Een Vandaag 🇳🇱

_id	684ddbc95e002a0def694b25
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5768/afspelen
datetime	2025-06-14 18:35:00
description	Iran slaat terug na aanval van Israël * Zo ervaarden Iraanse Ali en Nederlandse Thomas in Tel Aviv de raketaanvallen van Israël en Iran * Felle kritiek op Timmermans niet handig, zeggen sommigen op VVD-congres * Overheidssteun, meer concurrentie of nationaliseren? Zo zou NS er weer bovenop kunnen komen

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
2	Opnieuw klinkt het luchtalarm en vluchten mensen naar de schuilkelders.	4.16
3	In Israël en in Iran is er angst onder de bevolking.	71.22
4	De afgelopen nacht en ook vandaag zijn over en weer raketten afgevuurd.	22.77
5	Er zijn doden gevallen en gewonden, onder hen ook burgerslachtoffers.	21.93
6	De spanningen in de regio lopen hoog op nu beide landen dreigen met meer aanvallen.	6.05
12	Nadat Israël Teheran en Natanz had aangevallen, sloeg Iran gisteren terug.	15.84
13	Met drones en raketten, die neerkwamen in en rond Tel Aviv.	27.56
14	Bij de Iraanse aanvallen zijn in totaal vijf mensen omgekomen.	75.38
16	En ook vandaag blijft Israël strategische doelen bestoken.	4.69
17	Militaire bases in het westen en noorden van het land zijn geraakt.	64.68
18	Opnieuw zijn er legerleiders, kernwetenschappers en leden van de Revolutionaire Garde gedood.	16.83
19	En Israël zou ook alle luchtafweer rond de hoofdstad Teheran hebben uitgeschakeld.	31.55
20	Daarmee zou Teheran volgens Israël niet langer immuun zijn voor luchtaanvallen.	63.74
21	Martijn Kitzen is hier, hoogleraar krijgswetenschappen aan de Nederlandse Defensieacademie en de Universiteit Leiden.	6.43
23	Israël claimt dus dat ze de hele luchtafwer van Teheran hebben uitgeschakeld.	73.86
30	Wat is het vooruitzicht, hoe gaat zich dit ontwikkelen?	4.6
36	Dat Iraanse kernprogramma, dat is al tientallen jaren een doorn in het oog van Israël.	21.56
37	In 1981 heeft Israël al een kernreactor vernietigd in Iran.	45.53
38	Iran heeft gedreigd ook Amerikaanse, Franse en Britse militaire bases en schepen in de regio aan te vallen als die landen Israël blijven steunen.	79.34
41	Als het Westen helpt is wel te verdedigen, dan is dat de oorlog met Iran.	40.93
42	Dat betekent dat Iran ook Amerikaanse bases gaat aanvallen.	45.92
45	Nu naar de mensen die getroffen worden door de raketaanvallen.	38.26
46	In Jeruzalem en Tel Aviv klonk afgelopen nacht meerdere keren het luchtalarm en moesten mensen naar de schuilkelders.	29.02
47	In Nederland kijken Iraniërs met spanning naar het oplopende conflict.	82.99
48	Je merkt dat het niks te maken heeft met die Iraanse bevolking of het bevrijden van de Iraanse bevolking van de tirannie die er al 40 jaar heerst.	14.91
49	En dat dit gewoon te maken heeft met het eigen gewin voor de politiek van Israël het eigen gewin voor de politiek van Amerika.	5.83
50	En dat Iraanse mensen, dus de gewone burgers weer slachtoffer worden van een oorlog die berust op macht.	19.97
51	Al die raketten die uit Jemen komen, die komen vaak Israël niet eens binnen.	67.48
55	Omdat mijn vriendin toch niet naar de schuilkelder wilde.	4.52
56	Maar echt een gigantisch gevecht van afweerraketten en missiles vanuit Iran.	27.37
58	Die vloog gewoon door, die werden niet uit de lucht geschoten.	4.01
60	Maar zijn moeder vluchtte in 1994 naar Nederland en nam hem mee.	16.05
61	Zijn familie is oké, maar hij maakt zich erg veel zorgen.	15.05
62	Thomas Schlijper is stadsfotograaf in Tel Aviv, waar hij met zijn vrouw en zoontje van twee woont.	11.35
63	Ik sprak hem in 2023, kort na de Hamas-terreuraanslag van 7 oktober.	10.34
64	Vannacht gingen Schlijper en zijn gezin toch maar naar een veilige plek.	6.46
66	Het meest stressvolle waren eigenlijk een paar kleintjes, waaronder die van ons.	3.76
70	De Israelische premier Netanyahu zegt dat de militaire acties bedoeld zijn om te voorkomen dat Iran kernwapens maakt.	79.3
72	Ik was een jongen van 15, 14 toen hij premier werd van Israël.	10.18
73	In die tijd hoorde ik hem al zeggen: Over een half jaar heeft Iran een nucleair wapen.	11.44
74	Over een half jaar beschikt Iran over een nucleair wapen.	34.99
76	En dat hij daar bang voor is, dat is al jaren aan de gang.	3.91
77	En waarom is dan nu pas voor hem het moment om dat te doen?	5.42
78	Ik ben bang dat het dus nu, juist door wat Netanyahu nu gedaan heeft dat zij zich vrij voelen omdat inderdaad ook te gaan doen.	12.18
81	Een deel van de Israëliërs vindt dat het niet hard genoeg kan gaan.	36.53
82	Ze vinden het fantastisch, om ons eigen voortbestaan te verzekeren.	4.62
83	Maar er is ook een enorme groep die grote vraagtekens zet bij alles wat gebeurt.	3.77
86	Er is heel veel leed bij onze soldaten, bij de Gazanen, nu in Iran.	11.51
87	En als dat niet gaat bijdragen aan dat het hier veiliger wordt en er worden levens geofferd, daar zijn veel mensen niet blij mee.	6.01
88	Als het aan Ali ligt, is het vandaag nog afgelopen met het strenge islamitische bewind, dat 46 jaar geleden de macht greep.	11.36
89	Maar Israël mag daar volgens hem geen rol in spelen.	15.88
90	Verzwakking van het Iraanse regime.. dat is voor mij het allerbelangrijkste.	5.84
93	Dit gaat niet ten gunste van de bevrijding van Iran zijn.	11.08
96	Als er iets moet gebeuren binnen Iran, een regimechange dan moeten de Iraniërs dat doen.	8.77
97	Martijn Kitzen, hoogleraar krijgswetenschappen: kunnen die Israëlische aanvallen op Iran leidde tot verzwakking van het regime in Iran?	34.8
98	Dat heeft Netanyahu ook gezegd als een van de doelen.	18.09
99	Maar strategisch is dit het moment om deze aanval te doen.	4.2
103	Vandaar dat Netanyahu hoopt dat deze acties die landen dusdanig zal verzwakken.	25.33
105	Intussen lijkt er niet op dat premier Netanyahu van plan is om het conflict te dempen.	27.03
108	Ze voeren een grondoffensief in Gaza, vechten op de Westelijke Jordaanoever.	15.33
110	En vallen geregeld doelen aan van de Houthi-rebellen in Jemen, die door Iran worden gesteund.	40.57
112	Israël kan dat omdat het enorm heeft geïnvesteerd in de oorlogsmachine.	31.86
113	En daarmee is de Israëlische wapenindustrie dus interessant voor de rest van de wereld.	12.57
114	En daarmee is de Israëlische wapenindustrie dus interessant voor de rest van de wereld.	12.57
115	En blijft de economie goed draaien, zelfs in oorlogstijd.	7.14
116	Israël heeft een groot voordeel omdat ze meteen kunnen laten zien hoe het wordt gebruikt in de werkelijkheid.	8.83
118	En het gaat dus niet alleen om wapens an sich, klassieke wapens.	3.53
119	Het gaat ook over cybersystemen, software, kunstmatige intelligentie.	12.7
121	De oorlogs- en tech-industrie draaien dus op volle toeren.	6.22
123	De komende maanden wil Israël tot 450.000 reservisten oproepen om het leger in te gaan.	25.06
124	Mensen die even met hun normale baan moeten stoppen.	35.58
125	En ook het toerisme, en de landbouw langs Gaza en de grens met Libanon ligt op z'n gat.	24.6
126	De economie heeft dus wat klappen gehad, maar door een relatief lage staatsschuld zit er nog wel rek in.	18.33
127	En voor premier Netanyahu zijn deze oorlogen dé manier om zich als sterk leider te tonen.	6.72
128	En voor premier Netanyahu zijn deze oorlogen dé manier om zich als sterk leider te tonen.	6.72
129	Dat heeft hij nodig, want in eigen land ligt hij ook politiek gezien onder vuur.	3.9
132	Een groot deel van de werkende mensen wordt telkens opgeroepen om weer in het leger te gaan.	51.32
135	Of omdat ze gewoon hun werk willen doen, geld verdienen.	11.04
137	Of ook omdat ze zien van: Die oorlogen zijn nergens goed voor.	4.97
138	Maar vooralsnog lijkt het er niet op dat Netanyahu daar zich nu veel van aantrekt.	9.24
140	Martijn Kitzen, kan het westen iets doen om de angel uit dit conflict te halen?	14.86
145	Als Iran Amerikaanse doelen gaat aanvallen dan raakt Amerika hierbij betrokken.	84.29
149	Maar gaan we er wel iets van merken, heeft het gevolgen voor ons hier?	8.11
152	Als Iran de straat van Hormuz gaat afsluiten dan komt de olieproductie tot stilstand.	79.66
154	Dank u wel Martijn Kitzen, bijzonder hoogleraar Krijgswetenschappen aan de Universiteit Leiden.	5.19
155	En heeft u opmerkingen of vragen bij dit verhaal ga dan naar eenvandaag.nl/chat.	4.21
157	Duidelijke taal van VVD partijleider Dilan Yesligöz tijdens het voorjaarscongres van de VVD in Nieuwegein vandaag.	4.8
158	Samenwerking met GroenLinks/ Partij van de Arbeid wil Yesilgöz niet uitsluiten maar er is wel felle kritiek op Frans Timmermans.	19.59
159	En dat is geen handige tactiek, vinden sommige VVD-leden.	7.37
160	Tropisch Nieuwegein is vandaag het decor van het VVD-congres.	6.73
166	Hét gespreksonderwerp is natuurlijk het uitsluiten van Geert Wilders door VVD-leider Yesilgöz.	6.37
167	De meeste VVD'ers staan daar achter, de gewone én de prominente leden.	6.75
176	Wij hebben ons alleen maar iedere dag opnieuw kunnen ergeren aan de manier waarop Wilders met deze coalitie omging.	5.41
178	Het is nooit leuk op dit punt om gelijk te krijgen.	4.55
182	Ik ben er blij mee, maar daar zijn de meningen over verdeeld.	3.81
183	Wij zitten samen in de raad, maar hij vindt dat bijvoorbeeld niet.	4.51
186	Ik vind dat Dilan het de vorige keer heel goed gedaan heeft door de deur open te houden en geen stemmers uit te sluiten.	3.93
188	Ik ben bang dat er een grote PVV en een groot GroenLinks/PvdA komt.	6.78
189	En dan hebben we geen andere keuze dan met de PVV samen te werken.	5.01
191	Partijleider Yesilgöz legt het vandaag in haar toespraak uit.	7.87
192	Wie nu nog denkt dat een samenwerking met Wilders ooit nog kans biedt op goed beleid op migratie, op veiligheid en op vrijheid, die vergist zich.	7.11
193	Het uitsluiten van Wilders is voor altijd, zegt Yesilgöz.	8.2
194	Wij hebben als VVD, ik heb als Dilan Geert Wilders na tien jaar een tweede kans gegeven.	6.55
195	En als iemand die tweede kans pakt en vervolgens zijn eigen kiezers en eigenlijk alle rechtse kiezers zo schoffeert door gewoon weg te lopen op een moment dat er niks aan de hand was, dan laat je zien: Ik was onbetrouwbaar en ik blijf onbetrouwbaar.	4.81
199	Ze hebben er nu 37, en dat hebben ze gewoon laten vallen.	9.85
201	En ze zijn ook blij dat het nu niet meer continu over migratie zal gaan.	6.09
202	Dan kunnen we het weer gaan hebben over onderwerpen van de toekomst.	4.0
207	Het is opvallend hoe weinig aandacht migratie krijgt in de speech van de VVD-leider.	11.19
208	Het is niet zo dat het daarmee belangrijker of minder belangrijk is geworden.	4.98
209	Het is een van de grote puzzelstukken waar we mee aan de slag moeten.	3.72
211	Maar helaas, het kabinet is gevallen omdat iemand wegliep.	6.74
213	Misschien heeft u ook gemerkt bij de vorige campagne: Een wedstrijdje migratie, dat verlies ik van Wilders.	4.05
215	Geert Wilders heeft laten zien dat hij op migratie nooit ook maar iets zal leveren voor Nederland.	53.88
217	Maar Yesilgöz is in de Kamer ook snoeihard richting Timmermans.	6.27
218	Helemaal niets zou nog steeds beter zijn dan de plannen die de heer Timmermans voor Nederland heeft.	4.69
220	Want GroenLinks/PvdA staat ook een aantal standpunten waar ik ook niet zo snel enthousiast van word.	6.7
221	En al ben je het dan op inhoud niet eens met elkaar, je hoeft elkaar niet zo hard aan te vallen.	4.39
223	Er zijn behoorlijke verschillen tussen de VVD en PvdA/GroenLinks.	24.12
226	De kans is groot dat u toch met ze in gesprek moet.	4.15
228	Dus de peilingen van vandaag zijn echt die van vandaag.	3.71
230	En ik hoop vooral dat we het gesprek op inhoud gaan voeren in die campagne.	3.74
240	De VVD wil niet met de PVV maar wel een rechts liberaal kabinet.	40.99
241	Er moeten wel hele gekke dingen gebeuren wil je dat voor elkaar krijgen.	4.65
243	De partij die je maandenlang hebt lopen verketteren.	3.67
244	Dan moet je toch gaan uitleggen dat je toch gaat doen.	5.07
246	Yesilgöz zegt vandaag echt niet meer samen te willen met de PVV.	8.31
247	Toch wil een derde van de achterban het wel, blijkt uit onze peiling.	18.31
249	Want wil je een rechts beleid, dat kan alleen maar met PVV zeggen ze.	8.89
250	Ook een grote groep wil juist een kabinet met GroenLinks-PvdA.	32.96
254	Want ze moeten afstand houden van GroenLinks-PvdA, maar ook niet teveel.	10.26
255	Een beetje meer naar rechts of een beetje meer naar het midden?	4.59
257	De afgelopen jaren hebben de hardliners binnen de VVD het voor het zeggen gehad.	14.32
262	Maar misschien moet ze nu ook wat aardiger zijn voor andere partijen.	4.18
264	Als het niet lukt om wat meer vrienden te maken dan komt ze buitenspel te staan.	5.44
265	Ze wil wat minder inzetten op Asiel en Migratie tijdens de campagne.	26.58
266	Waarom wil iedereen dan de post van Asiel en Migratie?	25.76
270	De afgelopen zeven dagen hebben medewerkers van NS drie keer een dag gestaakt.	55.76
271	Ze willen 6 procent loonverhoging, maar de Spoorwegen houden de hand op de knip.	52.51
272	NS schrijft namelijk al jaren rode cijfers en moet elke euro omdraaien.	43.24
277	En dat is eigenlijk sinds de coronacrisis dat het zo gaat.	13.5
278	Want tot die tijd ging het eigenlijk heel goed met het openbaar vervoer in Nederland.	19.13
279	Ze hebben het wel financieel moeilijk, dat is een feit.	7.07
280	En het lijkt me ook geen eenvoudige puzzel om op te lossen want ze hebben toch wel een enorm verlies gehad afgelopen jaar.	5.24
281	Wat we zien, is dat de openbaarvervoerreiziger wat minder dan de autogebruiker terugkeert naar 't openbaar vervoer.	79.51
282	En dat heeft onder meer te maken met het thuiswerken.	11.29
283	Sinds de covidpandemie komt de NS elk jaar meer dan 100 miljoen euro tekort.	87.06
285	En dan gaat het personeel ook nog eens staken voor meer loon.	3.72
288	Na drie stakingen in zeven dagen zit er weinig schot in de zaak.	5.8
289	Je moet, denk ik, als personeel heel goed realiseren dat jouw boterham betaald wordt door die klant die dat kaartje koopt die bereid is om het geld neer te leggen voor die rit.	10.04
290	Uiteindelijk kan het alleen maar verliezers opleveren als je het verkeerd doet.	6.12
291	Peter-Paul de Winter is hoofd collecties van het Spoorwegmuseum in Utrecht.	13.85
292	Hij weet dat het niet de eerste crisis is in het bestaan van de NS.	9.58
296	Eigenlijk is dit een opponent van het moment dat NS bezig was met die teruggang in reizigersgroei.	59.4
297	De malaise die er in de jaren 70 ontstond omdat iedereen een auto had en niet meer met de trein ging je wilde niet meer in de trein gezien worden.	61.9
303	Want toen was namelijk de auto voor de gewone man beschikbaar.	7.24
304	En iedereen wilde een auto en ging niet meer met de trein mee.	7.11
305	Inmiddels heeft NS nieuwe uitdagingen, vooral van financiële aard.	6.81
306	En er zijn er maar een paar manieren om die problemen op te lossen.	3.82
307	Aankloppen in Den Haag en voor het derde jaar op rij extra subsidie vragen bijvoorbeeld.	24.47
309	En het hangt heel erg af van de kleur van een kabinet in welke mate men bereid is om meer te betalen voor het openbaar vervoer.	18.38
310	Het is lastig om zomaar de belastingen te verhogen.	6.62
311	Dus dat betekent dat je toch moet kijken hoe je dat zo slim mogelijk kan aanpakken.	4.43
313	Uiteindelijk moet je, is mijn gedachte kijken hoe je het bedrijf zodanig kunt inrichten dat het niet zoveel verlies maakt.	4.49
315	Misschien kun je meer concurrenten toelaten op het spoor.	5.88
316	Want concurrentie dwingt bedrijven tot meer efficiency en lagere prijzen, toch?	25.56
317	Meer concurrentie werkt goed voor lagere prijzen op heel veel markten.	6.77
318	Maar op het spoorverkeer is er een belangrijk nadeel ook.	8.16
319	En dat heeft te maken met het feit dat schaalvoordelen heel belangrijk zijn.	4.34
320	Dus het op een slimme manier inrichten van zo'n heel netwerk en in Nederland doen we dat in extreme mate dat houdt het uiteindelijk ook weer goedkoper om alles aan te kunnen bieden.	6.55
321	En het feit dat de kosten lager zijn dat vertaalt zich op de langere termijn ook weer in lagere tarieven.	5.01
322	In het geboorteland van de trein, Engeland, hebben ze het geprobeerd met concurrentie.	6.51
323	Er zijn daar 25 bedrijven die personenvervoer op het spoor aanbieden.	10.73
324	En hoewel er ook in Engeland echt nog wel mensen zijn die enthousiast zijn over het spoor is het vooral ontaard in een drama.	5.56
325	Er bestaat behoorlijk wat frustratie over de Britse spoorwegen.	12.63
326	Voornamelijk de vertragingen de vele vertragingen die er toch wel voorkomen.	3.75
327	Er zijn zelfs mensen die kiezen ervoor om te verhuizen omdat er dus in de afgelopen jaren ook veel stakingen zijn geweest maar ook veel vertragingen oplopen en dat het gewoon niet meer te doen is om naar je werk te komen en altijd in die onzekerheid te zitten of je wel op tijd op je werk komt.	10.27
328	De Britse premier Starmer is daarom begonnen om een van zijn verkiezingsbeloften in te lossen: Het Britse spoor wordt genationaliseerd.	31.95
329	Dat heeft alleen nog niet tot directe verbetering geleid.	3.77
331	Misschien op langere termijn als de diensten beter worden als de vertragingen worden verholpen, als de treinkaartjes niet zo achtelijk duur zijn.	7.26
332	Want soms betaal je gewoon binnen Engeland meer voor een treinkaartje dan als je met het vliegtuig naar Schotland vertrekt.	80.27
333	Dus de Britten zijn op korte termijn in ieder geval niet hoopvol dat het de diensten zal verbeteren.	5.62
334	Maar op de lange termijn hopelijk wordt het wat beter hier in Groot-Brittannië.	4.59
335	Net als in Engeland zou de Nederlandse staat natuurlijk kunnen zeggen weet je wat, we gaan de boel nationaliseren.	12.46
336	We gaan het weer helemaal in eigen hand nemen en dan gaan wij wel zorgen dat het allemaal beter loopt.	4.02
338	Het is wel een idee, maar of het een goed idee is, is natuurlijk iets anders.	4.45
339	Dan zou je in feite teruggaan naar de situatie van voor 1995.	5.64
341	En een van de positieve dingen die we in Nederland hebben gezien bij de privatisering of de verzelfstandiging v an OV-bedrijven is dat de kosten lager lijken te zijn geworden.	59.78
342	Volgens vervoerseconoom Verhoef is er één middel dat wel zou kunnen werken om de Nederlanders weer terug de trein in te krijgen: Maak de prijs flexibel.	52.33
345	En hou op met het subsidiëren van mensen die sowieso genoeg geld hebben om in de trein te gaan zitten.	7.95
346	Je zou kunnen zeggen, in die delen van Nederland waar de treinen niet vol zitten daar zouden de prijzen misschien wat lager kunnen zijn.	16.58
347	Maar ik zou het dan zeker ook richten op die bevolkingsgroepen met een wat kleinere portemonnee waarvoor je het belangrijk vindt.	4.27
348	Want er zitten natuurlijk ook mensen met een hoog inkomen in de trein.	51.96
349	En daarvoor moet je je afvragen, ja, moet je dat subsidiëren?	15.4
350	Of zou je dat meer moeten subsidiëren dan we nu doen?	7.0
351	We hebben de president-directeur van de NS, Wouter Koolmees deze week meerdere keren uitgenodigd voor een interview.	8.17
353	Hebt u opmerkingen of vragen over dit of andere verhalen uit deze uitzending dan kunt u naar eenVandaag.nl/chat.	4.91