Een Vandaag 🇳🇱

_id	68e93b93a9ca4362da410ca6
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5922/afspelen
datetime	2025-10-10 18:30:00
description	Van zorg tot defensie, dit zijn de geldplannen van de partijen * Woonstress door gedwongen woning delen * Het effect van de socials. Wie zijn de demonstranten? * Winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede

 

Statements

idx	statement	score
0	Politieke partijen beloven van alles in verkiezingstijd, maar wie gaat het betalen?	20.36
1	Het Centraal Planbureau rekent uit of de plannen haalbaar zijn.	40.94
4	Wij zien dat er bepaalde netwerken en organisaties bezig zijn om onze maatschappij onderuit te halen.	3.98
5	En de lobby van Trump voor het krijgen van de Nobelprijs voor de vrede is mislukt.	23.91
11	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN PVV-leider Geert Wilders is mogelijk het doelwit van een groep Belgische terroristen.	73.39
13	In Antwerpen werden gisteren drie verdachten opgepakt.	24.4
14	In de studio onze justitieverslaggever Bram de Waal.	6.53
16	Het gaat volgens de Belgische justitie om een groep jihadisten die een terroristische aanslag wilde plegen op de premier van Belgie, Bart De Wever.	63.71
17	Vandaag werd bekend dat er een lijst met namen van andere politici is gevonden bij deze terreurverdachten.	18.66
18	Volgens de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken waren zowel Belgische als buitenlandse politici het doelwit.	15.34
19	Vlak daarna meldde de Vlaamse zender VTM dat zij van bronnen begrepen dat op die lijst ook Geert Wilders staat.	17.37
20	En later maakte Geert Wilders zelf via X bekend dat wordt uitgezocht of dat mediabericht klopt dat wordt uitgezocht of dat mediabericht klopt en dat hij tot die tijd nergens heen gaat.	21.81
22	Als er daar een lijst met politici is gevonden dan neem ik aan dat Wilders door de Belgische politie meteen is gewaarschuwd, toch?	35.11
27	Is als hij een serieus doelwit is, dan heeft hij dat gisteren al te horen gekregen.	4.39
28	We hebben dat ook gevraagd aan het federaal parket.	25.51
30	Ook over andere namen van politici op die lijst willen ze niets zeggen.	5.79
32	Het gaat om twee mannen van 18 en 23 jaar, die nog vastzitten.	13.54
34	Bij huiszoekingen, dicht bij de woning van de Belgische premier zijn een geimproviseerd explosief, zakken met stalen balletjes en een 3D-printer gevonden.	71.37
35	Het lijkt erop dat ze daarmee een drone wilden maken om politieke aanslagen te plegen.	21.53
39	Die dreiging heeft natuurlijk sowieso een enorme impact op zijn leven.	6.08
40	Bij de start van zijn verkiezingscampagne meldde Wilders zelf nog dat er een man was die meerdere malen had gedreigd hem te vermoorden.	16.6
41	Ik verwacht dat na deze arrestaties zijn beveiliging verder wordt aangescherpt.	5.84
42	En kan het ook zijn dat Wilders het advies krijgt van zijn persoonsbeveiligers om bepaalde dingen niet meer te doen.	19.7
44	Een politicus die bedreigd wordt en dat tweeënhalve week voor de verkiezingen.	5.81
45	Campagne voeren doe je nu vooral tijdens debatten en op straat.	34.96
52	Ook iedereen waarmee hij eigenlijk in debat zou gaan.	4.28
60	Wilders kiest er soms los van de beveiliging ook voor om niet bij debatten te zijn.	10.93
61	Bij het tweede debat van RTL, de week daarna, komt hij niet.	14.53
63	Het is dus campagnetijd en dan beloven partijen allerlei mooie dingen.	3.88
66	Dit is de gevechtsbaan in de Harskamp en daar trainen we eigenlijk eenheden.	3.7
68	Dus je moet laag blijven om zo realistisch mogelijk te trainen.	4.67
73	Dat is extreem vreemd en wat ook heel vreemd is is dat er een heleboel mensen zijn die meer willen betalen voor een woning en ik mag ze niet bouwen.	28.89
78	Drie belangrijke thema's in alle verkiezingsprogramma's.	6.27
79	Het CPB stelt vandaag vast dat alle partijen die hun programma hebben laten doorrekenen heel veel geld aan defensie willen uitgeven.	24.56
80	Dit is een totale omwenteling onder druk van de Amerikaanse president.	5.43
81	Wat heel belangrijk is, is dat niet alleen in de maatschappij maar ook in de politiek het besef is geland dat veiligheid niet voor niets is.	5.87
82	Alle partijen gaan ervan uit dat de begroting van defensie groeit naar 19,3 miljard in 2035.	52.67
83	Maar die miljarden moeten wel ergens vandaan komen.	5.57
84	Bijvoorbeeld uit de zorg, waar elk jaar meer geld naartoe gaat.	25.4
86	Iedereen verschilt een beetje in waar ze het van gaan betalen.	4.76
87	Maar wat het meeste terugkomt is toch uiteindelijk wel de zorg.	3.71
90	Want er was ook al een gat op de begroting omdat we door vergrijzing steeds meer gebruik gaan maken van zorg en in verhouding steeds minder inkomsten hebben.	57.22
91	Dus wat dat betreft is het ook wel logisch om te kijken naar de zorg.	4.47
92	Omdat je ziet dat de vergrijzing die zorgkosten steeds verder en verder laat oplopen.	23.09
93	Ik denk dat de politici en hopelijk ons nieuwe kabinet Die zullen moeilijke keuzes moeten gaan maken.	6.71
96	Ik denk wel dat het heel erg belangrijk is dat je in de zorg investeert in de basis.	4.93
97	De basiszorg, de huisartsenzorg, de eerstelijnszorg.	17.13
99	Er is een tekort aan de huisartsen, een tekort aan de praktijkhouders.	84.18
100	En dan is er natuurlijk het hoofdpijndossier wonen.	4.55
101	Projectontwikkelaar Maarten de Gruyter ziet het niet goedkomen met de huidige politieke plannen.	16.61
104	Want heel veelverkiezingsprogramma's zeggen juist: Meer regie naar de overheid.	14.86
105	Als er nou iets is geweest wat de overheid de afgelopen acht jaar heeft gedaan is extreem veel regie naar zich toe getrokken.	6.32
106	En dat heeft zeker niet geresulteerd in meer woningbouw.	7.39
107	De Gruyter zegt dat er geen probleem is met de prijs van wonen.	10.91
108	Wonen is goedkoop in Nederland, daar ligt het niet aan.	63.6
109	De afgelopen zeven jaar zijn de uitgaven aan woonlasten ten opzichte van je inkomsten gedaald.	89.77
110	Dus we zijn meer gaan verdienen ten opzichte van de stijging.	20.7
113	In Nederland is wonen voor de mensen die eenmaal in een woning zitten of dat nou een sociale huurwoning is of een koopwoning relatief heel betaalbaar vergeleken met andere landen om ons heen.	86.36
114	Het probleem is alleen: Je moet in het systeem zien te komen.	4.87
115	Ja, je moet in het systeem zien te komen en je moet dus een woningaanbod creëren dat gelijke tred houdt met ook de grote vraag naar wonen die we in Nederland hebben.	18.26
116	Ik zeg tegen mijn mensen: Wij moeten zorgen dat we kunnen vechten om te voorkomen dat we moeten vechten.	4.23
117	En om die afschrikking, want dat is het, geloofwaardig te maken moet het leger groeien van 80.000 nu naar 100.000 in 2030 en op termijn zelfs 200.000.	74.12
118	Als dat geld uit de zorg moet komen hou dan in ieder geval de eerste lijn overeind, vindt huisarts Hogervorst.	15.84
119	De vroegtijdige signalering van ziektes leidt ook tot eerdere interventies, eerder ingrijpen en tot goedkopere zorg.	54.78
120	Maar we zien in de zorg, omdat we steeds meer uitvinden en investeren in dat uitvinden, dat er ook steeds meer kan. Alleen, die dingen die kunnen, zijn steeds duurder.	18.59
121	Er kan steeds meer, maar we hebben gewoon straks de mensen en waarschijnlijk ook het geld niet om dat allemaal te realiseren.	4.73
122	Dan moet je aan mensen vertellen: Wat we nu voor u doen of voor degene die u heel erg dierbaar is dat kunnen we gewoon niet meer betalen.	4.39
123	Een nieuwe knie voor iemand die dementie heeft zit er misschien wel niet meer in.	7.57
124	Dat zijn discussies waar de politiek uiteindelijk over moet beslissen.	4.32
125	Moet je inderdaad nog een openhartoperatie doen bij iemand van 85 met zware dementie?	20.9
126	Dat soort discussies wordt op dit moment niet door de politiek gevoerd en ook niet door artsen gevoerd want niemand voelt zich daartoe geroepen.	4.66
127	Nederland heeft een heel lage staatsschuld vergeleken met andere Europese landen.	88.26
128	Maar, ziet econoom Blom, als we doen wat deze partijen willen dan gaat die schuld flink stijgen.	14.03
129	Je ziet dat alle partijen wel maatregelen nemen waarmee ze een soort evenwicht creëren tussen Een beter evenwicht proberen te creëren tussen wat er uitgegeven wordt en wat er binnenkomt.	4.67
131	Deze partijen zorgen ervoor dat nog binnen die komende vier jaar dat ze eventueel kunnen regeren, het allemaal voor elkaar hebben?	13.49
133	Het is zo dat de kans dat de schuld van de Nederlandse overheid oploopt tot hoge niveaus richting zo'n 100 procent van ons BBP eigenlijk bij alle politieke partijen groot is.	82.68
137	Verkiezingen gaan in essentie om: Waar wil je dat de overheid ons geld aan uitgeeft.	8.68
140	Veel mensen gebruiken de Stemwijzer of Kieskompas rondom verkiezingen maar daar staan 30 stellingen op.	10.07
141	En deze rekenaars hebben zo'n 1800 maatregelen doorgerekend Dus als je zou willen, zou ik kiezers zeker aanraden hiernaar te kijken.	8.54
144	En het extra voor geld defensie willen de meeste partijen weghalen bij de zorg.	28.74
147	Bijvoorbeeld door het eigen risico te laten stijgen en nieuwe medicijnen minder snel toe te laten tot het basispakket.	26.78
148	Maar het CPB zegt daarvan wel: Let op, daardoor zijn er straks ook mensen met een laag inkomen die minder snel gebruik gaan maken van de zorg en we raken dan achterop bij andere landen waar nieuwe medicijnen al wel vergoed worden.	84.95
149	en we raken dan achterop bij andere landen waar nieuwe medicijnen al wel vergoed worden.	77.46
154	Ja, maar iedereen weet dat ons land vergrijst de zorgkosten daardoor enorm gaan oplopen en dat er toch een keer iets moet gebeuren om dat binnen de perken te houden.	49.56
155	En dan denken de partijen: Dit is misschien wel het moment om er serieus naar te kijken.	4.09
160	De linkse partijen zeggen dat de overheid het voor een groot deel moet oplossen.	19.06
162	Rechtse partijen vinden dat het voor private investeerders juist aantrekkelijker moet worden om te investeren in nieuwbouw.	66.44
163	juist aantrekkelijker moet worden om te investeren in nieuwbouw.	14.47
164	En hoeveel woningen komen er dan bij volgens het CPB?	54.08
165	In de plannen van JA21, de SGP en BBB komen er niet meer woningen bij ten opzichte van nu.	24.03
166	In de plannen van JA21, de SGP en BBB komen er niet meer woningen bij ten opzichte van nu.	24.03
168	Weten we nu van elke partij wat er in onze portemonnee gebeurt?	5.06
169	Nee, want de PVV, SP, FvD, DENK en de Partij voor de Dieren laten hun programma niet doorrekenen door het CPB.	23.8
173	En heb je nog vragen, stel ze aan mijn collega's via 1vandaag.nl/chat.	5.96
174	Hij wilde het zo graag, maar dat was even slikken: Trump krijgt niet zijn felbegeerde Nobelprijs voor de Vrede.	20.46
175	De prijs gaat naar een mensenrechtenactivist uit Venezuela.	18.69
180	Maar voor we het over Trump hebben: Eerst naar de vrouw die wél won: María Corina Machado.	7.1
181	Machado is oppositieleider in Venezuela de bekendste en waarschijnlijk ook de moedigste.	10.17
182	Want ze strijdt al jaren voor democratische rechten in haar land en wordt daarbij tegengewerkt door het regime van president Maduro.	29.3
183	Ze werd uitgesloten van de presidentsverkiezingen in juli terwijl ze kans maakte om te winnen.	8.54
185	Haar jarenlange strijd levert haar nu 's werelds belangrijkste vredesprijs op.	4.19
186	Volgens het Nobelprijscomité is Machado degene die blijft strijden voor een vreedzame want dat is wel belangrijk voor het comité een vreedzame overgang van de dictatuur naar de democratie.	15.26
187	Haar strijd bleef ook in Nederland niet onopgemerkt: Demissionair minister Veldkamp sprak eerder op X zijn respect uit voor de moed van Machado.	9.43
188	Met haar Nobelprijs voegt ze zich nu bij een kleine groep vrouwen die ooit deze onderscheiding ontving.	7.6
189	Sinds 1901 ging de Nobelprijs bijna 900 keer naar een man en ruim 60 keer naar een vrouw.	14.41
190	Maar als het aan Trump lag, was dat ook nu weer een man geweest.	6.53
192	Terwijl oud-president Obama de vredesprijs wél kreeg al een paar maanden na zijn aantreden en zónder het sluiten van een vredesovereenkomst.	13.82
193	Hij werd in 2009 vooral beloond voor zijn stréven naar vrede.	5.47
195	Terwijl Trump naar eigen zeggen meerdere oorlogen heeft beëindigd.	23.13
197	Ziet er indrukwekkend uit, al is er ook kritiek: Zo zouden niet al deze conflicten echt oorlogen zijn geweest.	7.24
199	En er is nog een reden waarom Trump de prijs niet kreeg.	10.97
201	De vergaderingen en daarmee ook de notulen van het Nobelprijscomité blijven 50 jaar geheim.	4.52
202	Dus waarom Trump echt misgreep, weten we pas in 2075.	20.86
204	Ze zeggen hardop nee tegen de komst van asielzoekers.	52.02
205	De actievoerders die deze zondag gaan demonstreren in Amsterdam.	40.26
208	Jij volgt dit soort protesten al langer en spreekt ook met de mensen.	3.47
212	Mensen maken zich zorgen over hun eigen omstandigheden maar er waren ook voetbalsupporters.	8.66
222	Het zijn ook bezorgde burgers die zich op deze manier steeds vaker uiten.	9.91
230	Twee mannen, die ook mijn buurman hadden kunnen zijn en elkaar niet kennen, staan elkaar uit de kafferen op een dinsdagavond in Amersfoort.	6.7
232	Waar maakt u zich precies zorgen over als dat azc er zou komen?	12.16
236	Ik denk dat de politici met Wilders de boel zo hebben opgehitst zo veel onwaarheden hebben verteld over vluchtelingen dat dit soort dingen nu gebeuren.	43.39
239	Waarom staan mensen hier letterlijk zo lijnrecht tegenover elkaar?	8.82
241	Dat zijn mensen die voor het azc zijn en daar zijn wij niet voor.	5.63
245	Het gaat niet meer om feiten, het gaat niet om meningen.	4.03
247	Maar die avond in Amersfoort zijn er naast deze gewone inwoners ook verschillende groepen van buiten de stad.	6.24
252	Fervente tegenstanders van het coronabeleid een paar jaar geleden.	8.8
253	En ook politici zijn er, zoals oud-PVV-senator René Derksen tegenwoordig actief voor BVNL.	9.99
254	Hou de agenten heel, want die worden ook maar gestuurd.	3.98
255	Maar de groep die zich het meest laat horen is Defend Netherlands online en door hun fysieke aanwezigheid.	5.42
257	We kunnen de aanwas van onze eigen kinderen niet eens bijhouden.	6.54
258	Laat staan dat er nog per jaar zo'n 500.000 tot 600.000 vluchtelingen bijkomen.	63.66
263	Dat is fors, maar er komen ongeveer per jaar 60.000 tot 70.000 vluchtelingen naar Nederland.	34.18
266	Ja, maar als je naar de afgelopen jaren kijkt in de laatste paar jaar zijn er meer dan een miljoen bijgekomen.	31.76
268	Hij was afgelopen zaterdag ook bij het protest in Schiedam en is ervan overtuigd dat het steeds slechter gaat met Nederland.	20.95
272	Kijk, jullie proberen natuurlijk gewoon zo neutraal mogelijk jullie werk te doen.	3.98
273	Maar er zijn ook gewoon berichten over incidenten in azc's die niet naar buiten gebracht worden, bewust.	6.46
276	Je kan niet in negen maanden goedmaken wat in twintig jaar is verneukt.	4.73
277	Dertig jaar geleden werd je, als je zei 'joh, liever niet' al weggezet als racist en fascist.	5.46
278	Nou, dertig jaar later is het niet eens meer een scheldwoord het is gewoon een geuzenaam geworden.	3.44
279	De asielprotesten zijn in een paar weken tijd behoorlijk groot geworden.	87.49
280	We zijn benieuwd naar de oorzaak hiervan en wat is de rol van sociale media?	19.51
281	Wij zien dat bepaalde netwerken en organisaties bezig zijn om onze maatschappij onderuit te halen.	3.99
282	De maatschappij onderuit halen, dat is nogal een zin.	4.95
283	Maar die snijdt wel hout volgens Jelle Postma die lang bij de AIVD werkte.	10.85
284	Tegenwoordig analyseert hij met zijn stichting sociale media en data.	7.22
285	Over de hele wereld zien we autocraten opstaan die elkaar kopiëren in het verdienmodel.	8.17
286	En waar het in de kern op neerkomt is dat bepaalde ideologie culturele waarden, nostalgie en ook het thema angst worden gebruikt om onrust te organiseren in een maatschappij, in een democratie om de groepen uit elkaar te trekken.	4.36
288	De oproep om zondag 12 oktober massaal te demonstreren in Amsterdam wordt steeds vaker gedeeld.	21.64
289	We zien dus een account op TikTok dat vrij populair is dat continu berichtjes verspreidt rondom de 12e en oproept om te komen demonstreren.	49.57
290	Het maakt heel veel gebruik van kunstmatige-intelligentiebeelden en doet daarbij ook emotionele oproep.	5.52
291	En juist dat gevoel van angst haakt in op het sentiment dat nu breder wordt gevoeld, vertelt Jelle Postma.	22.18
292	Ik denk dat er ontzettend veel mensen zijn die zich oprechte zorgen maken.	4.81
293	Dat is een heel belangrijk punt, dat we niet onbesproken moeten laten.	4.46
294	Want het is zo dat er veel zorgen zijn over woningtekort over de veiligheid, zeker naar aanleiding van de moord op Lisa.	77.03
297	Dus die zorgen moeten we niet zomaar overboord gooien omdat er gereld wordt.	5.01
298	Tegelijkertijd zien we inderdaad dat het zichtbaar maken van die angst door rellen in het instrument een heel belangrijke factor is.	6.74
300	En dat gaat op een manier die je wellicht nog niet kent.	4.04
302	Dit is een video waarin iemand dingen laat zien die samenhangen met de Nederlandse geschiedenis.	7.99
305	En dat liedje wordt veel gebruikt in rechtsextremistische hoek.	19.45
311	(muziek van Gigi D'Agostino: L'amour toujours) Echt een grote hit, begin van deze eeuw was dit.	7.47
312	Waarom is dit nou een nummer dat zo tot de verbeelding spreekt?	5.63
313	Dat weet ik niet precies, maar het wordt elke keer weer herhaald.	3.51
314	En op TikTok kun je zoeken op muziek wat op andere platforms niet zo makkelijk gaat.	16.85
315	En als je op dit nummer zoekt, vind je dus heel veel extreme uitingen.	3.59
316	Hier hoort natuurlijk de vraag wie of wat hierachter zit en wat hun rol dan is.	4.36
317	Het is een breed antwoord, helaas zonder namen en rugnummers.	3.6
318	De extremisten en de influencers die we ook zien rellen we zien een politieke laag, populistisch met name die het vuurtje aan probeert te wakkeren.	7.4
319	En op de achtergrond zien we nog een aantal ultraconservatieve organisaties, ook de industrie.	10.28
320	Als we kijken naar big tech bijvoorbeeld speelt die er een hele grote rol in.	8.57
321	In hoeverre gaat wat er nu gebeurt qua protest, maar ook qua dat online sentiment, een rol spelen volgens u?	8.88
323	Zeker voor mensen die hoofdzakelijk hun nieuws en hun meningsvorming doen via social media.	6.74
324	Een deel van Nederland heeft een heel breed mediadieet.	89.45
325	Die leest de krant, kijkt naar tv luistert naar radio en zit op social media.	12.62
327	Maar er zijn ook groepen in de samenleving die hun informatie puur van de socials halen.	5.28
333	Bepaalde nummers zijn een soort fluitje voor extreme gedachten.	67.98
334	Je komt als je daarop zoekt, in een bepaald algoritme terecht.	7.85
335	En er is nauwelijks toezicht en moderatie op TikTok.	54.2
351	Belangrijk is wel dat we moeten kijken naar die rellen in Den Haag.	4.46
356	Heb je nog vragen, stel ze dan op eenvandaag.nl/ chat.	7.04