Een Vandaag 🇳🇱

_id	69180cfd7957c3340b139013
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5959/afspelen
datetime	2025-10-29 18:30:00
description	Tweede Kamerverkiezingen: Jongeren stemmen voor de eerste keer * Asielprotest in Den Bosch op de dag van de verkiezingen * Verkiezingsdag in Hengelo * Terugblik op sleutelmomenten van de campagne

 

Statements

idx	statement	score
8	Ja, en daar zaten echt een paar sleutelmomenten bij.	3.64
11	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
12	Na 27 lange campagnedagen mogen we vandaag eindelijk stemmen.	3.75
13	Veel kiezers willen vooral rust en een kabinet dat blijft zitten blijkt ook uit onze peilingen.	6.19
15	Bart, vorige verkiezingen werd NSC daar nog de grootste.	8.21
18	Twee jaar geleden stemde hier in de gemeente Hengelo meer dan één op de vier kiezers op NSC de partij van de politieke magneet Pieter Omtzigt.	7.84
23	Het is een cliché, maar het wordt achter in de stemhokjes besloten.	3.66
28	Ik was vanochtend bij een stembureau en daar stonden heel veel mensen.	5.11
29	Na al het gekrakeel van de afgelopen dagen stonden mensen keurig in de rij om hun democratische recht uit te oefenen.	3.88
30	Ik heb vaker verkiezingen meegemaakt maar ik blijf het ontroerend vinden om te zien dat de mensen gewoon doen wat ze moeten doen.	4.1
38	Omdat je kunt uiten waar je voor staat in Nederland.	5.96
39	Ik heb inmiddels veel vrienden die in landen wonen waar stemmen lastiger is, onderdrukt wordt.	6.08
40	En het feit dat het hier mag en dat je hier de vrijheid hebt vind ik een geniaal goed.	4.29
43	Ik woon al van jongs af aan in Hengelo en ik schrijf kinder- en jeugdboeken.	5.22
44	Ze brak internationaal door met de jeugdroman 54 minuten een boek dat meer dan een jaar lang op een Amerikaanse bestsellerlijst stond.	8.69
45	Nu is ze fulltime schrijver en heel gelukkig in Hengelo, Overijssel een gemeente die twee jaar geleden massaal op Nieuw Sociaal Contract stemde de partij van streekgenoot Pieter Omtzigt.	5.46
46	Ik denk dat Hengeloërs en Twentenaren misschien in het algemeen wel heel graag wat meer Twentse politici willen zien.	6.79
47	Mensen die deze regio ook kennen en dus ook kunnen spreken met wat hier in de regio speelt met de taal van de regio, met een stukje herkenbaarheid.	4.06
51	Ik denk vooral dat, en ik hoop heel erg dat mensen gaan nadenken over We leven zo'n tijd van polarisatie en zo'n tijd van mensen wegzetten als zondebok en mensen wegzetten als minder dan mens.	5.79
52	Ik hoop vooral dat mensen heel goed nadenken over: Wat wil je nou eigenlijk van de toekomst van Hengelo, van het land?	6.31
54	En dan het liefst een partij die ook democratisch is en de liefst een partij die ook sociaal en solidair is.	4.58
57	En de voorzitter zit er procesmatig bovenop, zullen we maar zeggen.	4.7
60	Het loopt harder dan verwacht, laat ik het zo zeggen.	5.01
64	Ik denk dat het komt door de regen die vanmiddag verwacht wordt.	4.09
66	Eén wachtrij en al die verschillende stemmen en motivaties bij elkaar.	3.54
88	Nou, omdat ik denk dat Wilders toch altijd tegengewerkt wordt.	4.34
90	Dus dat is eigenlijk de reden waarom ik in Yesilgöz heb gestemd.	3.8
94	Maar over één ding zijn de meeste mensen het hier wel eens.	3.98
95	Nederland moet eens een keer weer geregeerd worden, denk ik.	5.86
96	We moeten een keer weer normaal genoemd met elkaar en aan het werk.	4.69
100	Maar heel veel in Nederland vinden van niet, denk ik.	4.62
101	Dat mensen zo denken, is niet verwonderlijk zegt politicoloog Martin Rosema.	5.84
102	Mensen reageren bij verkiezingen toch ook altijd tot op zekere hoogte op wat er daarvoor is gebeurd.	5.12
103	Het is nu best wel een beetje onrustig geweest met weinig wat echt tot stand is gekomen.	4.07
104	Veel partijen die ruzie met elkaar maken, die het kabinet uitstappen.	7.53
105	Dus er ontstaat een soort behoefte aan iets meer samenwerking iets meer rust bij een grote groep kiezers.	4.07
106	Niet bij iedereen, maar dat speelt bij een grote groep kiezers mee.	5.07
107	En dat is iets waar Jetten met D66 en Bontenbal met het CDA met verschillende stijlen, op inspelen.	3.78
108	Dus je zou kunnen zeggen: Door wat er gebeurd is ontstaat er een ander soort behoefte.	4.56
112	Omdat ik het meest aansluit Omdat ik het meest aansluit bij die partijstandpunten.	3.8
113	En ik geloof in een solidaire toekomst voor ons allemaal die ook de aarde nog een beetje in de gaten houdt.	4.09
116	In de boek- en spellenwinkel waar ze vaak komt en signeert legt Marieke Nijkamp haar ideeën nog één keer op tafel.	5.04
119	Ik schrijf natuurlijk ook boeken over echt ingewikkelde onderwerpen.	3.45
120	Als het allemaal slecht en lastig en ingewikkeld is pakt de lezer zo'n boek op en denkt hij aan het einde: Ik hoop dat het beter kan worden.	3.77
121	En ik hoop dat we vanavond ook een verkiezingsuitslag zien waaruit blijkt dat we met z'n allen kiezen voor gezamenlijk de problemen in Nederland aanpakken.	5.42
122	En niet naar elkaar wijzen en niet anderen weg gaan zetten maar dat je probeert samen vooruit te gaan.	4.38
123	Joost, we horen hier: Mensen willen vooral verbinding en stabiliteit.	3.6
124	Is dat ook iets waar de partijen op hebben ingespeeld tijdens de campagne?	14.29
125	Voor veel partijen was dat misschien wel het centrale thema.	4.28
128	Rob Jetten van D66 wil een einde aan het negatieve.	16.56
129	En Timmermans had het over het einde van het tijdperk-Wilders.	9.81
132	Was in Dilan Yesilgöz was aan het begin van de campagne nog heel fel op Timmermans.	6.31
134	Veelbesproken dit jaar was de aanpak van de asiel- en migratieproblemen.	17.48
135	Het hele jaar door zijn er protesten geweest tegen het gevoerde beleid.	9.39
137	Ik ben eigenlijk wel meer Forum maar voor de strategische stem heb ik toch op de PVV gestemd.	4.13
138	Mochten wij de grootste worden, en dan bedoel ik de rechtse partijen dat wij dan ook wel inderdaad een keer gehoord gaan worden.	4.39
139	Van het Malieveld tot Sliedrecht, van Amersfoort tot Houten.	6.87
141	Actiegroep Defend Netherlands inmiddels tientallen afdelingen groot, liet de afgelopen weken een zeer stevig antimigratiegeluid horen.	29.99
144	Dit is het beeld dat we de afgelopen weken op heel veel plekken in Nederland hebben gezien.	5.17
145	Maar hoe belangrijk vinden zij zelf de verkiezingen?	7.13
146	En vinden ze ook dat ze zelf een bepalende rol in de afgelopen weken in de campagne hebben gehad?	12.58
151	En iedereen moet geholpen worden, maar weet je, dit gaat te ver.	3.95
152	Maar rijdend door de binnenstad van Den Bosch voel je langs de route ook de weerstand.	4.33
153	Afkeurende blikken, maar soms ook een moedig tegengeluid.	3.54
154	Ik voel me niet welkom door zo'n protest van jullie in mijn straat.	3.68
158	Ik voel veel haat in de straat als ik jullie hier langs zie komen en als jullie zeggen: azc, weg ermee.	3.68
160	Ik vind dit, we hebben het allemaal zo goed, waarom?	4.53
161	En ik denk dat ze niet werken, want anders hebben ze vandaag geen tijd.	3.68
163	De organisatie verwachtte zelf door online aanmeldingen duizend mensen.	9.13
164	Maar dat aantal wordt in de verste verten niet gehaald.	4.24
165	Je zou kunnen stellen dat deze campagne ook de eerste campagne is die werd gekleurd door nepnieuws.	4.46
166	Door AI-gegenereerde beelden die invloed hebben op het proces.	31.98
167	Lasterlijk, strafbaar, maar in hoeverre vindt deze groep zelf dat daar iets mis mee is?	15.57
172	Daar wordt info op gedeeld en er worden foto's gedeeld van wat andere mensen plaatsen.	6.86
173	En natuurlijk zit er AI bij, maar dat moet je je niet aan storen.	4.58
174	Ja, ik vind het gewoon niet kunnen maar dat is tegenwoordig het leven van het internet.	4.49
175	Wij komen nog uit de sleutel van de voordeur en het touwtje.	3.56
176	De afgelopen dagen ging er in deze Defend-groepen ook een AI-gegenereerd filmpje rond om Nederland vol te hangen met Nederlandse vlaggen.	70.75
180	En dit soort gefingeerde filmpjes hebben wel degelijk effect gehad.	5.78
181	De verharding in de afgelopen maanden raakt mensen.	86.88
182	Tegenstanders van het protest spreken zich daar ook vandaag over uit.	5.13
183	De toon van deze hele campagne is volgens sommigen veel te hard geweest.	3.79
186	Het niet inbrengen van inhoud op basis waarvan je goede keuzes kunt maken.	4.84
187	En daar vind ik een vervlakking van de maatschappij.	3.65
189	Migratie was een belangrijk onderwerp maar voerde niet de boventoon in de verkiezingscampagne.	8.35
193	Maar bij de vorige campagne hebben partijen gezien dat als je migratie tot het centrale thema maakt dat Geert Wilders er dan met de winst vandoor gaat.	22.82
194	Alle partijen willen er best over discussiëren maar ze hadden het liever over wonen of geld in de portemonnee.	6.11
198	Het begon met de dreiging naar Geert Wilders waardoor hij het radiodebat afzei.	9.99
200	Normaal gesproken wil je de zittende partij verslaan.	7.17
201	Maar premier Dick Schoof is van geen partij en Geert Wilders was de grootste partij.	9.96
202	Dus toen hij weer terugtrad in de politieke arena konden de anderen pas zeggen dat hij gefaald had.	4.39
203	Als je op de campagne terugblikt, wat waren dan de sleutelmomenten, Remko?	4.7
205	Die is er een groot deel van de campagne niet bij geweest.	10.05
207	En vanwege veiligheidsoverwegingen komt hij ook niet naar het eerste RTL-debat.	20.93
208	Zijn vervanger, D66-lijsttrekker Rob Jetten, grijpt zijn kans.	7.23
210	Hij voelt zich vanwege een eerdere dreiging niet veilig genoeg.	6.52
211	Meneer Jetten, u mag dus inderdaad in de plaats van Wilders.	4.14
213	Nou, de aanleiding, Nou, de aanleiding, daar ben ik niet zo blij om.	3.51
214	Maar ik ben natuurlijk wel blij dat ik hier vanavond met deze drie collega's de degen mag kruisen.	3.5
215	GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans heeft al snel door dat Jetten de coming man links van het midden is en valt hem aan in het tweede debat op RTL.	22.65
216	Het spijt me dat ik het zeggen moet maar de heer Jetten staat hier gewoon te jokken.	4.7
218	Rechts van het midden zit de altijd rustige en fatsoenlijke Henri Bontenbal al weken in de lift.	3.53
219	Tot in Nieuwsuur de vrijheid van onderwijs ter sprake komt.	12.67
220	En met name de vraag of streng-christelijke scholen scholieren mogen beperken in hun homo-zijn.	22.7
221	Ik vind wel dat je scholen die ruimte moet gunnen omdat als zij dat als een religieus standpunt zien en dan schuurt dat inderdaad met het andere.	9.41
222	Maar ik denk dat de vrijheid van onderwijs wel zo belangrijk is dat je dit moet accepteren.	5.27
224	Wat ik natuurlijk had moeten zeggen is dat jongeren die knel zitten op scholen in het bijzonder onderwijs die moeten daar natuurlijk onbeschadigd uit komen.	26.21
225	De opmars van het CDA in de peilingen komt daarna meteen tot stilstand.	5.87
227	Yesilgöz is al maanden bezig met een vrije val maar vecht terug in het SBS-debat.	8.19
228	De PVV bestaat uit één man met een Twitter-account.	9.31
231	Dat is dan pas het eerste debat waar Geert Wilders aan meedoet.	6.74
234	De vraag is: staat de Nederlandse identiteit onder druk.	14.98
237	Het leidt uiteindelijk tot een slotpeiling die nog nooit zo spannend is geweest.	3.73
238	Aan kop de ingezakte PVV met vlak daarachter GroenLinks-PvdA.	11.74
240	Maar liefst vijf partijen dus die mogen dromen de grootste te worden.	5.11
241	Maar dan moeten al hun kiezers wel naar de stembus komen natuurlijk.	5.09
242	Het verhaal luidt al jaren, dat slecht weer de opkomst drukt maar dat valt reuze mee.	3.93
243	Uit onderzoek blijkt dat het weer maar beperkt invloed heeft.	14.99
244	We hebben het echt over 1 procent minder opkomst bij heel slecht weer.	89.64
245	Dat betekent dus dat allerlei andere factoren veel belangrijker zijn.	3.86
246	'Ik ben mijn stempas kwijt' of 'ik heb even vandaag geen tijd'.	5.97
247	Daarvan weten we dat ze in combinatie ervoor zorgen dat ongeveer 10 procent niet komt opdagen.	12.82
248	En dan is er nog een andere 10 procent van de bevolking die echt het gevoel heeft: De politiek is er niet voor mij.	14.35
249	En die zijn überhaupt niet geneigd om te gaan stemmen.	12.66
251	Dat is ietsje minder dan bij de vorige verkiezingen in 2023.	9.42
253	Maar aan het weer zal dat dus hoogstwaarschijnlijk niet liggen.	4.34
255	Voor 360.000 jongeren is het de eerste keer dat ze hun stem mogen uitbrengen.	83.71
256	Hun stemgedrag is vaak grillig omdat ze nog zoekende zijn in het politieke landschap.	10.58
258	Jordi, jij bent op stap geweest met jongeren die voor het eerst zijn gaan stemmen.	5.76
260	Van die drie jonge kiezers weet ik in ieder geval dat wij het helemaal zeker wisten.	3.7
261	Ze wisten precies op welke kandidaat ze gingen stemmen.	4.28
263	Uit eigen onderzoek blijkt dat twee op de drie jongeren van 18 tot 35 jaar er eigenlijk wel uit is.	87.48
264	Maar één op de drie twijfelde tot op gister nog en wist dus niet op welke partij diegene moest gaan stemmen.	15.95
266	Voor de opkomst moeten we wachten tot alle stemmen geteld zijn.	3.61
267	In eerdere edities blijkt dat het percentage jongeren dat komt opdagen altijd iets lager ligt dan het landelijk gemiddelde.	86.08
268	In 2023 bij de verkiezingen was het percentage jongeren van 18 tot 35 jaar 73 procent.	44.48
270	Tegelijkertijd zijn we veel jongeren heel enthousiast om te gaan stemmen voor het eerst.	79.96
271	De plaatsvervangend voorzitter van het stembureau hier zei dat de jongste stemmer net 18 was.	8.07
273	En ze mag natuurlijk ook een foto op het moment dat het daar ingevulde stembiljetten de kliko ingaat.	4.43
286	Dat moeten we vieren, dus dat doen we met een taartje.	3.49
310	Politieke kiezingen, ik vind het allemaal Ik volg het op de voet.	3.49
311	Ik vind het heel spannend, want het is mijn eerste keer terwijl ik al tien jaar lang in Nederland woon.	3.59
316	Maar dan had je twee jaar geleden misschien ook wel kunnen stemmen.	3.78
318	Maar omdat ik mijn verblijfsvergunning toen niet had, mocht ik niet stemmen.	8.66
321	En ik heb vandaag toevallig nog mijn Nederlands paspoort opgehaald.	4.31
327	Toen die stempas bij jou op de mat viel, wat dacht je toen?	5.41
335	En ik was echt bang dat ik dat niet mocht meemaken.	3.85
340	Om er zeker Om er zeker van te zijn dat ik mag stemmen.	3.72
342	Volgens mij kreeg ik ooit een keer op een vraag bij een soort speeddate-ronde, van: Waar heb je echt een hekel aan?	5.39
344	Dan zeg ik altijd: Mensen die niet gaan stemmen maar dan wel hun mond open trekken.	4.98
349	En ik ben toch wel van: Oké, ik stem echt op de partij waarvan ik denk: Ja, hier zie ik mijn toekomst in.	3.51
352	Ik heb gekozen voor een partij maar die keuze is niet alleen maar van wat ik voor mezelf goed vind maar ook voor een ander.	3.61
353	Ik heb iedereen gevraagd een fragment mee te nemen van de afgelopen weken.	3.57
356	Ja, er zijn drie partijen die dat ook daadwerkelijk voor hun doorrekening in 2035 halen.	14.68
358	Ja, en die lange termijn is ook zo belangrijk want je kunt wel vliegtuigen kopen maar je moet ze ook kunnen onderhouden.	6.48
365	Het gaat over die NAVO-norm, die 3,5 procent naar Defensie.	26.53
369	Ik denk dat we ons allemaal hard moeten maken voor internationale veiligheid.	4.73
370	En daar hoort wat mij betreft bij dat we ons echt committeren aan die 3,5 procent.	15.78
371	Wij hebben toevallig sinds het begin van de oorlog dus nu al bijna 3,5 jaar, Oekraïense vluchtelingen bij ons thuis wonen.	26.41
372	En dat is toch wel elke dag weer een soort bevestiging of een bepaalde confrontatie van: Er is gewoon toch wel dichterbij dan je denkt een oorlog gaande.	4.84
374	Of het nu statushouders zijn of andere mensen die met grote urgentie zitten, er is maar één oplossing.	4.7
377	Zelfs als je vandaag niemand meer zou toelaten tot het asielsysteem, blijven er nog 400.000 woningen tekort.	88.03
380	Maar ze geven alleen maar de schuld aan asielzoekers.	64.45
381	Zoals hij heeft gezegd: Zonder asielzoekers heb je nog steeds geen woning.	79.67
382	In hoeverre beïnvloeden die peilingen nou ons stemgedrag?	26.17
384	Als mensen zien dat een partij in de lift zit gaan ze er dan ook sneller op stemmen?	17.57
385	En daar vinden politicologen ook significante effecten.	6.7
392	Moet ik nou echt tactisch stemmen op een partij waarvan ik denk: Zij kunnen misschien de grootste worden?	5.2
393	Ik wil juist dat er zo veel mogelijk partijen in de Kamer komen.	4.52
394	Dan heb je zo veel mogelijk verschillende meningen.	3.51
426	Ik heb gestemd op Queeny Rajkowski, de nummer 12 van de VVD.	5.82
431	Joost, nog twee uur voor de stembureaus sluiten en de eerste exitpolls komen.	4.86
434	Als we de laatste peilingen zien zou het best kunnen zijn dat de eerste exitpoll too close to call is.	4.16
435	Dan wordt het voor die partijleiders een lange avond wachten tot er duidelijkheid is.	3.99
436	De meest spannende avond die ik heb meegemaakt was in 2010.	4.1
438	Om half drie was het duidelijk dat Rutte de PvdA had verslagen met een zetel.	20.65
440	Vanaf morgen moeten alle lijsttrekkers met elkaar om de tafel, want er moet een nieuw kabinet gevormd worden.	5.06
443	Dan gaan ze even evalueren en eventueel nieuwe mensen die in de kamer zijn gekozen.	3.94
445	Dan nog de grootste partij iemand voordragen als verkenner.	4.28
446	En die gaat volgende week met alle partijen praten en misschien nog een keer om te kijken waar de voor- en afkeuren liggen om alvast een soort voorzet te geven voor de formatie.	4.06
450	Gaan we een moeizame kabinetsformatie tegemoet aangezien VVD en GroenLinks-PvdA in één kabinet vrijwel onmogelijk lijkt?	14.08
451	Als je kijkt naar de peilingen is er wel een kabinet van vier partijen mogelijk maar dan zit je wel vaak met de VVD en GroenLinks-PvdA.	9.36
452	Het hart wordt D66 en het CDA maar gaan ze dan meer naar links of naar rechts?	9.38
455	En als er een uitslag komt dat GroenLinks-PvdA en de VVD bij elkaar moeten dan zal het heel lang duren.	10.61
458	Als het zover komt wordt het een heel langdurig proces.	4.64
459	Je moet je achterban meenemen en je moet zelf wennen aan het idee.	4.19
460	Soms moet je ook heel lang op je handen zitten voordat je meedoet.	8.46
461	En dan heb je ook de positie om wat extra's te vragen.	3.66