Een Vandaag 🇳🇱

url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5600/afspelen
datetime	2025-03-05 18:30:00
description	Hoe krijg je mensen zover dat ze in piekuren minder stroom gaan gebruiken? * Scholen vragen overheid om hulp bij aanpak tegen levensgevaarlijke 'challenges' op social media: 'We lopen achter' * Steeds vaker nieuwbouwwijken met weinig parkeerplaatsen, maar daar is niet iedereen blij mee: 'Er is nog geen trein of tram' * Wat betekent de ontketening van een mondiale handelsoorlog?

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	0.01
2	Gebruik alsjeblieft minder stroom tussen vier uur s'middags en negen uur s'avonds.	0.67
3	Netbeheerder Stedin doet die oproep nu al voor de tweede keer.	0.02
5	Netbeheerders waarschuwen dat het in de nabije toekomst niet vanzelfsprekend is dat huishoudens op elk moment van de dag stroom kunnen gebruiken.	0.02
6	Maar zijn mensen ook bereid om zelf iets te doen om uitval te voorkomen?	0.01
11	Nee, want als je werkt, dan gebruik je na vijf uur de meeste stroom.	6.62
12	Ik denk, als ik kijk naar mijn werkdagen dat het vooral de momenten zijn waarop ik veel stroom gebruik juist.	0.01
14	Dan zou je in het donker met een kaars een boek moeten gaan lezen.	0.03
15	Wij investeren ontzettend hard en het verzwaren van het energienet.	0.01
17	Dus we roepen mensen ook op om tijdens de piek tussen vier uur 's middags en negen uur 's avonds waar het kan elektriciteitsgebruik te mijden.	18.99
19	Ik denk omdat het dan spitsuur is voor heel veel huishoudens je zult toch iets te eten willen maken.	0.01
20	Er gebeurt van alles op het moment dat je thuiskomt.	0.02
21	En ik denk dat er daarom misschien een piek zal zijn.	0.01
22	En ik ga ook niet net na het avondeten meteen slapen om stroom te besparen, dan wil je gewoon even ontspannen.	0.09
29	Het is duidelijk: Hier in Utrecht zien veel klanten van Stedin het niet zitten om minder elektriciteit te gebruiken.	0.37
31	Nu vraagt u weer aan de mensen: Gebruik even geen stroom tussen vier en negen.	0.01
33	Zeker, we hebben een hoop positieve reacties gehad.	0.04
34	We hebben natuurlijk ook reacties gehad dat mensen zeggen: Dat bepaal ik zelf wel, wanneer ik mijn auto laad.	0.02
38	Het helpt in het beperken van de kosten van de netuitbreiding.	0.07
39	En uiteindelijk beperkt dat ook weer de kosten van je eigen portemonnee.	0.05
40	Uiteindelijk beperkt dat ook de kosten van je eigen portemonnee.	0.02
41	Dus we schrijven absoluut niet voor wat je moet doen maar we vragen je om hulp.	0.02
42	En ben er bewust van dat het uitmaakt wanneer je elektriciteit gebruikt.	0.02
43	De problemen op ons elektriciteitsnet zijn groot en worden alsmaar groter.	0.02
44	We gebruiken steeds meer stroom en doen dat met steeds grotere pieken.	0.02
45	Het netwerk raakt overbelast en we moeten niet raar opkijken als er binnenkort soms simpelweg te weinig stroom is.	74.21
46	Om dit op te lossen moeten onder meer bestaande elektriciteitskabels worden vervangen en nieuwe worden aangelegd.	0.03
47	Dat gaat niet alleen over de kabels van het hoogspanningsnet maar ook om kabels die van het middenstation naar de elektriciteitshuisjes lopen en degene die uiteindelijk de elektriciteit afleveren bij de woningen.	0.01
48	Als huishoudens bewuster omgaan met stroom kan dat ook helpen.	0.01
49	Geerte Paradies, van TNO, onderzocht hoe klanten beïnvloed kunnen worden.	0.02
50	Zodat ze uiteindelijk bewuster omgaan met elektriciteit.	0.01
51	De oproep die Stedin nu doet, vindt ze niet helemaal handig.	2.49
53	Ik denk dat het wel zin heeft, maar dat je specifieker moet zijn.	0.01
54	Dus ook moet aangeven om welke apparaten het dan gaat.	0.01
55	Ik denk dat nu mensen gelijk denken aan: Dan kan ik niet meer koken.	0.01
56	Maar als je kijkt naar wat de grote klappers zijn dan is dat het opladen van een elektrische auto en de hybride of de full electric warmtepomp.	17.93
58	Ja, en dat wekt denk ik een verkeerd beeld op bij mensen, wat niet handig is.	0.01
59	Wilt u nou echt dat mensen niet gaan koken om zes uur?	0.01
62	De warmtepomp moet draaien, dat is logisch in de winter.	0.03
64	Zoals het opladen van de auto als je niet meer weg hoeft.	0.01
66	Ja, dus stel vooral dingen uit, of doe het eerder op de dag.	0.02
70	Bij voorkeur nu, als de zon schijnt, dan heb je ook veel eigen energie.	0.01
71	Of 's nachts, als de meeste energie niet gebruikt wordt.	0.01
72	De oproep van Stedin zal de problemen op het elektriciteitsnet niet zomaar oplossen.	0.01
74	In Utrecht bijvoorbeeld gaan ze samen met Tennet stroomgeneratoren plaatsen om overbelasting van het net te voorkomen.	0.02
75	En als ze ook nog willen dat hun klanten anders omgaan met de elektriciteit biedt het onderzoek van TNO uitkomst.	0.08
77	De belangrijkste factor is dus de financiële beloning.	0.01
79	Daarnaast vinden mensen het ook belangrijk om een steentje bij te dragen aan milieu en duurzaamheid.	1.18
80	Maar de allerbelangrijkste is toch die financiële prikkel?	0.01
84	Vrijdag wordt een groot onderzoek gepubliceerd met daarin adviezen hoe de stroomnetproblemen op te lossen.	0.01
85	Misschien heeft u ook een idee of een vraag: eenvandaag.nl/chat.	0.01
89	Dit soort gevaarlijke challenges is nog steeds populair op sociale media.	5.06
90	Acht jaar geleden overleed de 16-jarige Tim nadat hij meedeed aan zo'n spel.	0.01
91	De leiding van de school waar Tim leerling was, waarschuwt voor de gevaren.	0.01
93	Waarvan wij nauwelijks, nou niet, wisten dat het bestond.	0.08
95	Ja, het was bizar waar je dan ineens in terecht komt.	0.01
97	Vroeg op de ochtend zag ik dat ik een oproep had gemist van de zorgcoördinator.	0.01
98	Wij hebben de afspraak binnen de directie dat het weekend privé is.	0.01
99	En op dat moment weet je gelijk: Er moet iets ernstigs aan de hand zijn.	0.01
100	Ik fietste naar huis van een voorstelling, met een vriendin.	0.01
101	In de verte zag ik Arkel liggen en daar zweefde een traumahelikopter naartoe.	0.01
102	En via Whatsapp kreeg ik toen snel te horen dat het bij het huis van Tim was.	0.01
104	Een jongen van 16 jaar is overleden door een choking-challenge.	99.99
105	Een wat verlegen jongen, waarvan niemand het verwacht.	0.01
106	In 2017 overlijdt Tim op 16-jarige leeftijd nadat hij meedoet aan een choking-challenge.	8.89
107	Kinderen verstikken daarbij elkaar of zichzelf totdat ze bewusteloos raken, omdat dat een soort roes zou geven.	1.93
108	Hierbij filmen ze zichzelf en de beelden worden online geplaatst.	0.01
110	Doordat hij uitgleed werd de ceintuur die hij om zijn hals had geknoopt te strak aangetrokken.	0.07
111	Dat is altijd heftig, dat iemand overlijdt maar dan op zo'n onvoorstelbare manier.	0.01
114	Ik had heel erg te doen met zijn vrienden en vriendinnen op school.	0.01
120	Je denkt: Gewoon een slimme jongen, waarom doe je dit?	0.01
124	Dit soort challenges zijn erg populair op social media.	0.31
126	Wij hadden een protocol, maar dat was een rouwprotocol.	0.01
127	En daar hadden we nu te weinig aan, omdat in het rouwprotocol staat wanneer er een collega of leerling overlijdt dan zijn dit de stappen die je noemt.	1.96
128	Een zorglokaal met een kaars, dat is allemaal heel basic.	0.01
129	Maar hier speelde de reden van het overlijden van Tim een te grote rol.	0.01
130	Je wilt ouders toch iets vertellen want het verhaal gaat natuurlijk al vrij snel rond.	0.01
131	Je wilt ook leerlingen iets vertellen, maar je twijfelt over wat je dan precies wel en niet gaat vertellen.	0.01
132	Toen heb ik wel gezegd: Jongens, hier weten we veel te weinig van.	0.01
133	Dus ik heb direct experts van Jeugd en Media binnengehaald.	0.01
134	De experts van de politie, van: Jongens, adviseer ons wat zijn nu de verstandige stappen om te nemen met elkaar?	0.34
135	Er wordt een ouderavond georganiseerd en een leslokaal ingericht waar kinderen terecht kunnen om te praten.	0.01
136	Ook wordt het onderwerp door mentoren in de klas bespreekbaar gemaakt.	0.01
137	Er kwam bijvoorbeeld ook het advies: Verspreid het niet te breed onder de ouders of de leerlingen.	0.01
138	Want dan breng je misschien de kinderen op ideeën en daar was ik het mee oneens.	1.76
139	Omdat het voor ons zo verborgen was vond ik dat het bespreekbaar gemaakt moest worden.	0.01
140	En je kunt het goed bespreekbaar maken met de jeugd dus daar zag ik het probleem niet in.	0.01
141	En die gesprekken leiden tot meer inzicht maar ook verbijstering bij het schoolteam.	0.01
142	Toen wij die mentorlessen gingen geven en dus wel kinderen daarover gingen vertellen dat er gewoon kinderen zijn die zeiden: Dat deden wij op het schoolplein al toen we in groep acht zaten.	0.03
143	Toen was ik helemaal flabbergasted, want ik heb dat nooit bedacht dat kinderen dat soort spelletjes dan met elkaar aan het spelen zijn.	0.04
145	Om te laten zien dat er heel veel gevaren zijn van challenges en dat wat je op internet ziet, niet altijd echt is.	0.01
146	Dus je ziet alleen maar de keren dat het goed gaat en je ziet niet alle keren dat het fout gaat.	0.05
147	Inmiddels zijn er in Nederland een aantal jongeren door de choking-hallenge om het leven gekomen.	0.03
149	Een scholier in Nieuwegein is om het leven gekomen door verstikking nadat hij meedeed aan een choking-challenge.	99.99
150	Nu is het onlangs weer gebeurd met een scholier in Nieuwegein.	0.02
153	Er zit ook bij ons natuurlijk nog steeds onverwerkt verdriet in zake Tim.	0.01
154	En ja, die wond wordt dan weer een stukje opengekrabbeld.	7.8
155	Zijn jullie dingen anders gaan doen als school hierna?	0.01
156	Je loopt als volwassene eigenlijk altijd achter in wat voor challenge is er nu weer en hoe moeten we kinderen daarvoor waarschuwen.	0.02
157	Dus wij zijn wel veel meer gaan zitten op: Je hebt een gezond verstand, gebruik het alsjeblieft.	0.03
160	Is dat risicoloos of zoek ik toch een beetje de randjes op?	0.01
161	Ik hoop dat de aandacht op de dood van Tim maar ook zeker wat er in Nieuwegein is gebeurd dat dat wel jongeren aan het denken zet.	0.01
162	Ik denk het moeilijkste, er was eigenlijk geen aanleiding toe dat hij dit wilde.	0.01
164	Ik denk dat iedere school in Nederland echt z'n best doet.	0.01
166	Maar er zit altijd ergens wel een verhaal à la Tim Reynders in onze geschiedenis.	0.01
167	Ik vind dat er veel meer overheids- eisen zouden moeten plaatsvinden op dit gebied.	0.01
169	Zet gewoon bij OCNW drie jonge, digitaal vaardige mensen neer die om dezelfde tijd aan alle scholen in Nederland een mail sturen met: Let er op, deze challenge duikt weer de kop op of deze challenge is nieuw en dat kun je op deze manier bespreken met elkaar.	0.03
171	Bij mij Barbara Braams, ontwikkelingspsycholoog aan de Vrije Universiteit Amsterdam.	0.01
172	Meneer Van 't Zelfde roept de overheid op tot meer actie.	0.05
174	Laten we beginnen met dat dit ontzettend tragisch is.	0.01
175	En dat ik me helemaal in kan leven en het verdriet van alle betrokkenen.	0.01
176	Vaak wordt er opgeroepen aan de overheid om meer informatie te geven.	0.02
178	Hier wordt gevraagd om het beter te bespreken in de klas.	0.01
179	En daar is inderdaad een belangrijke rol om dit bespreekbaar te maken.	0.01
180	De angst was dat je dan misschien te bekend of aantrekkelijker zou maken.	0.01
181	Wat we zien is dat als jongeren niet precies weten hoe vaak dit voorkomt dan zijn ze geneigd om te overschatten hoe vaak hun vrienden risico nemen.	40.29
183	Ja, en als je dat bespreekt in de klas en je hoort dat de ander dat helemaal niet doet dan zijn jongeren minder geneigd om mee te doen.	38.25
184	Dus het is duidelijk maken aan de andere jongeren dit is echt abnormaal.	0.01
186	Ja, en met name door het met jongeren zelf te bespreken.	0.08
187	Dus niet als volwassenen zeggen dat het niet normaal is maar met de jongeren in gesprek gaan hoe ze er tegenaan kijken.	0.01
189	Ligt er ook een rol bij de platforms waar dit soort challenges te zien zijn?	0.01
190	De platforms zijn er op gericht om jongeren erop te houden.	0.18
191	Als je kijkt naar iets laat het algoritme het steeds vaker zien.	7.47
192	Daardoor krijgen ze het idee dat het steeds vaker goede.	0.01
194	Maar het is vooral belangrijk om de jongeren te leren hoe ze omgaan met sociale media.	0.01
196	Dat denken we vaak maar De Jeugd van Tegenwoordig bestaat al eeuwen.	3.74
197	De vorm die risicogedrag aanneemt verandert wel maar het is niet zo dat jongeren tegenwoordig meer risico nemen.	0.05
199	Even was het de vraag of ze er wel echt zouden komen: Amerikaanse importheffingen.	0.01
200	Maar nu zijn ze er; in ieder geval voor Canada en Mexico.	0.02
202	Ja, het hing al een tijdje in de lucht maar nu zijn ze definitief ingegaan.	0.01
204	Mexico en Canada reageren meteen met tegenmaatregelen.	0.02
206	De Canadese minister-president Trudeau is er in ieder geval woedend over.	29.95
207	Laten we eerst kijken waar het nou eigenlijk om gaat: Een importheffing is een vorm van belasting op producten die het land binnenkomen.	0.1
209	Nou, Trump doet net alsof het dus de andere landen zijn die deze tarieven moeten betalen.	0.31
212	En daarmee loopt ook de inflatie naar Amerika op dus de prijzen worden hoger.	0.59
216	Uit onderzoek blijkt dat 54 procent van de Amerikaanse volwassenen niet weet wat een importtarief is.	99.99
217	En dat is ook niet verrassend want wanneer Trump wordt gevraagd of Amerikanen deze heffingen moeten betalen, zegt hij dit: Goed, wij weten nu wel wat importtarieven zijn.	0.02
219	Producten uit Mexico en Canada worden door die heffingen duurder en Amerikaanse producten dus aantrekkelijker.	99.39
220	Dat moet ervoor zorgen dat Amerikaanse consumenten vaker een Amerikaans product kopen.	0.01
221	Want dat is goed voor de economie als de prijzen van Amerikaanse producten tenminste gelijk blijven.	0.01
224	Amerikaanse producten worden óók geraakt door die heffingen.	1.42
225	Kijk maar naar een van Amerika's populairste pick up trucks: de Chevrolet Silverado.	0.02
227	Maar zeker de helft wordt geproduceerd in Mexico en Canada.	0.07
228	De andere helft komt uit Amerika maar die PICK-ups hebben deurpanelen uit Mexico en achterverlichting uit Canada.	0.02
229	Al deze modellen worden dus getroffen door die importheffingen.	0.01
230	Inmiddels dreigt Trump ook met importheffingen in Europa.	0.03
232	Als het beperkt blijft tot Mexico, Canada en China gaan we er zelfs klein beetje op vooruit.	0.01
233	Gek genoeg, want onze concurrentieverhouding verbetert iets omdat wij geen last hebben van die tarieven.	0.03
236	Dat betekent dat onze spullen in Amerika duurder gaan worden.	0.03
238	Ook hier heeft Trump namelijk plannen voor een tarief van 25 procent.	0.03
240	Vandaag blijkt, zoals zo vaak bij Trump, alles is onderhandelbaar.	0.02
241	Zojuist werd ook bekend dat Trump in gesprek is met de Amerikaanse Mogelijk vandaag al een compromis.	0.02
242	Zojuist werd ook bekend dat Trump in gesprek is met de Amerikaanse auto-industrie vanwege de zorgen daaR.	0.3
245	Dat is fijn voor de leefbaarheid en het klimaat maar autobezitters zijn daar minder blij mee.	0.05
246	Er is nauwelijks parkeerruimte en het alternatief: Openbaar vervoer kent zijn beperkingen.	0.01
247	Voor de nieuwe bewoners met een auto, een tegenvaller.	6.37
248	Hier komen 6.000 nieuwe woningen voor 12.000 nieuwe bewoners.	0.01
249	Met ongeveer 25.000 fietsen die er ook nog bij komen in deze autovrije wijk.	0.01
251	In Utrecht wordt deze week gestart met de bouw van wat de grootste autovrije wijk van Nederland moet worden.	0.11
252	Een autovrije wijk kan natuurlijk ook alleen maar op een plek waar je vlakbij het station zit in een goed openbaar vervoernetwerk, waar we heel goed nagedacht hebben.. over wat gaan we met die auto doen als we ze niet meer in de straat willen hebben.	0.05
253	De gemeente Utrecht kiest bewust voor het bouwen van woningen waar maar heel weinig parkeerplekken zijn.	0.8
254	In deze wijk wordt de auto toch een beetje naar de randen teruggedrongen.	0.02
255	Er komen twee parkeergarages, dus voor één op de drie mensen is er een plek om de auto in de wijk te parkeren.	0.03
256	Maar dat betekent dat rondom de gebouwen er geen plek is voor de auto maar wel plek voor groen, voor speeltuintjes voor lekker elkaar ontmoeten, zonder dat je bang hoeft te zijn voor een drukke weg.	29.56
257	Ondanks de ambities om mensen meer met de fiets op het OV te laten gaan is het aantal auto's de afgelopen tien jaar gestegen.	0.71
258	In 2024 waren er bijna 9,1 miljoen personenauto's bijna een miljoen meer dan in 2015.	99.78
259	Utrecht is niet de enige gemeente waar een parkeerplek voor de deur niet langer een garantie is.	8.77
260	Ook hier in Den Haag, in de wijk Binckhorst zijn er in de nieuw opgetrokken woontorens veel minder parkeerplekken dan woningen.	8.78
261	En moeten de meeste bewoners betaald op straat parkeren.	0.57
262	Ik woon nu aan deze kant, dus hier achter ons, in het hoge zwarte gebouw.	0.01
263	En ik ga straks verhuizen naar de andere kant van de straat dus dat is in dit gebouw waar ze nu mee bezig zijn.	0.01
265	Ik heb nog geen auto gekocht, alleen het wordt ook wel een heel lastig verhaal om een auto te kopen in deze wijk.	0.02
266	Want het is op dit moment zo dat we geen vergunningen krijgen van de gemeente.	0.05
267	En op het moment dat je op straat moet parkeren ben je 500 euro in de maand kwijt.	0.55
268	Op het moment dat ze de tijden voor betaald parkeren gaan verruimen in Den Haag.	10.27
271	Dan ga je richting de 1000 euro per maand om je auto op straat te parkeren.	0.01
272	Een aantal bewoners heeft zich inmiddels verenigd en trekt nu aan de bel bij de gemeente.	0.01
274	Er is een hele onbetrouwbare busverbinding die na twee uur 's middags eigenlijk niet meer rijdt.	0.02
276	Dus de mensen die hier wonen hebben te maken met gebrek aan parkeerplekken in hun gebouw.	0.19
277	Je kunt of loten of je moet een hele hoge huur betalen voor die parkeerplek.	2.76
278	Ik woon en werk nu nog in de stad, dus dat is op dit moment geen probleem.	0.02
279	Maar stel dat je over een aantal jaren een baan vindt in Rotterdam of buiten de stad, dan heb je op dit moment geen andere mogelijkheid dan verhuizen, omdat je een auto nodig hebt.	0.21
280	En die mogelijkheid heb je op dit moment niet om die auto kwijt te kunnen.	1.1
281	Het bouwen van nieuwe woningen gaat hier ondertussen door, tot zeker 2040.	0.01
282	Vanuit de gemeente Den Haag is er de belofte dat het OV hier ook beter zou aansluiten op het nieuwe aantal inwoners.	0.01
283	Maar in de tussenliggende tijd zitten mensen wel in de kou.	0.01
284	Dus wat er zou moeten gebeuren is dat er een goed plan komt voor deze overgangsperiode.	0.01
285	Hier in Utrecht, in Merwede, is het plan om mensen die per se een auto willen, die aan de rand van de wijk te laten parkeren.	0.01
286	Ook is er de belofte dat het OV naar het vlakbijgelegen Utrecht Centraal vanaf het begin goed zal werken.	0.01
287	Voor deze plek denk ik dat het echt, echt de oplossing is.	0.01
288	Het is vlakbij het station, goed openbaar vervoer we hebben de goede voorziening.	0.02
290	We hebben in Nederland het meeste aantal auto's per vierkante kilometer.	0.02
292	Dus ik zou zeggen, laten we een beetje zuinig zijn met de ruimte en er vooral mooie woningen in het groen bouwen.	0.01
294	Bij mij is Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft.	0.01
298	Het is een gebied dat dicht ligt bij het centrum en het station.	0.01
299	Als je mensen daar een parkeerplek wil geven kan je veel minder woningen bouwen en die worden veel duurder.	0.06
300	Als je daar wilt gaan wonen moet je gewoon niet een auto willen hebben.	0.01
301	Wil je wel een auto kan je beter naar IJsselstein of Nieuwegein?	0.01
302	Dus die wijk in Utrecht daarvan zegt u: daar kan je beter maar niet naartoe, als je een auto hebt.	0.03
303	Of als je graag dicht bij het centrum woont en je wilt lopend en fietsend naar veel plekken dan zit je daar goed.	0.01
307	Voor veel mensen zal de fiets een belangrijker alternatief zijn.	0.01
308	Het openbaar vervoer heeft in grote steden een aandeel van meer dan vijf procent.	0.03
314	Het is wel de toekomst dat er zoveel mogelijk nieuwbouwwijken komen binnen de huidige steden en niet in de weilandendaarbuiten.	0.02
315	Binnen die steden is niet de ruimte voor een of twee parkeerplekken per huishouden.	0.02
316	Dus we zullen zien dat er veel gebouwd wordt op plekken binnen de stad waar niet veel parkeerplek er zijn.	0.09
322	En als je graag een oprijlaan wil met twee auto's dan moet je buiten de stad gaan wonen?	0.01
328	Ik heb er wel begrip voor dat je niet een bushalte of een station bouwt en openstelt zodra de eerste mensen er gaan wonen.	0.54
329	Dan moet iedereen daar een extra stop maken terwijl er bijna niemand in een uitstapt.	0.01
330	Maar je moet goed rekenen wat het beste moment is om het openbaar vervoer te verschaffen.	0.01
331	Dat goed plannen en daar misschien wat voor over hebben.	0.01
334	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	0.01