NOS Journaal 🇳🇱

_id	6945a7baf8cc25f3366488d4
url	https://npo.nl/start/serie/nos-journaal-20-00-uur/seizoen-65/nos-journaal_102287/afspelen
datetime	2025-12-19 20:00:00
description	Met het laatste nieuws, gebeurtenissen van nationaal en internationaal belang en de weersverwachting. En op NPO 1 extra met gebarentaal.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Een stichting die het opneemt voor omwonenden van Tata Steel in IJmuiden, komt met een massaclaim.	11.84
1	Het staalbedrijf moet de gezondheidsschade en de waardevermindering van de huizen gaan vergoeden.	24.23
3	Verder in het nieuws vandaag: Het kabinet komt met een verbod op het bedekken van je gezicht tijdens een demonstratie.	59.87
4	En: kaas-zonder-koe komt dichterbij LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	29.72
5	Omwonenden van Tata Steel in IJmuiden willen een schadevergoeding van de staalfabriek.	54.36
6	Ze houden het bedrijf verantwoordelijk voor de schade die hun gezondheid heeft opgelopen.. en ook voor het feit dat hun huizen minder waard zijn geworden.	19.95
7	Het is een massaclaim: het gaat om zo'n 330.000 mensen.	10.97
9	Kijk hier, nou ja, dit is echt weer allemaal Tata-stof.	3.79
10	Misschien zit er wel lood in of andere zware metalen.	7.37
12	Zeker niet omdat het dus twee dagen geleden is schoongemaakt.	6.77
13	Jaap Venneker woont in Wijk aan Zee, letterlijk onder de rook van Tata Steel.	8.66
14	Als oprichter van Stichting Frisse Wind vindt hij dat de staalfabriek de omwonenden moet compenseren voor de vervuiling.	26.71
16	Ik heb jonge kinderen, er wonen hier heel veel jonge kinderen in de omgeving.	5.95
17	Je weet ook, er komt hier meer kanker voor, astma is er.	88.65
18	Stichting Frisse Wind dient nu een massaclaim in met steun van andere milieuorganisaties voor de gezondheidsschade van alle omwonenden.	18.06
19	Je praat over een woongebied waar ruim 300.000 mensen wonen.	11.26
20	Een gemiddelde vergoeding van 5000 euro per persoon levert dus 1,5 miljard op, en dat is heel veel geld.	10.01
21	Zulke massaclaims komen in Nederland dan ook niet vaak voor.	56.33
22	Pas in 2020 kwam er een wet die collectieve schadevergoeding mogelijk maakt.	18.08
23	Dit is een unieke zaak, ook onder die nieuwe wet omdat er ook schadevergoeding wordt geëist.	7.2
25	Dus ja, het is in die zin echt wel een unieke zaak.	4.16
26	De vergoeding moet zowel de gezondheidsschade als de waardevermindering van de huizen compenseren.	9.62
27	Het is natuurlijk uiteindelijk Ja, wij wonen hier en die fabriek zou het eigenlijk moeten oplossen, niet wij.	6.2
30	Vooral wordt het lastig om aan te tonen dat Tata echt aansprakelijk is voor de overlast en dat ze niet voldoende hebben gedaan om die overlast te beperken.	30.67
31	Tata Steel reageert met: Meer over deze massaclaim in Nieuwsuur, om half 10, op NPO 2.	7.96
32	Zo'n beetje de hele EU leek gisteren in rep en roer.	3.85
33	Onder grote druk werd er tot diep in de nacht vergaderd over extra financiele hulp voor Oekraïne.	17.58
34	De bedoeling was om daarbij bevroren Russische tegoeden te gebruiken.	9.92
35	Uitkomst van al het touwtrekken: die tegoeden blijven onaangetast.	5.78
36	De EU gaat zelf 90 miljard euro lenen voor Oekraïne.	82.7
37	Niemand gaat hier weg zonder een akkoord, was haar eis.	5.79
38	En om drie uur 's nachts is de opluchting dan ook groot als ze eindelijk, mét een overeenkomst de vergaderzaal uit lopen.	4.38
39	Niet zoals de inzet was met de bevroren Russische tegoeden maar met een gezamenlijke lening.	4.42
40	En dat is weer een pak van het hart voor de Belgische premier De Wever.	3.79
41	Die was bang dat zijn land, waar de Russische tegoeden grotendeels op de bank staan claims vanuit Rusland zou krijgen.	18.44
42	Het werd plan B: EU-landen gaan het geld samen lenen.	37.41
44	Want Slowakije, Tsjechië en Hongarije hoeven niet aan de lening mee te doen omdat ze het een slecht plan vinden.	56.94
46	Ze zijn eruit gekomen, maar dit was toch helemaal niet de bedoeling?	8.6
50	Want België wilde dat Europa garant stond voor alle financiële risico's.	40.06
52	Grote woorden van te voren, wat is er over van die vuist tegen Poetin?	9.91
54	Het is wel gelukt om Oekraïne veel geld te leveren.	62.91
56	Maar sommige landen wilden een stevige vuist maken en voor hen is dit een teleurstelling.	4.17
57	Die enorme lening, gaan wij daar in Nederland nog wat van merken?	5.24
59	Maar toch gingen zelfs leden als Nederland akkoord.	7.84
60	Dat bewijst hoe groot de druk was om Oekraïne te steunen.	32.78
61	En hoe hoog de prijs is die in de meeste daarvoor willen betalen.	5.4
63	President Poetin stond in Moskou vandaag ook stil bij die bevroren Russische tegoeden in Europa.	41.01
64	Als de EU die afpakt, zei hij, is dat erger dan stelen.	22.53
66	Intussen had president Zelensky een overvolle week vol ontmoetingen en onderhandelingen over steun aan Oekraïne.	31.49
68	Daar ontmoet hij voor het eerst zijn Poolse collega: De nieuwe president Nawrocki die de afgelopen verkiezingen won met een campagne vol met kritiek op Oekraïne.	13.47
69	Zo vindt Nawrocki dat Oekraïense vluchtelingen te veel worden voorgetrokken.	74.6
70	Maar de Poolse president benadrukte tijdens deze ontmoeting dat Polen Oekraïne zal blijven steunen.	37.04
71	De leiders hebben verder gepraat over de verdediging van Oekraïne en van het Poolse luchtruim dat de Russen regelmatig schenden.	23.47
73	Daar is het enthousiasme behoorlijk teruggelopen, als het gaat om hulp voor Oekraïne.	9.71
74	Minder dan de helft van de Polen vindt nog maar dat Oekraïne militair gesteund moet worden.	89.57
75	Aan het begin van de oorlog was die steun vanzelfsprekend.	5.73
76	Dit is Przemysl, een stadje vlak bij de grens met Oekraïne.	14.56
77	Dit was aan het begin van de oorlog een cruciale eerste opvang plek voor Oekraïners.	33.05
78	Hier zag ik hoe Polen hun vluchtende buren met open armen ontvingen.	21.86
79	Dit Oekraïense mannenkoor zit al in de kerstsferen met hun repetities voor volgende week.	8.18
81	En ze zien dat Rusland die spanningen aanwakkert met een haatcampagne online.	53.34
82	En veelzeggend toch wel is de ophef rond deze kerstbeer.	4.67
83	Die had eerst een blauwe sjaal, naar het wapen van de stad.	5.35
84	Maar er kwamen boze reacties dat de kleuren van de beer toch wel heel erg op die van de Oekraïense vlag leken.	26.63
85	Zoals je ziet, is de burgemeester gezwicht voor de kritiek.	4.13
86	Voor hun kerstoptreden met Oekraïense liederen Voor hun kerstoptreden met Oekraïense liederen hopen ze dat er ook Polen uit Przemysl komen luisteren.	8.31
87	Zeker in deze tijd van borrels en feestjes nemen heel wat mensen het risico van alcohol en drugs terwijl ze moeten rijden.	87.43
89	Na corona nam het aantal doden in het verkeer door alcohol en drugs fors toe.	86.48
90	Het afgelopen jaar zijn er veel meer mensen verplicht op cursus gegaan.	35.48
91	Doen ze dat niet, dan krijgen ze hun rijbewijs niet terug.	55.9
92	Na de kerstborrel met te veel alcohol op achter het stuur of na het roken van een joint de weg op.	70.79
93	Ook dit jaar liepen weer veel mensen tegen de lamp bij een politiecontrole of na een aanrijding.	30.01
96	En dat we nu constateren dat drugs en alcohol net zo veel gebruikt worden in het verkeer en dat staat nog even los van het feit dat er ook steeds meer bestuurders zijn die beide middelen tegelijkertijd gebruiken dan heb je toch echt wel een hele gevaarlijke cocktail ingenomen.	61.03
100	Ja, dat varieert van weerstand sowieso van: 'Ben ik nou aangehouden en is dit nou echt nodig?'	5.06
101	Maar ook schaamte als het gaat om 'Ik vind ook eigenlijk dat ik niet had moeten rijden met alcohol op.'	8.57
102	Zo'n cursus kost zo'n 1000 euro en het moet betaald worden door degene die gepakt is met drank of drugs achter het stuur.	20.09
105	Het is toch een beetje alsof je verplicht gewoon naar school moet.	8.06
106	Ja, ik denk dat 90% van de mensen die er waren die hadden er ook echt, echt geen zin in.	5.29
107	Tijdens de trainingen worden veel misverstanden uit de wereld geholpen.	5.66
111	Dus als je zegt twee glazen, dan zijn dit twee glazen.	3.71
115	Dan moet je echt wel denken aan een dag tot bijna wel twee dagen.	3.6
116	Niet zozeer door dit soort inzichten, maar vooral door alle ellende na de aanhouding heeft de cursist met wie ik bel, zijn lesje wel geleerd.	4.56
117	Stel je voor, je rijdt iemand aan dan ben je echt de sjaak, dan ben je écht de sjaak.	5.06
119	Volgend jaar begint een onderzoek naar de precieze effecten van die alcohol en drugstrainingen van het CBR.	32.33
120	In Den Haag was het de afgelopen dagen vooral spannend rond het mestbeleid.	19.23
121	Omdat demissionair minister Wiersma van Landbouw de mestregels wilde versoepelen.	17.29
122	Daardoor zou meer mest in het oppervlaktewater terecht komen.	24.77
123	Nu, aan het einde van de week, buigt ze voor de Tweede Kamer: Ze geeft haar plannen op.	6.8
124	Het conflict over haar mestplannen liep zelfs zo hoog op dat er gespeculeerd werd of ze misschien zou aftreden.	9.48
129	Ik heb een korte nacht gehad en dan beginnen jullie meteen vol vreugde.	3.41
130	En er gingen zelfs geruchten dat BBB uit het kabinet zou stappen.	30.28
134	Opnieuw doen bewindslieden voor de Kamer alsof er weinig aan de hand was.	5.18
135	Maar achter de schermen, zo horen we, liep het wel degelijk hoog op.	3.46
136	BBB bleef zoeken naar mogelijkheden de mestregels te versoepelen.	12.02
138	En die partij verhoogde gisteravond de druk door in te stemmen met een hele duidelijke opdracht van de Tweede Kamer: Dit kabinet mag er geen besluit meer over nemen, dat moet een volgend kabinet maar doen.	44.4
139	En daarmee was landbouwminister Wiersma schaakmat gezet.	7.14
140	Ik ben er niet blij mee, want ik vind dat er een goed programma voor ligt met scherpe maatregelen daar waar het nodig is.	4.44
147	Wel een beetje gefrustreerd dat het allemaal niet gelukt is.	4.25
149	Dit is de politieke realiteit en dat is onderdeel van mijn vak.	3.78
150	Ik denk dat het algemeen bekend is, zeker als minister van LVVN, dat je wel moet kunnen incasseren.	9.35
152	In Amersfoort zijn voor het eerst in Nederland boetes opgelegd aan mensen die hout hebben gestookt.	74.19
153	In die gemeente geldt een stookverbod als het windstil is.	62.0
154	Vuile lucht blijft dan hangen en dat is slecht voor de gezondheid.	89.31
155	Het zijn boetes tot 400 euro als er overlast is voor omwonenden.	81.08
156	11 gewonden in Nijmegen toen een bus tegen een verkeerspaal aanreed.	85.03
158	De inzittenden zijn eruit gehaald door hulpdiensten.	27.65
161	De provincie Gelderland mag van de rechter een probleemwolf niet meer afschieten.	81.87
163	En de rechter gaf daarna toestemming om de wolf te doden.	47.49
164	Dat is nog niet gelukt, en omdat er sinds april geen nieuwe incidenten zijn geweest is de toestemming nu weer ingetrokken.	10.82
165	Het ministerie van Defensie maakte deze locaties eerder al bekend nieuwe locaties voor militaire terreinen en infrastructuur.	16.17
166	Maar er is veel weerstand, blijkt uit stukken die de NOS heeft ingezien: 2000 mensen en bedrijven hebben bezwaren, overal in Nederland.	21.07
167	Dat heeft voor een deel te maken met de stikstofnormen op allerlei plekken in het land.	42.12
168	Maar er zijn ook andere, heel concrete bezwaren van bedrijven en omwonenden.	5.43
169	Zo is er in Laaghalen, in Drenthe, een heel bijzonder herdenkingsbos dat moet wijken.	4.95
170	Ik heb daar een steen gemaakt en daar zijn de urnen van mijn vader begraven maar ook die van mijn broer, die in 2009 verongelukt is, samen met zijn zoon.	6.39
171	Het is voor mijn ouders ook een hele belangrijke plek geweest om dat leed ook een plekje te geven.	4.14
172	Ook wordt het luchtruim voor de ballonvaart behoorlijk ingeperkt vanwege drones en helikopters zoals bijvoorbeeld in het Groene Hart.	85.37
173	Op het moment dat dit doorgaat dan kan paragliding, deltavliegen en ballonvaren gewoon door de week niet meer plaatsvinden.	33.07
174	En onze leden hebben passie voor die sporten en die staan dan in een keer aan de grond.	3.52
177	In Elburg zijn ze bang voor trillingen en geluidsoverlast door helikopters en zwaar materieel.	73.82
178	En bij Staphorst in Overijssel ligt een dassenburcht precies op de plek waar een munitiedepot moet komen.	36.66
179	Dassenburchten zijn de oudste bouwsels op aarde, wist je dat?	68.91
183	In principe zijn alle dassenburchten uit mijn jeugd en die van m'n voorouders allemaal nog bewoond.	4.96
184	Een das neemt altijd hetzelfde weg, dit pad hier al eeuwen.	3.85
185	's Nachts slepend met voedsel en nestmateriaal naar z'n tunnelstelsel diep onder de grond.	49.13
187	Maar om de hoek ligt dit wapendepot dat flinke uitbreiding verdient, zegt Defensie.	6.38
188	Dit wordt gekapt, er wordt gegraven, en bunkers in de grond geplaatst.	8.95
197	En dus zeggen ze ook hier: Dat gaat niet zomaar gebeuren, zonder slag of stoot.	3.66
198	Defensie kan z'n borst natmaken want zo'n dassenburcht, dat is één ding maar zo zijn er in Nederland dus nog honderden voorbeelden.	10.31
199	Het kan allemaal gaan leiden tot eindeloos veel overleg en juridische procedures en dus: heel veel vertraging.	4.19
200	Uit ervaring weten we inmiddels dat het starten van een procedure bij de rechtbank en vervolgens hoger beroep bij de Raad van State meerdere jaren vertraging kan opleveren en dat is aanzienlijk.	15.35
201	Vooral omdat we weten dat op dit moment een aantal belangrijke uitdagingen zoals stikstof en netcongestie dat we daar nog geen allesomvattende oplossingen voor hebben.	12.6
202	Dus de uitkomst van de procedures is ook nog niet goed te voorspellen.	3.76
205	En toch de onvermijdelijke vraag: Er moet toch ergens gebouwd worden en niemand wil dat in zijn achtertuin.	4.43
208	Dat is de basis onder ons leven en dat van onze kinderen.	4.34
209	En als je dat niet verdedigt waarom zou je het land dan nog verdedigen?	8.37
211	De staatssecretaris die er over gaat, Tuinman, zegt dat in sommige gevallen een oplossing mogelijk is.	11.5
212	Maar bijvoorbeeld voor natuur die verdwijnt, is nog geen plan gemaakt.	6.7
213	Wie gaat demonstreren, mag als het aan het kabinet ligt, het gezicht niet meer bedekken.	6.7
214	Uit onderzoek naar demonstraties, waar politiek Den Haag zelf om had gevraagd bleek juist dat een verbod niet nodig is.	62.09
217	Overtreders kunnen worden aangepakt, zeggen onderzoekers.	74.14
218	En gezichtsbedekkende kleding bij alle demonstraties verbieden?	30.88
220	En burgemeesters kunnen het al bij bepaalde demonstraties.	7.58
221	En inderdaad, voor een deel gebeurt het nu ook al, of gebeurt het ook omdat burgemeesters dat kunnen doen.	5.03
222	Maar dan maak je het wel afhankelijk van het toevallige besluit dat de burgemeester dat doet.	8.66
223	Je maakt het ook afhankelijk van het feit dat een demonstratie ook bekend is bij de burgemeester.	10.13
224	Het kan ook, je mag ook demonstreren zónder dat je dat bekend maakt.	4.39
225	Dus wij vinden: Demonstreren, dat is zo'n groot goed in Nederland.	5.2
226	Dat beschermen we, dat behoeden we, maar we willen ook dat iedereen dan wel aangesproken kan worden op het moment dat je zo'n demonstratie zou misbruiken.	5.31
227	Het kabinet wachtte lang op een onderzoek naar demonstratierecht.	42.73
228	En nu zijn die 500 pagina's er en dan doet het kabinet een week later precies het tegenovergestelde van wat daarin staat.	15.71
229	Maar ja, de politici daar in de Tweede Kamer Ik vind het wel wonderlijk.	5.24
230	Dat heeft ermee te maken dat juridisch het best wel wat haken en ogen heeft.	4.74
231	Daarnaast is het ook zo dat mensen vanuit de rechtspraktijk burgemeesters, politie en justitie, geven alle drie aan: wij hebben hier geen behoefte aan.	5.53
232	Sterker nog, het levert capaciteitsvraagstukken op handhavingsvraagstukken, waar we niet op zitten te wachten.	3.98
233	Maar ja, met een bedekt gezicht kun je ongezien gaan rellen.	6.52
234	Toch kunnen er veel goeie redenen zijn om je te bedekken zegt de onderzoeker.	7.38
235	Bijvoorbeeld: Dat demonstranten ook de angst hebben dat ze worden gefotografeerd.	45.5
236	Bijvoorbeeld door vijandig publiek of andersdenkenden.	5.89
239	Het kabinet vraagt de komende tijd nog advies over het verbod.	29.39
242	Het is veel goedkoper en het is ook veel beter voor het klimaat.	43.06
245	Maar dat gaat veranderen: kaas zonder koeien komt dichterbij.	83.76
249	Dit is een fermentor en daarmee brouwen wij die eiwitten.	35.27
250	Dus bij een bierbrouwerij ziet het er ongeveer hetzelfde uit.	8.67
252	Het eiwit dat ze maken heet caseïne, het belangrijkste eiwit in melk.	89.37
255	Het bedrijf zit in Gent, is Nederlands-Belgisch en levert de eiwitten aan kaasmakers.	12.38
257	Hier worden dezelfde eiwitten gebruikt als in een zuivelkaas.	70.25
258	Plantaardige alternatieven bevatten vaak zetmelen en andere additieven die eigenlijk niet helemaal die functionaliteit kunnen nabootsen van een echte dierlijke kaas.	69.84
261	Proeven mag nog niet vanwege Europese regels maar ruiken al wel en het ruikt echt als kaas.	9.41
263	We verwarmen ze op tot een eetbare temperatuur net zoals op een pizza en dan gaan we ze manueel stretchen om te zien hoe functioneel is onze kaas in vergelijking tot anderen?	59.25
268	Op het moment dat het een kaasprijs van 100.000 euro per kilo oplevert.. gaat geen enkele consument dat kopen.	21.79
269	Dus dat het kan, daar ben ik wel redelijk van overtuigd.	3.98
270	Of het ook kan tegen een prijs waarvan consumenten uiteindelijk hun product willen kopen, dat blijft nog een vraag.	7.58
272	Ze hebben het 6 miljoen aan investeringen opgehaald.	10.38
274	Zij zien dat de kaas zoals die nu wordt gemaakt binnen 10 jaar gewoon niet meer kan. Dan wordt kaas te duur.	76.52
276	Dus zij stappen nu in dit soort technieken om kaas te blijven maken zoals hij nu is.	7.08
277	Maar dan vele malen duurzamer én goedkoper in the end.	8.22
279	In Europa waarschijnlijk vanaf volgend jaar, op proef.	5.59
284	Meestal betekent de rode lucht aan het eind van de dag mooi weer.	7.42
288	Een nieuw lagedrukgebied zorgt voor neerslag in Ierland.	90.85
294	Het grootste deel van de dag is in het noorden droog.	88.56
297	Daarna is het droog, maar de temperaturen gaan omlaag.	14.62
298	Richting de kerstdagen gaat de temperatuur nog wat verder omlaag.	70.44
300	We begonnen met de massaclaim tegen Tata Steel in IJmuiden.	19.19
301	Vanwege gezondheidsschade en waardevermindering van huizen van omwonenden.	27.91
302	Het zou neerkomen op een bedrag van anderhalf miljard euro voor het staalbedrijf.	11.48
303	In Nieuwsuur: Terwijl de populistische premier van Tsjechië vannacht fel tégen een miljardenlening voor Oekraïne was kopen zijn eigen burgers zélf wapens voor Zelensky.	77.57