Dit is de week 🇳🇱

_id	68e5cacea9ca4362da80f6c5
url	https://npo.nl/start/serie/dit-is-de-week/seizoen-2/dit-is-tijs_23/afspelen
datetime	2025-03-08 22:10:00
description	Hoe moet het verder met Oekraine: hoort het land nu wel of niet bij Europa? Kan Europa zonder de Verenigde Staten en hoe moeten we de dreiging van de Russen inschatten? Een gesprek met Oost-Europa-specialist van Instituut Clingendael Julia Soldatiuk en generaals b.d. Arie Vermeij en Mart de Kruif. * Nu de Verenigde Staten zijn rol als leider van het vrije westen aan de wilgen hangt, moeten we in Europa initiatief tonen als het gaat om waarden en leiderschap, vindt CDA-leider Henri Bontenbal. Waar moeten we voor vechten?

 

Statements

idx	statement	score
1	Dit was de week waarin Europa besloot 800 miljard euro te investeren in defensie.	67.08
2	Amerika helpt ons niet meer en Poetin heeft het op ons voorzien, is de gedachte.	36.45
6	Bij ons de generaals-buiten-dienst Arie Vermeij en Mart de Kruif en Oost-Europa-specialist Julia Soldatiuk-Westerveld.	5.49
7	De nieuwe situatie roept ook nationaal vragen op: Gaan we in Europees verband schulden maken?	30.2
8	Moet de dienstplicht terug en welke waarden verdedigen we eigenlijk precies?	10.97
9	Vragen voor de leider van het CDA, Henri Bontenbal.	7.49
13	Zometeen over Poetin, Trump en Zelensky, eerst asielminister Marjolein Faber.	29.38
14	Het kabinet stuurde gisteren twee asielwetten van haar naar de Tweede Kamer.	20.23
16	Eén voor mensen uit oorlogsgebieden en één voor mensen die worden vervolgd vanwege een religieuze of politieke overtuiging.	18.54
17	Daarnaast wordt de verblijfsduur van mensen met een tijdelijke status drie in plaats van vijf jaar.	13.85
18	En het kabinet doet er geld bij voor de IND en de rechterlijke macht.	39.71
19	Meneer Bontenbal, in de Tweede Kamer heeft de coalitie een meerderheid.	8.26
27	En dan komen ook alle adviezen daaromheen naar de Kamer.	6.75
28	En de Kamer gaat dan natuurlijk ook experts raadplegen hoorzittingen doen, naar de IND luisteren, naar het COA luisteren de organisaties die iets moeten uitvoeren.	14.17
32	Als u nu door uw oogharen kijkt, ziet u dan iets waarvan u denkt: Dat zou goed kunnen komen?	4.12
33	Een aantal dingen vinden wij goed, een aantal dingen niet.	3.98
35	Een van de dingen die spannend wordt, is: kan de uitvoering het aan?	5.54
36	Uiteindelijk wil je een wet die uitgevoerd kan worden.	4.15
37	Dus de uitvoeringsorganisaties, zoals de IND of het COA moeten dat kunnen uitvoeren.	8.82
39	Maar daar ben je er niet mee, je kunt het budget verdubbelen maar ze hebben niet opeens dubbel zoveel mensen.	38.76
41	En er is nog een ander belangrijk ding: De uitvoeringsorganisaties geven dat zelf ook terecht aan.	5.26
44	Je wil niet twee wetsvoorstellen die net na elkaar worden geïmplementeerd.	5.94
48	Die wil eerst deze wetten invoeren en daarna dat Europese pact.	12.11
49	Betekent dat dat zij op voorhand kan fluiten naar uw steun?	5.67
50	Nee, want je zou nog kunnen zeggen: Je doet het in twee stappen.	4.08
53	Maar ook dat de uitvoering het in één stuk kan implementeren.	4.26
54	Dus dat ze niet twee trajecten doen, maar één traject.	3.97
55	Maar als je een definitie kiest in wet één dan moet die in wet twee niet opnieuw worden aangepast.	15.17
59	En ik laat me niet aanpraten dat wij ze wel of niet steunen.	3.85
67	Dat gaat u volhouden tot de behandeling in de Eerste Kamer?	12.72
69	Je kan zeggen: Dat ziet er goed uit, we komen wel uit.	3.62
71	Nee, het Nee, het voorstel heeft dictum C gekregen.	32.34
74	De Kinderombudsmannen zeggen: Onbehoorlijk bestuur, rampzalige gevolgen.	30.92
77	Je krijgt allerlei organisaties die er wat van vinden.	3.89
78	Sommige organisaties zijn het met bepaalde maatregelen niet eens waar wij het wel mee eens zijn.	4.95
79	Maar er moet gewoon een goede wet liggen, die uitvoerbaar is.	6.81
80	Het gaat mij niet om het politieke spelletje over de asielwetten.	4.46
81	Het gaat er mij om dat wij migratie beter kunnen beheersen.	7.47
82	En dat wij een veel rechtvaardiger stelsel in Nederland hebben.	5.01
83	Want de manier waarop wij met asielzoekers omgaan in Nederland vind ik echt beschamend.	17.37
89	Ze had gepolst of ze in de Eerste Kamer steun kon krijgen.	14.08
93	Een minister gaat natuurlijk wel kijken met fracties: Waar zit de pijn?	9.65
97	Of wil je zorgen dat de asielketen in Nederland beter op orde komt?	42.23
98	Ik wil het laatste en ben benieuwd wat de andere partijen doen.	4.34
99	Het is een oproep: Bel me, dan kunnen we het erover hebben.	4.91
103	Die kijken naar de uitvoerbaarheid, naar de deugelijkheid van wetten.	5.24
109	Het was de week waarin Europa noodgedwongen en in hoog tempo op eigen benen probeert te gaan staan.	3.7
110	Als we niet meer op de militaire en nucleaire paraplu van Amerika kunnen rekenen moet Europa voor haar eigen afschrikking zorgen, met Frankrijk voorop.	6.98
112	Hij bedoelt dat Napoleon probeerde Rusland te veroveren tot hij in Moskou was gekomen en daarna de oorlog heeft verloren en ook zijn keizerrijk heeft verloren.	45.84
114	Dat zou hij kunnen suggereren maar dat is zijn verhaal vanuit het verleden al.	4.52
115	Dat de NAVO voortdurend de grens opschuift richting Rusland vanaf 1990.	31.3
116	Feitelijk is dat ook een beetje gebeurd natuurlijk.	3.91
121	Een vermoedelijke slappe deal, die Trump nu aan het maken is.	12.72
122	Of het wapengekletter, de financiële bazooka die mevrouw Von der Leyen deze week afschoot, meneer De Kruif?	14.72
123	Als je praat over waar wij voor staan in Nederland en wij niet accepteren dat een vrij land van 44 miljoen mensen onder de voet wordt gelopen door een dictator, is er maar één keus.	40.25
132	Nu wapengekletter, om zeker te stellen want die deal is er nog lang niet met Trump en Poetin.	14.35
133	Als die al komt, zeker te stellen dat we op alle zes de geopolitieke velden dus niet alleen militair, maar ook diplomatiek, politiek want nu doen er 146 landen niet mee tegen Rusland.	27.4
136	Als we daar allemaal gas geven om Oekraïne zo goed mogelijk te positioneren dan kunnen we misschien sterker naar een deal toekomen.	21.08
138	We moeten wel zo snel mogelijk beginnen met praten, ja.	4.41
144	Maar als we kijken naar de positie van Oekraïne ze hebben echt een betrouwbare alliantie nodig.	12.99
150	Het is duidelijk dat Oekraïne zich niet militair kan verdedigen en territoriale integriteit kan verzekeren.	16.91
151	Dus die bezette gebieden weer terug te veroveren militair.	14.32
153	Maar er moet een echte bereidheid zijn van beide kanten ook van Rusland, om te gaan praten aan tafel en zich dan te houden aan de afspraken.	4.18
159	Want ze hebben weinig vertrouwen dat Rusland zich zal houden aan afspraken.	16.63
160	Als er een deal komt, is het de vraag of Rusland zich daaraan houdt.	9.29
161	Ja, Oekraïne heeft meerdere bilaterale verdragen gesloten met Rusland in het verleden, die Rusland allemaal heeft verbroken.	62.58
162	Dus daarom hameren ze zo op die veiligheidsgarantie op een daadwerkelijke afschrikking.	6.82
163	Een deal met daaromheen veiligheidsgaranties zodat die dit keer blijft staan, in tegenstelling tot vorige deals.	3.86
166	Meneer De Kruif, 800 miljard euro wil Europa vrijmaken.	63.55
171	Vroeger konden we nog 30 dagen een conflict hoog intensief vechten.	67.54
173	Je moet veel voorraden aanvullen, je moet meer spullen hebben.	3.91
174	Als de Amerikanen ons niet meer ondersteunen en geen betrouwbare bondgenoot meer zijn dan moeten we het zelf doen.	7.23
177	Nee, wat Poetin wil is weer een wereldmacht worden.	6.8
178	Daartoe wil-ie eerst Oekraïne onder controle brengen.	8.01
180	Als je in de Baltische Staten komt zeggen ze: 'Voor ons is het geen vraag of Poetin komt, maar wanneer-ie komt.'	9.51
181	Ze zijn bang dat die kleine landen onder de voet worden gelopen door bijvoorbeeld Rusland, dus daar houdt zijn ambitie niet op.	9.66
184	Maar als je praat met Poetin kun je alleen praten vanuit de positie van kracht en niet vanuit de positie van rede.	9.17
186	Je gaat naar hem toe en zegt: Dit zijn de argumenten en als je niet luistert kunnen we ook het gevecht met je aangaan.	3.87
190	Ja, wij moeten bang zijn voor Poetin want de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen staat op het spel.	11.46
191	Wij leven 80 jaar in vrede omdat we toen mensen als Schuman, Monnet, Adenauer hadden.	11.52
193	Ja, maar ook de ondersteuners van NAVO die zeiden: 'Als wij Europa niet verenigen dan is er geen toekomst meer voor onze kinderen en kleinkinderen.'	57.58
194	En wij moeten Europa weer verenigen niet alleen om de Russen het hoofd het te bieden maar Europa blijkt de hoeder van de democratie en de democratische waarde te zijn in deze wereld.	4.89
201	We moeten ons zorgen maken maar ik denk dat we banger moeten zijn voor China en Xi Jinping die veel meer een dreiging kan vormen voor onze waarden en normen.	8.83
203	Die is nu al de grote broer van Poetin en krijgt daardoor heel veel grondstoffen in z'n schoot geworpen, omdat Poetin gewoon geld nodig heeft en hem dus helpt.	38.79
204	Hoe schat u Hoe schat u het gevaar van Poetin voor ons in?	4.9
206	U heeft trouwens bij elkaar in de klas gezeten, hè?	5.0
210	Daar leerden wij dat wij het niet eens met elkaar hoeven te zijn.	3.95
211	Hij maakt hem te gevaarlijk, zegt u. Nou, te gevaarlijk voor Nederland.	40.39
213	Ik denk dat Poetin al heel veel moeite heeft om Oekraïne, een buurlandje van 40 miljoen inwoners eronder te krijgen, dat-ie echt voorlopig z'n vingers niet gaat branden aan een NAVO-land.	36.75
214	En dan kunt u natuurlijk meteen terugleggen: Als we naar Trump luisteren dan is een aanval op één niet meer een aanval op allen.	6.04
217	Maar als we dan de Europese Unie groot willen maken en Europa sterk willen gaan maken.	6.4
218	In het Europese Unieverdrag staat ook artikel 42 lid 7 en daar staat precies hetzelfde: Aanval op één is een aanval op allen.	50.04
225	Dus één van de stappen zou kunnen zijn om ze lid van de EU te maken en misschien moet dat wel bij zo'n overleg en zo'n deal waar Trump steeds over praat, komen.	14.32
226	Hij wil z'n vingers er niet meer aan branden want hij wil naar China kijken.	4.64
227	U bent voor die 800 miljard van mevrouw Von der Leyen maar niet alleen tegen Poetin, vooral tegen China.	36.69
230	We hebben een prachtig huis maar weinig naar ons slot en alarmsysteem gekeken de afgelopen 25, 30 jaar.	36.55
235	Dat moeten we met die 800 miljard weer op orde gaan brengen.	8.08
236	Mevrouw Soldatiuk, u heeft Oekraïense wortels u kent Poetin misschien beter dan wij.	8.04
238	Ja, Ja, ik zou zeggen dat Rusland niet alleen Poetin, want het buitenlands beleid is onveranderd gebleven voor meerdere presidenten in Rusland.	22.92
241	Dat is vooral de daadwerkelijke invasie voor landen zoals Polen de Baltische Staten, Tsjechië.	19.57
242	De landen die in het verleden al die ervaring hebben met Rusland.	8.29
243	Die moeten bang zijn dat-ie op een slechte dag Ze definiëren eigen veiligheidsdreiging als prioriteit.	8.71
245	Voor andere landen, bijvoorbeeld in West-Europa ligt de dreiging vooral op het niveau van hybride acties, sabotages, cyberaanvallen.	30.48
249	Al jaren is Rusland actief aan het werk om de maatschappij van binnen te beïnvloeden om Europa van binnenuit te verzwakken.	16.45
250	Dat is een degelijk gevaar maar het is alleen zichtbaar op de langere termijn.	4.07
252	En het derde en in mijn opzicht belangrijke aspect is dat door het gedrag van Rusland nu niet te straffen daarmee wordt de internationale rechtsorde ondermijnd.	20.99
253	Als je niet terugslaat gaan meerdere dictatoren zich zo gedragen?	16.47
255	Als Rusland zich niet houdt aan internationale afspraken waarom zouden andere landen dat dan wel doen?	30.99
256	Wat je ook krijgt is dat landen die juist gevaar voelen die willen dan bijvoorbeeld kernwapens gaan ontwikkelen.	17.04
262	Ik denk het niet, ik denk dat-ie zo verstandig is om dat niet te doen, maar de gok moeten we niet nemen.	4.52
263	Als Trump inderdaad, zo onberekenbaar als-ie klinkt als-ie zo doorgaat lopen we echt een risico maar dat betekent dat we Europa, niet alleen militair maar compleet moeten gaan verenigen.	11.8
264	Vorige week was Helga Salemon hier en die zei: Zo'n macht in Oekraïne komt daar waarschijnlijk niet namens de NAVO.	31.52
265	Dat maakt voor Poetin niet uit, die ziet dat als een NAVO-macht.	20.83
267	Als ze tot een overeenkomst komen dan zit dat erin.	5.22
274	Wij praten hier over een deal en wij kijken daar zakelijk naar maar wat al jaren bezig is is een actieve informatiecampagne van Rusland naar ons toe.	6.21
275	Hannah Arendt zei ook, een Duitse filosoof om de Holocaust te verklaren zei ze het gaat niet om het verspreiden van leugens maar leugens maskeren de waarheid.	81.3
276	Als je de waarheid niet meer ziet weet je ook niet meer het onderscheid tussen goed en kwaad.	5.39
277	En ik zie dus in Nederland, de discussie gaat over: Hoe kunnen we Oekraïne steunen?	22.58
278	Ja, dat snap ik allemaal maar je moet ook de discussie voeren: Wat is kwaad en wat niet?	5.11
279	Als we dat niet durven voeren, als we op vier mei op de Dam staan.. en we refereren niet alleen naar de meidagen 1940 maar ook wat er nu gebeurt in ons wereld en we spreken ons daar niet over uit dan verliezen we onze moraliteit.	3.98
283	Ik hoor de leider van de grootste partij van Nederland zeggen dat-ie moet nadenken over 3,5 miljard steun.	35.88
286	Dat 97 procent van de krijgsgevangenen worden mishandeld.	88.3
287	Dat ze worden geëxecuteerd, dat burgerdoelen worden aangevallen.	22.84
291	Als wij niet durven te benoemen als vrij democratisch land wat goed is en wat slecht is dan kun je beter stoppen met vier mei op de Dam want dan maken we er een ritueel van.	6.11
301	Je ziet de Verenigde Staten, dat is nihilistische politiek.	6.98
302	Daar zit geen waarde meer, het recht van de sterkste.	4.25
303	Europa heeft een totaal ander verhaal maar dan moet je er wel voor gaan staan.	5.1
306	Absoluut en als we het niet doen verliezen we onze beschaving.	4.68
309	Met dien verstande, dan kom ik weer op China terug.	3.69
314	Dat is jammer Dat is jammer want dat is een veel grotere dreiging.	4.07
319	Het gaat niet om bezetten, maar het om wat Xi Jinping als punten op de horizon heeft staan.	4.36
320	Hij zegt dat ze in 2030 de hightechmacht van de wereld zijn en in 2049, als China in de huidige vorm 100 jaar bestaat dan zijn alle gebieden die niet meer zo goed naar ons luisteren Taiwan, enzovoorts en de eilandenketen, zijn weer bij ons.	24.46
321	Dat zegt-ie gewoon keihard en dat gaat-ie gewoon ook doen.	4.09
328	Een soort zalvende factor, dat het niet zo snel zal gaan.	4.27
331	Maar je ziet dat Trump hier ook een rekenfout maakt want als-ie ooit die concurrentieslag met China aan moet als grootste concurrent heeft-ie Europa nodig.	30.41
335	Dus hij kan ons ook niet laten vallen als je verder kijkt dan nu.	4.14
336	Dus die politieke winst in eigen land die hij nu binnenhaalt leidt op den duur tot strategisch negatieve effecten voor de positie van de VS in de wereld.	11.01
337	Dat Poetin de grote vijand is is voor mensen van mijn generatie niet zo raar.	14.25
338	Ik ben groot geworden tijdens de Koude Oorlog met het idee dat er zo een Rus in je keuken kan staan.	6.79
340	Dat Amerika onze vriend niet meer is is een veel raardere gedachte.	6.17
347	Over vier jaar kunnen we een andere wind krijgen uit de VS. Daar kunnen we alleen niet op wachten.	14.42
348	We moeten nu onze eigen verantwoordelijkheid nemen.	4.16
349	Want bestaat de NAVO nog qua artikel 5, dat men bij aanval komt helpen?	74.43
351	Gisteravond liep hij nog 'alleen België en Spanje niet'.	6.65
355	Het klinkt simplistisch, maar zo simpel klonk het even.	3.99
358	Hij dreigt nu om ons te laten voelen 'jullie moeten je eigen boontjes doppen'.	4.05
360	Alleen hij vergist zich dat hij ons keihard laat vallen.	3.88
362	Dat is meer het gebrek aan diplomatiek inlevingsvermogen van een businessman dan dat hij dat echt meent, denk ik.	4.24
367	Ik wil laten zien dat ik een deal maak, dat ik de baas ben enzovoort.	3.61
372	Denk ik ook hoor: 'ze zullen ons toch niet echt laten vallen'.	3.75
375	Want de democratisch gekozen leider kijkt naar minderheden.	16.91
377	Hij neemt besluiten die te controleren zijn, op grond van wetten.	7.44
378	En hij is er niet voor zichzelf, maar voor zijn land, want hij dient.	3.74
379	Als je die stellingen aanhangt vraag ik me af of de VS nu een democratisch land nog steeds is in de wijze waarop het wordt bestuurd nu.	10.94
380	Daar maak ik me zorgen om, ook om wat er achter zit.	3.74
381	De techreuzen van deze wereld die helemaal niet gebaat zijn bij een sterk, democratisch Europa waar privacy wordt gewaarborgd.	4.3
390	Maar wat ik zie in de context van de Russisch-Oekraïense oorlog is dat Trump heel gericht op zoek is naar sterke, in zijn ogen betrouwbare partners binnen Europa.	12.02
391	Zij gaat praten met het Verenigd Koninkrijk, met Polen omdat die 4 tot 5% van het bruto nationaal product investeren.	10.89
394	Hij gaat praten met Frankrijk, Italië binnen NAVO-verband met Turkije.	7.06
395	Dus hij is wel bereid om verder door te gaan maar binnen een kleinere alliantie van landen.	3.71
396	Die net als hij veel geld willen uitgeven aan veiligheid.	6.77
397	Die steunt hij nog, maar Oekraïne en België hebben pech.	20.17
401	Op de onderhandelingstafel ziet hij voor Oekraïne lijkt het in elk geval een tweederangs plek.	15.23
402	Omdat Oekraïne nu militair afhankelijk is van de VS en van buitenlandse steun.	59.86
403	Maar binnen Europa wil hij wel degelijk die allianties aangaan.	4.78
408	Kun je zeggen dat hij Oekraïne verraden heeft afgelopen weken?	16.86
409	Ik denk dat dat in Oekraïne wellicht wel zo wordt ervaren.	8.17
415	Nu stopt hij even met materieel leveren maar ik ben ervan overtuigd dat hij niet helemaal loslaat.	3.59
419	Het enige goede wat hieruit voortkomt is dat Europa zich weer verenigt.	4.91
423	Dus als de drie grote landen, Londen, Parijs en Berlijn met zijn drieën, als Merz aantreedt met elkaar toch een eenduidig politiek- en veiligheidsbeleid kunnen maken dan is Europa sterk.	5.8
424	We hebben een beter scholingsniveau dan de VS een grote interne markt, kunnen best heel veel.	61.92
425	Alleen je moet de politiek wil hebben om het snel te doen.	5.12
440	Europa heeft inderdaad veel, moet zich alleen mobiliseren.	6.15
444	Nou, dat is wat ik inderdaad veel Wij praten vooral vanuit het perspectief van Oekraïne steunen.	5.48
445	Maar ik denk dat de situatie steeds meer beweegt naar naar Oekraïne kijken als een nuttige partner in de toekomst.	6.46
446	Zowel militair, met een leger dat echt praktijkoefeningen heeft.	4.39
457	We moeten Europa nu sterk maken omdat we twijfelen over wat er met de NAVO gebeurt.	21.76
458	Laten we dat maar gaan doen, maar dan niet alleen militair nadenken.	3.96
459	Dan echt op alle zes de geopolitieke velden goed nadenken en met elkaar dus op die zes velden dus diplomatiek, politiek, economisch, financieel, demografisch met informatie de Russische bevolking beïnvloeden, nu al.	5.08
467	Want we hebben er geen probleem mee dat we Russen doodschieten met onze spullen maar blijkbaar wel, zo klinkt het nog een beetje in de politiek dat we iets beïnvloeden via de media.	16.69
472	We hebben een doctrine die heet Information operations op het niveau van militairen.	38.87
473	Maar daar bovenop het strategische niveau kan dat prima.	4.06
475	Nu president Trump traditionele bondgenoten de rug toekeert kiest Europa ervoor op eigen benen te staan.	28.08
476	Wat betekent dat concreet, welke waarden verdedigen wij?	4.83
477	En wat gaat dat kosten, en wie neemt de leiding in Europa?	6.03
480	Ik vind dat net als alle andere sprekers ontzettend zorgelijk.	3.91
481	Waarbij ieder ook de connectie maakt naar zijn persoonlijke leven.	4.16
482	Dus wat betekent het voor je eigen gezin voor de mensen die je kent en liefhebt.	4.42
484	Tegelijkertijd het besef, ik zit in de Tweede Kamer ben dus onderdeel van een politiek die besluiten moet nemen over die toekomst.	4.28
486	Van ons wordt nu gevraagd om goede besluiten te nemen.	3.72
487	Niet opdat ik volgende keer goed in de peilingen sta maar dat ik over 10 jaar mijn kinderen kan uitleggen dat ik nu juiste keuzes heb gemaakt.	3.4
488	Moet u dan nu voortdurend uw eigen standpunt tegen het licht houden?	5.66
489	Van: Dat vond ik wel, maar nu is dat misschien anders.	3.8
490	De urgentie dwingt er wel toe dat je bij sommige standpunten denkt: moet ik dit blijven volhouden of zeggen.	4.23
491	De goede verstaander heeft gezien dat over gezamenlijk schulden aangaan Binnen Europa, met een aantal landen samen.	10.36
495	Ik ben nog geen groot voorstander maar ik heb ook in debat tegen premier Schoof gezegd: Laat Nederland niet blokkeren op dit punt.	9.11
496	Want de urgentie is zo groot dat we ons niet kunnen veroorloven op dat punt niet tot een deal te komen.	4.98
499	De nationale staten mogen defensie wat buiten de begroting houden zodat ze meer kunnen uitgeven zonder dat Brussel wat zegt over het begrotingstekort.	57.47
503	Het lastige is dat sommige lidstaten netjes voldoen aan de NAVO-norm.	33.42
505	Het nadeel van deze constructie kan natuurlijk zijn dat landen die eigenlijk hun werk niet hebben gedaan dat die nu wat verlichting krijgen.	8.44
507	Ik hoorde gisteren een Belgische minister zeggen: Dit komt goed uit.	5.52
510	De urgentie is zo groot, als dingen tot blokkades leiden dan heb ik toch liever dat we wél massaal met zijn allen gaan investeren.	4.26
513	Je ziet daarover ook tussen landen wel wat frictie komen.	3.99
514	Griekenland bijvoorbeeld Ik was bij de EPP-top, zeg maar van de regeringsleiders die bij de Europese Volkspartij zijn aangesloten.	18.35
515	Een land als Griekenland, dat de afgelopen jaren onder streng toezicht heeft gezeten, is nou een land dat wél aan de NAVO-norm voldoet.	44.95
516	Dus zij zouden het heel raar vinden als Spanje geholpen wordt.	6.26
523	Ja, Spanje, en België met één komma zoveel Dus je merkt dat er tussen lidstaten een stevig gesprek plaatsvindt.	4.06
525	U zegt: Maak maar gebruik van de ruimte die Europa nu geeft om buiten de begrotingsnorm om te investeren in defensie.	26.97
526	Ik vind het probleem zó groot dat je nu zo'n paardenmiddel wel moet inzetten.	4.8
531	Maar ik denk dat op termijn we dat inderdaad moeten doen waarbij je zou moeten kijken van: Moet iedereen dan in dienst of kan je zeggen: Mensen die niet willen moeten een andere maatschappelijke bijdrage leveren.	5.62
536	Het CDA is altijd een partij geweest die de maatschappelijke dienstplicht heeft voorgesteld.	22.51
540	Maar ons wetenschappelijk instituut heeft ook een rapport geschreven dat over stappen naar een grotere rol van de dienstplicht gaat.	56.29
541	Dus ik ben echt geneigd om te zeggen dat we deze stap moeten gaan zetten.	4.41
542	Over vijf of tien jaar, als uw kinderen 18 zijn geweest dan moeten jongeren weer een jaar lang besteden aan het leger of aan de maatschappij?	52.73
545	Ik weet dat defensie moeite zal hebben om dit op te bouwen.	5.28
546	Dus je moet aan defensie vragen wat realistisch is.	4.55
549	In principe wil je dat iedereen op jonge leeftijd een bijdrage gaat leveren en beseft dat veiligheid kostbaar is en dat je daar ook met elkaar voor moet willen strijden.	4.42
550	U zei net al, u bent nog wel tegen Europese schulden maar u gaat daar niet meer heel moeilijk over doen.	4.84
551	Nou, mijn standpunt is nog steeds dat het niet het beste instrument is om samen schulden aan te gaan.	4.28
552	Ik vind dat lidstaten eigenlijk gewoon zelf binnen hun begroting aan de NAVO- norm moeten gaan voldoen.	13.97
553	En elke land, ook Griekenland of Polen zal intern de discussie hebben wat dat betekent voor de welvaart en voor de sociale zekerheid.	5.0
554	En dat andere landen het zich makkelijker maken door die interne discussie niet te voeren, is ingewikkeld.	4.91
556	Toch zegt u: We moeten dit wel gaan doen met elkaar geld gaan lenen om te investeren in defensie.	8.0
560	Maar dit is wel een ontwikkeling in de afgelopen tijd.	4.37
561	Uw voorganger meneer Hoekstra ging nog naar Brussel tijdens corona om te zeggen: Nee, Ik wil geen Europese schulden!	9.06
562	Ik zit er net iets anders in omdat ik de urgentie van dit moment zo groot vind dat wij niet een blokkerend land op dit punt moeten zijn.	4.64
563	En dat heeft ook ermee te maken dat Europa een waardengemeenschap is.	6.64
564	Dat betekent dat niet alles een transactie tussen lidstaten moet zijn.	4.9
566	Je zit met elkaar in het gezamenlijke Europese project.	4.3
567	Dat project is zo belangrijk Europa is een waardengemeenschap.	4.94
568	Wij verdedigen niet alleen maar onze economische belangen zo van, gaat het met onze handelsbelangen wel goed?	16.97
569	Het gaat ook over cruciale waarden waar nu om gestreden wordt.	3.87
576	Als je gezamenlijke schulden aangaat gaan zuidelijke lidstaten makkelijker kunnen lenen op de kapitaalmarkt.	36.94
577	En dat wordt door iemand betaald, door de zuinige landen.	8.32
584	Dus u zegt nu tegen u kinderen: Het kan zijn dat ik je opzadel met hogere schulden later vanwege de veiligheidssituatie nu.	14.09
587	De cruciale vraag is inderdaad: Kan ik dit later aan mijn kinderen uitleggen?	5.58
588	En ik denk dat mijn kinderen 't mij zullen verwijten als ik niet op dit moment echt zou investeren Dat hangt er vanaf hoe je ze opvoedt.	3.71
589	Ik voed ze op in een christen- democratische traditie waarin waarden belangrijk zijn.	3.72
592	Je hebt wel geld nodig om je waarden te kunnen verdedigen.	4.93
593	Want we zien nu dat we gewoon decennia te weinig hebben geïnvesteerd in veiligheid.	14.26
594	Dan ben je dus niet meer in staat de waarden die voor ons in Europa belangrijk zijn, te verdedigen.	4.57
595	Er zijn partijen die het woord vrijheid in de naam hebben.	7.67
597	Als je geen veilige samenleving hebt kun je een waarde als vrijheid niet met elkaar uitleven.	10.01
603	Ik vind het op een bepaalde manier heel nihilistisch, zoals ik net zei.	3.88
604	De wereld van waarden doet er niet meer toe het is het recht van de sterkste.	4.76
605	Er waren vroeger ook beschavingen waar het om eer ging.	13.11
606	Wij hebben een beschaving opgebouwd waarin het over recht gaat en er gezorgd wordt voor mensen die in de knel zitten.	3.79
611	In Rusland In Rusland kan je uit het raam vallen Als je iets onaardigs hebt gezegd.	5.73
613	En ik denk soms dat we ons dat niet lijken te beseffen.	3.98
614	Maar de wereld waarin wij leven, die we vanzelfsprekend achten, staat tegelijkertijd op het spel.	4.15
617	Ik zie verschillende regeringsleiders op dit moment waar ik respect voor heb.	3.45
618	Donald Tusk, als je hem spreekt, als ik hem hoor spreken dan zie ik iemand die heel goed beseft dat de veiligheid van Polen ook op het spel staat.	6.17
622	Omtzigt zei van de week: Merz, Tusk, Macron, Meloni en Starmer.	7.91
625	Maar als je vraag wie mij het meest inspireren dan kijk ik op dit moment met bewondering naar Donald Tusk.	3.88
626	Ook omdat hij het in zijn eigen land moet verdedigen.	5.43
630	Ja, want je ziet dat Merz ook een aantal hele grote wissels op dit moment omzet in Duitsland.	18.39
631	Ja, die gaat ook massaal die schulden Je moet beseffen dat Duitsland, dat zich nooit wilde bewapenen en almaar de Tweede Wereldoorlog in zijn hoofd had De buurlanden Duitsland en Polen zeggen nu tegen elkaar, Tusk en Merz: Het is goed dat Duitsland zich herbewapent.	8.19
632	Dus hij zet hele grote wissels om en neemt een leidende rol in Europa, denk ik.	4.4
643	Deze week deelde hij een filmpje op YouTube van de conservatieve columnist van de New York Times David Brooks.	8.49
649	Maar hij laat denk ik heel goed zien wat een goede vorm van conservatisme is.	4.69
651	Er ís goed en kwaad, zoals eh, Mart de Kruif net ook zei.	4.01
654	Hij zegt in die speech ook: Het land van Martin Luther King.	21.33
657	Als goed en fout wegvalt, waar baseer je jezelf dan nog op?	6.78
658	En ik denk dat 'n gemeenschap, ook de Europese Gemeenschap uiteindelijk ook een morele gemeenschap is.	4.22
661	En dan kan daar iets uitkomen als een Verenigde Staten van Amerika met een tamelijk nihilistisch leiderschap, vind ik waarin het alleen nog maar gaat over een grote mond en het recht van de sterkste dat wint.	4.1
664	Want dat betekent dat mensen, dat minderheden uiteindelijk het onderspit delven.	6.98
668	Brooks stelde ook dat er een culturele verandering nodig is om uit deze crisis te komen.	13.99
673	Duitsland waar de AfD groot wordt, hier is Wilders groot geworden.	40.75
675	Het is een mooi verhaal, maar je redt het er niet mee in de wereld.	4.41
677	Maar dit is wel wat we op onze beste momenten waren.	3.68
680	De grondleggers van de Europese Unie waren zich ervan bewust dat het niet alleen een economische samenwerking was.	26.43
681	Het was ook het verdedigen van een waardengemeenschap.	4.35
689	De samenleving wordt de hele dag draaiend gehouden door al die instituties, al die gemeenschappen die elke dag het goede doen.	3.76
690	Maar wereldwijd wint het recht van de sterkste juist.	5.31
694	Daarom is het zo cruciaal dat Europa zich echt herpakt.	5.94
695	Dat we nauw samenwerken en snappen wat we aan het verdedigen zijn.	4.28
696	Heel praktisch betekent dat gewoon heel fors investeren in defensie.	4.97
698	En wat hij heel goed doet Het gaat niet alleen over veiligheid.	3.94
699	Je kunt het in economische termen duiden maar wat op het spel staat, dat zijn die waarden van de rechtsstaat.	4.84
700	Dat moeten wij verdedigen, dat is uiteindelijk de essentie van onze beschaving.	4.24
701	De Kruif zei net: Trump brengt Europa eindelijk samen.	63.28
704	Kun je ook zeggen dat dit ook een kans is voor het politieke midden om hun positie terug te veroveren?	7.2
705	Ja, omdat je zou kunnen zeggen dat het zoeklicht nu ook op andere thema's komt.	4.12
711	Maar ook los daarvan liggen er veel kansen voor het politieke midden.	4.09
712	Alleen denk ik dat het politieke midden dat verhaal van waarden weer moet durven vertellen.	4.19
713	Dus ook los van deze oorlog zijn er veel kansen voor het politieke midden om zichzelf te herpakken.	4.64
714	Dat hebben ze niet gepakt, als je kijkt naar de verkiezingsuitslagen.	6.65
716	En ik zie het als mijn missie ook om in ieder geval het CDA weer terug te brengen op die plek.	3.76
718	Ik merk dat heel veel mensen het ook heel erg zat zijn de politieke spelletjes die gespeeld worden.	4.71
719	En het klinkt misschien gek, maar wat er nu met het CDA gebeurt laat ook zien dat je met rustige en redelijk fatsoenlijke politiek mensen kunt aanspreken.	5.44
724	Ik merk heel veel tractie, ook bij mensen die zich bij ons melden.	3.59
725	Als ik kijk naar het aantal nieuwe leden wat we binnenhalen Een paar honderd in een jaar.	4.41
728	Als ik met mensen praat op straat is er veel enthousiasme over deze rustige koers.	3.55
730	Ik zou het mooi vinden als het hele politieke midden zich opnieuw uitvindt.	4.73
731	We moeten de grote thema's niet aan de flanken willen overlaten.	4.26
732	We hebben steeds gedacht: Als we maar lelijk doen over de flanken, komen mensen weer bij ons terug.	3.94
736	Dat doe je niet door te vertellen wat een ander fout doet.	5.06
740	Moeten we niet heel veel partijen laten fuseren dan?	5.87
743	Ik denk juist dat het politieke midden zich moet aanleren ideologisch te botsen.	5.02
746	Daar zijn alle mensen van goede wil het toch over eens?	5.97
747	Nou, er zijn wel degelijk verschillen aan te wijzen.	4.01
748	Op basis van dit filmpje en van het gesprek net zou ik zeggen dat liberalen, of de VVD Europa als een economische gemeenschap beschouwen.	7.72
749	Maar ze zeggen nu net als u: 800 miljard, gaan we doen.	13.81
752	In de praktijk kan dat soms tot dezelfde keuzes leiden.	3.91
753	Maar ook in dit gesprek hou ik een verhaal over waarden.	3.71
761	Een partij als het CDA zal altijd nadruk leggen om wat de samenleving zelf vermag.	8.62