar let op, op een nieuw tijdstip: om 10 over 9 een uurtje eerder dus, Kunt u ook iets eerder naar bed.	3.61