Goedemorgen Nederland 🇳🇱

_id	685239015e002a0defda79ad
url	https://npo.nl/start/serie/goedemorgen-nederland/seizoen-9_7/goedemorgen-nederland_10206/afspelen
datetime	2025-06-17 09:10:00
description	Te gast zijn politiek verslaggever Tessa van Viegen, ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker, journalist Arno Kantelberg en voormalig voorzitter Militair Comité van de NAVO Rob Bauer. Met hen hebben we het over de lijsttrekkersverkiezing bij NSC, over de extra miljarden voor defensie en over het boek Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Het is dinsdag 17 juni, welkom terug bij Goedemorgen Nederland.	4.02
1	Hier op de bank: Oud-NAVO-topman Rob Bauer politiek verslaggever Tessa van Viegen en ons ochtendmens deze hele ochtend is journalist en stijlicoon Arno Kantelberg.	5.46
2	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Vandaag verder in het nieuws.	6.56
4	De Tweede Kamer bepaalt deze week welke onderwerpen kunnen wachten tot er een nieuwe regering is.	24.44
5	Onze inzet vanuit de drie partijen hier is wel: Laten we zorgen dat Nederland niet stil komt te staan.	4.6
6	Dat we echt deze tijd goed gebruiken om nog een aantal belangrijke besluiten te nemen.	4.21
7	Kan je nu met een demissionair kabinet wel nog dingen besluiten op bijvoorbeeld stikstof, op bijvoorbeeld de economie dat een beetje een nieuw duurzaam leven inblazen.	41.21
10	Dus ik vrees wel dat het klopt, dat het hierdoor weer stil gaat liggen.	4.02
11	Als je kijkt wat er aan de hand is in de wereld, internationaal, maar ook in Nederland dat vergt echt een paar belangrijke en ingewikkelde keuzes.	4.61
12	Dan moeten we aan de slag, ook als demissionair kabinet.	8.81
14	Op de voorpagina van het Telegraaf een verhaal van werkgevers en vakbonden die zeggen: een aantal dossiers mogen niet controversieel verklaard worden.	11.6
16	Ook SER-voorzitter Kim Putters heeft die ondertekend.	8.38
17	Er kan bijvoorbeeld niet gewacht worden op gebieden stikstof, woningbouw en defensie.	18.22
18	Dit is de dynamiek die iedere keer als het kabinet valt dan komt er een lijst met: welke gevoelige zaken gaan we wel en niet bespreken?	11.74
19	En dan komt er een dynamiek op gang dat organisaties zeggen: het gebeurt nu voor de zoveelste keer in een paar jaar dat het hele land op zijn gat ligt, dat mag niet gebeuren.	4.47
22	Dat de politiek geen antwoord heeft op de grote problemen.	8.59
23	Elke keer als ze goed en wel een beetje op dreef zijn, valt het kabinet weer en duurt het weer een jaar voordat er weer een kabinet in functie is.	6.99
24	Dus dan zie je dit soort oproepen die we echt serieus moeten nemen en die belangrijk zijn.	4.05
28	Er wordt serieus gekeken naar welke onderwerpen er wel en niet nog behandeld kunnen worden.	4.08
29	Maar je moet niet vergeten dat er in Den Haag ook een campagne op gang is gekomen.	3.64
30	En dat in die dynamiek er ook keuzes worden gemaakt.	3.95
31	Ik kan me voorstellen dat er mensen kijken die denken meteen na de verkiezingen hoor je mensen roepen: wat ons betreft gaan we gewoon door.	4.17
35	Want je moet niet vergeten er is wel een kabinet gevallen.	7.79
36	Dus in feite mogen de ministers alleen nog op de winkel passen en is het niet de bedoeling dat ze nieuw beleid gaan uitvoeren.	18.63
39	Het is eigenlijk juist gebruikelijker dat ze deze gevoelige dossiers niet meer behandelen?	10.32
40	Nee, want in principe hebben ze niet meer genoeg steun in de Kamer om aan de knoppen te draaien.	16.59
44	Maar je zal zien dat er echt wel discussies komen of we dat wel moeten willen.	4.25
45	Of we inderdaad het komende jaar daar nog wel voortgang op handboeken.	4.63
46	Of we inderdaad het komende jaar daar nog wel voortgang op gaan boeken.	4.26
49	Maar de rechtse partijen willen vergunningen kunnen geven anders zitten woningbouw op het slot.	36.99
51	Stikstof legt onze defensie nu al plat, gisteren in het nieuws.	89.4
52	Als we daar nog langer mee wachten wat kunnen consequenties zijn?	5.29
54	Het gaat om veel zaken die als gevolg van het extra geld mogelijk zijn geworden om te realiseren.	4.3
55	Maar als je het geld niet kunt uitgeven, omdat er niet gebouwd kan worden dan heb je een probleem.	7.77
60	Maar het is met name onhandig voor de bedrijfsvoering als je de nieuwe kazerne niet kunt realiseren.	4.82
61	Dat is voor een deel ook nodig vanwege het feit dat veel kazernes sterk verouderd zijn.	26.86
63	Je wil nu een stap zetten, ook voor de eigen mensen.	3.91
64	En als dat niet mogelijk is door deze ontwikkelingen dan is dat heel vervelend.	5.82
65	En het speelt breder bij defensie ook op het gebied van alleen al het oefenen.	8.41
67	Er is maar een brug in Nederland waar een tank overheen mag rijden.	29.64
69	In elk geval weten we deze dagen eindelijk wat controversieel gaat worden en wat niet.	4.02
71	Het is de titel, en eigenlijk ook de samenvatting van het boek van Rob Bauer, jarenlang de hoogste militair bij de NAVO.	7.9
75	Ik wil beginnen met het tweede hoofdstuk: denk als een investeerder.	3.63
77	Eigenlijk aan gisteren was er een journalist die dit gisteren over mij schreef: hij denkt als een investeerder.	10.13
78	Ik sprak niet alleen met militairen maar ik sprak ook met banken en verzekeraars en pensioenfondsen om hen ervan te overtuigen van de noodzaak om te investeren in defensie-industrie.	6.93
79	Niet alleen omdat we nu extra geld hebben wat we ook moeten kunnen uitgeven.	5.92
80	Anders zie je dat, dat gebeurt al omdat er niet genoeg productiecapaciteit is worden de spullen duurder en gaan de levertijden naar rechts.	20.32
82	Meer geld leidt niet automatisch, als we niet uitkijken, tot meer veiligheid.	11.23
84	Denken we minder als investeerders dan bijvoorbeeld de Russen als de Chinezen?	35.38
85	Investeerders hebben defensie heel lang links laten liggen.	42.74
87	Het werd gezien als tegen de duurzaamheidsdoelstellingen.	20.07
88	Tegen die mensen zeggen we ook in het boek: ons idee is, investeren in defensie materieel moet helpen om oorlog te voorkomen.	36.8
90	Als je wil zien wat een oorlog doet ga kijken in Gaza, Oekraïne en Jemen dan zie je wat oorlogen doen.	15.07
92	Dus het is heel erg duurzaam dat bepleiten we in het boek om te investeren in dat defensiematerieel.	4.81
93	Om daarmee weerbaarder te worden en te zorgen dat de afschrikking omhoog gaat en dat de Russen wat vaker nadenken voordat ze ons zouden aanvallen.	6.0
94	Als we kijken naar de handelsoorlog die gaande is hoe kijkt u daarnaar?	13.33
95	In algemene zin dat staat zelfs in het verdrag van Washington is het zaak om zo weinig mogelijk barrières te hebben in de alliantie in het bondgenootschap.	5.32
97	Niet alleen tussen de krijgsmachten maar ook tussen de economieën van de landen van de NAVO.	13.86
98	Omdat je daarmee kunt zorgen dat we met elkaar de spullen kunnen produceren die nodig zijn voor al die krijgsmachten.	8.3
101	Op dit moment zien we daar nu wat hobbels op de weg.	3.52
103	Eigenlijk dus niet niet dat protectionisme niet de bescherming van de eigen industrie omdat uiteindelijk wij ervan overtuigd zijn dat je alleen door samen te werken, door elkaar te helpen dat je dit probleem kunt oplossen.	7.93
104	Dus eigenlijk is een van uw adviezen: denk als een investeerder en laat de defensieindustrie niet als iets vies zijn.	6.56
106	Om ons voor te bereiden op mogelijk wat komen gaat.	3.98
109	We hebben eigenlijk een zero risk society gecreëerd.	9.76
111	En we dachten dat we alle risico's naar nul kunnen terugbrengen.	5.18
113	Onze kinderen mogen geen geschaafde knieën meer hebben.	40.57
114	Het begint al heel jong dat we onze kinderen beschermen tegen alles wat er maar zou kunnen gebeuren.	5.63
115	En daarmee denken mensen dat het lopen van een risico iets is wat eigenlijk niet mag.	5.74
116	En in het boek beschrijven we, er zijn risico's probeer ze uiteraard zoveel mogelijk terug te brengen naar een aanvaardbaar niveau.	3.9
119	En in het geval van een land of veiligheidsdiscussies kunnen die restrisico's best groot zijn.	4.7
121	Zoals we weten, in een oorlog is er geen nul risico.	8.44
123	Maar het pleidooi gaat erover dat we ook in vredestijd moeten accepteren dat er risico's zijn.	10.77
126	We willen allemaal binnen vijf minuten op Schiphol zijn maar niemand wil het lawaai van de vliegtuigen.	7.15
127	We willen allemaal een kinderboerderij maar het mag niet naar kamelenpoep stinken.	6.24
128	We willen allemaal dingen, maar de nadelen accepteren we niet.	5.14
131	We moeten begrijpen dat aan het veilig houden van het land risico's zitten.	7.59
134	En als je een veiligheidscirkel daaromheen tekent dan raak je waarschijnlijk alle Vinex-woonwijken omdat we een klein land zijn.	8.84
135	Accepteer dus dat defensie moet oefenen en dat er ruimte nodig is want alleen dan kans op vrede groot?	13.28
139	Ik heb het idee dat de maatschappij er meer klaar voor is?	5.13
145	Er werd lacherig over gedaan toen ik dat zij in januari 2024.	5.14
149	Daar heb ik geen cent aan verdiend Het kwartje is wel gevallen.	3.54
150	Maar de kauwgombal is nog niet uit de machine om er even in beeldspraak te blijven.	3.81
151	Dus de consequenties van wat er moet gebeuren daar zie ik mensen nog wel twijfelen.	3.96
154	Maar we moeten ons realiseren dit deel van de wereld de helft van de economische macht ligt in Europa en Noord-Amerika de helft van de militaire macht ook, dus we hebben eigenlijk alles in ons om dit op te lossen.	32.72
158	Annelies Geradts is in Scheveningen bij de mensen die van haring Hollandse Nieuwe maken.	8.28
159	Hoeveel vakmanschap schuilt er eigenlijk achter dat ene glanzende visje?	5.7
161	Dat kan ik je niet als beste vertellen, maar Charlotte wel.	3.52
162	Ze zet de puntjes op de I. Morgen kan die Hollandse nieuwe verkocht worden in de winkel.	4.49
177	Ja, dat komt ook omdat de Hollandse nieuwe wat vetter is.	7.38
180	Allemaal mooie gaatjes Dit gebeurt allemaal met de hand?	4.26
183	Als dit met de machine gebeurt dan snijden ze dat kopgaat door dan snijden ze dat kopgat door en dan heb je veel meer graten.	6.6
186	Hoeveel van die vissen heb je per dag in je handen?	18.51
193	Ze zijn heel lekker ik doe het vieze werk, dan kan de rest ze lekker opeten.	3.69
201	Ik ben vorig jaar ook op die plek geweest ieder zijn ding!	3.59
203	Arno, jij hebt er ook een op de agenda staan deze week.	3.78
204	Het is altijd door het hele land zodra de Hollandse nieuwe er is, dan wordt het overal gevierd.	9.0
210	Ik kreeg ook een uitnodiging voor de Hilton haringparty.	5.33
215	In mijn herinnering was er altijd een tenue de ville-dresscode.	5.25
231	Je kunt niet zomaar in je Jij denkt dat alles maar kan. Ik wordt er helemaal zenuwachtig van!	4.04
236	Constant smoesjes verzinnen om een feestje te vieren.	48.07
251	Vanavond om 22.10 uur zijn Welmoed en Sam er met Goedenavond Nederland op NPO 1.	6.07