Een Vandaag 🇳🇱

_id	68f66a92a9ca4362dac3d5c5
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5948/afspelen
datetime	2025-10-20 18:30:00
description	Zorgkosten en dure behandelingen zijn weer een verkiezingsthema * Wat kan de politiek doen aan de gezondheidsverschillen tussen arm en rijk? * Politiek van de dag: hoe haalbaar zijn de plannen van politieke partijen? * Van CDA naar NSC en nu (deels) weer terug: dit is waar de 'Omtzigt-kiezer' naartoe gaat

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Opeens zijn de zorgkosten weer onderdeel van het debat.	19.59
1	GroenLinks staat lijnrecht tegenover D66 in RTL-debat.	60.14
3	En veel verkiezings-programma's zijn slecht voor de rechtstaat.	64.06
8	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
9	Om extra investeringen in defensie te kunnen betalen wil een aantal politieke partijen op de zorg bezuinigen.	9.14
10	En daardoor is de zorg, met migratie en wonen opeens weer een belangrijk thema deze verkiezingen.	8.75
15	En dat zorg nu zo in the picture is, dat komt door het RTL-debat van gisteren.	8.46
16	En dan met name de aanvaring tussen GroenLinks/PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans en D66-leider Rob Jetten.	8.45
17	Timmermans wees Jetten erop, dat in de doorrekening van het CPB staat dat D66 het pakket van verzekerde zorg bevriest.	49.01
18	Het spijt me dat ik het zeggen moet, maar de heer Jetten staat hier gewoon te jokken.	4.31
23	Dat heeft u zo aan het Centraal Planbureau voorgelegd.	16.14
27	Het CDA heeft gezegd: Onder bepaalde voorwaarden misschien wel.	23.79
28	En wij hebben gezegd: Ja, wij laten die medicijnen toe.	7.82
31	Timmermans vindt dus dat jokkende Jetten niet eerlijk is.	22.72
32	Het draait allemaal om dit fragment in de CPB-doorrekening van het verkiezingsprogramma van D66.	7.73
33	Daar staat: 'D66 sluit het door de basisverzekering verzekerde pakket.. en bevriest de inhoud ervan, zodat dit pakket niet langer meegroeit met de stand van de wetenschap en de praktijk.'	32.38
34	Dit levert een bezuiniging van 500 miljoen euro op.	8.53
38	Maar dan kun je elk jaar de afweging maken: Wat zit erin?	4.84
40	Als er nieuwe spullen in de voorraadkast kunnen dan kijk je even of er nog iets ouds uit kan. Als er nieuwe, betere, medicijnen of behandelingen komen dan kun je ook kritisch kijken naar zorg die nu nog wordt vergoed.	8.19
41	Maar deze uitleg van één erin, één eruit qua medicatie heeft u niet duidelijk gegeven.	8.68
43	Qua campagne-strategie is dit een interessante ontwikkeling.	4.43
44	Want door deze vooropgezette aanval van Timmermans zit Jetten in het defensief en is zorg hét onderwerp dat de campagne op dit moment domineert.	7.17
45	Zorg wordt door kiezers sowieso gezien als een belangrijk thema.	5.97
46	Uit onderzoek van ons Opiniepanel blijkt dat 40% het één van de belangrijkste onderwerpen vindt.	20.03
47	Verder vindt bijna iedereen in het panel dat extra geld voor defensie niet bij zorg mag worden weggehaald.	80.2
48	Ondanks de uitleg van Jetten zit de schrik zit er goed in bij kankerpatiënten.	69.45
49	Want het bevriezen van het basispakket betekent mogelijk: Minder nieuwe behandelingen en medicijnen.	20.42
50	Het RTL-debat gisteren ging over de zorg en de zorgkosten.	47.01
59	Want inderdaad staat in hun verkiezingsprogramma: We zetten het stop.	10.27
64	Voor Tetske van Ossewaarde vallen de uitspraken in het debat van gisteren rauw op haar dak.	7.14
65	Onder meer de VVD, JA21 en D66 lijken het basispakket te willen bevriezen.	25.85
66	Dan worden nieuwe behandelingen en medicijnen niet meer toegelaten en vergoed.	17.04
68	Een nieuw medicijn of behandeling komt niet zomaar in het basispakket.	18.77
69	Na goedkeuring door de Europese en Nederlandse medicijnwaakhonden gaat het naar het Zorginstituut.	12.63
70	Dat kijkt naar de effectiviteit en kosten en geeft vervolgens een advies aan de minister.	5.19
71	Die onderhandelt dan met de fabrikant over de prijs.	10.23
72	Hebben ze een deal, dan komt het in het basispakket.	7.88
73	Door niets meer toe te voegen aan dat basispakket houdt de overheid mogelijk miljarden over.	35.39
74	Blijkt uit berekeningen van het Centraal Planbureau.	11.22
75	Maar Tetske heeft nieuwe behandelingen juist hard nodig.	6.58
76	Ik heb een uiterst zeldzame vorm van eierstoelkanker.	82.49
77	Ik heb een uiterst zeldzame vorm van eierstokkanker.	87.38
78	Als er geen innovatie is, dan blijft het bij de behandelingen die er zijn.	7.57
82	Volgens de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties is dat voor veel van haar lotgenoten het geval.	67.82
83	Eigenlijk geldt voor elke kankerpatiënt dat innovatieve behandelingen het verschil kunnen maken tussen leven en dood.	23.43
84	Maar ook het verschil tussen hoe je verder gaat leven na de behandelingen.	7.68
86	Maar volgens zorg-econoom Marcel Canoy hoeven we ons niet zo'n zorgen te maken over dat debatfragment van gisteren.	11.23
89	Volgens Canoy hebben sommige partijen dit voorstel puur gedaan om hun begroting bij het Centraal Planbureau rond te kunnen rekenen.	11.94
90	Maar grote groepen patiënten geen toegang meer geven tot nieuwe, baanbrekende behandelingen of medicijnen dat ziet hij niet gauw gebeuren.	35.21
94	Want het betekent dus dat als er waardevolle nieuwe medicijnen komen of behandelingen dat dan iemand bedacht heeft: Nee, dat gaan we niet doen, wat het ook is.	11.72
98	En dus hoopt hij dat het debat van gisteravond zorgt voor een veel bredere discussie over hoe we echt kunnen besparen op die enorme zorgpot.	5.6
99	Er wordt eigenlijk niet goed genoeg gekeken van: Moeten wij dit als samenleving wel willen?	9.61
102	Er zijn allerlei technologische ontwikkelingen waarvan ook niet goed genoeg bekeken wordt: Levert dat genoeg gezondheidswinst op?	7.77
103	Ook bij dingen die in het basisspakket zijn en die erin mogen blijven, moet je kijken: Wordt het wel goed benut?	5.75
106	Patiënten zitten niet te wachten op overmatige chemo als het ook met minder zou kunnen.	81.99
107	Of op heel veel na-controles als het niet meer van waarde is.	3.95
109	Daarom is die vernieuwing in de zorg en nieuwe medicatie zo belangrijk.	10.31
110	Dat je gaat kijken: Wat levert zo'n medicijn aan levensjaren en aan kwaliteit van leven op?	9.66
112	En dan zeg je misschien: Doen die drie maanden er nou toe?	4.28
115	Het is nog niet duidelijk of en welke ingrepen buiten het pakket gaan vallen.	5.09
117	Politieke partijen willen niet alleen de zorgkosten terugdringen.	34.6
118	Ze willen ook dat het verschil in gezondheid tussen arm en rijk verdwijnt.	16.95
119	Stress om hoge schulden en slechte leefomstandigheden zijn vaak de oorzaak van gezondheidsproblemen bij arme mensen.	90.91
121	Sven en Jessica Paas wonen in de wijk De Passart in Heerlen Noord.	11.66
122	Kijk naar de kinderen op school of de kwetsbare mensen die in de schuldsanering zitten.	25.33
123	Die hebben maar een bepaald bedrag om eten te kopen.	52.15
124	Die kopen dan natuurlijk eerder ongezond, goedkoop eten dan het dure, gezonde eten.	20.64
129	Het staat vol oude en slecht onderhouden arbeiderswoningen.	19.56
137	De inwoners van Heerlen Noord, waar we nu zijn gaan gemiddeld zes jaar eerder dood dan de mensen in de rest van de gemeente.	85.25
138	Het is een optelsom van allerlei nadelen in het leven die van generatie op generatie worden doorgegeven.	4.13
140	Maar hier heb je mensen die de hele tijd in die stress zitten.	4.31
143	Met hun buurtvereniging proberen Sven en Jessica de wijk wat aangenamer te maken.	4.33
152	Hier wordt een arreslee gerestaureerd, voor de kerst.	5.17
157	Micha Lutgens is al meer dan 20 jaar huisarts in deze buurt.	8.85
159	Jonge mensen hier, vanaf de leeftijd 30-40 hebben te kampen met overgewicht en ze roken.	90.4
160	Daardoor ontwikkelen ze al op jonge leeftijd hart- en vaatziekten.	42.19
162	En hoe langer je die ziektes hebt, hoe groter de kans op een complicatie.	14.09
164	Rachelle Meisters promoveerde op de gezondheidsverschillen in de oude mijnstreek.	18.18
171	In alle levensfasen komen we die achterstanden tegen.	4.45
173	We gaan mee met Hans, die we net zijn tegengekomen.	3.72
174	Hij leeft hier samen met zijn dochter die sinds een half jaar zijn woonkamer bewoont.	10.43
181	's Avonds zit ik hier met mijn dochter, tv te kijken.	4.94
192	Als je in een schimmelwoning woont en je hebt bijvoorbeeld astma dan is de kans groot dat je vaker astma-medicatie moet gebruiken.	90.17
198	Want je wilt er eigenlijk weg, maar er is geen alternatief.	4.97
207	De gezondheidsverschillen zijn in Nederland de afgelopen jaren zelfs groter geworden.	89.96
208	En dat terwijl het niet de eerste keer is, dat politici beloven die kloof te dichten.	4.75
211	De verkiezingsprogramma's staan vol met allerlei beloftes.	3.61
213	Hier in Heerlen Noord is het vertrouwen in de politiek de overheid en de instanties sowieso bijzonder laag.	4.8
214	Als je altijd van het kastje naar de muur wordt gestuurd dan heb je op een gegeven moment geen vertrouwen meer.	4.96
215	Zeker nu belangrijke onderdelen van het Zuyderland ziekenhuis grotendeels verdwijnen.	30.6
216	Waaronder de spoedeisende hulp en ook de geboortezorg.	8.26
218	Het kan dus gebeuren dat we vaker bevallingen langs de weg of op een parkeerplaats gaan zien.	81.36
223	De politieke partijen willen er in de verkiezingsprogramma's alles aan doen om de gezondheidsverschillen zoals hier in Heerlen Noord, te verkleinen.	46.83
225	GroenLinks/PvdA bijvoorbeeld zegt: Verhoog het budget van de maatschappelijke ondersteuning en de jeugdzorg.	55.86
226	En de VVD, aan de andere kant, zegt: Maak afspraken met producenten en supermarkten dat het voedsel gezonder wordt.	75.7
227	Er is vaak enthousiasme en financiering voor 1 of 2 jaar.	5.5
229	En dan blijkt dat project succesvol en dan houdt de financiering op.	4.64
230	En structurele gelden zijn dan heel moeilijk te vinden.	4.74
233	De meeste partijen willen bijvoorbeeld het eigen risico verhogen.	9.63
234	Ik heb regelmatig op het spreekuur dat ik het nodig vind om verder onderzoek te doen.	3.78
236	Maar dat de patiënt tegen mij zegt: Doe maar niet, want ik kan het niet betalen.	9.83
238	Ik moet eerst met mijn schuldhulpverlener overleggen of ik daar geld voor hebt.'	10.39
244	Terwijl andere partijen het juist willen uitbreiden.	4.59
245	Bijvoorbeeld dat de tandarts weer terugkomt in het basispakket.	41.61
246	Ik zie regelmatig jonge mensen op het spreekuur met een slecht gebit.	53.29
247	En heel soms, één keer per jaar, misschien twee weken per jaar wordt er een verwijzing gevraagd voor de kaakchirurg om dan maar alles te laten trekken en een gebit te nemen.	4.86
251	Ik heb wel eens gedacht om zelf een politieke partij op te richten.	3.73
256	Heb je nog vragen over dit onderwerp of wil je reageren?	4.28
260	Welke onderwerpen, behalve de zorg, trekken nog meer de aandacht?	6.38
261	Vandaag gaat het onder andere over onze rechtstaat.	5.87
262	Er verscheen een rapport van de Nederlandse Orde van Advocaten.	9.79
264	Ze kijken of de partijen onze rechtsregels respecteren.	4.79
265	Dan gaat het over dingen als respect voor de grondwet vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst.	4.75
267	En de conclusie is vrij schokkend: Op bijna alle partijen is iets aan te merken.	4.06
269	Wat ons opviel deze keer in vergelijking met 2023 is dat het aantal voorstellen dat strijdig is met de beginselen van rechtstatelijkheid enorm is toegenomen.	37.6
270	Het aantal partijen dat rode kwalificaties scoort Dit keer zijn dat er 12 van de 15 die we hebben getoetst.	9.42
272	De advocaten constateren onder meer dat de VVD in haar programma negen voorstellen doet die onze rechtsstaat bedreigen.	64.89
273	Dan gaat het bijvoorbeeld over het verbieden van subsidie aan organisaties die de overheid aanklagen.	30.88
274	En dat is tegen het zere been van VVD-lijsttrekker Yesilgöz.	10.26
276	En ik doe dat om uw vrijheid Terwijl ze anti-rechtstatelijkheid.	3.45
279	Ik kan u op elk punt uitleggen hoe ik juist opkom voor de rechtsstaat.	3.94
280	En ik vind het nogal wat dat terwijl ik dat doe en niet alleen ik, maar meerdere mensen binnen mijn partij volledige vrijheid zijn kwijtgeraakt omdat ze opkomen voor de rechtsstaat.	4.4
281	volledig hun vrijheid zijn kwijtgeraakt omdat ze opkomen voor de rechtsstaat.	68.82
282	En dat ze ons dan toch weg willen zetten als anti-rechtstatelijk.	4.84
284	Ze noemt het rapport van de Orde van Advocaten: een mening.	7.75
286	Ik heb mee gekregen dat mevrouw Yesilgöz het rapport van onze commissie ziet als 'ook maar een mening'.	8.95
287	En daarmee ontkent zij eigenlijk het belang en de betekenis van de rechtsstaat.	9.58
288	Wij hebben namelijk voorstellen getoetst aan de hand van geldende internationale en Europese verdragen en lang staande nationale afspraken, met name onze Grondwet.	5.69
289	Volgens de advocaten is onze rechtstaat overigens het slechtst af bij JA21, PVV en FvD.	21.88
290	Die laatste partij doet zelfs 33 voorstellen die tegen onze rechtstaat ingaan.	7.1
292	Met maar liefst 20 zetels kwam NSC bij de laatste verkiezingen vanuit het niets in de Tweede Kamer.	8.08
293	Nu staat de partij al wekenlang op nul in onze zetelpeiling.	3.54
312	Ruim 1,2 miljoen mensen kozen voor Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt.	14.74
314	Geen Omtzigt meer en in de peilingen ook geen zetels meer.	5.06
315	En dus is de jacht op de teleurgestelde NSC-kiezer geopend.	3.9
317	Want in zo ongeveer alle Twentse gemeentes was de partij bij de vorige verkiezingen de grootste.	12.49
318	Omtzigt werd in Twente echt gezien als 'onze Pieter'.	8.34
320	Minder het Haagse imago, hoewel hij daar al lang werkte.	4.0
323	Als andere partijen wegvallen en men zoekt een nieuw gezicht of iemand anders die hem kan vertegenwoordigen of iemand anders die hen kan vertegenwoordigen Dat is het gat waar Pieter Omtzigt in sprong, met veel succes.	3.64
326	Zelfs bij de teleurstellende verkiezingen van 2021 met lijsttrekker Wopke Hoekstra, bleven ze in grote delen van Twente de partij trouw.	6.79
328	Om de NSC-stemmer nu terug te veroveren zet het CDA een speciaal wapen in: Tukker Hanneke Steen.	9.34
334	Vandaag is ze op campagne in het hart van Twente: de gemeente Borne.	4.86
335	Twee jaar geleden leed het CDA hier een gigantisch verlies.	34.18
339	Ja, het is altijd heel vervelend en verdrietig, als je verlies hebt.	4.93
342	En ik merk dat ze ook heel trots zijn dat er een Tukker zo hoog op de lijst staat.	4.43
344	Ik dacht, toen ik zag dat u op plek 2 stond: Hartstikke slim om iemand uit Twente op 2 te zetten.	4.33
352	Ik heb aan het verkiezingsprogramma mee geschreven.	5.25
354	Vinden jullie het belangrijk om op iemand uit Twente te stemmen?	6.13
357	Er staat er toevallig eentje bij uit Hengelo, van het CDA.	8.86
361	Maar ook buiten Twente liggen er genoeg NSC-zetels voor het oprapen.	6.05
362	Het was best een gemeleerde groep, die NSC-kiezers.	3.85
364	Vaak kiezers die zich net wat minder gezien voelden.	3.8
365	Die het gevoel hadden: In Den Haag wordt er minder naar mij gekeken.	3.78
367	NSC was hier bij de vorige verkiezingen nog de tweede partij.	8.44
369	NSC-leider Eddy van Hijum vecht hier voor iedere stem.	5.27
378	Ik ontmoet gelukkig veel mensen die nog niet weten wat ze gaan stemmen.	3.71
379	Die ons een stemkans geven, omdat ze het belangrijk vinden dat er iets aan de bestaanszekerheid gebeurt.	4.55
385	Ik heb echter de overtuiging dat wij dat verschil gaan maken.	3.64
386	Ik heb echt de overtuiging dat wij dat verschil gaan maken.	4.18
395	Ik ving op dat u vorige keer wel op NSC heeft gestemd.	4.85
398	Maar u zegt nu: Ik heb helemaal geen vertrouwen meer in.	4.05
412	Ja, want ik denk dat veel mensen zich onzeker voelen in deze tijd.	4.66
416	Een partij die ellenlang twijfelde aan regeringsdeelname.	7.88
418	Kamerleden die te pas en te onpas overstappen of opstappen.	14.39
419	Een voorzitter die vorige maand nog dreigde de stekker eruit te halen.	9.84
422	De beweging die vernieuwing gaat brengen in de politiek.	5.14
426	Een partij die gaat meedoen aan gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar.	6.13
427	En die hier gemotiveerd staat om Kamerzetels binnen te halen.	3.99
428	Het is een partij die je echt je stem kunt toevertrouwen.	4.9
434	Ook in Borne hebben kiezers dus weinig vertrouwen meer in NSC.	12.92
440	Op basis van onze laatste zetelpeiling die we doen met onderzoeksbureau Verian zien we de NSC-stemmers alle kanten uit waaieren.	7.72
445	Naar rechts gaan ook zetels: 3 naar JA21 en ook 1 zetel naar Forum en SGP.	5.98
446	Er gaan ook voormalige NSC'ers naar links: 2 zetels gaan naar D66 en 1 naar de SP.	7.83
447	Pieter Omtzigt trok heel veel verschillende kiezers.	7.38
449	In de uitvoering, in het beleid en in de samenwerking met de PVV is het heel lastig om deze kiezers tevreden te stellen.	12.16
452	De CDA-zetels die Omtzigt meenam naar het NSC zijn nu weer terug bij het CDA.	13.82
454	En je ziet dat de VVD die nu niet meer terugkrijgt.	5.95
456	Natuurlijk is het mogelijk dat ze nog 1 of 2 zetels krijgen.	6.24
458	In juni werd Eddy van Hijum voorgedragen als lijsttrekker.	6.91
459	Toen legden we NSC-kiezers de stelling voor: Wie de lijsttrekker ook wordt, ik stem nooit meer NSC.	5.7
462	Positief gesteld, duizenden kiezers hebben die deur dus niet helemaal dichtgegooid.	5.77
465	Maar Van Hijum zal veel uit de kast moeten halen om deze kiezers weer te overtuigen.	4.16
468	Zijn rol in het pensioendebat vonden mensen niet goed.	14.61