Een Vandaag 🇳🇱

_id	6887ac938dab0443185992af
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5832/afspelen
datetime	2025-07-28 18:30:00
description	Nieuwbouw heeft last van slechte bereikbaarheid * Laatste ontwikkelingen in Gaza, met artsen over de situatie daar * Hoe handelsoorlogen invloed hebben op grondstoffen

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
2	Om de woningnood op te lossen, zijn er nieuwe woningen nodig.	27.23
3	Maar op grote schaal bouwen heeft alleen zin als nieuwe wijken ook goed bereikbaar zijn en dat is lang niet overal het geval.	5.64
4	Bouwbedrijven pleiten vandaag om nieuwe buurten beter te laten aansluiten op het wegen netwerk en het openbaar vervoer.	63.94
5	Zo is er in Heiloo nog altijd geen aansluiting op de A9 waardoor een beloofde nieuwbouwwijk niet gebouwd kan worden.	29.77
7	Een plek tussen Limmen en Heiloo waar 1400 huizen zouden moeten komen.	20.85
9	Het bord begint oud te worden en 't schiet maar niet op.	4.71
10	Maarten Smit en zijn vrouw Ruby kochten grond om een huis te bouwen.	26.81
12	Pas als er een aansluiting is op de snelweg mag de hele woonwijk worden gebouwd.	16.31
13	Je merkt het al, deze weg hier, de Kennemerstraatweg is behoorlijk druk.	4.67
16	Deze weg hier, die die kant opgaat daar moet straks de afrit naar de A9 komen.	4.51
18	De woonwijk is gepland tussen de dorpen Heiloo en Limmen, vlak naast de A9.	11.76
19	Een afrit zou de wijk moeten ontsluiten maar die is er nog niet door stikstofregels en steeds hogere kosten.	21.24
20	Maar pas als de afrit er is, mag de bouw van de Raad van State starten.	6.03
22	Zodat mensen niet het hele dorp daar, of het hele dorp daar door moeten om naar hun werk te gaan bijvoorbeeld.	5.6
24	Als we het verbreden naar de buurt gemeente Castricum komen we uit op zo'n 2000.	7.09
25	Dus dat zijn serieuze aantallen die we kunnen bouwen om de woningnood te ledigen.	14.96
27	Maarten en Ruby zijn noodgedwongen ergens anders gaan wonen.	8.3
28	Want ze hadden meer ruimte nodig, omdat ze inmiddels een dochtertje hebben.	11.87
29	Het frustreren van deze situatie is Het frustrerende van deze situatie is dat je steeds op verjaardagen mensen tegenkomt die je een, twee keer per jaar ziet en die vragen: hoe staat het met het huis?	14.76
32	Dat het steeds op hetzelfde punt, verkeer en stikstof blijft hangen.	20.61
35	Je moet tekeningen laten maken door een architect en er moeten onderzoeken worden uitgevoerd.	5.05
36	Om de wijk bereikbaar te maken en te kunnen bouwen, is de afrit cruciaal.	5.88
37	Maar de gemeente zegt dat het Rijk zal moeten bijspringen.	20.64
38	Help vooral om te zorgen dat gemeenten die infrastructuur kunnen regelen.	8.36
39	Want het gaat om nuttige investeringen maar voor een gemeente als Heiloo zijn ze niet alleen te dragen.	12.55
40	Wij willen eraan bijdragen en de ontwikkelaars die hier willen bouwen ook.	4.78
44	Het is onze droomwoning en daar gaan we nog steeds in wonen.	3.69
45	Deze reportage ging over toegangswegen naar een nieuwe wijk.	10.52
46	Maar ook voor het openbaar vervoer geldt dat het heel belangrijk is dat er meteen in het begin een goede verbinding is.	4.44
47	In de studio Freek Bos, directeur van reizigersvereniging Rover.	8.78
48	Waarom is het belangrijk dat van begin af aan een bus of tram naar een nieuwbouwwijk rijdt?	19.27
49	Mensen bepalen hun woon-werkverkeer op twee momenten.	36.88
51	Als mensen in een nieuwe wijk gaan wonen kijken ze meteen of je met openbaar vervoer naar het werk kunnen.	19.01
53	Want anders gaan mensen misschien er niet wonen of een auto kopen?	17.55
55	In een grote nieuwbouwwijk in Utrecht is momenteel sprake van haar hoogste autodichtheid.	55.59
56	Maar dan moet je in het begin voor lief nemen dat je niet veel aan die lijn verdient.	3.97
60	Maar op het OV wordt fors gekort door het demissionaire kabinet.	86.92
61	Nieuwe woonwijken kunnen we niet met wegen bouwen en evenmin met openbaar vervoer.	61.95
67	De Tweede Kamer vindt ook dat voor een deel de bezuinigingen moeten worden geschrapt.	29.59
68	Maar er worden nog steeds geen beslissingen genomen.	5.61
69	In de tijd dat het kabinet demissionair was vond een meerderheid in de Kamer dat de bezuinigingen van tafel moeten.	20.36
70	Ik ga ervan uit dat het kabinet dat gaat uitzoeken en er voor gaat zorgen dat de wijken kunnen worden gebouwd, met OV.	31.54
72	En heeft u nog vragen of opmerkingen ga dan naar EenVandaag.nl/chat.	5.47
78	Israël zegt zo'n 120 vrachtwagens over de grens te hebben gelaten.	29.82
86	Leden van parlement, leger en kabinet hebben erop gehint dat uithongeren een effectieve strategie zou zijn.	69.48
91	EenVandaag mocht vorig jaar meekijken bij zo'n dropping.	9.0
92	Na een korte vlucht gaat het luik open en hulpgoederen naar beneden.	4.63
97	Unicef en het Rode Kruis noemen de droppings 'een show'.	45.31
101	Maar zelfs het Israelische leger zegt geen bewijs te hebben dat Hamas structureel hulpgoederen steelt.	77.77
102	Inmiddels komt er wat hulp over de grens maar de Defensieminister waarschuwt vandaag.	43.53
103	Voor Israels belangrijkste mensenrechtenorganisaties is de maat vol.	20.44
106	Een Israëlische mensenrechtenorganisatie die nu ook zegt dat er sprake is van genocide.	83.48
108	Dit zijn hele belangrijke mensenrechtenorganisaties in Israël.	16.57
112	Als deze organisaties dat zeggen, maakt dat verschil.	5.26
116	Maar de meeste Israëli's dat laten allerlei peilingen zien vinden het vervelend dat de oorlog doorgaat.	32.05
118	Maar die maakte niet veel uit wat er met de Palestijnen gebeurt.	9.29
119	Zij richten zich op de informatie die ze krijgen via de gebruikelijke mediakanalen.	5.48
120	Druk van binnenuit, maar ook druk van buitenaf op de Israelische regering.	5.99
121	Kunnen we concluderen dat druk vanuit EU zin heeft?	10.73
123	Maar we horen geluiden uit het kabinet van sommige ministers, dat de druk vanuit de EU de mogelijkheid dat er sancties komen dat het heeft meegespeeld in de besluitvorming binnen de Israëlische regering.	24.41
124	Intussen is in New York een VN-bijeenkomst van 110 landen.	12.31
130	Zou dat positief kunnen uitwerken als druk op de Israëlische regering?	15.93
133	De Fransen gaan proberen tijdens deze conferentie ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk staten Palestina erkennen.	15.78
137	Ook zorgmedewerkers ter plaatse moeten het doen met maar een beetje eten per dag.	10.11
138	We spraken met twee hulpverleners over hun ervaringen in Gaza.	23.54
141	Ik ken artsen die nu geen eten hebben en die een paar dagen al overleven op alleen water en zout.	86.94
142	Hulpverleners in Gaza werken al 22 maanden in zware omstandigheden.	77.39
145	Normaal gesproken kregen alle artsen in 't ziekenhuis één portie met een klein beetje rijst en per dag, meer was 't niet.	21.79
146	één portie met een klein beetje rijst per dag, meer was 't niet.	10.78
149	Arts Salih el Saddy uit Zevenhuizen zag de honger met eigen ogen.	7.27
150	Als vrijwilliger werkte hij in het Al Shifa ziekenhuis in Gaza Stad.	9.03
151	Inmiddels terug in Nederland hoort hij van collega's dat hun situatie snel verslechtert.	6.31
155	Laat staan dat de mensen daar het geld hebben om het te kopen.	7.12
156	Je ziet ook aan de gezichten van artsen dat ze uitgehongerd zijn, dat ze helemaal geen energie hebben.	7.98
159	Maar ondanks dat proberen ze nog de beste zorg te leveren voor die zieke patiënten die nog steeds met massa's binnenkomen.	5.57
162	Voor Artsen Zonder Grenzen werkt ze momenteel in een gezondheidskliniek in Gazastad.	10.28
163	Zij zag het aantal ondervoede mensen alleen maar toenemen.	61.61
165	Sinds mei is het aantal patiënten dat deel uitmaakt van dat programma is verviervoudigd.	19.43
168	Heel veel ouders komen ons vragen: Mijn kind heeft hier ook nood aan.	5.51
169	Mijn kind moet ook deel uitmaken van dat programma.	3.7
170	Maar het kindje is op dat moment medisch gezien nog niet ondervoed.	19.6
171	Het heeft heel veel honger en waarschijnlijk is het volgende week wel ondervoed.	4.0
172	Maar op dit moment hebben we nog niet de capaciteit om om het op te nemen in ons indervoedingvoedingsprogramma.	7.65
173	Voor de al overvraagde hulpverleners komt de ondervoeding bovenop de slachtoffers van het oorlogsgeweld.	36.36
174	Ik heb vanochtend een bericht gegekregen van een oud-collega die in hetzelfde ziekenhuis werkt.	10.21
175	Die vertelde mij dat er veel meer patiënten binnenkomen van mensen die zijn neergeschoten bij de hulpposten.	38.39
176	En wat doet het met je als je dat soort berichten van collega's krijgt die daar nog steeds aan het werk zijn?	8.09
178	Ik zou liever daar zij aan zij met hun willen staan om die patiënten op te vangen dan dat ik hier ben.	5.09
179	Eerder werden op honderden plekken in Gaza beperkte hoeveelheden voedsel uitgedeeld.	53.7
181	Samen met Amerika startte ze een eigen programma met slechts vier locaties voor de 2 miljoen inwoners van Gaza.	10.16
182	Humanitaire organisaties veroordelen deze manier van hulpverlening.	81.03
183	De bevolking wordt zo namelijk gedwongen zich te verplaatsen.	24.6
185	Dit zijn beelden waarop het Israelische leger wachtende mensen beschiet.	19.06
186	Daarbij zijn inmiddels bijna 1000 dodelijke slachtoffers gevallen.	40.12
188	Die zijn uitgehongerd, die komen alleen maar voor een zak met bloem.	8.11
189	En toch worden ze neergeschoten omdat Israël zich bedreigd voelde.	57.63
191	Het zijn mensen die uitgehongerd zijn, die niks hebben, geen wapens.	5.07
194	Maar als je zo wanhopig bent, als je zoveel honger hebt als je je kind op bijna dagelijkse basis gewicht ziet verliezen dan dan doe je wat dat je moet doen.	83.97
195	Er is niks humanitair aan de Gaza Humanitarian Foundation.	15.16
196	Ook natuurlijk omwille van het feit dat het een systeem is georganiseerd door Israël, één van de strijdende partijen in dit geval.	14.66
197	Dat is niet hoe die humanitaire hulp op neutrale wijze wordt georganiseerd en wordt bedeeld.	6.3
198	Meer en meer experts en organisaties stellen vast dat de Israëlische blokkade van voedsel en hulp onderdeel is van een genocide op de Palestijnen.	89.49
199	Artsen Zonder Grenzen trok die conclusie eind vorig jaar.	35.12
200	Ik denk dat Artsen Zonder Grenzen helemaal niet makkelijk het woord genocide in de mond neemt.	10.17
202	Wij zijn geen rechtsgeleerden, maar wij zien wel wat we zien.	3.65
203	En wat ik hier zie met mijn eigen ogen, elke dag is een bevolking waarvan voedsel weerhouden wordt.	6.25
204	Een bevolking waarop geschoten wordt als ze op wanhopige wijze toch voedsel proberen te zoeken.	50.34
205	Ik weet niet hoe we het nog anders kunnen noemen dan een genocide.	5.79
207	Als kinderen uithongeren zie je aan het begin niet zo heel veel maar pas bij het eindstadium.	11.94
208	Dan pas begint hun gezondheid heel erg sterk te dalen.	15.88
213	Echt goed nieuws is het niet, maar er is tenminste duidelijkheid.	4.0
214	Zo reageren Nederlandse bedrijven op het handelsakkoord tussen de VS en de Europese Unie.	84.52
215	Maar de handelsoorlog van de afgelopen maanden heeft wel laten zien dat onze economie kwetsbaar is voor machtspolitiek.	77.2
216	Bijvoorbeeld vanwege onze behoefte aan kritieke grondstoffen.	25.47
217	Welke hebben we nodig, waar halen we ze vandaan en hoe zorgen we ervoor dat we ze ook in de nabije toekomst tot onze beschikking hebben?	6.18
220	De schattingen variëren, maar de laatste aanname is rond de 84%.	11.08
221	Die importtarieven veroorzaken in het algemeen veel chaos.	23.22
222	Die importtarieven veroorzaken in het algemeen veel chaos.	23.22
223	In hoeverre raakt het de markt van Europa en daarmee Nederland?	8.12
226	De dag waarop Donald Trump nieuwe handelstarieven afgekondigt tegen zo'n beetje de rest van de wereld, Beurzen dalen, analisten luiden de noodklok.	57.91
229	Europa gaat in plaats van 2%, 15% aan importheffing betalen aan de VS. Een fikse stijging dus.	69.62
230	De handelsoorlog maakt een ding duidelijk: Hoe afhankelijk Europa is van de VS en China.	30.23
238	We zijn op bezoek bij Aircraft End-Of-Life Solutions.	7.45
240	Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het recyclen van oude passagiersvliegtuigen.	13.87
241	Alle waardevolle onderdelen worden uit het toestel gehaald getest en als losse componenten verkocht.	5.28
242	Ook bij dit bedrijf zijn de gevolgen van handelsoorlog goed te merken.	6.6
244	Onze Amerikaanse klanten kopen nog wel spullen van ons maar ze zijn er heel kien op, van: Zorg dat het papierwerk klopt, zodat ik ze op de juiste manier kan invoeren.	4.46
247	Uiteraard de motoren, die gaan er altijd als eerste af.	4.16
248	En dure onderdelen zijn het landingsgestel en de APU de Auxaliary Power Unit, de stroomvoorziening als de motoren niet aanstaan.	8.99
249	Straks meer over dit bedrijf en de rol die dit soort ondernemingen kunnen spelen in het beperken van de schade door de handelsoorlog.	4.49
250	Maar eerst, hoe zijn die internationale spanningen ontstaan?	6.48
251	President Trump denkt zijn economie te beschermen door invoer uit andere landen flink duurder te maken met hoge tarieven.	86.23
252	Hierdoor wordt het voor bedrijven uit Europa en China duurder om naar de VS te exporteren.	84.57
253	China en Europa slaan terug met eigen heffingen op Amerikaanse producten.	88.95
254	Gevolg: producten worden duurder vooral voor bedrijven en consumenten.	88.06
255	Dat leidt tot spanningen op de wereldmarkt en een sterk verslechterde verhouding tussen veel landen en de VS. Omdat producten duurder worden, wordt er minder gekocht.	33.04
256	Hierdoor kan de economie op termijn stagneren of zelfs dalen.	20.66
257	Ik denk dat Trump de Chinese beer misschien iets te hard heeft geslagen.	6.96
258	Hij was even vergeten, hoewel dat algemeen bekend was dat China min of meer een monopolie heeft op zeldzame aardmetalen waar ook de Amerikaanse industrie van leeft en de Europese.	30.72
260	En Trump heeft daardoor vrij snel bakzeil moeten halen met betrekking tot de hoge importheffingen op China.	36.83
261	Sander Tordoir is hoofdeconoom bij het centrum voor Europese hervormingen in Londen.	15.7
262	Vanaf het begin houdt hij de handelsoorlog van dag tot dag scherp in de gaten.	4.34
263	Iets wat we in Europa, in zijn ogen eerder hadden moeten doen.	3.98
265	Ik denk dat Europa de waarschuwingen uit de eerste fase Trump iets te veel heeft genegeerd in de periode dat Joe Biden president van de VS was.	43.02
266	Europa heeft in de jaren nagelaten om zelf meer van die zeldzame aardmetalen te gaan produceren, raffineren of recyclen.	82.85
268	Hetzelfde geldt voor onze afhankelijkheid van de VS. Een van China's opvallendste tegenmaatregelen in de handelsoorlog is het stilleggen van de export van schaarse aardmetalen.	74.41
269	Metalen die cruciaal zijn voor chips, elektrische auto's windmolens en moderne wapens.	85.91
271	China is hier vroeg mee begonnen en bezit 95% van de markt.	20.3
272	Het exportverbod raakt de westerse economie dan ook direct.	87.65
273	Want Europa en Nederland zijn bijna volledig afhankelijk van China voor dit soort materialen.	61.68
274	Die materialen zijn cruciaal, je hebt ze echt nodig.	4.52
275	Aan het woord is Benjamin Sprecher assistent-professor aan de TU Delft.	5.89
277	Praat je dan ook over urgente sectoren, zoals defensie?	6.41
280	Bijvoorbeeld neodymiummagneetjes de enige die onder hele hoge temperatuur nog werken.	69.15
281	In raketten gebruiken je die voor de vinnen of bewegende onderdelen.	88.26
282	In raketten gebruik je die voor de vinnen of bewegende onderdelen.	85.28
284	In de autobouw werken meer dan 10 miljoen Europeanen.	45.42
285	Zonder die zeldzame aardmetalen heb je kans op een hartinfarct in de Europese industrieën.	81.98
288	Het is van groot belang dat we andere voorraden weten te vinden om onze eigen productie op te schalen.	5.23
289	En misschien andere partners in de wereld vinden die betrouwbaarder zijn dan China in deze.	8.59
290	De handelsoorlog maakt een ding duidelijk: De Europese economie is sterk afhankelijk van buitenlandse grondstoffen, zoals schaarse aardmetalen.	75.43
291	Als China de levering stillegt komt een groot deel van de Europese hightech-economie tot stilstand.	86.7
292	Volgens Sprecher is het daarom cruciaal dat Nederland en Europa een ander industrieel beleid gaan voeren.	11.4
293	In Europa, en zeker in Nederland zijn we vergeten dat onze economie is gebouwd op materialen en dat die ergens vandaan moeten komen.	10.66
294	De oplossing is bewuster omgaan met materialen en zelf die materialen kunnen maken.	5.08
297	Het goede nieuws: dat gebeurt al bij De Leeuw Metalen in Nijmegen.	8.31
298	Waar koper en aardmetalen worden teruggewonnen uit oude windmolens.	29.44
302	Met name in de oudere, kleinere windmolens vind je motoren van deze grootte.	45.69
303	Waar anderen schroot zien, ziet Jeroen Oranje handel.	7.55
304	De commercieel directeur verwacht een groeiend aantal afgedankte windmolens.	48.16
305	Interessant, want die bevatten niet alleen koper, maar ook neodymium een schaars en waardevol aardmetaal met sterk magnetische eigenschappen.	27.63
312	Het is sterk magnetisch dus welk gereedschap je ook pakt, het blijft eraan plakken.	5.63
318	Waar gaat dit naartoe, waar wordt dit voor gebruikt?	5.98
319	Dit gaat naar een afnemer die is gespecialiseerd in magneten.	17.4
320	En hij verwerkte die magneten verder zodat ze hergebruikt kunnen worden.	10.42
322	Maar je moet veel netter met materialen omgaan, dus veel minder gebruiken.	4.69
325	Netjes met materialen omgaan en zo min mogelijk verspillen.	4.29
326	Zoals bijvoorbeeld bij het ontmantelen van een passagiersvliegtuig.	13.32
329	Deze worden volledig getest en gereviseerd en dan kunnen ze weer 10 jaar mee.	4.8
336	Er zijn mensen die daar heel goed naar kijken voordat het onderm een vliegtuig wordt gezet.	5.64
339	Het is een plaatje metaal met een verwarmingselementje.	8.11
342	Het terugwinnen van waardevolle grondstoffen is niet het probleem.	9.36
344	Maar hoe zorgen we ervoor dat die grondstoffen in Europa blijven?	21.75
345	Volgens Jeroen Oranje valt er een wereld te winnen.	11.8
346	Het is heel belangrijk dat overheden exportbeperkingen opleggen.	5.77
347	Zodat vervuilde grondstoffen niet meer over de grens kunnen gaan.	10.23
348	Dat betekent dat het materiaal in Europa verwerkt moet gaan worden.	5.33
349	Waardoor je een schone stroom aan metalen overhoudt.	34.76
352	De Europese industrie is veel groter en sterker dan de Amerikaanse.	85.28
353	We produceren meer voertuigen, staal, vliegtuigen, schepen.	77.42
354	We hebben die grondstoffen misschien wel harder nodig dan de VS. Maar we zijn niet ten dode opgeschreven.	15.68
355	Als het hard wordt gespeeld, hebben wij ook sterke troefkaarten die we kunnen inzetten.	3.56
356	Maar dat is wel een enorme escalatie en dat doe je pas als het echt nodig is.	4.27
357	Heb je vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in onze uitzending?	4.1
360	We zijn er altijd online en morgen weer op radio en tv.	4.71