Een Vandaag 🇳🇱

_id	684c6e2a5e002a0deff408d7
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5753/afspelen
datetime	2025-06-13 18:35:00
description	Aanval Israël op Iran: wat zijn de gevolgen? En wat betekent dit voor het kernprogramma in dat land? * Verplichte alcohol- en drugstesten voor vrachtwagenchauffeurs om ongelukken te voorkomen? Waarom dat niet zomaar kan * Zorgverzekeraar CZ stopt contract met omstreden Adriano huis, omdat bestuurders niet opstappen

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
3	Het gaat om een gerichte aanval op nucleaire en militaire doelen.	6.66
4	Volgens de regering-Netanyahu moest Israel ingrijpen omdat hun vijand Iran dicht bij de ontwikkeling van kernwapens zou zijn.	64.97
6	De angst is dat dit het begin is van een totale oorlog in het Midden-Oosten.	4.92
8	De angst is een totale oorlog in het Midden-Oosten.	8.62
10	Als ik zou wonen in een aantal landen in het Midden-Oosten zou ik me wel zorgen maken.	4.67
11	Het gaat met name om de bondgenoten van Iran Libanon, Jemen en Irak.	10.17
12	De bondgenoten van Iran willen zeggen midden in de oorlog.	40.78
18	Israël ziet dat Iran en de Verenigde Staten aan het onderhandelen zijn over een nieuw akkoord.	73.86
20	Ze zeggen dat de enige manier om het kernprogramma van Iran te stoppen het platgooien is en dat is wat ze nu doen.	13.84
23	Laten we vooropstellen dat Iran geen kernwapens heeft.	73.76
25	Israël zegt wel dat Iran dicht bij het maken van een kernwapen is.	83.21
26	Maar dat zij Netanyahu drie jaar geleden ook tegen de algmene vergadering van de Verenigde Naties.	10.07
27	We weten wel dat ze Iran zich niet aan de afspraken houdt.	42.21
28	De atoomwaakhond in Wenen heeft geconstateerd dat Iran veel uranium heeft verrijkt, tegen de afspraken in.	84.39
31	Bij die aanval van Israël zijn ook kernwetenschappers gedood.	59.67
32	Whitney, wat betekent dat voor het kernprogramma van Iran?	7.31
33	Ja, Israël had het gemunt op tien wetenschappers die werken aan het kernprogramma.	24.67
36	En Israël trof meer van dat soort strategische doelen.	15.91
37	Premier Netanyahu beschrijft het als 'een aanval op het hart van Irans nucleaire programma'.	23.83
38	Maar kan Israel hiermee een toekomstige kernmacht stoppen?	28.69
39	Netanyahu denkt dat Iran heel dicht bij een kernwapen was.	82.46
41	In ieder geval dat Iran al jaren uranium verrijkt Bij zo'n 5 procent verrijking kun je dat gebruiken in kerncentrales, voor elektriciteit.	70.41
42	Maar verrijk je het tot 90 procent, dan kun je een kernwapen maken.	29.06
43	En dus viel Israel vannacht ook Irans belangrijkste verrijkingsfabriek aan.	26.54
45	Het is een van de plekken waar Iran uranium verrijkt, diep onder de grond.	70.09
46	Het is niet duidelijk hoeveel schade er is aangericht.	5.75
48	Volgens de organisatie die landen controleert op hun nucleaire activiteiten, zit Iran op 60 procent.	43.14
51	Daarvoor heb je bepaalde mechanismen nodig bijvoorbeeld een ontstekingsmechanisme.	4.52
52	Maar je zou ook kunnen zeggen dat je twee halve voorraden bij elkaar moet brengen in één klap en dan krijg je die explosie.	4.18
53	Die atoombom zit vervolgens met dat mechanisme bijvoorbeeld in een vliegtuig waardoor die afgeschoten kan worden.	71.8
54	Je hebt dus ook technologie nodig voor een kernwapen.	20.86
55	Maar ook die probeert Israël al jaren te saboteren.	43.47
58	Later werd geprobeerd Iran op een diplomatieke manier te stoppen.	18.13
59	In 2015 werd er na bijna twee jaar onderhandelen een atoomakkoord gesloten.	9.8
61	En in ruil daarvoor werden sancties tegen het land opgeheven.	8.76
62	Maar Donald Trump stapte een paar jaar later uit die deal.	16.31
63	Al een paar jaar zijn er nieuwe onderhandelingen maar die verlopen zeker de afgelopen weken moeizaam.	5.07
64	De Amerikanen willen namelijk dat Iran zijn kernprogramma opgeeft.	80.69
65	Maar Iran reageert door een derde verrijkingsinstallatie aan te kondigen.	38.28
67	Maar stopt het daarmee ook het kernprogramma van Iran?	48.64
68	Iran kan in uiterste nood misschien een beroep doen op een ander land.	6.87
69	Een voor hun bevriende natie, denk aan Noord-Korea of die niet kunnen helpen met bijvoorbeeld het leveren van een atoombom.	41.16
71	Donald Trump dreigt met consequenties als een nieuwe atoomdeal tussen de VS en Iran mislukt.	79.01
74	Amerika is op de hoogte van alles wat Israël van plan is.	10.06
75	Maar betekent dat ook dat deze actie werd gesteund door de Amerikanen?	26.03
77	Nu blijkt al dat Amerika van tevoren op de hoogte was.	4.23
78	In uiterste nood hadden ze kunnen proberen Israël te stoppen.	14.53
80	Donald Trump zei vanochtend toen hij opstond: uitstekende aanval en gaan er nog meer komen.	11.65
81	Wat betekent dit voor de onderhandelingen tussen Amerika en Iran?	14.95
84	Ik zie niet hoe die opnieuw opgestart kunnen worden.	3.96
87	Israël is hard bezig om het kernprogramma van Iran plat te leggen.	62.13
88	Die Iraniërs worden uiteraard in hun eer aangetast.	5.86
89	Niet alleen wordt het kernprogramma aangepakt ook drie kopstukken binnen het leger van Iran zijn gedood door Israël.	56.54
91	Ga je dan gewoon door met de Amerikanen onderhandelen alsof er niks aan de hand is?	19.58
98	Het kan niet anders dan dat er een aanval van Iran komt.	10.92
99	Het zal een steviger antwoord zijn dan de laatste twee keer dat Iran Israël aanviel.	7.85
100	Ik ben ervan overtuigd dat ze iets groots gaan doen.	3.55
103	Op het moment dat Iran Israël daadwerkelijk in het nauw zal brengen zal de Verenigde Staten Israël te hulp schieten.	14.52
106	Met drank of drugs op achter het stuur gaan zitten is levensgevaarlijk.	84.26
107	Dat geldt al helemaal als je vrachtwagenchauffeur bent.	11.15
108	Dat zagen we ook bij het ongeluk in Nieuw-Beijerland.	47.32
109	Transportbedrijven willen hun mensen daarom kunnen testen op alcohol en drugs.	88.62
111	Je hebt eigenlijk een potentieel moordwapen in je handen.	5.31
113	De bedoeling is dat we teruggaan naar nul verkeersdoden per jaar.	33.4
116	Transportbedrijven willen hun vrachtwagenchauffeurs kunnen testen op alcohol en drugs.	89.8
118	Ik denk dat iedereen die werkt wel eens tegen een situatie is aangelopen waarbij die het vermoeden heeft gehad dat een collega misschien iets te diep in het glaasje had gekeken of misschien iets gebruikt had.	5.11
119	Maar als je geen mogelijkheden hebt om dat te controleren en je stuurt iemand met een vrachtwagen bijvoorbeeld de weg op, dan geeft dat gewoon risico's.	13.77
120	Want wie de krant het afgelopen jaar opensloeg, las het regelmatig.	4.2
121	Dodelijke ongelukken waarbij de vrachtwagenchauffeur onder invloed bleek te zijn.	88.21
122	Zo reed een vrouwelijke chauffeur in januari dit jaar een meisje dood.	88.8
123	Zij en ook andere collega's bleken na een controle verdovende middelen te hebben gebruikt.	13.4
124	Maar het bekendste voorbeeld is het ongeluk in Nieuw-Beijerland drie jaar geleden.	27.93
125	Bij het vrachtwagenongeluk in Nieuw-Beijerland in de Hoeksche Waard zijn volgens de politie zeker zes doden gevallen.	49.02
126	De Spaanse chauffeur was volgens het Openbaar Ministerie onder invloed van cocaïne en medicijnen tegen epilepsie.	80.5
128	Was zoiets nou te voorkomen geweest als je als werkgever had kunnen testen op drank of drugs?	54.48
130	Ja, ik vind het heel lastig om daar een oordeel over te geven omdat ik die zaak gewoon niet voldoende ken.	4.63
131	Tegelijkertijd, als dat de oorzaak geweest zou zijn dan zou het fijn geweest zijn als er gecontroleerd had kunnen worden.	4.87
132	En het wonderlijke is dat voor alle andere modaliteiten dat wel kan. Zoals?	5.59
133	Het kan op het spoor, het kan Het kan op het spoor, het kan op het water en het kan in de lucht.	4.51
136	Maar goed, als je een vliegtuig bestuurt of een trein dan heb je natuurlijk ook allemaal passagiers bij je.	7.57
138	Nee, maar die heb je in een bus wel en daar kan het ook niet.	10.3
139	Want op dit moment is het zo dat bedrijven geen werknemers mogen testen op alcohol en drugs vanwege privacywetgeving.	87.11
140	Voor de lucht- en scheepvaart en spoorwegbedrijven is een uitzondering gemaakt.	25.38
141	Busmaatschappijen en transportbedrijven willen ook zo'n uitzondering.	19.49
142	Maar daar wil demissionair staatssecretaris Jurgen Nobel van Sociale Zaken niet aan.	17.41
143	In een Kamerbrief verwijst hij naar recent onderzoek waaruit blijkt dat maar 2% van de bedrijven te maken heeft gehad met ongelukken op de werkvloer door drank en drugs.	81.76
144	Als er een 2% kans is dat u bij een piloot in het vliegtuig stapt die dronken is, dan denk ik dat u liever thuis blijft.	49.41
145	Maar u stapt wel in de auto en gaat de weg op terwijl er een risico is dat er 2% dronken chauffeurs achter het stuur zitten.	73.41
148	Hier in Oldenzaal bij transportbedrijf Kuipers testen ze daarom toch.	19.14
149	Ik zal jullie het alcoholslot laten zien dat wij in onze vrachtwagens hebben zitten.	3.5
150	Ja, want deze heeft er één, maar al jullie wagens hebben het.	3.75
156	Nou, gaan we eens even kijken wat jij gedronken hebt.	3.54
159	Je zegt altijd: Vertrouwen is goed, controle is beter.	6.27
161	Wij vinden het belangrijk dat de medeweggebruiker veilig is onze chauffeur veilig is en de lading van onze klant goed van A naar B komt.	4.52
171	Maar ja, daarmee kun je natuurlijk niet testen op het gebruik van medicijnen of drugs.	60.4
172	Dus dan los je denk ik een deel van het probleem op, maar niet helemaal.	4.01
173	Tegelijkertijd, als dat de mogelijkheid zou zijn dan zou er veel meer gebruik van gemaakt worden.	4.29
174	Maar op dit moment is er nog geen wettelijke basis om dat te doen.	6.79
175	Wettelijk gezien mag het eigenlijk niet wat jullie doen.	4.76
179	Nou, ik heb ehm Nou, ik heb ehm Het is een grijs gebied, ja.	3.62
183	Het is te herleiden, ja maar ik vind dat veiligheid eigenlijk boven privacy moet gaan.	4.31
186	Als je test op drank en drugs, dan is dat te herleiden.	77.38
187	Maar we willen toch ook voorkomen dat deze chauffeurs de weg op gaan?	18.04
190	Staatssecretaris Nobel wilde niet op camera reageren.	77.51
192	Via woordvoerders laat hij weten dat de privacy van vrachtwagenchauffeurs zwaar voor hem weegt.	24.48
193	Alcohol- en drugstesten worden gezien als inbreuk op de lichamelijke integriteit.	90.98
194	Werkgevers zouden dan achter gezondheidsgegevens kunnen komen van werknemers.	25.3
196	Voor de lucht- en scheepvaart en spoormaatschappijen zijn uitzonderingen vanwege de grote maatschappelijke impact die een ongeluk zou hebben.	28.46
197	Daarvan zegt de staatssecretaris dus: Die grote impact is er niet bij een ongeval op de weg.	38.88
198	Maar we horen net: Bij maar 2% van de bedrijven gebeuren ongevallen?	48.29
200	Maar als ik naar het afgelopen half jaar kijk hebben we het over drie dodelijke ongelukken.	13.55
201	Bovendien, op die 2% valt ook nog wel wat af te dingen.	12.42
202	Die komt namelijk uit een groot onderzoek in verschillende sectoren.	8.75
204	Precies, dus in sommige bedrijven zijn de risico's minder groot.	29.93
205	Het maakt nogal uit of je ICT'er op kantoor bent of dat je een vrachtwagen van 10.000 kilo's bestuurt.	47.04
206	En hoe hoge dat percentage in de transportsector ligt weten we niet.	19.93
208	10% gebruikt wekelijks drugs 8 procent is overmatig drinker.	89.64
211	Er is een groep van kleiner dan 10 procent waar je het liefst de vinger aan de pols zou willen houden.	6.51
213	En heeft u nog vragen over dit onderwerp Ruben schuift aan bij mijn collega's op de redactie om ze te beantwoorden.	4.6
214	De stekker gaat eruit bij het omstreden Adriano Huis.	12.79
215	Zorgkantoor CZ stopt de financiering van de zorginstelling.	75.82
216	Eerder bracht EenVandaag het nieuws dat de oprichters hun bewoners kleineerden en uitscholden.	22.47
217	Omdat de bestuurders van het huis weigeren te vertrekken moeten de 18 cliënten nu op zoek naar een nieuw thuis.	8.6
218	Mede op basis van deze geluidsopnamen waarop je deze twee bestuurders hoort kwam de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd een vernietigend rapport over het Adriano Huis in Bergen op Zoom een kleinschalige voorziening voor 20 verstandelijk beperkten met gedragsproblemen.	14.52
219	Er wordt gezegd door u bijvoorbeeld: Je bent een ondankbaar kreng.	12.44
231	Zo is niet hoe je de zorg voor ogen hebt en niet hoe je denkt als je aan persoonsgerichte zorg denkt.	7.46
232	Het is natuurlijk verschrikkelijk wat daar gebeurt.	4.47
233	CZ, de betrokken zorgverzekeraar heeft besloten de overeenkomst op te zeggen.	60.45
235	En wat daaruit gekomen is en de aanwijzing die zij hebben gegeven ja, dat gaat je niet in de koude kleren zitten.	4.57
236	Dat is voor de bewoners, voor de cliënten die daar wonen natuurlijk gewoon heel erg.	6.84
238	De reden is dat het bestuur van het Adriano Huis weigert op te stappen, ondanks een eis van de IGJ.	25.3
246	Nou, dat gaan we Nou, dat gaan we voorlopig even niet doen.	3.57
248	Nee, dat gaan we voorlopig Nee, dat gaan we voorlopig even niet doen.	3.83
249	CZ heeft de bestuurders nog drie weken de kans gegeven.	12.54
250	In eerste instantie is dat geweest het opschorten van de betaling.	12.81
251	Om daarmee nog extra duidelijk te maken: Doe nou iets.	4.01
253	Maar als dat niet gebeurt, dan kunnen we niet anders dan de overeenkomst beëindigen, in het belang van de cliënten die daar wonen.	5.45
255	Zes jaar geleden werd het Adriano Huis nog feestelijk geopend.	8.23
259	Wij kunnen niet het Adriano Huis sluiten, zeg maar.	7.23
260	Wat wij wel doen, op het moment dat wij de overeenkomst beëindigen hebben we een heel team klaarstaan waarin we alle cliënten benaderen ze uitnodigen voor een gesprek samen met hun vertegenwoordigers om ze te matchen naar een best passende andere plek.	3.88
261	We hebben andere aanbieders benaderd en we hebben zoals het er nu uitziet, voldoende plekken zodat we in overleg met de cliënten en de vertegenwoordiger een best passende andere plek kunnen vinden.	3.81
262	Het betekent wel dat de cliënten die toch al jaren samenwonen nu uit elkaar worden gehaald.	5.05
263	We hebben niet een locatie waarin alle cliënten in één keer gezamenlijk kunnen gaan wonen, nee.	5.05
264	Als iedereen denkt dat de mensen die wij hier in huis hebben de lieve knuffelmensen zijn met een verstandelijke beperking en een lichamelijke beperking, dan heb je het echt fout.	6.9
265	Wij werken hier echt met mensen die potentieel gevaarlijk zijn.	6.87
267	Toen ik dat hoorde, alle alarmbellen moeten dan natuurlijk afgaan.	4.19
268	Als je zo praat over je eigen cliënten en dan alleen maar in het licht van het probleemgedrag of potentieel gevaarlijk gedrag, maar niet meer de mens erachter en wat mogelijk dat gedrag veroorzaakt ja, dan is er wel iets aan de hand.	5.81
269	Jane Cramm doet al jaren onderzoek naar persoonsgerichte zorg.	11.56
271	Het is denk ik naïef om te denken dat dit de enige plek is waar dit soort misstanden gebeuren.	4.75
276	Ik denk dat het over het geheel genomen echt heel goed is.	4.36
277	Maar er zullen helaas toch ook wel plekken zijn waar dit soort dingen voorkomen.	4.15
280	Zo kwam afgelopen maand ook een zorginstelling voor ernstig verstandelijk beperkten in Bodegraven in opspraak.	14.14
281	Zes medewerkers werden ontslagen omdat ze hun cliënten vernederden en dat filmden.	24.5
282	In dit geval greep de directie in en betrof het een grote organisatie.	8.25
283	Ik schaam mij diep dat dit handelen in onze organisatie heeft plaatsgevonden.	3.8
284	Maar bij het Adriano Huis zijn de directieleden ook de meewerkende voormannen.	6.98
286	Vooral kleine instellingen zijn extra kwetsbaar voor misstanden.	29.07
287	Kleine organisaties brengen natuurlijk ook vaak heel persoonsgerichte zorg met zich mee.	8.35
288	Dat kan heel mooi zijn, maar de keerzijde is ook dat het kwetsbaar kan zijn want je hebt een soort van tegengeluid, tegenkracht nodig.	5.19
289	Die prikkel heb je nodig om, als het dan dreigt mis te gaan dat iemand roept: Hee, zo is niet hoe wij met elkaar werken.	4.22
290	Dus daar moet een corrigerend aspect in zitten want anders kan dit blijven plaatsvinden.	4.51
291	En dan wordt het stapje voor stapje eigenlijk erger.	4.62
293	En we kregen ook contact met een mentor die betrokken was bij een van de cliënten.	5.91
296	We hebben meldingen gekregen maar het is ook onderdeel van ons werk om juist doordat we niet alleen maar met de bestuurder in gesprek gaan maar ook met cliënten of cliëntenraad of medewerkers daar vangen wij natuurlijk ook zelf signalen op.	5.3
298	Want waarom is er dan zo'n IGJ-rapport nodig voordat u de stekker eruit trekt?	22.29
300	Een overeenkomst met een aanbieder waar mensen wonen is niet iets waarvan je heel gemakkelijk zegt: We beëindigen die overeenkomst.	19.56
301	Wat opmerkelijk was, is dat zowel bij CZ als ook mentoren van cliënten die we hebben gesproken er eigenlijk allerlei signalen de afgelopen jaren al binnenkwamen.	5.46
302	Maar dat iedereen ook een beetje naar elkaar aan het kijken was.	3.97
307	Handelingsvergelegenheid en mensen kijken naar elkaar.	47.05
309	De bestuurders van het Adriano Huis krijgen van CZ nog tot maandag de tijd om alsnog op te stappen.	15.86
312	Ik hoop oprecht dat de bestuurders de aanwijzing opvolgen.	5.39
313	Dat is voor de cliënten de beste keuze want dan kunnen ze daar blijven wonen.	4.65
323	Ze vinden het rapport van de inspectie broddelwerk.	12.51
326	En het zijn hele ingewikkelde cliënten en die moet je af en toe heel streng toespreken en dat hebben we gedaan.	3.66
327	Het einde van het Adriano Huis is ook dramatisch voor de bewoners, lijkt me.	67.79
328	Hoe moeilijk is het voor hen om verplaatst te worden?	9.66
330	Ze zitten zes jaar bij elkaar en nu worden ze uit elkaar getrokken.	12.43
335	En dan hadden ze zes jaar rust en dan moeten ze weg.	4.73
338	Heeft u nog vragen over dit verhaal of iets wat u bij ons in de uitzending heeft gezien?	4.05
339	U kunt die vragen stellen aan mijn collega's via eenvandaag.nl/chat.	6.55