Een Vandaag 🇳🇱

_id	687e72138dab0443183427d1
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5818/afspelen
datetime	2025-07-21 18:30:00
description	Een erfelijke aandoening vroeg ontdekken kan cruciaal zijn * Mercosur-verdrag moet deze zomer eindelijk doorgaan * Hoe effectief is de toeristenbelasting? * Raad voor Volksgezondheid & Samenleving wil dat overheid zich meer inzet voor klimaat en gezondheid

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
2	Ziek worden of zelfs overlijden door vieze lucht, extreme hitte of een tekort aan schoon water.	90.58
3	Het kan ons in Nederland allemaal overkomen nu en in de nabije toekomst.	6.49
5	Die dringende oproep doet de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving.	16.3
6	In hun advies aan het kabinet staat dat klimaatverandering en milieuvervuiling niet alleen slecht zijn voor de natuur, maar ook voor onszelf.	81.57
7	In de studio is Jet Bussemaker van de Raad die het rapport heeft opgesteld.	7.37
9	Welke negatieve effecten op de gezondheid ziet u nu al?	13.0
11	Variërend van gevolgen van chemicaliën en plastics.	53.27
16	Denk aan huidkanker als gevolg van toenemende hitte.	48.04
20	Laten we kijken naar een voorbeeld uit de praktijk.	3.81
21	Onze verslaggever was vandaag in Lelystad-Oost een van de meest kwetsbare wijken van ons land als het gaat om klimaatverandering.	75.47
22	's Ochtends fik je weg eigenlijk in je woonkamer en zaterdags brand je weg in je keuken.	3.84
23	Susan Brouwer woont nu drie jaar in deze huurwoning in de Zuiderzeewijk in Lelystad.	7.43
24	Net als haar buren heeft ze als de zon schijnt alle deuren open en alle gordijnen dicht.	4.5
27	Vanochtend toen ik wakker werd was het rond half tien.	5.27
30	En ik heb alles al vanaf gisteravond gewoon potdicht zitten.	3.4
31	En eigenlijk is een beetje zo hoe mijn leven eruitziet.	3.95
32	Lelystad-Oost is een van de zogeheten klimaatkwetsbare wijken.	77.91
33	Wijken waar de gevolgen van klimaatverandering zoals hitte, overstromingen en droogte, extra hard aankomen.	37.43
36	In korte tijd werden er in de jaren 70 en 80 duizenden woningen uit de grond gestampt.	15.42
37	Wie er voor de eerste keer binnenrijdt wordt getroffen door de grote verscheidenheid van woningtypen die veel variatie brengen in dit vlakke land.	10.55
38	Gemeenteraadslid Fred Wilcke woont al 40 jaar in Lelystad-Oost het oudste gedeelte van Lelystad.	8.86
39	Dit is het eerste gedeelte waar Lelystad na de pioniers zeg maar is ontstaan.	5.77
40	En geldt voor de meeste woningen dat ze eigenlijk niet goed klimaatbestendig zijn?	74.23
47	Alles wat je nu eigenlijk wil uitbannen, dat gebruikten we toen.	3.85
48	Je kan nu op de thermometer zien: het is 25 graden binnen.	17.22
54	en als ik thuis kom doe ik zo veel mogelijk kleding uit en zo min mogelijk aan en ik ga op de stoel zitten.	4.55
55	En zoals je kan zien, ik heb een ventilator voluit.	4.48
58	En vooral niet actief zijn, want dan gutst het water overal weg.	5.07
59	De gemeente Lelystad probeert nu mensen te benaderen om ze te wijzen op subsidies om hun woning beter te isoleren en hittebestendig te maken.	81.23
60	Wij zijn dus zelf met een brief van de gemeente langs de deur gegaan, gebeld en de mensen uitgenodigd voor informatieavonden.	4.77
61	Om in ieder geval uit te dragen wat men van plan was.	3.89
62	Want meestal is het zo als je een brief van het Rijk of van de gemeente krijgt dan is het al heel gauw van: ik schuif hem even opzij.	4.68
65	Dus daarom zijn we echt persoonlijk aan de deur wezen aanbellen en de mensen uitgenodigd voor informatieavonden.	3.46
66	Maar vooralsnog zoeken de meeste bewoners hier naar geïmproviseerde oplossingen om de hitte zoveel mogelijk buiten de deur te houden.	7.77
67	Je ziet inderdaad mensen met van die doeken met draden eraan, parasols.	7.29
68	Ik heb ook wel mensen hier in de buurt gezien die inderdaad kranten tegen de ramen doen of doeken tegen de ramen.	4.2
69	Dus je merkt wel, iedereen is een beetje warm hier.	3.87
70	Mijn indruk is af en toe: Je hebt heel veel overheidssubsidies om te verduurzamen.	5.33
73	Maar dat het eigenlijk naar dit soort woningen moet gaan en dat misschien die mensen de route niet weten terwijl mensen die dat wel weten die kunnen nog wat zonnepanelen misschien wel zelf betalen.	10.11
78	Want we praten wel eigenlijk altijd over de sociaal zwakkeren die in deze woningen wonen.	14.91
79	En die moet je echt aan de hand meenemen om te begeleiden naar het juiste loket om daar eventueel de subsidie op te halen.	5.74
80	En net wat je zegt mensen die goed in de maatschappij staan niet dat anderen niet goed in de maatschappij staan, dat sowieso Maar zijn misschien mondiger?	7.79
82	Die weten de weg te vinden en die zijn wat creatiever soms.	4.51
86	Want ik zit al aardig wat jaren in de wijk en die moet je echt aan de hand meenemen.	4.0
88	Moeten we inderdaad meer ons best doen om de mensen op de kwetsbare plekken beter te helpen?	33.2
89	We moeten in ieder geval vaststellen dat klimaatverandering en gezondheid samengaan.	12.87
90	En sommige wijken zijn kwetsbare dan andere wijken.	66.59
91	Daar hebben ze ook al vaak inkomstenprobleem, schulden.	20.54
92	En dan kunnen ze minder makkelijk hun woning verduurzamen.	44.63
93	Mensen met hogere inkomens dragen meer bij aan de klimaatverslechtering en die kennen toch beter de weg richting subsidies.	78.48
96	Uw rapport gaat ook over milieu-vervuiling en klimaatverandering.	19.76
98	Dat begint er mee dat je het niet als aparte problemen ziet.	4.43
99	Stikstof en milieu aan de ene kant en gezondheid aan de andere kant.	17.06
100	We staan toe dat de samenleving ziek wordt en aan de andere kant moeten mensen dan geholpen worden.	11.25
106	Dan doe je iets wat goed is voor de planeet en voor de gezondheid.	6.08
107	Wat wil u zeggen tegen bestuurders die de sleutels in handen hebben om dit voor elkaar te kunnen krijgen?	11.75
110	Ga niet voor elk onderdeel maar doe het wat breder.	4.1
116	Ik zie in de zorg heel veel professionals die proberen met veel minder plastic te werken.	33.58
120	Maar we hebben ook de moed nodig om te zeggen dat we ook met sommige dingen moeten stoppen.	3.97
121	Zolang het ongezonde voedsel nog steeds voor het grijpen ligt en het goedkoopst is om te kopen dan doen we iets niet goed.	14.98
124	Wie als toerist in Amsterdam wil overnachten moet wel de portemonnee trekken.	23.67
128	Amsterdam is daarmee namelijk de duurste hoofdstad van Europa, blijkt uit onderzoek.	83.99
129	Sinds vorig jaar betaal je namelijk 12,5 procent boven op je hotelovernachting.	70.0
130	Dat betekent in euros het volgende: Gemiddeld ben je in onze hoofdstad dus 18 euro per nacht kwijt aan belasting.	44.53
133	De vraag is nu in hoeverre die hoge belasting invloed heeft op het aantal toeristen.	21.64
141	Ieder jaar komen er miljoenen toeristen naar het centrum van Amsterdam.	40.84
142	De afspraak is dat er jaarlijks tussen de 10 en 20 miljoen overnachtingen mogen zijn.	15.05
145	Wij hebben maatregelen zelf ook genoemd die interessant kunnen zijn.	4.11
146	Een forse verhoging van de toeristenbelasting die minder aantallen oplevert en honderden miljoenen extra aan inkomsten waar de gemeente ook heel veel mee kan doen om de overlast en de aantallen te beperken bijvoorbeeld.	32.91
147	Dus wij roepen vooral de gemeente op: kies ook echt en hou je aan je afspraak.	3.96
149	Het zakenblad The Economist becijferde vorig jaar dat Amsterdam per inwoner de meeste toeristen ter wereld ontvangt.	86.69
150	Per Amsterdammer komen er ruim 10 toeristen naar de stad.	11.93
153	En dus is er in Barcelona maar ook op andere plekken protest.	6.82
154	Vanaf oktober wordt in Barcelona dan ook de toeristenbelasting verdubbeld.	84.84
156	En het middel dat Amsterdam inzet, een forse verhoging van de toeristenbelasting gebeurt dus ook op andere plekken.	71.94
157	Maar uit onderzoek van de gemeente Amsterdam blijkt dat als je het aantal overnachtingen écht wil drukken je de belasting draconisch moet verhogen met zo'n 35 of zelfs 40 procent.	82.04
159	En minder overnachtingen betekent niet dat het per se rustiger wordt in de stad.	5.65
160	Even een voorbeeld: Vorig jaar ontving Amsterdam ruim 900.000 Duitse verblijfsgasten maar ook 7,5 miljoen Duitsers die gewoon met de trein of met de auto voor een dagje op en neer komen.	84.2
161	Dus dat wat voorheen een verblijfsgast was, dat wordt een dagtoerist.	4.71
162	Dus dan is de vraag: Wat zou nog meer kunnen om de drukte te verminderen?	5.72
163	Nou, als je in Venetië een dagje de stad in wil moet je tegenwoordig op drukke dagen een kaartje kopen.	10.48
164	Vijf euro voor elke toerist die niet in de stad overnacht.	83.91
165	Voor ons land geldt dat de BTW op overnachtingen per 1 januari fors omhooggaat.	47.79
166	Dat kan leiden tot minder toeristen, maar heeft ook grote economische nadelen.	27.36
167	Omdat die internationale toeristen ook geld spenderen en dat is meer dan driekwart van het vakantiebudget aan winkels, aan horeca, aan uitjes.	24.72
168	En dat zijn allemaal categorieën die hier stevig onder gaan leiden.	4.0
170	Wil je als Amsterdammer dít jaar al wat rust dan is er maar één optie: snel de stad uit.	5.11
172	Wat is de kans dat mijn kinderen een aandoening of een ziekte hebben, die ook in mijn familie voorkomt?	27.86
174	Dat is de vraag waarmee mijn collega Roos Moggré op pad ging.	3.89
175	Deze week duikt ze in de wereld van ons DNA want daar in ligt een deel van onze gezondheid vastgelegd.	16.64
176	S-C-R-Z-H. S-C-R-Z-H. Ja, nu kan ik die rijtjes makkelijk lezen, want ik heb lenzen in en ik ben al mijn hele leven dit soort rijtjes aan het lezen bij de opticien en bij de oogarts.	3.87
177	Ik heb namelijk min 11, dus daar heb ik deze bril voor en mijn lenzen.	5.33
178	En ik heb ook nog eens plus ik weet het niet precies, ik ben al een beetje in de ontkenning maar ik heb dus inmiddels ook nog een leesbril.	3.39
189	En vanwege mijn flinke sterkte heeft mijn huisarts mij doorverwezen naar het Amsterdam UMC.	6.49
192	Ja, want ik moest allemaal dingen invullen: Wat heeft mijn moeder, wat heeft mijn vader, mijn broer, mijn zus.	3.58
194	En ik heb natuurlijk twee kinderen dus ik heb ook begrepen dat je tegenwoordig best wel met druppels of zo kunt bijsturen.	3.4
195	Dus ik dacht, als ik nou op tijd weet dat ik iets genetisch heb doorgegeven dan kan ik ook die kinderen nog een beetje helpen.	3.67
196	Ja, en dat is een vraag waar de meeste mensen die ik hier op de afdeling zie mee komen.	3.85
197	Wat is de kans voor mijn kinderen om ook een aandoening te hebben of een ziekte te hebben die in mijn familie voorkomt?	35.13
198	En om dat uit te zoeken start Mieke altijd met het tekenen van een stamboom.	3.51
203	Mieke brengt mijn hele familie in kaart en ziet al snel twee rode vlaggen.	4.33
204	Sowieso mijn min 11 en een aantal netvliesloslatingen in de kring rond mijn moeder.	4.02
205	Dus zoals ik jouw stamboom heb beoordeeld met ook in de familie van je moeder een aantal personen met netvliesloslating is het een mogelijkheid om dat genetisch te testen.	26.23
207	Die DNA-test bestaat uit een simpele bloedtest en ik ben benieuwd naar de uitkomst van die test, vooral voor mijn kinderen.	11.78
209	Maar eerst even naar de vraag: Hoe zit het nou met die genen?	7.06
210	Mieke is ook hoogleraar en schreef onlangs een boek over DNA.	11.04
215	Ik vind het altijd fijn om zo visueel mogelijk te maken hoe het in elkaar zit.	4.48
216	Om moeilijke materie zo eenvoudig mogelijk te laten zien.	4.52
220	We hebben dus 20.000 genen en we hebben allemaal schrijffouten in veel genen.	50.97
221	Maar het moment dat je een schrijffout hebt in een gen wat bijvoorbeeld borstkanker kan veroorzaken of een plotsehartdoodgen of een obesitasgen dan is één schrijffout al voldoende om ziek van te worden.	88.29
222	Maar we weten steeds vaker dat kleine bijdragen van genen die opgeteld samen, dus vier verschillende genen met afwijking dat die net zoveel effect kunnen hebben als één gen met één afwijking.	51.48
223	En dat heet polygene bijdragen aan het ziektebeeld.	84.74
225	Hij is zo iemand met een grote schrijffout in zijn DNA.	4.34
227	De fout zit in 'n gen dat essentieel is voor een goede hartfunctie.	24.85
229	Tijdens mijn promotieonderzoek in Amerika merkte ik dat ik moeilijk de trap op kwam de dag niet meer goed volhield, veel stuwing in de hals en toen dacht ik wel: er is iets niet goed.	3.52
230	Toen ik terug was in Nederland ben ik naar de huisarts geweest.	5.93
231	De huisarts vertelde mij dat het veiliger voelde om even een hartfilmpje laten maken.	21.22
232	En toen we een hartfilmpje maakten gingen de alarmbellen af.	5.05
234	Hij kreeg eerst een pacemaker Rogier moet al snel onder het mes.	4.31
235	Hij kreeg eerst een pacemaker en een ICD, een kastje in zijn borstkas.	9.08
238	Want kort daarna heb ik zeer ernstige hartverhalen gehad wat heeft geleid tot een hartstilstand.	5.09
239	Gelukkig is er dus al ingegrepen door een pacemaker en een ICD te implanteren vlak nadat de klinische geneticus had aangetoond dat er dus een foutje zat.	58.81
240	En daardoor leef ik nog want had ik het niet geweten, dan had ik geen ICD gehad en dan was ik waarschijnlijk al overleden op mijn 27e.	17.17
241	Als iets vaker in een familie voorkomt of als het juist op jonge leeftijd zich voordoet dan moet je vaak wel aan een erfelijke oorzaak denken.	18.51
245	Hij kan niet vaak genoeg zeggen hoe belangrijk het is om er vroeg bij te zijn.	5.68
246	Voor heel veel aandoeningen geldt dat het erfelijk is met een kans van 50 procent.	70.32
247	En dat betekent dus dat naast de familieleden dus ouders, broers, zussen, kinderen 50 procent kans hebben die aanleg ook te hebben.	42.17
248	En het bijzondere is dat op tijd opsporen en dat kan met zo'n genetische test de mogelijkheid biedt om op tijd te behandelen en op die manier kun je problemen voorkomen.	5.62
249	Blijven mensen langer gezond en soms ook zelfs langer in leven.	89.94
250	Nou, deze herken je wel van voor jou transplantatie.	8.18
251	Nou, deze herken je wel van voor jouw transplantatie.	9.67
253	De diagnose bij Roger heeft grote impact op hem en zijn familie.	20.01
256	Er is een groot deel van de familie die het niet wist.	6.65
257	En ik ben de eerste bij wie het gediagnosticeerd is.	4.01
258	Dus de eerste bij wie het aangetoond is dat er een foutje in het DNA zat.	18.49
259	En van daaruit is de puzzel gelegd voor een groot deel van de familie.	3.67
262	Omdat, als jij een aandoening hebt, als jij dat foutje in de DNA hebt wil het niet automatisch zeggen dat je ook ziek wordt.	65.42
265	Als er een erfelijk aanleg gevonden is kunnen we ze helpen de familieleden te informeren.	6.64
266	En die familieleden zien we dan vervolgens ook die geven we voorlichting.	4.66
267	En wat verder belangrijk is, is dat we die patiënt helpen bijvoorbeeld als het gaat om kinderwens.	11.39
268	Maar we helpen ze ook met het informeren van de cardioloog en in gezamenlijkheid met een heel team de optimale behandeling vast te stellen.	5.2
271	Dat is voor iedereen persoonlijk maar voor mij was dat toentertijd ook een reden om dat niet te doen.	5.8
272	In het geval van Rogier is er specifiek op ruim 40 genen getest.	14.71
273	Maar de wetenschap kan de hele genenkaart in beeld brengen.	25.33
274	Het hele pakket testen, dat is een ingewikkelde want dan kom je ook verhalen tegen met schrijffouten waar je helemaal niet naar op zoek bent.	4.26
277	Bijvoorbeeld, iemand komt binnen met de vraag: Mijn kind heeft een verstandelijke beperking, wat is de oorzaak?	66.77
278	Daar kunnen we tegenwoordig 1800 genen voor lezen 1800 verhalen in een pakket.	65.82
279	Als je die 20.000 zou lezen, zou je misschien ook nog een afwijking in een borstkankergen tegenkomen.	5.62
281	Dat is de zogenaamde bijvangst waar we niet naar op zoek zijn.	5.04
282	Dus we hoeven eigenlijk niet die hele Legobak uit te storten als we onderzoek doen, we kiezen er specifiek iets uit.	10.85
285	En in de toekomst zal het mogelijk zijn om alles wel te lezen en alsnog in te zoomen op dat wat je wil lezen.	4.19
286	En er zijn er ook steeds meer commerciële testen die je kunt bestellen op internet of gewoon ergens in winkels in het buitenland, van: test je genen.	46.74
289	Ze tikken het privacyakkoord aan en vaak weten ze niet dat dat ook consequenties voor familieleden zou kunnen hebben.	19.99
290	De betrouwbaarheid is dubieus, er kunnen foutpositieven zijn.	4.39
291	Dus mensen kunnen het gevoel krijgen dat ze ziek zijn komen met een uitslag terwijl dat helemaal niet dat hoeft te betekenen.	61.45
293	Als er een zin staat 'ga naar uw zorgverlener' gaan ze naar de huisarts.	15.2
295	Wij willen niet dat onze wachtkamer gevuld wordt met mensen die uitslagen toegelicht willen krijgen van zo'n DNA-thuistest.	29.49
296	En de hele duidelijke uitleg is er ook niet aan verbonden.	4.55
297	En dan is het tijd voor de uitslag van mijn DNA-test.	3.77
298	Is mijn oogafwijking erfelijk en heb ik een eventuele fout doorgegeven aan mijn kinderen?	5.88
300	Ze heeft goed nieuws voor me: er is geen erfelijke oorzaak gevonden.	4.88
303	Ik heb dus waarschijnlijk gewoon pech met slechte ogen en dat zegt niks over de ogen van mijn kinderen.	3.85
309	Door een afwijking in haar DNA had ze voortdurend honger.	63.75
311	Waarschijnlijk hebt u er nog nooit van gehoord het EU-Mercosur-handelsakkoord.	24.5
312	25 jaar is er al over gepraat deze zomer worden er naar verwachting handtekeningen onder gezet.	6.45
313	Het is een verdrag om makkelijker producten te verhandelen tussen vijf grote Zuid-Amerikaanse landen en de Europese Unie.	44.57
315	We hebben een echt akkerbouwbedrijf hier in Swifterbant, in de Flevopolder.	8.54
316	Dus we leven hier van pootaardappelen rode uien en winterpeen.	55.29
317	Hij is trots op zijn bedrijf, akkerbouwer Adrie Vermeulen.	6.95
318	Met 165 hectare is hij een groter dan gemiddeld bedrijf.	11.1
319	De wortelen en uien teelt hij voor de Nederlandse markt.	10.07
320	Maar zijn aardappelen, die gaan de hele wereld over.	13.71
321	Die zijn van hoge kwaliteit, zijn heel gezond en die worden geëxporteerd naar 80 landen over de hele wereld.	11.32
322	De zaken gaan goed en ook de oogst van dit jaar ziet er veelbelovend uit.	3.88
324	Zorgen over een groot handelsverdrag tussen de Europese Unie en vijf grote Zuid-Amerikaanse landen: het Mercosur-akkoord.	32.34
326	Mercosur is een economisch samenwerkingsverband in Zuid-Amerika.	19.2
327	Het bestaat uit vijf landen: Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia.	11.36
328	Het handelsverdrag tussen de EU en Mercosur moet straks zorgen voor lagere importheffingen soepele douaneregels en betere toegang tot investeringen.	32.36
329	Typisch Europese producten krijgen extra bescherming.	84.59
330	En de EU krijgt voorrang bij de handel in strategische grondstoffen.	49.01
331	De doelstelling is om de handel tussen Europa en de Zuid-Amerikaanse landen Brazilië, Argentinië, Paraguay, Uruguay te vergemakkelijken, dus handelsbelemmeringen weg te nemen.	7.89
332	Keimpe van der Heijden is bestuurslid van de Nederlandse Akkerbouwvakbond.	11.0
333	Hij waarschuwt voor het risico dat er straks veel goedkopere voedingsproducten uit Zuid-Amerika op de Europese markt komen.	33.21
334	Wat men dan doet, is dat men elkaars standaarden herkent.	4.53
335	Dus als je naar landbouwproducten kijkt de productiewijze in Brazilië, daar kan Europa niks over zeggen.	24.3
336	Iets wat in Brazilië op de markt mag komen moet dan in Europa op de markt kúnnen komen.	4.18
337	Maar dan word ik toch als consument volledig buitenspel gezet?	5.06
338	Want ik ben heel blij dat er in Europa enige zicht is op hoe voedselproducten tot stand komen en dat heb ik helemaal niet in Brazilië of in Argentinië.	7.99
341	En de kans als het uit Zuid-Amerika komt, of Amerika komt, of Canada komt dat er gewasbeschermingsmiddelen gebruikt zijn, die bij ons al niet meer mogen, is heel groot.	34.43
342	En daar heb je dus als consument dan geen invloed meer op.	4.72
347	Maar volgens universitair hoofddocent politieke economie Martijn Huismans biedt het akkoord naast risico's ook zeker kansen voor Europa.	12.46
348	Die vrijhandelsakkoorden zijn goed voor de economie.	75.09
349	En in tijden dat Trump met 30% invoerheffingen komt, 1 augustus en dat we bezorgd zijn over afhankelijkheden van China, van Rusland is het diversifiëren van de handelsakkoorden een goede zaak.	62.93
350	Bijvoorbeeld voor Nederland, medicijnen die zijn momenteel best wel zwaar belast, ik geloof 15 à 20 procent.	56.73
353	En als de Duitsers meer auto's kunnen exporteren dan gaan ze misschien ook weer op hun beurt meer Nederlandse goederen kopen.	60.77
356	En je vergroot de handel, dus je vergroot de algemene welvaart.	15.65
357	Alleen heb je natuurlijk altijd winnaars en verliezers.	3.76
358	Maar in het algemeen, als economen zeggen we met vrijhandel wordt de totale koek groter.	57.65
360	Akkerbouwer Adrie Vermeulen is niet van plan tot die laatste groep te behoren.	8.99
361	Daarom wil hij maatregelen die moeten voorkomen dat de Europese markt straks overspoeld wordt met goed koopvoedsel uit Zuid-Amerika.	44.65
362	Wat wij ingewikkeld vinden is dat bepaalde producten die in Zuid-Amerika geteeld worden gewoon hier vrijelijk de markt in kunnen met de deuren open maar dan ook geproduceerd worden in andere standaarden zoals wij die hier kennen in Nederland en in Europa.	4.79
363	En dus is het voorstel om voedingsproducten uit het Mercosur-akkoord te halen.	43.06
364	Door voedsel uit die vrijhandelsverdragen te houden kan je aparte afspraken maken over voedsel en hoef je je niet meer te houden aan die afspraken binnen de wereldhandelsorganisatie.	39.55
365	En als wij vinden dat bepaalde bestrijdingsmiddelen wij niet in, noem eens wat, suiker willen hebben dan kunnen we tegen Brazilië zeggen: we willen graag dat het zo en zo geproduceerd wordt.	24.49
366	En als jullie zeggen dat het dan iets duurder is dan is het maar iets duurder, maar zo willen we het graag hebben.	3.74
367	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending stel die dan op eenvandaag.nl/ chat.	4.88