Een Vandaag 🇳🇱

_id	66fad91c8dd99cd0cb425b47
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-11/eenvandaag_5373/afspelen
datetime	2024-09-30 16:30:00
description	Contactgegevens politiemedewerkers gehackt: agenten bang voor doxing * Het gaat niet goed de Europese batterij-industrie en dat is een probleem * 'Goed dat er debat komt over gevaar van elektronica uit landen als China' * Klimaatverandering heeft ook gevolgen voor Aruba, Bonaire en Curaçao

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Politieagenten maken zich grote zorgen.	0.01
2	Naast namen, mailadressen en functies blijken er nu ook privételefoonnummers gehackt te zijn.	0.05
5	Alleen, antwoord geven op de belangrijkste vragen lukt nog niet.	0.02
6	Namelijk: Wie zit er achter deze hack en waar worden deze gegevens voor gebruikt?	0.01
7	Er zijn duizenden collega's bij de politie die bewust niet op social media zitten waarvan de omgeving misschien wel niet weet dat ze bij de politie werken, bewust.	99.95
8	En ook die gegevens zijn allemaal naar buiten gegaan, begrepen wij.	0.02
10	Het raakt niet alleen de collega's en hun families maar ook echt onze rechtsstaat.	0.04
11	Ongeloof, verbazing en onrust vandaag bij de Nationale Politie.	0.01
12	Dit naar aanleiding van een Kamerbrief die Justitie-minister Van Weel afgelopen vrijdag naar de Tweede Kamer stuurt.	0.01
13	De brief bericht over een datalek binnen de politieorganisatie waarbij namen en e-mailgegevens van alle 62.000 politiemedewerkers op straat zijn beland.	99.98
15	Als deze informatie in verkeerde handen komt dan kunnen activisten, criminelen of misschien wel zelfs buitenlandse inlichtingendiensten in beeld brengen wie er voor de politie werkt maar ook van welke groepen ze lid zijn.	1.42
16	Zoals de collega's van de recherche die onder nummer werken waarvan niet uit mag lekken dat ze aan bepaalde onderzoeken werken.	0.02
17	Maar ook de collega's die in het buitenland onderzoek doen naar oorlogsmisdaden.	0.03
18	Je wil niet dat dat soort gegevens buiten de politie komen.	0.01
19	Koen Simmers is naast politieagent ook hoofdbestuurder bij de Nationale Politiebond.	0.01
20	Ook bij de bond is de onrust over het datalek groot.	0.03
22	Wan de politie heeft natuurlijk toch een hoop geheim te houden.	0.01
23	Want de politie heeft natuurlijk toch een hoop geheim te houden.	0.01
25	Ja, het is natuurlijk opmerkelijk dat de gegevens van bijna alle politiemensen nu op straat liggen.	0.24
26	Er wordt nog onderzocht hoe dat kan maar dat dit niet mag gebeuren, dat is duidelijk.	0.22
27	En wij roepen dan ook het kabinet en de politietop op om echt onderzoek te doen naar welke systemen we gebruiken en of die wel veilig zijn.	0.01
28	Bart Schermer is hoogleraar privacy en cybercrime verbonden aan de Universiteit Leiden.	0.02
29	Hij begrijpt de zorgen binnen de politieorganisatie maar al te goed.	0.01
30	De politie heeft heel gevoelige gegevens niet alleen van medewerkers, maar ook van burgers.	37.4
31	Dus dat is de laatste organisatie waarvan je hoopt dat dat gebeurt.	38.41
32	Als het gaat om de gegevens van medewerkers, dus van agenten dan weet de buitenwereld wie een politieagent is.	0.04
33	En dat is normaliter geen probleem maar voor bepaalde categorieën politieagenten kan dat wel degelijk een probleem zijn.	0.01
34	Een van de zorgen binnen de politieorganisatie is dat met de gehackte informatie gericht kan worden gezocht naar bijvoorbeeld specifieke rechercheurs, die betrokken zijn bij geheime operaties.	0.02
36	Ja, doxing is eigenlijk dat de persoonsgegevens van mensen bekend worden gemaakt online.	0.01
37	En denk dan vooral aan naam, adres, woonplaats en contactgegevens.	0.02
38	En bij een datalek van de politie zou dat bijvoorbeeld zijn: We weten wie die politieagenten zijn, omdat we die namen hebben.	0.09
39	Daar gaan we dan bijvoorbeeld het adres bij zoeken en dan weten we waar een politieagent woont.	26.32
40	Hoe heftig en hoe ver dit kan gaan, ondervindt Koen Simmers zelf een aantal jaar geleden.	0.01
41	Helaas heb ik, en net als heel veel andere collega's overigens te maken gehad met doxing en bedreigingen echt thuis aan de deur gekregen.	24.62
42	Soms worden er maatregelen genomen dat je wordt beveiligd of moet verhuizen.	0.02
43	Ik hoop niet dat dit lek als effect heeft dat het bij meer collega's plaats gaat vinden.	0.01
45	Daarom moeten politiemensen ook zo goed beveiligd zijn, ook digitaal.	0.01
46	Ja, want wat voor effect heeft dat bij u gehad dan?	0.01
49	Ik heb meer dan een jaar lang bijna geen woord gevoerd omdat die dreiging op mij toenam.	0.68
50	En ik wil niet dat dat bij nieuwe of andere collega's ook gaat plaatsvinden.	0.01
53	En wat is er nodig om een hack als deze in de toekomst te voorkomen?	0.01
54	Ik denk, het eerste wat de politie moet doen is intern nog even kijken wat nou de grondoorzaak is geweest de 'root cause' van dit lek.	0.02
55	En aan de hand daarvan misschien de beveiligingsmaatregelen aanscherpen.	0.01
56	Voor de mensen van wie de gegevens zijn gelekt, hier dus de agenten die kunnen daar niet zo heel veel meer aan doen.	0.02
57	Alert blijven en kijken of er geen gekke dingen worden gedaan online of gezegd.	0.01
59	Maar volgens Koen Simmers gaan de gevolgen veel verder.	0.08
60	Volgens hem kunnen kwaadwillenden op basis van de informatie die nu op straat ligt anonieme rechercheteams vinden en ontmaskeren.	0.78
61	Wij krijgen als politiebond best wel wat reacties met name van mensen die onder een nummer werken.	0.01
62	Die vragen zich af: Wat heeft het voor zin om nog onder nummer te werken als mijn gegevens toch op straat liggen?	0.02
64	Onder nummer werken moet Dat zijn verschillende afdelingen Bijvoorbeeld een rechercheafdeling die de wat zwaardere criminaliteit onderzoekt en waar het niet de bedoeling is dat verdachten en advocaten weten wie de collega is en wie zich met dat onderzoek bezighoudt.	19.9
67	En door deze hack zou je al die collega's bij elkaar kunnen brengen tot een select groepje.	0.01
68	En dan heb je gewoon in beeld in Nederland wie er onder nummer werkt.	0.08
69	De verbazing blijft groot, niet in de laatste plaats omdat de Nationale Politie beschikt over veel en zeer gevoelige informatie.	0.02
71	Het is opmerkelijk dat er in één klap meer dan 60.000 gegevens van politiemensen in Nederland op straat liggen.	99.84
73	Je zou verwachten dat als er zo'n hack is, een deel weg is.	0.01
77	En wat gaat er gebeuren om de gevolgen zo veel mogelijk te beperken?	0.01
78	We vroegen het de hoofdcommissaris van de politie: korpschef Janny Knol.	0.01
81	We hebben ook sinds afgelopen week geprobeerd de collega's zo veel mogelijk te vertellen wat er aan de hand is.	46.6
82	De hack betreft de Microsoft Outlook-adresgegevens zeg maar de visitekaartjes van álle politiemensen.	99.99
83	Wat daar voor informatie in staat, dat verschilt per persoon.	0.65
84	Dan moet u denken aan namen, telefoonnummers, e-mailadressen.	0.01
86	Wat we nu ook zien en horen is dat het voor een groot deel gaat over de bedrijfsgegevens van de collega's.	0.03
87	En we krijgen nu ook signalen dat het in sommige gevallen zo zou kunnen zijn dat daar privételefoonnummers tussen staan.	0.02
88	Dus dat vraagt extra aandacht en nog meer zorg om te kijken: Is dat ook zo?	0.01
89	En als dat zo is, wat betekent dat dan voor de opvolging?	0.01
90	De data liggen nog niet op straat, maar zijn in handen van een onbekende hacker en die zou ze kunnen aanbieden of verkopen aan derden.	0.26
92	Want wat we direct gedaan hebben, is het dichten van het lek zorgen dat we zo veel mogelijk gaan voorkomen dat er nog meer op straat komt te liggen.	0.01
93	En aan de andere kant zijn we ook meteen aan het monitoren onder andere op het dark web, of er signalen binnenkomen dat deze informatie aangeboden wordt.	0.01
94	De vakbond en ook wetenschappers zeggen nu al: 'Dit is zo serieus.	0.03
95	Dit moet door een onafhankelijke partij onderzocht worden hoe dat heeft kunnen gebeuren en waar het lek zat.'	0.01
98	Dit is echt het moment waarin ik bezig ben om te kijken: Welke data zijn er weg?	0.01
100	Want dat is mijn topprioriteit, de veiligheid van mijn mensen.	0.01
101	Dat doen wij met onze specialisten met onze ondersteuning vanuit het Cyber Operation Centre dat doen we met de THTC, Team High Tech Crime.	0.01
102	En de specialisten die daar kennis van hebben in- en extern, die daarbij kunnen helpen die zetten we in op deze prioriteit.	0.01
103	En daarna komt wat mij betreft de stap om te kijken: Hee, wat is hier aan de hand en wie kan daar het beste een oordeel over vellen?	0.01
107	Dat gaat soms om algehele zorg, van 'jeej, wat betekent dit?'	0.01
108	tot soms ook een hele technische vraag, van: Hoe kan ik zien wat er op mijn visitekaartje staat?	0.01
109	Want die visitekaartjes, die bedrijfsaccounts die zijn gehackt, dus daar helpen we mensen mee.	1.37
110	Maar het voelt natuurlijk voor een politieorganisatie kwetsbaar.	0.01
113	Als u mij dit vorige week had gevraagd, dan had ik gezegd: Ik denk niet dat ons dat overkomt.	0.01
114	Want wij zijn bezig, wij hebben een heel goed securitysysteem wij trainen onze mensen.	10.13
116	Dus wij zijn voortdurend bezig met die cyber- en securitykant.	0.01
117	En dan tóch is het zo dat het ons als organisatie overkomt.	0.01
119	Heeft u vragen over dit verhaal, stel die dan via eenvandaag.nl/chat.	0.01
120	Scholen op Curaçao gaan ook deze week eerder dicht vanwege de aanhoudende hitte.	99.53
122	Ja, met een gevoelstemperatuur van zo'n 40 graden is het zelfs voor Curaçaoënaars té warm op het eiland.	99.97
123	Daarom geldt daar sinds twee weken een tropenrooster.	0.01
125	Want op veel scholen zijn er geen of te weinig airco's en dat maakt lesgeven en les volgen nu lastig.	95.37
128	Maar helaas hebben we niet de fondsen ervoor zodat alle lokalen een airco kunnen krijgen.	0.02
129	Ook op andere plekken in het Caribisch gebied kun je niet om klimaatverandering heen.	98.2
130	Reden voor inwoners van Bonaire om samen met Greenpeace naar de rechter te stappen.	56.46
131	Als bijzondere gemeente van Nederland wil het eiland dat de Nederlandse staat meer doet om Bonaire te beschermen tegen klimaatverandering.	0.29
134	Volgens haar is er op dit moment sprake van rechtsongelijkheid.	0.01
135	Bonaire is een Nederlandse gemeente, maar heeft niet dezelfde bescherming tegen zeespiegelstijging als bijvoorbeeld Texel of Monnickendam.	1.58
136	Terwijl uit onderzoek blijkt dat Bonaire hard geraakt dreigt te worden door de gevolgen van klimaatverandering.	99.99
137	Een deel van het eiland kan door de zeespiegelstijging verdwijnen in zee en koraalriffen kunnen verdwijnen, terwijl die het eiland juist beschermen tegen overstromingen.	99.99
138	En hoe zit dat in de rest van het Caribisch deel van het Koninkrijk?	0.01
139	Het KNMI zegt dat de Caribische eilanden gevoelig zijn voor klimaatverandering.	99.99
140	Al zit er een verschil tussen de Bovenwindse en de Benedenwindse Eilanden.	0.03
141	Wat je voor de Benedenwindse Eilanden vooral ziet dus Aruba, Bonaire en Curaçao is dat zeespiegelstijging daar echt een groot probleem is want die eilanden liggen ook een stuk lager.	34.99
142	Voor de Bovenwindse Eilanden, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten is echt het grootste probleem die orkanen.	99.41
143	Zij liggen daar midden in de grote snelweg van orkanen.	0.02
144	En als die orkanen sterker worden kan de impact op die eilanden ook groter worden.	0.01
145	En welke schade dat met zich mee kan brengen, zagen we in 2017.	0.12
146	Sint Maarten werd toen zwaar getroffen door orkaan Irma.	6.66
147	Het is toch wel wat zwaarder dan we hadden gedacht.	0.01
148	Je zit in Nederland, je ziet de beelden je weet dat het supererg is, maar pas als je aankomt dan raakt het je pas echt.	0.68
149	En dat die extremen steeds vaker voorkomen, zie je ook op Curaçao.	0.02
150	Dat eiland werd een paar maanden geleden nog getroffen door hevige regenval en modderstromen.	0.04
151	Van het paradijselijke strand uit de toeristenfolders is nog maar weinig over.	0.04
152	Na de hevige regen stortte het water ongecontroleerd uit de bergen naar beneden en liet hier zijn sporen na.	0.42
153	Na de overstromingen is er veel kritiek op het onderhoud van het verouderde waterdamsysteem op Curaçao.	3.52
156	En er moet meer gebeuren om de gevolgen van klimaatverandering beheersbaar te houden.	0.01
157	Er zijn twee dingen die we kunnen doen en ook twee dingen die we moeten doen.	0.01
158	Het eerste is zo snel mogelijk de uitstoot terugbrengen naar nul.	0.02
159	Want hoe minder CO2 er in de lucht terechtkomt hoe minder groot dat effect van klimaatverandering zal zijn.	99.99
160	En ten tweede kunnen de eilanden adaptatiemaatregelen treffen om zich te wapenen tegen deze stormen, tegen zeespiegelstijging.	0.03
162	Maar de meeste daarvan moeten wel nog worden uitgevoerd.	0.01
164	De Europese Unie wil de strijd met China aangaan als het gaat om grondstoffen voor batterijen.	99.92
165	Die moeten we namelijk zelf gaan mijnen en produceren.	0.01
167	Het bedrijf Northvolt maakte daar batterijen voor elektrische auto's.	0.03
169	Het bedrijf moest een kwart van haar personeel ontslaan.	0.01
171	Ja, dit is de machine waarmee wij anodemateriaal maken.	0.02
173	In principe moet je hiermee verder dan 1000 kilometer kunnen rijden.	0.01
174	Maar als je het ook op grote schaal wil produceren is er eigenlijk geen ruimte in Nederland.	0.02
175	Batterijen, ze zitten echt overal in en beginnen steeds meer onmisbaar te worden.	0.04
176	Of het nu gaat om onze telefoon, tablet, laptop of elektrische auto we worden steeds afhankelijker van de batterij.	10.27
177	Maar het gros van deze batterijen komt uit China en Europa komt niet eens in de buurt van wat de Chinezen produceren.	99.99
178	We lopen achter op onze eigen planning en op onze concurrenten.	1.51
179	Als China de kraan dichtdraait wat betreft batterijen ja, dan hebben we een groot probleem.	0.01
180	Het gaat niet goed met de Europese batterijensector en dat terwijl de ambities niet eens zo hoog zijn.	0.06
181	Europa wil simpelweg niet afhankelijk zijn van China waar het gaat om de productie van batterijen en in ieder geval een eigen volwaardige industrie opbouwen.	0.02
183	Europa heeft op dit moment geen noemenswaardige batterijproductie.	99.87
184	En de productie die er wél zit zit ook bij Koreaanse partijen bijvoorbeeld.	0.04
186	Maar als je het puur hebt over Europese batterijproductie van Europese partijen, dan stelt dat op dit moment helaas nog niks voor.	0.74
187	Jeff Amrish Ritoe is deskundige op het gebied van strategische grondstoffen.	0.01
188	Hij ziet de achterstand van Europa steeds verder oplopen.	0.01
190	En mijn boodschap, ook naar beleidsmakers, is: Als je niet snel een methode vindt om samen op te treden en samen aan die kar te trekken, dan ga je die achterlichten op een gegeven moment niet meer zien.	0.02
192	Je hebt grondstoffen nodig, kennis, fabrieken, equipment.	0.02
193	En nu, eigenlijk alles ook daar ben je afhankelijk van China.	0.16
194	Dus om dat allemaal zelf op te zetten, dat kost tientallen jaren.	0.02
198	Hoogleraar Marnix Wagemaker is samen met studenten van de TU Delft op zoek naar de batterij van de toekomst.	0.02
199	Wat je hier ziet, is een enorme diversiteit aan type batterijen.	0.02
200	Dus de huidige lithium-ion-batterij is maar één type batterij maar hier hebben we er heel veel die wellicht de batterij van de toekomst zouden kunnen worden.	0.01
201	Ik weet wel zeker dat de huidige batterij over 10, 20 jaar vervangen is door betere varianten met elementen die wel voorradig zijn, bijvoorbeeld in Europa.	0.2
202	Op dit moment is het gros van de batterijen dat uit China komt namelijk een lithium-ion-batterij.	1.06
203	En met nieuwe soorten batterijen valt volgens deskundigen dan ook de nodige winst te behalen.	0.24
207	Dus in batterijen kan dat zijn nieuwe chemie, nieuwe ingrediënten.	0.05
208	Om het heel concreet te maken: Als ik bezig ben met mijn groep in ons werk dan proberen we dus niet meer een kobalt in die batterij te krijgen.	0.01
209	Dus we kijken naar de elementen waar we wél grip op hebben en proberen daar goede batterijen van te maken.	0.01
210	De Nederlandse start-up LeydenJar heeft als alternatief ingrediënt silicium, ook wel bekend van zand.	99.93
212	Dit is koper, want je moet elektronen kunnen transporteren.	0.53
214	En daar leggen wij een laagje bovenop van puur silicium.	0.03
215	En dat is zó dun, dat is tien procent van de dikte van je haar.	99.29
216	En daarmee maken wij het mogelijk om heel veel energie in diezelfde batterij op te slaan.	0.11
218	En juist omdat het zo dun is, heeft u heel veel energie in die batterij.	18.73
219	En kan je er heel ver mee rijden straks met een auto.	0.01
222	En dat is dat je ook de energie er snel in kan krijgen en uit kan halen.	0.01
223	Dus straks in elektrische auto's hoef je maar zes minuten te wachten en dan is je hele batterij vol.	98.78
224	Maar voordat het zover is, moeten er nog veel barrières geslecht worden.	0.01
226	De Chinese overheid stimuleert ondernemers op meerdere manieren om de batterijproductie op te schalen.	99.91
228	Je krijgt subsidies voor het opstarten van een bedrijf en voor het aankopen van machines.	0.01
229	Dus op vele manieren weet die Chinese overheid zo'n batterijproducent te stimuleren.	0.03
230	En als je dat afzet of vergelijkt met het systeem in Europa dan is dat niet helemaal in balans.	0.01
231	China is zo ver gekomen omdat ze er oneindig veel geld in gepompt hebben.	0.03
232	En ik denk dat dat heel belangrijk is in zo'n belangrijke markt dat je de goede dingen heel sterk stimuleert en ondersteunt.	0.01
234	Deze productielijn, die onbemand kan draaien, is een prototype.	0.01
235	Over twee jaar hopen ze er vier te hebben draaien om daarna de eerste miljoen laptops van batterijen te kunnen voorzien.	0.01
240	En die hebben daar heel veel expertise mee opgebouwd.	0.01
241	En nu merken we toch een beetje in Europa dat we daar erg afhankelijk van zijn.	0.01
243	Dat moeten we ook in Europa kunnen dus daar zijn we ook mee bezig.	0.82
245	Er is één grote uitdaging waar Europa niet zo goed in is.	0.01
247	En wat we in Europa vaak doen is: Als het binnen vier jaar niet lukt, laten we maar wat anders proberen.	0.19
250	Wij gaan niet direct de concurrentie aan want we zijn de enige ter wereld die het op deze manier kunnen.	0.01
251	Sterker nog, ons product past ook bij die Chinese batterijfabrikant en zal daar ook zeker in gebruikt worden.	0.04
252	Het liefst hebben we dat ons product ook door Europese batterijfabrikanten gebruikt kan worden.	0.01
253	Maar dan moeten die eerst daar klaar voor zijn en dus op dezelfde manier kunnen produceren als de Chinezen.	0.02
256	Om een idee te geven: In de eerste twee, drie jaar van een batterijfabriek gaat meer dan de helft van de batterijen de prullenbak in.	99.98
257	Dat is niet goed genoeg om te leveren aan een klant.	0.01
258	Dus we moeten geduld hebben, maar ook kijken hoe we bedrijven die een batterijproductiefaciliteit willen opzetten in Europa kunnen helpen om sneller op te schalen.	0.01
259	Accubelofte LeydenJar sluit niet uit dat ze na deze opstartfase Nederland moeten verlaten misschien zelfs buiten Europa moeten gaan kijken.	0.11
263	Dat wil niet zeggen dat je niet kan innoveren en de eerste machines mogelijk maakt, wat wij hier doen.	0.05
264	Maar als je ook op grote schaal wil produceren dan is er eigenlijk geen ruimte in Nederland.	0.04
267	Chinezen zijn nu eenmaal wereldkampioen in op grote schaal produceren.	99.99
269	Nederlandse start-ups hebben het dus moeilijk in de strijd tegen Chinese concurrenten.	92.92
272	Slimme Chinese apparaten zouden niet meer op belangrijke en kwetsbare plekken gebruikt mogen worden vindt de Tweede Kamer.	99.99
273	Want zo'n goedkope Chinese auto kan door de ingebouwde camera's ook gebruikt worden voor spionage.	99.99
274	Er is een ongelooflijk groot offensief spionageprogramma van de Chinezen tegen ons, tegen het Westen.	99.21
275	China voert een onzichtbare oorlog tegen het Westen.	99.97
277	Chinezen exporteren talloze elektronische producten.	99.99
278	Goede, veelal goedkope producten als auto's, modems, routers, camera's, telefoons en ga maar door.	0.03
279	Maar al deze producten vormen volgens Bart Groothuis ook een gevaar voor onze veiligheid.	13.96
280	De Chinezen hebben het grootste offensieve spionageprogramma uit de geschiedenis tegen ons ingezet.	99.99
284	Eigenlijk is nog steeds de bovenliggende gedachte: Als iets goedkoop is, dan gaan we daarvoor en dan kijken we niet veel verder.	0.01
285	Zo heeft de Nederlandse douane vrij recent scanapparatuur aangeschaft.	0.01
286	Zo heeft de Nederlandse douane vrij recent nieuwe scanapparatuur aangeschaft.	0.01
288	En dat zijn letterlijk onze ogen en oren van onze poorten.	0.01
290	En daar werd toen van gezegd: Die dingen staan los van het netwerk en er kan niemand van buitenaf meekijken.	0.02
294	Dus volgens mij zijn we veel te lang te naïef geweest.	0.01
295	En ik wil van het kabinet nu een doorlichting van: Waar zit dat soort software in?	0.04
298	D66 en het CDA hebben eind vorige week een debat aangevraagd over de toenemende gevaren uit China.	0.03
299	Ik wil weten van deze regering wat hun visie is op veiligheid en hoe zij daarnaar kijken, of zij wel genoeg urgentiebesef hebben en of er überhaupt wel een plan ligt of dat ze werken aan een plan om die kwetsbaarheden af te bouwen.	0.01
300	Bart Groothuis is Europarlementariër en specialist in cyberveiligheid.	0.01
301	Hij werkte eerder als chef cybersecurity op het ministerie van Defensie.	0.02
302	Al jaren waarschuwt hij voor het gevaar van producten die een online functie hebben.	0.01
304	Groothuis weet dat die door de Chinese inlichtingendiensten op afstand gebruikt worden als camera of microfoon.	0.08
305	Een auto was vroeger gewoon een stukje industrieel vernuft.	0.05
307	Dus de risico's en dreiging die uitgaan van zo'n auto voor spionage, of om uit te zetten op afstand, zijn groter geworden.	0.04
308	En zeker uit landen die het niet altijd goed met ons voorhebben.	0.01
310	Ze hebben tal van maatregelen genomen waar westerse landen volgens Groothuis een voorbeeld aan zouden kunnen nemen.	0.01
311	Wat de Chinezen nu zelf doen is zeggen van: Tesla en allerlei westerse producten zijn niet welkom op militaire installaties of bij Chinese ministeries.	95.41
312	Onze producten van Nokia en Ericsson zijn niet welkom in hun telecominfrastructuur.	0.02
314	Dan zijn jullie producten ook niet welkom op onze markt.	0.02
315	Zij zijn al aan het ontkoppelen van ons en het enige wat wij doen is dat spiegelen.	16.08
316	Daarmee toon je ook heel snel aan: Wat is economisch protectionisme en wat is echt nationale veiligheid?	0.01
317	Als je dan beseft dat zo'n 60% van onze elektrische apparaten uit China komt, dan hebben we nog wel een wereld te winnen.	99.97
320	Maar ik vind wel dat je dat veel beter moet gaan controleren.	0.01
321	Het zijn zeker niet alleen Chinese auto's en computers.	0.05
322	Het gaat ook om onderdelen van communicatieapparatuur softwarepakketten en apps als TikTok.	0.02
323	Al dit soort van producten zouden door de Chinese veiligheidsdiensten vanuit het moederland China gemanipuleerd kunnen worden.	37.43
324	En dat kan verstrekkende gevolgen hebben voor onze essentiële infrastructuur.	0.01
327	Dit is wel waardoor cyberaanvallen ook echt gevaarlijk kunnen worden.	0.02
328	Dat is niet iets wat alleen op een computer plaatsvindt.	0.02
329	Dat kan echt een effect hebben in het echte leven, bij een sluis op een vliegveld, bij een elektriciteitsinstallatie.	0.01
333	Nou, u moet wel beseffen dat China zich voorbereidt op een oorlog in Azië.	51.25
336	En dan worden al die afhankelijkheden tegen ons gebruikt.	0.02
339	Dat is beter en ook goedkoper dan het te doen na een crisis.	0.06
341	Vooral risico wegnemen in de betrekkingen met dat soort landen.	0.01
342	Dat betekent dat we heel goed kunnen handelen met China maar dat het wel gaat op basis van Dierlijke eiwitten zou prima kunnen, of paperclips.	0.47
343	Maar gaat het echt over computers of routers bijvoorbeeld in onze telecominfrastructuur, scanners in onze haven of luchthavens, dan moeten we extra oppassen.	0.01
346	Niet afhankelijk willen worden van dat soort landen.	0.01
347	Politiek Den Haag schudt langzaam de naïviteit van zich af.	0.01
348	Zo mogen telefoons niet meer mee de minsterraad in.	0.03
351	Zijn jullie ook niet wat naïef dat de telefoons hier ook meegaan de fractievergadering in?	0.01
352	Ja, ik moet heel eerlijk zeggen: In enkele vergaderingen gaan ze weg en zitten ze in koffertjes maar de fractievergadering zelf is het nog niet gebeurd.	0.02
355	De Tweede Kamer wil zo snel mogelijk van de minister weten wat de gevaren zijn van deze apparaten voor onze samenleving.	0.2
356	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	0.01