Een Vandaag 🇳🇱

_id	69404ca1f8cc25f336395d97
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_6033/afspelen
datetime	2025-12-15 18:30:00
description	Extra veiligheidsmaatregelen kerstmarkten na IS-aanslag Sydney? * Kan je nog veilig vliegen naar Curaçao? * Grensgemeente Baarle wordt overspoeld met vuurwerktoeristen * Door GPS Jamming vallen zeevaarders terug op oude zeekaarten

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Aanslagen door Islamitische Staat lijken toe te nemen.	88.59
1	Kerstmarkten nemen daarom nog meer veiligheidsmaatregelen.	32.14
2	Nederlandse vuurwerktoeristen reizen massaal af naar het Vlaamse Baarle-Hertog.	89.66
3	Ik heb ook een nitraatmat, 160 shots, heb ik vandaag gehaald.	18.54
5	Na een tweede bijna-botsing zit de schrik er goed in op Curaçao.	4.71
7	Ja, want is het nog wel veilig om naar Aruba, Bonaire of Curaçao te vliegen?	60.78
10	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
11	16 doden in Australië, twee doden in Manchester en in Duitsland is maar net een aanslag op een kerstmarkt voorkomen.	89.14
13	Op veel evenementen en kerstmarkten worden extra veiligheidsmaatregelen genomen.	20.23
14	In die periode van de kerststad Valkenburg dan slaap ik zes weken met één oog open.	3.97
16	Kerstmarkten trekken elk jaar enorm veel bezoekers, zoals ook de kerstmarkt in Valkenburg.	58.28
18	Tegelijkertijd zijn kerstmarkten ook een potentieel doelwit voor terroristen.	86.09
19	Een dreiging die we serieus moeten nemen aldus de Valkenburgse burgemeester.	6.54
20	Want we zitten al twee jaar lang op dreigingsniveau 4.	48.78
21	Dreigingsniveau 4 betekent dat er nog maar één trede te nemen is.	45.22
22	En dreigingsniveau 5 betekent: Er wordt een aanslag gepleegd of er is een aanslag gepleegd.	43.06
25	Er is extra toezicht en de beveiliging is opgevoerd, zichtbaar en onzichtbaar.	3.75
26	Heel veel beveiligingen loopt rond binnen in de grot.	9.33
27	En hier op straat zijn er heel veel plekken afgezet, vooral rond de kerstmarkt zelf.	6.95
28	Heel veel hekken, politie, echt heel veel controle.	3.68
30	Je komt hier binnen, de tas wordt nagekeken, de rugzak wordt nagekeken.	4.98
34	Dus als ik dan naar binnen loop, denk ik wel heel even van: Als het hier gebeurt, dan komt het niet goed.	4.1
36	Dat zijn obstakels dat je niet zomaar met de auto op de mensenmassa kunt inrijden.	12.29
37	Of op de rijen, of als er een kerstparade is dat je niet zomaar het centrum in kunt knallen.	4.31
38	Meer mensen inzetten op crowd-control, crowd-management.	5.5
39	Dat we kijken naar hoe het verkeer geleid wordt rondom het centrum.	5.38
42	Volgens Prevoo is er niet veel meer mogelijk dan er nu al aan beveiliging wordt gedaan tijdens het zesweekse evenement.	11.77
43	Wat dat betreft denk ik dat we een beetje het plafond hebben bereikt.	3.86
47	Veiligheid is niet te garanderen, niet voor 100 procent.	26.76
48	Maar wij doen er in ieder geval met een groot team doen we zoveel mogelijk om de risico's met betrekking tot veiligheid, om die zo klein mogelijk te maken.	3.73
49	Bart Schuurman is hier, hoogleraar Terrorisme en Politiek Geweld van de Universiteit Leiden.	8.0
51	Het voelt alsof IS er ineens weer is, is dat gevoel terecht?	5.85
54	Maar het is een schim van wat het was 10 jaar geleden.	3.63
56	De intentie is er altijd dat zien we ook terugkomen ook met de aanslag in Australië.	15.63
59	Toch worden er ook veel aanslagen voorkomen, denkt u. Ja.	27.4
61	Het aantal aanslagen in Europa is afgelopen vanuit jihadistische hoek.	89.2
63	Vorig jaar was er een grote aanslag in een voorstad van Moskou.	20.49
64	Eerder hebben we een aanslag gezien in Berlijn met een steekwapen.	21.98
65	Bij het monument van de herdenking van de Holocaust.	55.9
66	Dus je ziet wel dat die bepaalde doelgroep zeker nu ook in het vizier van IS staat.	5.93
67	Is dat de grootste angst, de Joodse gemeenschap als doelwit?	10.66
69	Maar zeker na de oorlog in Gaza is de Joodse gemeenschap wereldwijd extra alert en is er zeker een extra dreiging tegenover die specifieke groep burgers.	37.03
74	De Joodse gemeenschap heeft daar zeker zijn zorgen over.	14.26
75	Nu is het de vraag hier zagen we een Australiër van Syrische komaf die ingreep.	32.01
80	Als mensen zich zorgen maken of er iemand geradicaliseerd in je omgeving dan kun je met het landelijk steunpunt extremisme je zorgen bespreken.	33.03
82	Dus je geeft iemand niet meteen aan bij de politie.	8.22
88	Maar als je je zorgen maakt over mensen die met extremistisch gedachtegoed in de weer zijn of dat nou IS is of nazisme en een fascinatie voor wapens of moordpartijen zou ik overwegen om daarover te praten.	9.55
90	Er zijn aanslagen in Syrië, Afrikaanse landen wordt dit centraal aangestuurd of zijn dit losse cellen?	46.46
91	Waarschijnlijk zijn er geen aanwijzingen dat het centraal aangestuurd is, volgens Australië.	8.13
92	Die heb je wel maar wat we veel hebben gezien de afgelopen jaren zijn mensen die sympathie hebben met de organisatie.	4.02
94	En hoe je dan een aanslag kan plegen, dat kun je online vinden.	4.77
95	Zonder dat die mensen specifiek een lidmaatschapskaart op zak hebben of dat iemand hen direct een opdracht heeft gegeven.	5.2
96	Daardoor is het wel moeilijker om deze mensen op te sporen?	10.5
97	Dat is het wel maar ze zijn wel actief op het internet.	7.31
100	Zo lopen deze mensen ook vaak tegen de lamp maar dat gebeurt helaas niet altijd op tijd.	4.11
104	Nederlandse vuurwerktoeristen reizen massaal af naar het Vlaamse Baarle-Hertog.	89.66
105	Dat begint in al augustus en wordt tegen het einde van het jaar alleen maar meer.	5.85
106	En terwijl de Vlaamse buurt steeds meer last heeft van al die Nederlanders willen de vuurwerkwinkels juist uitbreiden.	66.59
108	Ik heb ook een nitraatmat, 160 shots, heb ik vandaag gehaald.	18.54
109	En heb ik ook nog een 100 shots ratelband gehaald vandaag.	5.08
117	Veel blije Nederlanders dit weekend in het Vlaamse Baarle-Hertog waar de grens dwars door het dorp loopt.	8.1
118	Want in België mag het hele jaar vuurwerk worden verkocht.	70.67
132	Mensen die op stoepen staan, tegen gevels van huizen plassen.	90.78
134	Al die mensen op de stoep, die in de wachtrij staan.	23.2
136	Men staat te roken tot aan de deur van de vuurwerkwinkel.	33.68
137	Men gooit de overdoos uit de auto, want die past er niet in.	14.94
143	Daar is de aanvraag voor de vergunning gedaan voor die vuurwerkloods.	28.63
145	Een vuurwerkopslag op steenworp afstand van haar huis.	73.88
147	De overlast die we ervan hebben, maar ook de gevaren die wij erin zien.	4.32
148	En dat wij dus niet straks 'n tweede Enschede of Culemborg willen worden.	4.22
150	Wij zijn eigenlijk door heel het dorp een beetje rondgegaan.	3.43
151	En hebben wij dat begin november aangeboden aan de burgemeester van Baarle-Hertog.	6.1
153	Al met al verzamelen ze 500 bezwaarschriften van omwonenden.	9.64
154	Dat is iets wat wij als bestuur, denk ik, ernstig moeten nemen.	3.91
155	En dat geeft ook aan hoe het leeft in onze gemeenschap.	4.52
156	Wij zijn als Baarle-Hertog de kleinste gemeente van de provincie Antwerpen.	10.87
157	Als er dan 500 bezwaarschriften binnenkomen, dan zegt dat iets.	4.68
158	Als het aan de burgemeester ligt, komen er geen nieuwe vergunningen voor vuurwerkverkoop en -opslag in zijn gemeente.	20.45
160	Het liefst ziet hij de winkels helemaal verdwijnen.	4.33
162	De aan- en afvoer voor die bunkers, dat gebeurt in busjes.	8.77
163	En heel ons centrum rijdt hier vol met van die busjes.	6.28
164	En eigenlijk zijn dat gewoon een soort van mobiele opslagplaatsen die op afroep afgeroepen worden als de bunker weer leeg is.	12.26
166	Want die staan dus gewoon overal in het dorp opgesteld om zo snel mogelijk de winkels te bevoorraden.	10.85
168	Wat hier verkocht wordt, is ook geen consumentenvuurwerk.	6.9
170	Dat is gewoon veel zwaarder vuurwerk dan dat wij in Nederland eigenlijk zouden mogen verkopen.	7.43
171	De vuurwerkverkopers willen geen interview geven voor de camera.	78.23
172	Wat ze wel kwijt willen, is dat het met de overlast wel meevalt.	4.66
173	En dat er in hun bunkers hier veel minder vuurwerk ligt opgeslagen dan in die in Nederland.	44.19
183	Nee, want de vuurwerkhandelaars ruimen zelf als het nodig is de rommel op en zo.	16.97
185	Volgend jaar gaat in heel Nederland het vuurwerkverbod in.	89.99
187	Ik vrees ervoor dat het alleen nog meer en nog erger gaat worden.	4.01
188	Nu loopt het ook vol met de Nederlandse vuurwerktoeristen.	44.97
189	Dus waarom zouden ze zich volgend jaar daar dan aan storen?	7.87
203	De Belgen verdienen er goud geld aan, de Belgische vuurwerkwinkels.	85.2
209	En dat die grenzen ook volgend jaar gewoon open blijven om vuurwerk te halen is voor de 850 vuurwerkverkopers in Nederland een harde klap.	76.6
212	En in de winter hebben we vuurwerk in het leven geroepen om de stille wintermaanden door te komen.	9.13
213	Bart Pronk is voorman van de 850 Nederlandse vuurwerkverkopers.	31.79
218	Maar volgend jaar mag het niet meer verkocht worden.	5.73
224	Wij staan echt letterlijk met de rug tegen de muur.	3.78
226	En de ellende is dat het vuurwerk wat wij de laatste jaren omwille van veiligheid van de markt hebben gehaald dat ligt daar gewoon in de schappen.	11.8
228	Waar veel verkopers als Pronk tegenaan lopen is het wegvallen van de omzet en de vele investeringen die ze hebben gedaan om het vuurwerk veilig op te slaan.	25.37
233	Maar goed, het hoort bij ondernemen, dat je af en toe weer iets nieuws moet verzinnen.	4.05
235	Maar er gaat gewoon jaren overheen voordat je dat weer opgebouwd hebt.	3.82
236	Het is met ondernemen niet zo als je een knop aanzet dat het ook meteen volle bak is.	6.25
238	Vuurwerkverkopers zijn op dit moment nog in gesprek met het ministerie over de compensatie die ze zullen krijgen voor de omzetdaling.	47.8
239	Morgen duiken we dieper in de handel in zwaar illegaal vuurwerk en hoe je voorkomt dat dit in Nederland terecht komt.	13.01
240	Dan naar Curaçao, waar de afgelopen dagen niet één, maar twee vliegtuigen op 't laatste moment moesten uitwijken om een botsing te voorkomen, Whitney.	13.38
241	Twee keer ging het inderdaad bijna mis boven Curaçao en dat ook nog eens zo kort na elkaar.	5.11
242	Vrijdag moest een passagiersvliegtuig dat van Curaçao naar New York vloog uitwijken.	14.35
243	Op die route dook onverwacht een Amerikaans militair vliegtuig op.	19.65
244	En een dag later gebeurde vrijwel hetzelfde bij een privéjet.	7.47
245	In beide gevallen had het andere toestel zijn transponder uitgezet.	9.57
246	Piloten moesten daardoor op het laatste moment ingrijpen.	8.69
248	De vraag is: Kun je nog wel veilig vliegen naar de ABC-eilanden?	28.1
250	Maar eerst nog even waarom het zo belangrijk is dat vliegtuigen hun transponder aan zetten.	6.48
251	Die transponder zorgt ervoor dat de luchtverkeersleider meteen kan zien: Van welke maatschappij is het?	34.97
255	En dat is informatie die de luchtverkeersleiding kan gebruiken om het luchtruim veilig te houden.	30.72
256	En alleen zo'n primair radarstipje, daar kan zo'n luchtverkeersleiding niet veel mee.	11.79
258	Door de transponder uit te zetten mis je essentiële informatie die belangrijk is om het luchtruim veilig te houden.	35.7
259	De mogelijke oorzaak van deze bijna-botsingen veel in 't nieuws de laatste tijd de oplopende spanningen tussen Venezuela en de Verenigde Staten.	31.22
260	De afgelopen maanden heeft het Amerikaanse leger meer dan twintig boten uit Venezuela aangevallen omdat die volgens Donald Trump drugs naar de VS zouden smokkelen.	75.79
261	En dus patrouilleren Amerikaanse marineschepen en vliegtuigen intensief in het Caribisch gebied.	12.24
262	Trump dreigde zelfs met militaire acties op het land.	49.45
263	En dat speelt zich allemaal af op enkele kilometers van de eilanden.	5.64
264	Sinds september blazen de Amerikanen dit soort bootjes op waarbij zeker 80 mensen zijn gedood.	72.42
265	Volgens de VS smokkelen ze drugs, maar bewijs levert het land niet.	86.76
266	Op de eilanden klinken al een tijd zorgen over die situatie.	4.19
267	Maar deze bijna-botsingen maken het extra spannend juist omdat dit een van de drukste weken van 't jaar is op de luchthavens daar.	7.15
268	En dat raakt ook Nederland, omdat wij, anders dan veel andere Europese landen rechtstreeks op Curaçao vliegen.	33.0
269	Elke week gaan er meer dan twintig vluchten vanuit Schiphol die kant op.	22.35
272	Zolang er geen afspraken zijn met de Amerikanen over gebruik van het luchtruim zou ik zeggen, dan moet je daar niet gaan vliegen.	22.72
273	Ook al is de kans op een ongeluk klein, de impact is heel erg groot.	7.06
276	De oppositie noemt de incidenten een aantasting van de soevereiniteit van het land.	16.82
277	Volgens hen moet de Curaçaose premier daarom ingrijpen.	34.4
278	En vergeet niet dat toeristen een belangrijke inkomstenbron zijn voor de eilanden.	12.86
279	Wat blijft daarvan over als de Amerikanen hun gang blijven gaan?	9.21
281	Ik vroeg defensiespecialist Patrick Bolder welk advies hij heeft voor toeristen.	6.72
282	Nou, ga heel goed navragen bij de luchtvaartmaatschappij waarmee je gaat vliegen, van: Wat zijn de waarborgen die zijn genomen om dit soort ongelukken te voorkomen?	8.88
283	En zijn al afspraken gemaakt over het gebruik van het luchtruim samen met de Amerikanen?	74.27
284	En als dat niet zo is, dan moet je toch even gaan nadenken: Ga ik het risico nemen om daarheen te vliegen?	6.37
285	Vooralsnog is het reisadvies naar de eilanden groen wat inhoudt dat er geen bijzondere veiligheidsrisico's zijn.	28.05
286	Ook zegt KLM in een verklaring de situatie 'nauwgezet te monitoren'.	20.39
288	Op de Oostzee, tussen Zweden en Polen worden steeds vaker gps-signalen verstoord.	90.23
292	Scheepvaartbedrijven moeten daardoor teruggrijpen op een honderden jaren oud navigatiemiddel: De traditionele zeekaart.	45.81
294	En als we een gewone normale week hadden dan draaiden we wel twee rollen.	3.57
295	En als we nu niet uitkijken, dan hebben we er twee per dag.	4.85
297	Dit klinkt als een toename van omzet van 500 procent.	8.14
302	Je zou verwachten dat digitale navigatie alles inmiddels heeft overgenomen.	6.58
304	Maar met name sinds de Russische aanval op Oekraïne zijn zeekaarten terug van weg geweest.	76.14
306	Wij merken, en we krijgen ook berichten van kapiteins dat zij in bepaalde delen van Oostzee last hebben dat hun gps-signalen sterk worden die worden weggedrukt.	50.49
307	Dus dat zij eigenlijk geen gps-signalen meer ontvangen.	16.3
308	Jan Maat heeft niet alleen een handel in zeekaarten maar ook een antiquariaat in nautische artikelen in Rotterdam.	7.71
309	En daar heeft hij een instrument dat op geen zeeschip meer te vinden is maar wel essentieel kan zijn als de gps uitvalt.	5.76
311	Dit is een meetinstrument wat gewoon een goed en betrouwbaar hulpmiddel is voor het bepalen van de juiste positie in de kaart daar waar de elektronica je in de steek laat.	5.17
315	Nog niet, maar het schijnt dat we dat nog gaan doen de komende jaren.	4.06
317	We zijn bij een klas Navigatie en de aankomend stuurmannen hebben het er moeilijk mee.	8.36
318	Dan moet je dus hier zo gaan kijken naar de graden.	3.96
321	Maar we hebben een kompaspeiling gekregen en dan moet je nog je fouten uit je kompas eruit halen.	3.77
323	Zeker jullie generatie is gewoon heel erg gewend aan dat alles digitaal is en dat alles met gps op te lossen valt.	13.22
327	Maar toch, ja, als alles uitvalt dan moet je een manier hebben om op terug te vallen.	4.6
328	Dus het is toch ook wel belangrijk dat je een analoge manier van plaatsbepaling en kaartlezen hebt.	4.24
329	Wat wij sowieso doen is het gps-signaal altijd controleren.	9.0
330	Ik leer mijn studenten: Het gps-signaal is fout totdat je het tegendeel bewezen hebt.	33.51
331	Bij de zeevaartopleiding wordt dus nog altijd lesgegeven op de papieren kaart en volledig vertrouwen op satellietnavigatie wordt ontmoedigd.	15.41
332	Jongens, ben je nou bewust van het feit dat je systeem fout kan zijn.	7.13
333	Hoe goed is de kwaliteit en de betrouwbaarheid van je systeem?	4.57
334	Met jamming wordt het gps-signaal verstoord, maar met spoofing een andere hacktechniek, lijkt het erop dat het schip heel ergens anders ligt dan het werkelijk ligt.	9.24
336	Dat is ook afhankelijk van hoe ze dat doen, verandert die positie ook.	4.49
338	Maar het is wel zo dat er systemen aan boord zijn die gelijk dat oppikken waardoor bekend is aan boord van: Hee, we worden nu gejamd of gespooft.	3.88
339	En dan kunnen ze ook gelijk maatregelen nemen om toch op andere manieren hun plaats goed te bepalen.	4.86
340	Intussen in de winkel van Jan Maat is medewerkster Jolanda Rensen elke dag in de weer om de laatste wijzigingen handmatig op papieren kaarten door te voeren.	5.15
341	Dit is ver verwijderd van de moderne digitale wereld, Jolanda.	4.24
343	Het is gewoon echt ouderwets ambachtelijk werk eigenlijk.	5.17
345	De risicogebieden blijven niet beperkt tot de Oostzee.	29.44
346	Ook de Middellandse Zee, de Zwarte Zee, gebieden bij Indonesië en de Rode Zee zijn riskant voor zeeschepen.	82.15
347	Dit is natuurlijk een extreem druk stukje zee, want dat gaat allemaal naar het Suezkanaal toe.	3.98
349	En het gaat met een bocht dus het is fijn als je weet waar je bent.	3.94
359	Dat zullen de geheime diensten zeker wel weten, maar wij niet.	4.49
360	Gary Voce denkt genoeg opties te hebben als de digitale navigatie uitvalt.	8.67
361	Hij kan altijd het schip stilleggen en wachten tot het overgaat.	4.94
362	De Britse marine heeft in alle toonaarden aangegeven van: Nou, 2025 dan is het toch wel gebeurd hoor met die papieren kaart.	21.25
368	De EU-ministers van Buitenlandse Zaken hebben vandaag in Brussel ingestemd met extra maatregelen om gps-verstoring tegen te gaan.	64.74