Een Vandaag 🇳🇱

_id	68c99791c2c77c1562ec51c0
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5896/afspelen
datetime	2025-09-16 18:30:00
description	Zorgen om Russische drones én terugtrekken Amerikaanse troepen aan de oostflank van de NAVO * Zo zag Prinsjesdag er dit jaar uit * VN-commissie zegt dat Israël genocide pleegt in Gaza: wat voor effect heeft die uitspraak? * Vraag om zonnepanelen stort in

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Het is duidelijk waar het demissionaire kabinet z'n geld aan wil uitgeven.	14.57
1	Maar dat zou morgen ook in de prullenbak kunnen verdwijnen.	3.72
2	Waar zonnepanelen een paar jaar geleden niet aan te slepen waren lijkt de markt nu vrijwel opgedroogd.	58.64
3	De bedrijven die alleen maar zonnepanelen kunnen installeren en verder niks die gaan het heel zwaar krijgen en misschien wel niet redden.	16.52
4	En: een zwaar oordeel van een VN-commissie: Israël pleegt genocide in Gaza.	67.81
8	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
10	Dat is misschien wel de beste samenvatting van deze Prinsjesdag.	4.76
11	Want met een demissionair kabinet dat nauwelijks steun heeft in de Kamer kunnen de beloftes van vandaag morgen weer anders worden.	24.43
12	De vraag is dan ook niet óf de plannen genoeg zijn, maar óf ze het wel overleven.	4.16
14	Joost, kan die begroting helemaal worden omgegooid?	6.5
21	Na de verkiezingen kan de begroting heel anders uitzien dan waar we vandaag naar hebben zitten kijken.	5.55
26	Maar als je eerlijk bent, dan heeft het functioneren van dit kabinet het leidt niet tot feestvreugde.	6.29
28	Misschien als uw partij er niet uit was gestapt had het allemaal wat beter gestut kunnen zijn nog.	4.68
30	Het is een beetje, denk ik, Prinsjesdag van de lege dozen.	3.5
31	Maar wat gaat dan de koning zo meteen eigenlijk voorlezen?	7.27
32	Ik ben net zo benieuwd als u. Ja, het zal niet zoveel zijn.	3.89
33	Inhoudelijk was hij inderdaad dun, maar vooral kort.	3.71
35	Wel was er tijd genoeg voor de koning om een standje aan de politiek te geven.	3.96
36	Helaas lijken in Nederland mensen steeds vaker tegenover elkaar te staan.	12.38
41	Op de Prinsjesdag, waar het laagste vertrouwen in de politiek ooit is gemeten belicht de koning de polarisatie in die politiek.	14.63
46	Ik denk dat iedereen in die ruimte zich dat aantrok.	4.39
48	Ik vind dat je in politiek ook best wel kan polariseren op ideeën.	4.83
49	Abortus, daar polariseer ik op omdat ik daar echt een compleet andere mening heb dan velen.	9.16
55	En dan zie ik dat bepaalde politici bijvoorbeeld van de BBB, die gaan op de stoel van de rechter zitten.	5.58
56	Die roepen dat een artiest het land uit moet worden gezet dat hij oproept tot geweld, dat hij tot een pogrom opriep.	71.03
57	We moeten altijd op zoek gaan naar manieren om die verbinding beter te leggen.	4.61
58	Ik ga zelf bijvoorbeeld heel veel op campagne nu, op plekken waar mensen niet massaal op D66 stemmen om daar ook de ideeën op te halen.	8.15
64	En dat neemt u zich nu voor, na een standje van de koning.	3.52
67	Dit is wel een Troonrede van een vleugellamp kabinet, en dat merk je in alle opzichten.	4.3
68	Sommige thema's kwamen er dan ook bekaaid vanaf, volgens de fractievoorzitters.	7.22
71	Er ligt nog steeds een spreidingswet ondanks alle woorden van de PVV, dat die zou verdwijnen.	21.5
74	Als ik een troonrede hoor zonder klimaat terwijl heel veel jonge mensen zeggen los dat klimaatprobleem nou eens op dan kan ik me voorstellen dat dat ook zorgt voor minder vertrouwen voor nijdigheid in de samenleving, een crisis die groter wordt en die uiteindelijk ook moeilijker is op te lossen.	9.59
75	Joost, dit klinkt alsof politici willen samenwerken.	4.72
78	Iedereen vindt dat ze zelf vooruitgang niet in de weg staan.	12.09
80	Als ze dat volhouden, dat gaan we morgen zien in het debat dan zou het kunnen zijn dat misschien naar de verkiezingen iets sneller een paar partijen bij elkaar komen om een regering te vormen.	6.46
81	Als dat vrij snel naar de verkiezingen gaat gebeuren dan kunnen die dan echt de begroting nog heel drastisch gaan verbouwen.	17.51
82	Want iedereen is bang dat een nieuw kabinet pas in februari er is en dan heb je weer een jaar van stilstand.	30.74
83	En eigenlijk sinds 2021 heeft de politiek weinig laten zien.	8.83
84	Veel verkiezingen, lange formaties, demissionaire periodes.	8.03
88	Dat van één procent naar 1,3 procent koopkrachtstijging dat hebben we aan dit kabinet te danken met name het verlagen van de benzineaccijns.	78.18
89	Maar het is een cadeautje dat misschien niet echt nodig is geweest.	4.33
92	Dus ja, het is leuk, maar het is een beetje een cadeautje in verkiezingstijd wat niet nodig was.	3.62
94	Voor de minister van Financiën is Prinsjesdag ieder jaar een hoogtepunt ook al staan er dit keer geen grootste plannen in de begroting.	50.99
95	We waren er vanochtend bij, toen minister Heinen de stukken ondertekende op zijn ministerie.	8.05
96	Het kabinet mag dan demissionair zijn en de begroting beleidsarm.	16.71
97	De ambtenaren van het ministerie van Financiën staan vanochtend toch te glimmen van trots.	5.64
98	En geven hun minister een warm applaus als hij de begrotingstukken gaat tekenen.	8.15
99	Had deze begroting ook op de achterkant van 'n bierviltje gekund?	6.17
101	Maar ik heb hem wel geprobeerd beleidsarm te maken zodat ook een nieuwe Tweede Kamer hier goed mee aan de slag kan. Maar beleidsarm, wat houdt dat dan in?	8.88
102	Nou, ik probeer echt te kijken ook naar de Tweede Kamer.	3.81
104	Dat netjes inpassen en zorgen dat er een basis ligt waar ook weer straks een nieuw kabinet mee aan de slag kan. Een beleidsarme rijksbegroting heeft niet veel om het lijf zou je zeggen.	8.53
110	Het is inderdaad niet bepaald een lichte begroting.	4.98
112	Want de overheid gaat om zo'n 450 miljard wat we elk jaar uitgeven.	60.48
113	Het moet natuurlijk allemaal netjes in een begroting komen.	3.86
114	Vindt u het niet jammer dat het een beleidsarme begroting is?	5.57
115	Want u heeft natuurlijk liever dat u het land gaat veranderen en verbeteren.	4.86
116	Ja, met die ambitie begin je natuurlijk met deze functie.	3.81
119	En als je niet oppast, gaat die rekening naar de middeninkomens.	3.9
121	Ik ben op zich optimistisch dat we het de goede kant kunnen opsturen.	4.34
122	Maar nogmaals, daar heb je wel een stabiel kabinet voor nodig.	5.36
123	En daar was afgelopen jaar natuurlijk totaal geen sprake van.	5.04
125	U was eigenlijk in totale chaos bezig met die begroting?	18.48
127	Maar dan is het belangrijk dat in ieder geval de minister van Financiën het hoofd koel houdt.	4.76
128	Maar dan is het belangrijk dat in ieder geval de minister van Financiën het hoofd koel houdt.	4.76
129	Is het nu ook meteen uw laatste Prinsjesdag als minister?	5.1
139	Eelco Heijnen profileert zich als iemand die heel zuinig is.	4.7
143	In het hoofdlijnenakkoord van de vier partijen die zeiden: eerst het zoet en daarna het zuur.	5.78
144	Maar het wordt nog best lastig om hem op te volgen.	4.31
145	Morgen beginnen de Algemene Politieke Beschouwingen.	5.01
147	Een verkiezingsdebat waar alle partijen aan mogen meedoen.	4.56
148	Iedereen hoopt na vandaag na de oproep van de koning dat het op de inhoud is, dat je de verschillen kunt zien.	5.52
149	Ik verwacht niet dat we het morgen al lukt om de begroting te verbouwen.	3.86
150	Na 29 oktober moeten een aantal partijen naar elkaar toegroeien en dan gaan ze waarschijnlijk wel die begroting verbouwen.	6.34
152	Ik verwacht dat een aantal partijen gaan proberen om het rustig aan te doen.	3.79
153	Maar ik hoorde vandaag ook Geert Wilders die zei: Ik voel me helemaal niet aangesproken, ik benoem gewone problemen.	5.28
157	Onze redacteuren van de chat zitten klaar om antwoord te geven.	3.83
162	Vandaag nog werd duidelijk dat er miljarden naar goedkopere benzine gaat.	82.64
164	En wie durft er nu nog te investeren in nieuwe panelen als de regels morgen weer anders zijn?	13.32
165	Stroom, daar betaalt Jent Zijlstra dus niet meer voor.	11.4
166	Hij heeft in zijn huis in het Gelderse Gorssel een systeem opgetuigd waarmee hij elektriciteit opwekt.	12.06
167	Elektriciteit die hij zelf gebruikt en als 't voordelig is, teruglevert.	12.62
169	En deze batterijen worden gevoed vanuit de zonnepanelen.	75.92
170	En verder hebben we hier ook nog een laadstation voor de elektrische auto.	5.79
171	U heeft meneer een heel systeem verkocht, klopt dat?	9.34
174	Meneer kwam eerst bij ons voor alleen zonnepanelen en heeft later toch thuisbatterij extra zonnepanelen en een warmtepomp toegevoegd.	8.02
177	Uiteindelijk is omdat natuurlijk ook de salderingsregeling er afgaat is het heel belangrijk om alle zonne-energie die je opwekt zo veel mogelijk zelf te gebruiken en zo min mogelijk het net op te sturen.	12.96
182	Ja, de salderingsregeling is gunstig voor de honderdduizenden woningeigenaren met zonnepanelen.	82.33
183	De stroom die je in de zomer overhoudt, omdat je er veel van opwekt mag je verrekenen met de stroom die je in de winter van het net haalt.	86.89
186	Maar die regeling verdwijnt in 2027 en daarmee ook het voordeel.	9.99
187	En daarmee ook de business, zegt Koen Rozendom van 1KOMMA5 een bedrijf dat energieproducten aanbiedt.	21.44
188	Ik denk dat de vraag met minimaal 80 procent gekelderd is.	5.96
192	Het begint aan de voorkant, dat het natuurlijk behoorlijk explosief gestegen was vanaf 2022.	43.95
194	Maar aan de andere kant zie je dat politiek gesteggel niet helpt voor de consument om op dit moment te kiezen voor zonnepanelen.	65.44
195	De brancheorganisatie van bedrijven in de zonne-energiesector, Holland Solar ziet de teruglopende verkoop, maar is ook optimistisch.	10.13
199	Deze sector is zich nu volledig aan het heroriënteren.	3.89
200	Want het product dat wij verkopen als sector is ineens heel anders geworden.	12.37
202	En het is tegenwoordig een compleet systeem met een batterij, met een warmtepomp, met een laadsysteem.	6.12
204	En de sector is zich aan het wijzigen om een nieuw product aan te bieden.	5.56
205	En dat product is dus een energieopwek- en opslagsysteem.	7.66
207	Met die twee batterijen erbij en die warmtepomp mag ik vragen hoeveel u dat gekost heeft ongeveer?	6.7
209	Ik denk, het zal toch bij elkaar zijn geweest, 15.000 euro of zo.	4.94
214	Maar als we gaan kijken naar het alternatief is dat de komende 15, 20 jaar je energieleverancier betalen.	43.7
216	Volgens Holland Solar verwachten veel Nederlanders dat de overheid meer moet doen om duurzame energie te stimuleren.	77.21
217	Wat interessant is, er is vorige week een onderzoek gedaan naar de afschaffing van de salderingsregeling.	45.07
218	En er werden Nederlanders gevraagd wat vinden jullie van het afschaffen van de salderingsregeling?	45.38
219	Het zal je niet verbazen dat de meeste mensen die zonnepanelen hebben die zeiden, die moet behouden blijven.	7.23
220	Maar ook de mensen die geen zonnepanelen hebben die zeggen ook, hij moet behouden blijven.	7.62
222	Omdat we vinden dat de energietransitie door moet gaan.	25.72
223	Dus ook als mensen er niet baat bij hebben, zelf financieel zeggen ze, de overheid moet zorgen dat die energietransitie door wil gaan want we willen verduurzamen.	55.0
224	En dat geeft al aan wat de mindset is in de maatschappij.	4.44
230	Ik zie ook dat ik nog niet voor stroom heb betaald.	3.79
233	En normaal ga je naar de pomp om te betalen en nu tank je eigenlijk aan je eigen omgeving, die stroom.	11.19
236	Een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties spreekt zich vandaag scherp uit.	6.02
238	Op de dag dat Israel Gaza-Stad volledig lijkt in te willen nemen roept een onderzoekscommissie van de VN landen op om in te grijpen.	52.91
239	Ze zien redelijke gronden om te spreken van een genocide.	11.49
241	Die commissie werd al in 2021 in het leven geroepen.	9.84
242	Het onderzoekt oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen door Israel in bezette gebieden.	42.92
243	Deze commissie is onderdeel van de vaste tak van de Verenigde Naties voor Mensenrechten.	8.9
244	Aan het hoofd van deze onderzoekscommissie staat een jurist die ook rechter is geweest bij het Rwanda-tribunaal, wat uitspraken heeft gedaan over genocide in Rwanda.	20.48
245	Ook rechter is geweest bij het internationaal strafhoef en dus daar ook belangrijke zaken heeft gedaan.	9.47
246	De VS en Europese leden van de VN waren toen tégen het instellen van deze commissie.	25.65
247	Dus het is de vraag hoeveel landen zich achter het nieuwe rapport zullen scharen.	9.57
248	Volgens dat rapport maakt Israel zich schuldig aan vier van de vijf misdaden die in de Genocide-conventie van 1948 staan.	29.92
249	Israel maakt zich volgens de commissie schuldig aan: moorden het aanbrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel moedwillig verslechteren van overlevingskansen én het tegengaan van geboortes onder meer vanwege een aanval op een IVF-kliniek.	52.09
250	Én belangrijk: de commissie oordeelt dat uitspraken van de premier de president én de Defensieminister van Israel laten zien dat genocide de intentie was.	73.96
251	Hij verwijst naar een genocideverhaal in de bijbel.	52.16
253	De commissie zegt dat VN landen de wettelijke verplichting hebben om alles te doen om genocide te voorkomen.	80.5
254	Dus bijvoorbeeld: stop met het leveren van wapens zodat je achteraf niet medeplichtig hoeft te worden gehouden.	9.63
255	Nederland is lid van het genocideverdrag en is dus gehouden aan alle bepalingen van dat genocideverdrag.	51.01
256	Bij een verbreking van het verdrag door één partij kun je dus medeverantwoordelijk worden gehouden als je niet helpt met het voorkomen of het bestraffen.	13.35
257	Een Nederlandse staatscommissie deelde vorige maand deze conclusie: Nederland zou aan een aantal maatregelen kunnen denken.	27.08
258	Handelssancties zou diplomatieke betrekkingen kunnen verbreken.	5.99
259	Je kunt denken aan Israëlse burgers de toegang weigeren.	17.83
260	Tot slot, het rapport is in lijn met wat mensenrechtenorganisaties al langer roepen.	6.02
261	Israël verwerpt het rapport, spreekt van een 'eenzijdige aanval op Israël', en 'Hamas-propaganda'.	35.32
262	Beklaagt zich ook over de voorzitter van die commissie die je in het begin zag zij zou vanwege uitspraken in het verleden niet objectief zijn.	13.9
263	Juridisch heeft dit rapport geen directe implicaties, de commissie spreekt ook onafhankelijk van de VN.	16.64
264	Er is in die zin pas écht sprake van genocide als het Internationaal Strafhof dat zegt.	42.65
265	Tóch kan dit rapport wel gevolgen hebben, op de langere termijn.	4.27
266	Men verwacht altijd dat er een direct gevolg is van zo'n rapport.	5.75
268	Maar het kan ook zijn dat het pas impact heeft over vijf jaar.	10.5
270	Als rechters naar de zaak gaan kijken en verdachten voor zich hebben en zeggen van: Deze commissie heeft toen al bepaald dat er genocide heeft plaatsgevonden.	59.43
271	Wat het in ieder geval wel doet is druk uitoefenen op landen wereldwijd.	4.37
273	Kunnen we nog rekenen op Amerika als Rusland ons aanvalt?	21.23
274	Een vraag waar veel Europese leiders mee zitten nadat er vorige week in Polen Russische drones werden neergeschoten en vanuit Amerika een harde reactie uitbleef.	21.98
276	Er zijn zelfs tekenen dat ze militairen uit Europa willen terugtrekken.	29.63
277	De Russen gaan door met provoceren, onruststoken tot ze een tik op de neus krijgen.	5.08
278	Rusland is eigenlijk al in oorlog met de NAVO, zeggen ze aan de oostflank.	38.49
280	De Baltische staten vrezen de volgende prooi te worden van Poetins agressie.	59.53
281	En in Polen en Roemenië voelen ze de dreiging van Russische drones zegt de Roemeense defensie-analist Radu Tudor.	29.2
282	Het enige goede is dat Amerika nog aan boord is in formele zin.	5.05
283	Maar we zien wel dat als het er echt op aankomt dat je best kunt twijfelen of dat artikel 5 gaat Amerika ons ook steunen als er wat aan de hand is of het ook zo is, en dat zie je gewoon in zijn relatie met Poetin.	28.64
284	Toen Rusland Oekraïne binnenviel in 2022 stuurde de Amerikaanse president Biden 20.000 Amerikaanse militairen naar Europa.	76.72
286	Ze moesten vooral de oostflank versterken en de Russen afschrikken.	5.22
287	Toch moeten we daar wel degelijk rekening mee houden.	3.97
288	Want de regering-Trump heeft duidelijk gemaakt dat Europa voor zijn eigen veiligheid moet zorgen.	80.51
289	Dat gaat waarschijnlijk betekenen dat Trump troepen gaat terugtrekken.	21.66
290	Want de framing in de Verenigde Staten is dat kost alleen maar geld.	20.1
291	Laat die Europanen dat zelf doen en wij gaan de troepen terughalen.	5.15
292	Wat hij daarbij vergeet, is het Amerikaanse strategische belang van Europa.	7.6
295	Dus ik vrees dat wat er ook gebeurt hoeveel bezoeken er ook gaan naar het Witte Huis en Trump dat een belangrijk gedeelte van de Amerikaanse troepen zal worden teruggetrokken in Europa.	11.49
296	In Europa zijn nu zo'n 84.000 Amerikaanse militairen aanwezig.	18.16
298	Sinds de Koude Oorlog bedoelt om de Russen op afstand te houden.	38.88
299	Het grootste aantal is gelegerd in Duitsland maar ook in Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk zijn ze actief.	11.47
300	Door de Russische agressie in Oekraïne is de oostflank versterkt met Amerikanen in Polen, Roemenië en in de Baldische staten Estland en Litouwen.	66.63
301	Volgende maand moet bekend worden hoeveel Amerikaanse troepen worden verplaatst.	32.2
302	De zorg zit er dat als Amerika weg is uit Europa en het wordt oorlog, dat de directe betrokkenheid van de Verenigde Staten er ook niet meer is.	7.89
303	Je staat niet meer schouder aan schouder zoals het in de Koude Oorlog was in Duitsland.	7.07
304	Dat wil zeggen dat je Amerika afstand geeft om ook ruimte en afstand te houden na die oorlog.	19.28
306	Europa moet zich voorbereiden op oorlog, juist om de vrede te bewaren.	9.45
308	Hij was de hoogste militair bij de NAVO toen Rusland in 2022 Oekraine binnenviel.	32.57
311	Dat is in de afgelopen maanden behoorlijk gestegen.	44.86
313	Heeft u een beetje een idee van: Ik ga het wel redden, daarmee?	4.65
318	Maar vanavond komen in Zeist toch honderden mensen af op een theatercollege over oorlog.	26.58
320	Met de drones die Polen invliegen, dan is wel even de vraag escaleert dit dan?	49.99
321	De dagen daarna bloedt het toch weer een beetje dood, wordt er nog wel over gekletst.	3.48
322	Maar dat zijn wel dingen waar ik me wel zorgen over ga maken, ja.	4.24
323	Ik maak me daar wel zorgen over, maar het is ook ver-van-je-bed.	3.98
324	Rob Bauer, voormalig hoogste militair bij de NAVO vertelt vanavond hoe we ons moeten voorbereiden juist om die vrede te bewaren.	24.94
325	Wie heeft er binnen zijn bedrijf of organisatie eigenlijk al een gesprek gehad over het voorbereiden op oorlog?	23.57
326	En dat hoor ik natuurlijk ook wel eens, van: Ja, maar de tanks rijden niet door Amsterdam of Den Haag of Rotterdam, dus waar praat je eigenlijk over?	8.76
327	Maar zo'n oorlog is natuurlijk veel ingewikkelder dan dat.	5.31
328	Het is niet alleen een fysiek gevecht, maar het is ook een gevecht over disinformatie, een cybergevecht.	4.98
329	Een gevecht waarbij chaos gecreëerd wordt in de samenleving.	6.03
330	De NAVO zegt het nog niet hardop maar de drones richting Polen en Roemenië zijn volgens Bauer wel degelijk doelbewuste acties van het Kremlin.	63.85
331	Ik ben er wel van overtuigd dat het een bewuste provocatie is.	4.34
332	En de reactie van de NAVO is denk ik ook heel adequaat geweest.	4.9
333	Maar het laat wel zien dat het gewoon serieus is en dat de gedachte dat het zich alleen maar altijd zal beperken tot Oekraïne niet een gegeven is.	8.44
336	Maar ja, ook dat het is allemaal zo onvoorspelbaar ook wel de laatste jaren dat ik dat niet met zekerheid durf te zeggen.	4.14
337	Ik denk dat wij als Europeanen te lang op Amerika hebben geleund en het vertrouwen hebben gehad ten onrechte dat men wel voor ons zou willen optreden.	4.57
339	Dat doet elk soeverein land en dat is soms makkelijk en soms lastiger.	3.96
343	Dus het is niet over night dat we verrast worden de Amerikanen gaan weg uit de Baltische Staten?	30.57
344	Ik heb daar geen bericht over gehoord dat ze dat verwachten.	4.74
345	Als de Amerikanen moeten herprioriteren, en daar lijkt het op dan is het een logisch gesprek om met elkaar te hebben.	5.14
346	En dan gaat het er vooral om dat je met elkaar een helder pad afspreekt waarin zij kunnen vertrekken en anderen die taken overnemen om te zorgen dat er geen vacuüm ontstaat waar de Russen of anderen van gebruik kunnen maken.	4.36
347	Volgens Bauer ligt het voor de hand dat de 20.000 extra troepen die president Biden stuurde weer zullen vertrekken.	14.68
348	Maar het gebeurt volgens hem allemaal in goed overleg.	4.79
349	Dit zijn gesprekken die bijvoorbeeld in het NAVO-hoofdkwartier heel nadrukkelijk plaatsvinden.	6.39
350	Uiteraard wordt eerst in de Verenigde Staten zelf gekeken naar: wat willen ze.	4.48
351	En daarna gaan ze op basis van wat ze willen praten met de bondgenoten en met de NAVO over hoe dat vormgegeven gaat worden.	4.65
353	Onze redacteuren geven antwoord via eenvandaag.nl/chat.	7.77