Dit is de week 🇳🇱

_id	68e5cacba9ca4362da80f6ae
url	https://npo.nl/start/serie/dit-is-de-week/seizoen-2/dit-is-tijs_28/afspelen
datetime	2025-04-12 22:05:00
description	Er komt nieuw stikstofbeleid aan. Geeft dat de boeren perspectief? En gaat de natuur daarvan herstellen? Een debat tussen Laura Bromet (GroenLinks-PvdA) en Harmen Endendijk (Nederlandse Melkveehouders Vakbond). * Wat is er te doen tegen seksueel geweld? Tijs praat met Sunny Bergman. Zij maakte een documentaire over het grote aantal verkrachtingen.

 

Statements

idx	statement	score
1	De nieuwste documentaire van Sunny Bergman over seksueel geweld maakt veel los.	62.85
2	Hoe gaan we beter met elkaar om, nu blijkt dat we in een verkrachtings-epidemie zitten.	57.28
3	De mensen die ik toen om me heen had, zeiden eigenlijk: Oh, maar iedereen heeft wel eens seks waar hij spijt van heeft.	4.13
7	Maar het lijkt erop dat de BBB met minister Femke Wiersma toch serieuze maatregelen gaat nemen om de stikstofuitstoot terug te dringen.	39.88
8	Is het genoeg om de natuur te herstellen en biedt het plan boeren eindelijk perspectief?	17.05
9	Ik praat met Laura Bromet van GroenLinks-PvdA en Harmen Endendijk van de Nederlandse Melkveehouders.	6.62
10	Het is zaterdag 12 april, leuk dat u kijkt, Dit is Tijs.	5.79
12	De Telegraaf van gisteren: Stikstof-ingreep doet boeren pijn.	89.63
14	Als de ingreep zo zwaar wordt, dan doet dat veel boeren ook pijn.	50.32
15	Dat klopt, zeker degenen die in de zones zitten die dan genoemd worden.	4.24
16	Zag u het aankomen of kwam het als een donderslag bij heldere hemel?	4.71
18	En ik hoop dat dit niet het enige is wat hier gepubliceerd is.	3.98
19	Dus in die zin staat er nog een deel van horen zeggen.	4.01
20	Maar dat er wat moest gebeuren, daar ontkwamen we niet aan.	3.94
29	Het lijkt heel erg op het kaartje van Van der Wal, eerlijk gezegd.	5.22
35	Stikstof is al jaren een hoofdpijndossier in Den Haag.	16.85
36	Strenge stikstofplannen van het vorige kabinet leidden tot de opkomst van de BBB die nu negen maanden regeert.	49.87
37	Aanvankelijk schafte het nieuwe kabinet met de BBB vooral de plannen van het vorige kabinet af.	32.07
38	Het kabinet wil af van de stikstofplannen van zijn voorgangers.	81.27
39	De nieuwe minister van Landbouw wil het anders doen.	53.73
40	Als je geen idee hebt hoe je onze natuur en de toekomst voor de boeren wel gaat opbouwen dan ben je bezig met pyromanenpolitiek.	8.29
43	Eind vorig jaar bepaalde de Raad van State dat intern salderen niet mag.	24.39
44	Milieuorganisatie Greenpeace heeft de rechtszaak tegen de staat over stikstof gewonnen.	86.92
45	Het land zit op slot, dus er moet uiteindelijk gehandeld worden.	5.07
46	Ongeduldige en kritische Kamerleden vinden haar stikstofplannen te vaag en te traag.	51.29
47	BBB-minister Wiersma wil goede sier maken met een nieuwe rekenmethode voor stikstof.	84.17
49	Het Het kabinet zou binnen 2 maanden via een speciale ministeriële commissie met een oplossing komen.	14.74
50	Maar liet afgelopen vrijdag weten dat er weer uitstel komt.	11.97
51	Weet u een datum wanneer dat uitgebreide stikstofplan er komt en wij uit deze stikstoffuik komen?	30.16
53	Ook in het pakket dat op tafel ligt, daar zitten ook pijnlijke maatregelen bij.	5.56
54	Minister Wiersma praat vanochtend openlijk over haar plannen, die nog niet af zijn.	9.07
55	Extensivering zou daar een onderdeel van uit kunnen maken.	5.63
56	Maar dan moeten wij daar als overheid ook de middelen voor aanreiken om dat te realiseren.	7.58
57	Extensiveren is Haags voor: minder vee per hectare.	50.97
60	Hoofdlijn van plannen: 1800 bedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden moeten veel minder stikstof gaan uitstoten, dat is het idee.	85.56
61	Vooral in de Brabantse en Limburgse Peel en op de Veluwe.	7.09
62	Dat gaat 4 tot 7 miljard euro kosten om dat allemaal te betalen, is het idee.	13.25
63	En die moeten dan of innoveren of minder dieren houden of stoppen.	8.12
64	Dat is een beetje de hoofdlijn van wat gisteren uitgelekt is.	3.65
65	Opmerkelijk, vrij snel nadat De Telegraaf verscheen volgde er een bericht van Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging schreef: Als dit klopt, is dat een ongekende breuk met het afbraakbeleid van het vorige kabinet.	13.32
66	Dat zal u aanspreken, als zodanig die tekst, maar klopt het ook?	5.62
67	Dat is de vraag inderdaad, want we kennen de volledige plannen nog niet.	5.53
68	Maar 1800 boeren, zoals het nu staat beschreven, dat zijn er gigantisch veel.	29.7
69	En als het op de manier wordt ingevuld zoals er meerdere ideeën waren ook vanuit de boerenorganisaties, dus niet alleen een bufferzone waar gekort en gekrompen wordt.	5.41
70	Maar een zogenaamde zone waarbuiten vergunningverlening weer mogelijk wordt.	7.21
71	Dat we zeggen: Buiten die zone hebben activiteiten geen aanwijsbare invloed op dat Natura 2000-gebied.	60.52
73	En als we dan die zones alleen aanleggen om de stikstofgevoelige natuur want dat is ook nog wat anders, we hebben 160 Natura 2000-gebieden.	77.51
74	Maar een groot aantal zijn totaal niet gevoelig voor stikstof.	86.6
81	Wat dacht u van die tweets van mevrouw Van der Plas?	5.17
83	Of ze hebben het ingestoken bij De Telegraaf en meteen erachteraan wat ze ervan vonden.	12.54
85	Ze hebben eerst in de onderhandeling een miljardenfonds weggegeven waarin de pijn voor boeren verzacht zou worden, omdat ze dat een opkoopfonds noemen.	15.77
86	En nu komt de minister van de BBB zelf met het plan om boeren op te kopen.	73.49
88	Dan is het raar om te zeggen: Dit is een breuk met het voorgaande beleid.	4.82
89	Een breuk met het voorgaande beleid zou zijn kom met plannen om boeren die intensief boeren, om die te extensiveren.	18.52
90	Kom met regelingen, kom met ondersteunende maatregelen.	3.59
92	Bij ons is ook Bert, boer te Overijssel en BBB-stemmer.	6.41
95	Ik werd een beetje verrast, omdat we druk aan het werk waren en ik had het nieuws niet goed gevolgd.	3.5
96	Maar in eerste instantie was ik blij dat er wat naar buiten kwam.	3.53
100	Wordt nu het hele vergunningstelsel weer vlot getrokken en krijgen we duidelijkheid wat er voor de rest dan is?	17.16
102	En houden we een sector die sterk blijft en die de toekomst aankan?	6.92
105	Er is eigenlijk maar heel weinig naar buiten gekomen.	3.81
108	En het doet me deugd dat de boel in gang wordt gezet.	3.89
109	Maar het is voor mij nog steeds onduidelijk wat er verder gebeurt.	3.58
111	U bent de hele dag bezig met stikstof, misschien al wel uw hele leven.	7.31
112	Wat ziet u als u door uw oogharen naar dit plan kijkt?	5.3
113	Ook ik was verrast door de communicatie in De Telegraaf.	5.28
114	Mijn eerste indruk is: Waarom komt dit nu naar buiten?	4.39
115	We zaten allemaal te wachten op het volledige plan met een langetermijnvisie voor de landbouw met concrete doelen waar agrarische bedrijven aan kunnen werken.	15.59
116	Toen zag ik deze zin en dacht ik: 1: Dit is niet het hele plan.	3.47
118	En als onderzoeker hou ik van getallen en ik dacht: 1800 bedrijven in 250 meter, dat kan ook niet.	12.6
119	Want zoveel bedrijven zitten niet in die 250 meter.	65.97
120	Dus vandaar dat ik verrast was door het statement van De Telegraaf.	5.08
121	Maar als u door uw oogharen kijkt, zegt u dan met alles wat u weet: Dit zou een richting kunnen zijn, of zegt u: Dit wordt niks?	4.0
123	Je ziet het ook in de afgelopen wetenschappelijke visies: Zonering gaat onvermijdelijk een rol spelen in stikstofbeleid.	47.19
124	Zonering, dat betekent dat in zones in de buurt van natuurgebieden meer zal moeten gebeuren dan op andere plekken?	14.32
127	U zegt: Zonering gaat een rol spelen en dat wisten we al wel, maar dat blijkt ook uit dit stuk.	6.73
130	En dan komt er een getal boven tafel, dan denk ik 250 meter, waar komt dat dan vandaan?	5.04
133	Nou, alleen dat het door Agractie al tijden geroepen wordt Boerenorganisatie.	6.12
134	als zijnde als zijnde een significantiestrook die aangelegd kan worden.	4.88
135	Omdat buiten de 250 meter je statistisch gezien de uitstoot daarbuiten van belasters niet meer toe kunt wijzen op Natura 2000.	82.98
136	Als een boerderij op 250 meter van een natuurgebied zit is er invloed van wat die boer uitstoot op dat gebied ernaast.	89.48
144	Ja, het gaat erom dat het niet meer aantoonbaar is te meten.	4.45
150	Ik kom van oudsher wat meer uit een CDA-nest van vroeger bij ons op de Veluwe.	3.56
157	Waarom zegt u toch: Nou, misschien moet het deze kant op?	5.06
158	Omdat mijn vermoeden is dat nu vooral het zuur naar boven gehaald is in dit artikel van de beleidsmaatregelen die eraan zitten te komen.	7.86
160	Maar dat het nu misschien ook wel een beetje hard opgeschreven is en de minister onnodig hard treft.	5.08
161	Zoals gezegd, wij als vakbond geven haar nog wel het voordeel van de twijfel wat betreft haar boerenhart en de goede wil.	4.13
162	Je kan ook zeggen: Het is goed dat de BBB het doet want die moeten hun achterban meekrijgen, zoals meneer Endendijk.	4.88
163	Hij had hier misschien anders gezeten als het uw plannen waren.	3.84
164	Nou, het verschil met ander beleid is, dat er heel weinig keuze is.	3.96
165	Want de rechter heeft een uitspraak gedaan en daar moet aan voldaan worden.	24.57
166	We moeten met z'n allen De natuur moet beter beschermd worden in Nederland en daarvoor zijn ingrijpende maatregelen nodig.	30.74
167	Ja, ik vind het goed dat nu de BBB dit zelf op moet lossen want ze hebben in het verleden gedaan alsof het probleem niet bestond.	5.99
168	Alsof het makkelijk opgelost kon worden met verandering van de wet.	5.32
169	En nu blijkt, wat wij al zes jaar roepen of al 30 jaar: Er is maar één methode om dit probleem op te lossen en dat is die enorme veestapel in Nederland verkleinen.	4.07
171	Het grote probleem is dat wij stikstof als de drukfactor hebben aangewezen op de natuur.	25.18
172	Dat dat de graadmeter zou zijn van: het gaat goed of niet goed.	5.11
173	We gaan de natuur verbeteren door de stikstof terug te dringen, die keuze is gemaakt.	72.99
175	Oh, maar dat is wel de keuze die de eigen minister ook maakt.	6.02
176	Er zijn wel 100 drukfactoren die van invloed zijn op de natuur.	12.83
177	En als u met mij naar de Veluwe zou rijden dan zul je zien dat er met die natuur niet veel mis is.	4.39
180	En als je dit soort dingen zegt, ga je steeds weer terug naar het begin.	4.04
181	Namelijk half ontkennen dat er iets aan de hand is.	4.03
182	Het is al 100 keer aangetoond dat het slecht gaat met de natuur.	74.66
183	Vooral op de Veluwe, waar een enorme stikstofdeken over de Veluwe hangt.	45.43
185	Als je zegt: Het is niet zo erg, dan hoef je ook niet met oplossingen te komen.	4.24
186	Dat is wat de BBB natuurlijk de afgelopen jaren heeft gedaan.	14.87
187	En nu komen ze erachter, onder druk van al die rechterlijke uitspraken: We moeten toch iets doen.	4.89
188	En ja, de natuur lijdt onder stikstof lijdt ook onder verdroging, onder menselijke invloeden, onder van alles en nog wat.	59.68
190	En het merendeel van de stikstof komt uit ammoniak van de poep van dieren.	89.79
191	Ja, dus als je dat serieus aanpakt, dan heeft dat rechtstreeks invloed op de natuur.	6.5
198	Er zijn andere planten die daar minder goed op gedijen.	83.09
199	Dus afhankelijk van de hoeveelheid stikstof veert de natuur mee met de hoeveelheid voeding in de lucht, zogezegd.	78.57
201	Als je van stikstofminnende planten houdt, dan is het prachtig.	30.22
202	Als je van brandnetels houdt, maar daar gaat het niet om.	9.43
203	Eiken gaan dood van droogte, maar niet van stikstof.	90.92
204	Het gaat erom dat de natuur rijk is en dat er niet een paar soorten zijn die de overhand hebben.	4.67
206	Er zijn snelgroeiende soorten die andere soorten, die heel bijzonder zijn, verdringen, wegduwen.	6.13
207	En dat begint met planten, maar de insecten en de vogels volgen en de mensen uiteindelijk ook.	4.89
211	We zitten met z'n allen in een ecosysteem, daarmee ben ik het eens.	5.87
213	Maar niet dat wij stikstof als drukfactor gebruiken op die natuur.	19.35
214	Want we manoeuvreren onszelf in een onvoorstelbare fuik met z'n allen.	4.6
215	Maar loopt u niet het gevaar dat u de problemen ontkent, zoals mevrouw Bromet zegt?	7.07
216	Een probleem dat er niet is, hoef je toch niet te ontkennen?	5.46
218	Stikstof is voor een groot deel een papieren tijger.	90.33
220	Maar hebben we een probleem met de natuur, in verhouding tot de hoeveelheid landbouw?	39.39
221	Als we werkelijk de staat van instandhouding van de natuur zouden beoordelen met een onafhankelijke autoriteit Die hebben we.	4.15
222	Met een onafhankelijke autoriteit, dan zult u zien dat die natuur prima in staat is zichzelf in stand te houden.	3.94
223	U zegt: U zegt: Boeren hoeven helemaal niet te minderen.	51.03
226	Wat betreft stikstof zeker in de zones buiten die 250 meter, en zelfs daarbinnen zijn er gebieden genoeg die daar geen last van hebben.	10.23
227	Ik ga even naar meneer Ros, want dat is de deskundige.	3.85
231	Maar inhoudelijk gezien klopt het dat als je heel veel stikstof uitstoot en dat gebeurt vanuit industrie en uiteindelijk ook de veehouderij die komt op natuurgebieden terecht en die blijft daar in de bodem.	62.27
232	Er is vorig jaar een publicatie verschenen waarin gemeten is het verschil tussen 30 jaar geleden en nu.	7.1
233	En daar is 1400 kilogram in de bodem terechtgekomen.	25.35
235	Want op het moment dat stikstof uit de bodem uitspoelt, gaat de bodem verzuren en gaat de pH naar beneden.	89.65
236	En die kan zo ver naar beneden gaan, dat uiteindelijk ook planten en dieren schade gaan ondervinden.	12.03
237	En dan is het uiteraard een keus van: vinden wij dat terecht of niet?	5.57
238	Maar het is wel een schadelijk effect van stikstof dat voorkomen kan worden.	46.21
240	Als we een toekomstvisie hebben voor de landbouw en daadwerkelijk de uitstoot kunnen verlagen beschermen we ook de natuur.	19.54
241	En de natuurkwaliteit wordt verzwakt door een overmaat aan stikstof.	90.44
243	Het speelt toch een belangrijke rol, zegt de deskundige.	9.41
245	Wat ook een feit is, is dat in de natuurgebieden de nitraatconcentraties hoger zijn dan in boerengebied.	87.22
248	Wat ook een rol speelt is als de grond armer wordt of minder bemest wordt de bodem ook opener wordt en juist meer doorlatend om uit te spoelen.	6.74
250	Maar moet er wel iets gebeuren, of kunnen we door zoals nu?	5.12
251	Wij zijn gerust bereid om mee te werken aan doelen die gesteld worden, zeker.	3.82
252	Maar het moet niet leiden tot het verdwijnen van de landbouw.	6.88
253	En het onnodig verdwijnen van veehouderijen die er al generaties zijn.	6.96
260	Minister Wiersma wil deze plannen combineren met een verhoogde drempel voor stikstofuitstoot.	78.04
262	Als je die norm een beetje verhoogt naar 1 mol kan er ineens veel meer.	15.53
263	Er is wetenschappelijke consensus over het feit dat die 0,005, dat de onzekerheden dat je dat echt aan één project kan toekennen, dat kan niet.	42.16
267	En er ligt nu een peer review dus ook andere wetenschappers hebben dat beoordeeld waarin bekeken wordt dat die ondergrens naar boven moet.	27.24
268	En die gaan we binnenkort naar de Raad van State sturen.	4.21
270	Dat je enerzijds minder moeilijk doet over kleine beetjes uitstoot.	6.1
271	Die PAS-melders worden dan legaal en de bouw kan los.	11.52
274	Dat kan. Alleen het inleggen van een ondergrens, van een mol wat op zich een goede gedachte is betekent wel dat we blijven werken met dat kreupele AERIUS-model, en die KDW's.	5.71
276	Dus helemaal eens, het liefst of niet het liefst, het is goed verdedigbaar om niet 1 maar 10 mol te nemen.	4.91
281	Dus zouden wij 10 mol als ondergrens nemen dat is nog steeds maar een theelepeltje op een hectare.	5.8
283	Dan zou dat prima een bodem leggen en veel PAS-melders redden.	6.62
286	Ik vind wel, de bouw op zich de bouw van woningen komt in de knel door de overmatige stikstof.	60.21
287	Terwijl de bouw zelf al veel machines geëlektrificeerd heeft en weinig stikstof uitstoot.	61.53
288	Dus zuur dat de bouw lijdt onder de overmaat aan stikstof uit ammoniak.	70.04
290	Ja, dat kan een oplossing zijn maar alleen als je zorgt voor veel minder uitstoot.	30.78
291	Want veel kleine beetjes samen is nog steeds een heleboel.	3.66
298	En dus is de enige oplossing de enige echte oplossing die zoden aan de dijk zet is vermindering van vee.	10.03
299	En dan zeggen veel boeren: Ik kan niet bestaan met minder vee.	6.11
300	Het is ook niet de bedoeling dat mensen hun vee wegdoen.	32.23
302	Het is de bedoeling dat de landbouwgrond gebonden wordt.	19.33
303	Dat de koeien naar buiten kunnen en grond onder hun hoefjes hebben.	73.58
305	En het is aan de overheid om boeren te helpen naar zo'n verandering van de landbouw toe te bewegen.	48.24
307	Ik denk ook wel dat langzamerhand de boeren er klaar voor zijn.	4.66
310	Ze komt weer met het plan van de vorige minister om een heleboel boeren te laten stoppen.	80.5
312	We hebben niet minder boeren nodig, maar minder dieren.	17.67
313	En de overheid moet helpen om boeren met minder dieren ook een inkomen te laten verdienen.	65.51
320	Want we zijn de laatste 25, 30 jaar zijn we van drie miljoen koeien naar twee miljoen gegaan zo'n beetje.	11.96
323	Dus ik vind dat een verkeerde voorstelling van zaken.	4.18
324	En daarbij, als ik kijk naar hoe de natuur zich bij ons ontwikkelt wij hebben meer dan 100 jaar oude eiken op ons erf.	7.94
326	Als er bomen doodgaan ik heb het bij ons in de buurt gezien is het door het verlagen van de waterstand door de waterschappen.	21.36
329	Medewerkers van Landschap Overijssel zeggen: Bert, heb je gezien dat er wilde orchideeën bij jou staan?	23.67
337	Ik vind het zo jammer, ik ken nog de tijd dat we smog hadden.	3.67
338	In het westen, Rotterdam en omgeving maar ook als je het Ruhrgebied in reed.	4.87
341	Toen we zure regen hadden heeft de overheid maatregelen genomen.	21.91
343	En ik verbaas me echt over de ontkenning van beide boeren eigenlijk, over de staat van de natuur.	4.38
344	Want het vorige kabinet stelde een Ecologische Autoriteit in juist om deze discussie voor te zijn.	67.94
345	En die Ecologische Autoriteit heeft gekeken naar de natuurgebieden.	14.68
346	En een heleboel natuurgebieden gaat het ontzettend slecht mee.	29.72
347	En ik word er echt wel soms moedeloos van dat je zes jaar lang moet aantonen dat het slecht gaat met de natuur.	5.21
350	Laten we de schouders eronder zetten en het oplossen.	5.17
353	Die verbazing is wederzijds, want andersom ook ik hoor en lees vaak dat er heel oude getallen worden gebruikt om dingen te meten.	4.74
355	Dat grondwateronderzoeken bijvoorbeeld al meer dan tien jaar oud zijn.	9.13
356	Ik ben er echt van overtuigd, als ik zie wat er om me heen gebeurt dat we op de goede weg zijn.	4.22
357	En dat we absoluut niet zeggen dat we niks meer kunnen doen.	4.12
362	En die Ecologische Autoriteit heeft de beoordeling gedaan van die gebieden op basis van dat kreupele model AERIUS.	12.62
370	Waar kunt u mevrouw Bromet en de natuur mee helpen?	6.5
376	Wat meneer De Wilde net zegt, collega het aantal dieren is niet gegroeid in de afgelopen 30 jaar.	39.78
379	En woningbouw, en verkeer, en vliegbewegingen is vertienvoudigd, en nog meer.	10.27
381	En ammoniak Ik dacht dat 't een Ik dacht dat 't een beetje naar elkaar toe zou komen maar dat is nog niet zo.	3.48
385	Een advertentie, eh AdBlue, wat je bijtankt in je mooie auto.	73.29
389	Als dat bij een katalysator gebracht wordt wordt het omgezet in ammoniak.	26.39
393	Die wordt bij uitlaatgassen gebracht waardoor die uitlaatgassen neutraliseren.	38.94
399	En dan dat kleine beetje dat relatief vanuit die landbouw komt daar doen we over alsof de wereld vergaat.	5.36
402	Want binnen een paar weken komt er een definitief plan.	4.8
408	Dat blijkt uit de nieuwste documentaire van Sunny Bergman 'Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes'.	46.09
409	De vraag is wat er te doen is tegen al dat seksueel geweld.	7.65
420	Ik heb verschillende keren in m'n leven seksueel geweld meegemaakt.	20.76
424	Ik was 15, en toen ben ik door m'n vakantievriendje verkracht.	44.62
427	Ik weet nog dat hij daarna z'n broek weer dicht deed, en dat ik iets zei van: Dit wilde ik helemaal niet.	3.62
431	Als je denkt dat ik hem best wel zou kunnen of willen vergeven en dat ik daar toen best wel open voor had gestaan.	4.06
432	Die vriend van hem zei: weet je zeker dat je nee hebt gezegd?	5.75
447	Maar 't is afschuwelijk, de ellende die het bij jullie aanbrengt.	3.61
453	Het is toch mooi dat je dan zo'n gesprek hebt gehad naar aanleiding van de film.	4.64
460	Ik krijg heel veel berichten van mensen die slachtoffer zijn geweest van seksueel geweld.	8.08
463	Een soort solidariteit, emancipatie van getroffenen.	4.28
467	Er zijn ook mannen die daar slachtoffer van kunnen worden.	61.09
468	Ik krijg ook veel reacties van mannen die zich toch kwetsbaar durven op te stellen, net als jij.	3.84
469	Die zeggen: ik ben mezelf achter de oren gaan krabben.	3.61
470	Misschien moet ik eens sorry zeggen tegen iemand uit 't verleden.	3.84
473	De aanleiding voor de film was dat als je weet hoeveel vrouwen hier last van hebben of hoeveel mensen, maar vooral vrouwen.	15.37
474	Mariette Hamer, staatssecretaris tegen seksueel geweld kwam laatst met een onderzoek naar buiten dat één op de twee vrouwen last heeft gehad van fysiek seksueel geweld, aanrandingen en verkrachtingen.	75.67
480	En dan is 't logischerwijs is het dan niet een klein groepje mannen die dat 20%, zeg jij ergens.	6.33
482	20% van de mannen valt in een verhoogde risicocategorie.	89.58
483	En dat zijn mannen met een vrouwvijandig wereldbeeld.	4.31
487	Maar die andere 80% van mannen die misschien niet negatief over vrouwen denken kunnen ook over grenzen gaan zonder dat ze 't doorhebben.	60.53
498	Je vertelt ook over je eigen Je vertelt ook over je eigen geschiedenis op dit gebied.	4.0
504	Op je 17e werd je door een Canadees meegenomen op een Grieks eiland.	13.02
508	Het is nu meer dan 30 jaar later en nog blijkt dat het heel veel ellende en verdriet bij je oproept.	3.43
514	Ik kan me alleen het beeld herinneren dat hij op mij lag.	3.64
522	Je zit in de documentaire en hebt eraan meegewerkt.	4.78
527	Sunny stelt zichzelf in haar films heel kwetsbaar op.	76.72
528	Wij, Sunny, Inge en ik, kregen als researchteam zoveel mooie berichten van vrouwen.	6.96
529	En dan voelt het hypocriet als je weet dat je het zelf ook hebt meegemaakt om de kwetsbaarheid van de vrouwen op camera wel te vragen en je eigen verhaal niet te delen.	8.47
531	Dat heb je gedaan en ook bij jou blijkt als je erover vertelt, raakt het je weer volop.	3.88
540	En jij zegt erover: mijn lichaam heeft nog niet verwerkt wat mijn hoofd kennelijk al wel heeft verwerkt.	3.97
543	Alsof je lichaam een eigen geheugen heeft op dat gebied.	80.52
545	Bessel van der Kolk heeft daar veel onderzoek naar gedaan.	11.93
547	Toen ik het interview met Sunny deed werd ik op een gegeven moment best wel geëmotioneerd.	3.83
548	En toen vroeg Sunny aan mij: waarom word je nu zo verdrietig?	3.94
553	Maar toen het gebeurd was, merkte ik ook al heel snel dat ik er heel erg makkelijk over kon praten.	3.45
554	Dat ik rationeel het gevoel had: ik heb het wel verwerkt, ik heb 't een plek gegeven.	3.39
555	Maar tijdens het interview met Sunny merk ik toch, van daar zit toch nog heel veel verdriet.	4.33
556	En ook na de gebeurtenis zelf, in mijn seksuele ervaringen daarna.	3.75
557	Als ik dan vree met iemand, dat vertel ik ook in 't interview als ik vree met iemand bij wie ik me heel veilig voelde dat ik daarna naar de badkamer ging en heel erg moest huilen.	3.88
561	Maar juist die ervaring van weer met iemand vrijen en je fysiek heel veilig bij iemand voelen haalt iets in je lichaam omhoog.	8.14
562	Dat herken ik wel, dat als iemand juist heel lief is en jou wel heel erg ziet, dat je dan verdrietig wordt over al die keren dat het niet zo is geweest.	5.27
563	Wat mij ook opviel schuldgevoel bij heel veel vrouwen die het hebben meegemaakt.	4.27
580	Ja, de zus van de jongen die mij had verkracht, die vriend van mij die belde mij op om te zeggen van, ja, eh Heel erg de schuld bij mij te leggen.	5.79
582	Ik geloof niet dat hij En ze zei ook: jij liep bloot rond.	3.73
586	En mijn toenmalige vriend reageerde ook niet begripvol.	3.83
588	Dus mij het gevoel geven van: misschien ben jij ook te uitdagend.	4.11
594	Ehm het heeft mij sowieso erg geholpen om met heel veel vrouwen te praten.	5.3
596	Dat 't dus niet Want ik dacht op een gegeven moment het gebeurt best wel vaak.	4.01
597	Ik heb een periode gehad dat ik verschillende sekspartners heb gehad.	5.45
598	En voordat ik kinderen kreeg een beetje losjes leefde.	3.56
599	En dat het best wel vaak zo was dat mensen over grenzen heen gingen.	4.6
602	Maar door te horen van heel veel vrouwen dat dat zo vaak voorkwam, kreeg ik het gevoel Het lag niet aan mij.	3.75
604	En het is heel belangrijk en dat hebben wij in alle interviews met de getroffenen gezegd altijd als eerste: wat erg dat het jou is overkomen.	3.87
609	De verantwoordelijkheid ligt altijd bij degene die over de grens gaat.	4.28
610	Daarmee zeg ik niet, want dat is heel belangrijk Je hebt een klein groepje plegers die erop uit zijn om te verkrachten.	5.63
613	Maar er is een hele grote groep mannen die het misschien niet weten, of die het niet expres doen.	4.2
614	Ik heb met een van mijn beste vrienden gepraat en die geeft op een gegeven moment toe dat zijn vriendin vertelt: die keer dat we seks hadden, wilde ik eigenlijk helemaal niet.	8.22
624	En ik zeg ook tegen hem: ik weet niet of ik dat een verkrachting zou noemen.	4.04
625	Dan zegt hij: 't maakt niet uit wat ik vind, wat zij vindt is waar.	4.64
628	Ik vind het heel mooi, wat jij zegt over dat het grootste deel van de mannen er helemaal niet op uit is om een vrouw geweld aan te doen of schade te berokkenen.	11.77
629	Maar ik denk wel dat er bij heel veel mannen een bepaalde onverschilligheid is.	4.27
630	Die ertoe leidt dat je over de grens van een vrouw heen gaat.	12.48
635	Toch denken van: ik heb nu een stijve, gaat er nog wat gebeuren?	4.19
636	En als je geen seks hebt, dat je dan iets wordt afgenomen.	11.41
638	Maar ook, als de discussie gaat over consent, toestemming hoor je veel van mannen dat ze bang zijn, van: moet ik dan nu overal toestemming voor vragen?	13.49
639	Maar 't gaat helemaal niet om het vragen van 'mag dit?'	4.4
640	Maar het gaat om een, ehm om een soort interesse in het plezier van de ander.	3.75
641	Dat je niet geconcentreerd bent op je eigen genot maar op dat van de ander.	4.38
642	Ja, dat je erom geeft dat je het allebei leuk hebt.	5.36
643	Dus als je ziet dat iemand afdwaalt, of dat iemand er niet bij is of zich een beetje terugtrekt, dat je dat opmerkt.	5.66
644	Omdat het je kan schelen dat die ander het ook leuk heeft.	6.64
646	De verschillen tussen Sunny en mij zijn heel groot.	4.78
647	Sunny is vrouw en komt uit een hippiegezin waar vrijheid, blijheid de norm was.	12.15
648	Ik ben man, kom uit een cultuur waar monogamie de norm was.	9.3
649	Misschien vind ik het juist daarom fijn om met haar te praten.	4.57
655	Ik kom wel uit een hippieachtergrond maar mijn ouders waren wel vrij monogaam.	12.18
658	Het was niet zo dat er allemaal grote seksfeesten thuis waren.	8.42
659	Maar ik ben wel heel erg opgevoed met het idee van seksuele autonomie.	4.04
661	Ik ben niet met een conservatieve seksuele moraal opgevoed.	4.53
663	In de opvoeding denk ik dat het heel goed is om positief over seksualiteit te praten.	8.76
667	En ook vrouwen te leren dat ze naar hun plezier op zoek mogen gaan.	8.44
668	Dus als je meer naar je plezier op zoek gaat dan is het ook duidelijker wanneer iemand over jouw grenzen heen gaat.	4.17
669	Je eigen plezier in plaats van het plezier van de ander?	13.76
672	Nou ja, allebei, maar dat die seksuele autonomie belangrijk is.	6.52
673	En gesprekken over grenzen dus bijvoorbeeld een kind niet dwingen om een kusje te geven aan oma, als dat kind niet wil.	60.8
674	Want dan begin je al met dat die lichamelijke autonomie er niet toe doet.	6.11
677	En ik denk bij volwassenen en ook vooral bij jongeren, want je ziet dat er eigenlijk bij veel jongens een conservatievere moraal en vrouwbeeld in opkomst is.	28.87
678	Dat ze ook vaak slachtoffers van seksueel geweld niet geloven.	39.02
679	Heb je het dan over Andrew Tateachtige jongens en manosfeer en wat daarmee samenhangt?	12.11
682	Er is recent een onderzoek geweest waaruit blijkt dat tussen de 20 en 25 procent van de jonge mannen tot 35 vrouwen niet gelooft als ze zegt dat ze zo'n ervaring hebben gehad.	88.38
686	En dat is het ergste als je zoiets hebt meegemaakt dat iemand je niet gelooft.	4.69
688	Tegelijkertijd, als je het hebt Dus in ieder geval bij mannen is het heel belangrijk om deze gesprekken te voeren, onderling ook.	3.76
696	Ik hoop dat ze niet hoeven mee te maken wat jullie hebben meegemaakt.	4.04
702	Ik denk dat het Als ouder kan je je kinderen op een gegeven moment niet meer beschermen.	12.76
711	Ik denk dat je ze vooral heel veel zelfvertrouwen bij kan brengen en juist niet moet gaan zeggen wat ze allemaal niet moeten doen.	4.64
714	Ik heb de neiging om te zeggen: Hou seks en liefde bij elkaar.	4.0
715	Ga alleen seks hebben met iemand waar je echt van houdt.	59.2
716	Dat kan veel voorkomen, want dan hoef je niet op een avond in de kroeg mee met iemand die er toevallig ook is.	4.0
718	Ik denk dat verschillende seksuele contacten, experimenteren ook hoor bij volwassenwording.	6.57
720	Ik weet dat jij er anders in staat, dus ik zat erover na te denken.	3.62
721	Ik heb sommige van mijn leukste seks gehad met onenightstands.	80.19
722	Maar je hebt ook hele vervelende ervaringen opgedaan.	3.98
726	Dus het is niet zo dat seksueel geweld alleen bij een onenightstand voorkomt.	27.15
727	Sterker nog, ik heb aan de zedenrecherche gevraagd: In welke sferen zie je het meeste seksuele misbruik?	54.25
730	En dat komt misschien omdat er te weinig over gepraat wordt.	4.09
733	Dus juist op plekken waar seks een taboe is is er meer seksueel geweld.	81.36
737	Ja, wat moet ik Ja, wat moet ik tegen m'n dochters zeggen?	4.48
740	Want ik denk dat dat gesprek een belangrijker gesprek is dan het gesprek met je dochters.	4.64
742	Nou ja, omdat die hetzelfde kan overkomen als jullie.	4.28
743	Ja, maar het is ook niet leuk als je zoon iemand verkracht.	14.79
747	Het is een realiteit, net zoals met vriendinnen dan zeg je ook: Deel je locatie, laat weten als je veilig thuis bent.	4.08
748	Helaas is de realiteit dat je er als vrouw rekening mee moet houden.	5.13
749	Maar als dochter wiens vader zelf ooit eh Ik moest bij mijn vader aankloppen toen dit gebeurde.	3.6
750	Het belangrijkste was dat hij mij het gevoel gaf: Het is niet jouw schuld.	3.7
751	Jij had niet iets anders kunnen doen om dit te voorkomen.	4.0
752	En als je tegen En als je tegen je dochters zegt: Doe dit niet dan hebben ze misschien als er wel iets gebeurt het gevoel dat het hun schuld is.	4.44
753	Kan ik niet aan de voorkant zeggen 'doe het niet' en aan de achterkant troosten en erkennen?	5.04
754	Je plant daarmee toch een zaadje dat je als vrouw het gevoel hebt dat je het had kunnen voorkomen.	21.28
755	Maar je kan jezelf toch in een risicovolle positie brengen?	8.05
756	Ja, maar je weet nooit Daarmee is het niet jouw schuld.	4.15
758	Ja, maar dan Ja, maar dan moet je jezelf opsluiten in een kamer en nooit meer iemand ontmoeten.	4.16
759	Het ding is: Verkrachting komt voor binnen relaties.	87.16
761	Dus het idee dat je onveilig bent op straat of tijdens het uitgaan er worden wel veel vrouwen geïntimideerd op straat maar verkrachting komt veel meer voor binnen relaties bij bekenden.	82.18
762	Ik bedoel, Roos is verkracht door haar beste vriend.	26.93
766	Daarin vertelde je: Ik heb vrij veel losse relaties gehad.	6.24
769	En daarmee nam ik ook een risico, zei je daar zelf bij.	3.71
770	Nou, op het moment dat je ziet dat mannen die in de hogere risicocategorie zitten veel losse contacten hebben dan is het als je zelf ook veel losse contacten hebt automatisch een wat hoger risico dat je zo iemand tegenkomt.	27.25
771	Maar ik vind nog steeds dat het probleem niet ligt bij mijn gedrag.	3.8
773	Ik vind dat heel Ik vind dat heel belangrijk om te benadrukken omdat we juist de aandacht moeten verleggen naar degene die de grenzen overschrijdt.	3.94
776	Als ik jou was, zou ik jouw dochters aanraden om vooral met hun mannelijke vrienden het gesprek aan te gaan.	4.35
778	Hebben jullie wel eens met meisjes iets meegemaakt?	4.9
779	Ik denk dat het juist belangrijker is dat jonge mannen met elkaar die gesprekken aangaan.	5.19
784	Dat is door de jaren heen voortdurend een gesprek geweest in de zin van, in ons geval: Hou seks en liefde bij elkaar.	3.87
785	Ook als je seks hebt met iemand waar je om geeft dat lijkt me misschien niet een verzekering maar de kans dat je dan de ander iets aandoet lijkt me kleiner.	22.64
787	Tegelijkertijd, ook als je kijkt naar cijfers van femicide dan zijn bijna altijd bij vrouwen ex-partners.	83.04
788	Dus ik denk dat het eh Helaas is voor vrouwen het huwelijk niet altijd in de geschiedenis de veiligste plek gebleken.	9.83
794	Liefde is niet een garantie op een veilige omgeving.	12.08
795	En juist in een relatie kunnen er vaak ook extra verwachtingen zijn.	4.71
797	Dat hoor je van veel vrouwen, die dan toch denken: Dan doe ik maar mee.	3.65
800	En ik denk dat dat echt een shift is die we in ons denken moeten maken.	4.1
802	Dat het voor allebei leuker is als je het allebei leuk hebt en dat je daar allebei om moet geven.	4.69
805	Net als criminaliteit en geweld sowieso niet uit te bannen zijn.	5.83
806	Maar ik denk wel dat het heel cultureel afhankelijk is.	3.85
807	Er blijkt ook uit onderzoek dat hoe gelijkwaardiger de samenleving hoe minder seksueel geweld.	89.73
811	Tot 1991 was het niet strafbaar om als man je vrouw te verkrachten.	87.18
812	Het was echt het idee van de vrouw als bezit van de man.	4.5
813	Nu hebben we ook een nieuwe wetgeving waarbij consent veel belangrijker is.	9.8
814	Want vroeger, nou ja, dat is nog maar een jaar geleden was het zo dat als je naar de rechtbank ging het alleen een verkrachting was als er geweld of dreiging met geweld was aan te tonen.	50.2
815	En dat is nu eruit, want heel veel vrouwen bevriezen.	67.43
816	Dus dan denk je: Dit is een angstige situatie ik doe maar mee om erger te voorkomen.	4.13
822	Nog steeds worden er maar heel weinig mensen veroordeeld.	56.53
824	Ja, we hebben Ja, we hebben zelf uitgerekend dat uiteindelijk maar 0,4 procent van de daders een straf krijgt.	70.61
825	Ik denk dat een groot probleem gebrek aan man-vrouwkracht is bij de politie.	6.53
826	Ze komen gewoon heel veel zedenrechercheurs tekort.	87.08
827	Wij hebben heel veel getroffenen De tijd gaat snel.	3.53
830	Om even m'n zin af te maken, getroffen gesproken wiens zaak gewoon niet werd behandeld.	3.76
838	Bij de documentaire is ook een driedelige YouTubeserie gemaakt, Verkrachtingsmythes.	13.32
840	Wilt u thuis meepraten over het eerste onderwerp boeren en stikstof en natuur, dan verwijs ik u naar dit.eo.nl.	6.1
841	Bedankt voor het kijken, mooie zondag gewenst en tot volgende week.	3.72