Een Vandaag 🇳🇱

_id	672baea996c87a574e634a0d
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-11/eenvandaag_5423/afspelen
datetime	2024-11-06 17:30:00
description	Het laatste nieuws en achtergronden uit binnen- en buitenland. Via het EenVandaag Opiniepanel kunnen 50.000 leden hun stem laten horen en reageren op actuele thema's.

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	0.01
2	Donald Trump wordt opnieuw president van de Verenigde Staten.	0.03
3	Op zijn 78e is hij daarmee de oudste president ooit.	0.01
5	Ook kregen de Republikeinen in de Senaat en het Huis van Afgevraardigden de meerderheid.	0.01
6	Dat betekent dat Trump zonder veel tegenstand zijn plannen kan uitvoeren.	0.01
7	We gaan naar Graham, in de Verenigde Staten naar verslaggever Tom van 't Einde.	0.01
8	Je bent in North Carolina, een staat die gewonnen is door Trump.	0.04
11	Een aantal grote steden en daar zijn de mensen in shock.	0.73
12	Nu sta ik in Graham een wat landelijk klein dorpje.	0.01
14	Net kwam er een man langs rijden in een cabriolet met een grote Amerikaanse vlag toeterend voorbij.	0.01
17	Wat is er misgegaan bij de campagne van de Democraten?	0.01
18	Ik denk dat er een serie fouten is gemaakt bij de democratische partij.	0.01
22	Daardoor had Kamala Harris weinig tijd om zichzelf te laten zien.	0.01
24	Aan het begin van haar campagne had ze veel meer naar buiten moeten treden.	0.02
27	En hij voert al bijna negen jaar constant campagne.	0.01
30	Dat heeft ze onvoldoende gedaan in de eerste weken eerste maanden en die achterstand heeft ze nooit meer kunnen inhalen.	0.06
31	Gisteravond heb je met Democratische kiezers de uitslagenavond gevolgd, hoe was dat?	0.01
32	Daar zag je eigenlijk wat het verschil is tussen het platteland hier waar ze euforisch zijn en de minderheden in de grote stad waar ze beseften dat hun leven heel anders kan zijn.	0.02
33	Op heel veel plekken in de Verenigde Staten worden watch party's georganiseerd tijdens verkiezingsavond waar Amerikanen bij elkaar komen om te kijken naar de uitslag.	0.2
34	Hier in Charlotte, North Carolina, zijn het vooral zwarte Amerikanen die zich toch wel wat zorgen maken vanavond.	24.94
35	Ze proberen de moed er hier nog in te houden want iedereen hier heeft voor Kamala Harris gestemd.	0.13
36	En het wordt al snel duidelijk dat het niet de goede kant opgaat.	0.01
37	Als duidelijk wordt dat hun eigen staat North Carolina en ook buurstaat Georgia naar Trump gaan houden heel veel mensen het hier al voor gezien.	0.14
39	Ze hadden hier gehoopt op een feestje maar gaan gedesillusioneerd naar huis.	0.01
43	Dat was zélfs uren voor de verkiezingen nog de analyse.	0.04
44	Een dagenlange nek-aan-nekrace zou het gaan worden.	0.03
48	Een enorme zege dus voor Trump die iedere swing state lijkt te winnen.	0.01
51	In welke districten heeft zij beter gescoord dan Joe Biden vorige keer?	0.01
55	Zijn er ook al analyses van waar het verschil is gemaakt?	0.01
56	Het viel me de afgelopen weken op dat Trump zich heel erg richt op mannen.	0.08
57	Interviews met reguliere media en debatten sloeg hij over.	0.01
58	Maar hij schoof wel aan bij podcasts die populair zijn bij mannen.	0.02
59	Het interview met Elon Musk zou ruim 100 miljoen keer zijn beluisterd.	0.07
60	Hij zat bij de populairste podcast wereldwijd van Joe Rogan.	0.03
63	De 'bro-vote' wordt het genoemd, de stem van mannen.	0.73
64	Maar dat betekent niet dat vrouwen massaal op Harris stemden.	0.16
66	En een andere voorspelling bleek ook niet te kloppen.	0.01
67	Door deze grappen op een campagnebijeenkomst van Trump zouden latino's zich tegen Trump keren.	99.93
68	Maar Trump won juist enorm bij latino's In januari zal Trump de eed afnemen.	0.03
70	Los van economische beloften kun je natuurlijk ook kijken naar de lange termijn.	0.01
71	Grappend heeft hij al gezegd: ik word heus geen dictator.	0.01
73	In zijn vorige termijn heeft Trump drie nieuwe leden van het hooggerechtshof mogen aanwijzen.	0.02
74	En daardoor zit daar voor jaren, misschien wel decennia een stevige conservatieve meerderheid.	0.08
75	Daardoor is het recht op abortus al op de tocht komen te staan.	0.01
80	Een conservatief plan om Amerika vanuit het overheidsapparaat te hervormen.	0.01
81	Meer macht voor de president, Trumpaanhangers op belangrijke posities en conservatieve christelijke waarden die de boventoon voeren in beleid.	0.01
82	Een doemscenario volgens Democraten, onzin volgens Trump.	0.01
83	Trump dus president, na Grover Cleveland pas de tweede ooit die herverkiezing verliest en vervolgens na vier jaar opnieuw terugkeert in het Witte Huis.	0.04
84	En Trump is de eerste Republikeinse kandidaat in twintig jaar die ook in absolute zin de meeste stemmen heeft gehaald.	99.62
89	Ik denk dat Donald Trump al goed heeft aangekondigd welke koers hij gaat varen.	0.01
93	En binnenlands moeten we bang zijn voor de democratie.	0.01
96	Dat is een conservatief blauwdruk die Donald Trump zomaar in een keer kan implementeren met de mensen die hij om zich heen gaat verzamelen.	0.01
97	Het zegt bijvoorbeeld dat hij directe controle wil over het ministerie van Justitie.	0.02
98	En hij krijgt dan meer invloed op strafvervolging en en strafonderzoeken.	0.03
99	Terwijl hij geen rechter is maar er als president iets te zeggen over gaat krijgen?	0.01
101	En hij heeft aangekondigd dat hij zijn politieke tegenstanders wil vervolgen.	0.02
103	Bijvoorbeeld vergunningen intrekken van mediaconcerns als ze dingen zeggen die hen niet welgevallen.	0.01
104	Er staan veel dingen op de rol die de democratische rechtsstaat onder druk kunnen zetten.	0.01
105	We hebben Trump eerder gezien als president, wat voor president verwacht hij nu?	0.02
108	Hij weet op welke knoppen hij moet drukken om gedaan te krijgen wat hij wil.	0.01
109	Hij heeft een congres wat helemaal naar zijn hand is gezet.	7.61
110	De Republikeinse Partij heeft de meerderheid in de Senaat en het Huis van afgevaardigden.	0.03
113	Met onder andere dat blauwdruk van project 2025 in de hand.	0.01
114	En door veel topambtenaren zelf te kunnen benoemen.	0.01
115	Dan zal er veel weerstand tegen zijn beleid wegvallen.	0.01
118	Jouw indruk is dat de Amerikanen gisteren gestemd hebben vanwege hun portemonnee.	0.02
120	Ik ben het afgelopen jaar veel in de Verenigde Staten geweest.	0.02
124	Overal horen we hetzelfde: de Amerikanen zuchten onder de hoge inflatie.	2.77
129	Dus alle dingen waar wij het over hebben gevaar voor de democratie en het recht op abortus dat vinden ze belangrijk maar het belangrijkste is: zorgen voor brood op de plank.	0.02
130	Dat is een van de redenen waarom Trump gisteren zo gewonnen heeft.	0.87
131	Gaat Trump echt beter zijn voor de portemonnee van de gemiddelde Amerikaan?	0.01
133	Het wrange is wel zijn plannen zijn doorgerekend door alle vooraanstaande economen in de VS.	0.05
134	Die zeggen zonder uitzondering: het zijn leuke plannen.	0.33
135	Maar hoge importtarieven die gaan alleen maar zorgen voor een nog veel hogere inflatie.	6.41
136	Dus of de gemiddelde Amerikaan er beter van wordt als Trump zo meteen in het Witte Huis zit, dat is nog maar de vraag.	0.04
137	De verkiezing van Trump leidt in politiek Den Haag tot gemengde reacties waarbij zorgen over de gevolgen voor Nederland de boventoon voeren.	0.03
138	Wat was uw eerste reactie toen u hoorde dat Trump het gaat worden?	0.01
144	Heel slecht nieuws voor Nederland en Europa, dat is het eerste wat ik vanochtend dacht.	0.01
150	Ik vind 't geen felicitatie waard omdat het echt slecht nieuws is voor Europa en voor Nederland.	0.01
152	Nederlandse politici, waarvan een aantal op een verkiezingsfeest afkwamen maken zich zorgen over de gevolgen voor onze economie en onze veiligheid.	0.06
153	Want Trump is kritisch op de NAVO en de steun aan Oekraïne.	0.17
154	Het zal 't leven in Europa op een aantal punten niet makkelijker maken.	0.01
155	En zeker de mensen in Oekraïne die zijn niet goed wakker geworden vanochtend.	0.02
156	Ik denk dat Rutte hier een hele mooie taak heeft nu om goed met Trump te kijken hoe Trump er echt in staat.	0.01
157	En wat dat gaat betekenen voor Europa als hij wel zegt: We trekken ons terug uit de NAVO.	0.11
158	Ik heb 't volste vertrouwen in Mark, maar het wordt 'a hell of a job'.	0.01
159	Trump heeft totaal geen interesse in de Europese belangen.	0.01
160	Dit is ook een wake-upcall voor onder andere het Nederlandse kabinet dat die samenwerking in Europa intensiever zal moeten om de Nederlandse belangen te kunnen verdedigen.	0.01
161	Trump heeft aangekondigd een importheffing te willen van 10 procent op alle goederen die Amerika ingaan.	0.11
162	Geen goed nieuws voor een exportland als Nederland.	0.01
165	En voor ons is handel ook met Amerika natuurlijk hartstikke belangrijk.	0.01
166	En zelfs een vandaag zeer positief gestemde Wilders ziet daar een potentieel probleem.	0.01
167	Als dat zou gebeuren, dan zou dat niet goed voor ons zijn.	0.01
169	Daar moeten we ook met hem over in overleg gaan mocht het zo zijn.	0.01
172	Ik ga niet mee in het feit Want ze zijn niet ingevoerd.	0.71
174	Iedereen heeft het erover, maar het is nog niet zover.	0.03
175	Dat is een van de punten die negatief kunnen uitpakken voor Nederland.	0.02
176	En vergis je niet, een derde van alle spullen uit de wereld komt uit China.	99.99
177	Trump zal daar met name de handelsoorlog mee gaan beginnen.	0.01
179	Wij hebben ASML, het belangrijkste bedrijf in Nederland die vooral naar China en Taiwan exporteert die daar last van gaat krijgen.	0.04
180	Is het erger voor de Nederlandse economie of voor de Nederlandse veiligheid, de verkiezing van Trump?	0.01
182	Ik denk dat we er economisch meer last van gaan krijgen dan qua veiligheid.	0.01
183	De vraag is hoeveel last de Nederlandse en Europese economie gaan krijgen.	0.01
185	Ik vond het toch wel erg verrassend hoe groot de overwinning van Trump lijkt te zijn.	0.01
187	Hij heeft het bijvoorbeeld over 10 procent importtarieven op alle producten die de VS inkomen.	0.02
188	De VS is voor ons toch een relatief grote handelspartner.	0.01
190	Je zou kunnen zien dat het kan zorgen voor minder exporten die we naar de VS kunnen krijgen.	0.01
191	Dat betekent dat we daar minder aan kunnen verdienen.	0.01
192	Tegelijkertijd is het ook een beetje afhankelijk van of wij ook importtarieven op de VS in dat geval in zouden voeren.	0.07
193	In dat geval zou je ook kunnen zien dat bij ons de prijzen wat meer kunnen stijgen omdat producten uit de VS in dat geval duurder zouden worden.	0.04
194	Het is nu heel belangrijk dat wij als Europa echt goed voor onze eigen economie gaan zorgen.	0.01
195	Zeker nu we zien dat er vanuit andere plekken in de wereld, met name de VS meer terugtrekkende bewegingen gemaakt worden.	0.02
197	Maar het is belangrijk dat er op korte termijn meer actie op ondernomen wordt om onze economie in Europa sterker te maken.	0.01
198	Is er iets wat we als Nederland kunnen doen om ons beter tegen die negatieve effecten straks te wapenen, economisch gezien?	0.01
199	Je kan altijd proberen om je waar ergens anders te slijten.	0.01
202	Je ziet dat dit, omdat het over handel gaat is het iets wat vooral in Brussel geregeld wordt.	0.01
203	En daar wordt nu al maandenlang nagedacht over hoe we om moeten gaan met mogelijke importtarieven als Trump president zou worden.	0.02
206	Je ziet dat de wereldeconomie uiteindelijk hier toch wat zwakker uit zal komen op 't moment dat je een nieuwe ronde van een handelsoorlog in zou gaan.	0.01
207	En die kwetsbaarheid hebben wij als Nederland nog wat meer omdat wij juist een handelseconomie bij uitstek zijn.	0.04
208	En ook voor de veiligheid in de wereld heeft de verkiezing van Trump grote gevolgen.	2.83
210	Het is maar de vraag of Europa, en dus Nederland ook of wij goed voorbereid zijn op deze nieuwe realiteit.	0.01
211	Voor Europa is de belangrijkste vraag: Wat gaat Donald Trump doen ten opzichte van Oekraïne en de oorlog van Rusland tegen Oekraïne?	3.73
212	Het zou gaan om een Russische raketaanval Maar ik denk dat er absoluut reden is tot zorg.	0.02
213	Donald Trump heeft gezegd: Ik zal binnen 24 uur een deal forceren tussen Oekraïne en Rusland.	0.02
214	En dat betekent eigenlijk dat-ie over Oekraïne gaat beslissen zonder noodzakelijkerwijs Europa daarin mee te nemen.	0.04
216	En worden we buitenspel geplaatst, maar het is wel onze buurt onze regio en ook onze veiligheid.	0.01
217	Nu heeft de oud-veiligheidsadviseur John Bolton al eerder gewaarschuwd dat Trump echt uit de NAVO wil stappen.	0.23
218	Wat betekent het voor onze veiligheid als hij dat doet?	0.01
221	De NAVO kan eigenlijk niet bestaan zonder het leiderschap van de VS. En dan is het eigenlijk wachten tot het moment dat Rusland toch gaat toetsen hoe sterk Europa in staat is om zijn eigen veiligheid te garanderen.	0.02
222	Eigenlijk hebben we nu twee maanden de tijd om met een Europees plan te komen.	49.22
223	Dat heeft ermee te maken dat over twee maanden Trump pas beëdigd wordt en dan pas echt stappen kan zetten.	0.05
224	In die twee maanden moet er een Europees antwoord komen op hoe we Oekraïne willen gaan blijven steunen wat voor rol willen hebben om Oekraïne te helpen en ook wat voor defensiebestedingen daaraan gekoppeld zijn.	0.01
227	Dan gaat hij zelf een eigen plan trekken en zijn wij afhankelijk van toch een vrij onberekenbare en mogelijkerwijs grillige Amerikaanse president.	0.03
228	Praten we over door met Amerikadeskundige Kenneth Manusama.	0.01
230	Het is in elk geval zo dat we niet meer kunnen rekenen op Amerika.	0.01
231	Amerika onder Trump zal niet meteen gelijk het NAVO verdrag opzeggen.	0.01
232	Maar Trump heeft al meerdere keren gezegd: ik kom jullie niet redden als jullie worden aangevallen.	0.03
234	Er hangt veel onzekerheid boven de markt of Amerika überhaupt wel te hulp schiet mocht Rusland Estland bijvoorbeeld binnenvallen.	0.06
237	Dus moeten we van het ergste scenario uitgaan namelijk dat Amerika niet te hulp zal schieten.	0.01
238	En er wordt al jaren geroepen dat Europa meer op eigen benen moet staan.	0.71
239	Ook onder Joe Biden was de blik al elders van Amerika.	0.09
240	Moeten de landen als Letland zich bijvoorbeeld zorgen maken?	0.01
242	Die maken zich al een tijdje zorgen sinds de inval van Rusland in Oekraïne.	0.14
243	Ze kijken met een schuin oog naar Amerika van: als puntje bij paaltje komt, komt Donald Trump ons redden?	0.09
244	Ik denk dat we Donald Trump op zijn woord moeten geloven.	0.01
246	Dus het is hoogst onzeker of hij Europa zal helpen.	0.01
247	We moeten onze zaken zelf voor elkaar zien te krijgen.	0.01
249	De wereld kan zijn borst natmaken, maar er staan hem binnenlands toch ook nog wat uitdagingen.	0.01
256	Hij kan rechtszaken van tafel vegen omdat hij zijn eigen minister van Justitie kan aanwijzen en kan bevelen: die rechtszaken tegen mij, stop maar in de la.	2.31
258	Of: ontsla de speciale aanklager die daarvoor is aangesteld.	0.38
259	Al die rechtszaken waarvan veel mensen dachten in 2023: die gaan Trump heel erg beschadigen.	0.01
260	Die zijn allemaal slachtoffer geworden van Trumps vertragingstactiek.	0.22
261	Die gaan sowieso de komende twee maanden niet meer aan bod komen?	0.01
262	Er komt misschien nog een strafmaatbepaling in de zaak in New York.	0.09
263	Maar dan nog kan die niet worden gehandhaafd tegen hem.	0.02
266	Dan kan hij niet meer de gevangenis in worden gezet.	0.01
269	Als de strafmaat is bepaald dan zal daar weer een hoger beroep opvolgen.	0.01
270	En dan zal na 20 januari 2025 en tegen de tijd dat er 2028 is dan denkt niemand meer aan die rechtszaak.	0.11
271	Dus die rechtszaken zullen verdwijnen als sneeuw voor de zon.	0.01
272	Als u vragen heeft, dan kunt u ze stellen aan Kenneth Manusama.	0.01
275	Toch zijn lang niet alle Republikeinen blij met het succes van Trump.	0.2
276	Jennifer Smits-Kilgus was jarenlang lid van de Republikeinse Partij en werkte voor oud-president Georg W. Bush in Washington.	0.03
279	Hiervoor werkte ze jarenlang voor de Republikeinen in de Amerikaanse Senaat en het Huis van Afgevaardigden.	0.01
280	Haar partij is het niet meer zolang Donald Trump de scepter zwaait.	0.01
281	Maar ze heeft nog wel een advies hoe Europa en Nederland zich het beste kunnen opstellen.	0.01
283	Teleurstelling dus bij deze voormalige Republikeinse.	0.01
286	Ze is een van de weinigen, ook als ze in Amerika zou wonen de Amerikaanse partij is echt gekaapt door de mensen die heilig geloven in Trump.	66.61
292	Daarmee heeft Trump de hele Republikeinse partij overgenomen.	0.03
294	De komende weken zal Trump hard bezig gaan met het benoemen van ministers, staatssecretarissen.	0.24
296	Vier jaar geleden was dat het moment dat het Capitoolbestorming werd.	0.01
299	En dan hebben we eind januari de inauguratie en is Trump voor de tweede keer de president van de VS. Wat gaan de Democraten nog doen?	0.02
301	We merkten het al een Kamala Harris ze hield niet eens haar toespraak waarin ze haar verlies toegaf aan Donald Trump.	0.05
303	Wat we vooral moeten verwachten van de Democraten is dat ze op zoek gaan naar een manier hoe ze het over vier jaar beter kunnen doen.	0.01
304	Na Obama hebben ze nooit meer een geschikte flamboyante kandidaat gehad.	0.01
305	Ze moeten op zoek naar een geschikte kroonprins of kroonprinses van de nieuwe generatie die ze over vier jaar terug kan brengen naar het Witte Huis.	0.31
310	We zijn er altijd online, en morgen weer, op radio en tv.	0.01