Een Vandaag 🇳🇱

_id	686957b9f4df8d3171543eda
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5804/afspelen
datetime	2025-07-05 18:20:00
description	Duitse controles leiden tot chaos aan de Poolse grens: 'Schengen was een zegen, maar nu is alles verstoord' * Is het erg als de Waddenzee binnenkort haar Unesco-status verliest? * Staakt-het-vuren in Gaza: Is dit echt het einde? * Inwoners Austerlitz komen met 'ontsnappingsplan' uit angst voor bosbranden: 'Er is maar één uitweg'

 

Statements

idx	statement	score
2	Aan de Duits-Poolse grens wordt nu 24 uur per dag, zeven dagen per week gecontroleerd.	13.84
3	De Bundespolizei controleert scherp, op jacht naar illegale migranten.	48.66
4	Wie geen geldige papieren heeft, wordt meteen teruggestuurd.	8.25
6	En dat zorgt voor spanningen en groeiende protesten uit de buurlanden.	8.24
9	Duitsland voert sinds bijna een jaar weer grenscontroles uit.	38.01
10	Hier bij de Polse grens bij Zittau wordt iedere auto gecontroleerd op migranten zonder de juiste papieren.	65.43
11	Ondanks dat het soms voor vertraging zorgt lijken weinig automobilisten er problemen mee te hebben.	7.87
12	Aan de Poolse kant zijn ze niet blij met de Duitse grenscontroles.	37.18
13	In het stadje Zgorcelek loopt de grens met Duitsland dwars door de stad, in de vorm van de rivier de Neisse.	14.79
14	De burgemeester vraagt al maanden opheffing van de controles.	12.67
15	Op meerdere plekken kun je hier van Polen naar Duitsland oversteken.	6.4
16	De meeste mensen worden niet gecontroleerd en kunnen zo doorlopen.	26.44
17	In ijssalon The Sweet Border, oftewel de Zoete Grens merken ze er ook weinig van.	12.99
18	Ook Peter en Erna uit Amsterdam hebben er weinig last van tijdens hun fietsvakantie.	10.57
19	Wat hebben jullie gemerkt van die grenscontroles die er vanuit de Duitse kant worden gedaan?	14.32
24	Je ziet niet dat iemand aangehouden wordt of gecontroleerd wordt.	5.89
26	We zijn al een paar keer op en neer gefietst over de brug, ja.	4.23
29	Ondanks de kritiek op de grenscontroles van buurlanden als Polen en Tsjechië maar ook van de politievakbonden die vinden dat het te veel personeel kost gaat de Duitse regering door met deze controles.	36.92
30	Ze zeggen dat het aantal asielaanvragen de laatste tijd een stuk lager is geworden hierdoor.	54.09
31	De in mei aangetreden Duitse regering heeft beloofd de grenzen te sluiten en migratie zo laag mogelijk te houden.	51.49
32	Veel mensen aan de Duitse kant van de grens zijn blij met de controles.	18.41
33	In totaal zijn er sinds september vorig jaar ruim 25.000 migranten tegengehouden en teruggestuurd, onder andere naar Polen.	69.94
34	En dat is precies waar deze Poolse demonstranten boos over zijn.	5.46
35	Hier aan de grens staat een burgerbeweging die zichzelf Grensbeschermers noemt.	10.77
36	Ze staan migranten op te wachten die door Duitsland worden teruggestuurd.	88.23
37	De Poolse regering heeft afgelopen week aangekondigdom De Poolse regering heeft afgelopen week aangekondigd.. ook met grenscontroles te starten.	30.44
38	Maar volgens deze burgerbeweging doet hun burgemeester te weinig tegen de Duitse politie die migranten terugstuurt.	40.87
39	Wij zijn al een aantal weken onderweg maar dit is de eerste keer dat we echt 'n grenscontrole hebben dat we aangehouden worden.	4.09
44	En het ging snel, u heeft niet lang hoeven wachten?	4.16
46	We hadden het niet echt verwacht, dat is het enige.	3.88
51	Heeft u iets toe te voegen over dit onderwerp waar we later aandacht aan kunnen besteden?	4.42
53	Het ging nét goed, gisteravond bij het Utrechtse dorpje Austerlitz.	3.9
54	Twee hectaren bos werden in de as gelegd door een natuurbrand maar het dorp kwam niet in gevaar dankzij ingrijpen van de brandweer.	22.68
56	Uit voorzorg hebben zij zélf een vluchtplan opgesteld voor als het dorp overvallen wordt door een grote bosbrand.	9.23
59	Wat ik vrees, is een onbeheersbare natuurbrand in de omgeving.	8.04
63	Als er één vlammetje op een goeie stapel bladeren valt dan vliegt de fik erin.	22.39
64	Gisteren was ik bij de nieuwe opvang van m'n dochter.	4.84
65	En daar hebben ze ook formulieren hangen: Wat te doen als er brand uitbreekt.	5.02
69	Die 1800 inwoners moeten, als er brand uitbreekt over één weg zien te ontsnappen.	17.53
70	Want we hebben maar één weg die twee kanten op gaat.	3.97
71	Als er een bosbrand uitbreekt, dan heb je dus nog één weg over.	4.93
74	Stel je voor dat hier brandweer- auto's doorheen scheuren en bussen om kinderen te evacueren.	47.89
77	Robert kwam negen jaar geleden in Austerlitz wonen.	6.99
78	Als je hier komt wonen, staat er meteen iemand voor je deur.	3.76
79	Die vertelt welke verenigingen er zijn, wat er allemaal gedaan wordt.	4.59
80	Voordat je het weet, zit je in 18 commissies en ken je het hele dorp.	4.39
81	Robert is zoon van een Zwitserse moeder uit Wallis ook een bosrijk gebied.	10.67
82	In Zwitserland is burgerbescherming bij natuurbranden doodnormaal.	90.39
83	Als ik in Zwitserland bosbranden had wist ik dat er een schuillocatie was, met luchtcirculatie.	54.33
86	En in Nederland hebben we door onze dijken het gevoel van: Wij zijn altijd aan het vechten met de natuur, wij overleven dat wel.	6.29
88	Als bij een informatieavond in het dorp de brandveiligheid ter sprake komt, schrikt Robert zich dood.	11.53
90	De gemeente had helemaal niet bedacht had dat het hun taak was De gemeente had helemaal niet bedacht dat het hun taak was om voor de veiligheid van de burgers te zorgen.	29.98
91	Nog tijdens de informatiebijeenkomst wordt Robert voorzitter gemaakt van de Bosbrandwerkgroep.	5.29
96	Meer dan dertig jaar ben ik beroepsbrandweerman bij de Koninklijke Luchtmacht geweest.	5.27
97	En ik heb in die hoedanigheid ook verschillende natuurbranden meegemaakt.	5.72
98	En als je dan kijkt naar de situatie hier rondom uw dorp Austerlitz, hoe kenschets u die?	6.04
99	En als je dan kijkt naar de situatie hier rondom uw dorp Austerlitz, hoe kenschetst u die?	6.21
100	Nou, als één grote barbecue die wacht om aangestoken te worden!	3.69
101	Daarom gaat de Bosbrandwerkgroep voortvarend aan de slag.	4.95
103	We weten hoeveel auto's er zijn, hoeveel mensen er wonen wat de leeftijdscategorieën zijn en hoeveel van elk enzovoort.	22.55
104	Er is inzichtelijk welke mensen verminderd of niet zelfredzaam zijn.	23.49
105	Iedereen heeft een meterkastkaart en een persoonlijke vluchtplan in de bus gekregen.	22.9
107	Burgers die zelf vluchtkaarten en persoonlijke vluchtplannen verspreiden in het dorp!	5.59
108	Een burgemeester is verantwoordelijk voor openbare orde en veiligheid.	39.6
109	Voor de inwoners die eventueel bedreigd worden door een brand.	13.23
112	Dus dat gaat bijvoorbeeld over: Hoe we de vluchtroutes goed en veilig kunnen maken.	5.59
113	Hoe kunnen we zorgen dat mensen geëvacueerd kunnen worden en dat soort zaken.	25.07
114	Dat er nu evacuatieplannen liggen, komt meer ondanks dan dankzij de gemeente, zegt de Bosbrandwerkgroep.	25.72
115	Ik heb 20 vergaderingen gehad met eindeloos mensen en elke keer moest ik me opnieuw voorstellen aan nieuwe mensen.	4.57
118	Op een of andere manier schijnt dat niet te kunnen.	4.83
119	En omdat zij het niet kunnen, hebben wij de handschoen opgepakt: Wij kunnen dat wel en wij gaan dat gewoon doen.	3.67
120	Zij zeggen dat het eindeloos duurde, u was een blok aan hun been.	5.02
121	Ja, maar kijk, als gemeente en ook als instellingen moet je ook de juiste expertise aan tafel hebben moet je ook de goede dingen met elkaar bedenken.	5.13
124	In landen als Griekenland, Australië of de Verenigde Staten is veel ervaring met natuurbranden.	69.9
125	Daardoor is daar ook veel expertise op het gebied van de bescherming van burgers.	5.83
126	TNO is allemaal onderzoek aan het doen hoe je verzorgingstehuizen brand kan laten doorstaan en zo.	89.44
128	De Bosbrandwerkgroep wil juist die kennis gebruiken om het dorpshuis om te vormen tot schuilplaats.	13.87
129	Wat wij graag willen, is dat duizenden mensen daar naar binnen kunnen.	3.94
130	Dat er een luchtcirculatiesysteem is waardoor je niet gaat stikken.	79.89
131	En aan de randen overal kleine waterbuizen met waterstralen.	4.73
132	Er is nog geen regelgeving of geen advisering over hoe je dan zo'n schuilplaats op een goede manier inricht.	4.61
133	Wij zouden het zonde vinden om nu te investeren en dat straks blijkt dat het rijk zegt: nee, dit kan niet.	7.48
135	Wij mogen dus niets doen, omdat de gemeente zegt: Je kan niet zomaar wat gaan doen.	9.51
136	Maar dat zelf doen zit de Austerlitzers juist in het bloed.	6.22
137	Dat leidt inmiddels tot zelfgemaakte bosbrandinstructievideo's.	11.32
140	Ik zag vanochtend weer een appje van een mevrouw die elke dag een rondje met de hond loopt en elke dag ongeveer tien verse sigarettenpeuken opraapt.	58.47
142	En het grootste probleem is eigenlijk het brandveiligheidsbewustzijn van de mensen.	8.67
144	Jelmer Dam is hier, van het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid.	10.95
149	In Austerlitz zijn burgers dus zelf aan de slag gegaan met een vluchtplan.	10.04
153	De veiligheidsregio Utrecht wil de burgers ook activeren.	20.09
155	Maar zij zeggen dat ze het zelf doen omdat de overheid niks doet.	25.88
158	Ik kan me voorstellen dat het die mensen te langzaam gaat.	4.4
159	Zij zeggen: we zijn in Nederland gewoon niet goed in ons voorbereiden op rampen.	13.09
161	Heel veel instanties in Nederland houden zich daarmee bezig.	4.22
162	Wat kunnen we leren van landen die er meer ervaring mee hebben?	6.37
168	Wat kan je als burger zelf doen in een hele droge periode?	8.32
169	Haal in droge periodes je dakgoten leeg als je in een groen gebied woont.	88.03
170	Want daar komt dan veel brandbaar materiaal in te liggen.	8.24
174	Wij gaan met 40 mensen naar Spanje om mee te helpen.	8.7
178	Komt er een staakt-het-vuren tussen Hamas en Israel in Gaza?	17.59
181	Als je vandaag het nieuws volgt, lijkt het daar niet op.	4.76
182	Sinds middernacht heeft Israël 56 mensen in Gaza gedood of tientallen in elk geval waaronder een aantal menwsen die noodhulp zochten.	66.02
183	Bij zo'n noodhulppunt zouden ook hulpverleners gewond zijn geraakt door een aanval mogelijk van Hamas.	55.82
184	Toch schijnen zowel Hamas als Israël nu de wapens tijdelijk neer te willen leggen.	32.33
185	In het voorstel dat er nu ligt zou er eerst 60 dagen lang niet gevochten worden.	18.02
186	Hamas wil dat de noodhulp anders georganiseerd wordt.	79.73
187	De Halve Rode Maan, het islamitische Rode Kruis, zou de hulp moeten gaan regelen.	20.79
188	Nu controleert Israël wie waar hulp krijgt in Gaza.	44.67
189	Via de GHF, een organisatie die volgens mensenrechtenorganisaties een instrument is van Israël.	24.55
190	Waarom zou Israël nu instemmen met meer noodhulp een staakt-het-vuren en het terugtrekken van troepen uit Gaza?	49.1
191	In eerste plaats heeft het denk ik te maken met de druk die de president Trump uitoefent op Israel.	9.6
192	In de tweede plaats: de situatie voor Netanyahu is wat gemakkelijker geworden door dee overwinning op Iran.	27.33
193	is wat gemakkelijker geworden door de overwinning op Iran.	67.88
194	Een groot deel van de samenleving respecteert hem daar nu om.	12.21
198	In Trumps eerste termijn sloot hij de Abraham-akkoorden.	11.9
199	Stabiliteit in het Midden-Oosten is ook economisch belangrijk voor Trump.	69.95
200	Zo zouden de Amerikanen via Israël meer handel kunnen drijven met Arabische landen.	55.96
201	Maar die landen willen dat alleen als ook de Palestijnen een toekomst krijgen.	49.34
203	In januari werden daarvoor de eerste stappen gezet.	6.03
207	Hamas wilde dat de volgende fase met een permanent staakt-het-vuren inging.	29.87
208	Maar Israël zei dat Hamas te weinig gijzelaars vrijliet.	73.58
209	Om herhaling te voorkomen wil Hamas nu meteen verder praten over een permanente wapenstilstand.	22.49
211	Er liggen mogelijkheden voor een tijdelijke wapenstilstand omdat Hamas er iets meer geloof in heeft dat 'n tijdelijke wapenstilstand kan resulteren in een definitieve.	54.01
212	Maar of Hamas nog een positie mag behouden in Gaza Israël wil dat natuurlijk helemaal niet.	12.45
213	Dus er zijn nog hete hangijzers die moeten worden opgelost.	3.66
214	Het Israëlische veiligheidskabinet komt vanavond bij elkaar.	20.59
218	Sinds 2009 staat de Waddenzee op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.	33.38
221	Volgende week bespreekt de UNESCO- commissie die status.	11.06
222	En dat komt door de plannen voor zout- en gaswinning in het gebied.	13.85
223	Het is al de derde keer dat UNESCO aan de bel trekt.	68.92
226	Eigenlijk de schande dat wij die status zelf wilden en dat de Nederlandse regering het zelf vervolgens totaal verkwanselt.	9.85
231	Intussen vind ik wel dat de alarmbellen rinkelen voor het Waddenzeegebied.	4.38
232	UNESCO waarschuwt Nederland nu voor de derde keer dat ons land meer moet doen om de werelderfgoedstatus van de Waddenzee te beschermen.	90.06
233	Doet Nederland dat niet, dan kan het natuurgebied zijn UNESCO-erkenning verliezen.	86.06
237	De Waddenzee komt op de werelderfgoedlijst van de UNESCSO.	42.04
238	In 2009 krijgt de Waddenzee de status van UNESCO-werelderfgoed.	37.21
239	Daarmee wordt erkend dat dit gebied uniek en onvervangbaar is en dat we er extra goed voor moeten zorgen.	5.26
240	Volgens Frank Petersen van de Waddenvereniging is het een belangrijke status.	8.29
241	In dit gebied komen miljoenen vogels en vissen elk jaar terug om te foerageren of te nestelen.	80.3
242	Zonder dit gebied hebben die vogels geen plek om te eten of te overleven, en dat geldt ook voor de vissen.	68.96
243	Voor het Waddengebied is toerisme natuurlijk heel belangrijk.	17.03
244	De UNESCO-werelderfgoedstatus geeft daar wel een extra dimensie aan.	16.03
245	Er komen veel natuurliefhebbers op vakantie naar onze eilanden.	53.88
248	UNESCO waarschuwt nu voor de derde keer dat het vreest dat economische activiteiten het beschermde Waddengebied te veel onder druk zetten.	83.64
249	UNESCO maakt zich zorgen over de effecten van alle effecten in de Waddenzee bij elkaar.	86.19
250	Dan gaat het over visserij, mijnbouwplannen zoutwinning, kabels over de bodem, toerisme, van alles.	5.91
251	Wat is nu volgens u de staat van het Waddenzeegebied?	9.44
252	Dat is twee weken geleden nog onderzocht door een kennisinstituut in opdracht van de regering.	10.84
253	De staat is dat er heel veel dingen slechter zijn geworden dan ze moeten zijn.	5.24
255	Er zijn minder vogels, Er zijn minder vogels, minder kleine vissoorten.	20.31
257	Met andere woorden, dat wat de Waddenzee uniek maakt is er steeds minder.	12.6
259	De uiterste remedie is dat de UNESCO op termijn de werelderfgoedstatus kan laten vallen.	75.08
260	En dan ben je te laat, dan krijg je die niet meer terug.	4.06
261	In februari kwam een 'State of Conservation Report' over de Waddenzee uit.	12.3
262	Nederland meldt nieuwe maatregelen, zoals een stop op nieuwe gasconcessies.	68.57
266	Bovendien zijn er ook nog steeds bestaande concessies waar UNESCO zich zorgen over maakt.	12.86
268	UNESCO internationaal vindt dat de natuurwaarde de unieke waarde waarom het werelderfgoed is bovenaan staan.	55.02
270	Overige activiteiten alleen als het die waarde niet aantast.	4.13
271	Is het erg als de Waddenzee de werelderfgoedstatus verliest?	51.71
272	Ja, want daarmee verlies je een stimulans om heel goed voor dit gebied te zorgen en het te beschermen.	78.49
273	Ik maak me echt zorgen dat de Waddenzee de UNESCO-status verliest.	45.49
274	Ik ben bang dat dan de trossen helemaal los gaan en dat er dan nog veel meer hier gebeurt wat we niet willen.	4.38
275	UNESCO heeft nu al een aantal keren gewaarschuwd dat het niet de goede kant op gaat.	15.12
276	Dus het wordt wel tijd voor actie, de hoogste tijd voor actie.	3.74
277	Ik ben bang dat de regering ijzerenheinig doorgaat met dingen toestaan waarvan iedereen snapt dat het niet past bij de Waddenzee en ook niet bij de werelderfgoedstatus.	13.47
279	Nederland moet als eerste heel duidelijk beslissen geen nieuwe aardgaswinning onder de Waddenzee te starten.	62.56
280	En Nederland moet een aantal dingen aan UNESCO heel duidelijk maken: Dat er wetten en regels komen die zorgen dat al die activiteiten minder worden.	25.92
281	We hebben de Waddenzee weten te redden met zijn allen.	30.71
283	Het ministerie laat weten dat ze met UNESCO in gesprek zijn om de zorgen weg te nemen.	66.13
284	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	4.09
287	We zijn er altijd online, en maandag weer op radio en tv.	5.49