Een Vandaag 🇳🇱

_id	69331da1bb77f162b337be27
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_6005/afspelen
datetime	2025-12-05 18:30:00
description	Hoe gevaarlijk is de tijgermug als hij zich hier permanent vestigt? * Kritiek op aanpak crackverslaafden * Hoe betrouwbaar is Google nog door AI * Partijleiders bespreken vervolg formatie

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Na een voortvarend begin vol optimisme zit de formatie nu muurvast.	3.61
1	Overleg met alle betrokken partijen levert niets op.	4.79
2	Grote steden worstelen met nieuwe groep crackgebruikers.	90.42
3	Op dit moment is er een enorme tsunami van gebruikers gekomen.	5.44
4	En het lijkt erop dat we in Nederland moeten leren leven met de tijgermug, Whitney.	5.52
6	En hoe kun je je het beste tegen die mug beschermen?	35.71
9	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
10	Het zag er begin deze week nog hoopvol uit maar inmiddels zit de kabinetsformatie behoorlijk vast.	5.73
11	De hoofdrolspelers zaten vandaag, op verzoek van informateur Buma bij elkaar in een poging om verder te komen.	6.04
12	In Den Haag staat politiek commentator Marloes Lemsom.	8.09
14	Het is een beproefde tactiek van leraren: Als leerlingen er niet uitkomen met elkaar zet je ze bij elkaar aan tafel voor een goed gesprek.	7.02
15	Buma heeft tegen de fractievoorzitters gezegd: Ik begrijp dat het moeilijk is om samen te werken met een partij die ver van je af staat maar jullie hebben ook een grote verantwoordelijkheid voor het land.	12.16
18	Nog niet, want ook na vandaag is de conclusie dat er meerdere opties zijn en dat elke optie nog op een blokkade kan rekenen.	4.06
19	D66 wil niet met JA21, VVD niet met GroenLinks-PvdA en GroenLinks-PvdA wil geen steun geven aan een minderheidskabinet.	64.93
26	Wij willen graag dat er een meerderheidskabinet komt, daar gaan we nu over praten.	5.12
27	Wie knippert er als eerst, dat is een beetje de crux vandaag, toch?	4.49
28	Ja, maar dat vind ik eigenlijk al een dan zit je al in een soort spel waarvan je je moet afvragen of je daarin moet willen zitten.	4.24
29	Vol verwachting klopt mijn hart of dat de informateur vandaag wel een advies kan uitbrengen, daar ga ik nu even naar luisteren.	4.13
30	Deze week presenteerden Jetten en Bontebal hun inhoudelijke plan.	5.79
31	Toen was de vraag: Wie wil er meedoen met de boom die de twee hadden opgezet?	6.05
35	U weet waar de VVD voor staat, dus dat hoef ik niet te herhalen.	5.91
37	Ik vind dat nog steeds niet een logische combinatie omdat dan de samenwerking met de Eerste Kamer heel ingewikkeld is.	8.2
39	Als je ziet welke grote veranderingen er nodig zijn dan denk ik dat het verstandig is dat we toewerken naar een meerderheidskabinet.	5.37
40	Zo zit de zaak muurvast en mag informateur Buma het gaan oplossen.	5.18
41	Buma wil dat de vijf partijen nog eens goed nadenken over alle mogelijke combinaties.	5.02
44	U kunt natuurlijk heel makkelijk deze crisis oplossen door JA21 te omarmen.	6.4
45	Maar goed, er zijn heel veel partijen met wensen, blokkades, ideeën.	3.56
47	En daarom was het denk ik goed om nu in een veel prettigere sfeer met elkaar om tafel te zitten.	3.85
53	Je kunt ook zeggen: stop ze alle vijf in een kabinet.	6.18
58	Valt het u tegen dat de inhoud zo uit het zicht is geraakt nu?	7.44
60	En tegelijkertijd vind ik dat natuurlijk ook wel want ik ben wel iemand die het belangrijk vind om over de as van de inhoud steeds te kijken waar je komt.	4.42
61	En het gaat, mijns inziens, te vaak over wie met wie.	3.73
64	Nou ja, door te blijven praten en de anderen ook op te roepen om te bewegen.	4.03
66	U heeft ze aangesproken op hun verantwoordelijkheid, de partijen.	7.79
71	Doordat het gesprek ook echt inhoudelijk ging over dit vraagstuk.	4.42
72	Dus ik proef echt het besef dat die verantwoordelijkheid er is.	4.1
74	Nou, Marloes, er heeft vandaag dus niemand geknipperd?	4.45
78	Hoe zit het dan met dat stuk waar D66 en het CDA dinsdag mee kwamen?	22.51
80	Ze hoopten de impasse over wie met wie wil praten te doorbreken via dat stuk, via de inhoud.	5.21
81	Maar het gaat nu juist niet over de inhoud, alleen over wie met wie.	4.01
82	Je ziet dat vooral Bontenbal daarvan baalt want hij legt zelf geen blokkades op.	6.27
84	Rob Jetten zegt voor de schermen steeds dat hij JA21 niet echt uitsluit dat er geen harde blokkade ligt maar achter de schermen hoor je dat ze echt niet willen samenwerken met die partij.	53.6
85	De druk op hem wordt opgevoerd want de VVD blijft herhalen dat hun blokkade die op GroenLinks-PvdA er in campagnetijd al was.	31.41
86	Dat kiezers daar rekening mee hebben gehouden bij het uitbrengen van hun stem.	6.97
87	Daarmee suggererend dat de blokkade van de VVD meer waard is dan die van D66.	30.19
88	De vraag is natuurlijk of Jetten gevoelig is voor dat argument.	7.32
92	Ze verwachten nog veel contact met elkaar te hebben dit weekend en maandag zitten ze mogelijk weer met z'n allen bij elkaar.	3.49
93	Een scenario is dat ze allemaal pijn moeten lijden.	4.89
94	Dat ze allemaal een beetje naar elkaar toe bewegen.	4.12
96	Vraag is dus: Wat weegt zwaarder, rancune of verantwoordelijkheidsgevoel?	5.0
97	Het is een probleem terug van lang weggeweest: Verslaafde daklozen in de straten van grote steden.	5.57
99	Van een probleem dat soms letterlijk op de deurmat ligt.	4.62
101	We zijn in Rotterdam, waar veel overlast is van van drugsverslaafde daklozen.	86.25
102	Er is zo'n subcultuur van mensen die niet geregistreerd staan onbekend zijn zich vaak ook heel bewust niet melden bij instanties.	27.86
103	Mensen die in auto's slapen of illegaal ergens huren of in iemand zijn berging.	89.8
104	Hulpverlener Thijs Valentien zoekt vandaag naar een drugsverslaafde cliënt die hij niet vindt.	44.21
108	Zij trekt heel veel naar de stad toe vanwege haar verslaving.	46.88
109	Hier in de Pauluskerk komen al die mensen elke ochtend binnen.	10.31
110	Krijgen een warm welkom van dominee Martijn van der Linden.	3.62
113	Er slapen op elke gegeven nacht tussen de 250 en 300 mensen op straat in Rotterdam.	88.74
114	Die liggen onder de Erasmusbrug 's nachts, of in het park of in een portiek, of in een donker hoekje.	4.85
117	Morgen is niet beloofd, je weet niet wat er gaat gebeuren.	4.19
120	Wanneer ben je toen voor het eerst crack gaan roken?	19.91
122	Het was wel voor dat ongeluk, hoor, dat zeg ik eerlijk.	3.87
129	Nu, op dit moment, is er een enorme tsunami van gebruikers gekomen.	4.78
133	Ze gebruiken hier in de portieken, ze slapen in de portieken ze seksen in de portieken.	10.23
134	Je kan het zo gek niet bedenken, het gebeurt gewoon.	4.28
135	Het probleem zit er gewoon in dat die mensen al in de problemen zitten en dan teruggrijpen naar drugs.	26.06
136	En helaas is er nu een drug, vroeger was het heroïne wat echt het probleem was en eigenlijk is crack nog erger dan heroïne.	77.32
137	In Nederland zijn er een kleine 28.000 crackgebruikers.	68.78
140	Wil je dan je drugs wel eens laten testen, denk je daar weleens aan?	17.67
141	Alle grote steden kampen met de gevolgen van de opmars van crack.	89.75
143	Hier ontmoeten we veldwerker Ella Bowles die meewerkte aan een groot onderzoek naar problematische drugsverslaafden.	25.15
144	Crack is een middel wat je oppept, dus je wordt er energieker van.	88.41
146	En je ziet ook dat de werking daarvan best wel kort is.	4.0
147	Mensen moeten snel bijgebruiken, sneller dan bij heroïne.	88.24
148	Waardoor je ziet dat de drang om bij te gebruiken en ook het geld dat je daarvoor nodig hebt, gaat op een harde tempo.	4.46
150	Je zit meer op een randje, er zit meer adrenaline in je lichaam.	89.37
153	Waar bij heroïneverslaafden bijna twee derde in beeld komt bereikt de hulpverlening bij crackverslaafden maar 30 procent.	89.12
155	Er zijn ook veel mensen die al heel veel in de zorg hebben gezeten.	5.87
157	Veel mensen hebben op internaten gezeten, als kind bijvoorbeeld.	14.65
158	Of zijn opvangen langsgegaan en het ging allemaal niet goed.	4.29
159	Die hebben gewoon heel veel negatieve ervaringen meegemaakt.	6.02
161	Een groeiende groep verslaafden die zorg mijdt en dus overlast veroorzaakt: het is niks nieuws.	89.72
163	Daarom twijfelen hulpverleners aan de effectivitei van de overlastbestrijding van nu.	46.63
164	De vier grote steden willen de overlast van daklozen drastisch aanpakken.	85.57
165	Het kabinet heeft plannen om hiervoor miljoenen euro's beschikbaar te stellen.	17.01
166	Intensieve begeleiding, daar moet de oplossing van komen.	4.64
167	En het is niet alleen de bedoeling om mensen een dak boven hun hoofd te bezorgen maar ook om te voorkomen dat mensen een zwervend bestaan gaan leiden.	4.8
168	Ze hebben alleen al in Rotterdam in die tijd 3000 mensen van de straat begeleid.	10.83
169	3000 mensen die drugsverslaafd waren, die zich prostitueerden die kleine criminaliteit pleegden, die nergens naar het toilet konden 's nachts.	84.22
170	Eigenlijk was het een georchestreerde inzet van maatschappelijke opvang van zorg, van psychiatrie en ook van handhaving.	5.41
171	Terwijl je nu eigenlijk ziet dat vooral aan de knop van de handhaving gedraaid wordt.	4.08
172	En dan heeft de dominee het over de nieuwe aanpak van Rotterdam.	22.21
173	Wie hulp weigert krijgt gebiedsverboden en boetes opgelegd.	58.1
176	En die repressie heb je soms nodig om mensen in die zorg te krijgen, want dat is wel het hoofddoel.	6.51
177	Het Leger des Heils laat weten blij te zijn met de persoonsgebonden aanpak van de 70 grootste overlastgevers.	43.42
178	Maar hier in de Pauluskerk vallen ze over de repressieve kant van het verhaal.	4.23
179	We zijn wel een beetje nijdig op deze wethouder omdat hij nou net afgelopen jaar een paar inloopcentra voor psychiatrisch patiënten gesloten heeft hier vlakbij, waarvan sommige van de mensen die daar elke dag inliepen nu op straat liggen.	26.81
180	Het helpt natuurlijk geen bal als je statiegeldflesjes gaat afpakken van mensen die aan het bedelen zijn.	22.85
181	Dat helpt helemaal niks, je maakt ze er alleen maar wanhopiger mee.	5.21
182	En als je tegelijkertijd zegt: hier, we hebben misschien nog wel een lijntje voor de hulpverlening dan vertrouwen ze je ook niet meer, als je tegelijkertijd boetes aan het uitdelen bent.	4.83
185	Willen ze liever dat ze hun flesje afgeven of willen ze liever dat er bij jou ingebroken wordt?	9.63
189	De Oosterparkbuurt werd ook gek van de overlast van crackverslaafden.	34.36
190	De gemeente plaatste daarop deze mobiele gebruikersruimte.	13.32
191	In Rotterdam wordt er meer gehandhaafd is er meer focus op politie en repressie.	48.14
194	En ziet grote verschillen in aanpak tussen gemeenten.	7.16
195	Daar zet de gemeente meer in op politie op boetes uitgeven aan mensen die geen geld hebben of zetten ze meer in op mensen proberen naar binnen te halen te kijken waar de behoeftes liggen en daarop inspelen.	41.75
197	En dan moeten we kijken hoe we ze het beste kunnen ondersteunen, ook door zorg.	4.55
198	Amsterdam onderzoekt daarom de mogelijkheid van medicinale verstrekking van crack zoals methadon aan heroïneverslaafden.	72.93
200	Met of zonder verslaving zou ik willen dat er een nationaal actieplan ter bestrijding van dakloosheid komt want daar maak ik me echt grote zorgen om.	21.49
201	Want als je in een uitzichtloze situatie zit dan is de drempel om middelen te gebruiken natuurlijk echt wat lager.	11.1
202	Ik denk dat je moet accepteren dat dit er altijd zal zijn.	4.39
203	En hoe verhoud je je daar als samenleving tegenover?	10.46
205	Maar die samenleving, ziet hij, bezuinigt altijd op hulp zodra de overlast verdwijnt.	4.9
207	Alleen niet met de illusie dat we het dan over vijf jaar opgelost hebben en dat we ermee kunnen stoppen.	4.06
208	Als je terugkijkt over de afgelopen twintig jaar dan is er één les uit te trekken en dat is: als je het stopt, krijg je het weer terug.	6.76
209	Heb je zelf ervaring met overlast van drugsverslaafden of vragen over dit onderwerp dan kun je terecht bij mijn collega's op de redactie via EenVandaag.nl/chat.	5.88
210	Hij is klein, zwart en heeft witte strepen: de tijgermug.	16.28
211	Oorspronkelijk een mug uit de tropen maar hij duikt steeds vaker op in Nederland.	10.38
213	Ja, nog meer muggen daar zit natuurlijk niemand op te wachten.	3.77
214	Toch is de kans groot dat we er binnen vijf jaar een soort bij hebben en niet de leukste: de tijgermug dus.	5.92
215	Volgens de demissionair minister van Volksgezondheid is die over een paar jaar niet meer uit te roeien in Nederland.	90.4
219	Omdat dit een mug is die je gewoon niet in Nederland zou willen hebben.	5.32
220	En we hebben we met man en macht geprobeerd om die te bestrijden.	3.91
221	Maar nu is de druk van dat beest zo groot aan het worden.	3.91
223	Hoe gevaarlijk is het als de tijgermug hier blijft?	34.79
224	Sinds de tijgermug in 2005 voor het eerst in Nederland opdook, zien we 'm steeds vaker.	47.87
225	De soort komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië maar verspreidt zich al jaren via internationale handel.	13.04
226	Eitjes reizen mee in het water van dit soort Lucky Bamboo-plantjes in auto's en caravans van vakantiegangers en in gebruikte autobanden.	45.78
227	Bandenhandelaar Harm Dilling moet zich daarom aan strenge regels houden.	11.88
228	Banden geimporteerd uit landen waar de tijgermug leeft moeten van de NVWO droog vervoerd, droog opgeslagen en bestickerd worden.	45.58
229	Dat doen wij allemaal, dus ja, meer kunnen we niet doen.	3.9
230	Doordat de tijgermug op veel verschillende manieren Europa binnenkomt gaat de verspreiding snel.	76.87
231	Kwam hij in 2017 nog vooral voor in dit deel van Europa nu is dat ook een stuk noordelijker.	12.16
233	Het maakt Europa aantrekkelijker om te blijven voor de mug en door de hogere temperaturen komen eitjes sneller uit.	91.01
238	Mocht een mug het virus hebben opgepikt bij een andere persoon en word jij daarna door die mug gebeten dan is het vrijwel zeker dat jij geïnfecteerd raakt met datzelfde virus.	51.99
239	Dus zij is uitstekend in staat om het virus over te dragen van mens naar mens.	22.49
240	En dus probeert de verantwoordelijke instantie de mug zo goed mogelijk te bestrijden.	5.53
242	Maar er komen ook nieuwe slimme manieren bij om de mug te elimineren.	15.67
243	Zo testen onderzoekers in Spanje een techniek om mannetjesmuggen te steriliseren.	86.14
245	Dus: hoe kun je je zelf beschermen tegen de tijgermug?	30.46
246	Er zijn inmiddels verschillende vaccins beschikbaar tegen de ziektes die de tijgermug kan overdragen.	83.49
250	Of je kunt het probleem aanpakken bij de bron: Het water waar ze hun eitjes in leggen.	5.09
251	Zodra je thuis bent in je eigen omgeving het beste wat je kunt doen is zo veel mogelijk stilstaand water opruimen.	9.09
252	Want die tijgemuggen zijn over het algemeen niet erg actief in vliegen.	81.88
253	Dus als je in de omgeving van je woning zo veel mogelijk dat stilstaand water netjes blijft opruimen is de kans dat je die muggen in je directe omgeving krijgt al een stuk kleiner.	23.04
254	Dus: kinderbadjes, de drinkbak van je hond waar een beetje regenwater in staat.	5.3
257	Als ik AI zou moeten geloven, dan heb ik een relatie met mijn styliste Hanna.	3.49
259	En met Shanti, een fictief personage uit Goede Tijden Slechte Tijden.	14.45
260	Ook zou ik ooit een rolletje hebben gespeeld in een autoreclame.	3.73
261	Allemaal zaken die aantoonbaar niet kloppen maar die dus wél bovenaan verschijnen in het AI-overzicht van Google als je ernaar zoekt.	5.97
265	Zes op de tien zeggen in ons onderzoek dat ze de informatie van AI wel eens gebruiken.	69.66
266	Je kan er ook bijna niet omheen, dat merk ik zelf ook.	3.75
268	Het is wel zo, het zijn vooral mensen onder de 65 daarvan gebruikt de meerderheid de informatie.	48.06
269	Maar mensen ouder dan 65% zeggen dat ze het AI-blokje vaak overslaan.	84.57
270	Zo'n kant-en-klaar AI-antwoord, bovenaan Google is dat nou handig, of juist gevaarlijk?	21.39
271	Als je iets wil weten kan je hierop vaak het antwoord vinden.	4.78
272	En waar je eerst nog dit zag is het nu wat makkelijker en ziet het er zo uit.	4.01
273	Het AI-overzicht bovenaan Google geeft antwoord op al je vragen.	39.83
275	Ik ben ook maar gewoon een mens en ik hou van eenvoud.	3.6
278	Hij maakt graag gebruik van het AI-overzicht en zij ziet het overzicht het liefst verdwijnen.	4.35
285	Hij gaat meteen naar het AI-overzicht dus ik zat daar niet in, ik zat in de gewone Google.	4.18
286	'Voor gezonde volwassenen is een hoeveelheid van ongeveer drie tot vijf kopjes koffie per dag over het algemeen gezond.'	43.56
288	In het verleden moest ik zelf op zoek naar al dat soort websites en dan dingen naast elkaar zetten en dat doet hij keurig netjes voor mij.	3.57
289	En hij haalt er de belangrijkste informatie uit en die presenteert hij.	4.33
295	Iris Muis doet voor de Universiteit Utrecht al jaren onderzoek naar verantwoord gebruik van AI.	21.14
296	Ik snap dat mensen daarop varen ook omdat Google natuurlijk al heel lang bestaat als zoekmachine.	7.0
297	Mensen hebben echt al een soort vertrouwensband opgebouwd met die zoekmachine, als ik het zo kan zeggen.	4.13
298	Ze gaan ervan uit: Als ik iets opzoek op Google dan krijg ik goede bronnen, krijg ik goede informatie.	4.56
300	Dat het fouten maakt ziet dus ook de baas van Google zelf, zie je hier.	10.96
301	Maar er is een reden waarom Google graag wil dat jij het AI-overzicht gebruikt.	7.72
302	Microsoft, OpenAI: ze willen allemaal de grootste worden.	13.43
303	Google probeert het natuurlijk te pushen nu omdat er een soort AI-race gaande is waar zij ook graag aan mee willen doen.	13.18
304	En daarom zorgt Google dat je er eigenlijk niet meer omheen kan. Tot irritatie van Carla.	6.12
305	Als je elke keer moet blijven controleren of het wel of niet goed is, dan zijn ze dus niet zo goed.	5.82
306	Zoals je hier ziet, is het bijna het eerste wat je ziet.	3.65
310	Ook nieuwsmedia ergeren zich aan de samenvattingen.	21.23
311	Je ziet ook dat gebruikers die op zoek zijn naar een bepaald nieuwsitem dat ze misschien niet meer gaan doorklikken naar de website van NOS, of het AD, of wie dan ook.	4.65
312	En op die manier verliezen mediabedrijven inkomsten.	69.12
313	en de gebruiker verliest eigenlijk die garantie op kwalitatief betrouwbare informatie.	8.15
314	Bij mijn collega Rik van de Westerlaken als je googelt op zijn relatie, dan krijg je een mooi overzicht waarin staat dat hij een relatie heeft met zijn stylist.	5.05
316	Als je daarop klikt, krijg je alleen niet die informatie.	4.25
318	Dit is een heel raar iets, dat gebeurt ook veel vaker.	4.5
319	Die tekst in dat antwoord en de linkjes die daarbij staan die hoeven niet per se iets met elkaar te maken te hebben.	5.06
320	Dat hoeven niet per se de bronnen te zijn waar hij dat antwoord vandaan heeft gehaald.	5.21
321	En in dit specifieke geval met Rik misschien is het ooit in een interview dat die namen allebei genoemd zijn en het woord relatie en dat dat op die manier verkeerd aan elkaar is geknoopt.	4.57
324	Het fijne vind ik wel dat je tegenwoordig ziet dat er een lijst komt waar hij al die informatie vandaan haalt.	4.98
326	Naast het AI-overzicht zet Google voortaan de bronnen.	20.64
327	Hij vormt het antwoord dus op basis van die informatie, zou je denken.	4.61
329	Er is ook een onderzoek geweest, onder andere door de BBC en dat liet eigenlijk zien dat in bijna de helft van de gevallen van de antwoorden van die AI-overview in Google dat die bronnen verkeerd zijn.	71.53
330	Wanneer denkt u: Hm, ik ga toch even checken of dit overzicht klopt?	4.57
332	Want hoe moet ik dat dan weer checken als je er niet veel vanaf weet.	4.18
333	Mijn zoon roept elke keer: Ja, maar wat er staat is niet waar.	4.98
336	Maar ja, dan moet je ook beseffen dat het 't antwoord van een persoon kan zijn wat niet helemaal waar is.	4.28
338	Eerst was het nog wel goed te doen dat je naar betrouwbare websites ging.	3.68
339	Maar er wordt nu zoveel gebruik gemaakt ook van AI dat het steeds moeilijker wordt om te onderscheiden wat er wel en niet waar is.	6.24
340	Joyce, van de mensen die de AI-informatie gebruiken denken ze ook dat het betrouwbaar is?	35.32
341	Ja, de meesten, 60%, denken wel dat het grotendeels betrouwbaar is.	23.57
342	Wel echt met de nadruk op grotendeels want de meeste gebruikers zeggen ook zeker erbij dat ze de informatie factchecken.	5.06
344	Simpel voorbeeld: Iemand vertelt dat ze wilde opzoeken wanneer de Sinterklaasintocht in Bemmel was.	19.92
345	Nu ligt Bemmel in Gelderland maar AI gaf vrolijk de datum en tijden van de Sint-intocht door van het waddeneiland Texel.	6.08
346	Mensen gebruiken de informatie vooral vaak als beginpunt of als een soort samenvatting van de zoekresultaten maar vertrouwen er ook niet blind op.	4.93
347	En zodra het onderwerp ingewikkeld of gevoelig wordt gaan mensen alsnog naar journalistieke of officiële bronnen.	4.46
348	Maar vinden gebruikers het wel goed te checken of de info AI klopt?	17.14
351	Want als je wist welke informatie klopt dan had je het ook niet hoeven vragen.	5.93
352	Sommigen zeggen ook wel eerlijk: Ik ben te lui om al die linkjes na te gaan.	3.86
355	Heb je nog vragen over onderwerpen in onze uitzending?	3.72
358	We zijn er altijd online en morgenavond weer op tv.	5.45