Dit is de week 🇳🇱

_id	68e5cac6a9ca4362da80f663
url	https://npo.nl/start/serie/dit-is-de-week/seizoen-2/dit-is-tijs_38/afspelen
datetime	2025-09-20 22:10:00
description	Polarisatie was een van de hoofdthema's tijdens het belangrijkste politieke debat van het jaar, de Algemene Politieke Beschouwingen, en dan met name op het gebied van religie. Dit bespreken we met vaste gasten Ronit Palache en Gert-Jan Segers. * Minister Mona Keijzer praat mee over een van de weinige dingen waar iedereen het in Den Haag over eens is: er moeten snel betaalbare woningen bij komen, maar waar?

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Goedenavond, welkom bij Dit is de Week met natuurlijk onze vaste gasten, journalist Ronit.	3.98
4	Gert-Jans Segers is er ook weer bij, oud-politicus, fijn dat je er bent.	3.68
5	En warmpjes tussen jullie in zit niemand minder dan demissionair vice-premier Mona Keijzer en tweede op de BBB-lijst voor de komende verkiezingen.	5.48
7	Dank u. U zat deze week bij de Algemene Politieke Beschouwingen.	4.92
8	Twee dagen, 12 uur in vak-K. Zag u een Kamerdebat of een verkiezingsdebat?	4.11
10	Er werden wel heel veel pogingen gedaan om filmpjes te maken die nu zo langzamerhand over sociale media heen gaan.	6.99
15	Met een hele ronkende tekst, en dan net Ik geloof dat het bij Chris Stoffer was.	3.7
18	En dan zei de voorzitter: Even opnieuw voor het filmpje.	5.55
27	Nee, ik vond het echt fascinerend om te zien dat je dan probeert uiteindelijk in het landsbelang iets te doen met elkaar.	5.38
28	Op een positieve manier dit land een beetje vorm te geven te overleggen over hoe we dat gaan doen.	5.02
29	En dat het weer niet verder komt dan elkaar de maat nemen, lelijk zijn tegen elkaar na die verbindende boodschap van onze koning nota bene.	3.68
31	Ik dacht: Is dit nou het voorbeeld voor onze nieuwe generatie?	4.57
32	Niet dat ze nou afstemmen op de Algemene Politieke Beschouwingen maar die filmpjes, die snippets, zien ze wel langskomen.	4.36
38	Ja, nou, het onderwerp Ja, nou, het onderwerp van dit moment waar wij het vandaag over gaan hebben, is polarisatie.	4.22
39	En daar heb ik trouwens ook last van, als ik daar zo zit.	3.49
43	En dat is wel waar we inmiddels met elkaar in beland zijn.	3.74
45	Dat zegt meteen alles over het oordeel over de persoon in kwestie.	5.07
47	Maar dat zag u dus van de week weer gebeuren bij de Algemene Politieke Beschouwingen?	6.98
48	Ja, de koning zei dat trouwens ook in de Troonrede.	11.24
50	Als iemand een mening heeft, wil dat niet zeggen dat een ander niet een andere mening kan hebben.	4.5
51	En we zijn inmiddels in een tijdsgewricht gekomen Volgens mij is dat ontstaan in de coronatijd, waarin één mening was toegestaan.	4.37
52	Als jij het niet eens was Ja, dat is dat wij/zij-denken.	4.11
55	Maar de vraag is: Zagen we dat nu ook echt terug bij de Algemene Politieke Beschouwingen?	8.37
58	Dus je hebt een heel blok Wilders, en dat is hard schreeuwen tegen elkaar.	3.7
59	Dus hij schreeuwt en er wordt dan flink teruggepraat.	3.67
60	Maar daarna heb je een debat, en dat was anderhalf dag waar zeker de partijen in het midden weten, wisten: Wij zullen misschien na de verkiezingen zaken met elkaar moeten doen.	3.56
61	En dat vond ik inhoudelijker, rustiger dan het wel eens is geweest.	3.81
62	Misschien zijn mijn standaarden heel erg aangetast en Je hebt te lang in de politiek gezeten.	3.98
64	Want er zijn ook partijen die, als het gaat over Israël-Gaza, er zo hard in gaan.	10.94
67	Zij zullen zeggen: Je kan er niet te hard ingaan als het gaat om mensen en het conflict en doden.	4.1
68	Maar die zijn niet uit op verbinding of 'kunnen we elkaar ergens vinden'.	4.86
69	Maar bij heel veel onderwerpen van PvdA/GroenLinks, of GroenLinks-PvdA moet ik zeggen tot JA21 en alles wat daartussen zat, zag ik wel pogingen doen van: Hee, zullen we het nog heel houden en elkaar opzoeken op allerlei belangrijke onderwerpen?	5.36
73	Ja, en jij doet alsof de koning dat zelf bedacht had.	4.39
85	Helaas lijken in Nederland mensen steeds vaker tegenover elkaar te staan.	12.38
86	Op straat, online, op universiteiten en, niet in de laatste plaats, ook in Den Haag.	4.4
87	Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie.	8.71
88	Maar wat er ook bij hoort, is de bereidheid elkaar over die verschillen heen op een volwassen manier de hand te reiken.	4.0
91	Alsof je het tegen een kleuterklas hebt Elkaar de hand reiken.	4.33
93	Nee, maar dat we daar nog even aan herinnerd moeten worden.	4.58
108	Dan gaan mensen elkaar te lijf daaronder, niet normaal.	6.0
113	Ik dacht: Ik moet heel snel wegwezen hier, want dan ben je ook een Een social media-platform, hé?	4.47
117	En Charlie Kirk is dus die politieke Dat is ontstaan Dat is ontstaan omdat ze Twitter te scherp vonden.	27.84
120	Ik had redelijk welwillend Ik had gezegd dat hij confronterend en provocerend is.	3.49
125	Toen rolde je met je ogen, dus dat was ook goed in beeld gebracht.	3.73
126	En ik had filmpjes van hem gezien waar hij het debat aanging op een manier die heel scherp was maar waarvan ik dacht: Dit mag je echt doen.	3.61
127	Ik heb een gesprek van hem gezien tussen Bill Maher, een wat linkse, of in ieder geval een atheist en hij is dan gelovig.	5.05
128	Dat vond ik een respectvol gesprek dus dat had ik op mijn netvlies.	3.43
129	Daar zei ik toen wat over, en vreselijk dat die man is vermoord.	6.79
130	Ja, vervolgens krijg je drie dagen les over wat voor vreselijke standpunten hij heeft.	4.71
131	En dan word jij dus ook in een kamp gezet, dan ben je ook zelf een vreselijk mens.	4.23
133	Hij heeft bijvoorbeeld over wapenbezit een opvatting en dat verbindt hij ook nog met de Bijbel op een belachelijke manier.	8.52
135	Maar hij mag 't zeggen en hij heeft altijd het debat opgezocht.	4.01
136	Maar als je daar iets te genuanceerd over spreekt, dan is het drie dagen lang bal.	3.85
137	Jij kwam ook midden in die storm terecht met het presenteren van die podcast?	7.96
146	U zegt net ook: Je mag met elkaar van meningen verschillen, maar soms zijn er ook nog feiten, toch?	4.59
151	Maar aan veel maatschappelijke onderwerpen zitten vele kanten.	3.81
152	Dan kun je op verschillende manieren kijken naar de oplossingen.	4.02
153	En we zijn in een tijd beland, en dat vond ik ook een beetje in het debat afgelopen Algemene Politieke Beschouwingen Dat je je een feitencomplex anders weegt en een andere oplossing voorstaat, maak je niet een slecht mens.	3.91
162	Ja, maar je hebt het ook als het bijvoorbeeld gaat over dakloosheid.	23.19
163	Als jij zegt van: Nou, volgens mij moeten we dat zo doen.	3.79
165	Als je zegt 'dat moet je zo doen', dan ben je meteen fout.	4.45
167	Terwijl we leven in een democratie, ook nog een meerpartijenstelsel.	4.42
168	Dus we moeten echt met elkaar tot oplossingen komen, tot meerderheden komen tot uiteindelijk wet- en regelgeving.	3.99
170	En ja, mij raakt dat wel, de manier waarop dat af en toe gaat.	3.89
176	Je mag toch wel van mening verschillen, dat je zegt: De oplossing van de minister is slecht.	10.02
180	Want dat is wat er in onze samenleving is ontstaan.	5.83
181	Heeft dat dan alleen te maken met wat u bepleit of met de manier waarop u dat doet?	5.61
182	Want soms kunt u een bepaalde boodschap brengen die misschien onwelgevallig ligt bij een bepaalde groep.	4.33
183	Maar dan ontbreekt ook het gevoel van empathie erbij.	4.34
184	Bijvoorbeeld als u het heeft over dat Oekraïners maar zelf hun eigen woningen moeten zoeken.	40.76
185	Dan denk ik: Zou die vrouw er rekening mee houden dat die mensen oorlogstrauma's hebben?	17.87
188	Maar het feit dat u dat al zegt: Zou deze vrouw gevoel hebben bij?	7.43
197	Dat is ook waarom ik in deze discussie ook zeg: Ja, vrouwen met kinderen, daar moet je er voor zijn.	4.34
198	Want daar is het minder makkelijk voor dan dat je hier als alleenstaande Oekraïnse man komt en je hebt een baan en je hebt dus inkomen.	35.51
199	Maar als ik dit zo hoor, dan denk ik dat beeldvorming ook een rol speelt in die polariteit.	4.28
200	Maar het begint ook met de veronderstelling dat als iemand een oplossing naar voren brengt die de jouwe er niet is, dat die persoon dan blijkbaar geen gevoel heeft bij de situatie.	6.37
203	De koning zei trouwens ook: Het spreekt vanzelf dat het kabinet die opdracht dus elkaar de hand reiken, om te beginnen op zichzelf betrekt.	13.78
205	En 'u' is dan de regering, maar daar bent u deel van.	4.54
209	Moet u binnen het kabinet elkaar ook meer de hand reiken?	8.59
216	Oké, we gaan van onderwerp, van de hak op de tak, maar dat is prima.	3.8
217	Dit is de kwestie dat Geert Wilders de stekker eruit trok en dat vervolgens NSC zei van: Ja, wij stoppen hier ook mee.	11.56
219	Ik ben weinig sprakeloos, maar die vrijdagavond dat NSC zegt 'we stappen met z'n allen weg' ik was sprakeloos.	5.11
220	Maar dat had Maar dat had een lange aanloop van botsingen en ruzies en gedoe.	3.77
223	Dat hebben Dat hebben we allemaal gezien afgelopen jaar.	7.51
224	Nee, maar als je met elkaar van mening verschilt in de politiek, dat is geen ruzie.	5.28
229	Nee, ik vind dat geen ruzie, want dan heb je met elkaar een verschil van mening en dan los je het met elkaar op.	4.31
231	Dat zien jullie niet, want beraadslaging in het kabinet zijn staatsgeheimen.	13.44
233	Nou ja, er werd op die manier over geschreven en gesproken.	3.85
235	Vandaag We hebben talloze filmpjes langs zien komen van hoe mensen met elkaar debatteren.	8.7
236	Die op de inhoud van elkaar verschillen van mening maar de toon waarmee dat gebeurt en elkaar de maat nemen Maar mevrouw Palache, dat waren debatten met de Kamer.	4.22
240	En dat je met elkaar politiek debat hebt in de Kamer is logisch.	5.45
241	Waar u nou net naar vroeg, dat gaat over het feit dat wij een heel klein minderheidskabinet inmiddels zijn en dat wij ons als kabinet goed moeten realiseren dat Nou ja, het is prachtig dat nu deze foto op beeld staat Daar moeten wij meerderheden zien te halen voor wat we doen.	5.55
242	Daarom is het heel belangrijk dat wij op een goede manier het gesprek aangaan met de Kamer.	4.56
243	Dus dat wordt bedoeld met de zin: 'Het spreekt vanzelf dat het kabinet die opdracht elkaar de hand reiken, op zichzelf betrekt.'	7.44
244	Dat betekent niet dat jullie 't zelf op het gebied van polarisatie ook niet zo goed hadden gedaan?	6.57
245	Nee, maar het kabinet Elke vrijdag komen we naar buiten met een reeks besluiten.	10.32
246	Daar zijn weken en vergaderingen aan voorafgegaan waarin je met elkaar binnen het kabinet probeert een besluit te nemen dat dan naar buiten wordt gebracht.	16.84
247	Maar dat ziet niemand want kabinetsberaadslagingen zijn staatsgeheim.	10.06
251	De sfeer binnen het kabinet dus met de collega's van de PVV Er staat vandaag een interview met Fleur Agema in de krant.	15.26
253	De sfeer in het kabinet dus onderling, was altijd gewoon goed.	5.18
255	Mona, we hebben bij mevrouw Faber gezien dat die vóór de ministerraad tegen het journaille zegt dat ze een hartig woordje met de minister-president gaat spreken.	7.12
261	Maar het feit dat één iemand die mores niet kent en blijkbaar van Geert dit soort dingen moet zeggen wil niet zeggen dat dat iets is wat binnen het kabinet als normaal gezien wordt.	6.27
263	Kijk, ik ben al heel lang onderdeel van politiek Den Haag.	3.82
265	Ik weet wat betamelijk is, wat netjes is en wat je niet in het openbaar doet.	4.62
267	Om die reden ben je wel ooit een keer Ja, maar dat had te maken met de coronatijd.	7.42
270	Ja, maar ik wist op het moment dat ik dat interview gaf vrijwel zeker dat ik ontslagen zou worden.	4.22
276	En tot op de dag van vandaag heb ik dat ook nog steeds niet gedaan.	3.49
278	Maar je schetst Maar je schetst wel 'n rooskleurig beeld van het afgelopen jaar in 't kabinet.	4.6
281	Uiteindelijk is het vreselijk dat Geert Wilders de stekker eruit getrokken heeft.	7.84
283	Maar dat kun je dan ook nog scharen onder politieke onhandigheid.	4.05
292	Die zetten daar in de Kamer het debat ook weer op scherp door te pleiten voor een verbod op islamitische scholen.	68.57
294	Maar het gaat weer over polarisatie, je uitspreken.	4.09
296	Daar wilde Mirjam Bikker graag wat over zeggen van de ChristenUnie.	9.21
297	En zij had het dan vooral over het feit dat hij zo de godsdienstvrijheid op de helling zet.	4.45
298	En dat hij altijd negatief praat over die rol van religie in de samenleving.	6.38
299	En zij wilde eigenlijk op een andere manier religie benaderen.	7.76
301	Want als we over het meest heilige kunnen spreken en niet 't te bashen, daar knapt ons land van op.	4.11
302	De collega weet dat ik veel respect voor haar en haar geloof heb.	3.83
305	In iedere religie behalve de islam is het geoorloofd als je de religie verlaat.	28.52
306	Als je als christen toch niet meer geloven of je wilt joods worden of andersom, dan wordt dat toegestaan.	10.38
308	En op het moment dat je niet vrij bent om ergens toe te behoren en het te verlaten is het geen religie meer, maar een ideologie.	4.13
313	Je hebt zoiets als wat wel en niet verboden is vanuit een religie en je hebt het culturele verhaal daarbij.	4.54
314	Dus als ik christenen spreek over hun religieuze gemeenschappen die ze al dan niet verlaten hebben gaat dat met dezelfde problematiek gepaard als bij mensen van andere religies.	6.48
316	Maar dat ze dan stuiten op families die daar moeite mee hebben.	10.77
317	Dat ze hoogstens getolereerd worden in plaats van geaccepteerd.	4.68
320	Maar het is altijd moeilijk om een religie te verlaten En als je mensen spreekt die de islam verlaten?	25.15
322	Het is echt niet zo dat iedereen daar met de dood wordt bedreigd.	7.32
326	Maar het verlaten van een religie gaat met veel meer gepaard dan of het wel of niet verboden is vanuit religie.	15.62
327	Het is vaak een enorme strijd om ergens weg te gaan waar je in geboren bent.	5.72
332	Dus Gert-Jan, vind jij dat Wilders dan hier gelijk heeft?	7.04
333	Hij heeft gelijk als hij zegt dat islam een probleem heeft met afvalligheid.	24.44
334	In de zin dat ook qua wetgeving, bijvoorbeeld Egypte.	14.83
335	Maar voor elk land met 'n islamitische meerderheid dat het niet is toegestaan of problematisch is om je geloof op te geven.	11.5
339	Hier hebben we een half land dat het christendom achter zich heeft gelaten.	5.78
340	Maar hier zijn weinig mensen die moeten vrezen voor hun leven.	4.15
342	Ik vind het legitiem als dat problematisch vindt, want dan heb je 'n probleem met vrijheid.	4.71
346	Maar dan kan je niet zeggen: Onze vrijheid gunnen we wel aan mensen die we aardig vinden.	3.91
347	Voor hem christenen, want hij heeft veel respect voor Mirjam Bikker.	4.66
350	Dus onderwijsvrijheid geven aan groepen die je bevallen en niet aan groepen die je niet bevallen.	41.32
351	Dus eigenlijk zeg je: Dan moet je alles over één kam scheren.	3.83
355	En het culturele politieke debat over afvalligheid We hebben hier in Nederland een Somalische kerk, een schuilkerk.	17.93
356	Het zijn Somalische mensen die christen zijn geworden die in het geheim bij elkaar moeten komen.	7.49
359	Ik vind het een mooie analyse, zoals Gert-Jan die neerlegt want zo kijk ik er ook naar.	4.43
360	Ik denk dat het ook goed is om je te realiseren dat die grondwetten van ons niet absoluut zijn.	5.04
362	Want de vrijheid van de een kan haaks staan op die van de ander.	5.13
364	Maar in onze grondwet staat ook achter deze grondrechten: Behoudens eenieders verantwoordelijkheid volgens de wet.	17.79
365	Dus wat je hier zou kunnen doen De vrijheid van onderwijs is voor alle scholen.	6.04
367	Maar op die scholen mag je wel zeker vragen stellen over antidiscriminatie, agressie, afvalligheid.	5.54
373	Maar daar waar het gaat over omgaan met homoseksualiteit en vrouwenbesnijdenis, zou het scherper kunnen.	9.37
376	Het wordt ook echt tijd dat we onderscheid gaan maken.	4.3
377	De islam of de moslim heeft vele kleuren en smaken.	12.88
379	Ik vind dit veel te extreem, op een kleinere groep binnen de moslimgemeenschap, namelijk de moslimextremisten.	5.17
380	De islamisten, zoals ze ook weleens genoemd worden.	19.84
382	En ik vond Mirjam Bikker Ze is wel lang van stof in haar interrupties maar ze is wel altijd genuanceerd, rustig en onderbouwd.	3.38
385	Ronit zat onrustig te Ik wil iets Ik wil iets zeggen over bijzonder onderwijs.	4.33
386	Even los van wat u net zegt, heeft het ook te maken met: Wat voor verhaal krijgen kinderen mee?	7.36
387	Als ze thuis hetzelfde verhaal meekrijgen als in een gebedshuis en als op school, dan is er bijna geen luik meer naar buiten.	3.85
389	Dat luikt wordt steeds groter, omdat we social media hebben en internet.	61.78
390	Maar we weten als ieder ander dat we snel in bubbels kunnen verdwijnen.	4.22
391	Dus ook als je social media hebt, kun je nog steeds dat verhaal horen.	4.17
392	Het lijkt me een goed idee als er scholen zijn waar er over religie wordt lesgegeven dat we leren van elkaars gebruiken elkaars religie.	35.76
393	Maar niet dat we de dogma's van religie meegeven aan kinderen op school.	21.66
398	Maar mensen die erg voor bijzonder onderwijs zijn, zeggen Die daar!	6.87
401	Maar probeer dan met een afspiegeling van een maatschappij waar ook religieuze mensen tussen horen Het is gewoon religieonderwijs.	6.26
402	Jij wil het voorstel van Wilders uitbreiden naar alle religies.	5.54
403	Ik ben geen voorstander van bijzonder onderwijs, om de zojuist geschetste redenen.	4.89
404	Omdat er in Nederland het vrije Nederland van nu nog steeds parallelle samenlevingen kunnen bestaan, óók door christelijk onderwijs.	22.79
405	Maar jij bent opgegroeid Ik heb in de jaren 70 op de rooms-katholieke Mariaschool gezeten te Volendam.	4.64
410	Er zijn 25.000 Volendammers dus die hebben allemaal op dit soort scholen gezeten.	27.74
416	Maar het gaat erom dat je op die scholen, daar heeft mevrouw Palache zeker een punt dat je wel ook het beeld op de rest van de wereld schetst.	3.62
426	Nou, niet gedoceerd maar het gaat ook om de bubbel.	3.64
428	Dus om docenten die je tegenkomt in de kerk en die precies diezelfde ideeën aanhangen.	4.61
430	We hadden ook dat voorbeeld dat een jongen uit de klas werd gehaald en dat die ouders werden gebeld omdat-ie homoseksueel was.	64.41
437	Want het is mooi dat ik u Laat ik het zo zeggen, ik hoor u nu zeggen: Je moet onderscheid maken.	3.53
439	Toen zei u aan tafel bij Sophie Hilbrand: 'Antisemitisme is bijna onderdeel van de islamitische cultuur.'	29.6
440	Iedereen viel toen over u. Er werd aangifte tegen u gedaan wegens discriminatie.	12.72
442	U stapte zelf vervolgens naar de rechter omdat u vindt: 'Dit moet je kunnen zeggen.'	8.43
450	Ik had het daar over de landen van herkomst van vluchtelingen.	16.15
451	Dus over de islamitische landen waar net de heer Segers het ook over had.	8.5
453	Dat wat ik zei wordt gewoon onderbouwd door internationaal wetenschappelijk onderzoek.	4.35
462	Ik heb toen gedacht: Nou, ik weet dat wat ik zeg juist is en ik heb wel wat anders aan mijn hoofd.	3.42
463	Dus ik had er ook gewoon de tijd en de zin niet in.	3.6
464	Toen stapte iemand anders van de mensen die aangifte gedaan hebben naar het gerechtshof om alsnog om vervolging te vragen en toen was het klaar.	16.72
465	Toen heb ik gezegd: Maar nu wil ik ook een oordeel.	3.53
466	En uiteindelijk heeft het gerechtshof gezegd dat het niet strafbaar was wat ik zei.	33.56
467	Het gaat dan niet om: Is het waar wat je zegt, maar mág je het zeggen.	3.7
470	Nee, dat blijkt Er zijn mensen dat niet met je eens.	3.89
471	Dat blijkt uit internationaal wetenschappelijk onderzoek.	22.1
473	Maar uit onderzoek Dat je dat dan niet mag zeggen, dat bestaat gewoon niet.	6.48
474	Vond u dat Dat komt aan Dat komt aan op de vrijheid van meningsuiting.	3.56
480	We hadden net een hoofdlijnenakkoord gepresenteerd.	8.89
481	Waarin stond dat we aan statushouders vluchtelingen, geloof ik.	12.58
488	Ik heb sinds 7 oktober 2023 zó'n excuse my words, shitload aan antisemitisme langs zien komen op social media niet uitsluitend afkomstig van moslims ook niet uit de landen die u noemde.	9.04
497	Maar door te stellen dat antisemitisme dan vooral in de islamitische cultuur zit Dat heb ik niet gezegd.	21.78
500	U zei niet dat het kwam uit links-progressieve hoek laten we 't daarop houden.	4.79
501	Ik heb bij Sophie Hilbrand zelfs gezegd: Het zit niet alleen bij moslims uit deze landen.	9.76
503	'Antisemitisme is bijna onderdeel van de islamitische cultuur.'	74.59
504	Dus In de landen van herkomst, en ook nog gezegd: Het is niet dat 't alleen daar gebeurt.	3.56
505	Maar het gaat over de vraag, daar zijn we naar op zoek: Wanneer moet je vooral kunnen zeggen wat je vindt en wanneer is een uitspraak polariserend?	7.13
507	Maar het punt hier is ook want dat is weer een andere discussie mag je nog iets zeggen als mensen het niet fijn vinden om te horen?	6.02
510	Want als dat de norm wordt is er altijd wel iemand gekwetst.	6.88
511	Het gaat erom dat de feiten kloppen en dat je het rustig en beschaafd naar voren brengt want polariseren is vooral ook Iemand die iets anders vindt dat is niet meteen een slecht mens.	5.26
514	Dé islam, dan zegt u terecht: Het is niet zoiets als dé islam.	4.49
516	En jij stelde net een vraag van: Is het niet generaliserend?	5.68
519	Maar nu is vaak een statement is dus je luistert ernaar, da's een opstapje om ofwel aangifte doen of die ander totaal te verketteren.	4.25
521	Het moet ook weer niet heel lievig worden want die verschillen zijn groot.	4.08
525	Dan kun je zeggen: Ik ben het gloeiend met je oneens nou, prima.	3.84
526	Maar laten we een beetje normaal blijven samenleven.	4.15
530	Want dat werd ook gedaan tijdens die Algemene Politieke Beschouwingen.	10.21
531	Want als minister van Wonen staat u voor een zware klus.	7.06
532	Die werd even aangeraakt tijdens dat debat van de week.	6.74
533	Inderdaad, gelukkig kunnen er ook nog grappen gemaakt worden.	3.87
535	Zoals de grote filosoof, u allen welbekend Daniel Koerhuis altijd zei Laat 17e-eeuws, geloof ik.	9.93
537	Zoals de filosoof altijd zei, er is maar één echte oplossing: bouwen, bouwen bouwen.	4.94
543	Iedereen die ooit de politiek gevolgd heeft en zeker de volkshuisvesting, kent hem ook.	5.02
547	Maar hij is de grote filosoof die er ooit mee begonnen is.	5.69
551	Er moet gebouwd worden, daar is iedereen wel over eens.	5.12
552	De nota, hebben we begrepen, staat volgende week op de agenda van de ministerraad.	6.13
553	Daarin staat wat we de komende decennia moeten gaan doen als het gaat om woningbouw.	7.71
555	Nou, de nota Ruimte is het bestemmingsplan, om het even simpel te zeggen.	5.3
558	De keuzes ten aanzien van water, bodem landbouw, natuur, economie, infrastructuur, defensie.	4.31
563	Maar samen met alle collega's in het kabinet en de ambtelijke organisaties daarachter.	3.92
564	Maar wonen is daar natuurlijk, omdat het probleem nummer één is van de Nederlander Als het gaat over ruimtelijke vraagstukken, zit dat er ook nadrukkelijk in.	8.83
565	En wat ik in die nota doe, is vier grote woningbouwlocaties aanwijzen voor de langere termijn: Alkmaar, Apeldoorn, Hengelo/Enschede en Helmond.	9.41
569	Maar zeker ook trouwens in de Randstad want daar moet ook veel bijgebouwd worden.	4.5
572	Dus overal in Nederland de mogelijkheid om als het ruimtelijk in passen is, aan bestaande dorpen en steden een wijkje erbij te bouwen.	6.48
575	Kijk, we hebben ongeveer 8 miljoen huizen in Nederland.	26.02
577	Dus er is absoluut ruimte om woningen toe te voegen.	4.47
580	En dan moeten we nog flink ons best doen op het gebied van migratie.	7.08
581	Dus we hebben gewoon die extra woningen nodig de komende jaren.	10.0
591	Maar het feit is: Ga nou niet weer met nieuwe locaties beginnen.	3.77
592	Want op heel veel plekken in Nederland zijn wethouders en gedeputeerden dat zijn de provinciale bestuurders, al bezig met het regelen dat die plekken er allemaal komen.	28.14
593	Als je dan nu weer zegt, nee, die niet, maar die dan ben je weer jaren verder.	4.29
596	Er wordt flink geprocedeerd als er gebouwd moet worden door mensen die het niet fijn vinden dat er gebouwd wordt.	6.18
601	Aanstaande maandag ga ik naar Schiedam, Schieveste.	4.75
603	Uiteindelijk zijn de mensen in 't ongelijk gesteld en maandag gaat de eerste schep de grond in.	3.93
604	Of ik weet niet wat de handeling is, maar daar mag ik dan bij zijn.	3.88
605	Maar ook zit ik van de week in Assen, samen met de koning.	4.22
607	Aanvankelijk wilde de ontwikkelaar alleen dure koopwoningen.	35.6
608	De gemeente heeft daarop ingestapt en gezegd dat daar ook sociaal gebouwd moet worden.	25.84
611	De Tweede Kamer heeft al ingestemd, nu nog de Eerste Kamer met een wetsvoorstel van mij waarin de stap bij de rechtbank overgeslagen gaat worden.	23.6
615	En die Raad van State heeft gezegd, dat vind ik een compliment waard: 'De woningnood in Nederland is zo groot wij gaan met voorrang procedures tegen woningbouw behandelen.	39.52
616	Dat heeft ook al geleid tot heel erg veel positieve besluiten.	3.68
617	Kan je dan niet meer eindeloos doorprocederen als je niet wilt dat er iets in jouw achtertuin gebouwd wordt?	6.07
620	Omdat, voor een omgevingsplan en een bouwvergunning kan je één keer in beroep.	15.47
621	Voor het beschermen van diersoorten kan het wel een flink aantal keren.	16.6
622	Maar daar moet op Europees niveau worden ingegrepen.	3.98
623	En daar ben ik ook samen met Jean Rumeny dat is mijn collega bij LVVN, in Brussel bezig met het doordringen van mensen van: Het is iets te ver doorgeschoten, die bescherming.	4.72
626	Mag ik een pleidooi voeren voor twee groepen die er nu heel bekaaid afkomen?	5.15
628	In een vorig leven hebben wij samen het woord gevoerd over ouderenzorg.	5.17
630	Daarbij heb ik steeds gepleit Daarbij heb ik steeds gepleit doorgevoerd voor ouderhuisvesting speciale seniorenwoningen, waardoor je veel doorstroming krijgt.	13.94
641	Nikkie Pauw Verweij, mijn collega bij VWS en ik hebben samen nu ook in de begroting ruimte weten te maken om langzamerhand toe te gaan naar iets wat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis inzit.	4.89
643	Wat ook goed is om te weten, laatst heeft er een artikel gestaan dat er te weinig gebouwd wordt.	5.09
644	Maar wat daar niet in meegenomen wordt zijn de zogenaamde nultredenwoningen.	13.81
645	Dat zijn gewoon zeer toegankelijke woningen die ook voor ouderen meer dan geschikt zijn.	8.43
647	290.000 ouderenwoningen in verschillende varianten.	24.95
648	En die zitten ook echt in alle plannen van de gemeenten.	4.6
649	Ik ben ook in Nederland op plekken geweest waar ze al gerealiseerd zijn.	5.05
651	Knarrenhofjes, waar ouderen voor elkaar zorgen en huur en koop door elkaar heen.	39.55
655	Dus hoop ik dat er niet meteen een nieuw kabinet, zodat ik nog even door mag.	4.53
656	Want een van de dingen wat nog op mijn lijstje staat is zorgen dat bijvoorbeeld leegstaande schuren dat je die mag slopen en daar dan die knarrenhofjes Dat brengt me wel op het volgende.	14.78
657	BBB, uw eigen partij, zegt: Er mag geen hectare landbouwgrond aan de woningbouw geofferd worden.	31.47
662	Want wat uiteindelijk de bedoeling is is dat 60% van alle woningen binnenstedelijk gemaakt moet worden.	44.72
664	En heel veel landbouwgrond waar nu nog schaapjes op staan zijn al lang door de agrariër verkocht aan een ontwikkelaar om daarop te bouwen.	14.07
666	Maar de tegenstelling die vaak gemaakt wordt van boeren of wonen Je kan op een stuk grond maar één ding doen.	4.55
668	Zoals ik net zei, voor 1 miljoen woningen heb je 1% grond nodig.	80.86
669	Als je ze allemaal buiten de bebouwde kom doet dat is sowieso niet de bedoeling.	6.7
671	En voor degene die je dan nog voor het wijkje erbij nodig hebt die grond is al lang verkocht aan ontwikkelaars die daar willen gaan bouwen.	7.76
674	En daar moet een andere BBB-minister meer actie ondernemen.	8.87
675	Op een haar na is de rekenkundige ondergrens ingevoerd.	8.95
676	En dat gaat ervoor zorgen dat die woningbouw waar echt minimaal stikstof nodig is dat die voor het grootste gedeelte vlot getrokken wordt.	51.11
678	Bouwend Nederland heeft gezegd, de plannen van BBB-minister Wiersma zijn niet toereikend voor alles wat we willen doen.	23.9
680	De rekenkundige ondergrens is gewoon een rekenknop in een programma.	33.17
681	Als je die op één mol zet, kan de meeste woningbouw door.	89.72
688	U heeft ook de afgelopen jaren hard gewerkt als bewindspersoon.	5.54
690	En dan staat u nu ook weer op de lijst voor de BBB.	4.05
698	En niet alleen mijn kinderen maar ook daar de vrienden van, alle kinderen.	3.76
703	Ik kon op een gegeven moment een huis kopen, samen met mijn man.	7.2
706	Nou, dat wil ik voor mijn kinderen en voor hun leeftijdsgenoten ook.	3.55
708	De kansen die ik krijg, voelt u dan een soort verantwoordelijkheid?	5.31
710	We hadden het net even over wat de zin van het leven is.	3.98
720	Ik wil een bijdrage leveren aan de toekomst van Nederland.	5.29
721	En ik ben nu minister en vice-MP, zoals dat genoemd wordt.	3.98
722	En als ik straks weer Kamerlid ben, ga ik dat in de Kamer doen.	3.74
725	Dat is ook een prachtige mooie plek om van betekenis te zijn.	4.63
727	melted Mona, toen had je al die wijzigingen in zorgwetten.	7.29
729	Om gewoon mensen in dat doolhof de weg te wijzen waar ze moeten zijn.	4.77
732	Maar ik herken me gewoon echt niet meer in de keuzes.	3.86
735	De standpunten zijn daar gewoon niet meer de mijne.	3.68
736	En dan moet je op een gegeven moment En dat is geen makkelijk besluit geweest, want ik was 32 jaar lid.	3.63
742	Want het is een gepolariseerde samenleving, zeggen we steeds.	8.69
745	De polarisatie in de zin 'als jij dit vindt, dan ben je een slecht mens', dat raakt mij.	4.85
747	En dat is het waard, omdat u zegt ik voel die verantwoordelijkheid, ik moet een bijdrage leveren.	3.77
748	Ik denk ook heel goed na over wat ik zeg en wat ik vind.	3.74
752	Maar voordat ik dat omzet in woorden, heb ik er heel goed over nagedacht.	3.5
768	Dat was na tien jaar, dus dat is ook een volle periode.	4.9
769	maar we zien nu hier op de achtergrond een Kamer van links tot rechts, en er zitten gewoon heel veel.. Bijna iedereen die ik ken is met een goede motivatie die Kamer ingestapt.	5.29
770	Dus er zijn heel veel gedreven mensen ook waar ik het totaal mee oneens ben, zie ik wel een enorme drive.	3.57
772	Alleen ik gun het land wel wat inhoudelijker debatten.	4.05
774	Maar niet dat persoonlijke, niet dat venijnige, dat is heel naar.	4.1
775	En dat is wel erger geworden, in verschil met 2012 toen wij begonnen.	5.04
784	Twee van mijn vijf jongens zijn geïnteresseerd in politiek.	21.22
786	Ik zeg, zal ik, nou ja, iets anders gaan organiseren, dit of dat?	4.61
787	Of zal ik toch nog eventueel vier jaar de Kamer in gaan?	5.58
797	Dank, dank voor uw komst, Mona Keijzer, Dank dat je er weer was, Gert-Jan en dank dat jij er was Ronit Palache.	4.03
798	Wilt u nu meepraten, bijvoorbeeld toch over die vraag of we eventueel boerenland moeten opofferen om huizen te bouwen?	29.65
801	Met de vraag, wat doe je als je zoon of dochter kinderdementie blijkt te hebben?	19.59
802	Ga je dan de zoon of dochter daarover vertellen of niet?	10.76