Een Vandaag 🇳🇱

_id	6929e321bb77f162b3986662
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5996/afspelen
datetime	2025-11-28 18:30:00
description	Geen rem op onze koopgekte, niet alleen op Black Friday * Zaak Marco Borsato: wat maakte het los en wat is de impact van zedenzaken? * Uitspraken Mona Keijzer op X, wat mag een minister zeggen? * We blikken terug op de tweede week van de formatie

 

Statements

idx	statement	score
1	Per jaar kopen we voor bijna 90 miljard euro aan kleding en spullen.	34.92
5	Het hele proces is net zo schadelijk geweest als het hele feit dat gebeurd is.	7.02
10	Ja, wat mag je als politicus eigenlijk wel of niet zeggen?	5.92
13	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
15	Ieder jaar geven we weer meer geld uit aan kleding en spullen.	76.28
17	En met één klik op je horloge of via Klarna is de pijn van het betalen verdwenen.	3.85
20	De drukte rond The Mall of the Netherlands kwam vanochtend langzaam op gang maar omwonenden houden hun adem in.	16.42
23	Het winkelcentrum trekt inmiddels meer bezoekers dan de Efteling en dat zorgt regelmatig voor complete verkeersinfarcten.	45.92
26	Je hebt buren van ons die zeggen: 'Mijn kinderen komen niet meer in het weekend.'	8.19
31	Omwonenden komen hun huis niet meer uit maar het winkelend publiek laat zich niet weerhouden.	14.62
34	Ik ga vandaag twee truien kopen, want dat is in de aanbieding.	4.18
36	Ik ben een dagje met mijn dochter aan het shoppen dus ik ben aan het 'creditkarten' en ik kijk wel wat ze koopt.	4.24
39	Alles waar korting op zit, daar gaan mensen gelijk op af.	4.94
40	Nederlanders geven steeds meer uit aan onder andere kleding huishoudelijk apparaten en lichaamsverzorging.	90.92
41	De totale uitgaven stegen van 65 miljard in 2020 naar ruim 86 miljard vorig jaar.	38.92
44	Als je je even niet zo prettig voelt pak je er even een apparaat bij om online te winkelen of je gaat naar de winkel toe.	7.6
47	Aan de andere kant hebben we steeds dat blije moment als we iets kopen.	4.54
48	Maar ook als we online iets bestellen, wordt het bezorgd.	5.19
51	Maakt niet gelukkig, dat is echt een misvatting maar voor eventjes voelt het wel lekker.	4.76
52	Vandaar dat mensen daar een soort van verslaafd aan raken.	17.74
53	En ook marketeers spelen handig in op de koopbehoeftige Nederlander.	16.54
54	Er zijn wel steeds slimmere manieren om mensen te overtuigen om toch maar te gaan kopen.	10.36
55	Een Klarna-kaart bijvoorbeeld, die ervoor zorgt dat je nu kunt aankopen en pas later hoeft te betalen.	67.92
59	En waarom zouden we een gratis product laten liggen?	6.66
60	Nou, rondom Black Friday denk ik dat het problematisch is.	5.0
61	Als je in aanbiedingsperiodes veel spullen gaat kopen die je niet per se nodig had.	13.93
62	Ons brein kan ons heel goed vertellen dat het wél nodig is.	5.93
63	En ik denk dat de meeste mensen zich niet kunnen herinneren wat ze vorig jaar met Black Friday hebben gekocht.	6.57
64	Weet u wat u vorig jaar nog hebt gekocht op Black Friday?	4.39
71	Het gebeurt voortdurend, maar wat levert het ons echt op?	5.85
72	Ik denk dat mensen onderschatten hoe beperkt gelukkig het maakt om iets te kopen, waardoor je uiteindelijk veel geld aan het uitgeven bent, omdat marketeers slim zijn en wij denken dat we daar plezier van hebben.	4.39
73	En als je financieel die breedte niet hebt, kom je in de problemen.	4.36
74	Daarnaast helpen we de wereld met z'n allen naar de problemen omdat we allerlei producten van over de hele wereld laten komen terwijl het geen oplossing is voor die gevoelens die we denken te gaan verbeteren.	6.95
75	Wij zijn wel zo iemand van: Als je nu iets nodig hebt, zoeken we het wel op Black Friday.	3.94
77	Maar anders laten we ons niet verleiden door allerlei koopjes.	3.94
78	Zouden mensen er bewuster bij stil moeten staan dat je vaak ook dingen koopt die je eigenlijk niet nodig hebt?	11.33
82	We mogen wel iets meer nadenken over hoe we beïnvloed worden en hoe we daar zelf beter mee om zouden kunnen gaan.	4.86
83	Dat hele blije gevoel van iets aankopen krijg je ook als je met iemand een kop koffie gaat drinken.	10.54
84	Als je samen dat gaat doen, heb je hetzelfde gevoel dezelfde dopamine, maar het kost alleen veel minder.	8.21
86	We hebben dat toevallig nodig en vorig jaar wou ik echt een nieuw dekbet overtrekken en vorig jaar wou ik echt een nieuw dekbedovertrek want daar was ik echt aan toe.	3.4
87	En ook vandaag leverde een paar voordeeltjes toch een extra geluksmomentje op.	3.47
88	Nou ga ik even naar Albert Heijn, even een bakje koffie drinken.	3.91
89	Met de bonuskaart kost dat maar een eurootje, Dus dan kan je nog eens een bakje nemen.	3.96
91	Onze redacteuren van de chat zitten klaar om antwoord te geven.	3.83
92	De rechter beslist volgende week of Marco Borsato schuldig is aan de aanranding van een minderjarig meisje.	59.37
93	Het hele proces heeft tot nu toe al vier jaar geduurd.	8.47
94	En de impact van zo'n zaak is voor de slachtoffers heel groot.	6.81
102	Je zou verwachten dat de zaak wel binnen twee jaar voor zou kunnen komen.	4.44
103	Maar de verdediging had heel veel onderzoekswensen.	10.79
108	Zij werd aangerand toen ze net ging studeren en deed aangifte.	7.67
110	Als ik kijk naar wat het afgelopen zeven jaar met mij heeft gedaan dan kan ik als ervaringsdeskundige zeggen dat het niet meevalt.	4.17
111	Nee, mensen onderschatten wat dat met iemand kan doen.	5.42
113	De dader werd uiteindelijk veroordeeld maar de rechtszaak was loodzwaar.	48.35
114	Om iedereen daarvan te doordringen doet ze nu anoniem haar verhaal.	5.55
115	Ik heb nog steeds momenten dat ik nachtmerries heb en dat ik weer 18 ben en dat ik weer daar ben en dat het weer gebeurt.	3.44
116	Dat is een stuk minder dan eerst, gelukkig maar ik denk niet dat ik daar ooit van afkom.	3.52
117	Ze vindt het verschrikkelijk om te zien wat 't slachtoffer in de zaak-Borsato over zich heen krijgt binnen en buiten de rechtszaal.	5.65
119	Ik vond ook dat een deel van haar familie door het slijk wordt gehaald.	4.66
120	Ik denk wel dat het heel, heel zwaar is om mee om te gaan.	4.24
122	Na een avond stappen duwde een onbekende haar met geweld omver greep haar bij de keel en betastte haar.	18.13
126	Maar het was een ervaring waarin je echt compleet bevriest.	3.88
128	Ze wist uiteindelijk weg te komen en besloot na een jaar aangifte te doen.	7.96
131	Ik vond het belangrijk dat het ook niet iemand anders kon overkomen.	4.3
132	Er volgt een slepende en slopende rechtszaak die zes jaar duurt.	9.75
133	De dader wordt schuldig bevonden, maar gaat in hoger beroep en daarna naar de Hoge Raad.	21.02
134	Elke keer leef je naar een nieuwe datum toe die je gewoon compleet leegtrekt.	13.79
139	Je moet je voorstellen dat je zes jaar leeft met dit in je achterhoofd.	6.12
141	Uiteindelijk wordt de dader onherroepelijk veroordeeld.	52.21
142	Wat is de straf uiteindelijk die hij gekregen heeft?	7.19
147	Ik heb levenslang en hij heeft 80 uur schoffelen in een gemeentetuintje.	9.46
148	En als je er nu op terugkijkt, zou je dan opnieuw aangifte doen?	6.35
149	Nee, omdat ik echt van mening ben dat de lengte van het proces en ook de straffen die erop staan, het niet meer waard zijn.	4.8
150	Ik zoek liever professionele mentale hulp voor mezelf dan dat ik ooit nog door zo'n proces heen ga. Maar dat is wel heftig, wat je nu zegt.	4.2
154	Het hele proces is vergelijkbaar schadelijk geweest als het hele feit dat er gebeurd is.	8.44
156	Voor iemand kan het heel veel brengen, een aangifte.	3.75
159	Maak uiteindelijk echt je eigen keuze, laat je niet pushen.	4.38
161	Als je dit zo hoort, denk je: Doe maar geen aangifte?	5.67
163	Maar ik wil benadrukken dat het voor iedereen anders kan zijn.	3.79
164	Veel slachtoffers hadden wel veel erkenning uit de beoordeling.	11.33
165	En die zijn blij dat een rechter naar de zaak heeft gekeken.	8.79
166	Ondanks het lange strafproces halen ze er veel uit.	4.71
167	Soms volgde er vrijspraak vanwege te weinig bewijs.	5.9
168	Maar als de rechter dan wel het slachtoffer gelooft kan dat ook voldoening geven.	12.2
172	Marco Borsato wordt ervan verdacht.. Dat hij een minderjarig meisje heeft aangeland.	57.27
177	En nu zegt het meisje dat hij haar heeft aangerand.	30.52
182	De verdediging zal proberen de verklaringen van het slachtoffer in twijfel te trekken.	5.81
185	Een extreem mediacircus dat voor alle betrokkenen beschadigend is zeggen twee advocaten die ik sprak.	7.53
188	Ik ga gewoon antwoord geven op de vragen die mij gesteld worden.	3.48
191	Als jij zo aankomt Hij moet zich bijna naar binnen vechten, lijkt het.	3.84
192	Waarin de meest bizarre en pijnlijke details de rechtszaal in geslingerd werden en Borsato ontkende.	4.96
196	Jager stond slachtoffers bij in de zaak tegen Ali B en weet hoe heftig een zedenzaak voor slachtoffers is.	36.99
197	Namelijk dat slachtoffers het ontzettend moeilijk vinden om naar buiten te komen.	6.78
198	En als ze dan naar buiten komen, dan worden ze vaak niet geloofd.	7.88
199	Omdat de pleger iemand is die heel dichtbij is waarvan we het allemaal niet verwachtten.	4.11
201	En dat is dan weer heel schadelijk voor een slachtoffer.	7.64
202	Maar in de zaak-Borsato kreeg het slachtoffer het extreem te verduren, zegt ze.	20.59
203	In de media, maar ook online, werden alle sappige details besproken en had iedereen zijn mening klaar.	4.42
205	Dat er van alles gezegd wordt over het gezin en de familie waarin dit meisje is opgegroeid heeft feitelijk niks te maken met wat er tussen hem en haar op bepaalde momenten gebeurd is.	5.95
212	Ook Elisabeth Bijl, die verdachten in zedenzaken bijstaat zag te veel ruis rondom de zaak-Borsato.	28.96
213	Meer terughoudendheid van de media en publieke opinie zou voor alle betrokkenen in de zaak beter zijn, zegt ze.	9.52
214	Het komt geen enkele zaak ten goede wanneer het een circus wordt.	4.47
216	Om dat als rechter weg te filteren, dat is ontzettend moeilijk.	4.87
217	Maar dat is wel wat je wil, want die rechtbank moet het doen met dat dossier, met wat er op zitting is gezegd.	4.45
219	Dus als je het in die zin platslaat, is het al moeilijk genoeg.	4.33
221	De zaak-Borsato laat volgens Bijl ook zien dat het veel te lang duurt voordat zedenzaken voorkomen.	45.29
222	En dat is voor alle betrokkenen belastend, ook voor verdachten.	4.95
223	Zedenzaken, alle zaken zouden veel sneller afgedaan moeten kunnen worden.	5.75
225	En wij gaan aan het einde van de dag naar huis maar deze mensen staan er elke dag mee op en die gaan ermee naar bed.	3.48
226	Dat is een punt waar veel van onze cliënten tegenaan lopen.	4.05
227	Ze zeggen: Wat maakt het nog uit of ik word veroordeeld of niet?	5.39
229	Ik hoop niet dat mensen die echt aangifte willen doen zich hierdoor laten weerhouden.	4.12
233	Maar ik denk dat veel slachtoffers denken: Dit ga ik niet aan, dit wil ik niet.	3.53
234	Volgende week donderdag beslist de rechter in de zaak-Marco Borsato.	8.39
237	Want het bleek dat er nog 500 uur aangetapte telefoongesprekken lagen.	12.7
238	Gesprekken tussen de moeder, Borsato en het slachtoffer.	13.95
240	Het kan zijn dat al die gesprekken nog steeds onderzocht moeten worden.	3.77
245	Hij kan of worden vrijgesproken of de zaak wordt aangehouden maar dat is dan wel een aanwijzing dat de rechter op een veroordeling afkoerst.	30.6
251	Sommige advocaten zeggen: ik ben blij dat ik de rechter niet ben.	7.98
252	We moeten gewoon rustig wachten en we laten de rechter het werk doen.	5.18
254	Kritiek op de uitspraken van vicepremier Mona Keijzer.	10.49
256	Ja, Keijzer ligt onder vuur vanwege meerdere berichten op X. Daarin zet ze de NOS weg als politiek gekleurd en suggereert ze dat de organisatie bewust verkeerde informatie zou verspreiden.	23.77
257	Volgens het AD gaat het inmiddels om twaalf berichten waarin ze zich kritisch uitlaat over de NOS.	9.34
261	Je hoort de laatste tijd wel vaker dat als er iets gebeurt wat een persoon niet bevalt, het meteen over de rechtsstaat gaat.	8.26
262	Kijk, de NPO gaat zelf over de keuzes die ze maakt maar ze zijn niet gevrijwaard van discussie daarover.	10.6
263	De vraag is: Wat mag een politicus nou eigenlijk wel of niet zeggen over de journalistiek?	9.79
266	'Dat blijven ze doen', zegt ze in reactie op iemand die suggereert dat de NOS propaganda van Hamas overneemt.	32.23
267	Politici noemen die actie van Keijzer 'slecht voor de rechtsstaat, 'ondermijnend' en 'een aanval op de democratie'.	15.75
270	Als een vicepremier stelselmatig 'n gewoonte ervan maakt om op X de integriteit van 'n onafhankelijk nieuwsmedium als de NOS un twijfel te trekken, dat is geen goed teken van een democratie.	10.53
271	in twijfel te trekken, dat is geen goed teken van een democratie.	4.98
273	Dat past eigenlijk niet goed in de geest van de Nederlandse Grondwet.	10.26
274	Er staat een algemene bepaling in de Nederlandse Grondwet dat Nederland een democratische rechtsstaat is.	57.72
275	En het zwartmaken van instituties zoals de NOS past daar eigenlijk niet goed in.	9.81
276	En dat is eigenlijk des te problematischer gezien de publieke functies die Mona Keijzer bekleedt.	5.59
278	Denk aan deze tweet van Wilders waarin hij journalisten 'tuig van de richel' noemt.	11.71
280	Welkom en fijn dat u kijkt naar de eerste aflevering van Rioolratten ontmaskerd.	6.91
283	Omdat de journalistiek wordt gezien als een van de pilaren van onze democratie.	6.61
284	Als de vierde macht, die controleert of politici de waarheid spreken en of machthebbers eerlijke keuzes maken.	4.76
285	En dus waarschuwde de journalistenvakbond vorig jaar al dat dit soort uitspraken van politici niet goed zijn voor de persvrijheid in ons land.	58.2
286	Toch is de vrijheid van meningsuiting voor politici heel ruim.	10.33
287	Kamerleden hebben tijdens een debat zelfs parlementaire onschendbaarheid.	28.54
288	Tijdens het debat van de Tweede Kamer geldt de parlementaire immuniteit en dat betekent dat politici niet in rechte mogen worden aangesproken.	25.53
290	De Tweede Kamervoorzitter is bevoegd om de orde te handhaven.	18.86
292	Want als je in het kabinet zit, spreek je nooit alleen namens jezelf.	5.85
293	Het kabinet, ook demissionair, spreekt met een mond.	12.06
295	Hier speelt wel de problematiek dat Mona Keijzer zich formeel achter meerdere petten kan verschuilen.	5.91
296	Van privépersoon, Kamerlid, minister en vicepremier.	5.3
297	Wel roept het vragen op over de eenheid van het regeringsbeleid.	8.25
298	Inmiddels heeft Dick Schoof Mona Keijzer aangesproken en nam het demissionaire kabinet afstand van haar uitspraken.	17.63
302	D66-leider Rob Jetten en CDA-voorman Henri Bontenbal zijn druk bezig om hun plannen op papier te krijgen.	9.07
307	Dat minderheidskabinet lijkt steeds dichterbij te komen.	6.2
309	En Jetten liet doorschemeren een optie met JA21 nog steeds onwaarschijnlijk te vinden.	13.15
311	Vandaar dat ze blijven zeggen dat ze een brede samenwerking zoeken met verschillende partijen misschien wel verschillend per thema.	4.33
313	De verwachting is dat de VVD vrij snel zal aanschuiven aan de formatietafel.	5.32
316	Hoe kijken oppositiepartijen dan naar het idee van zo'n minderheidskabinet?	29.67
318	Jesse Klaver vindt het arrogant als partijen wel samenwerking uitsluiten maar tegelijkertijd zeggen: 'Voor dat voorstel willen we wel met met jou samenwerken en voor dat voorstel met jou.'	7.62
319	GroenLinks-PvdA denk dan: Dan zouden ze liever meepraten over alle onderwerpen.	10.37
321	JA21 kijkt er iets anders naar: Eerdmans zou het ook wel lekker vinden als ze geen volledige verantwoording uitdragen.	13.23
322	Dan kunnen andere rechtse partijen hem ook niet op elk onderwerp aanvallen vanuit de oppositie.	6.34
323	Als zo'n kabinet dan steun moet zoeken bij de oppositie moeten ze dus telkens met de pet rond?	42.13
324	Voor elk wetsvoorstel moet je kijken wie wat steunt.	4.44
325	Ja, en dan is het natuurlijk wel handig als je ook iets te bieden hebt, iets van wisselgeld hebt.	4.14
326	En dat is nu juist het probleem: Nederland zit krap bij kas.	26.73
327	Als u Jetten en Bontebal daar elke dag naar binnen en naar buiten ziet lopen bij het formatiegebied, benijdt u ze dan?	8.7
328	Nou, het is niet het mooiste gebied in de Kamer, als u dat bedoelt.	4.31
329	Dus ik hoop dat ze af en toe wat frisse lucht pakken.	3.62
332	En volgens mij knapt niemand ervan op als je eindeloos binnenzit.	4.63
333	Het mag wel wat sneller, want het wordt belangrijk.	4.15
335	50PLUS en de ChristenUnie, ze volgen de formatie vanaf de zijlijn.	7.15
336	En weten ook niet wat er zich precies in deze kamer afspeelt.	4.17
343	Ja, maar weet u ook of u over links of rechts gaat straks?	4.9
344	Dat is niet aan ons, dat is ook aan de andere partijen.	4.39
347	Wordt er al een beetje meegedanst door andere partijen?	5.02
351	En dan gaan we de komende dagen zien of er andere partijen zijn die aan de dans mee gaan doen.	3.69
353	Bikker en Struijs willen niet in een coalitie, zeggen ze.	31.31
354	Maar ze willen best meebewegen vanuit de oppositie.	4.93
357	Maakt dat het moeilijker om andere partijen te verleiden om mee te doen?	10.0
358	Nou ja, we moeten ons realiseren dat niet alles kan en zeker ook niet tegelijkertijd.	4.53
359	Dat door de noodzaak om in defensie te investeren er ook minder ruimte voor andere thema's is.	8.61
361	Ik hoor de waarschuwingen, die zijn ook wel terecht.	3.69
362	Maar we moeten nu niet te veel gaan beknibbelen op alles want dan zakken we helemaal door het ijs.	3.79
363	We hebben ook gezien in economisch krappe tijden dat de Eerste Kamer bereid was om plannen van het kabinet te steunen.	36.88
364	Want wie wil er nou alleen maar extra geld lenen zodat toekomstige generaties de dupe zijn?	23.14
365	Volgens mij willen weinig mensen dat, dat doe je thuis ook niet.	4.35
368	Het is belangrijk dat je niet alleen laat zien wat volgend jaar de verandering is, maar ook de komende jaren.	3.92
370	vraag: Hoeveel geef je uit als je krap bij kas zit?	65.45
372	Geef je extra uit om de economie aan te jagen of spaar je, zodat je een slechtere tijd aankan.	8.88
373	En precies die discussie speelt ook aan de formatietafel tussen het CDA en D66.	5.43
374	Het CDA is er iets losser in geworden en zegt nu: Het CDA is er iets losser in geworden en zegt nu: Soms investeer je in iets, en dat jaagt de economie aan.	16.76
375	Waar moet je dan aan denken, waar je bijvoorbeeld in investeert wat dan op papier niks oplevert?	9.4
377	Dus als je miljarden steekt in de energie-infrastructuur waarvan het land nog decennialang plezier heeft dan moet je je afvragen of je dat op dezelfde manier moet meenemen als bijvoorbeeld het verlagen van de accijns op brandstof.	29.11
379	Maar zo'n dikke pijp waar waterstof doorheen gaat of een dikke kabel waar elektriciteit doorheen gaat die ligt er wel voor vijftig jaar.	27.72
380	Vindt u dan net als het CDA dat je ook wat soepeler kan omgaan met begrotingsregels?	49.16
382	Want je wil ook een fatsoenlijke schatkist aan volgende generaties afgeven.	4.73
383	Dus dat zullen we ook de komende weken moeten bekijken.	3.68
384	Marloes, dit is dus een van de dilemma's waar ze het over hebben in dat formatiehok zonder ramen?	5.75
385	Marloes, dit is dus een van de dilemma's waar ze het over hebben in dat formatiehok zonder ramen?	5.75
389	Dus als de VVD straks nog aan tafel komt dan is dit verhaal lastig vol te houden voor het CDA.	13.36
390	Hoe dan ook zullen ze toch steun nodig moeten hebben van meerdere partijen?	14.09
394	Een partij als GroenLinks-PvdA kijkt veel losser naar de begrotingsregels.	52.38
395	En die partij wil niet bezuinigen op de zorg terwijl andere partijen dat wel willen om te zorgen dat we de defensie kunnen betalen.	20.65
397	Te vragen hoe ze dan de financien zullen aanpakken.	5.18
398	Gaan ze dan iets meer naar links of naar rechts kijken?	6.57