Khalid & Sophie 🇳🇱

url	https://npo.nl/start/serie/khalid-sophie/seizoen-2023/khalid-sophie_319/afspelen
description	Het is vandaag precies een jaar na de excuses namens onze regering voor ons slavernijverleden. Premier Rutte noemde het geen punt, maar een komma. Daarom een speciale uitzending vanuit Middelburg, waarin we die komma bespreken. We sluiten deze speciale avond af met een waanzinnige medley van Sarah-Jane. Met Alexandra van Huffelen, Jörgen Raymann, Noraly Beyer, Valika Smulders, Linda Nooitmeer, Rob Droste.
datetime	2023-12-19 19:01:00

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Een speciale aflevering vandaag vanuit het oude stadhuis in Middelburg precies één jaar na de excuses van onze regering voor ons slavernijverleden.	0.16
5	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Today I apologize.	0.06
10	We gaan het natuurlijk hebben over de excuses van Rutte.	0.03
14	De geschiedenis rond het slavernij is eigenlijk geconcentreerd rond Amsterdam, Rotterdam, Utrecht.	0.19
17	Er waren hier veel mensen die dienstverlening deden en zouden profiteren van de slavernij.	0.46
18	Ik wil eerst praten met de wethouder, die daar zit.	0.06
19	Noraly zei al: De rol van Middelburg in het slavernijverleden is behoorlijk.	0.13
21	We waren samen met Amsterdam een van de grote handelssteden in Nederland.	0.55
22	Er zijn 270.000 verschepingen vanuit de buurt hier geweest.	0.39
23	Dan moet je concluderen dat wij er inderdaad behoorlijk van geprofiteerd hebben.	0.06
24	Als je hier rondloopt, zie je dat op allerlei plaatsen.	0.14
25	Grachtenpanden Kijk maar naar de plek waar we nu zitten.	0.05
26	De gemeente Middelburg heeft ook excuses aangeboden.	0.06
27	We waren als een van de eerste steden in Nederland daarmee bezig.	0.07
30	Maar toen Amsterdam excuses aanbood, vonden wij dat wij dat ook moesten doen.	0.04
31	Maar we vonden wel dat we over die komma moesten nadenken en niet alleen maar excuses maken.	0.03
39	In het begin van de zeventiende eeuw werden handelscompagnieën opgericht.	0.03
40	Daarmee werd beoogd om in andere delen van de wereld productie op te zetten van producten die we niet hier konden produceren en dus hier heel veel waard waren.	0.14
41	Die winst kon alleen maar verder omhoog gaan als je dan ook nog uit een ander werelddeel mensen erbij haalde die je tot slaaf maakte en die je te werk stelde op de plantages.	0.1
42	Toen is er een narratief gecreëerd.. waarin werd geargumenteerd dat Europa aan het hoofd stond van de wereld en dat de mensen uit Afrika in dienst zouden staan van de mensen in Europa.	0.1
43	En dat idee, dat zwarte mensen voorbestemd zijn om de witte mensen te dienen dat is het idee onder die 250 jaar slavernij geworden.	0.08
44	Dat idee is zo sterk in ons denken geworteld dat het daarna nog voort werd gezet.	0.09
45	Daarna werd verteld: Die mensen moeten nog verder ontwikkeld worden en dat doen wij vanuit Europa.	0.04
46	Dat soort ideeën maakt dat wij vandaag de dag als we ons niet bewust zijn van deze geschiedenis en deze onderbouwing ervan dat dat doorwerkt.	0.05
48	Om hoeveel mensen ging het, hoeveel slaven zijn er verhandeld in die tijd?	0.1
49	Rond de 600.000 als je het alleen over Nederland hebt.	0.94
54	Dat alles is de reden dat excuses zijn gemaakt vorig jaar.	0.06
55	Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden.	0.07
56	Postuum voor alle tot slaaf gemaakten en die wereldwijd onder dat handelen hebben geleden.	0.5
58	Niet om het verleden af te sluiten en achter ons te laten.	0.03
59	We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst.	0.06
61	Daar zie je alweer de emoties bij het uitspreken van van de excuses.	0.03
66	En niet als je daarvoor heel lang met de juridische onderbouwing bezig bent geweest.	0.05
68	Ik was wel heel blij toen Rutte de excuses uitsprak.	0.07
70	Ik voelde het pas fysiek toen de koning het deed op 1 juli.	0.08
71	Ik was wel blij dat de Nederlandse overheid de stap had genomen: We stappen over onszelf heen en we gaan namens de staat Nederland onze excuses aanbieden.	0.2
72	Nogmaals, het is niet de huidige generatie die daarvoor verantwoordelijk is maar het instituut de staat.	0.09
74	Als je die rijkdom in het verleden vergaard hebt op zo'n manier dan vind ik het fatsoenlijk en menselijk om te zeggen: Mijn oprechte excuses, ik had het niet zo moeten doen.	0.03
76	Vanaf twee jaar geleden zijn we daar heel erg mee bezig geweest met het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis.	0.06
77	We vonden het belangrijk dat bij de herdenking die we organiseren de voorouders belangrijk waren bij de geschiedenis.	0.05
78	We hebben de herdenking op 1 juli georganiseerd als eerbetoon aan onze voorouders.	0.04
79	Maar tegelijkertijd was er een stilte rond hen en was er geen plek in de Nederlandse geschiedenis voor hen.	0.31
81	Mevrouw Van Huffelen u hebt namens de regering excuses gemaakt op Curaçao.	0.08
87	Ik heb later ook erkenning gegeven aan een verzetsheld uit die tijd, Tula.	0.05
88	Van tevoren was het moeilijk: Hoe gaan we dit vormgeven?	0.03
89	Ik denk dat het heel belangrijk is dat de Nederlandse regering dit gedaan heeft omdat het daarna het gesprek kunnen voeren over 'na de komma'.	0.05
93	Er lag toen ook een rapport dat het heel belangrijk was om dit te doen.	0.07
95	Maar ook dat we inderdaad die excuses zouden maken.	0.03
96	Ik was er zeer van overtuigd dat dat moest en ik ben ook heel blij dat de regering het gedaan heeft.	0.04
99	Onze verslaggever Max Terpstra sprak hem vanmorgen: Goedemorgen, meneer Rutte.	0.05
100	Het is vandaag precies een jaar geleden dat u in een toespraak uw excuses aan heeft geboden namens de Nederlandse staat voor het slavernijverleden.	0.31
106	Maar ook een ander onderdeel van de toespraak waarin ik de vrijheidsstrijders nog eens aanhaalde die hebben gevochten tegen de slavernij.	0.04
107	En vaak tegen marteling en vreselijke gewelduitbarstingen.	0.13
108	U zei heel duidelijk: We zetten geent punt, maar een komma.	0.04
110	Ik heb dat niet alleen gedaan, maar samen met de regering.	0.08
111	Ook op Curaçao, de andere eilanden, Suriname en dat gaat door, het is niet klaar.	0.29
112	Vorig jaar is duidelijk geworden dat de gemeente Hoorn geen excuses wil geven.	0.16
120	Het thema slavernijverleden en excuses speelt in meer gemeenten.	0.06
124	Het is ongelukkig hoe dat in onze gemeente is geland.	0.05
125	We hebben afgelopen week ook een bespreking gehad met nazaten van slaven.	0.06
126	Die zeiden: Bied niet op deze manier je excuses aan.	0.03
129	Donderdag hebben we de motie behandeld die opriep om ons als gemeente excuses uit te spreken.	0.04
130	En doordat het zo boud werd gebracht heeft een meerderheid tegengestemd.	0.08
134	Als je als als gemeente je excuses wil aanbieden moet je zorgen dat de inwoners achter je staan.	0.04
135	Landelijk is ongeveer de helft voor en de helft tegen excuses.	0.04
136	Maar die bewustwording, het proces waar meneer Drost het over heeft dat proces heeft u als kabinet ook door moeten maken.	0.27
137	Kunt u iets zeggen over hoe die inzichten er uiteindelijk zijn gekomen?	0.05
138	We hebben natuurlijk onderzoek laten doen: Wat zou er nou eigenlijk moeten gebeuren?	0.16
139	Maar er zijn ook veel gesprekken die wij als kabinet of delen van het kabinet vooraf hebben gehad.	0.07
140	We hebben verschillende keren in het Catshuis met mensen gesproken: Hoe gaan we om met informatie, welk onderzoek willen we nog doen maar ook: Wat gaan we doen rond dat thema van excuses?	0.05
142	Dat heeft uiteindelijk Rutte gedaan, een jaar geleden.	0.07
144	Met daarbij vergiffenis vragen voor wat zijn familie heeft gedaan.	0.07
145	Maar dat proces is heel belangrijk en dat blijft relevant.	0.02
146	Omdat we weten dat niet alleen veel Nederlanders, maar ook mensen op de eilanden relatief weinig over die geschiedenis weten.	55.29
147	Dan is het heel moeilijk je een beeld te vormen niet alleen over wat er gebeurd is maar ook wat het vandaag de dag nog betekent.	0.05
148	Dus onderwijs, die kennis ontwikkelen, blijft heel belangrijk.	0.03
150	Maar we zijn nog niet op het niveau dat we daarop door kunnen pakken en zorgen dat we iedereen erbij betrekken.	0.08
153	Maar we zijn wel op een punt dat we dat als gemeenteraad erkennen.	0.29
157	Mensen die het belangrijk vinden om daarbij te zitten, kunnen zich aanmelden.	0.13
159	Als jullie een meerderheid van de bevolking om excuses aan te bieden, dan kan dat gebeuren.	0.03
160	Want jullie hebben nog niet genoeg mensen in de gemeenschap die erachter staan?	0.05
167	Ik vind dat juist in een gemeente als Hoorn als je duidelijk beelden van slavernij in de openbare ruimte ziet zou het helder zijn om die stap te nemen.	0.05
168	Het is inderdaad belangrijk om gesprekken te voeren.	0.04
171	We hebben een motie ingediend met de VVD en andere partijen om erkenning te realiseren.	0.05
172	Er zijn mensen gebrandmerkt met het wapen van Hoorn op hun arm.	81.87
174	Maar het stadsbestuur was toen heel anders dan het democratische bestuur van nu.	0.05
175	Er zijn meer mensen die door een soortgelijk proces heen gaan.	0.28
176	We spraken mensen uit het publiek voordat de uitzending begon.	0.06
178	Ik kwam tijdens de discussie tot interessante inzichten.	0.07
182	Ik ben maar een blanke Nederlander, die aan de zijlijn staat.	0.05
184	Ik snap eigenlijk nu pas, nu ik hier zit wat de zin was van die excuses.	0.03
189	Een grote groep mensen vond het ook heel belangrijk.	0.02
191	Ik zou het mooi vinden als steeds meer gemeenten volgen.	0.04
192	De koning heeft excuses aangeboden, vergiffenis gevraagd.	0.05
194	Moeten dan alle gemeenten ook een excuses aanbieden?	0.05
195	Maar als al deze mensen Khalid en Sophie in elkaar slaan moeten a dan alleen Noraly en ik ons excuus aanbieden?	0.04
199	Maar als je het door de strot duwt, komt er juist meer tegenreactie?	0.04
201	Het ene deel van de gemeenteraad stemt niet mee met excuses en het andere deel stemt niet in met de erkenning.	0.07
204	We hebben de koning al een paar keer voorbij zien komen.	0.07
207	Vandaag sta ik hier voor u. Als uw koning en deel van uw regering maak ik vanavond deze excuses zelf.	0.1
208	Het onafhankelijk onderzoek waartoe ik heb besloten zal meer licht werpen op de precieze rol van het Huis van Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis en de slavernij.	0.19
209	Maar voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid vraag ik u vandaag, op deze dag dat we het slavernijverleden herdenken.	0.04
216	Het was toch een beetje duidelijk: De koning gaat excuses maken.	0.06
218	Maar vergiffenis vragen, dat was, populair, echt next level.	0.03
219	Heel veel mensen die sceptisch waren zijn echt geraakt door het feit dat de koning vergiffenis vroeg namens zijn familie.	0.19
220	Veel mensen zeggen dat de kras op hun ziel niet is weggegaan maar dat ze wel verzacht zijn.	0.41
221	Dat is iets wat ikzelf niet had voorzien maar het heeft veel goed gedaan.	0.03
222	Noraly, als de koning excuses aanbiedt namens zijn eigen familie zijn het dan ook persoonlijke vraagstukken?	0.05
229	We willen ook dat er iets gebeurt in Hoorn, niet zo lang afwachten.	0.03
230	En toen kwam Rutte op 19 december plotseling met excuses.	0.03
232	Eigenlijk wilden wij altijd dat er excuses zouden komen van het hoogste orgaan in dit land.	0.04
236	De koning vertegenwoordigt de staat, de staat der Nederlanden.	0.05
237	De regering komt en gaat, maar de koning zolang we nog koningsgezind zijn, blijft de koning.	0.19
240	Maar ik begrijp ontzettend goed Dat heb ik ook veel gehoord op de eilanden, mensen zeiden: Dat die koning die woorden spreekt, heeft voor mij echt veel waarde.	0.09
241	Niet alleen in Nederland, maar ook in Suriname, ook op de eilanden in de Caraïben is dat enorm mooi aangekomen.	8.35
245	Dat heeft er veel mee te maken dat mensen er kennis van krijgen.	0.05
246	U heeft het in de portefeuille zitten, het dossier 'na de komma'.	0.04
247	Wat is iets concreets dat u hebt gedaan of nog gaat doen?	0.05
248	Het meest concrete was de rehabilitatie van Tula namens de regering op 3 oktober op Curaçao.	0.03
250	Ook iets waar mensen heel hard voor gestreden hebben.	0.03
251	We hebben met elkaar eigenlijk drie thema's afgesproken.	0.04
252	We gaan zorgen dat er veel meer kennis wordt ontwikkeld.	0.04
253	Dat er onderzoek gedaan wordt, dat er discussie ontstaat.	0.04
254	Dat er op de scholen veel meer aandacht komt voor de slavernijverleden.	0.08
255	Dat er op de scholen veel meer aandacht komt voor het slavernijverleden.	0.08
256	We gaan werken aan de herdenking, meer organiseren.	0.04
258	Op 1 juli, een dag waar we met elkaar gaan kijken We zorgen dat er monumenten komen, plekken waar je informatie kunt vinden.	0.08
259	En heel veel aandacht aan de doorwerking, racisme, discriminatie.	0.03
260	Dat moet uitgebannen worden in onze generatie en daar moeten we ontzettend veel werk voor doen.	0.03
261	Los van het gebrek aan kennis en dat we nog niet genoeg aandacht besteden aan herdenken is ook dat nodig.	0.03
262	Heel veel mensen hebben een naam gekregen, zoals Linda, dat is heel mooi.	0.11
263	Maar heel veel mensen hebben ook nare namen gekregen.	0.14
265	We hebben gezorgd dat je makkelijker in archieven kunt komen bij informatie van je familie.	47.19
268	De dubbele kant: Voor een deel ben ik nazaat van slaven en voor een deel van slavenhouders.	0.15
269	Die doorwerking is niet in de laatste plaats heel belangrijk.	0.02
270	Ik heb heel veel gesprekken gevoerd, ik vond het heel pijnlijk dat kinderen nog steeds zeggen: Ik voel me tweederangs burger.	0.23
272	Mensen hebben moeite met het vinden van een huis, krijgen geen stageplek worden gediscrimineerd in hun werk.	99.59
273	Valika Smeulders, recent verscheen dit boek: Ons koloniale verleden in 50 Voorwerpen.	0.04
275	Kun je een voorwerp benoemen dat je zou willen bespreken?	0.05
279	Zodat we meer weten over waarom we geworden zijn wie we geworden zijn.	0.04
280	Wij geloven dat deze persoon een man was die boogschutter was in het leger van Karel V. Hij was niet als slaaf behandeld.	2.44
283	Maar honderd jaar later zien we schilderijen verschijnen waarin mensen uit Afrika zijn afgebeeld als bediende.	0.23
287	In het Rijksmuseum hebben we ook meubilair zoals deze kast hier.	0.08
290	Dat was vaak de legitimatie voor de koloniale slavernij.	0.16
291	En het meubel wordt gedragen door Afrikaanse mannen.	0.08
292	De mensen die dit hadden, wilden laten zien wat voor macht ze hadden.	0.03
300	Het hoofdstuk heet: 'Op school leerde je dat zwarte kinderen van nature slecht waren.'	0.06
310	Botje door de neus, dikke lippen, alleen maar bloot.	0.1
314	En zwarte mensen die witte mensen in de pot gooiden.	1.03
315	We lachen wel, maar je plant wel een beeld in het DNA van mensen.	98.65
317	Om dat er weer uit te krijgen na de slavernij en dit soort boeken en racisme is heel lastig.	0.04
318	Niet voor niets wordt er vandaag de dag nog gezegd: Nederland is nog lang niet racismevrij.	3.89
319	Een documentaire die ik heel confronterend vond om te zien was die van Sunny Bergman, 'Wit is ook een kleur'.	0.04
320	En dan vooral de volgende scene: Welke pop is het slimste?	0.03
327	Ik dacht oprecht dat witte mensen slimmer waren dan zwarte mensen.	50.62
328	Ik dacht oprecht dat witte mensen slimmer waren dan zwarte mensen.	50.62
332	Maar de Afrikanen sloegen op de vlucht als de olifanten gingen trompetteren.	98.18
333	Als je heel je leven niet in contact bent gekomen met zwarte mensen dan heb je nog steeds die onderschatting.	0.14
336	Ik dacht oprecht dat zwarte mensen dommer waren dan witte mensen.	70.37
338	Ik ben niet opgevoed met het idee Ik kom ook uit een familie die strijdlustig is.	0.03
339	Ik verwacht ook niet dat we racisme zullen uitbannen.	0.03
340	Maar ik geloof wel dat we mensen weerbaar kunnen maken die zijn onderdrukt.	0.03
348	Het is essentieel om te laten zien waar het vandaan komt.	0.04
350	Als je vroeger keek, dan leek Nederland een van de machtigste landen op zee.	6.15
352	Maar Nederland kreeg ook wel op z'n flikker van andere landen.	0.03
353	Belangrijk is misschien wel het toevoegen van familieverhalen.	0.03
356	Er is onlangs een boek geschreven met bronnen uit het Nationaal Archief maar ook met verhalen van families.	0.16
361	En dat heeft te maken met de verhalen die al langer bestaan.	0.15
363	In jouw gemeente staat het beeld van Jan Pieterszoon Coen.	0.07
364	De vraag is: Welke beelden blijf je nou zien in het straatbeeld?	0.06
365	In Hoorn zou je ook een slavernijmonument kunnen zetten.	0.07
366	En je kunt straatnamen laten verwijzen naar mensen van zwarte afkomst.	0.44
371	Maar er bestaat een algemeen beeld dat mensen uit het koloniale gebied pas in de jaren 60 in Nederland kwamen.	0.41
373	Maar de oude beelden laten zien dat we al honderden jaren tot elkaar veroordeeld zijn.	0.15
375	En wat ik een winstpunt vind is dat je na de excuses de inhoud in kunt gaan.	0.03
376	De minister-president kan zomaar namen oplepelen als Tula en Boni en Jolicoeur.	0.05
380	Duidelijk moet worden wat Jan Pieterszoon Coen gedaan heeft.	0.04
387	Nu is het geconcentreerd op zwarte mensen die zich bewust zijn: Wij lachen nu hierom, hoe is het mogelijk?	0.04
388	Maar witte mensen moeten zich ook kunnen inbeelden wat het is om te zijn wie zij zijn.	0.07
389	En dat de zwarte mens zich gaat inbeelden wie zij zijn.	0.03
393	De verbeelding die je bij elkaar kunt losweken over wie jij bent.	0.06
397	De collega van onderwijs heeft gezegd dat het boek onderdeel zou moeten zijn van het onderwijscurriculum.	0.09
399	Er moet veel meer aandacht voor het slavernijverleden komen.	0.05
402	We moeten 't niet alleen maar hebben over mensen die slachtoffer waren.	0.04
403	Maar ook over de helden die zijn opgestaan en dapper waren.	0.2
404	En die hun daden met hun leven hebben moeten bekopen.	0.04
405	Ik denk ook wel dat het niet alleen gaat om hoe het is maar ik vind het totaal niet kunnen dat er mensen in Nederland zijn en op de eilanden die zich tweederangsburger voelen.	0.06
412	Slaven die lichter van huidskleur waren, waren meer waard.	99.55
415	Hanna, jij bent docent Mens en Maatschappij op het vmbo.	0.05
416	Hoe wordt nu de slavernij besproken in jouw lespakket?	0.06
426	Dat ze in de stad waar zij wonen, er ook bij betrokken is geweest.	0.1
427	En dat het nog steeds aanwezig is in de maatschappij.	0.03
432	Jij kwam uit een gezin waarin duidelijk werd gemaakt dat je geen slachtoffer bent.	0.17
437	Maar wat wij bij NiMSee gezien hebben Wij praten over de kracht van de voorouders.	0.26
438	Want veel jonge mensen konden zich niet verhouden tot hun voorouders.	1.13
440	Cultuur heeft een belangrijke plek in de samenleving.	2.97
441	Verslaggever Max Terpstra ging naar de voorstelling 'De plantage van onze voorouders' van Orkater.	0.08
442	Over twee vrouwen die gezamenlijk op zoek gaan naar hun familiegeschiedenissen gespeeld door Malou Gorter en Manoushka Zeegelaar Breeveld.	0.04
450	Op school wordt verteld vanuit de blik van Nederlanders.	0.07
451	Slavernij is altijd afgedaan als een Surinaams iets.	0.17
452	De Nederlander krijgt het niet op school onderwezen.	3.35
465	Mensen voelen zich aangevallen als het over slavernij gaat.	99.76
489	De voorstelling is gebaseerd op een podcast van iemand die ontdekte dat zijn familie van adel aandelen had in een plantage.	78.38
501	Ik hoop dat het niet alleen maar blijft bij dit herdenkingsjaar.	0.03
507	Hoe meer mensen daar kennis mee maken en ook kinderen, hoe jonger hoe beter.	5.09
508	Ik had op de kleuterschool voorgelezen over de spin Anansi.	0.06
509	En de kinderen van vijf en zes wisten wat Keti Koti was.	0.06
512	Speciaal voor vanavond heb jij een medley samengesteld.	0.1
515	Slaafgemaakten communiceerden door middel van muziek, kleding en gezegdes.	89.47
518	Sarah-Jane en 4 The Culture met de Bigi Sma-medley.	0.18