Eva 🇳🇱

_id	68fe8272a9ca4362daf5b86c
url	https://npo.nl/start/serie/eva/seizoen-2/eva_205/afspelen
datetime	2025-10-26 20:25:00
description	Op woensdag 29 oktober valt er echt wat te kiezen. Daarom een extra uitzending met het laatste nieuws, de hoofdrolspelers en gesprekken die je helpen bij jouw keuze in het stemhokje.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Met nog drie dagen tot de verkiezingen stijgt de spanning in Den Haag tot een absolute climax.	7.8
2	En we hebben een live debat tussen Frans Timmermans en Henri Bontenbal.	5.49
3	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond, welkom allemaal.	3.58
6	Voor deze speciale uitzending is mijn tafel voor het eerst omhoog.	3.75
7	Straks het laatste nieuws uit de campagne en de eindsprint naar het Torentje.	3.44
8	Maar vooral Frans Timmermans en Henri Bontenbal zijn hier.	6.27
9	Ze staan nu nog achter de schermen, maar gaan straks hier in debat.	3.45
10	Een nek-aan-nekrace die onvoorspelbaar blijft tot het laatste moment.	4.87
12	Volgens de laatste peilingen kruipen de PVV, D66, GroenLinks-PvdA de VVD en het CDA allemaal naar elkaar toe.	17.91
14	Intussen blijft de kiezer zwevend achter want slechts 18 procent is al zeker van z'n zaak.	8.17
15	De rest laat het afhangen van de laatste drie dagen van de campagne.	4.22
22	Meneer Bontenbal, baalt u ervan dat Wilders er niet is?	9.62
24	En ik hoop En ik hoop dat we nog de kans krijgen om in de komende weken wel met hem te debatteren.	3.85
26	Maar op een gegeven moment weet je het eigenlijk niet meer.	4.08
29	Het was voor u ook wel eens leuk om op tv te komen, toch?	4.8
57	Maar nu zitten er zo veel partijen zo dicht op elkaar dat zelfs de grote Joost Vullings niet meer weet wat hij moet denken.	4.15
58	Nee, als je een beetje creatief met de peilingen omgaat kunnen vijf partijen de grootste worden.	3.85
59	VVD, GroenLinks-Partij van de Arbeid, VVD, D66 en CDA.	6.78
60	Twee jaar geleden konden in het laatste weekend ook nog drie partijen de grootste worden.	6.11
62	Daarvoor wisten we altijd dat het een route was die de grootste zou worden.	4.26
63	Daarvoor moet je terug naar 2012 tussen Rutte en Samsom dat het spannend was.	7.09
77	Je gaat naar de peilingen kijken of je gelijkenis ziet.	5.9
80	Bij de ene peiling wint de PVV en bij de andere verliest hij.	6.37
81	De VVD heeft in twee peilingen de lift omhoog gevonden.	9.48
83	Maar meer conclusies trekken dan dat het CDA aan het verliezen is en in een peiling nogal veel.	5.77
84	Dus je ziet bepaalde trends maar of het iets zegt over de einduitslag, ik weet het niet.	4.44
86	Dat zag je vorige week met Henri Bontenbal die denk ik lange tijd de gedoodverfde premier leek omdat Wilders door alle partijen werd uitgesloten.	14.5
87	Nu zie je vanwege een uitglijder die misschien eigenlijk geen uitglijder is omdat hij eigenlijk zegt wat het CDA al een eeuw zegt ongeveer.	9.56
88	Ik denk dat veel kiezers die aan het twijfelen waren dachten: Hij is fatsoenlijk.	3.97
89	Maar nu kan ze erachter dat hij een CDA-agenda heeft.	13.25
93	Marike, mensen zeggen: Alles is kapot, ik ga het anders doen.	4.04
97	Hoe gaan we alle woningen bouwen en hoe lossen we het stikstofprobleem op?	35.27
98	Hoe zorgen we dat het stroomnet wordt verzwaard en hoe passen we defensie in en houden we de zorg betaalbaar?	30.47
100	Maar we beseffen niet in welke enorme luxepositie we zitten om die keuzes te gaan maken.	3.99
104	Dan zit je als nieuw kabinet met een heel ander probleem namelijk dat je economie niet lekker draait en dat je dat op orde moet krijgen.	17.38
105	Wij kunnen vanuit die luxe ik kijk naar Nederland en ik zie zo'n vernuftig land.	4.43
106	Wat wij weten te produceren per vierkante kilometer is waanzinnig.	7.48
107	Dat is eigenlijk alleen te vergelijken met stadstaten.	11.81
108	Maar wij doen het ook met een veelzijdige economie.	4.67
111	Omdat we de ruimte en de handen missen om al die bedrijvigheid te kunnen doen die we zouden willen doen.	4.33
114	Het enige eigenlijk wat politici moeten doen is keuzes maken over wie die ruimte krijgt en wie wat moet inschikken.	5.38
115	Dat is voor mij de grote vraag van deze verkiezingen: Wie wil een beetje inschikken op de woningmarkt maar ook tussen sectoren in de economie om wat ruimte te maken?	10.32
117	Je kan best wat van bedrijven vragen zonder dat het meteen dramatisch is voor het bedrijfsleven.	5.44
118	In deze campagne gaat het heel weinig over, en dat is jammer we zijn heel vernuftig op de vierkante kilometer en we kunnen ons heel goed om onze economisch grenzen heen knutselen maar we leven inmiddels ver buiten de grenzen.	3.47
119	En we hebben een enorme milieudruk en een klimaatdruk.	34.55
120	En ook een druk die wij op wijken leggen omdat we in Nederland pas veel arbeidsmigranten hiertoe halen die we niet goed huisvesten.	22.47
121	Daar kan je als politieke richting aangeven zonder dat de economie direct instort.	6.81
124	Dat vinden politici de afgelopen kabinetten heel moeilijk om te doen.	11.33
126	'Niet alles kan' is een gevleugelde uitspraak van Johan Remkes van de VVD.	10.52
128	En partijen durven hun eigen achterban geen pijn meer te doen.	4.02
132	Ze zijn eigenlijk meteen in de campagnestand gegaan na de vorige verkiezing.	4.59
133	Dat zijn niet de omstandigheden waarin partijen proberen lef te tonen.	4.24
135	De kabinetten daarvoor waren ook teveel met zichzelf bezig.	18.29
138	In ieder geval zijn er nu genoeg die denken premier te kunnen worden.	4.29
141	Mochten we aankomende woensdag de grootste partij worden dan ben ik er ook klaar voor om minister-president te worden.	4.08
142	Ik vind het ook belangrijk dat er een premier komt voor alle Nederlanders.	5.22
143	Er is volgens mij enorme behoefte om samen de schouders er weer onder te zetten.	4.46
144	En dat is ook precies de campagne die we met D66 nu voeren.	6.19
148	Alsof hij zou zeggen: Als ik premier word zal ik dat niet voor alle Nederlanders zijn!	4.19
149	Het is voor Rob Jetten fijn en belangrijk voor zijn campagne dat die vraag aan hem gesteld wordt.	4.37
150	En dat je dat kan zeggen en dat niemand je uitlacht.	4.18
154	Nou, ik moet je zeggen dat ik de laatste optredens niet de allersterkste vond die ik heb gezien van hem de afgelopen 20 jaar.	3.9
157	Hij had ook een interview aan De Telegraaf afgezegd vanwege agenda technische problemen al hadden we een aantal maanden daarvoor hem vaker gevraagd hoe het ging in het kabinet.	20.71
159	Je merkt in zijn optredens dat hij nog steeds dezelfde retoriek bezigt maar tegelijkertijd dat er momenten zijn dat hij het zichtbaar vervelend vindt dat mensen hem confronteren met de afgelopen twee jaar die een enorme puinhoop waren.	4.13
160	De VVD en de BBB hebben de afgelopen tijd daar de prijs voor betaald.	14.6
161	NSC ook wel, maar die zien we eigenlijk nergens meer.	10.33
162	Nu is het voor politieke opponenten van Wilders de kans om met hem af te rekenen.	6.2
163	Wat ze bij de BBB en de VVD al maanden hebben kunnen doen.	6.82
164	Daar moet hij zich toe verhouden en dat vindt hij niet prettig.	4.58
165	Gisteren deed Jimmy Dijk een poging om Wilders aan te vallen bij het Debat van het Zuiden.	17.53
166	Het ging over het terugdringen van het aantal asielzoekers.	69.67
173	Je was aan de macht, je kon het doen, je hebt het niet gedaan.	3.81
179	Bij het SBS-debat donderdag was het de taak van de anderen om te zeggen: 'Wilders gaat geen premier worden en hij heeft niet geleverd'.	32.23
181	Dilan Yeşilgöz tegen Wilders: 'De PVV bestaat slechts uit één man met één Twitteraccount'.	11.56
184	Je ziet dat het steeds herhaald wordt: Wilders is niet de man die het regelt.	4.68
185	Al die aanvallen bij elkaar hebben wel effect en dat zie je in de peilingen.	6.21
187	Jimmy Dijk is het slachtoffer van het feit dat zijn partij laag staat in de peilingen in vergelijking met andere partijen.	23.51
188	Dan moet je een manier vinden om in het nieuws te komen.	4.53
189	D66 leek aan het begin van de campagne weinig kans te maken.	14.74
190	Maar door een speling van het lot en een televisiequiz was hij opeens overal op televisie en op Tiktok.	6.44
194	Marike, jij kijkt naar deze campagne met een iets andere blik, namelijk als econoom.	3.45
195	En jij zegt: Deze campagne is uniek om grote reden.	4.09
197	Dat is eigenlijk dat breed in de Kamer is afgesproken dat partijen de defensie-uitgaven gaan verhogen naar de NAVO-norm.	79.67
198	En daardoor heeft de doorrekening van het CPB echt een effect gehad op de inhoud van de campagne.	11.38
200	De 10 partijen die mee hebben gedaan aan de doorberekening moeten laten zien waar ze het van gaan betalen.	9.26
203	Dan moeten we 3,5 procent van alles wat we verdienen aan defensie uitgeven.	16.84
206	En toen zag je dat veel partijen ervoor kozen om de zorg te gaan versoberen.	9.91
208	En daarna kwam de zorg ook veel meer terug in debatten.	5.68
209	De zorg is iets waar economen en adviseurs in de regering zeggen: Je moet er een gesprek over voeren.	13.6
210	Ook als je er evenveel aan uit wil blijven geven dan hebben we niet genoeg mensen om alle mensen die er komen door de vergrijzing te kunnen blijven verzorgen.	5.21
211	En daar moet je dus als samenleving over praten: Hoe gaan we dat doen?	5.23
213	Het is heel waardevol dat dat besef is ingedaald: Dit kunnen we niet allemaal handhaven zoals het nu gaat?	6.93
216	We hoorden net al: in de peilingen kruipen de partijen naar elkaar toe.	3.49
218	Daar gaan we het over hebben maar eerst even voor de helderheid over wie hier aanschuiven: Wij hebben Geert Wilders doorlopend uitgenodigd voor dit programma maar zijn team laat weten dat hij niet langs wil komen.	8.85
219	De uitnodiging voor dit debat hebben we verstuurd op 17 oktober op basis van de peilingwijzer van 16 oktober naar de partijen die op dat moment daarna het grootst waren.	6.45
221	Maar genoeg administratie, tijd voor het echte werk.	3.69
222	Dames en heren, mag ik een groot applaus want hier zijn Henri Bontenbal van het CDA en Frans Timmermans van Groenlinks-PvdA.	3.82
223	*It's the eye of the tiger, it's the thrill of the fight *Risin' up to the challenge of our rival *And the last known survivor stalks his prey in the night *And he's watching us all with the eyeeeeeee *Of the tiger* Kom verder, heren.	4.8
226	Ik weet dat jullie niets liever doen dan op zondagavond om kwart voor negen hier in mijn studio een debat voeren.	3.52
229	Maar als dit niet de laatste zondag was voor de verkiezingen wat zou u dan nu het allerliefst aan het doen zijn?	8.09
236	Ik zou het leukste vinden om met mijn zoontjes te zitten.	5.52
238	We gaan niet vaak, want We gaan niet vaak, want een vader heeft een drukke baan.	6.5
240	Valt er wel eens een onvertogen woord als Feyenoord verliest?	7.33
243	Als Henri me had uitgenodigd, was ik graag naar de Kuip gegaan.	4.29
244	Ik vond het een prachtige wedstrijd met mooie doelpunten.	3.74
248	We horen dat het CDA daar behoorlijk van is geschrokken.	18.7
249	Wat zegt u letterlijk tegen al die geschrokken CDA'ers in uw team?	8.76
252	Dat ik ervan baal en dat ik dingen anders had moeten formuleren.	3.73
253	En vervolgens zeg ik: We gaan nog vier dagen enorm hard knallen.	3.49
255	We hebben twee jaar een ontzettend mooie opkomst gehad.	4.38
256	Dat laten we niet verknallen door nu wat tegenwind.	3.79
261	Ik had natuurlijk moeten zeggen dat een homo-jongeren in de klas zich veilig moet weten.	5.3
263	Het is ook een vorm van leiderschap om daarop terug te komen.	4.37
264	Dit zei u op 11 oktober, meer dan een week voor het Nieuwsuurinterview bij het Reformatorisch Dagblad.	5.95
265	En ik zou ook tegen andere partijen zeggen: Dit lijkt me niet het grootste punt nu.	4.18
270	Dus ik zou het ook erg zonde vinden als partijen dit op de spits dreven.	4.21
271	Dan zou ik zeggen: Ga je politieke energie voor iets beters gebruiken.	4.15
272	Maar ik vind die neiging om de hele samenleving te willen uniformeren het moet in de mal van het liberale denken, want dan ben je oké ja, dat vind ik een vrij problematische gedachte.	5.21
273	Als ik u zo hoor denk ik niet dat u binnenkort over dit onderwerp wezenlijk anders gaat denken.	4.19
274	Wat ik heb gezegd en dat heb ik ook tegen Nieuwsuur gezegd: Mijn angst is dat je bijvoorbeeld het onderwijs helemaal richting staatsonderwijs duwt.	11.62
275	Het is een groot goed dat er vrijheid van onderwijs is.	6.27
276	Dat ouders hun kinderen naar de school van hun keuze kunnen brengen.	29.34
277	Maar ik vind het ook belangrijk dat homo-jongeren zich veilig voelen.	7.45
278	Ik ga graag het gesprek aan als partijen zeggen dat het anders moet.	4.41
280	Als er signalen zijn dat jongeren zich niet veilig voelen vind ik dat heel erg en moeten we het gesprek daarover aangaan.	9.2
281	Ik denk zelf dat dit in de onderwijswet geregeld is.	5.92
282	Daarin staat dat de veiligheid geborgd moet worden.	4.79
285	Vandaar ook dat die jongen kon vertellen wat hij heeft meegemaakt.	7.21
289	Maar mijn signaal is: Gooi niet de vrijheid van onderwijs weg.	5.37
290	De visie die er achter zit is dat onderwijs niet alleen van de staat is maar ook van de samenleving.	5.23
292	Het verbaast me niet, maar ik ben het er niet mee eens.	3.82
293	We hebben het toch al moeilijk om mensen duidelijk te maken dat gelijkheid belangrijk is.	8.76
294	Ongeacht of het onderwijs is gebaseerd op godsdienst overtuiging vind ik dat ieder kind en iedere docent zichzelf moet kunnen zijn op school.	6.65
296	Maar in de praktijk is het niet zo en dan verschuilt men zich achter de vrijheid van onderwijs.	4.67
299	Als dan de suggestie wordt gewekt dat je het niet tot staatsonderwijs moet maken.	12.87
300	Het staat in onze grondwet en dat bepaalt de relatie tussen ons en tussen instellingen en mensen die met die instellingen te maken hebben.	8.4
301	Het CDA heeft er altijd andere opvattingen over gehad.	14.13
303	In de tijd dat ik in de politiek zit hebben we ook gedoe gehad over het homohuwelijk en over abortus en euthanasie.	7.8
304	Dat mag, maar je mag voor de mensen in het land wel duidelijk maken dat we daar anders over denken.	4.72
306	Het CDA is een partij geweest die altijd homoseksuelen een prominente plek heeft gegeven.	52.07
310	Maar toen er gestemd moet worden voor het homohuwelijk waren er drie CDA'ers die voor stemden en de rest stemde tegen.	9.2
314	Maar zoals dat nu is zou u daar niet mee kunnen leven?	7.29
316	Het is in dit land lastig om de grondwet aan te passen.	26.88
317	Maar ik denk dat er een meerderheid is in de Kamer en de Senaat.	6.74
318	En dat we kijken naar artikel 23 en wat de acceptatieplicht in het artikel zegt.	9.19
319	Dus een school mag niemand weigeren op grond van: Hij past niet op bij ons wereldbeeld?	13.53
321	De wedervraag is: Los je het probleem van acceptatie van homojongeren daarmee op?	7.44
326	Want we leven in een tijd dat homo-emancipatie echt wordt teruggedrongen.	14.39
327	Je ziet bij bepaalde partijen, vooral bij extreemrechts maar ook bij andere religieuze gemeenschappen ook de moslimgemeenschap het terugdringen van homo-acceptatie.	43.68
329	Wij moeten opstaan en zeggen: Dat accepteren we niet.	4.3
330	We gaan wetgeving maken om iedereen veilig te laten voelen in de samenleving.	10.25
331	In de onderwijswetten is dit natuurlijk ook vastgelegd.	11.62
332	Dat homojongeren zich veilig moeten voelen in de klas.	55.58
333	Dat staat natuurlijk wel degelijk in de onderwijswet.	16.1
338	De verkiezingen gaan niet alleen over hoeveel zetels elke partij krijgt maar ook om: wie kan het vertrouwen in de politiek herstellen?	12.64
339	Het vertrouwen dat nu op een historisch dieptepunt zit van nog maar 4 procent.	9.41
343	Wie daar de leiding gaat geven, dat zullen we wel zien.	4.25
344	Voor mij is het allerbelangrijkste dat we dit land op een linkse koers zetten.	4.8
345	Als wij nu zo gaan investeren, gaan andere landen achteroverleunen.	6.54
348	Maar eerst moet je zeker weten, dat is leiderschap: Welke kant gaan we op?	4.77
350	Ik ben heel veel twijfel kwijtgeraakt de afgelopen tijd.	4.04
351	Ligt u 's nachts soms wakker, dat u denkt: jeetje, als dat gebeurt.	3.61
355	Nou, de afstand tot Wilders is heel klein geworden.	7.11
358	Frans Timmermans, welke eigenschap heeft Henri Bontenbal waarvan u zegt: Die zou ik willen hebben, dat maakt hem bijzonder.	5.36
365	Het is iemand die graag boeken leest, dat doe ik ook.	3.78
368	Ik denk dat je in de politiek weinig politici vindt die met diepgang politiek bedrijven.	5.82
371	Hij is eigenlijk een oude KVP'er, verdwaald in de sociaal-democratie.	6.48
372	En daar kan ik met Frans over praten: Wat is nu die oude KVP?	4.27
379	We hebben een probleem met betrouwbaarheid van leiderschap in het land.	6.74
380	Veel mensen hebben geen vertrouwen meer in de politiek.	9.46
381	Mensen stemmen op basis van rationele argumenten en vertrouwen.	7.13
383	Frans Timmermans, u staat op een 4,4 bij het onderzoek van IPSOS/I&O.	12.28
386	Als je de leider bent van links zien de mensen op rechts je niet zitten.	9.23
389	Dat is nou eenmaal zo in een gepolariseerde toestand.	3.67
391	Ik heb dat in het verleden ook gedaan om mensen bij elkaar te brengen.	3.57
393	27 lidstaten hebben mij een mandaat gegeven om te onderhandelen met Amerika.	16.36
397	Politieke leiders aan de flanken zorgen voor weerstand.	71.68
398	Mijn punt is, als je moeilijke keuzes moet gaan maken en dat moeten we, het volgende kabinet dan moet je een premier uit het midden hebben met hoge betrouwbaarheidcijfers en draagvlak in de samenleving.	9.1
399	Als je niet goed ligt bij een deel van de bevolking als je over links wil of over rechts dan is het moeilijk om alle partijen bij elkaar te houden.	6.68
400	Maar ook moeilijk om die besluiten aan de samenleving goed voor het voetlicht te krijgen.	5.2
401	De heer Bontenbal heeft een voorkeur voor rechts, dat is traditioneel CDA.	10.28
402	Als ze allemaal bij elkaar gaan zitten, rechts gaan ze bezuinigen op de zorg.	3.87
403	Er is maar één alternatief voor het rechtse beleid en dat is GroenLinks-Partij van de Arbeid.	16.12
405	En ik hoop ook dat het lukt dat wij die partijen bij elkaar kunnen brengen.	4.33
407	Een kabinet over links gaat niet alleen lukken en over rechts ook niet.	12.32
410	Het is heel moeilijk om iets te organiseren waar u en ik niet bij betrokken zijn.	4.42
412	Ik begrijp niet waarom u zo gemakkelijk spreekt over een coalitie met JA21.	4.38
413	Dat is een partij die puur anti-Europees is, u niet.	7.92
414	Ze hebben een totaal ander mensbeeld dan u. Wat is uw reactie?	5.28
415	Ik werk met alle partijen samen die een stabiele coalitie kunnen vormen.	3.75
419	Dat geldt ook voor D66 en de sociaaldemocraten soms ook.	9.85
420	24 miljard bezuinigen op de economie vind ik niet verstandig.	29.38
421	Dingen uit het programma van JA21 vind ik ook niet verstandig.	4.29
422	Maar we moeten naar een stabiel kabinet dat vier jaar zit.	15.31
426	Henri Bontenbal zegt, ik ben misschien minder omstreden en dan heb ik misschien meer draagvlak als premier.	4.38
427	Dat zijn de twee belangrijkste elementen die ze inbrengen.	5.65
428	Het gekke van premier zijn is dat is de enige baan waar je geen diploma's voor nodig hebt je hoeft geen assessment te doen en als je de baan krijgt, krijg je heel veel personeel.	15.34
433	De buitenwereld speelt ook een grote rol bij deze verkiezingen.	6.27
434	Of we het nu hebben over onze Amerikaanse bondgenoot die onbetrouwbaar is geworden de hete adem van Poetin aan de oostgrens van Europa of de uitzichtloosheid van de situatie in het Midden-Oosten: We moeten er iets mee.	7.15
435	Waar oorlog de wereld vooral verdeelt leidt het in Nederland juist tot grote eensgezindheid, namelijk: We moeten investeren in defensie om garant te kunnen staan voor onze eigen veiligheid.	14.85
436	Je ziet dat Poetin de ene na de andere rode lijn aan het overschrijden is.	6.37
438	Want continu worden Europese landen aangevallen door Rusland.	73.37
439	Ik begin even bij het deel waar u het over eens bent.	3.46
441	Hoe dat moet gebeuren, daar denkt u beiden anders over.	3.78
444	Daarover zei u gisteren in de Telegraaf: 'Wij moeten overal uitleggen waar we gaan bezuinigen.	8.03
445	GroenLinks-PvdA doet dat niet, want hebben een openstaande rekening van ruim 11 miljard.	18.41
449	Drieënhalf procent doen we niet voor niks er zijn internationale afspraken.	65.76
450	Nederland slaat een moederfiguur als we die norm niet halen.	58.42
451	Dit is de afspraak en dan moet je dat in je programma inboeken.	3.48
452	GroenLinks-PvdA heeft al geen goed trackrecord op internationale veiligheid.	57.3
453	En je slaat echt internationaal een modderfiguur als je niet zegt: Dit gaan we doen.	4.26
454	De verdediging die gegeven wordt is: Andere landen kunnen ook achterblijven.	4.28
456	Leiderschap is juist nu als Nederland internationaal bekend wil staan als land dat de leiding neemt, 3,5 procent halen.	32.18
459	Ik ken geen NAVO-lidstaat die het via deze methode heeft doorgerekend.	7.87
460	Dus je slaat helemaal geen modderfiguur als je zegt want we doen precies hetzelfde voor de komende vier jaar waar we het geld vandaan halen.	5.46
462	We weten niet hoe de economie ervoor staat over vier jaar.	30.11
463	We zijn ook kwetsbaar als land door de hybrideoorlog van Poetin daar waar onze verzorgingsstaat zwak is.	88.16
464	Alle populisten recruteren mensen op basis van de zwakte in de verzorgingsstaat.	82.34
465	Het eigen risico in de zorg naar 440 euro per jaar.	84.82
466	En bepaalde dingen niet meer vergoeden in de thuiszorg.	10.67
469	En dat is de eerste verdedigingslinie tegen die hybrideoorlogsvoering.	4.5
473	Laat het aan de volgende verkiezing en een volgend kabinet.	3.81
475	Dit is precies het probleem van GroenLinks-PvdA van de afgelopen jaren.	15.46
476	Europa heeft die 10 jaar nodig om dit op te bouwen.	9.1
477	Niet kijken naar vier jaar vooruit, dat is de oude politiek.	4.43
478	In 2022, februari, was het GroenLinks-PvdA die een tegenbegroting heeft ingediend om 2,1 miljard te bezuinigen op de defensie twee weken voordat Rusland Oekraïne binnenviel.	28.09
480	Wilders beloofde: Ik ga het eigen risico afschaffen.	6.93
481	Geef de populisten niet de wind in de rug door tegen de mensen te zeggen: Jullie gaan 440 euro per jaar betalen.	18.93
482	Nederland moet internationale verantwoordelijkheid nemen.	9.69
484	U beloofde bij uw aantreden de 2 procent NAVO-norm te halen.	13.53
485	Vervolgens moest er gestemd worden over die 2 procent.	12.2
490	Voor het handhaven van normen heb je geen wetten nodig.	11.3
491	U stemt voor een klimaatwet en vervolgens zegt u: Laat het maar liggen.	12.24
495	We weten zeker: De klimaatcrisis is er over 10 jaar nog.	83.3
496	Maar welke wapensystemen hebben we over vier jaar nodig?	10.73
499	De keuzes die u maakt hebben hele grote effecten voor onze verzorgingsstaat.	14.92
501	Hoe kun je zeggen dat je voor de andere onderwerpen voorbij de vier jaar kijkt.	3.84
504	Nee, we weten niet welke wapens we precies nodig hebben straks.	5.9
505	Maar er moet voldoende capaciteit zijn en voldoende geld.	4.05
506	En u maakt dat niet vrij en daarom slaat Nederland een modderfiguur.	17.1
512	Dit is echt een politieke keuze die de kiezers moeten maken.	5.27
514	Ambtenaren geven adviezen voor een volgend kabinet.	30.97
516	Maar je moet wel hervormingen doorvoeren hoe je dat wil gaan doen.	5.24
517	Dat komt dan dicht bij het punt van de heer Bontenbal.	4.09
518	Partijen die het hebben doorgefinancierd hebben meer keuzes moeten maken, vervelende keuzes dan partijen die dat niet doen.	5.61
521	In Rutte II heb ik meegemaakt dat we veel te hard bezuinigd hebben met veel te grote negatieve effecten op de samenleving.	23.83
522	Als we die besluiten een paar jaar later hadden genomen hadden we niet zo hard bezuinigd.	4.26
525	En let erop met de zorg, de mensen maken zich zorgen dat de rekeningen die zij moeten gaan betalen met heel veel mensen met een smalle beurs is 440 euro gigantisch.	31.96
526	En dan gaan ze niet meer naar de dokter als ze de dokter nodig hebben.	6.05
531	Wouter Bos, uw partijgenoot zei: De zorg rijdt tegen de muur aan.	6.68
532	Het zorgsysteem is op deze manier niet houdbaar in de toekomst.	16.62
534	Je moet niet alleen kijken naar de komende vier jaar.	3.96
535	We moeten hervormen, vooruit kijken, voorbij de vier jaar.	3.98
536	De vraag is of je dat via de financiële route moet doen.	4.3
538	Maar de realiteit is: De zorg groeit mee in de uitgaven met onze welvaart.	6.38
539	De laatste 10 jaar hebben we niet meer aan de zorg uitgegeven.	16.12
540	We hebben een fantastische zorg in Nederland als je het vergelijkt met andere landen.	8.47
541	Maar qua betaling zitten we in de Europese middenmoot.	5.05
543	Het is een keuze dat je zegt: niet bezuinigen op de zorg want dat maakt onze samenleving eerlijker en sterker.	7.57
544	Maar dat gaat wel gebeuren in het volgende kabinet.	11.66
550	Bovenaan de lijst van thema's waar kiezers zich druk om maken staat de woningmarkt.	21.08
551	Het aanstaande kabinet staat dan ook voor een monsterklus: Met huizenprijzen die door het dak zijn gegaan en een tekort van ruim 400.000 woningen zijn de problemen groter dan ooit tevoren.	68.14
552	*Home again, home again* Het thema van de komende verkiezingen.	3.88
553	*One day I know I'll feel home again* Het is zo moeilijk om een huis te vinden.	4.12
554	De politiek moet eerst en vooral aan de slag met het woningtekort.	13.22
555	Als het over het onderwerp wonen gaat, dan valt er nu ook echt wat te kiezen.	4.35
556	Ik heb zelfs het gevoel dat ik soms steeds verder onder aan de wachtlijst kom te staan.	4.01
558	Tien jaar geleden was het woningtekort in Nederland nog iets meer dan 200.000.	85.99
560	*Moving on* We horen voortdurend politici het zelfde zeggen: Bouwen, bouwen, bouwen.	4.96
561	We moeten 100.000 woningen per jaar bouwen ze moeten betaalbaar zijn en starters moeten een huis kunnen kopen.	35.51
562	Ik hoor helemaal geen verschil tussen GroenLinks-PvdA en CDA.	7.07
563	Volgens het Kieskompas zijn zowel GroenLinks-PvdA als het CDA links-progressief op het thema wonen.	27.87
564	Er zit eigenlijk geen verschil tussen jullie beiden.	4.61
565	Op het thema wonen zijn er best veel overeenstemmingen.	4.7
566	Dan is het gek dat het zo uit de hand is gelopen de afgelopen jaren.	4.86
569	De oplossing voor een nieuw kabinet is ook niet superingewikkeld.	7.95
571	Beleidsmatig moet het wel lukken met heel veel partijen.	5.43
573	In Rotterdam, een mevrouw vertraagt steeds projecten en laat zich afkopen voor vier ton omdat ze bepaalde projecten in haar buurt niet wil laten plaatsvinden.	15.98
580	Maar bouw vooral rondom de kernen, daar zijn al voorzieningen.	7.39
583	De verschillen zitten niet tussen ons maar partijen die zich halsstarrig vasthouden aan de hypotheekrenteaftrek.	14.09
589	Minister Van der Wal had een plan gemaakt om van het stikstoflot af te komen.	85.84
593	We ontkomen niet mogelijk aan het beëindigen van piekbelasting in het gebied van natuurgebieden.	49.72
599	Een zin staat duidelijk in mijn verkiezingsprogramma: We gaan doen wat nodig is.	3.87
603	Bijvoorbeeld de Nedersaksenlijn moet ook door natuurgebied.	18.19
609	Je moet geld op tafel leggen als je dit wilt bereiken.	4.2
611	Is het een garantie dat als je meer uitgeeft dat je het probleem oplost?	7.54
612	Ik denk dat dit probleem zo diep is dat je heel veel geld nodig hebt om dit op gang te brengen.	4.66
615	Het gaat erom of het publiek geld is of privaat geld.	7.33
618	Je kunt niet alle investeerders wegzetten als huisjesmelkers.	12.21
620	Alleen, het idee dat de VVD heeft ingebracht: De markt lost alles op.	26.33
622	De overheid moet samen met de markt de coöperaties terugbrengen zoals ze hebben gefunctioneerd de afgelopen 100 jaar.	8.32
623	De christendemocratie heeft er altijd een enorme bijdrage bijgeleverd.	8.11
627	Het CDA pleit ervoor de WOZ-waarde meer laten doorklinken in de huurprijs.	84.96
628	Huurwoningen voor leraren en politieagenten worden onbetaalbaar.	89.46
632	Daar is de waarde hoog, maar de huur relatief laag.	10.98
635	Mijn partijgenoten hebben aan deze wet gewerkt, de Woningwet.	7.58
636	Honderdduizenden mensen hebben daardoor huurbescherming en betalen daardoor niet te veel huur.	81.3
638	Als er aanpassingen nodig zijn moet je daar je ogen niet voor sluiten.	4.51
639	Als er te veel woningen worden verkocht aan de markt of als er in bepaalde steden woningen niet meer goed kunnen worden verhuurd moet je niet de huiseigenaren in het beklaagdenbankje zetten.	26.93
640	Dan moet je werkenderwijs af en toe een wet aanpassen.	10.33
642	Laten we trots zijn op de wet betaalbare huur en de bescherming voor die huurders dat hebben we samen gedaan.	5.93
646	Ik hoor ontzettend veel raakvlakken en overeenkomsten met mijn lekenoor.	4.15
647	Boerenbedrijven rond natuurgebieden mogen zich zorgen maken want gedwongen onteigening komt eraan.	70.18
648	Als dat gaat gebeuren, zal dat tot spanningen leiden.	4.22
649	Maar deze partijen vinden dat dat een mogelijkheid moet zijn.	5.23
650	Het viel mij wel op als het gaat om een wedstrijdje: Wie geeft het meest aan woningbouw uit?	14.95
651	Als de heer Bontenbal meer aan Defensie wil gaan betalen en de heer Timmermans niet, dan heeft de heer Timmermans meer geld voor woningen.	22.5
653	Dus dan is het makkelijk om te zeggen: Ik heb vier keer zo veel op zak.	3.44
656	Partijen als D66 en de VVD verstoppen 7 miljard aan bezuinigingen in hun programma.	82.72
657	En ze staan niet voor die bezuinigingen als ze daarover bevraagd worden.	8.8
660	En dan hebben ze ook 7 miljard tekort bij de uitgaven voor defensie.	74.32
663	Ik heb goede hoop dat wij de grootste kunnen worden.	4.0
664	Ik ga nog drie dagen, twee dagen ik ben het tijdsbesef een beetje kwijt.	3.46
670	Nog maar 2 dagen, 2 uur en 49 minuten en dan zijn de eerste stembureau's geopend.	5.8
671	We tellen af naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2025 met Soundwise en Soy Kroon.	8.91
672	*We're leavin' together *But still it's farewell *And maybe we'll come back *To Earth, who can tell?	4.02
673	*I guess there is no one to blame *No one to blame *We're leaving ground *Leaving ground *Will things ever be the same again?	4.05
674	*It's the final countdown *The final countdown *The final countdown* Dank jullie wel.	3.77