Een Vandaag 🇳🇱

_id	6705651dd5f1796125746fe5
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-11/eenvandaag_5382/afspelen
datetime	2024-10-08 16:30:00
description	Jongeren 'bepalen' zelf of ze ADHD hebben: drie op de tien doen aan zelfdiagnose * Debat Eerste Kamer: steun voor noodwet of spoedwet? * Minister ontkent inzet slimme software voor WIA-fouten, ondanks dat dit wel verteld is aan UWV-medewerkers * Misstanden bij kalverhouderij in Ierland

 

Statements

idx	statement	score
2	Een grote meerderheid van de jongeren kampt met mentale klachten als stress, onzekerheid en perfectionisme.	99.99
3	Blijkt uit onderzoek onder bijna 1500 jongeren uit het EenVandaag Opiniepanel, NPO3 en stichting MIND.	0.67
4	Was eerst de grootste boosdoener de coronacrisis ook nadat alle maatregelen werden opgeheven nemen de klachten niet af.	0.03
6	Ja, het zijn cijfers waar je toch telkens van schrikt.	0.02
8	Je ziet dat in de coronacrisis in 2021 '9 op de 10' jongeren last hadden van klachten.	99.98
10	Het aantal jongeren met klachten nam in de jaren erna licht af.	0.02
13	op 9 op de 10 jongeren vertellen dat ze dagelijks last hebben of hebben gehad, van vooral vaak stress of onzekerheid.	99.99
14	Maar ook regelmatig gaat het om faalangst, overprikkeling of lijden ze onder hun perfectionisme.	0.63
16	Ik zie dat er op twee vlakken zorgen ontstaan bij jongeren.	11.47
18	De meeste jongeren geven eerlijk toe hoge eisen te stellen aan zichzelf.	0.05
20	Ook op sociaal vlak en het moet allemaal betaald kunnen worden.	0.01
21	Als op een van deze punten iets niet helemaal goed gaat, verwijten ze dit vaak zichzelf.	0.33
24	Je kan geen huis vinden om je leven in te beginnen.	0.08
27	Het is een totaalpakket waardoor veel jongeren de jaren die voor ze liggen niet heel rooskleurig in zien.	0.03
28	'Angst en moedeloosheid over mijn toekomst, onze wereld.	0.01
29	Als bijna alle jongeren deze klachten hebben praten ze er dan makkelijk over met elkaar?	0.01
30	Jawel, het is in deze generatie duidelijk gebruikelijk om je gevoelens te delen.	28.27
31	Toch is er ook een flinke groep die er met niemand over kan praten: 22%.	0.03
32	Deze jongeren zijn bang anderen tot last zijn, de sfeer te bederven.	0.01
34	Misschien helpt het om te weten dat dus bijna alle jongeren de negatieve gevoelens herkennen.	0.06
35	Ervaar je zelf mentale problemen, of maak je je zorgen om iemand?	0.01
40	Sommige jongeren hebben het gevoel dat ze last hebben van een stoornis.	0.53
48	Rob is chaotisch, druk in zijn hoofd en kan zich moeilijk concentreren.	4.45
51	Dat komt vooral door de dingen die ik op sociale media zie.	0.01
52	Die ik doorstuur naar mijn zus en zij stuurt het door naar mij.	0.01
54	Mensen die een flesje water pakken, naar buiten gaan en geen flesje water meer vast hebben.	0.01
55	Dat ergens hebben neergelegd, dat gewoon vergeten zijn en dan een half uur bezig zijn met dat flesje water zoeken.	0.02
56	Op Social Media kom je ze regelmatig tegen: Jongeren die hun ervaringen delen over psychische stoornissen zoals ADHD of autisme.	0.01
57	Er worden onder andere lijstjes met de meest voorkomende symptomen gedeeld of tips hoe je er het beste mee om kunt gaan.	0.01
58	Veel jongeren die zich hierin herkennen diagnostiseren daardoor zichzelf.	0.02
60	Mijn moeder heeft het, mijn zusje, en ik herken deze filmpjes.	0.02
64	Want het lijkt wel alsof iedereen iedereen ADHD heeft.	0.06
65	Zelfs als je je leven goed voor elkaar hebt en de dingen gaan goed dan heb je toch nog ADHD.	0.07
67	Want doordat je denkt dat je iets hebt ga je daar ook in geloven.	0.01
72	En mensen realiseren zich niet dat heel veel symptomen kunnen komen door heel andere factoren.	0.09
78	Ze liep op jonge leeftijd vast op school en in haar sociale leven.	0.01
83	Sommige mensen hebben bij ADHD soms hier en daar dat ze druk zijn.	19.68
86	Inmiddels kan Xanthe er goed mee omgaan en is ze blij dat de diagnose ADHD werd gesteld.	0.01
87	Ik vond het wel fijn dat ik eindelijk begreep: daarom ben ik zo.	0.01
89	Xanthe vindt het geen goede ontwikkeling dat iedereen maar van alles over ADHD op social media post.	39.74
90	Het is moeilijk om te denken: ik ben anders dan anderen.	0.01
91	Ik vond het ook moeilijk toen ik aan het opgroeien was.	0.01
96	Omdat ze mij niet belemmerd heeft in mijn jeugd en huidige leven.	0.01
97	Omdat het mij niet belemmerd heeft in mijn jeugd en huidige leven.	0.01
99	Maar ik heb er niet zoveel last van dat het mij belemmert in mijn dagelijks leven.	0.01
100	Wat voor gevoel geeft het je om al die filmpjes te bekijken?	0.01
106	De keerzijde is dat je jezelf een beetje gaat labelen.	0.01
107	Ik denk zeker niet dat iedereen zich moet laten testen.	0.01
108	Dan slipt de geestelijke gezondheidszorg helemaal dicht.	0.19
111	En als je helemaal vastloopt in het leven, ga dan hulp zoeken.	0.01
112	Komt er ooit nog een moment dat je het voor jezelf helderder wilt hebben of het zeker wilt weten?	0.01
116	Als ik mijn autosleutels verlies, dan denk ik: o, typisch Rob.	0.01
119	ADHD, autisme, het zijn behoorlijk stevige psychische stoornissen.	0.51
120	Toch is Rob niet de enige die zelf concludeert zo'n stoornis te hebben.	0.28
122	Ja, in ons onderzoek denken 3 op de 10 jongeren dat ze een psychische stoornis hebben.	99.99
123	Zonder dat te laten checken door een arts of psychiater.	0.01
124	Ze lopen vaak tegen problemen aan die ze herkennen bij mensen uit hun omgeving of familie die wel een officiële diagnose hebben.	0.04
125	Dat klinkt misschien als een risico, zo'n zelfdiagnose.	0.01
126	Maar wat ik behoorlijk veel lees, is dat rust geeft: Rob stelde de diagnose niet alleen via zijn familie maar ook via filmpjes op sociale media.	0.01
127	Daar staan veel berichten en filmpjes over psychische klachten.	0.02
130	Behoorlijk wat jongeren zijn bekend met die filmpjes.	0.01
131	Toch ziet maar 14% de informatie op sociale media echt wel als nuttig.	99.76
132	En deze groep weet ook wel dat je wel moet blijven opletten.	0.01
133	De vrees is zeker, ook onder jongeren dat je je misschien makkelijk een aandoening laat aanpraten online.	0.01
134	Maar de andere kant is dus, dat als je er goed mee omgaat, het ook steun kan geven.	0.01
135	Wil je meer weten over zelfdiagnose dankzij sociale media bijvoorbeeld ADHD, luister dan de speciale podcast die we maakten.	0.1
137	Krijgt premier Schoof zijn asielplannen door de Eerste Kamer?	0.01
138	Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen probeert Schoof daar cruciale steun voor te vinden door onder andere de beladen asiel-noodwet.	0.01
139	Senatoren zijn kritisch, de SGP heeft de sleutel in handen.	0.02
142	Maar ik vind het te kort door de bocht om nu te zeggen: de noodwet kan niet.	0.01
143	Maar of hij hem dan gaat steunen, dat zegt-ie niet.	0.37
144	Een ding is zeker, de zetels van de SGP zijn cruciaal.	0.01
145	Doet u een oproep aan de heer Schalk om voor te stemmen?	0.01
155	De druk is hoog, maar daar is ochtends in alle vroegte nog niet veel van te merken als Peter Schalk fractievoorzitter van de SGP, aankomt in Den Haag.	0.04
159	Maar ik vind het altijd heerlijk om een wandelingetje te maken.	0.01
160	En bovendien is dit het mooiste stukje in Den Haag voor een politicus.	0.01
165	Het kabinet wil namelijk een noodwet om snel enkele asielmaatregelen te kunnen nemen.	0.02
166	Hierbij wordt het parlement tijdelijk buitenspel gezet.	0.01
175	38 zetels, daar draait het allemaal om wat betreft de noodwet.	0.81
176	In de Eerste Kamer heeft de coalitie namelijk maar 30 zetels.	0.03
177	Daar kunnen de rechtse FvD en JA21 bij worden opgeteld, samen goed voor 5.	0.01
178	De overige 3 zetels kunnen komen van OPNL, 50Plus en de SGP die er twee heeft.	0.02
181	Nou, ik ben daar eerlijk gezegd niet druk mee bezig.	0.01
184	Want als mensen macht hebben gaat het heel vaak fout.	0.01
185	Dus laten we niet met 'macht' spreken maar met 'gezag'.	0.01
190	In die motie staat eigenlijk dat de SGP de regering oproept om naast werken aan noodwetgeving tegelijkertijd te gaan werken aan een spoedwet.	0.03
191	Het belangrijkste is dat we het doel in het oog houden.	0.01
192	Het doel is om de asielinstroom zo snel mogelijk in te perken.	0.04
194	De SGP houdt de kaarten tegen de borst, noodwet of spoedwet.	0.06
196	Senator Rosenmoller zet de boel op scherp met ene motie of partijen wel of niet de optie noodwet steunen.	0.02
207	Dat het een urgente situatie is dat staat buiten kijf.	0.01
214	Als dat de oplossing is op dit moment, de snelste dan ben ik daar voor.	0.01
217	Is het kabinet aan het winen en dinen om uw steun binnen te halen?	0.01
221	Als dat zou gaan gebeuren als het kabinet me zou gaan benaderen dan zou ik dat niet met u gaan delen.	0.01
222	Zijn collega van OPNL, de vertegenwoordiger van regionale partijen en OOK een cruciale zetel, is iets loslippiger.	0.02
223	Absoluut heeft het grote aandacht of hij voor de noodwet stemmen.	0.03
224	Absoluut heeft het grote aandacht of wij voor de noodwet stemmen.	0.01
232	Het kabinet is dus kennelijk al begonnen de banden met de oppositie aan te halen maar een meerderheid voor een noodwet is dus nog steeds niet zeker?	0.03
236	Het kabinet is afhankelijk van een een paar rechtse partijen.	0.01
237	Het kabinet weet vannacht nog steeds niet waar het aan toe is of die wet het gaat halen in de Eerste Kamer.	0.21
238	Is de Eerste Kamer eigenlijk wel nodig als het kabinet kiest voor gebruik van een noodwet?	0.01
239	Het idee van het gebruikmaken van die wet is van een crisis: we kondigen maatregelen af zonder langs de Eerste Kamer te gaan.	0.01
240	Maar je moet altijd langs de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.	0.01
241	Als de Eerste Kamer nee zegt moet je alle maatregelen intrekken.	0.01
242	Net als in de Tweede Kamer zegt een meerderheid in de Eerste Kamer dien maar een spoedwet in.	0.03
245	Dat is een normale wet maar dan vraag je als kabinet aan de Raad van State om het zo snel mogelijk te behandelen.	0.01
253	Moet premier Schoof de regie meer naar zich toe trekken?	0.01
255	Het probleem is: je bent wel minister-president en dan ben je de baas van het kabinet maar als je vraagt: laat mij meelezen en Faber zegt nee: dan ben je afhankelijk.	0.38
258	Gebruikt het UWV kunstmatige intelligentie en algoritmes om arbeidsongeschiktheids- uitkeringen aan te passen?	0.01
259	Het UWV zegt in onderzoek van EenVandaag van wél maar minister Van Hijum ontkent dat stellig.	0.09
261	Ja, weer gedoe rond die WIA-uitkeringen en het UWV.	0.02
262	En nu over het wel of niet gebruiken van AI om fouten op te sporen.	0.22
264	Tienduizenden mensen hebben geen uitkering of juist een te lage of te hoge arbeidsongeschiktheids- uitkering gekregen.	99.98
265	En dat komt omdat het UWV nogal slordig is geweest.	0.01
266	Een klokkenluider meldde zich een paar maanden geleden bij EenVandaag omdat er bij het UWV lange wachttijden zijn.	0.38
267	Daarom is er de afgelopen jaren vooral ingezet op het wegwerken van uitkeringsaanvragen.	0.01
268	Maar of dat beoordelen van die aanvragen ook hoe gaat daar is nog maar weinig oog voor.	0.02
269	Je hebt liever dat je gewoon in één keer goedgekeurd bent en dat er wel naar je medische dossier en je verhaal echt geluisterd wordt, en dat dat serieus genomen wordt.	0.02
270	Dus, ook al ben je ziek, dat je niet continu dat financiële zwaard boven je hebt hangen.	0.01
271	Dus nu gaat het UWV op zoek naar fouten in dossiers zoals die van Nancy.	0.02
272	Omdat het om tienduizenden mensen gaat, is dat veel werk.	0.02
273	Op vrijdag 6 september houdt de directie een online bijeenkomst voor medewerkers over de problemen.	0.01
275	We hebben geen tijd en capaciteit om alles vanaf 2020 te gaan kijken Het UWV zegt met AI en slimme software veel tijd te kunnen besparen.	99.98
277	Algoritmes kunnen zelfstandig, zonder menselijke tussenkomst naar risico's of fouten zoeken, op basis van bepaalde factoren, Het risico dat we lopen als het UWV aan de gang gaat met AI is dat je niet weet waarop die selectie gebaseerd is.	3.64
278	We zorgen er dan voor dat algoritmes bepalen welke dossiers als eerste afhandeld worden.	0.03
279	Dus we laten eigenlijk computers beslissen over het lot van mensen.	0.02
280	Algoritmes kunnen zelfstandig, zonder menselijke tussenkomst naar risico's of fouten zoeken, op basis van bepaalde factoren, ik laat je even zien hoe dat werkt.. Aan de hand van onderzoek van internationaal tech-tijdschrift Wired.	0.02
281	Journalisten namen het bijstandssysteem van de gemeente Rotterdam onder de loep.	0.01
282	En laten zien hoe snel je verdacht wordt van uitkeringsfraude.	0.01
284	Dan schiet je ruim 4500 plekken omhoog op de fraudeschaal.	25.11
285	Heb je twee kinderen, geen partner en moeite om je rekeningen te betalen?	0.01
287	En zo kun je, door maar vier van de in totaal 315 factoren aan te passen onderwerp van onderzoek worden.	0.26
288	Na kritiek van de politiek en de Rotterdamse rekenkamer wordt het algoritme aangepast en uiteindelijk helemaal stopgezet.	0.02
290	In hoeverre heeft u altijd het gevoel gehad dat uw dubbele nationaliteit een rol speelde?	0.01
294	Een algoritme van DUO zorgde ervoor dat opvallend vaak studenten met een migratieachtergrond beschuldigd werden van fraude.	99.99
296	Nu wordt AI gebruikt om te bepalen welke dossiers waarschijnlijk niet goed zijn afgehandeld.	0.02
297	Veel slimmer is om AI te gebruiken om die dossiers samen te vatten.	0.02
299	Dan kan je een achterstand in razend tempo wegwerken.	0.01
302	Tienduizenden jonge Iers kalfjes worden nog altijd op een niet-diervriendelijke manier door Europa gesleept.	99.99
303	Meerdere dierenorganisaties zeggen vandaag dat dat moet stoppen.	0.02
304	Zij volgden vier transporten van Ierland naar Nederland, en stuitten op meerdere misstanden.	0.02
305	Een ziek kalf heeft zorg nodig en rust, En heel veel aandacht en genoeg voeding.	0.1
307	Jaarlijks gaan tienduizenden Ierse kalfjes op transport vanuit Ierland naar Nederland.	0.33
308	En dat gaat gepaard met onnodig dierenleed, aldus de organisatie Dier en Recht.	9.21
309	Samen met Eyes on Animals, een Ierse en een Franse organisatie volgden ze de transporten nauwgezet, deels met de inzet van verborgen camera's.	0.01
310	Wat je hier ziet is het verzamelcentrum in Ierland.	0.01
311	Al die kalfjes die van de melkvee- bedrijven afkomstig zijn die gaan hierheen.	0.04
313	We hebben gezien dat ze worden geslagen met stokken.	0.02
315	Heel veel kalfjes moeten snel wat melk krijgen en daarna op transport.	2.53
316	Want veel van deze kalfjes hebben als bestemming Nederland.	0.01
322	Om die melkproductie in stand te houden moeten al die koeien één keer per jaar een kalf krijgen.	0.02
323	Eigenlijk zijn die kalveren een bijproduct van de melkveehouderij.	0.01
325	Zeker die stierkalveren, die worden direct na de geboorte bij hun moeder weggehaald.	0.02
329	Wie ze hebben wil, dat zijn vaak Nederlandse slachters.	0.03
330	In het verzamelcentrum in Ierland gaat het dus al fout volgens de dierenwelzijnorganisaties.	0.02
332	Sommigen lijken nog even snel antibiotica te krijgen om zo toch de reis te kunnen halen.	0.02
334	Dat betekent dat ze op dat moment al niet in staat zijn om zelfstandig te drinken.	0.03
338	Dus dat is eigenlijk een garantie voor problemen voor die kalveren.	0.01
339	En ook de kalveren die antibiotica krijgen zijn blijkbaar al ziek.	0.01
341	De kalveren gaan op de vrachtwagen per boot vanaf Ierland naar Frankrijk.	0.02
343	Ziek of niet, eigenlijk zou dat al niet moeten mogen zegt ook hoogleraar Dierenwelzijn, Bas Rodenburg.	0.03
349	Sowieso is het ethisch onacceptabel om die jonge ongespeende dieren die afhankelijk zijn van melk 50 uur onderweg te sturen.	0.04
350	Het eerste traject duurt 30 uur tot ze voor het eerst melk krijgen.	0.01
351	Dat is niet alleen heel slecht voor het welzijn van de kalfjes maar ook een overtreding van de Europese wetten.	4.51
352	Het is niet de eerste keer dat het transport van kalveren binnen Europa in een negatief daglicht staat.	0.02
353	In Brussel wordt dan ook gewerkt aan nieuwe wetgeving.	0.01
354	De wetgeving die nu van kracht is, is veel te zwak.	0.01
355	Gelukkig ligt er een nieuw wetsvoorstel op tafel van de Europese Commissie over diertransporten.	0.02
356	Wij gaan proberen als medeonderhandelaar om ervoor te zorgen dat transport van dieren die nog van moedermelk afhankelijk zijn, stopt.	0.01
357	En daarnaast moeten we ook transporten over zee stoppen.	0.03
358	Omdat dat ook een hele zwakke schakel is in de reis.	0.01
359	Deze zeetransporten worden niet meegerekend in de reistijd.	0.01
361	Hoogleraar Rodenburg vindt dan ook dat Nederland zelf kritischer moet zijn op de import.	26.56
362	Als we naar Nederland kijken dan kunnen we ons beter op de dieren richten die we zelf houden.	0.01
366	In Frankrijk zijn Eyes on Animals en wij achter die vrachtwagens aangereden.	0.01
367	Om die reis in kaart te brengen en te kijken hoe lang ze onderweg zijn.	0.01
370	Het is echt hartverscheurend als je dicht bij de trucks bent.	0.01
375	Ze hebben zelf erkend dat de wet hier overtreden wordt.	0.02
378	En dus Ierland aanspreken op hun verantwoordelijkheid en die transporten gewoon stoppen daar over zee.	0.01
379	De branchevereniging Kalversector zegt de problemen te erkennen.	0.01
380	Ze komen met een nieuw vervoersplan, dat in 2026 ingaat.	0.01
382	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	0.01