Dit is de week 🇳🇱

_id	68e5cacfa9ca4362da80f6df
url	https://npo.nl/start/serie/dit-is-de-week/seizoen-2/dit-is-tijs_21/afspelen
datetime	2025-02-22 22:05:00
description	Het was hét debat van de week, maar NSC-leider Pieter Omtzigt is voorzichtig over een mogelijke Nederlandse troepenmacht in Oekraïne. Waarom is hij zo voorzichtig? En hoe staat het met zijn campagnebeloftes over bestaanszekerheid? * Duitsland gaat zondag naar de stembus en radicaal-rechts staat op forse winst. Duitsland-kenners René Cuperus en Annette Birschel weten wat er op het spel staat. Volgens Rob de Wijk is de uitslag ook spannend voor Europa en de rest van de wereld.

 

Statements

idx	statement	score
3	Daar moeten we voorzichtig mee zijn, vindt NSC-leider Pieter Omtzigt.	6.66
4	Maar is de tijd van voorzichtig zijn niet voorbij nu Europa niet meer op Amerika kan rekenen?	7.72
5	Aanslagen, een rechts-radicale partij op forse winst een migratiedebat.	68.27
6	Duitsland-kenners René Cuperus en Annette Birschel weten: Er staat morgen bij de Duitse verkiezingen veel op het spel.	19.59
7	Voor de Duitsers zelfs, maar volgens Rob de Wijk voor Europa en de rest van de wereld ook.	9.72
11	Meneer Omtzigt, hartelijk Meneer Omtzigt, hartelijk welkom, fijn dat u er bent.	3.49
13	Mevrouw Faber zei ineens dat de verkiezingen in Oekraïne niet democratisch waren verlopen.	18.96
15	Oei, dat Zelensky niet democratisch gekozen zou zijn.	24.02
17	Maar de verkiezingen bij Poetin zijn niet heel erg democratisch.	17.2
18	Formeel wel, maar zijn tegenstanders zitten altijd gevangen of gaan dood.	6.83
19	Dus hij wint en hij kan ook tot 2036 president blijven.	12.5
22	De aanhangers van Trump hebben vier jaar geleden het Capitool bestormd.	20.23
23	En nu verwijden ze Zelensky dat die niet democratisch gekozen is.	44.15
24	Gevaarlijk, want zo'n filmpje kan in de Russische media opduiken.	6.68
27	Dat de Nederlandse minister op de Russische tv vertelt dat Zelensky niet democratisch gekozen is en dat de Russen zeggen: 'Dat is niet alleen wat zij vinden, maar ook wat andere landen vinden.'	68.58
35	En er komt niet een apart debat over deze uitspraken, wat u betreft?	6.3
36	Als zij bij dat debat wil zijn, kan dat want dan hebben we het over Oekraïne.	20.77
39	Ze zei al van: Ik moet me er eigenlijk niet mee bemoeien want het gaat over defensie en buitenlandse zaken.	5.21
40	Het gebeurt je als politicus weleens dat je overal over bevraagd wordt.	6.98
42	En dan moet je in één keer op alle beleidsterreinen dus van vuurwerk tot Oekraïne, tot inflatie, tot gas tot homoconversietherapie.	6.0
46	Ik vind dat je echt wel moet weten dat Zelensky in 2019 de verkiezingen heeft gehouden van Porosjenko.	30.03
47	En het verschil tussen Oekraïne en de rest is dat we in Oekraïne elke vijf jaar een andere president zagen.	34.76
49	En dat is dus net wat anders dan in Rusland of Wit-Rusland.	3.93
53	Deze week rolde minister Klever haar ontwikkelingssamenwerking- plannen uit.	10.32
54	Belangrijkste punt: Het gaat om het Nederlandse belang.	4.39
55	Het was toch ooit juist bedoeld voor het belang van die andere landen?	16.03
56	Is dit niet een totale omkering van waar het voor bedoeld was?	8.66
57	Het is heel goed dat we ook kijken of het Nederlandse belang er niet door geschaad wordt.	5.67
59	En we hebben in het hoofdlijnakkoord afgesproken dat we goed letten op voedselzekerheid in andere landen.	35.0
60	Als voedselzekerheid en watermanagement goed zijn kan dat helpen om migratiestromen te voorkomen.	87.07
64	Ontwikkelingshulp gaat niet enkel over het Nederlandse belang.	19.2
65	Stoort u zich dan aan de manier waarop zij dat presenteert?	6.96
66	Zij kiest een andere toon dan ik gekozen zou hebben.	3.71
68	Over hoe ontwikkelingshulpgeld goed ingezet kan worden.	7.63
70	U heeft zelf in het verleden zich wel ingezet voor vervolgde christenen.	14.25
71	Ziet u erop toe dat het geld dat daarvoor beschikbaar is beschikbaar blijft?	6.5
75	En vanuit hun perspectief: Anders slaan die minderheden op de vlucht.	6.48
76	Maar vanuit ons perspectief is het belangrijk dat er geloofsvrijheid is.	4.34
78	Voor ons is het een belangrijk onderdeel van het buitenlandbeleid.	5.51
79	Straks meer over bestaanszekerheid en de gevolgen van de terugtrekkende beweging die Amerika maakt.	6.63
83	Het lijkt erop dat de rechts-radicale AfD de tweede partij van het land wordt.	14.93
84	De verwachting is dat de AfD verdubbelt maar dat de christendemocraten het grootste worden geleid door Friedrich Merz.	16.85
85	Annette Birschel is journalist voor diverse Duitse media.	13.09
89	En Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen.	6.8
97	En ook de infrastructuur is heel slecht in Duitsland.	67.33
101	Ja Je moet wel zeggen dat Duitsland een exportnatie is.	18.9
102	Dus Duitsland is veel kwetsbaarder voor importheffingen of een handelsoorlog van China en Amerika.	84.14
103	Duitsland heeft ook te lijden gehad onder het afkoppelen van het Russische gas.	72.61
105	De energieprijzen waren opeens De energieprijzen waren opeens heel hoog in Duitsland.	46.34
108	Dus veel te traag met de afbouw van bureaucratisering.	4.17
110	Duitsland is echt van een andere orde dan Nederland.	10.19
112	En dan ook dat ze bijvoorbeeld bij de auto-industrie te traag hebben ingezet met innovaties.	14.29
117	Ja, eigenlijk zien we een wereldwijde opstand van het populisme, trumpisme tegenwoordig zelfs.	26.84
119	En dat heeft te maken met wantrouwen in de gevestigde politiek.	4.39
120	En dat is in Duitsland best logisch omdat de vorige regering van SPD, Groenen en FDP uit elkaar gespat is.	9.71
121	Die veel met elkaar bezig was, vechtend over straat ging.	3.77
122	Had ook te maken met Poetin, met de oorlog van Oekraïne en met de energieprijzen.	25.74
123	Het idee is: De politiek heeft te weinig voor mij betekend.	4.81
127	En het heeft ook te maken met het gevoel dat de christendemocraten ook erkennen dat de migratie uit de controle is geraakt.	15.31
128	Dat is nog onder Merkel: 'Wir schaffen das' zei ze in 2015.	13.99
129	Is dit een uitkomst daarvan of kan je dat niet zo zeggen?	6.85
131	Tegen de koers van het gebrek aan vernieuwing en innovatie in Duitsland de afgelopen 10-20 jaar.	8.76
132	Ik was gisteren toevallig bij de slotbijeenkomst van Merz.	3.89
136	In een heel groot Ahoy-gebouw met curryworst en bier.	6.82
139	Hij zei: Ik ben de erfgenaam van Adenauer en van Kohl.	5.53
143	Ja, want Ja, want zijn hele beleid is erop gericht om de erfenis van Merkel weg te werken En de CSU weer naar rechts te brengen.	38.74
144	Meer conservatief te maken om die AfD klein te krijgen.	12.44
145	Ben je het ermee eens dat het een backlash is van de periode-Merkel?	9.5
146	Nou, toen de grote meerderheid van de Duitsers In 2015, toen al die Syrische vluchtelingen kwamen waren zij het eens met Merkel: 'Ja, wir schaffen das.	54.34
151	Ze had alleen gezegd: 'Ik weiger de grenzen te sluiten.'	4.6
152	Wat wel een heel grote fout was ook in die 10 jaar wat er nu gebeurd is En dat is niet alleen Merkel.	11.03
155	Maar in al die jaren hebben ze niet duidelijk gemaakt: 'Wie schaffen wir das?'	6.45
157	We gaan het regelen, maar hoe, dat hebben ze niet gezegd.	5.88
164	En dan komt het, wat René ook zei, samen met de sociale problemen.	4.41
165	Jullie hebben het straks ook over bestaanszekerheid.	4.03
167	En dan heb je die combinatie dat mensen woedend zijn.	4.59
169	Zeker ook sociaal in de steek gelaten en financieel.	3.91
170	En gisteren zei nog een vriend van mij: 'Wir verstehen die Welt nicht mehr.'	3.97
172	Ze voelen zich gewoon woedend en inderdaad alleen gelaten.	6.71
173	Jij hebt in Nederland een boek geschreven over afgehaakt Nederland, met Josse de Voogd.	8.33
175	Heb je daar ook een grote afgehaakte groep die AfD stemt?	18.85
178	Het zijn met name de praktisch opgeleide mensen in Duitsland die AFD stemmen of proteststemmen uitbrengen of niet meer stemmen.	18.36
179	Ze zijn het geloof kwijtgeraakt in de gevestigde orde.	7.97
181	Zonder een antwoord daarop verkruimelen onze democratieën.	5.61
184	Ook in Nederland zie je: Hoe verder van de Randstad af hoe meer wantrouwen in de politiek.	10.38
186	Het speelt helemaal in Frankrijk, Engeland en Duitsland.	8.61
187	En dit is een opstand van de regio, met name Oost-Duitsland tegen Berlijn, München en Hamburg.	11.32
188	In Nederland is een kabinet waarin die afgehaakten zijn opgenomen.	14.33
189	In Duitsland is dat ondenkbaar, als ik het goed heb.	6.47
191	Dat komt ook omdat de AfD de meest bruine populistische partij van Europa is.	33.39
193	Dus dat ligt in Duitsland gevoelig vanwege de littekens van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust.	13.41
194	Wat hier in Nederland gebeurd is met het PVV, gaat daar niet gebeuren.	14.75
195	Zelfs bij ons moesten we ingewikkelde constructies bedenken.	3.85
196	Om Wilders te integreren, maar wel met voorstellen in de ijskast.	4.21
198	In de AfD heb je 17 ijskasten nodig en die zijn er niet.	13.59
209	Ik denk dat ze een overlap hebben met hier in Nederland.	4.28
212	Als het volk een mandaat geeft, dan moeten ze mee kunnen regeren.	6.26
214	Dat geeft toch ook te denken dat Dan kijk ik vanuit 'n nuchtere bril.	3.56
216	Dat een groot deel van de Duitsers bereid is om dat voor lief te nemen.	15.9
220	En als ze dan ondanks dat toch dat stemmen want er moet wat veranderen, dan vind ik dat wel een aanfluiting van de politiek in de jaren ervoor.	5.4
224	Nou, als het om nazi's gaat, om het verleden gaat dan is dat de rode lijn.	4.55
226	Want hier gaat het niet erom dat je zegt: rechts beleid.	6.68
227	Want als je dat beleid krijgt, dat zei Pieter Omtzigt ook net Als je naar 't beleid kijkt van de CDU onder Merz dan is dat bijna AfD-beleid als het om migratie gaat.	40.39
229	Maar wij hebben daar de rode lijn en de meerderheid van de Duitsers vindt dat ook.	12.89
230	En als je naar de peilingen kijkt: Democratie is niet dat je zegt: Je hebt 20% en dan mag je meeregeren.	35.07
234	Als 80% niet stemt op de AfD, dan zou ik zeggen: 80% gaat beslissen wie de regering steunt.	54.48
235	Maar dan hoef je toch geen Brandmauer op te trekken?	7.93
240	Want dat is de tweedeling die we nu krijgen in de maatschappij.	4.66
249	Zij kunnen in het parlement Daar gebeurt het en dat hoort ook.	4.67
250	En als het een heel sterke AfD wordt dan heeft ze wel degelijk invloed en zelfs macht in het kabinet.	14.42
251	Meer nog dan een PVV zou hebben in de Tweede Kamer.	8.58
253	Maar op een gegeven moment ga je zeggen: Hier trekken we een grens.	3.85
254	De partij wordt niet verboden, hoewel er een motie ligt om die partij te verbieden.	10.22
256	Maar een partij die dreigt de democratie te ondermijnen heeft in Duitsland geen plek in de regering.	21.53
259	Meneer Omtzigt, uw naam wordt al een paar keer genoemd.	6.01
263	U heeft ervaring met radicaal-rechts in Nederland.'	6.75
265	Dat ik niet helemaal de juiste persoon ben om dat te vragen.	4.32
269	Hij heeft voor de verkiezingen gezegd dat hij niet gaat praten.	14.43
270	Dus als hij dan wel gaat praten dan zou hij zijn geloofwaardigheid kwijt zijn.	4.97
271	Dus ik snap vanuit zijn perspectief dat hij het niet doet.	3.86
272	Hij heeft dat besluit voor de verkiezingen genomen.	6.64
274	U werd ook verrast door de PVV, die de grootste werd.	8.06
275	Dan zit je toch in andere omstandigheden misschien.	4.3
278	Ik moet wel zeggen: Friedrich Merz neemt de zorgen die de AfD-kiezer heeft, volledig serieus.	10.09
279	Hij heeft het tegenovergestelde beleid op energie en op migratie.	23.19
284	Merz wil eigenlijk hetzelfde als Nederland: de grenzen dicht.	5.03
285	Wat een stukje gebeurd is onder de sociaaldemocratische regering.	4.86
287	Dus ik denk dat hij zou moeten beginnen met: Waar komen deze zorgen vandaan?	5.36
289	En in Duitsland gaan de verkiezingen ook over bestaanszekerheid.	27.4
291	Over hoe we ervoor zorgen dat de migratie houdbaar is.	33.68
293	En ik zou, als ik hem was daar beginnen en kijken hoe je daar oplossingen voor kunt vinden in een nieuwe regering.	4.1
295	Ik ga niet per se over de regering van andere landen.	3.83
298	Ik vind het al ingewikkeld om één regering te controleren.	4.47
300	En voor je het weet word je ook van inmenging beschuldigd.	3.95
304	De Duitse verkiezingen vinden plaats wanneer Amerika zich ook bemoeit met de Duitse verkiezingen.	20.8
305	Dit zei vicepresident JD Vance vorige week op een veiligheidstop in Duitsland.	10.1
310	Massamigratie moet je, denk ik, oplossen want een groot deel van de bevolking vindt dat niks en daar moet iets aan gebeuren.	35.43
311	Maar de grote problemen zijn op dit ogenblik dat je je teweer moet stellen tegen Rusland, tegen China en nu ineens ook tegen Amerika.	4.99
313	En dat betekent dat de landen moeten weten wat ze gaan doen in die nieuwe geopolitieke situatie.	4.73
314	Je moet je defensie versterken je moet je economie totaal ombouwen, want dat gaat ook niet.	13.15
315	Duitsland is 'n prachtig voorbeeld daarvan met de deïndustrialisatie.	10.21
316	Dat is echt een achtergebleven gebied aan het worden.	4.8
319	Je moet zaken als het rapport van Draghi vorig jaar verschenen om Europa concurrerender te maken, dat moet je allemaal gaan doen.	27.6
320	Daar heb je een stabiele regering voor nodig in alle landen.	5.37
321	Je ziet die beweging in Duitsland: Extreem, radicaal rechts is in veel landen groot.	17.54
327	Europa is op dit ogenblik het geïsoleerde deel van de wereld.	16.4
329	Die hebben ook zo'n dorpje in een woelige buitenwereld.	4.04
332	De laatste resten van de liberale wereldorde: dat wordt Europa.	4.49
334	Mooi beeld, maar ik ben het niet helemaal mee eens.	3.86
339	Dus we hebben een wereldwijde Trump-revolutie die geëxporteerd wordt naar Europa.	25.52
344	Maar de aanval van Vance was op het establishment van Europa.	10.0
346	Je hebt gelijk dat het establishment is geïsoleerd.	4.14
349	Maar goed, dat is misschien een semantische discussie.	4.44
350	Tegelijkertijd moet je constateren dat die 20% die daarbuiten staat, inclusief AfD dat zijn niet de partijen die die grote zwaai kunnen maken en die de grote aanpassing kunnen maken die nodig is.	5.57
352	En het gevolg daarvan is als je alleen maar zit te hameren op massamigratie wat misschien ook inderdaad een heel belangrijk probleem is maar je vergeet dat je helemaal je defensie en je economie moet gaan aanpassen dan heb je aan die partijen niks.	8.31
353	In Nederland zie je dat de PVV eigenlijk heel weinig goede mensen kan leveren.	24.06
355	Ik vond het wel heel opmerkelijk dat één iemand in de AfD die je volgens een rechtelijke uitspraak 'nazi' mag noemen en daar heeft dus Alice Weidel van gezegd de lijsttrekker von de AfD nou, ik zou hem wel minister maken.	24.13
356	Dat is nog maar de vraag of dat kan. Maar even los van de sympathieën, hebben ze kundige mensen?	5.45
357	Nou, het interessante is dat bijvoorbeeld Alice Weidel vlak voor de verkiezingen duidelijk gezegd heeft hele anti-Amerikaanse uitspraken heeft gezegd.	35.42
360	Wat ik zie is, wat het grote gevaar is en wat ook het belang is voor Europa en voor deze verkiezingen om een vuist te maken.	4.82
361	Juist nu Amerika de veiligheidsparaplu heeft ingeklapt moet Europa vereend zijn.	7.94
362	Dus wat Europa nu nodig heeft is inderdaad een heel sterk en stabiele, snelle Duitse coalitie.	6.4
364	De middenpartijen moeten in alle landen meer gaan samenwerken.	6.85
365	Dat gedoe ook hier in Nederland dat middenpartijen niet met elkaar willen samenwerken, dat kan echt niet meer.	13.47
367	Ze willen wel samenwerken, maar ze zijn te klein geworden samen.	4.37
370	Als je naar het Europese parlement kijkt dan zie je dat deze partijen redelijk gemarginaliseerd zijn.	11.2
372	Alleen, je moet wel willen samenwerken, ook in Duitsland.	4.08
373	Want als je dat niet doet dan kun je ook de Duitse-Franse as niet overeind krijgen.	8.53
375	En die heb je echt nodig op dit ogenblik om Europa aan te passen.	4.38
376	En doe je dat niet, dan word je onveiliger en minder welvarend.	8.64
379	Het midden moet wel signalen serieus nemen van de kiezers die weggelopen zijn.	4.4
383	Het is ook een gevecht om de hearts and souls van de bevolking.	3.75
387	We hebben een sterk politiek midden nodig wat minder technocratisch is en meer in de samenleving staat dan nu de politiek staat.	5.69
390	Je krijgt geen sterk Europa zonder een sterk Duitsland.	7.02
394	Dan komt er een ander Dan komt er een ander bij de SPD.	6.4
395	Pistorius, de minister van Defensie, een echte realist.	15.04
396	Een heel nuchtere realistische SPD gaat samenwerken.	4.58
397	Ik denk dat de urgentie enorm groot is in Duitsland om zowel de Duitse economie er weer bovenop te helpen als leiderschap in Europa opnieuw vorm te geven.	9.8
398	Wat ik dus zie, is dat inderdaad Ik kan het niet meer horen dat iemand zegt we moeten de noden van de stemmers, de rechtse stemmers Sorry dat ik het zeg.	3.66
401	Als iemand zegt, ik heb begrip voor jou daarmee is geen huis gebouwd en daarmee is geen cent minder aan de eigen bijdrage Rob?	5.01
402	Ik vrees dat je andere leiders Ik vrees dat je andere leiders nodig hebt.	4.43
403	Leiders die begrijpen wat er aan de hand is en die ook het verhaal kunnen vertellen.	4.8
405	Ik hoor alleen maar geleuter over kleine dingetjes.	3.69
410	Ja, Ja, Merz heeft zijn speech gehouden de laatste voor de verkiezingen, en die komt met een verhaal over Europa.	5.97
411	Dat is wat je nodig hebt en geen geleuter in de marge.	4.03
413	Dat is een heel klein onderdeeltje in een heel groot probleem.	4.43
419	Ik bedoel, dit vraag ik ook echt aan de mensen die op de PVV stemmen: Wat wil je?	5.74
420	Ik heb vanuit de PVV, maar ook uit de AfD heb ik nooit iets constructiefs gehoord op dit punt.	3.99
428	Ja, maar u kunt me nu aanvallen Iedereen, de hele politiek Bert mag even reageren nu.	3.96
429	Kijk, op de achterkant van een bierviltje worden de grote wereldproblemen opgelost.	5.41
432	Alleen, het gaat mij er wel even om: Is de politiek van het volk of is het volk van de politiek?	4.48
433	En op dit moment is het alsof het volk van de politiek is, en wij moeten luisteren.	3.79
435	En als wij hier verkiezingen hebben waarin wordt gezegd, wij gaan die kant op dan kunt u hard roepen dat u dat niet wilt, maar het is toch het volk dat het wil?!	5.8
436	Als u dat vindt, dan moet u ook even met een oplossing komen voor het feit dat Amerika zich gekant heeft tegen Europa dat Rusland bezig is om Oekraïne te veroveren dat China ons economisch onder druk zet.	47.31
437	U wilt dat naar het volk wordt geluisterd, dan moet u hier even een oplossing voor bedenken!	4.13
438	Nee, maar voor mij is dat begonnen met die Maidan-revolutie.	8.52
439	Toen stonden we daar ook te schreeuwen als Europa en we zetten daar een marionettenregering neer en daar is Rusland toch tegen in opstand gekomen?	44.61
443	Wat betekent het voor Nederland wat er morgen in Duitsland gebeurt?	11.48
444	Het betekent iets, zeker economisch gezien want Nederland is minder afhankelijk van Duitsland dan het was maar toch nog heel afhankelijk, het is de grootste handelspartner.	23.63
445	Dus altijd als de Duitse economie niet sterk is gisteren was het volgens mij weer Mercedes die aangekondigde duizenden mensen te ontslaan dan treft het natuurlijk uiteindelijk ook Nederland.	59.89
446	En inderdaad, dat het een sterke Dat Duitsland samen met Frankrijk de motor is van Europa, dat is in het belang van Nederland.	6.97
447	En uiteindelijk gaat het daarom dat wij waarschijnlijk met z'n allen een defensiemacht moeten opbouwen en dat we een heel sterk Europa moeten hebben.	5.66
448	Trouwens ook tegenover China en Amerika als het om handel gaat.	5.13
450	Als we een handelsoorlog hebben worden ook onze producten hier die wij importeren, duurder.	22.66
456	Maar wat jij voorstelt en wat wij allemaal voorstellen hier is ook in het belang van de kiezers van de AfD of welke andere politistische partij ook in Europa.	4.2
458	Wij leven in verdeelde Wij leven in verdeelde samenlevingen en om een mandaat te krijgen voor die geopolitieke en internationale rol die we nodig hebben, is migratie belangrijk.	8.3
460	Je hebt wel leiderschap nodig en dat is wat er ontbreekt.	4.72
461	Maar bijvoorbeeld de AfD zegt heel duidelijk: We hebben migratie nodig.	62.48
463	Maar voor mensen die nu weinig geld hebben, is het armoedeprobleem niet opgelost.	24.13
466	Trump wil een vrede afdwingen die door Europese troepen gehandhaafd zou moeten worden.	31.08
467	De Kamer debatteerde deze week over de vraag of ons land troepen zou moeten leveren aan zo'n vredesmacht in Oekraïne.	71.1
468	Als Poetin hier niet gestopt wordt, zijn andere Europese landen vervolgens aan de beurt.	6.28
472	Wat mij betreft krijgen dit kabinet alle ruimte om te verkennen wat nodig is en dan terug te komen naar de Kamer voor een breed mandaat, en dat hoeft niet unaniem te zijn.	6.12
473	Als wij dan zien dat die missie zin heeft dan sluit ik niet uit dat wij, als het gaat om andere bijdragen dan militairen op de grond, dat we daar positief naar kijken.	5.34
474	Als het kabinet uiteindelijk voorstelt om Nederlandse militairen te laten deelnemen aan zo'n vredesmissie blaast de heer Wilders dan het kabinet op?	68.63
476	Dit is goed nieuws voor Oekraïne, voor Europa en voor Nederland.	5.63
477	Daar staat een meneer met een hele grote mond die uiteindelijk helemaal niks voor elkaar krijgt.	4.14
478	Dus, kabinet, doe wat nodig is voor onze veiligheid en voor de Oekraïners.	6.16
479	Ja, Rob Jetten zegt: prima, Wilders doet niet meer mee en kabinet, ga gewoon je gang.	26.19
480	Is het denkbaar dat Nederland troepen levert aan Oekraïne zonder dat Wilders dat steunt?	71.74
482	We hebben op dit moment te maken met het begin van een vredesonderhandeling waarbij Poetin en Trump eigenlijk Zelensky niet eens toelaten!	28.35
483	Nou, geloof mij, er kan geen enkele vorm van een stabiele vrede ontstaan als Oekraïne daar zelf niet aan tafel zit.	6.39
485	Ik denk dat Rob de Wijk daar iets heel duidelijks over zei.	4.84
486	En dat is: Het belang van Europa is de afgelopen 50 jaar enorm afgenomen.	46.96
487	Vlak na de Tweede Wereldoorlog was Europa een kwart van de wereldbevolking.	85.42
489	40 jaar geleden kwam meer dan 30% van de economische output uit Europa.	39.7
491	We hebben onze legers enorm ingekrompen na de val van de Muur.	9.14
492	Wij zijn politiek, op wereldtoneel, heel veel minder relevant geworden.	14.03
494	Want opeens wordt er over Europa besloten net als Europa vroeger over andere continenten besloot zonder Europese landen aan tafel en zelfs zonder Oekraïne aan tafel.	50.48
496	Trump zegt: Ik ga het niet doen, in Oekraïne, dat moeten jullie doen.	35.56
499	Dat hebben wij Amerika vaak horen zeggen en dan hebben ze ook nog een punt.	4.29
500	We hebben de NAVO, waarin Europa landen de afgelopen 20 jaar veel minder hun best gedaan hebben dan de Amerikanen.	88.1
505	Ik zou zeggen, eerst kijken of er iets van een duurzame vrede komt.	4.36
507	Let op, Poetin heeft al gezegd dat hij geen NAVO-troepen in Oekraïne wil hebben.	61.61
508	Vanuit zijn oogpunt natuurlijk ook een eis die begrijpelijk is.	4.12
509	En dan kijk je of Nederland daar enige bijdrage aan kan leveren.	6.56
510	En dan moet dat ook nog voor Nederland uitvoerbaar zijn.	6.09
512	Maar stel dat dat allemaal zo valt Maar dat is een 'stel dat' Maar is het denkbaar dat wij daar troepen leveren terwijl de grootste partij van ons land niet meedoet?	6.32
513	Hij gaf in dat debat al aan dat hij zich wel andere vormen kon voorstellen.	6.94
514	Hij gaf ook aan dat hij de steun aan Oekraïne ging voortzetten.	24.48
515	Dus ik neem aan dat ook daar verder over gesproken kan worden in het kabinet.	4.15
516	En ik ga er ook vanuit dat het kabinet waarin ministers van NSC zitten, maar van de PVV samen met een voorstel kan komen.	9.1
519	Of misschien ligt de oplossing op een andere manier.	4.39
520	Hij noemde in het debat bijvoorbeeld dat daar Nederlandse vliegtuigen aan de grens zouden zitten.	41.42
523	Maar ik ga er wel van uit dat we een poging gaan doen als het leger ingezet wordt om daar niet met 76 Kamerleden toe te beslissen.	10.18
524	Het zou echt belangrijk zijn dat daar een brede steun in de samenleving voor is.	5.2
525	En dat je ook kijkt wat het belang is voor Nederland uiteindelijk.	4.9
526	Want het belang van een veilige Unie als die landen een voor een aangevallen zouden worden is ook heel erg groot voor ons.	18.04
527	Want wat heeft het met u gedaan, wat er de laatste weken is gebeurd?	6.81
530	Dat betekent dat Europa een echte wake-up call gehad heeft.	5.04
531	die ze eigenlijk acht jaar geleden toen Trump voor het eerst gekozen werd, al hadden moeten hebben.	21.8
532	En ook toen Poetin Georgië aanviel en daarna de Krim innam.	19.68
533	En wij hebben al die tijd net gedaan alsof het allemaal vanzelf voorbij zou gaan.	3.65
534	Sterker nog, wij hebben niet beseft dat ons gewicht in de wereld enorm aan het afnemen is.	5.05
537	De wereldorde die gebaseerd is op internationale instellingen, op afspraken, allianties dat wordt gewoon een wereld die bestuurd wordt, dat is het nu al, door sterke mannen.	3.76
539	We gaan naar een totaal andere manier van politiek bedrijven.	5.52
543	Denkt u dat Poetin alleen die landen eromheen zoals Finland, Estland, Letland, Litouwen, Oekraïne wil hebben?	26.65
551	Vlak boven Zuid-Ossetie ligt Tsjetsjenië dat is ook twee keer aan puin geschoten.	71.77
556	Kijk, in de ogen van Rusland waren Oekraïne, Estland, Letland en Litouwen en natuurlijk ook een stukje van Finland ooit onderdeel van het Russische rijk.	40.4
558	Maar wij zullen een duidelijk signaal moeten geven: Estland, Letland en Litouwen zijn onderdeel van de NAVO en van de Europese Unie.	18.05
560	Het zijn ook relatief kleine landen met twee miljoen inwoners.	12.16
564	En kijk, die zijn ook al aangevallen met cyberaanvallen.	36.81
567	U heeft samen met de Russische dissident Kara-Murza een rapport geschreven over Poetin, al lang geleden.	20.27
573	De conclusie was dat Poetin illegaal de Russische grondwet veranderd heeft.	76.07
574	Want de Russische grondwet mag je maar artikel voor artikel veranderen en dan moet je het in een referendum voorleggen.	40.67
576	Waaronder was dat hij weer opnieuw president mocht worden.	6.27
579	En toen zei hij: de oude termijnen tellen niet mee en zo mag hij het nog weer twaalf jaar blijven.	4.7
583	De conclusie daaruit is dat hij niet meer tot president gekozen had mogen worden.	15.93
587	En die juridische analyse was ook die van het Russische Hoogerrechtshof dat trouwens ophield samen te werken na de inval.	38.81
588	En dat rapport is een jaar geleden aangenomen in de parlementaire assemblee van de Raad van Europa.	7.06
589	Ook een van die instellingen waar u het net over had.	4.64
592	Toen ze de Krim binnenvielen, heb ik een amendement ingediend waarin ik zei: Nu moet Rusland het stemrecht ontnomen worden.	15.02
595	Dat was het enige instelling die ze moesten verlaten na de Krim.	15.78
596	Wij hebben nooit een consequentie getrokken uit alle oorlogen die Poetin begonnen is.	13.81
597	Ik bedoel, die oorlog tegen Georgië waaar Stan Stanstorimans omkwam met een bom.	27.03
598	Ja, die is Wij hebben het gewoon laten gebeuren en dachten: Dit is ver van ons bedshow en hij gaat niet verder.	3.5
599	Dat weten we van de geschiedenis, dat kun je niet laten gebeuren.Op Nee.	3.64
601	De discussie over een Europees leger laaide deze week weer op.	20.67
604	Maar nu denk ik, als Amerika zich terugtrekt dan moeten we het daar misschien toch over hebben.	5.12
606	In uw verkiezingsprogramma was u tegen een Europees leger.	7.36
613	In de Tweede Wereldoorlog hebben landen prima samengewekt.	89.74
616	Het eerste probleem is dat je als Nederlands parlement over het uitzenden van troepen gaat.	15.09
617	Als je een Europees leger hebt, zou dat betekenen dat een Europees parlement of Europese Commissie gaat over de uitzending van Nederlandse troepen.	28.85
618	Het tweede is, iedereen denkt dat Europa of de NAVO een eenheid is.	10.16
619	Nou, president Macron staat natuurlijk aan de kant van Zelenski.	18.84
620	Maar Viktor Orban, Hongarije, heeft toch echt meer met Rusland.	44.49
623	Sterker nog, de Europese Unie heeft tot ongeveer 15 jaar geleden de West-Europese Unie gehad.	14.86
625	En die is in tientallen jaren nooit van de grond gekomen.	4.46
626	Maar moet dan de NAVO het doen of een alliantie maken van Europese landen die er hetzelfde in zitten?	43.67
630	Ja, we hebben gezien dat Amerika zegt: Zoek het uit.	16.09
631	Dat is een van de gevaarlijkste dingen die kan gebeuren.	7.53
632	In de Europese Unie hebben we ook een bijstandsverplichting zitten als een EU-lidstaat bedreigd wordt.	83.57
633	Maar het leger Kijk, op het moment dat je het leger Leger en belastingen zijn de twee grote dingen.	4.06
634	Als je die door Brussel laat doen, dan heb je een Europese superstaat.	12.13
636	Nee, ik denk dat dat onwenselijk is en ik denk ook dat het niet hoeft.	4.56
637	Dat er wel heel goed samengewerkt moet worden door Europese landen is duidelijk.	5.27
638	Als je naar het Nederlandse leger kijkt De drie Nederlandse brigades zijn ook geïntegreerd in drie Duitse divisies.	9.15
640	Ja, we beschermen ons Nederlands Benelux-luchtruim met de Belgen.	72.16
641	Dus daar staan of Nederlandse of Belgische F-35's klaar En met dat soort samenwerkingen zullen we het moeten doen?	24.38
642	Misschien zal dat nog geïntensiveerd moeten worden met andere Europese landen, dat sluit ik ook helemaal niet uit.	4.17
644	Want als andere landen gaan over de uitzending van Nederlandse militairen Dat wilt u echt niet?	23.25
647	We hadden beloofd ook te praten over bestaanszekerheid.	7.22
648	Dat heeft u deze week op de agenda proberen te zetten.	5.91
652	Nou, dat is een goede vraag voor mensen met een hoog inkomen.	5.79
653	Maar de meeste mensen met een minder hoog inkomen weten donders goed dat de prijs van energie door het dak is gegaan.	84.16
654	Niet alleen in Duitsland, maar ook Ik zie dat hij hoog is.	4.38
661	Is dat het grootste probleem als het gaat om bestaanszekerheid?	11.59
663	Toevallig had een grote krant daar de kop van gemaakt.	6.86
666	Meer dan 60 cent per kuub is alleen al de belasting.	23.91
668	Je betaalt vooral belasting, niet eens zoveel voor het gas.	33.76
670	Dus het Nederlandse gas is in onze omliggende landen veel goedkoper dan in Nederland, om een voorbeeld te noemen.	77.45
671	En dan hadden wij spotjes op televisie van Rob Jetten van: Zet de thermostaat op 19.	9.17
674	Bestaanszekerheid houdt in dat je verwarming kunt betalen dat je boodschappen kunt betalen, dat je een woning kunt vinden.	90.97
677	Daar is op ons initiatief 7,5 miljard voor uitgetrokken in het hoofdlijnenakkoord.	14.83
678	30 procent van de nieuwe woningen moet sociale huur zijn en er moeten 100.000 per jaar gebouwd worden.	85.64
681	Als het over bestaanszekerheid gaat, waar denkt u dan aan?	7.37
683	Ik hoor jullie al een beetje praten en ik dacht: Hoe zal het in Nederland gaan?	3.88
687	Want als ik elke dag moet opstaan met de nieuwe zorg van: Hoe gaan wij het redden in het huishouden?	6.07
689	Dan kijk ik naar de jongeren, dan maak ik me wel grote zorgen.	3.89
692	Een van de Een van de grote zorgen is dat inderdaad, ja.	7.56
695	Omdat de isolering bij mij thuis, gewoon de woning zelf, zo oud is dat ik kan wel gaan lopen stoken, maar het wordt niet warmer.	15.86
698	Ja, bestaanszekerheid Ik ben langdurig in de Ziektewet gegooid.	5.92
701	Natuurlijk wel dankbaar dat dit in Nederland bestaat.	4.98
702	Dat wij een inkomen krijgen, waardoor wij onszelf kunnen redden.	43.53
705	Je geeft aan dat wij, tenminste wat ik in de wandelgangen heb gehoord dat het beter zal gaan hier in Nederland.	3.77
707	Ik wil dat niet zien in grafieken of statistieken, maar Ik ben statisticus, heel goed dat u dat zegt.	3.74
708	Wij zijn in Nederland een duur eiland in Europa geworden.	22.87
709	Dus de minimumlonen en de uitkeringen in vergelijking met onze omliggende landen, zijn hoger.	11.97
712	Ik heb hier voorbeelden van potjes appelmoes die bij de Nederlandse Albert Heijn twee keer zo duur zijn als bij de Belgische Albert Heijn.	26.4
714	Als je naar een Duitse drogisterij gaat zijn de spullen 60 procent goedkoper, in een aantal gevallen.	81.97
716	Ja, wij kunnen in Nederland In Italië zijn hypotheken veel goedkoper.	84.58
717	Dus wij kunnen ervoor zorgen dat markten beter gaan werken.	4.84
718	Dat betekent dat je parallel imports toestaat en dat je ervoor zorgt dat goederen goedkoper geïmporteerd kunnen worden.	31.31
721	Dat moet bij de kinderopvang, maar ook bij de dierenartsen waar je soms helemaal afgeknepen wordt.	6.37
722	En de belastingen die je heft moet je niet op de noodzakelijke goederen heffen maar op de dingen die je kunt vermijden.	4.26
725	We zijn wel akkoord met een hogere vliegbelasting maar we willen liever de belasting op gas verlagen.	45.23
729	Ja, als je moet kijken, belast je En gas wordt belast, maar de kerosine in het vliegtuig niet, dus dat zouden we andersom doen.	69.7
730	U gaat een heel pakket inbrengen bij de voorjaarsnota.	6.63
731	Ja, maar in Nederland zijn we Een grafiekje, toch maar even.	8.53
732	De afgelopen vijf jaar zijn we 5 procent duurder geworden dan omliggende landen.	87.56
733	Als we de 5 procent zouden kunnen terugdraaien zou dat 25 miljard koopkracht schelen.	29.31
738	Dat zegt ook Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank.	17.3
745	Wilt u meepraten over Nederlandse soldaten in Oekraïne bijvoorbeeld?	11.16