Een Vandaag 🇳🇱

_id	67c1f9a3f54554f729462b70
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5589/afspelen
datetime	2025-02-28 18:30:00
description	Overvol energienet kost Nederland bijna 200 miljard euro * Fonds helpt mensen met schulden door het bedrag over te nemen * Bezuinigingen in de Verenigde Staten zorgt voor risico vogelgriep * Cryptomunten verliezen in rap tempo hun waarde

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	0.01
2	Er zijn steeds meer elektrische auto's, zonnepanelen, en warmtepompen.	0.01
3	Dus je zou denken: het zit wel goed met de energietransitie.	0.01
5	De oplossing is een megaproject, maar dat kost zo'n 200 miljard euro, wordt nu geschat.	0.04
6	Veel geld, en ondertussen worden de problemen steeds zichtbaarder.	34.74
7	Het zou opgeleverd worden in het tweede kwartaal van 2025.	0.01
8	Helaas vanwege netcongestie, dus te weinig capaciteit op het stroomnet is het uitgesteld met een half jaar.	0.01
9	Wat betekent dat van mensen die hier een huis hebben gekocht?	0.01
11	Het licht doet het niet en je kan niet gebruikmaken van je nieuwe huis.	99.85
12	Als je oude huis al verkocht is, heb je dus geen huis?	0.01
14	Nieuwbouwwoningen die nog geen stroom hebben steeds vaker stroomuitval in wijken waar veel mensen een elektrische auto hebben.	99.99
15	We gaan de komende jaren allemaal merken dat er te weinig ruimte is op het stroomnet.	0.22
16	Op dit moment merken huishoudens daar nog weinig van.	0.12
17	Grote bedrijven wel, die kunnen geen nieuw stroomcontract afsluiten met de netbeheerder.	0.01
18	Dus als ze een nieuw bedrijf willen starten of willen uitbreiden of willen verduurzamen kan dat in veel gevallen niet.	0.02
19	In de toekomst kan het ook zijn dat huishoudens wél concrete problemen gaan ervaren bijvoorbeeld omdat de stroom vaker gaat uitvallen.	0.01
21	Het lijkt alsof we meer stroom zijn gaan gebruiken de afgelopen jaren maar dat is niet zo, zegt ze: Het probleem is dat we het allemaal tegelijk willen gebruiken.	0.04
22	Denk aan een warmtepomp, een elektrische auto, zonnepanelen.	0.01
23	Die hebben het niet nodig, maar leveren heel veel stroom.	0.02
24	En die apparaten willen we ook nog eens op hetzelfde moment gebruiken.	0.01
25	En dat leidt ertoe dat het stroomnet af en toe vol zit.	0.04
26	Iedereen komt om vijf of zes uur thuis van werk en wil dan de elektrische auto opladen?	23.84
29	In straten of wijken waar veel mensen een elektrische auto en een eigen laadpaal hebben en warmtepompen en misschien zelfs een thuisbatterij dat zijn de straten, waar als eerste mogelijk problemen kunnen ontstaan.	1.1
30	De wijken met veel hoogbouw en flats, weinig eigen auto's zullen later of helemaal geen last krijgen van dit soort problemen.	0.02
31	Maar bij nieuwbouw is er dus een ander probleem: Woningen zijn hoognodig, maar kunnen niet aangesloten worden door alle drukte op het net.	0.02
32	Ze weten toch al heel lang dat hier een woonwijk komt is dan zag je toch dat hier een aansluiting is?	0.09
33	Ja, dat zou je denken maar daar hebben ze onvoldoende rekening mee gehouden Wij hebben hier in 2023 al raadsvragen over gesteld.	0.02
36	Maar nu blijkt eind 2024 dat er wel een probleem is.	0.01
41	Lijkt erop dat het mogelijk elektriciteitskabels zijn.	0.02
45	Verzwaring kabels in de straat is met een jaar wel gedaan.	5.09
46	Het grootste problemen is met transformatorstations.	0.03
47	Het duurt wel 10 jaar voordat netbeheerder een vergunning krijgt.	0.13
48	Geschat wordt nu dus dat het de komende vijftien jaar bijna 200 miljard gaat kosten om het stroomnet uit te breiden.	99.94
49	200 miljard is veel geld, maar per jaar per Nederlander kom je uit op 722 euro.	99.97
50	Dat is ook nog steeds veel geld, maar dat kunnen we als Nederland betalen.	0.03
52	Minder afhankelijkheid van Rusland, meer controle over eigen energiesysteem, een schoner systeem en dat is prettig.	0.01
53	In NL niet evenredig geweest, dus mensen die een Tesla hebben, kunnen het beter betalen.	0.09
54	Mensen met lagere inkomens profiteren niet mee van energietransitie, dat is zonde.	80.44
57	Dubbel: overheid zegt: zorg dat iedereen zo snel mogelijk verduurzaamt aan de andere kant past het niet.	0.03
59	Gekke gedachte, te maken met hoe overheid energietransitie wil.	0.01
63	Op dit moment wordt het decentraal aan overheden overgelaten.	0.01
65	Dit grote vraagstuk als capaciteit hebben ze onvoldoende neergelegd.	0.01
66	Gemeenten zeggen juist dat ze dingen zou willen doen.	2.05
67	Ja, maar de rijksoverheid heeft hier ook een belangrijke rol in.	0.64
68	In Voorschoten op de bouwplaats staat onze politiek verslaggever Marloes Lemsom.	0.01
71	Het is zo'n typisch voorbeeld van de politiek die naar de toekomst kijkt en zegt: Er moet meer gebruik gemaakt worden van duurzame energie.	0.01
72	Er moet meer gebruik gemaakt worden van duurzame energie.	0.01
74	Meer mensen hebben een elektrische auto of zonnepanelen.	0.02
75	maar het probleem van de infrastructuur is nog niet opgelost.	3.06
77	Op de korte termijn zegt minister Hermans: Zo snel mogelijk het net uitbreiden en in de tussentijd zo efficient mogelijk omgaan met stroom.	0.01
78	Maar voor de lange termijn is er dus gewoon veel geld nodig.	0.01
80	BBB zegt nu al: de rekening mag niet bij mensen terecht komen.	0.02
81	BBB zegt nu al: de rekening mag niet bij mensen terecht komen.	0.02
84	VVD en NSC zeggen: we moeten nu meteen meer investeren in het net, en dat dan langjarig afschrijven, zodat we er minder van merken in onze portemonnee.	0.02
85	Als het allemaal te snel gaat, waarom bouwen we dan geen pauze in in die energietransitie?	0.01
87	Daarvan zegt minister Hermans: dat willen we niet want we willen ook niet meer afhankelijk worden van gas en olie uit landen als Rusland.	0.02
89	Niet alleen dit kabinet, maar ook vorige kabinetten hadden dit aan zien kunnen komen.	0.04
90	De vergelijking die in de reportage gemaakt werd met de jaren 60 De vergelijking die in de reportage gemaakt werd met de jaren 60 toen we overgingen naar gas.	0.05
91	misschien moet de landelijke overheid veel meer regie voeren bij zo'n grote transitie.	0.01
92	Al is het maar om samen met netbeheerders beter weten waar nog ruimte is op het net en waar nieuwbouw dus wel meteen aangesloten kan worden voor nieuwe bewoners.	0.02
95	Bijna 60.000 mensen daar hebben een schuld die ze nooit zelf kunnen aflossen.	99.99
96	Een steenrijke familie probeert elk jaar duizend huishoudens van die schulden te verlossen.	99.99
99	Hoe komt het dat mensen dit aanbod niet accepteren?	0.01
100	Mijn moeder zag een krantenartikel en ze zei van Goh, kan je hier niet eens kijken?	0.02
103	90% van de mensen die wij helpen zijn alleenstaande moeders.	99.96
105	Voor gezinnen met kinderen en problematische schulden de schulden die zij niet zelf op korte termijn kunnen aflossen en die een tegenslag hebben meegemaakt in het leven willen we zo snel mogelijk een streep onder die schulden zetten.	0.01
107	We zijn afhankelijk van de medewerking van schuldeisers.	1.5
108	Maar als het recht loopt zoals moet lopen, duurt het vier tot zes maanden.	0.13
109	Eigenlijk de grootste bron was doordat ik ging werken voor een vriendin destijds.	0.02
113	Dus toen waren we uiteindelijk vijf maanden verder.	0.01
118	We woonden hier net en ik had al drie maanden huurachterstand.	0.01
119	Nieuw Vaarwater heeft jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar.	0.01
120	En ze willen elk jaar duizend huishoudens in Rotterdam van hun problematische schulden afhelpen.	0.26
123	Afgelopen jaar hebben we er ongeveer 300 kunnen helpen.	0.01
124	Met 200 zijn we nog bezig, maar we zijn er nog lang niet.	0.02
125	En dat heeft een aantal oorzaken: Mensen moeten weten dat we er zijn.	0.03
127	Maar een derde, en dat horen we heel vaak, is dat mensen het ook moeten geloven.	0.11
129	Nieuw Vaarwater kijkt er zelf ook van op dat mensen met schulden niet onmiddellijk aan de bel trekken.	0.02
130	De geldschieter van Nieuw Vaarwater is de familie Van der Vorm.	0.01
131	Grootaandeelhouder van de investeringsmaatschappij HAL, de voormalige Holland-Amerika-lijn.	0.01
132	Het vermogen van de familie is onbekend, maar wordt geschat op ongeveer 8,6 miljard euro.	0.03
133	Ik denk dat het de stad sterker maakt als we gezinnen in financiële problemen sneller helpen met elkaar.	0.01
138	Ik hoop dat iedereen met vermogen dit soort dingen doet.	0.01
139	Het stelt ons in staat om dit mooie werk te doen en daar ben ik dankbaar voor.	0.01
141	Ik denk dat ze dit doen omdat ze oprecht een diepe betrokkenheid hebben met deze stad.	0.01
144	Dit is de armste postcode van Nederland met een grote schuldenproblematiek.	0.03
145	Ook hier zijn weldoeners die geld beschikbaar stellen om al die schulden af te lossen.	0.01
146	Binnen dit experiment, en het is geen experiment met mensen maar het is een experiment om mensen te helpen en vervolgens te leren.	0.02
148	De doelstelling is om binnen een periode van 2 jaar 40 tot 60 huishoudens volledig schuldenvrij te krijgen.	0.01
149	Met een hulpaanbod voor 2 jaar ondersteuning om op andere leefgebieden verder te komen.	4.56
150	Maar ook in Arnhem zijn die mensen met schulden lastig te bereiden.	17.39
151	We hebben de eerste 13 huishoudens in het experiment zitten.	0.02
152	De gemiddelde schuld bij een huishouden is 49.000 euro.	0.02
153	En als we precies willen zijn dan zouden we kunnen zeggen dat tussen de 10 en de 15 procent daadwerkelijk afgekocht wordt en de rest wordt kwijtgescholden door de schuldeisers.	40.34
154	Het eerste wat je natuurlijk denkt is: iedereen die zo'n aanbod krijgt zegt daar ja tegen.	0.01
156	Hoogleraar Nadja Jungman houdt zich al 25 jaar bezig met schulden.	0.04
157	Ze is positief over de twee weldoendersprojecten, maar ook weer niet verrast dat ze in Rotterdam en Arnhem tegen dezelfde problemen aanlopen waar eerdere overheidsprojecten ook tegenaan liepen.	0.04
158	Wat dit vooral laat zien is hoe ontzettend ingewikkeld schuldenproblematiek is.	0.03
159	Namelijk dat voor mensen de stap naar hulp een hele grote is.	0.01
160	En dat de drempel om hulp te accepteren voor veel mensen blijkbaar te hoog is.	0.02
161	Ik vond het lastiger om bij dichtstbijzijnde mensen aan te kloppen mensen die dichtbij ons stonden dan dat ik hulp zou vragen aan iemand die wat verder weg zou staan.	0.02
164	In ieder geval een beetje schaamte, maar ook gewoon onbesef van: dit kan mij niet overkomen.	0.01
166	Jungman constateerde vorig jaar in een onderzoek dat de totale maatschappelijke kosten van de schuldenproblematiek jaarlijks 8,5 miljard euro bedragen.	0.1
168	Maar waarom zoeken mensen dan geen hulp als het water aan de lippen staat?	0.01
169	We weten dat mensen de stap naar hulp niet zetten omdat ze zich schamen.	11.68
171	Bang zijn dat om hulp vragen op een later moment leidt tot problemen.	0.01
172	Er zijn mensen die zoeken geen hulp omdat ze denken: ik red het nog wel.	12.65
173	Er zijn mensen die zoeken geen hulp omdat ze ergens niet geloven dat er een verbetering in hun positie mogelijk is.	0.05
177	De stichting Nieuw Vaarwater nam dat bedrag helemaal over maakte een deal met de schuldeisers en belde Joëlle vervolgens op.	0.02
179	Alle emoties die ik ooit heb gevoeld in mijn leven kwamen toen naar boven!	2.71
181	Ik ging huilen van blijdschap, van vreugde, van verdriet van ongeloof.	0.01
183	Slechts 10% van de schuld van Joëlle is uiteindelijk betaald door Nieuw Vaarwater aan de schuldeisers.	0.02
192	Een ontlading van schulden, van emoties, van boosheid, verdriet.	0.01
193	Eigenlijk alle negatieve dingen die hebben zij weg kunnen halen bij ons.	0.01
194	Ik weet niet wie ze zijn, maar ik ben ze heel dankbaar.	0.11
195	Wilt u verder praten over dit onderwerp of heeft u vragen?	0.01
196	Onze redacteuren zitten klaar voor verdere uitleg en zijn te bereiken via 1v.nl/chat De afgelopen maanden ging hij sky high: de bitcoin.	0.01
199	De cryptomunt lijkt februari af te sluiten met de slechtste verliescijfers in jaren.	99.85
201	Bij zijn verkiezing omarmde Trump de munt waardoor die steeg naar recordhoogte van 108.000 dollar.	57.11
202	Maar nu -zoals je ziet- is de waarde is gezakt tot onder de 80.000.	0.06
203	De koerswinsten na de overwinning van Trump zijn daarmee bijna helemaal verdampt.	0.01
208	Simpel gezegd: crypto is een belegging, waarbij vraag en aanbod de koers bepaalt.	0.01
209	Elke vorm van onzekerheid kan dus zorgen voor een negatieve spiraal.	9.61
210	Zoals bijvoorbeeld het nieuws over 'n gigantische Noord-Koreaanse hack.	0.04
212	De cryptogemeenschap werd dolenthousiast toen Trump tijdens zijn verkiezingscampagne beloofde een nationale bitcoinvoorraad aan te leggen.	0.02
213	Dat dat tot nu toe uitblijft, maakt beleggers ook onzeker.	0.19
214	Enerzijds omdat cryptobeleggers toch een beetje teleurgesteld zijn in Trump.	0.01
215	Die zou van alles doen voor crypto's en daar heeft hij nog helemaal niks mee gedaan.	0.04
216	Technologieaandelen doen het de laatste tijd wat slechter.	12.08
217	Dat al die speculatieve beleggingen gelijk met elkaar naar beneden gaan.	0.01
218	Dat geldt voor zowel crypto als technologieaandelen.	0.02
221	Bitcoins zijn een reactie op de financiële crisis van 2008 waarbij banken omvielen.	1.34
222	De bedenker, Satoshi Nakamoto, wilde een geldsysteem opzetten waarmee je niks meer met banken te maken hoefde te hebben.	0.02
226	Ze worden direct verstuurd van persoon naar persoon, zonder tussenkomst van een bank.	0.01
227	Waardoor de transactiekosten laag zijn en je weinig regels hebt.	0.01
229	Inmiddels investeren zo'n 2 miljoen Nederlanders in crypto.	0.02
230	Uit onderzoek onder het EenVandaag Opiniepanel blijken sommige beleggers zo succesvol te zijn dat 1 op de 8, 14 procent, denkt op korte termijn te kunnen stoppen met werken.	99.99
231	1 op de 10 zegt al gestopt te zijn met school of werk om geld te verdienen met crypto.	99.99
232	Eén gezin werd zelfs wereldnieuws toen ze hun huis verkochten en op een camping gingen wonen.	0.03
237	Al het geld dat ze daarmee verdienen gaat naar de bitcoin.	0.03
241	Zo voorspelde de winnaar van de Nobelprijs voor Economie Eugene Fama dat de bitcoin over 10 jaar niks meer waard is.	0.37
243	Zal de koers van de munt ooit echt stabiel kunnen worden?	0.01
244	Als we de crypto en bitcoin minder als speculatie gaan zien dan wordt het voor de speculanten ook minder interessant.	0.02
245	Juist het feit dat hij zo hard beweegt maakt het zo'n leuke belegging.	0.01
246	En als dat niet meer gebeurt, dan wordt het eigenlijk saai en zullen al die cryptobeleggers er misschien afscheid van nemen.	0.01
247	Kortom, dat de koers nu zo daalt, moet de belegger voor lief nemen.	0.01
248	Schommelingen zoals deze maand horen er gewoon bij.	0.01
249	De vogelgriep wordt nog niet van mens op mens overgedragen en hopelijk blijft dat zo.	87.65
250	Maar experts waarschuwen voor maatregelen van de Amerikaanse president Trump.	0.02
251	Onder zijn bewind zijn duizenden medewerkers bij gezondheidsinstellingen ontslagen.	0.02
252	Daardoor zou de kans op een nieuwe pandemie door vogelgriep groter worden.	6.68
255	De eerste ronde was onder mensen met tijdelijke contracten.	0.01
256	Maar het zijn ook mensen die recent carrierestap hebben gemaakt minder dan een jaar geleden die zijn ook rücksichtslos ontslagen.	0.02
257	De nieuwe Amerikaanse regering snijdt in allerlei overheidsorganisaties.	0.02
258	Een team onder leiding van Elon Musk is gevraagd dat te doen.	0.01
259	Hij noemt de in zijn ogen overtollige ambtenaren 'waste'.	0.02
260	Een van de terreinen die hard geraakt worden is de publieke gezondheidszorg en wetenschappelijke instellingen.	29.77
261	Bij de National Institutes of Health voor biomedisch onderzoek zijn 1200 medewerkers ontslagen.	0.01
262	Bij Centers for Disease Control, gaat het om 1300 medewerkers en het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid verwacht daar méér ontslagen, tot ruim 5000.	1.28
264	Rapporten met de laatste stand van zaken over de verspreiding van infectieziekten mochten tijdelijk niet gepubliceerd worden.	0.01
265	Peter Chin-Hong is hoogleraar aan de universiteit van Californië.	0.02
266	De plotselinge ontslagen zijn volgens hem erg onverstandig.	0.01
267	In zijn staat gaat namelijk de vogelgriep rond onder koeien.	94.29
268	Afgelopen december werd in California de noodtoestand uitgeroepen omdat het niet lukt de verspreiding te stoppen.	0.02
270	Want de vogelgriep maakt mensen op dit moment niet op grote schaal ziek en het virus gaat ook nog niet over van mens naar mens.	99.98
271	Het risico voor de mens, anders dan mensen die contact hebben met geïnfecteerde dieren, is laag en dat verandert du moment er iets gebeurt met het virus waardoor het overdraagbaar wordt.	4.53
272	Dan zie je ook meteen dat het risico voor andere mensen, dus zonder diercontact omhoog gaat.	0.02
273	En dat is nou net het stuk dat heel moeilijk te voorspellen is maar waarvoor je heel dicht op de ontwikkelingen zou willen zitten.	0.01
274	En die alertheid, daar schort het op dit moment aan.	0.03
275	Er zijn sinds 2022 alleen in Amerika 67 gevallen van vogelgriep bij mensen geweest en sommige waren flink ziek.	98.44
276	Eén persoon is overleden door de ziekte, afgelopen december.	0.01
277	Buiten de VS zijn er 950 gevallen van vogelgriep bij mensen gevonden.	99.99
278	In de helft van de gevallen leidde dat tot de dood van de besmette persoon.	0.01
279	We zien nu infecties van koeien en vogels naar mensen, maar dan stopt het.	98.16
280	En de eigenschap waar we beducht op zijn is als er iets verandert waardoor de virussen overdraagbaar worden tussen mensen.	0.06
281	Want dan kan het dus verder verspreiden en dat was de basis van veel grieppandemieën in het verleden.	0.01
283	Maar wat je wel kunt zeggen is: hoe meer kans op infectie hoe groter het risico dat er een verassende wending ontstaat.	0.02
284	De manier om dat te voorkomen is het virus goed in de gaten houden kijken of er iets verandert, informatie met elkaar delen en daar stokt het nu, zegt Peter Chin-Hong.	0.06
285	Intussen worden in Amerika alle investeringen in wetenschappelijk onderzoek naar infectieziekten opnieuw bekeken en waarschijnlijk deels gestopt.	0.02
287	Tijdens de pandemie met alles wat Trump toen gezegd heeft wat niet allemaal even wetenschappelijk onderbouwd was heeft hij wel ook operation Warp Speed gefinancierd en dat was een programma om heel snel goeie vaccins te ontwikkelen.	0.03
288	Daar hebben wij ook baat bij gehad, dus je moet ook bedenken wat valt er allemaal weg als deze koers doorgaat waar wij in Europa er maar vanuit gaan dat het er wel is of gaat komen.	0.01
289	En hoe goed zijn we zelf in staat de broek op te houden, ook op infectieziektebestrijding?	0.01
290	Europa zou, net zoals nu gaande is, met de gesprekken over defensie, ook kunnen kijken: Moeten we niet een 'gezondheidsdefensie' versterken?	0.01
291	Want Amerika laat dat voorlopig behoorlijk links liggen, lijkt.	0.01
292	Dus ook daarin zou je moeten zeggen: We moeten misschien wat meer dan we deden voor onszelf gaan zorgen.	0.01
293	Heeft u nog vragen of opmerkingen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	0.01
294	Dan kunt u die kwijt via 1V.nl/chat Tot zover Eenvandaag.	32.56