Een Vandaag 🇳🇱

_id	68222912ca6c7ea47156dce3
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5709/afspelen
datetime	2025-05-12 18:30:00
description	Openbaar Ministerie noemt aantal femicide-zaken 'schokkend en hoog' * Sporten in de hitte, hoe doe je dat gezond? * Onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland * Roken is schadelijk voor het brein

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
2	Het afgelopen jaar werden 24 vrouwen vermoord door hun man, partner of ex in Nederland.	81.8
3	Ook waren er 49 pogingen tot doodslag waarbij de vrouwen de aanval overleefden.	17.21
4	Deze cijfers van femicide zijn voor het eerst bijgehouden door het Openbaar ministerie.	53.54
5	De Landelijk Officier van het OM noemt de aantallen schokkend en hoog in een exclusief gesprek met Eenvandaag.	21.06
6	Ik vind het schokkend dat die cijfers eigenlijk laten zien wat we al wisten.	6.13
7	Wat we afgelopen jaren ook uit andere cijfers al zien.	7.66
10	Dus denken van, dit zit niet in mijn cirkel, dat is gewoon niet zo.	3.86
15	En met een broodmes heeft hij haar de halsslagader doorgesneden.	5.07
18	Gespannen rijdt Wim Hertgers naar het flatje in Winterswijk van zijn dochter Sanne, 31 jaar oud.	17.07
19	Het is 8 oktober 2023 en ze hebben afgesproken een hapje te eten Om de hoek, maar ze reageert al de hele dag niet op zijn appjes en komt niet opdagen.	5.34
21	En toen stond van alle schots en scheef in de kamer.	4.37
23	Dan krijg je een beeld voor ogen wat ik nooit meer van mijn netvlies af krijg.	3.56
25	Dat is het meest verschrikkelijke, dramatische wat iemand kan overkomen.	5.09
27	Sanne is vermoord door haar ex Frank, een politieagent.	45.98
28	Daarna maakt hij ook een eind aan zijn eigen leven.	5.34
32	We willen dat mensen zien, de signalen die je eruit kan pikken dat je dat ook ziet en dat je vervolgens wat meedoet.	7.34
33	Ze rijdt motor, voetbalt fanatiek, doet aan kickboksen.	12.22
34	Sanne is stoer, staat midden in het leven tot ze het zoveelste slachtoffer wordt van femicide.	73.86
35	Nu zie je eigenlijk pas in hoeveel landen vrouwen onderdrukt worden.	7.95
38	Wij staan op nummer 3 in Europa qua cijfers van femicide.	54.24
41	Iedere acht dagen wordt er in Nederland een vrouw vermoord in de meeste gevallen door iemand uit huiselijke kring.	86.84
43	Voor het eerst heeft het OM bijgehouden in hoeveel strafzaken er sprake is van femicide.	58.13
44	De cijfers die wij registreren dat zijn zaken die ook bij het Openbaar Ministerie binnenkomen.	18.1
45	En er zijn bijvoorbeeld zaken waar wel ook een femicide of een moord plaatsvindt en waarbij de dader ook zichzelf om het leven brengt en dat zijn geen zaken die bij ons binnenkomen.	7.9
46	24 vrouwen werden vorig jaar om het leven gebracht.	41.69
48	Het doel van de landelijke officier is om die cijfers omlaag te brengen.	10.79
50	Een cirkel waar Sanne in haar tienjarig huwelijk in door blijft draaien door het dwangmatige man Frank die twee keer zo oud is.	15.4
52	We hebben later dingen in huis gevonden daar lusten de honden geen brood van.	8.28
53	En zij wilde dat ook niet want zij heeft hem een hele lange mail gestuurd die hebben wij gezien, die hebben wij uit haar computer gehaald en daar heeft ze duidelijk in omschreven, van: Jij dwong mij tot dingen die ik niet wilde.	4.72
54	Nergens slaat Sanne alarm, maar Wim maakt zich grote zorgen.	6.42
55	Als ze bijvoorbeeld opeens stopt met haar werk in een tbs-kliniek en een schoonheidssalon aan huis begint.	9.19
59	Maar het was puur om haar in de gaten te kunnen houden.	3.85
60	Ze was geen havik ze was eigenlijk een zielig musje geworden.	4.17
61	Ze zat in een stoel, zei niet veel terwijl ze altijd heel vrolijk was.	4.3
62	Het zijn rode vlaggen een aankondiging van een mogelijke femicide.	83.56
63	Geweld dat in ernst of in frequentie toeneemt dierenmishandeling is een belangrijke rode vlag en allerbelangrijkste die ik hier wil noemen is als er sprake is van een wurgpoging.	19.39
64	Een jaar geleden lanceerde het kabinet het plan van aanpak 'Stop femicide'.	59.69
65	Mede onder druk van nabestaanden zoals Wim eigenaar van een transportbedrijf waar Sanne door haar motorvrienden ook werd herdacht.	9.74
66	Wim z'n vrachtwagenchauffeurs rijden door heel het land met foto's van slachtoffers.	28.63
67	Wij hopen te bereiken dat vrouwen zich erin herkennen.	7.39
68	Want in veel gevallen herkennen vrouwen niet dat ze in een dergelijke situatie zitten.	40.22
69	Wij pleiten voor een landelijk nummer waar een vrouw naartoe kan bellen.	6.78
71	Want elke gemeente heeft weer een andere hulporganisatie.	25.09
72	Niet politie en OM de hele maatschappij moet nu eens echt met femicide aan de slag vindt de hoofdofficier.	19.62
74	Ik denk wel dat je kan zeggen dat in het gros van de zaken signalen wel aanwezig zijn geweest en daarmee te voorspellen of te voorzien valt in welke zaken potentieel een fataal risico gelopen wordt.	4.95
82	En de femicidemonitor, die in begin april is gelanceerd en de bevindingen zijn echt dramatisch.	55.75
84	In twee dus 24 zijn bijna 50 vrouwen het slachtoffer geworden van vrouwenmoord.	89.24
86	In uw gemeenten werden vorig jaar in 15 maanden tijd 3 vrouwen vermoord.	69.41
87	U riep vrouwen in de problemen op zich bij u te melden.	26.77
89	Inderdaad zijn er maar één gemeente drie vrouwen om het leven gebracht.	20.59
90	Wat ik kan doen is heel erg goed naar ze luisteren.	4.04
93	En ik heb ook vrouwen gesproken samen met de politie.	6.71
94	En wat ik doe is op dat moment zoals een crisis hoort aangepakt te worden kijken op dat moment wat is er feitelijk aan de hand en welke vervolgstap moeten we nemen om die betreffende vrouw in een veilige situatie te brengen.	4.05
95	Ik nodig de mensen uit, de politie, vrouwenorganisaties en dan gaan we kijken wat de vervolgstap is.	4.77
96	En zo komt het voor dat we vrouwen uit een hele onveilige situatie halen en bijvoorbeeld verhuizen naar een andere gemeente.	47.41
97	Op die manier heel erg goed kijken wat er aan de hand is.	4.3
98	En wat ik ook afschuwelijk vind deze cijfers is hoeveel leed er schuilt bij nabestaanden.	36.98
99	De drie vrouwen die zijn vermoord hadden allemaal kinderen.	84.9
101	Ze hebben hun moeder verloren en in sommige gevallen hun vader.	20.18
104	Sommige vrouwen hebben een enorm netwerk in de samenleving in de gemeente, bij hun voetbalclub je merkt dat het heel veel impact heeft.	10.21
105	Femicide krijgt meer aandacht, zoals het OM en nabestaanden die spreken over de 'rode vlaggen'.	82.74
106	In politiek Den Haag ligt het plan van aanpak Stop Femicide.	48.95
107	Merkt u dat die toegenomen aandacht ook écht helpt?	6.82
108	Ik merk dat het wat doet in de bereidheid van vrouwen om zich ook aan mij te melden.	4.45
109	Staatssecretaris Coenradie treedt er meer naar buiten waardoor het onderwerp politiek op de agenda staat.	7.28
111	Ik zie dat de georganiseerde criminaliteit op de agenda staat en cybercrime en ondermijning maar femicide staat niet bovenaan.	6.86
112	Maar ik vind dat er echt een crisispapak moet komen zodat we slagvaardiger kunnen handelen.	4.49
114	Dit weekend werden meerdere deelnemers tijdens hardloopevenementen onwel door de hoge temperatuur.	7.17
115	Met 24 graden raakten de sporters oververhit en moesten ze langs het parcours gekoeld worden.	7.91
116	Wat kun je nou doen om gezond en veilig te sporten op zo'n hete dag?	13.32
118	En het doet me ook meteen beseffen hoe heftig zoiets is.	4.19
119	En het deed me ook denken aan mijn eigen ervaringen.	3.53
120	Risico's op overlijden tijdens of na afloop van een sportevenement zijn ontzettend klein.	86.24
122	Dan heb je het over 1 op de 100.000- 200.000 sporters die dit overkomt.	20.79
123	Afgelopen weekend overlijdt een deelnemer aan de halve marathon in Leeuwarden.	84.89
125	Maar wat wel duidelijk is: meerdere hardlopers zijn onwel geworden vanwege oververhitting.	29.57
126	De setting van hardlopen waarbij het hoog intensief is relatieve lange duur, maar ook continue belasting dat zorgt ervoor dat die lichaamstemperatuur echt flink kan stijgen.	78.98
129	Toen heb ik ook zelf ervaren hoe het kan zijn om oververhitting mee te maken tijdens hardlopen.	7.77
132	Japke Sybesma heeft al acht marathons op haar naam staan.	16.97
133	Bij haar eerste marathon in Rotterdam is ze zo'n 12 kilometer verwijderd van de finish als ze zich steeds slechter begint te voelen.	66.98
135	Ik kreeg kippenvel terwijl het eigenlijk gewoon heel warm was.	3.57
139	En eigenlijk na de finish ging ik knock-out en werd ik weer eigenlijk een soort van wakker in de medische tent.	3.45
140	Die symptomen zijn lastig te onderscheiden van als je echt tot het gaatje gaat.	13.23
141	En daardoor zeker voor wat minder geoefende sporters kan het lastig zijn om dat onderscheid te maken.	3.96
142	Met het risico dat je ze negeert en dat je dus maar doorgaat.	5.15
143	Ja, het was mijn eerste marathon en ik had er hard voor getraind.	3.72
145	Het was er mij echt heel moeilijk om uit te stappen.	4.01
146	Ja, ik heb er wel over nagedacht ik wist natuurlijk ook niet hoe het voelt om een marathon te lopen dus ik dacht: misschien hoort het erbij.	5.16
147	Japke weet de finish te halen maar het had heel erg slecht kunnen aflopen.	4.22
148	Ze gaven aan dat mijn lichaam na de finish 42 graden was.	10.56
150	Ik kwam over de finish en vanaf dat moment weet ik ook niks meer.	3.37
151	We weten dat als het boven de 42 graden komt dat een mens dan komt te overlijden.	90.53
152	Als je in die rode zone zit, laten allerlei onderzoeken zien dat je zo snel mogelijk moet koelen.	10.51
154	Maar juist door dan wat er afgelopen weekend is gebeurd besef je pas echt van: het kan ook echt anders aflopen.	4.4
156	Er zijn zo'n 145 hardloopevenementen per maand in ons land.	40.78
157	En hoewel de kans op een slechte afloop klein is, belanden mensen toch regelmatig op de EHBO of erger.	42.39
158	Volgens sportdeskundige Thijs Eijsvogels kunnen we ons beter voorbereiden.	19.35
159	Professionals zijn er heel erg mee bezig en die gaan natuurlijk voor die optimale sportprestatie en die hebben daar ook een heel team omheen.	3.64
160	Hittevoorbereiding is vaak onderdeel van de plannen van dat team.	8.4
162	Want die doen in het weekend mee aan een hardloopwedstrijd of aan een ander sportevenement en die zijn er in die zin minder mee bezig.	6.6
164	Als je in het voorjaar een wedstrijd loopt dan heb je vaak in de winter getraind.	89.51
165	Dan train je met een lange broek en lange mouwen soms thermokleding aan.	15.3
167	En als je dan ineens aan de start staat en de zon schijnt en het is warm, ja, daar ben je gewoon nog niet op voorbereid.	4.23
169	Maar die warmte is eigenlijk niet eens het probleem.	4.46
170	Gedurende de lente en de zomer lukt het ook steeds beter om om te gaan met die warmte en ook de sporten in de hitte.	77.35
171	Maar die eerste paar echt warmere dagen of warmere weekenden ja, dat is een uitdaging.	3.69
172	En dan moet je extra alert zijn misschien je tempo wat laten zakken, je kleding erop aanpassen meer drinken.	6.74
173	En die prestatie, die je misschien voor ogen had ja, die heel even pauzeren en misschien wachten tot een volgend sportevenement.	3.62
175	Japke heeft inmiddels geleerd om zichzelf in de gaten te houden.	4.74
176	Soms staan er mensen onderweg met sponzen of staan er sproeiers.	14.88
178	Of als je een bekertje water pakt, drink een beetje maar gooi ook een beetje over jezelf heen.	4.75
180	Maar ook wel goed kijken ja krijg ik kippenvel terwijl het echt 30 graden is dat is geen gezonde reactie van je lichaam.	10.15
183	Dat heb ik nu nog niet hoeven doen.. maar dat zou ik dan wel op zo'n moment doen.	3.45
184	De organisatie van de marathon in Utrecht komend weekend heeft ons laten weten extra maatregelen te nemen in verband met de warmte.	25.49
189	De diplomatieke druk wordt in ieder geval opgevoerd.	3.65
191	Het wordt een cruciale week volgens de nieuwe Duitse minister van Buitenlandse Zaken.	12.02
194	Zelensky reageerde zo: Een uitnodiging, of uitdaging haast om elkaar te treffen.	7.34
196	Putin wil 'directe onderhandelingen' zonder voorwaarden.	60.39
197	En dan denk ik dat het niet onwaarschijnlijk is donderdag dat er ook delegaties richting Istanboel gaan.	4.79
198	Niet met Poetin en waarschijnlijk ook niet met Zelensky.	7.78
199	Maar dan wel delegaties die het begin maken van een dialoog, onderhandeling tussen de twee landen.	3.81
203	Trump zei dit weekend: 'Ik begin te twijfelen of Oekraïne een akkoord met Poetin zal sluiten'.	43.17
204	En eerder al: 'Ik vraag me af of Poetin wel vrede wil, misschien houdt hij me wel aan het lijntje'.	6.18
205	Dus wordt er nu goede wil getoond, door beide landen.	3.87
207	In samenspraak met de door Europa geleidde 'coalition of the willing'.	6.91
208	Geen 3 dagen gevechtspauze zoals Putin wil, maar 30 dagen.	19.2
209	olgens de Amerikaanse Oekraïnegezant Kellog zou 30 dagen wapenstilstand een doorbraak zijn.	84.69
210	Maar, die goede wil, zijn bij zullen we serieus of bespelen ze Trump?	9.64
213	Turkije heeft de afgelopen jaren de lijntjes naar beide landen opengehouden.	8.15
214	De geschiedenis leert dat als je wilt onderhandelen over vrede dan moeten de wapens zwijgen moet je geen druk hebben van geweld over en weer.	6.84
215	Dus het feit dat Rusland zich daar niet over heeft uitgesproken is een teken dat de Russen ook niet al te enthousiast zijn over dit proces.	15.92
217	En vrede sluiten zonder staakt-het-vuren ligt er zelden.	3.81
219	Turkije heeft de afgelopen jaren de lijntjes naar beide landen opengehouden.	8.15
220	Dat heeft historische redenen, heeft met geografie te maken.	5.65
222	De graanexport van Oekraïne is weer op gang gekomen.	59.14
223	En de Turken hebben ook een paar keer al bemiddeld om een gevangenenruil mogelijk te maken.	42.6
224	De komende uren wordt er waarschijnlijk veel duidelijk.	3.69
225	Duitsland stelt Rusland vandaag een ultimatum: voor middernacht een staakt-het-vuren anders komen de EU én VS met sancties.	68.49
226	Het Kremlin zegt: 'Ultimatums tegen Rusland zijn ongepast'.	24.3
227	Het zijn alarmerende cijfers: 40% van de kinderen 12 tot 16 jaar zegt verslaafd te zijn aan vapen.	88.87
228	Het ministerie van Volksgezondheid begint vandaag daarom een campagne tegen vapen.	51.9
229	Dat nicotine slecht is voor het hart en de longen weten we al jaren.	89.43
231	Door roken en vapen lopen ook de hersenen schade op.	90.85
233	Nou, omdat het me helpt met stress en me rustig maakt.	4.82
239	Er is net onderzoek gedaan en daaruit blijkt dat roken toch behoorlijk wat breinschade kan opleveren.	88.95
241	Er zijn wel meer dingen die ik doe die breinschade opleveren.	4.91
244	Drinken is volgens mij een stuk slechter voor mijn brein.	89.04
245	Ja, ik blow ook, maar dat is veel meer breinschade.	4.2
249	Longontstekingen, astma-aanvallen en een verhoogd risico op kanker.	88.23
250	Artsen waarschuwen al jaren voor deze gevolgen van roken.	77.02
251	Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat nu ook het brein schade kan oplopen.	87.98
252	Ik ben geschrokken van de resultaten omdat je ziet dat bij een vrij milde rookverslaving al sprake is van een impact op de hersenen.	53.32
253	Henrico Stam promoveerde vrijdag op zijn zesjarig onderzoek naar de effecten van nicotine op de hersenen.	53.74
254	Door nicotineinname verandert de dopaminebalans in het brein en daarmee het geluksgevoel, het welbevinden.	90.95
255	En als dat daalt dan kunnen daar juist hele negatieve effecten uitkomen.	6.48
256	En dat zijn bijvoorbeeld dan angstgevoelens of depressieve gevoelens.	8.66
257	De nicotine die met een sigaret of vape geïnhaleerd wordt bereikt razendsnel het brein via de bloedbaan, in 7 seconden.	90.71
259	Dit geeft een kunstmatig, onnatuurlijk geluksgevoel.	12.01
262	Door de stijging in dopamine wordt ook het controlesysteem in de hersenen gedempt.	90.26
263	Daardoor kan het bijvoorbeeld moeilijker worden om impulsieve keuzes af te remmen.	22.54
264	Kinderen beginnen vanaf 11, 12 jaar te vapen en dan is er sprake van een ontwikkelend kinderbrein.	89.14
265	De effecten daarvan, van die enorm hoge nicotinedoseringen die soms gelijk staan aan een pakje sigaretten per dag of per twee dagen daar is nog geen specifiek onderzoek naar gedaan.	78.28
266	Maar op basis van mijn resultaten houd ik mijn hart vast.	3.48
267	Het ministerie van Volksgezondheid meldt vandaag dat 1 op de 10 jongeren onder de 12 al wel eens gevapet heeft.	89.43
268	Ook bij verslavingsorganisatie WeQuit zijn er grote zorgen.	76.49
269	Juist omdat het brein van jongeren nog in ontwikkeling is.	52.74
270	Die breinschade kan ook leiden tot angst- en stemmingsklachten of zelfs een bipolare stoornis.	87.83
271	Het is onlangs ook aangetoond uit onderzoek dat er een casaal verband is tussen roken en bipolare stoornis.	88.05
272	WeQuit helpt rokers en vapers om te stoppen door middel van een therapie die stuurt op gedragsverandering.	89.83
274	Ik zou zeggen dat het feit dat het ook voor lichte rokers geldt dat dat een hele belangrijke is.	7.79
275	Ik denk dat heel veel mensen hun gedrag ook wegrationaliseren door te zeggen: Dit is niet zo belangrijk voor mij, want ik doe het maar een beetje.	4.06
276	Maar dat ook een beetje roken, dat dat dus schadelijk is en ook echt aantoonbaar breinschade oplevert die ervoor zorgt dat jij je anders gaat gedragen, andere keuzes maakt.	11.67
281	Nu is er net onderzoek waaruit blijkt dat roken best wel wat breinschade geeft, ook als je licht rookt.	89.74
284	Ja, ik denk dat als je gewoon even rustig aan het roken bent of aan het vapen bent, vooral vapen, het heeft gewoon smaakjes dan heb je denk ik niet heel erg door hoe schadelijk het eigenlijk gewoon kan zijn.	7.51
288	Omdat ik zie dat het roken de afgelopen jaren weer enorm toegenomen is.	35.79
290	En die vape maakt het zo makkelijk om gewoon quasi nonchalant aan het roken te beginnen waardoor we ook hier echt een toename zien op school.	57.78
291	En ook de plekjes waar gerookt wordt, die zijn echt voller.	3.73
292	De vrije school in Den Haag heeft geprobeerd een rookverbod in te voeren, maar dat is niet gelukt.	58.85
293	Als je wilt handhaven dan zet je ook de pedagogische relatie onder druk.	5.53
295	Als je van ons vraagt om te handhaven op iets wat gewoon mag dan gebeurt er heel iets geks.	4.53
296	En dan krijg je echt negatieve energie binnen zo'n schoolomgeving.	27.84
297	En dat is waarom het rookverbod dat wij wilden invoeren gewoon niet lukt.	22.58
298	De rector zei: We hebben een rookverbod geprobeerd, maar dat werkte niet echt.	65.1
300	Ja, ik denk inderdaad dat je de leerlingen niet tegen kan houden want het plein is van de school.	4.99
301	En voor de rest, daarbuiten mogen de leerlingen denk ik gewoon doen wat ze willen.	3.88
302	En dan is het heel moeilijk om de leerlingen tegen te houden om te gaan roken of vapen of andere dingen te gaan doen.	8.86
303	Rector Eelke van Dijken vindt het nieuwe onderzoek schokkend.	22.54
304	Er komen alleen maar meer signalen van hoe erg we eigenlijk onze jeugd op achterstand zetten.	19.51
306	Het meest schokkende van het onderzoek vind ik dat de breinschade, dat die ook al gaan leerlingen dus een aantal jaren een beetje roken dat dat voor hun hele leven gevolgen heeft.	26.99
314	Ik ben meerdere keren wel echt langere periodes gestopt.	3.48
315	Ik ben er ook mee bezig om minder pakjes te kopen en dat soort dingen.	3.64
318	Het is nou eenmaal moeilijk om te stoppen met roken.	23.95
320	Vandaag start de nieuwe landelijke voorlichterscampagne Nee tegen Vapen.	12.58
322	Je ziet dat er ongeveer 70 jongeren per dag beginnen met vapen.	77.92
324	We weten ook dat twee derde van die vapers gaat uiteindelijk roken.	86.62
325	En we weten ook van die rokers wat daarmee gebeurt.	11.9
326	Ongeveer de helft ervan sterft aan de gevolgen van het roken.	89.5
327	De vrije school in Den Haag heeft wel een oplossing voor de langere termijn.	9.09
328	Verbiedt het gewoon wettelijk voor jongeren onder de 18 jaar zoals dat ook bij andere producten verboden is.	83.43
336	Dan zouden wij onze schoolregels daarop aan kunnen passen en hebben we het zo voor elkaar.	5.11
337	Heeft u na het zien van onze uitzending vragen, opmerkingen of tips?	3.67
338	U kunt terecht bij mijn collega's via Eenvandaag.nl/chat.	7.51
343	DIT PROGRAMMA WERD LIVE ONDERTITELD NPO ONDERTITELING TT888, 2025 informatie: service.npo.nl *C'est comme ci, c'est comme ça	5.33