De Sociëteit 🇳🇱

_id 68e5cac9a9ca4362da80f697
url https://npo.nl/start/serie/de-societeit/seizoen-2_1/het-beste-uit-de-societeit_6/afspelen
datetime 2025-08-03 16:25:00
description Schrijver Jill Mathon over haar nieuwe boek: Ik wil geen seks! Een openhartig verhaal over liefde, seks en intergenerationeel trauma. * Culinair ondernemer Nadia Zerouali en culinair journalist Hiske Versprille over de uitreiking van de Michelinsterren. Zou er niet meer diversiteit moeten zijn onder de restaurants die met sterren worden bekroond?

 

Statements

idx statement score
0 888 In het afgelopen seizoen van De Sociëteit sprak ik met bijzondere en bevlogen gasten. 5.66
1 U gaat kijken naar een selectie van de mooiste gesprekken. 3.64
2 Afgelopen maand bracht Jill Mathon haar eerste boek uit. 7.71
3 Een openhartige verhaal over liefde, seks, intergenerationeel trauma. 7.33
4 We krijgen een inkijkje in het leven van Jill, in Amsterdam en tijdens het opgroeien in de Brabantse kroeg van haar ouders. 5.13
5 *Diep in mijn hart kan ik niet boos zijn op jou *En blijf ik je toch altijd trouw *Dat mag je heus wel weten *Diep in mijn hart is er maar één, dat ben jij *Jij bent toch alles voor mij *Diep in mijn hart* Hoe is het voor jou om deze beelden terug te zien? 3.8
6 Ik moet er eigenlijk wel om lachen dat het nu zo op tv komt. 4.56
10 Een boek met een duidelijke titel: Ik wil geen seks. 21.33
11 Hm-m. Ehm Ehm In jouw boek bespreek je seksueel misbruik maar het gaat over veel meer dan dat. 4.75
14 Het is heel makkelijk ik merk dat journalisten het verhaal plat willen slaan. 5.74
15 In elke kop die er over mij verschijnt, zie je wel iets met misbruik. 4.62
16 En dan moet ik altijd wel even slikken, want ik ben meer dan een misbruikverhaal. 3.99
20 Je bent heel experimenteel, je probeert van alles uit, je bent nieuwsgierig. 4.23
21 Laten we beginnen met het moment dat jij als jonge vrouw vanuit Oosterhout in Brabant naar Amsterdam verhuisde. 4.0
22 Je groeide voor een groot deel op in die kroeg waar we het over hadden. 5.17
24 Ik denk eigenlijk dat Ik denk eigenlijk dat Ik ging studeren. 3.61
25 Ik was ook de eerste in mijn hele familielijn die ging studeren. 4.47
26 En van al die studentensteden had ik nog nooit gehoord. 3.87
27 En ik was ook helemaal niet bezig met welke universiteit nooit beste was. 4.2
31 Ik denk ook een bepaalde anonimiteit die ik fijn vond. 3.73
32 Omdat ik in Brabant altijd de dochter van het café was. 5.97
33 En in Amsterdam had ik ook een bepaalde toch een vrijheid, denk ik, die ik miste daar. 3.48
35 Dus voor mij gaf dat mij meer ruimte om zelf te onderzoeken. 3.74
46 En die foto hier, die je net zag dan sta ik om half twee 's nachts achter een bar tijdens carnaval. 3.82
49 Daar kan iedereen iets van vinden en daar vind ik misschien nu ook iets van. 3.82
51 Ik heb er nooit nare herinneringen aan gehad, maar iedereen denkt 'echt schandalig'. 3.41
52 Mensen zien daar het gevaar in terwijl in mijn leven het gevaar veel meer op andere plekken zat. 4.07
53 Maar op schijnbaar veilige plekken is er vaak veel onveiligheid. 11.28
58 Ik liep er tegenaan dat ik niet leuk tegen haar kon doen en ook eigenlijk niet tegen mijn vader. 3.79
60 Het was eigenlijk een zoektocht van allerlei quick fixes. 3.6
61 Wat er aan de hand was en waarom het mij niet lukte. 4.31
69 En ook verhalen die duidelijk laten zien hoe dun de lijn is tussen grenzen overschrijden of de grens opzoeken. 4.83
70 Dat was voor mij best wel lastig, maar ook een soort wens om het avontuur aan te gaan. 3.99
71 En het terugwinnen, terugclaimen van je seksualiteit. 16.08
72 Dat wordt toch voor een deel afgenomen als je misbruik hebt meegemaakt. 7.01
73 Maar het is ook gewoon het leven van een jonge vrouw in Amsterdam. 4.69
74 Dus wanneer is het grensoverschrijdend en wanneer niet? 4.93
75 En kun je dat altijd koppelen aan een seksueel trauma? 11.5
77 Die zeggen: wat erg dat je dit hebt meegemaakt, dat grensoverschrijdende gegdrag. 4.46
79 Maar zoveel vrouwen hebben daarmee te maken, ook die geen trauma hebben meegemaakt. 48.66
88 Omdat ik denk, waarom moet je het expliciet beschrijven om dan pas geloofd te worden. 5.22
94 Hoe was het om zo diep in die ervaringen te duiken? 4.98
97 Maar als het gaat schrijven en er weer naar toe moet, natuurlijk is het dan soms pijnlijk. 4.23
98 Natuurlijk heb ik bij sommige momenten heel erg gehuild. 3.37
99 En ben ik tijdens het schrijven achter nieuwe dingen gekomen en ben ik daar boos over geworden terwijl ik het schreef. 3.38
100 Dus dat boek schrijven is een tweede therapie voor mij geweest. 3.74
101 Want een van de redenen waarom het voor veel slachtoffers moeilijk is om hierover te vertellen is vanwege victim blaming, dus dat de schuld bij het slachtoffer wordt neergelegd. 15.83
105 Want op het moment dat ik het aan mijn ouders vertelde werd eigenlijk mij gevraagd om het verhaal stil te houden voor de familie. 4.06
106 En later was er nog een keer een moment dat ik met mijn vader op de bank zat en het Journaal ging over een man die berecht werd voor misbruik of voor verkrachting. 11.98
107 En toen zei mijn vader, als ik daar zou zitten zou ik hem kapot schieten. 4.0
108 Ik zei ik, dat zou je niet doen, want voor mij doe je ook niks. 3.5
111 En later, toen ik een brief schreef aan mijn oom en tante toen kreeg ik een brief van mijn tante terug waarin ook de woorden stonden: Oom Piet heeft een klein hartje en dat heb je flink pijn gedaan. 4.51
112 Dus zulke dingen, dat zijn allemaal hele mooie voorbeelden van victim blaming. 4.78
113 Hoe was het voor je ouders dat jij dit boek ging schrijven? 5.83
114 Mijn vader is dood, dus die weet er niks van, of misschien wel, ik weet het niet. 6.07
115 En mijn moeder heeft mij ontzettend gesupport hierin. 4.28
116 Die zei: je moet schrijven wat je wilt, het is jouw boek. 5.84
118 Zij is zelf ook veel meer gaan praten door alles wat er is gebeurd. 4.0
119 Het is echt ontzettend knap wat zij allemaal heeft gedaan. 4.36
120 Want zij is door dit verhaal ook haar eigen verhaal veel meer aangegaan. 4.07
121 Want zij heeft natuurlijk ook te maken, of natuurlijk zij heeft ook te maken gehad met misbruik, net zoals meer mensen in mijn familie. 5.24
124 Want zoals mijn tante heel mooi zei, als je er niet over praat, dan is het niet gebeurd. 3.68
126 Ja, want uit onderzoek blijkt dat zo'n 36% van de gevallen van seksueel misbruik in de familiesfeer voorkomt. 89.75
128 Nou, ik denk dat het ook makkelijk is binnen een familie om het te doen. 3.94
129 Omdat het vaak wordt stilgehouden en dat mensen de hand boven het hoofd houden van elkaar. 17.43
130 En als slachtoffer je altijd denkt: het kan toch niet zijn dat hij het zo bedoelt. 4.84
132 Dus ik denk dat er altijd vanuit wordt gegaan dat het goed is. 4.09
133 En ik wil ook niet mensen bang maken voor hun eigen familieleden. 3.89
134 Maar ik denk wel dat we moeten ophouden met denken van: Het is een goede vent, Hij zal het wel niet doen. 4.26
135 Of de hand boven het hoofd van de dader houden, want dat is wat er altijd gebeurt. 4.09
136 Het is een persoonlijk ontroerend, confronterend boek. 4.78
137 En op sommige momenten ook luchtig, grappig en met zelfspot. 3.59
140 Zo vertel je bijvoorbeeld hoe je een date beëindigt met Oscar, die je via Tinder kent. 47.51
141 Je gaat op een zeker moment weg, dat vindt hij niet leuk en hij uit zijn woede door enorm te gaan vloeken. 4.51
148 How did you put your age like that on Tinder, asshole? 10.18
150 En jij reageert met, it's cucksucker, met een u. Ja, dat was dat hij na-appte, maar hij had ook over straat van alles En toen was je bang dat hij achter je aan zou komen. 3.9
151 Toen was ik thuis, opende de app en zag ik deze mooie, ik heb het screenshotje nog. 3.61
157 Zo ga je dus van allerlei dates langs een vakantie met meester Peter uit groep 8 waar je moeder ook bij was. 3.7
158 Het is in dat opzicht echt een indrukwekkende en ook een hele grappige zoektocht. 4.18
160 Ik hoop eigenlijk dat er binnen families meer gesproken wordt over misbruik. 7.16
161 En ik denk soms ook, het is misschien ook meer een oproep aan de omstanders of mensen die er niet per se mee te maken hebben, om ook eens te vragen als je vermoedens hebt of gewoon eens een keer te vragen aan iemand in je familie: Hé, is er bij jou ooit iets gebeurd? 4.32
165 Maar ik denk dat we dat gesprek dat taboe op dat gesprek moeten doorbreken. 4.11
166 En ik denk ook dat we met de daders in gesprek moeten. 3.82
167 En daar, hoe moeilijk het ook is want het is natuurlijk heel makkelijk om een dader weg te zetten als een ontzettende giezel. 4.78
168 Maar als we dat blijven doen, gaan die daders ook nooit praten. 6.3
171 Dus ik denk dat we sowieso dat gesprek moeten opengooien. 3.89
172 De hand boven het hoofd moeten weghalen van de daders. 12.29
173 En we moeten serieuzer omgaan met slachtoffers die hun verhaal vertellen. 4.92
176 Afgelopen week reikte Michelin weer hun befaamde sterren uit. 16.12
177 Door toprestaurants in Nederland werd daar wederom met hele veel spanning naar uitgekeken. 7.33
178 Het was een spannende dag voor Nederlandse topkoks vanwege de jaarlijkse toekenning van de Michelinsterren. 16.9
179 Spannend, maar dan wel voor een relatief kleine groep koks. 3.66
180 Daardoor is er steeds vaker kritiek op deze sterrenlijst. 26.98
181 Want er zitten vooral restaurants bij die veel op elkaar lijken. 16.6
182 Hij werkte jarenlang in zo'n sterrenkeuken maar ging precies om die reden weg. 5.82
183 Toen ik begon in de topgastronomie, dacht ik: Als ik later naar een restaurant open, dan moet ik een ster! 3.83
184 Maar ik ben nu op een ander idee gebracht eigenlijk. 3.81
185 Dus ik denk nu bij mezelf: Ik wil doen wat bij me past. 3.55
186 Nu kookt hij daarom met specerijen die ze in veel restaurants nog nooit gezien hebben. 6.66
189 Ja, specerijen die niet in toprestaurants worden gebruikt. 35.65
192 En juist veel bijzondere, mooie, spannende ingrediënten. 4.18
193 Maar er zijn heel veel wereldkeukens die in Nederland niet gezien en erkend worden en niet misschien de sterren krijgen die ze eigenlijk verdienen. 9.95
196 En hoe kan het dat veel van die restaurants die prijzen winnen zo op elkaar lijken? 19.53
197 Nou, op zich is er best wel wat diversiteit in sterrenzaken, hoor. 3.95
198 Maar je moet nadenken over waar die sterren vandaan komen. 4.05
200 Die broers hadden een bandenfabriek, de Michelinbanden natuurlijk. 9.25
201 En die dachten: hoe kunnen we zorgen dat de handelsreizigers meer banden verslijten? 26.74
203 Dus we moeten voor die mannen een gids maken en daar zetten we restaurants in waar dat soort mannen graag eten. 6.33
204 En dat waren dus voor een deel heel hoogstaande zaken dat waren ook wel wat eenvoudiger zaken en zij zijn toen begonnen met die sterren. 3.6
205 En die sterren werden dan uitgereikt aan de beste zaken die het beste eten serveerden. 5.31
206 Maar het is allemaal dus begonnen heel erg in de Franse eetcultuur. 15.37
207 En ik denk dat je dat nog steeds terugziet in wat er wordt beschouwd als een hoogstaand restaurant. 4.03
208 Dat hele idee van haute cuisine in essentie is dat Frans. 4.52
209 Want als ik denk aan een Michelinster dan denk ik per definitie aan Franse restaurants, van de Franse keuken. 5.78
213 Het is nog steeds de gradaties of het omrijden waard of helemaal een reis verbinden aan één specifiek restaurant. 4.2
214 Maar die Michelinsterrenrestaurants zitten niet alleen in Frankrijk. 40.23
217 En juist in een land als Nederland waar we zo'n rijke eetcultuur hebben en zo'n rijke restaurantcultuur met heel veel verschillende types chefs verschillende typen mensen die komen eten. 15.27
218 Niet meer alleen de handelsreiziger die tijdens het werk uit eten wil gaan. 22.27
219 Ja, ik vind het meer jammer dat we in Nederland niet nog veel meer verschillende soorten toprestaurants belonen met een ster. 11.55
221 Je zou ook kunnen zeggen: Die Michelinsterren zijn alleen maar voor die specifieke restaurants maar iedereen is ook een beetje eerzuchtig. 4.27
222 Als je een restaurant begint is het ook tof als je die erkenning krijgt. 12.01
223 Ja, waarom wil eigenlijk iedereen zo'n Michelinster? 6.22
224 Ik denk dat Michelinsterren zeker voor chef-koks ik hoor ook vaak als ik chef-koks spreek die vroeg in hun jeugd zijn begonnen met koken, dat ze zeiden: Toen ik 16 was en ik kwam van de koksschool en ik werd leerling toen reisde ik door Europa met die rode gids in m'n zak. 6.49
226 Het zijn uiteindelijk een soort Oscars, zeg maar voor de restaurants. 4.58
228 Het is een hele hoge erkenning en ik denk ook dat op dit moment want je hebt nu veel meer manieren om aan goede restaurants te komen dan alleen die gids. 4.79
229 Vroeger had je die rode gids nodig in je auto als je ergens wilde eten waar je het niet kende. 42.56
234 Als ik jouw stukken lees, zijn er meer dan genoeg restaurants zonder ster waar je ook heel lekker kunt eten. 14.22
238 En ik denk zelf dat op dit moment ehm de eer van het krijgen van een ster heel erg zit bij de chef zelf. 8.28
239 Dus dat het iets is waar chefs naartoe werken door hun hele carrière heen. 4.33
240 En drie sterren is gewoon voor veel mensen toch het hoogste wat je kunt bereiken. 5.65
242 Als we daar waarde aan blijven hechten hoe zorg je ervoor dat die erkenning wat diverser wordt? 6.24
248 Het is al jaren consequent een hardwerkend restaurant. 4.02
249 Ja, je ziet wat je eet, er wordt aan je verwachtingen voldaan dus alle reglementen van Michelin kun je erop neerleggen, zeg maar. 4.44
251 Ik weet niet zeker of het komt doordat het niet Frans is. 4.14
252 Het hele idee van de haute cuisine want je hebt nu ook die nieuwe Scandinavische keuken en Michelin zit sinds dit jaar ook in Mexico. 9.03
254 Het is echt niet zo dat al die restaurants Frans zijn. 8.92
257 Maar wat er wel echt van essentie Frans is is dat idee van die haute cuisine. 4.12
258 Dat betekent, nou ja Kleine bordjes, kleine porties, veel gangen. 3.39
260 Vooral die driesterrenzaken zijn echt ongelofelijk duur. 77.38
261 En dat komt vanuit een soort structureel idee van: Wat vinden we hoogstaand? 5.0
263 Ik vind dat veel interessanter Een narratief eigenlijk. 4.29
266 Dan of je nu wel of niet die Michelingids moet volgen. 5.09
267 Die is er gewoon voor mensen die duur, chique uiteten willen. 4.33
269 Maar andere mensen kunnen zeggen: Wat vinden we belangrijk in wat we eten? 6.88
270 Ik denk zelf kijk, die Michelin-zaken serveren helemaal geen thuiskeuken. 6.73
272 Komt voort uit het idee, die chefs zijn allemaal mannen. 6.13
276 Maar als je kijkt naar wat er interessant is aan eten tenminste, wat ik er interessant aan vind is dat veel meer die culturele achtergrond van gerechten. 6.5
277 En die kan precies zo complex zijn als een ingewikkeld 10-gangenmenu. 4.36
279 Kom je in de praktijk tegen dat restauranthouders die Nigeriaanse of West-Afrikaanse keukens aanbieden hun concept aanpassen aan de Michelin-standaarden? 57.93
280 Op het moment dat een ambitieuze chef heel graag een Michelinster wil, zal hij zich gaan aanpassen aan wat Michelin wil. 4.76
281 Ik vind het ingewikkeld dat Michelin zelf zegt: wij kijken alleen maar naar wat er op het bord ligt. 5.09
282 We kijken helemaal niet naar of er een krukje staat waar je je tas op kan zetten. 9.71
285 Maar het is echt geen toeval dat al die restaurants een beetje in diezelfde richting bewegen. 4.34
291 Welke vooroordelen bestaan er in het culinaire landschap als het gaat om niet-westers eten? 35.7
294 Heel veel chefs, die misschien wel typisch Michelin-eten serveren laten zich ook inspireren door allerlei chefs van buiten 'het Westen'. 4.69
296 En koken ook met hun moeders, oma's of met de buurvrouw. 6.6
297 Dus het is niet zo dat daar per se een vooroordeel inzit. 4.7
298 Maar wij hebben met elkaar op dit moment besloten dat als je een goed, sjiek restaurant hebt dan bestaat dat uit die kleine gangetjes met die bordjes. 3.6
300 of een Chinees toprestaurant in Nederland dan hoort daar een bepaalde aankleding bij. 33.13
301 Terwijl ik denk: die stokjes, of met je handen eten in bepaalde culturen, daar zitten ook etiquette en regels aan vast. 6.58
302 Wat maakt dat dat met bestek van buiten naar binnen eten in verschillende gangen, hoogwaardiger is dan je handen wassen en dan fufu eten? 63.33
306 Maar bestaan er dan Maar bestaan er dan geen vooroordelen binnen het culinair landschap als het bijvoorbeeld gaat om stereotypen? 11.75
309 Chinese restaurants hebben de Nederlander uiteten gaan geleerd! 39.89
310 Voor veel mensen was dat het eerste restaurant waar ze naartoe gingen. 6.63
311 En je kunt helemaal niet spreken over 'de Chinese keuken' want er zijn er wel 15 verschillende! 5.78
312 Dat land is zo ontzettend groot en die gastronomie is ontzettend oud heel erg complex en super interessant. 8.66
313 Maar omdat het een migrantenkeuken is van Chinezen die hier naartoe kwamen, niet zoveel geld hadden en begonnen met restaurants die heel erg toegesneden waren op de Nederlandse smaak, was het altijd 'de Chinees'. 42.28
316 Het gekke is dat de Japanse keuken wel als heel hoogstaand wordt gezien. 24.5
318 Dus mensen denken niet per se: Aziaten kunnen niet koken. 79.59
319 Maar dat gaat echt om: hoe komt een groep het land in en hoe kijk je dan naar de culturele bagage en de keuken van die groep. 4.05
320 Nogmaals, er is zo ontzettend veel te vinden als je geïnteresseerd bent in eten, aan achtergrond van elke keuken. 5.96
321 Dus er is een enorme rijkdom aan verschillende keukens die je kunt proeven. 3.76
326 Maar ik vind het vooral heel jammer dat als je een bepaalde stijl restaurant hebt in Nederland is dat de Chinese keuken in Engeland bijvoorbeeld de Indiase keuken. 10.36
327 Ook al doe je dat op topniveau fantastisch, met een prachtige vrouwelijke chef-brigade zoals Asma Khan de Darjeeling Express heeft dan nog wordt niet geaccepteerd door haar gasten dat zij bijvoorbeeld een hoge prijs rekent voor haar eten. 5.79
328 Want in onze beleving betaal je voor Indiaas eten niet zoveel geld als voor Japans eten. 85.1
332 Om die inspiratie die we zoeken in andere keukens om het lekkere wat we vinden in die andere keukens om dat ook te gaan waarderen. 3.65
333 Jij benoemt dus ook een verantwoordelijkheid voor de consument. 4.59
335 En voor de journalistiek En voor de journalistiek ook wel, denk ik. 3.74
336 Je ziet wel steeds meer mensen die niet alleen maar kijken naar die sterrenzaken. 5.61
337 Iemand als Jonneke de Zeeuw van Mooncake die zich juist heel erg richt op kleinere zaken. 4.45
338 Uit culturen die je normaal gesproken niet zoveel ziet. 5.31
341 Je moet er misschien een extra stapje voor zetten maar dat is het heel erg waard. 4.28
342 Wij zijn dan al die chefs in Nederland aan het opleiden. 5.08
343 Of we probeerde heel veel chefs in Nederland op te leiden om ze te leren: wat is de Nederlandse eetcultuur? 21.52
346 Wat zijn die verschillende eetculturen in Nederland? 22.56
347 Wat is hier allemaal te koop, te proeven en te verkrijgen? 4.55
348 En wat is onze relatie, als Nederland met al die verschillende keukens? 11.64