NOS Journaal 🇳🇱

_id	691e1abbbb77f162b3fdb988
url	https://npo.nl/start/serie/nos-journaal-20-00-uur/seizoen-65/nos-journaal_101826/afspelen
datetime	2025-11-19 20:00:00
description	Met het laatste nieuws, gebeurtenissen van nationaal en internationaal belang en de weersverwachting. En op NPO 1 extra met gebarentaal.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Nederland maakt een ommezwaai in de hoogopgelopen ruzie met China over chipmaker Nexperia.	16.93
1	De maatregelen tegen het bedrijf in Nijmegen worden voorlopig opgeschort.	12.04
3	Verder in het nieuws vandaag: Hiermee zou, wie dat wil zelf, uit het leven moeten kunnen stappen.	6.35
5	En uitzinnige vreugde in Curaçao: LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.58
6	Het was een besluit van minister Karremans dat tot enorme woede leidde in China.	76.04
7	De ingreep bij chipmaker Nexperia, waardoor het kabinet belangrijke besluiten van het bedrijf kon tegenhouden.	34.26
9	Onder grote druk, want de tegenreactie uit China kreeg grote gevolgen voor de Europese auto-industrie.	59.5
10	Karremans noemt zijn stap een 'noodzakelijk gebaar'.	8.72
11	Omdat de Europese industrie natuurlijk die chips nodig heeft.	19.79
13	Dus er zijn positieve signalen dat die chips ook weer Europa bereiken.	13.16
14	Maar we zijn er nog niet met betrekking tot een permanente oplossing.	3.74
15	En in die gesprekken is een geste ook nodig, omdat de Chinezen dat gedaan hebben.	5.78
16	Dus wij werken in constructieve dialoog verder met de Chinese autoriteiten.	4.69
18	Minister Karremans maakte gebruik van een wet die nog nooit was gebruikt die stamde uit de koude oorlog, waarmee hij beslissingen bij het bedrijf dus kon tegenhouden.	17.91
19	Om te voorkomen dat Nederland en Europa z'n eigen chipindustrie zou verliezen.	19.64
21	Voor de bouw van een auto als deze is Nexperia uit Nijmegen cruciaal.	11.26
22	Het gaat om vrij simpele chips, jaarlijks worden er miljarden van gemaakt.	23.29
24	Nexperia had al jaren een Chinese eigenaar en topman.	9.46
25	Nexperia had al jaren een Chinese eigenaar en topman.	9.46
26	Volgens minister Karremans wilde die topman productie en vooral kennis naar China verplaatsen.	20.86
28	Ik heb recent ernstige en acute signalen gehad dat er tekortkomingen zijn bij het bedrijf die de leveringszekerheid in gevaar kunnen brengen.	10.91
30	Hij zet de Chinese topman aan de kant vanwege wanbestuur.	12.46
33	Het land blokkeert de export van chips uit de Chinese fabriek van Nexperia.	72.58
34	En daarmee is een enorme diplomatieke rel geboren en keek de hele auto-industrie over de hele wereld naar Karremans.	3.92
36	Want sommige bedrijven moeten zelfs hun productie stopzetten omdat ze geen chips meer krijgen geleverd.	76.62
37	De Nederlandse regering wilde met deze stap voorkomen dat Nexperia volledig Chinees zou worden en dat Europa helemaal afhankelijk wordt van China voor de chips.	68.02
38	Maar wat deze rel ook laat zien, is dat die afhankelijkheid er voor een groot deel al is.	4.61
39	Als China zegt dat de chips niet uit het land mogen vertrekken dan staan hier in Europa de productiebanden stil.	89.2
40	En China lijkt zich dat laatste, goed te realiseren.	5.48
41	Ze zijn tevreden over de stap van minister Karremans, maar vinden het allemaal nog niet genoeg.	4.34
42	China verwelkomt het opschorten van de wet als een eerste stap.	49.21
43	Maar de volledige controle terug, dat is het einddoel.	3.64
44	Om het echt op te lossen zegt moederbedrijf Nexperia ook moeten de maatregelen die de rechten voor het bedrijfsleven heeft ingevoerd beëindigd worden.	10.68
45	Chinese experts zien het als het zoveelste bewijs dat het loont voor China om de spierballen te laten zien.	84.56
46	Want zij concluderen dat Nederland heeft moeten inbinden omdat China de export van Nexperiachips aan banden had gelegd.	77.73
49	Ze willen ook dat het ingrijpen door de rechter wordt teruggedraaid.	11.77
51	Nee, dat maakt heel duidelijk dat het twee werelden zijn die botsen.	4.82
52	In China kan dat misschien, maar in Nederland gaat de politiek niet over het besluit van de rechter.	37.0
53	Het besluit waar de politiek wel overgaat, ook dat is niet volledig teruggedraaid.	6.7
56	Als er opnieuw signalen zijn dat er kennis of productie vanuit het bedrijf naar China worden overgeheveld dan besluit het kabinet niet uit dat ze het nog eens doen.	74.28
59	Maar deze stap is wel echt genomen door het kabinet om te proberen de banden te normaliseren.	13.34
60	Het was niet de bedoeling om in een grote diplomatieke rel terecht te komen met een grootmacht als China.	7.91
61	Wel hoor je in het kabinet dat ze er nog volledig achter staan.	13.59
62	Dus ondanks de diplomatieke ruzie is de consequentie wel dat de kennis wel in Nederland blijft en dat is belangrijk.	5.03
63	Het is ook wisselgeld misschien voor in de toekomst.	6.83
65	Heeft Karremans zich niet enorm vertild aan deze kwestie?	7.64
69	Ik denk dat er onvoldoende diplomatiek overleg is geweest vooraf met onze bondgenoten.	3.98
71	Uiteindelijk, een paar weken verder, moeten we toch constateren dat hij voor de troepen is uitgekart, onze Karremans.	5.11
75	En er zijn wel meerdere bedrijven die in Nederland ook gevestigd zijn- en die handelsbelangen met China hebben.	15.82
76	En die kijken misschien ook wel mee en die vragen zich ook af: Wat betekent het voor ons?	4.81
77	Had u niet vooraf moeten overleggen met het bedrijfsleven, met internationale partners?	7.77
78	Er is ook vooraf contact geweest met de Europese Commissie hierover.	10.63
79	Maar wat je doet als je zo'n besluit neemt dan hou je de kringen altijd bewust heel klein.	4.42
80	En bovendien heb je ook niet veel tijd om te overleggen.	3.48
81	Want we hadden te maken met een bestuurder die een onderneming aan het leegtrekken was.	13.82
82	Die productiecapaciteit, expertise en intellectuele eigendomsrechten aan het verplaatsen was.	6.08
83	En wij hadden kunnen gaan vergaderen terwijl dat gebeurde.	3.58
84	Maar uiteindelijk was die onderneming leeggeweest en dan had ik kunnen ingrijpen, maar had het geen enkel nut meer gehad.	3.6
85	Of de Tweede Kamer er genoegen mee neemt dat moet binnenkort blijken als er een debat is.	8.55
86	Ook in China heeft Karremans nog veel uit te leggen.	6.39
90	De gemeenteraad neemt vanavond een beslissing over het uitbreiden van het haven- en industrieterrein daar.	23.22
91	Het moet een belangrijk knooppunt worden voor de Nederlandse elektriciteitsvoorziening.	12.1
92	Dat kan volgens de gemeente alleen als het dorp Moerdijk daarvoor wordt opgeofferd.	19.24
93	Voor gemeenteraadsleden, en ook bewoners is het een beladen avond.	3.7
95	Denken de mensen daar dat ze het nog kunnen tegenhouden?	6.71
98	Er zijn mensen die zeggen dat niet de juiste procedure is gevolgd.	6.67
99	Maar het grootste deel van de mensen denkt dat het besluit wel genomen is.	14.71
100	Ze open nu vooral op coulant zijn en dat het goed wordt geregeld.	3.52
102	Er waren zorgen dat je niet alleen huizen gaat slopen maar dat je een hele gemeenschap sloopt.	8.54
103	Nu sta ik hier op een plek waar ik nooit had gedacht toe te verstaan.	3.75
106	We moesten onze elfjarige dochter uitleggen dat haar thuis haar vrienden en haar veilige wereld op het spel staan.	6.5
108	Onze kinderen horen zorgeloos met elkaar te spelen zonder bang te zijn dat alles wat veilig voelt binnenkort verdwijnt.	79.25
109	En toch is dat sinds acht dagen keiharde realiteit.	3.45
110	Er wordt geen dorp weggeveegd, maar een hele hechte gemeenschap.	3.61
111	Een gemeenschap met zoveel geschiedenis zowel persoonlijk voor mensen als geschiedenis die in boeken beschreven staat en die we in de les leren.	3.82
113	Er ontstaan nu twee groepen: Mensen die zo lang mogelijk willen blijven- en mensen die willen vertrekken.	5.25
114	Ondertussen is het vinden van een nieuwe woning bijna onmogelijk door de woningcrisis.	53.18
115	En áls er al een huis wordt gevonden accepteren verkopers Moedijkers vaak niet omdat zij hun financiële positie zeer onzeker achten.	10.08
124	Maar dan moeten de provincie en vooral ook het Rijk komen.	4.96
126	En het Rijk, een dubbel demissionair kabinet het is maar de vraag wanneer dat duidelijkheid gaat bieden.	26.67
128	Zorgen dat het goed wordt geregeld voor de inwoners maar kunnen ze dat op dit moment wel?	7.7
132	Moerdijk is niet het eerste dorp dat voor de komst van industrie moet wijken.	35.8
134	Zo zag het er vroeger uit, en dit is wat er nu van over is: Alleen de grafzerken zijn er nog.	5.75
135	Samen met 2 andere dorpen daar, werd het volledig afgebroken in de jaren '70 voor de uitbreiding van het havengebied rond Delfzijl.	12.18
136	Extra pijnlijk: het industrieterrein bleef lang ongebruikt.	11.77
137	De inwoners moesten uitwijken naar dorpen in de omgeving.	15.98
140	We zijn bij de dijk waar vroeger het kerkje en de begraafplaats heeft gestaan.	7.87
141	En daar hebben ze wat dat betreft wel netjes weer de dijk geplaatst.	3.71
143	Het weer was niet best toen ik Folly Kamminga ontmoette op de dijk waar alleen de grafzerken nog herinneren aan Oterdum.	4.2
144	Het dorp bij Delfzijl dat in de jaren 70 moest verdwijnen voor de uitbreiding van de industrie en het ophogen van de dijk.	11.2
146	Dat was het ouderlijke huis dat hoorde vroeger bij de kerk en bij de school.	5.95
147	En daar hebben wij de laatste jaren gewoond, totdat het weg moest.	3.62
150	De 200 inwoners moesten plaatsmaken voor een aluminiumfabriek.	11.0
152	Vrijwel dagelijks worden er woningen door bulldozers in elkaar geramd.	28.53
153	En is uiteindelijk de industrie daar ook gekomen op het gebied van het dorp?	20.18
161	En nu, 50 jaar later, moet Moerdijk wijken voor haven en industrie.	6.88
162	Als je voor die tijd al plannen maakt terwijl je niet weet wat er gaat gebeuren en ik denk dat dat misschien in Moerdijk ook zo is ze eisen dat al op, maar dat moet er eerst komen.	5.64
163	Een dorp afbreken gaat makkelijker dan een nieuw dorp bouwen.	43.33
165	Een militair antwoord van de Poolse regering op die grote explosie op het spoor, afgelopen zondag: Tienduizend militairen zullen worden ingezet om essentiële Poolse infrastructuur extra te beschermen.	18.51
166	Volgens Polen was de explosie een doelbewuste sabotageactie.	59.26
169	Een explosie, afgelopen weekend, die een spoorlijn tussen Warschau en Oekraïne vernielde.	84.26
170	De schade werd ontdekt het treinverkeer stilgelegd, daarom bleef een treinramp uit.	18.73
172	En hebben de Poolse autoriteiten een schuldige in het vizier.	16.15
173	Het was een opdracht van de Russische geheime dienst, zegt de regering.	22.67
174	Een dusdanige dreiging, dat Polen nu ongekende maatregelen neemt.	7.43
176	Als straf moet de enige nog bemande Russische diplomatieke post in Polen, moet dicht.	7.21
178	Veiligheidsexperts vragen zich af hoe het kon gebeuren dat saboteurs.. ongestoord het spoor kon opblazen.	89.5
179	En waarom werd je aanslag in eerste instantie niet eens opgemerkt?	5.7
180	De Poolse regering wil met de inzet van militairen laten zien dat er alles aan doen om het land veilig te houden.	55.32
181	Ook gaan ze intensiever samenwerken met Oekraïne om saboteurs op te sporen.	29.12
182	Want een van de twee Oekraïense verdachten die ze in het vizier hebben werd eerder al in zijn thuisland bij verstek veroordeeld, ook voor sabotage.	85.12
183	De twee verdachten zouden direct na het opblazen van het spoor Polen zijn ontvlucht.	69.64
184	De club die het heeft bedacht, zet zich in voor een vrijwillig gekozen levenseinde: Coöperatie De Laatste Wil.	6.05
185	Ze kwamen eerder in het nieuws, door het zogenoemde middel X waar de rechter een streep door zette.	21.54
186	Nu doen ze een nieuwe poging: Met een middel dat mensen die uit het leven willen stappen zelf in elkaar kunnen zetten.	5.77
187	Het gaat om een soort zelfdodingskraag die mensen zelf kunnen maken.	37.81
188	Je sluit de kraag om je hals en vervolgens blaas je lucht in de ballonnen die daarin zitten.	75.98
189	En daarmee worden de halsslagaders en de baroreceptoren dichtgedrukt.	76.26
190	Wat ertoe leidt dat je binnen enkele seconden bewusteloos raakt en binnen een minuut overlijdt.	75.61
191	Deze methode zou humaner zijn dan het middel X waarvan de rechter de distributie verbood.	15.57
192	Wij distribueren niets, wij leveren niets, wij geven alleen informatie.	4.25
194	Wat wel strafbaar is, is instructies geven hoe jezelf om het leven te brengen.	22.54
197	Je kunt niet met stelligheid beweren dat dit straffeloos is.	4.57
198	Strafbaar is hulp verlenen of middelen verstrekken.	71.53
199	Als die middelen verstrekken ook bestaat uit een gebruiksaanwijzing over hoe concreet middelen kunnen worden samengesteld of hoe die gebruikt moeten worden dan kan dat een instructie worden.	9.23
200	De zelfdodingskraag is bedacht door dezelfde man die ook deze sarco-capsule ontwikkelde.	86.37
202	En als u vragen heeft over euthanasie of hulp bij zelfdoding dan kunt u natuurlijk altijd bellen met 113.	9.37
203	Straks in dit NOS Journaal: Op de klimaattop in Brazilie speelt de VS een bijrol.	78.03
204	En dat maakt resultaten boeken waarschijnlijk makkelijker.	5.7
205	En: waar Curaçao juicht, zit Suriname voorlopig in de wachtkamer.	31.02
206	Het Openbaar Ministerie eist 20 jaar cel tegen de leider van een Eritrese mensensmokkelbende.	79.07
207	Hij zou op grote schaal landgenoten naar Europa hebben gesmokkeld en daar miljoenen mee hebben verdiend.	10.61
208	In kampen in Libië werden slachtoffers onder erbarmelijke omstandigheden vastgehouden.	42.61
210	Vreugde bij de slachtoffers van zedendelinquent Jeffrey Epstein.	90.16
211	Want ook de Amerikaanse Senaat wil dat de zogenoemde Epsteindocumenten vrijkomen.	86.08
212	Eerder stemde het Huis van Afgevaardigden daar al voor.	6.01
213	Nu moet alleen president Trump nog zijn handtekening zetten.	6.94
214	Bij een Israëlische luchtaanval op een Palestijns vluchtelingenkamp in Libanon zijn zeker 13 doden gevallen.	89.35
215	Volgens Israël waren Hamas-strijders daar aan het trainen voor aanslagen.	74.89
216	Hamas spreekt dat tegen, en zegt dat er jongeren aan het sporten waren.	66.05
217	De internationale kindervredesprijs gaat dit jaar naar de 15-jarige Bana Alabed uit Syrië.	37.4
218	Jarenlang liet ze de wereld zien hoe het is om als kind te leven in een oorlogsgebied.	16.49
220	Dankzij deze prijs kan ik nog meer mensen vertellen wat kinderen in oorlogsgebied meemaken.	3.85
221	Eerdere winnaars waren onder anderen Malala en Greta Thunberg.	8.91
222	Er zijn officieel nog maar twee dagen die ze nog hebben op de klimaattop in het Braziliaanse Belèm.	36.87
223	En dus loopt de spanning op: Lukt het landen om afspraken te maken om klimaatverandering te bestrijden?	20.62
224	President Lula van Brazilië is opnieuw ingevlogen om druk uit te oefenen.	62.28
225	Een van de onderwerpen: Hoe gaat de wereld in de toekomst stoppen met steenkool, olie en gas?	13.2
227	Wat de uitkomst ook gaat zijn, de Amerikanen doen niet meer mee.	4.64
228	Want die zijn er niet, in ieder geval: Geen landelijke vertegenwoordigers.	5.36
229	Maar daardoor wordt de kans op een klimaatakkoord, misschien wel groter.	19.6
231	Want als ergens veel nationaliteiten samenkomen, dan is het wel hier.	4.46
232	Het is nogal wat vlagvertoon, zo'n klimaattop en dat de regering Trump daar niet aan meedoet tja, dat kan niemand echt verrassen.	16.43
233	Maar het valt op dat ook bijna alle onafhankelijke klimaatwetenschappers en activisten hier niet uit Amerika komen.	20.3
234	Al vind je uiteindelijk echt wel Amerikanen, als je maar blijft zoeken.	4.29
236	Dat andere Amerikaanse wetenschappers er niet zijn verrast haar niet.	5.79
237	De Amerikanen zijn er niet en je zou zeggen, dat vinden ze hier slecht nieuws.	7.46
238	Maar als je de mensen hier in de wandelgangen spreekt dan is dat niet het enige dat je hoort.	3.97
239	Want ze zeggen ook: zonder de Amerikanen wordt het misschien wel makkelijker om een akkoord te bereiken.	14.03
241	Het feit dat ze er niet zijn, wordt door heel veel mensen hier gezien als een stuk van verlichting.	5.22
242	Want ze zouden hier anders met een bulldozer door het Parijs-akkoord gaan.	16.61
244	Dus het geeft ons eigenlijk ruimte om vooruit te gaan.	4.16
245	Al blijft de vraag of het hier deze week echt tot vergaande klimaatafspraken komt want ook in andere landen dan Amerika is daar groeiende weerstand tegen.	21.14
246	Enorme ontlading bij de spelers van Curaçao afgelopen nacht.	62.23
247	Voor het eerst in de geschiedenis gaan ze naar het WK-voetbal volgend jaar in Amerika.	5.64
249	Curaçao, met nog geen 160.000 inwoners is het kleinste land dat ooit naar het WK ging.	75.1
250	Met een Nederlandse bondscoach, Dick Advocaat die met zijn 78 jaar de oudste bondscoach is die ooit op een WK was.	42.88
251	Al met al, nu al een prestatie die de boeken in gaat dus.	3.68
253	We zijn meer dan 15 jaar bezig om dit op te bouwen.	6.46
254	En dat het nu tot hier kan komen is gewoon heerlijk.	4.1
267	De wedstrijd eindigde met 0-0 maar daar gingen bloedstollende minuten aan vooraf.	5.6
268	In de verlenging lijkt Jamaica nog een penalty te krijgen.	13.1
276	Het plan moet je uitwerken en uiteindelijk is dit wat we hebben.	3.91
278	Door privéomstandigheden in Nederland en niet in Jamaica maar wel bij de wedstrijd.	3.9
281	Dick is natuurlijk degene die de leider is van dit team.	3.66
283	Het Curaçaose elftal vloog vanmiddag terug naar Curaçao.	9.07
285	Curaçao ontwaakt uit een droom en beseft dat dromen geen bedrog zijn.	87.1
286	Hoe kan een eiland met zoveel inwoners als de stad Amersfoort zo'n grootste prestatie leveren?	10.11
287	Dat wordt vandaag gevierd met een huldiging in de binnenstad.	4.4
288	Maar nu eerst worden spelers en staf hier op de airport een blauw, Caribisch welkom geheten.	4.25
289	En zo groot als het feest is in Curaçao zo groot is de domper natuurlijk voor Suriname.	10.36
290	Dat land kon zich vannacht ook voor het eerst in de geschiedenis plaatsen voor het WK.	13.47
295	Teleurstelling dus, al hebben ze nog een laatste strohalm.	4.55
296	Door dat ene doelpunt dat Suriname in de blessuretijd maakte hebben ze zich geplaatst voor de play-offs.	7.31
300	Maar ik kwam eigenlijk hier met de bedoeling die we ons rechtstreeks zouden plaatsen maar we hebben nog hoop.	3.72
302	Het weer was ook niet echt om vrolijk van te worden.	4.65
303	Nee, dat heeft op veel plaatsen grote delen van de dag geregend.	4.45
304	Maar boven in de foto ook nog een klein beetje blauw.	3.55
307	Maar de neerslag is wel een beetje aan het wegtrekken maar droog gaat het daarna zeker nog niet worden.	3.94
308	We zien al die kleine blauwe vlekjes boven de Noordzee.	15.16
309	Dat zijn allemaal buien en die komen ook nog onze kant op.	3.62
310	Met die buien ook nog de koude wind uit het noorden.	3.57
311	Dus erg warm gaat het de komende dagen ook niet worden.	4.15
312	En de regen van nu trekt verder richting het oosten van Europa.	36.4
316	En in Limburg valt er soms ook nog wat natte sneeuw.	15.59
317	En in de Ardennen is het vandaag zelfs al wit geworden.	7.27
319	Met temperaturen onder het vriespunt op sommige plaatsen.	6.39
321	Met soms ook hagel en onweer en soms dus ook natte sneeuw.	3.62
322	Morgen gaat het eigenlijk de hele dag een beetje door.	3.88
323	Vooral in het noorden en in het westen van het land.	10.0
324	Af en toe trekken een paar buien dieper het land in.	21.72
325	Maar over het algemeen is het in het binnenland wat vaker droog.	65.99
332	Op de langere termijn gaat de temperatuur weer iets omhoog.	9.69
335	De maatregelen tegen chipmaker Nexperia worden voorlopig in de ijskast gezet.	21.31
336	Of de kou daarmee uit de lucht is in het hoog opgelopen conflict met China is nog maar helemaal de vraag.	7.38
337	Zijn door het corruptieschandaal in Oekraïne nu ook de dagen geteld van Andriy Yermak de machtige stafchef en vertrouweling van president Zelensky?	28.14